ssen,
(G MiddeMS
mfabriek
aatGoes.
IKT 's
•••••••se
Donderdag 20 Maart 1^08.
Vierde Jaargang.
lake,
Utrecht.
BUITENLAND.
Aardappels, etc.
lt „Znid-Beveland".
•••••••éi
>pek en Reuzel.
reuzel "nmb
jelies Koffie en Thee blijft
Zaak verbonden. i
pag 15 April 1908,
:RLOTING van VEE
rdag's Avonds
hoofd-
J cologne behoedt ü*e
egen levend hoofdonrein! PrlJ'
Ct.
)e roos, Vlasm., Middelburg
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Mqnl eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VB1IDAGAÏ0ND.
JTICHELMAN.
Kiezerslijsten.
31N N E NIA N D
UIT ZEELAND.
lijn veal voordee
fkelijksche dienst.
-Rotterdam-Gouda-Amsterda»
nut ili tutschenliagenda plutian.
prtrek vau HOES
agmiddag 12 uur.
ek Tan AMSTERDAM
dagmorgen 5 uur.
ek van ROTTERDAM
dagavond 8 uur.
te Amsterdam bij W. DE
VERSCHURE, Kloveniers-
otterdam bij de Directie J. en
"UIJT, te Dordrecht bij S,1
In. en te Goes bij den Age»!
ILD.
A f 0.64, bij 10 Kilo f 0.62,
Kilo a f O 59 per Kilo.
A f 0.72, bij 10 Kilo A f 0.70,
'O Kilo f 0.67 per Kilo.
één veer A f 6.50 per bus, bij
lilo.
rembours.
- Tel. Inferc. 209.
ng toegestaan.
ïgst der
e
bij Kon. besluit van 3
1908 No. 16.
bevochtigd met mijn
Abonnementsprijs p. 3 'maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant -0.05
BureauLANGE V0R5TSTRAAT, GOES.
Advertentie* van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekbad.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant,
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij, die zich met het 2e kwartaal
op ons blad wenschen te abonneeren, ont
vangen het tot dien tijd gratis.
Voor de verkiezing van een
Gemeenteraadslid te V LIS SIN-
GEN, die Dinsdag a.s. gehouden
wordt bevelen wij ten zeerste
aan den heer
Tot 15 April liggen op alle Gemeente
huizen de voorloopige kiezerslijsten
ter inzage. Ieder overtuige zich, of zijn
naam op de ljjst voorkomt en zoo dit ten
onrechte niet het geval is, reclameere hij.
De kiesvereenigingen behooren zich ook
overal te overtuigen of de door hen opge
geven nieuwe kiezers op de lijst geplaatst
zijn en anders te reclameeren.
Alles vóór 15 April.
Kiezers en Gekozenen.
,.D e T ij d" schreef dezer dagen
„Het ware o. i. te veel gevorderd, wan
neer men van hen (Kamerleden) zou ver
langen, dat zij zich, wij zeggen niet een
gedragslijn lieten opdringen, doch ook raaar
min „f meer lieten beïnvloeden, intimidee-
ren door eischen en desiderata van onver
antwoordelijke personen, wien voor verre
weg het grootste deel het ware inzicht en
de noodige gegevens ontbreken, om in zake
kiesrecht een juist oordeel te vellen
Wjj achten kiezers, die op een volks
vergadering„voorgelicht" zijn, nog aller-
minst in staat om in een zoo irgewikkelde,
hoog politieke quaestie als het kiesrecht-
vraagstuk op hun beurt de R. K. Kamer
club voor te lichten."
Naar aanleiding hiervan schrijft „D e
Gelderlander":
„Dit komt in korte woorden hierop neer:
de kiezers zijn goed genoeg om leden der
Kamer te kiezen, en verder hebben zij
bun mond te houden; de „heeren" zullen
de zaken wel verder zei ven bedisselen
De democratie vóór de stembus; het
regententijdperk erna.
