Afbraak
fabriek
IJNEH
IHTELS,
OE ROOS,
sen,
►ER,Goes
te,
Zaterdag 21 Maart 1908
Vierde Jaargang.
iauté's in
VtTschpt eiken MUMDAG-. WS1NSDAG- m VRIIOAEAVOIO.
Bij immer Moor! een Bijvoepl.
;bij f. Hoornick Chr1.
Yn
rdappels, etc.
DAMES-
rAZIJN
okken,
LI G N y.
ikondiging in
a.s. Zaterdag.
Vitten!
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Sociale Week.
FEUILLETON
Het Geheim van het Paleis.
BINNENLAND
bouwen der Vlis-
te Vlissingen,
goed als nieuw,
ïstimds van 't vaar-
600000 Waalsteen,
^pannen, Arduinen
rpels en Gootstee-
Jtij grenen Balken,
bben en Sparren,
liet en zonder kozij-
Ive modellen, Porte-
Dakramenlosse
lizen, Lood, Zink,
Ikwaliteiten.
Iwel droge als natte.
I bussen en ook eigen-
kaar verlangen. VER-
pkoopere als duurdere
laf 10 cent per ons.
(Ie kwaliteit KUNST-
ent.
edkoope Verfbereidin-
duurzaam.
i. Middelburg.
rELM AG AZIJN
veel voordee
jaren-Magazijn
-ROÜTS, Goes.
Ie niet afgeeft en helder
IlO cent, 3 pak 25 cent#
JOHAN DE ROOS,
Vlasm. Middelhui
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant -0.05
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertenties van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekeUd.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Hooge Baad.
In haar zitting van Woensdag heeft de
Tweede Kamer, in de Katholieke vaoa-ture-
Nelissen, als no. 1 op de voordracht voor
een zetel in den Hoogen Raad geplaatst:
mr. Nijpels, ©en niet-Katholiek.
Wie no. 1 staat wordt geregeld door
de Koningin benoemd.
Indien de Rechterzijde beter present
was geweest, zou 't zeer waarschijnlijk
anders geloopen zijn.
Dat absenteïsme ook
De Grondwetsherziening is tot 1909 van
de baan geschoven, maar indien zij wieer
aan de orde komt, zou het dan niet. wen-
scMijk zijn, dat aa.n de Tweede Kamer,
het haar door 'de grondwet toegekendia
recht worde, ontnomen om een voordracht
op te maken voor den Hooge.n Raad?
De Rechtspraak moet immers staan
buiten de politiek.
En nu is do mogelijkheid minstens niet
uitgesloten, dat 'de politiek bij deze soort,
benoemingen een rol speelt.
Het voorloopig program der dit jaar te
Rotterdam te houden Sociale Week is ver
schenen. Het algemeen onderwerp is:
„De Gemeente en de Sociale
Quest ie".
Zondag 6 September: Opening met het
onderwerp „Katholicisme en Sociale Her
vorming".
Maandag 7 September zullen behandeld
worden: „De Gemeente en de Sociale
Questie", „De Gemeente en de Kleinin-
dustrie" en „De Gemeente en de Handel
drijvende Middenstand".
Dinsdag 8 September: „Do Gemeente en
het vakonderwijs", „De sociale werkzaam
heid der plattelandsgemeenten", en „De
Gemeente en de openbare gezondheid".
Woensdag 9 September: „De Gemeente
en het Woningvraagstuk, i. Woningtoe
zicht, Woningbouw", „De Gemeente en het
Woningvraagstuk. II. Stadsuitbreiding, Bo-
demvTaagstuk" en „De Gemeente en de
drankbestrijding".
Donderdag 10 September: „Do Gemeen
te en haar ambtenaren. Rechtspositie" en
„De Gemeente en de monopoliebedrijven".
Vrijdag 11 September: „De Gemeente en
haar arbeiders. I. Arbeidsloon", „De Ge
meenteen haar arbeiders. II. Arbeidsduur"
en „De Gemeente en de aanbestedingen.
