No. 32.
Zaterdag 14 Maart 1908.
Vierde Jaargang.
VuschijBi tlktn MUNU-. WOENSDM- en VMMHD.
BUITENLAND
BINNENLAND
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
De Katholieken en de Pers4
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant- 0.05
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 1—6 regels £0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Pf Zij, dia zich met het 2e kwartaal
op ons blad wenschen te abonneeren, ont
vangen het tot dien tijd gratis.
Gematigdheid
In een beschouwing over de jongste
regeeringsverklaring schrijft de „Zeeuw-
sche Courant" deze zinsneden:
„Wij hebben nimmer in de parlemen
taire geschiedenis van ons land een
gematigde rechtsche partijpolitiek kun
nen ontwaren.
Het ministerie-Heemskerk zou wiel
liet eerste rechtsche, coalitie-ministerie
zijn, dat van een tamme natuur is".
De parlementaire geschiedenis van ons
land boekstaaft slechts twee Rechtsche
ministerieshet kabinet-M a c k a y en hot
kabinet-K uype r.
Die „Z. C." beweert aizoo, dat ook het
ministerie-Mackay een n i e t-„g e m a t i g-
de Rechtsche partijpolitiek"
Voerde.
Waarin het niet-gematigde van dit
ministerie bestond, wil mogelijk de „Z.
C." ons wel even meedeeten.
Ons dacht, dat dit ministerie zóó ge
matigd was, dat b.v. in de Tweede Kamer
17 liberalen en in de Eerste Kamer 24
liberalen vóór de schoolwet-Mackay heb
ben gestemd!
De „Z. C." zal vermoedelijk meer bij
zonder, of liever geheel, het oog hebben
gehad op het ministerie-Kuyper.
Dat zou dan, zooals de gemeenschappe
lijke toon is in ongeveer het heel" vrij
zinnige koor hebben „gedreven", „de po
litieke hartstochten hebben opgewekt",
„ontstemming veroorzaakt", noodeloos
hebben gekrenkt" en wat men voor liefe
lijks nog meer wil.
Het ministerie-Kuyper voerde geen ge
matigde partijpolitiek, zegt de „Z. C.".
Dat is mogelijk.
Maar danaan wie de schuld 1
N i e 1 aan het ministerie-Kuyper.
W e 1 aan de vrijzinnigen van „diverse
pluimage", die stelselmatig en met alle
middelen alles, maar ook alles in het
werk stelden, om het Nederlandsche volk
op te zetten tegen dit Christelijk bewind
en met name tegen den toenmaligen mi
nister-president.
En van „parlementaire geschiedenis"
gesprokenin het hoek onzer staatkundige
historie komt geen bladzijde voor, die zoo
treurig-sprekend verhaalt van een feite
campagne, van ©en minderwaardige stem-
bustakfiek, van een vrijzinnig monster
verbond en zelfs van ongepaste persoon
lijkheden, dan die bladzijde, wielke tot
schande der vrijzinnigheid, den stormloop
tegen het kabinet-Kuyper vereeuwigt.
fa; „gematigd" zou het ministerie-
Kuyper, in vrijzinnig oog, ongetwijfeld ge
weest zijn, indien het tegen het meer dan
agressief optreden der verbonden vrijzin-
nige partijen, niet, frank en fier den stan
daard zijner beginselen, ook in het heetste
vuur, hadde ontplooid en verdedigd met
mannenmoed.
„Gematigd" zeker zou het zijn ge
weest, wanneer het niet diè wetsvoorstel
len had ingediend, welke g e d e e 11 e 1 ij k
nog slechts een einde maakten aan
den onrechtvaardigen en on-
duldbaren toestand, waarbij de open
bare school zoolang bevoorrecht was bo
ven de bijzondere, de christelijke school.
Daf zelfs n a de aanneming der Onder-
wijs-novelle de openbare school nóg
zeer bevoorrecht is boven de bij
zondere, hebben we indertijd tegenover de
„Z. C." zeer uitvoerig bewezen. En we
vleien ons dit blad overtuigd te hebben,
want op ons artikel verscheen niet de
minste repliek. Doch dit tusschen haakjes.