Dat herinnert aan het spotversje, op
Duitsche conservatieven gemaakt:
Vor den Wahlen Handgeschüttel,
Arm in Arm mit Arbeitskittel
Nach den Wahlen kurz und grob:
„Wir die Hernn, und ihr der Mob".
De katholieke kiezers in den lande zul
len die opvatting van de taak eens „volks
vertegenwoordigers" wel niet deelen.
En zij hebben schoon gelijk!
Met artikeltjes als 't boven weergegevene
speelt men o. i. een bedenkelijk spel: het
brengen van verwijdering tusschen kiezers
en gekozenen.
We zijn nog niet vergeten, wat in 1891
gebeurde Toea meende een deel der Kath.
Kamerclub ook tegen de duidelijk kenbare
zienswijze der meerderheid van het Kath
kiezerskorps te kunnen ingaan. Gevolg:
dat velen hunner door andere kath. afge
vaardigden werden vervangen na hef-
tigen strjjd, waarbij de Christelijke regee-
ringsmeerderheid te loor ging.
Toen dreef de meerderheid van het kath.
kiezerskorps nog in de meer behoudsge
zinde richting. Het is zéér twijfelachtig,
of achttien jaren later dit óók het geval
zou zjjn.
Aan een dergelijke proefneming wage
men onze party toch niet! Alles, wat in
die richting prikkelen kan, ware beter
vermeden.
ITALIË,
De markiezin Durazzo Pallavicini, te
Vighera, heeft door middel van hanen huis
kapelaan den H. Vader, op diens naam
feest, een eeregeschenk aangeboden van
100.000 francs, bestemd voor de Katho
lieke Missiën, bij voorkeur de verst afge
legene en meest behoeftige.
Ook heeft de H. Vader op zijn naamfeest
ontvangen een deputatie uit Brazilië, die
hem een adres van hulde aanbood met
100.000 handteekeningan van katholieke
Brazilianen. Zij spreken daarin het eerbie
dig verlangen uit, dat Maria's Hemelvaart
tot dogma worde verklaard en dat de ka
tholieke wereld toegewijd worde aan het
H. Hart van Maria.
Bij gelegenheid van zijn gouden pries
terfeest zal den H. Vader een gouden kelk
worden vereerd, waartoe de katholieke
jeugd der geheele wereld zal bijdragen.
De inschrijving van liefdegiften voor het
pauselijk jubelfeest bedraagt, alleen in het.
aartsbisdom Kamer ijk ©en half millioen
francs, voornamelijk afkomstig van de
geestelijkheid.
FRANKRIJK.
De verheerlijking van Zola's nagedach
tenis zal dan toch niet zonder protesten
plaats hebben. Sterk is er reeds in de
Kamer afgegeven op den realistischen ro
manschrijver, die zijn groot talent mis
bruikte in de uitbeelding dier walgelijkste
dingen; maar de nationalistische „Ligue
do la patrio francais© laat het daar- niet
bij. Ze heeft nu weer ©en. proclamatie
doen verspreiden, waarin tegen de over
brenging van Zola's asch naar het Pan
théon in zeer heftige bewoordingen wordt
geprotesteerd.
Tegelijkertijd werd voor 27 Maart a.s.
©en protestmeeting aangekondigd, waar
in de nationalistische afgevaardigde en lid
van de Academie Maurice Barrès het
woord zal voeren. Het plan zou reeds ge
maakt zijn om 2 April a.s., den dag der
overbrenging, een groote nationabstische
betooging op touw te zetten op bet voor
plein van het Panthéon. Dat kan dus nog
wel ©en standje geven, als dwepers mat
en verfoeiers van Zola als romanschrij
ver, met elkander in botsing komen. La
ten we hopen, dat het bij een zwijgend
getuigenis over en weer blijve 1 Aan Zola's
eer of oneer doen al zulke manifestaties
toch niets af.