I.'tegenover Middenstand. II. tegenover Ar
beiders".
Zaterdag 12 September: „Arbeidsbeur
zen", „Werkloosheid" en „Gemeente-
exploitatie en Socialisme".
Zondag 13 September: H. Mis en „De
K. S. A." Sluiting.
32
Boven in de Stanza d'Oro aangekomen
bracht Marino het paneel weer in orde
en met een zacht „Goeden nacht!" mijne
hand kussend, verliet hij mij buiten
van den toren San Polo echter sloeg het
drie uur.
Toen begon ik te huiveren en haastig
zocht ik mijn bed op, maar ik lag lang
wakk-er, 'en alles wat ik zoo «even be
leefd had trok duidelijk aan mijn geestes
oog voorhij het ongewone-, opwindende,
hartroerende der laatste uien verjoeg den
slaap uit mijne oogen. Maar boven alles
wat ik m het Palazzo Spada gezien be
leefd en doorgemaakt had, zweefde 'toch
ten laatste de heerlijke gedachte: Je hebt
een trouw hart. gevonden, je bent in vei
lige haven!"
En met dit zalige gevoel sliep ik in
teen reeds de dag door de zijden stores
in de kamer sloop, waarin Donna Yo-
lanta haar laatsten onschuldigen droom
had gedroomd.
Het was tien uur toen ik met bran
dende oogen en een pijnlijk hoofd wakker
werd, en het duurde e>en poosje, voor ik
mijne gedachten weer hij elkaar had. Wat
In „de Med." lezen we nog omtrent deze
Sociale Week:
Het ligt geheel in de aangegeven lijn,
wanneer thans de geheele Sociale
Week aan één speciaal onderwerp wordt
gewijd.
De keuze voor dit jaar is gevallen op
een onderwerp van even eminent belang
aLs groot© actualiteit: „De Gemeente
en de Sociale Questie".
'tls wel opmerkelijk, dat door ons, Ne-
deriandsche Katholieken, van dit onder
werp nog zoo weinig studie is gemaakt
Hoe geheel anders in Dnitschland en
Italië!
En dit mag toch des te meer verwonde
ren, wijl over de vraag, wat de Staat
moe.t doen bij de oplossing van de Sociale
Vragen ook in 't. Nederlandsch al reeds
©en groot© en niet onbelangrijke litteratuur
is verschenen.
Werd dus op de. eerste Sociale
Week al reeds in 'tkort de vraag be
handeld wat moet de Kerk, wat de Staat,
wat de Gemeente doen, thans zal de
volle aandacht aan dit één© laatste
punt worden gewijd, zoodat meer in bij
zonderheden kan worden getreden.
Ook om een andere reden is dit alge
meen© onderwerp zeer geschikt, om een
gebeele Sociale Week te vullen.
Immers, zooals reeds uit het korte
schema blijkt, dat thans als voorloopig
program wordt gepubliceerd, het leen! zich
voor een breede en zeer veel afwisseling
gevende uitwerking.
Allerlei sociale vraags.'ukk' n, van groot
principieel of praclisch belang, kunnen uit
dit oogpunt: „wat kan speciaal de
Gemeente doen aan hare oplos
sing worden beschouwd.
Zóó zal de behandeling dier vraagstuk
ken ook voor hen, die niet zelf als wethou
der of gemeenteraadslid direct er mee in
aanraking komen, toch van veel belang en
hoogst leerzaam zijn.
'tls toch duidelijk, om eens een paar
voorbeelden te noemen, dat, wanneer men
vraagt: hoe moet de Gemeente ten op
zichte van haar eigen arbeiders zorgen
wat betreft loon, arbeidsduur, enz., de
beantwoording dier vraag ook van belang
is voor ieder, die belang stelt in 't vraag
stuk van de loonregeling en den arbeids
duur in 't algemeen.