We willen maar zeggen, dat de roep
van „niet gematigdheid", die van het mi
nisterie-Kuyper uitgaat, in hoofdzaak zijn
gereed© oorzaak vindt in de van v r ij-
zinnige (ook socialistische) z ij-
de heftige camp agne tegen dat
Kabinet gevoerd.
De vrijzinnigen zijn voor dre campagne
aansprakelijk. En ook van zelf voor de
zer gevolgen.
Inderdaad: dat is een zware verant
woordelijkheid, maar die zeker niet kan
worden weggenomen door omkeering
van rollenl
V** Socialistische aantrekkelijkheid.
Onlangs zond onze correspondent te
Heinkenszand ons een bericht, hou
dende, dat ©en vrouw in een armenhuis
ziek was geworden, en dat de noodige ver
pleging ontbrak. De woning dezer vrouw,
enz. was niet om aan te pakken, en bijna
alles van djen inboedel moest worden
verbrand.
Het soc.-dem. orgaan voor Zeeland,
naar den regel dit geval exploiteerend,
vraagt van ons een woord van afkeuring.
Dat kunnen we, helaas, niet geven, om
dat we van deze overigens treurige zaak
niets afweten, dan hetgeen onze
corr. schreef.
Zoo'n enkele nrededeeling, zon
der' commentaar, zonder oorzaken, enz.
moge direkt voor een soc.-dem.
orgaan de aantrekkelijkheid bezitten om
voetstoots proletarische munt te slaan
wij verlangen méér, vóór dat we tot
oordeelvelling kunnen overgaan.
Mgr. Delamaire, bisschop-coadjutor van
Kamerijk, heeft ©en kernachtig en pittig ge
schriftje doen verschijnen over de katho
lieken en d© pers. Schoon zijn opmerkin
gen speciaal op Fransche toestanden doe
len, vormen zij toch voor de katholieken,
waar ter wereld ook, een zeer behartigens
waardige etn sprekende les. Wij ontleenen
het volgende aan het schrijven
„Het is misschien niet overbodig, hier
den aandachtigen lezer even op te mer
ken, dat niet slechts de heslist goddeloozo
of zedelooze couranten slechte bladen
zijn, maar dat ook tal van zekere an
dere bladen .dien naam verdienen, bla
den, waarin zeker een overvloed van
goede lectuur te vinden is, maar waarin
dit goede toch is vermengd met alle soor
ten van verfoeilijke elementen.
Dat is van toepassing bijv. op het dag
blad, dat zich ordelijk en vaderlandslie
vend noemt, maar slecht is door zijn rea
listische romans, door de strekking en
den toon van zijn tooneelreoensies, door
zijn met sensationeele bizonderheden door
spekte verslagen der rechtszaken. Dat alles
te zamen vormt in zich reeds ©en zeer
besmettende Lectuur, terwijl helaas de
hartstocht en de booze neigingen van den
lezer er ©en soort van practische hand
leiding van maken voor misdrijven en op
stand tegen het gezag".
En toch zijn er nog tal van katholieken,
die dergelijke bladen lezen en dlndersteu-
nen.
„Verscheiden onder u zouden zeker wiel
dezen of genen aan kunnen wijzen, die,
hoewel als christen bekend staande, toch
als hij op reis gaat, boeken koopt om zich
te ontspannen, die slechts onder groot
voorbehoud gekocht moesten worden, die
gedurende zijn reis even rustig een slecht
als een goed blad koopt, en die, en zie
hier gelukkig nog een uitzondering op de
plaats van bestemming gekomen, de kos
ten van zijn weelderig verblijf op het
land bestrijdt uit de inkomsten van een
of anderen grooten gewetenloozen boek
handel of een of ander machtig vrijmet
selaars dagblad.