In een open brief aan Clemenoean pro
testeert hertog Lannes van Mointebello
tegen de overbrenging van Zola's stof
felijk overschot naar het Panthéon, waar
ook 's hertogs grootvader, die bij den slag
van Oetingen viel, begraven ligt. Lannesi
van Montebello vraagt in dit schrijven
verlof, de kist van zijn grootvader naar
't kerkhof Montmartre te mogen overbren
gen, omdat bij 'tvoor de nagedachtenis
van zijn grootvader beteedigend vindt, dat
Zola ©en plaats in hat Panthéon krijgt
Do regeering weigert echter die over
brenging. De hertog za.1 zich nu tol. het
Parlement richten.
Zoo z ij n onze manieren! Naar
de „Guerre sociale" mededeelt zal de zoon
van Clemenceau zich voor afgevaardigde
candidaat stellen. Dit bericht zou heel
weinig aanspraak op belangstelling ma
ken, als het bovengenoemde blad ons niet
eveneens ©en blik achter de schermen liet
slaan, om te zien, hoe de candidatuur
van den erfgenaam van een minister
president tot stand komt. Reeds lang
vond Clemenceau het noodig, dat zijn
zoon een zetel in het parlement innam.
Maar de kring van kiezers was er niet
voor te vinden. Daarop hoorde de oude
Clemenceau op ©en goeden dag, dat ©en
van do oudste leden der kamer, Guille
mot, de afgevaardigde van Lueon, zich
had laten ontvallen, dat hij zich uit het
politieke leven wel zou willen terug
trekken.
Clemenceau liet hem oogenblikkelijk bij
zich komen, versterkte hem in zijn loffe
lijk voornemen, en bood hem, om zijn
overredingskunst nog meer te „onderstre
pen", de betrekking aan van betaalmeester-
generaal der Republiek.
De afgevaardigde had geen tijd te ver
liezen, de zetel in het Paleis Bourbon
bracht hem 15.000 francs op, de betrek
king van betaalmeester-generaal, met ai
den aankleve van dien, eventjes 50.000
francs. Natuurlijk moest in ruil daarvoor
Guillemet beloven, 'de candidatuur van
den jongen Clemenceau, in zijn oud kies
district Lucon te ondersteunen.
De kiezers van. Lucon schijnen het ech
ter niet erg op dien ruil begrepen te heb
ben. De handelszaak kwam door een on
bescheidenheid aan het licht, en de jonge
Clemenceau zou waarschijnlijk allersma-
delijkst zijn gevallen, als niet de oude
slimme papa, door den kiezers van Lu
con een groot pleizier te doen, zoonlief
had gered. Sinds ©enige maanden is n.l.
het groote seminarie van Lncon, na de
onrechtvaardige verdrijving van de recht
matige eigenaars, leeg. Clemenceau heeft
nu last gegeven, teen cavallerie-regimunt
daarheen te zenden, waarvoor het semi
narie als kazerne dienst zou doen. Alle
winkeliers en handelslui van Lucon jube
len nu, en de keuze van den jongen Cle
menceau is verzekerd Commentaar over
bodig I
Pius X over Frankrjjk. „La
Croix de l'Isère" publiceert de toespraak,
welke Mgr. Henry, bisschop van Grenoble,
na zijne visitatio ad limina tot zijne ge-
loovigen hield over de audiëntie bij Z. H.
den Paus.
De H. Vader aldus Mgr. Henry
is er van overtuigd, dat de hedendaagsehe
vervolging niet enkel de Kerk in het al
gemeen geen duurzaam nadeel zal toe
brengen, maar, dat ook de Kerk van
Frankrijk er gelouterd en versterkt uit
zal te voorschijn komen.
«Door zijn onuitputtelijke edelmoedig
heid, door zijne immer frisch opwellende
bronnen van toewijding en ijver, welke
Frankrjjk bevat, blijft het zijn verleden
waardig, waardig ook zijne roemrijke
tradities voort te zettenhet zal ze voort
zetten."
De Paus verwacht de herleving van het
Katholieke Frankrjjk niet zoozeer van wij
zigingen in het regeeringsbewind als wel
van het ontwaken van de christelijke ge
zindheid en de beoefening van het christe
lijk leveD, „zegt en herhaalt onophoudelijk,
dat men moet terugkomen tot het christelijk
leven; daar is het heil en déar alleen".