Hetzelfde is het geval, wanneer men
vraagt: wat kan de Gemeente doen ten
bate van den Middenstand, in 't belang
van de volksgezondheid, bij de oplos
sing van het woningvraagstuk, enz.,
enz. 7
Zóó is op gelukkige wijze verkregen, dat
dezo Sociale Week, hoewel één al
gemeen onderwerp omvattende, toch een
zóó rijke afwisseling geeft in haar onder-
doelen, dat vertrouwd mag worden, dat
ook hier „de verscheidenheid behagen zal".
Tweede Kamer.
Het nieuwgekozen Kamerlid voor Tiet-
jerksterradeel, de heer Van der Voort
had ik in den afgeloopen nacht ook niet
allemaal beleefd geen wonder, dat de
mishandelde zenuwen zich nu wreekten.
D© hoofdpijn week wel is waar voor een
flinke, koude douche, maar iedere ze
nuw in mij trilde nog en bijna was ik weer
in tranen uitgebarsten, als niet de ge
dachte aan Marino kalmeerend op mijn
gemoed gewerkt had.
Aan de ontbijttafel vond ik hem niet,
wel echter een prachtige roos op mijn
bord met een Italiaansch vers er bjj, dat
mij met zulk een overstelpend gelukgevoel
vervulde, dat ik bijna weer iu tranen uit
gebarsten was van louter geluk 1 Maar
de school der afhankelijkheid leert zelfbe-
heersching, dus bedwong ik mijn gevoel
en hield mijne tranen nogmaals terug.
Mijn hoofd verlangde naar frissche
lucht, dus zette ik mij a! heel spoedig in
den gondel en liet mij naar het Lido roei
en, vanwaar ik oen beetje laat voor den
lunch terugkeerde zeer tegen mijn wil,
want ik ben van een zeer nauwgezetten
aard.
Marino kwam echter nog later dan ik,
want hij betrad de eetzaal, toen ik reeds
met den ©enigszins gerekten eersten gang
gereed was. Daar Danieli ons met behulp
van Atlilio bediende, was onze begroeting
©ene vormelijke, doch daar wij Duitsch
spraken, behoefden wij ons in dat opzicht
geen dwang op te leggen. Ik dankte hem
voor zijn rozengroet van 's morgens en
van Z y p, heeft gister na eedsaflegging
zitting genomen.
Wijziging der Boterwet.
Aangevangen werd met de beraadsla
ging over het wetsontwerp tot wijziging
van de Boterwet.
Dit ontwerp bevat scherper bepalingen
ter voorkoming van knoeierijen in den
botei handel tevens bepalingen van gelijke
strekking op het bereiden enz. van mar
garine. Onder meer wordt voorgesteld,
dat de boter moet bevatten eeD bij alge-
meene Bestuursmaatregel vast te stellen
vetgehalte en, dat het verboden is Mar
garine te leveren enz welke bjj onderzoek,
op het verzacigingscyfer der vluchtige vet.
zuren in 5 gram vau het uitgesmolten
en gefiltreerde vet een een rechert-
wollnijgetal aanwijst hooger dan 10.
Het ontwerp bevat voorts verschillende
bepalingen omschrijvende de bevoegdheden
van ben, die met de controle op de naleving
zijn belast.
De heer Van den Bergh (Botter
dam), ging uitvoerig na de geschiedenis
van betgeen hier te lande is geschied om
knoeierijen iu den boterhandel tegen te
gaan en kwam tot de conclussie, dat na
de besluiten van het jongste In ternationale-
Zuivelcsngres, te Scheveningen de Regee
ring het thans aauhangig ontwerp had
moeten uittrekken en had moeten indienen
een nieuw wetsontwerp waarbij eenvoudig
verboden werd uitvoer van ongecontro
leerde boter.
Het aanhangig ontwerp oordeelde spr.
onnoodig. Had men toch verscherping ge-
wenscht, dan had de Regeering in ieder
geval meer rekening moeten houden met
onze Nederlandsche nijverheid en vrijheid
van bedrijf.