Wij verzoeken U, B. G., de slechte pers
uit uwe huizen te verjagen. Meent gij
niet, dat het uw eerste plicht is het goed©
voorbeeld te geven en alle persoonlijke
directe of indirecte betrekkingen af te
breken, die Gij tot heden misschien on
derhouden hebt met dezen geboren vij
and van al wat U heilig is. Want hoe staat
het? Het staat zóó, dat blijkens uit goede
bronnen geputte inlichtingen, ten minste
één derde van de lezers der slechte bla
den gevormd wordt door katholieken,
zelfs door praktiseerende katholieken.
Het staat zóó, dat zekere verfoeilijke
bladen als voornaamste aandeelhouders
katholieken hebben waf terecht ver
ontwaardiging wekt.
Hoe, de bezorgdheid voor hun beroeps
eer is onzen officieren en advocaten vol
doende, om zich met afschrik van elke
troebele en verachtelijke zaak af te wen
den! En bij onze christenen zou bet ge
voel van den aangeboren adeldom minder
teer zijn, minder scherpe eiscben stellen?
Wij kunnen het niet aannemen".
Na den strijd tegen de slechte pers ge
predikt te hebben, toont mgr. Delamaire
de noodzakelijkheid aan, de goede te on
dernemen.
„Haar ondersteunen, dat wil blijkbaar
en voor alles zeggenhaar koopen en
lezen. Dat \vil zeggenhaar zonder mor
ren en met blijdschap den noodigen steun
verleenen, vooral in dien vorm, Waarin
die steun voor haar de meeste voordel
len afwerpt. Koopt het goede blad daar
om niet naar gelang uwe zaken u vrijen
tijd laten om het te lezen, of omdat de
publieke gebeurtenissen bet min of meer
interessant makenmaar wees voor de
goed pers ©en trouw© vriend, waarop zij
kan rekenen overal en altijd. Wees haar
abonné, haar belanglooze abonné".
Vervolgens wekt mgr. zijn geloovigen,
op hun aalmoezen niet alleen te beper
ken tot de armen van lichaam, maar door
den steun der katholieke bladen ook in-
tellectueele aalmoezen te schenken.
„Beatus, qui intelligit super egenum et
pauperem".
„Ja, zalig zij, zoo voegen Wij aan dit
schriftuurwoord toe, zalig zij, die begrij
pen, dat de treurigste ellende is d© on
wetendheid; zalig zij, die begrijpen, dat
de meest pijnlijke honger is de honger naar
waarheid; zalig zij, die voor geen enkel
lijden hunner broeders onverschillig zijn,
die de behoeften der menigte, die een
goede pars moeten derven, volkomen ken
nen ©n haar het kostbare en heilzame
geestesvoedsel overvloedig verschaffen.
Als de pers onafhankelijk, waarbeids-
lievend is en zedelijk opvoedend werkt,
dan wordt al wat ordelijk en waarlijk nut
tig is, door haar bevestigd; als daaren
tegen d© pers veil, sectarisch en o>p schan
dalen belust is, wordt alles door haar
gebreken met gevaar bedreigdgodsdienst,
huisgezin, arbeid en spaarpenningen, het
leven der natie zelf".
Ten slotte spoort mgr. Delamaire krach
tig aan tot energieke propaganda voor
de katholieke pers, én besluit met deze
woorden
„Onze tegenstanders hebben op ons
voor, dat zij zich kunnen richten tot de
hartstochten, dat zij kunnen 'dreigen en
vrees aanjagen. Wij echter willen noch
kunnen op die wijze te werk gaan. Maar
wij hebben een menigte van vurige zielen,
die zich ter onzer beschikking houden;
wij hebben overal onze vrienden, gereed
om ons te helpen, wij beschikken over
de edele en heilige stoutmoedigheid van
een ijver, dien geen hinderpaal kan tegen
houden, dien geen teleurstelling kan doen
bekoelen.
Laten wij dan al 'deze krachten ook in
ruime mate gebruiken".
FRANKRIJK.
De Fransche Senaat heeft het echtschei-
dingsonlwerp met 184 tegen 82 st. aan
genomen. Gelijk men weet stelde dit
voor, de scheiding van tafel en bed na
drie jaren in echtscheiding te doen over
gaan op verzoek van één der echtgenooten.