De Paus legde er verder den nadruk
op, dat de Katholieken de eenheid bewa
ren; „alle politieke preferenties, zeide Z
H., zjjn ongetwijfeld geoorloofd en wettig
vanaf het oogenbiik, dat zij de orde niet
kwetsen, maar welke die preferenties ook
zijn mogen, zjj moeten alle wijken voor
de verplichting, welke zich opdringt aan
ieder Christen van elke partij om het be
dreigde geloof te verdedigen."
OUITSCHLANII
De staking der Duitsche journalisten is
ten einde. De Kath. afgevaardigde Gröber
heeft pardon, gevraagd, „indien hij zijn
verontwaardiging op onparlementaire
wijze zou hebben uitgedrukt".
Met die verklaring, die niets zegt, na
men de heeren genoegen. De Franschen
noemen dat „faire bonne mine a. mau-
vais jeu".
DEVIilIAKliKS,
De „Bien Public" geeft ©enige treffende
bijzonderheden omtrent den vooruitgang
van het Katholicisme in Denemarken.
Honderdon Protestanten gaan jaarlijks tot
de Katholieke Kerk over, die steeds hoo-
ger in aanzien komt bij de Regeering en
de bevolking.
De talrijke bekeeringen zijn vooral toe
te schrijven aan de charitatieve werkzaam
heden der religieuze Orden en du schitte
ring van den kerkdijken ©eredienst., wulke
tal van Protestanten naar de katholiek©
kerken trekt. De uit Frankrijk verbannen,
religieuzen worden in Denemarken gastvrij
opgenomen niet alleen, maar ze zijn uiterst
welkom. Ten bewijze hiervan kan dienen,
dat hot Parlement verleden jaar een wets
voorstel heeft aangenomen, waardoor aan
de Liefdezusters kosteloos reizen, 2deklas
spoorwegen en 1ste klas op stoombooten
en schepen verzekerd wordt. In Kopen
hagen hebben de Liefdezusters vrij rei
zen op de stedelijk© vervoermiddelen.
PORTUGAL.
De Koning van Portugal Uit
Lissabon komen berichten dat de wond die
de koning bij den bekenden Koningsmoord
in den arm ontving, zoodanig verergerd is,
dat de geneesheeren tot onmiddellijke ampu
tatie van den arm willen overgaan.
De koning en de koningin moeder ver
zetten zich daar echter tegen, doch de ge
neesheeren zijn van meening dat de operatie
beslist noodzakelijk is.
Latere berichten spreken beslist tegen,
dat er van afzetting van den arm sprake
is geweest.
Men verneemt zelfs van den eersten
minister van Portugal, dat koning Manuel
volkomen gezond is. Van de wond in zijn
arm merkt hij niets meer
Catechismus der Encycliek Pascendi.
Een Fransch Priester, p. Lemius heeft
een boekje uitgegeven„Catechismus over
het Modernisme volgens de Encycliek
Pascendi". Van alle zijden viel den schrij
ver lof ten deel. Verschillende Bisschop
pen en ook Kardinaal Merry del Val, zon
den hem brieven van instemming. De
eerste druk, 10.000 exemplaren, was in
enkele weken uitverkocht. Op de Vaticaan-
sche drukkerij is thans ook een Italiaan-
sche bewerking verschenen; de aankondi
ging ervan werd op de deuren der Romein-
sche kerken aangeplakt.
Een Nederlandsche verlating is reeds in
voorbereiding; zij zal bij Futura verschij
nen. Z. D. H. de Bisschop van Haarlem
wees tot Censor ervan aan prof. J. D. J.
Aengenent, hoogleeraar te Warmond.
Reeds te veel. Het aantal dergenen,
die zich aanboden van April tot Juli on
der de wapenen te komen, tot aanvulling
van het blijvend gedeelte, had Maandag
reeds het veraischte cijfer van 2200 met
100 overschreden.