Bovendien kan in de wet van gelijk
stelling van boter en margarine geen
sprake zijn. De Regeering is ook niet
in alle opzichten billijk geweest tegenover
de Nederlandsche margarine fabrikanten
o. a. door het weigeren van Rijkscontrolen-
merk voor margarine, niettegenstaande wel
scheiding wordt gemaakt tusschen fabricage
van boter en margarine.
De Minister van Landbouw
verdedigde het ontwerp. Het verbod van
uitvoer van ongecontroleerde boter is
practisch niet we! uitvoerbaar.
Schutsluizen voor hst Kanaal door
Zuid-Beveland.
Een wetsontwerp is ingediend tot ont
eigening in de gemeenten Kruiningen,
Schore en Wemeldings, noodig
voor den bouw van derde schutsluizen
voor het kanaal door ZuidBeveland,
teHansweerd en te Wemeldinge.
Deze voordracht is een uitvloeisel van het
intt België op 19 April 1839 te Londen
gesloten verdrag, ten gevolge waarvan
indeityd het jlan tot verbinfing van het
eiland Zuid Beveland met den vasten wal
van Noord-Brabant door afdamming der
Oosterschelde, gepaard moest gaan met het
graven van het kanaal -door Zuid-Beveland
ter herstelling van de onderbroken water-
vertelde hem van mijn heerlijke vaart
naar het. Lido, waarop hij zei de: „Het
is jammer dat je daar al naar toe bent
geweest, want jiu moeten wij voor van
middag iets anders bedenken. Ik moet je
namenlijk verzoeken tot het Ave Maria het
veld te ruimen. Ik heb van morgen met
den geestelijke van San Polo gesproken
en hem onze ontdekking verteld. De waar
dige man was zeer aangedaan, en heeft
mij1 beloofd niet alleen onder de strengste
geheimhouding nog heden liet stoffelijk
overscbol van Donna Yolanla in den graf
kelder der Spada bij te zetten, maar hij
wil mij ook bij de overbrenging daarvan
behulpzaam zijn. Tot dit doel zal hij lieden
namiddag hier komen, wij zullen dan naar
het geheime vertrek gaan, waar Vader
Agostino het arme overschot zal zegenen.
Dani zullen wij de- kist in het archief bren-
gten, wat niet zoo moeilijk zal zijn, daar
wij door het oude deel van het paleis langs
een weinig gebruikten trap daarheen kun
nen gaan. Eens daar, dan is de zaak een
voudig genoeg, want dan roep ik een paar
mannen ooi de kist, die wij eerst zulten
sluiten naar vader Agostino te brengen,
waarbij wij beid-en mee gaan. Als de niet
zware last maar eerst, in de sacristie is
gedeponeerd, dan brengen wij beiden hem
dadelijk in den grafkelder en zetten hem
daar stil cn verborgen achter de sar-
cophagen der della Spada bij. Als deze
weer gesloten is, kan geen vreemde binnen-
gemeenschap. Het kanaal kwam in 1866,
de afdamming van de Oosterschelde in
1867 gereed. De overweging, dat bij eenig
gebrek aan de sluizen de vaart door het
kanaal wellicht stoornis zou ondervinden,
deed al spoedig na voltooiing der werken
besluiten tot den bouw van een tweede
stel sluizen, voornamelijk ten behoeve van
de kleinere vaartdeze sluizen werden in
1872 voor de scheepvaart opengesteld.
Sedert dat jaar is het scheepvaartverkeer,
met name de binnenvaart, in zeer be
langrijke mate toegenomen, ook wat den
inhoud dier schepen betreft. Hieruit ont
stond, nu een steeds groeiend deel der
vaart op de groote schutsluizen is aange
wezen, voor de schipperij greot oponthoud.
Zoo van de zijde der Belgische regeering
als van den kant van verschillende groe
pen belanghebbenden, waaronder niet in
de laatste plaats betrokkenen bij de Neder
landsche scheepvaart, is voor dit ongerief
herhaaldelijk de aandacht der regesring
gevraagd. Inmiddels ontstonden in den loop
der jaren ook nog niet onbeduidende ge
breken aan de beide groote schutsluizen.
In verband met een en ander is de bouw
van een derde stel sluizen noodzakelijk
geworden. Alleen door zoodanige uitbrei
ding kunnen de op Nederland rustende
verplichtingen ten opzichte van de onge
stoorde vaart met Rijnschepen duurzaam
worden nagekomen. De afmetingen der
nieuwe sluizen zullen in hoofdzaak over
eenkomen met die der bestaande groote
sluizen De werken worden geraamd op
f 2 000 000 voor den bouw der schutsluizen
met bjjbeboorende kanaal- en haventoe-
leidingen enz. te Hansweert enopfl.800 000
voor de schutsluizen met toebehooren te
Wemeldinge, daaronder begrepen de kos
ten der onteigeuing ten bedrage van
f334.000. Het ligt in de bedoeling dit
laatste bedrag uit te trekken op de be
grooting voor 1909. Voor de uitvoering
van de werken moet worden beschikt over
particuliere eigendommen. Het is tot dat
doel, dat krachtens dit ontwerp het alge
meen nut zal moeten verklaard worden
van die onteigening.
Onder de hiertegen ingekomen bezwaar
schriften behoort dat van het bestuur der
Laudbouwvereeniging te Wemeldinge en
van den raad dier gemeente, die in het
belang van het vervoer van landbouwpro
ducten eene beweegbare brug vragen over
bet buitenhoofd van de derde schutsluis
en vergrooting van de losplaats ter plaatse.
Dit laatste werk ia reeds vroeger toege
zegd. De brugbouw zal in overweging
worden genomen, waarbij nagegaan moet
worden, of de betrekkelijk hooge kosten
van dien bouw door den aard van het
ongerief worden opgewogen.
Liberalen-troost.
Odzo liberalen verkeeren in hoogst on-
aangenamen toestand. Ze hebben met het
vorig Kabinet fiasco gemaakt. Ze worden
door de Socialisten gehekeld, bespot en
uitgelachen. Ze weten dat ze zonder de
dringen, want slechts de geestelijke en
de marches© bezitten ©en sleutel. Beneden
in den kelder zal echter de bijzetting
plaats vinden, waarbij ik zelf den geeste
lijk© zal bijstaan".
Ik verheugde mij van ganscher harte
over deze schikking, waardoor de arme
ziel, die zooi lang om ©ene Christelijke be
grafenis van haar lichaam gesmeekt, had,
eindelijk rust zou vindenen ik vroeg vol
belangstelling naar de meening van den
waavdigen geestelijke in deze aangelegen
heid.
„Wel", zeide Marino-, „hij moet natuur
lijk het getuigenis der levenden gelooven
wat wij gezien hebben zagen geslachten
voor ons, en voor zoover er ©ene verkla
ring vau hel. raadsel ge-geven kan wor
den, ligt dez© in de aanteekeningen van
Jacopo Nani. Heeft deze, in verband met
onze opvatting, gelijk, dan zal Donna Yo
lanla van af heden noch in heit Palazzo
Spada, noch ergens anders meer verschij
nen, en dat heeft zij en de familie in de
eerst© plaats aan jou te danken, mijn©
moedige Ruth."
Ik' wilde dezen lof niet aannemen, maar
hij voegde er zeer beslist bij: „Neen,-het
is zoo. Wat je aanvankelijk geleid heeft
mag instinkt, voorbeschikking of iets an
dere zijn, hoe men het noemen wil,
wat je van nacht gedaan hebt, zal je niet
spoedig een ander meisje of vrouw na
doen."
hulp der Socialisten geen bewindsmaoht
meer verwerven kunnen. En ze zien het
aankomen, dat voor langen tyd Rechts
troef blijft.
Maar natuurlijk, ze kunnen dit niet e -
kennen. Voor deze nuchtere waarheid uit
komen, durven ze niet. En waHrin zoeken
ze nu hun troost?
Zie het aan de „N. Rotterdammer"
in haar artikelNa de eerste ont
moeting.