Tweede Kamer.
In de Dinsdag gehouden zitting was de
heer Hennequin na een langdurige ziekte
weer aanwezig
Tegen het wetsontwerp van minister
SabroD, spraken de heeren Patijn en
Thomson.
Eerstgenoemde gelooft niet aan de nood
zakelijkheid eener mobilisatie in de ko
mende maandenbovendien gaat aan een
oorlog reeds een tijd van spanning vooraf,
waarin men veilig de klein-verlofgangers
kan oproepen.
Ook de heer Thomson acht mobilisatie
slechts een schrikbeeld, eisclit eerbiediging
van verkregen rechten der miliciens en
keurde de wijze der werving van vrijwil
ligers af.
Dinsdagmiddag van de volgende week
komt de nominatie van den Hoogen Raad
voor vacature-Feifh aan de orde.
De heer Nolens was voor het ontwerp,
maar vroeg nadere inlichtingen.
De heer Van Karnebeek ontkende dat
de regeering recht schendt.
De heer Tydeman (namens de oud-libe
ralen) betoogde dat nu het door hom be
denkelijk geacht (1 wangartikel 4 practische
betoekenis heeft verloren, hij zal voor
stemmen, mits de minister van oorlog
in wien hij" vertrouwen stelt, de noodza
kelijkheid van het geldelijk offer aantoont.
De heer Roodhuyzen bestreed het. ont
werp.
De minister van oorlog schetste de on
dervonden .nadoelen met bet ingeperkt blij
vend gedeelte en betoogde dat het blij
vend gedeelte noodig is voor dekking van
de mobilisatie. Hierbij ging de Kamer over
in comité-generaal.
Raadsheer Hoogen Raad. Bij
Kon. Best. is met ingang van 1 April
benoemd tot raadsheer in den Hoogen
Raad der Nederlanden, mr. A. J. L.
Nypels, thaDS raadsheer in het gerechts-
bof te Arnbem
Een „geleide leider".
Allermerkwaardigst ïb het proces, dat
dezer dagen te Parijs tegen enkele anti
militaristen werd gevoerd, en dat met de
algeheele vrijspraak der beklaagden ein
digde
Eén der beklaagden, Janvion, een ont
slagen gemeente-ambtenaar, was vroeger
medewerker van den tegenwoordigen mi
nister Clémenceau aan „l'Aurore" en even
eens van den huidigen minister Briand aan
de „Libertaire".
Deze Janvion deed voor 't gerecht de
typeerende uitspraak„Indien ik een
„leider ben, dan ben ik een ge
kleide leider." „Want," zoo ging hij
voort, „ik ben op 't pad. waarop ik mij
„thans bevind, gekomen door de lezing
„der geschriften van mjjn oud medewerker
„Clémenceau en van mijn gewezen kame
raden, Viviani, nu minister van arbeid,
„ec Briand, tegenwoordig minister van
„justitie en als zoodanig de patroon van
„mijnheer den advocaat-generaal."
Is 't wonder, dat na zoodanige exclama
tie vrijspraak volgen moest?
Ongelukkig evenwel 't land, welks lei
ders alzoo voor 't gerecht als verleiders
worden aangewezen! (Rott
We lezen in „Luotor et Emergo":
„Het valt dunkt ons, niet tegen te spre
ken, dat het voor onze partij een moei
lijke tijd is.
Allereerst in onzen beperkten kring.
In Zeeuwse h-V 1 a a n d e r e n's Oos
telijk deel leed onze (de a.-r.) partij in den
laatsten tijd het eene verlies na het andere.
In Axel verloren we een zetel in den Raad.
In Hoek werd de laatste antirevolutio
nair vervangen door een man van links.
In Ter Neuzen ging de zetel van den
heer De Koeijer verloren.
En ten slotte viel ook de laatste stem
ming in Zaamslag tot ons nadeel uit, al
was het stemmencijfer op den heer De Mul
grooter, dan we hadden vermoed.