Het wordt nu voorgesteld, aLot' de par
tijen der Rechterzijde, onder do leiding
van het Kabinet-Heemskerk, feiteljjk con
servatief-liberaal zijn geworden.
Van een antithese is geen sprake meer.
Dat was een verzinsel van Dr. Kuyper,
dat nu uit heet. Steeds hebben zjj be
weerd, dat er van geen Christelijke Staat
kunde, die tegen de hunne overstond,
sprake kon zjjn, en zie, het woord Christe
lijk is in de politiek van de baan. Hun
nerzijds is God Almachtig steeds doodge
zwegen, en immers ook de partyen van
Rechts hebben nu voorgoed van het spreken
van God Almachtig of van het Opperwezen
in de politiek afgezien.
Groen van Prinsterer had al dezo termen
op staatkundig terrein in zwang gebracht,
en het Kabinet van 1901 had met die
termen ernst gemaaktmaar thans is dit
hinderlijk verleden uitgewischt. Punt voor
punt hebben zy gelijk gekregen. Al die
exotische bijmengsels zijn nu van het
politieke erf gebannen. Alle beginselen
verbleeken, alle belijdenis verflauwt. Men
wordt practisch. Alleen op 't handelen komt
het aan. Het Parlement ontleent zyn naam
en oorsprong wel aan het spraken en aan
het bespreken van het staatsbeleid. Maar
dit is nu alles traditie geworden Men Zsl
handelen, niets dan handelen, o, zoo prac
tisch
Op die manier valt het onderscheid
tusschen de partijen der Rechterzijde en
de Conservatief-liberalen tot vordwijnens
toe weg. Het was pure vergissing dat men
het oneens was. Men is het o, zoo broe
derlijk eens. En de nieuwe phase van
politiek die zich thans ontsluit, is, dat de
partijen der Rechterzijde er juist zóó
voorstaan als de Liberalen van deze soort.
Ge dacht dat het Liberalisme de nedor-
laag had geleden. Maar h e ge u vergist.
Het is vlak omgekeerd. De Liberalen
zjjn aan hun meest schitterende overwin
ning toe. Ze hebben de partyen der Rech
terzijde voor hun politieke meesterschap
doen zwichten.
Er zal nu door mannen van Rechte,
maar geheel in den geest van onze Libo-
ralen worden geregeerd.
De eere van het bewind geven ze over,
maar hun geest zal in dit bewind den
toon aangeven.
Niet wij, zy zyn overwinnaars.
Haast verstaat men niet, dat ze op 21
December niet allen mee hebben gestemd.
Ze zouden er hun glansryken trinmf slechts
door verhaast hebben. (Stand.)
„Ik ging mee naar beneden, omdat ik
boven van angst ov-er jou vergaan zou zijn,
wierp ik tegen.
„En het and-ere? O Ruth, wie had in
jou plaats dat treurige oversc-hot aange
raakt? Daartoe behoort de moed, die zijn
oorsprong vindt in de groote gedachte der
alles omvattende naastenliefde, die ons het
gebod heeft gegeven „de dooden te be
graven." Hoe velen zullen er in do ge
ordende maatschappelijke verhoudingen
zijn, die de gelegenheid geboden wordt,
dit gebod van christelijke- naastenliefde is
vervullen, en hoe velen zouden niet terug
schrikken, wanneer hen de gelegenheid'
geboden werd zooais jou heden pacht,
wanneer hen de dood in dezen vrceselijken
vorm tegemoet trad! Maak je verdienste
niet kleiner dan zij is ia mijn oog is z:j
reusachtig groot, en ik prys mij gelukkig,
jel in alles zoo gevonden te hebben, als ik
verwachtte. Maar onze tijd hier is om
Danieli meldt dat onze maaltijd geëin
digd is. Tot weerziens dus van avond!
Als maar eerst het doel van dezen dag
vervuld is, dan zullen wij over ons zel
ve n'en onz© toekomst spreken nietwaar?"
(Wordt vervolgd).