Slaat men voorts den blik op hetgeen
er plaats heeft onder onze voorgangers
en de leiders onzer partij, dan is er even
zeer veel. dat ons onaangenaam stemt.
„De Standaard", „Nederlander" en „Rot
terdammer", om van de kleinere bladen
maar te zwijgen, schijnen het er tegen
woordig op gezet te hebben, elkander aller
lei steken onder water te geven.
Het wrijft tusschen de heeren Lohman,
Fabius en Kuyper er zit blijkbaar iets,
dat de goede verstandhouding heeft ver
stoord.
Inderdaad er is veel onder onze man
nen, dat anders behoorde te zqn."
We zeggen het na.
GOES. Door de politie wordt tegen
woordig 's avonds streng toezicht gehou
den op de wallen. Dit met het oog op
het verschrikkelijke kabaal, door jongelui
daar vaak 's avonds gemaakt. De politie
agenten zijn oip de wallen 's avonds voor
zien van lantaarns^
J. F. Wolfers, werkman aan de
stoomhoutzagerij „La Vitesse", directeur
de heer S. v. d. Peijl, herdacht gister den
dag dat hij voor 35 jaren bij dhr. v. d.
Peijl alhier in dienst trad, en sinds dien
tijd onafgebroken als knecht bij genoem
den beer en firma in dienst bleef. De htaer
v. d. Peijl wilde dien dag niet onopge
merkt doen voorbijgaan, en bood den ju
bilaris, als blijk van waardeering en gc-
lukwensch, een barometer aan.
Op 25 Maart 1873 is Jan Frederik
Wolfers, als knaap van 12 jaren bij dhr.
v. d. Peijl alhier, als teerling in dienst ge
komen, ©n heeft zich gedurende die 35
jaren, volgens mededeeling van zijn pa
troon, onberispelijk gedragen.
Op de Dinsdag alhier gehouden ver
gadering van de Vereeniging voor
Bijenteelt voor Zuid- en Noord-
Be v e 1 a n d werd verslag uitgebracht
door den afgevaardigd© ter laatste alge
meen© vergadering van de Veraeniging
tot bevordering van bijenteelt in Nisder-
land. Tot afgevaardigde ter volgende al
gemeen© vergadering werd de heer Vaat
Willigen benoemd.
Besloten werd tot gezamenlijken aan
koop van Italiaansche teeltkoninginnen,.
Meer andere viereenigingen hebben zulks
gedaan en do-or invoering van It.aliaan.scb
bloed een. kruisingsproduct verkregen, dat
vlijtiger werkt, minder zwermlustig is, en
meer honing wint.
Op voorstel van den secretaris werd
besloten aan bat. bestuur der Pomologische
vereeniging te verzoeken om bij te orga-
niseeren vruchtenmarkten ©an af dealing,
voor honingyerkoop te voegen, ten voor-
deale van bijenhouder en publiek.
Uit het bedrijf onzer ge
meentegasfabriek.
In het afgaloopen jaar werden 454420
M3. gas geproduceerd, tegen 325548 M3.
in het jaar 1906.
Het verbruik door particulieren en
rijks- en gemeentiegebouwien nam tos met
5,7 pCt. In 1906 had die vermeerdering
bedragen 4,7 pCt-
Het gasverlies steeg van 3,8 pCt. tot
5,5 pCt.
Het aantal geplaatste gasmeters steeg
met 27 en bedroeg op 31 December 1907
695.
Ter bereiding van het gas worden ver
bruikt 21629 H.L. Engelsche kolen, die
dus per H.L. ongeveer 21 M3. gas op
brachten.
De gasfabriek moest hooger prijs be
talen voor de steenkolen. Bedroeg deze
1906 gemiddeld f0.86, in 1907 betaalde
de fabriek ruim 93 cent per H.L.
Toch is er nog ©en batig saldo van
f 4954,43.
De grootste productie in 24 uur bedroeg
2247 M3., de kleinste productie 371 M3.
De bergruimte voor het gas is 3700 M3
groot.
Als bijproduct werd geproduceerd