In de laatste zitting verwierp de Senaat
met 162 tegen 123 st. een door Briand
bestreden amendernent-Girard, dat, wan
neer er uit een huwelijk minderjarige kin
deren in leven zijn, den rechtbanken de
bevoegdheid wilde toekennen den over
gang van do gedeeltelijke in volkomen
scheiding tijdelijk op te heffen. De com
missie had zich met dit amendement ver-
©enigd.
Na een profest van de Cuverville, die
verklaard© niet te kunnen stemmen voor
de wet, die hij beschouwde als onzedelijk
en leidende tot polygamie, werd art. 1
der wet met 181 tegen 82 st. en art. 2
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
BELGIË.
Katholiek kerkgezang. Uit
Mechelen wordt aan de „Germania" gemeld,
dat Z. E. Kardinaal Mercier in zijn diocees
het kerkgezang in de volkstaal heeft in
gevoerd, zooals dit in Duitscbland wordt
beoefend. Z. H. de Paus heeft den Kardi
naal daarvoor zyn levendige voldoening
uitgedrukt. Ook is in talrijke kerken, wat
de Latijnsche liturgische gezangen betreft,
de Duitsche uitspraak ingevoerd.
(SPANJE.
Do Liberal bevestigt dat te Barcelona,
den nacht van 10 op 11 Maart om 3 uur
waar de koning van Spanje vertoefde, er 5in
een bom is gesprongen op de Atarazanas-
kade, een afgezonderde en verlaten plaats.
Vooral op dat uur. De machine was ge
plaatst in een ijzeren buis bestemd voor
rioleering. De ontploffing deed de buis
springen en berokkende schade in de na
bijheid. Bevelen werden gegeven om de
sporen der ontploffing te doen verdwijnen.
Daardoor kon het voorval tot nu toe ver
borgen blijven. De grootste terughoudend
heid wordt in acht genomen. De overheids-
pi' on n, zeggen, dat er aan de ontploff ng
geen gewicht gehecht moet worden.
NOORIV1 GEN.
Te Kristiania is een aanslag op
koning Haakon gepleegd, blijkbaar
door een krankzinnige, ©en Zweed. D©
man schoot uit een Remington-geweer
tien of twaalf schoten op het paleis. De
koning en koningin waren er niet ©ens;
die waren op Voxenkollen. Aan de po
litie zei de man, dat hij koning Haakon
had willen dooden.
Volgens een later bericht heet de man
Johannes Gren, is hij ©en wierkman van
ongeveer 30 jaar en sedert ©enigen tijd
te Kristiania op ©en motorfahriek in
dienst. Men zegt, dat hij in Denemarken m
een krankzinnigengesticht is geweest
Van de kogels, die de Zweedsche ar
beider Gren op het paleis van koning
Haakon te Christiania loste, drongen er
verscheidene in de vertrekken door. Gren
vertelde aan de politie, dat hij een aan
slag op den koning had willen plegen.
Hij had nog vijftig patronen bij zich.
Verkiezing Tweede Kamer.
SLIEDRECHT. De uitslag der gister in
het' district Sliedrecht. gehouden stemming
voor1 de Tweede Kamer is als volgt:
Aantal kiezers 8410. Aantal uitgebrachte
geldig© stemmen 6357. Volstrekte meerder
heid 3179.
Del heer J. van der Molen (antir.) kreeg
3633, jhr. mr. H. Smissaert (lib.) 2412,
en d© heer II. Spiekman (soc.-dem.) 312
stemmen.
Gekozen is dus de heer J. VAN DER
MOLEN (antir.)
TIETJERKSTERADEEL. De uitslag der-
gister in het district Tietjerksteradeel ge
houden stemming voor de Tweed© Kamer
is als volgt:
Aantal kiezers 7975. Aantal uitgebrachte
geldige stemmen 6990. Volstrekte meer
derheid 3496.
De heer C. van der Voort van Zijp
(antir.) kreeg 3825, mr. P. Rink (L. U.)
1663, en de heer W. H. Vliegen (soc.-dem.)
1502 stemmen.
Gekozen is dus de heer C. VAN DER
VOORT VAN ZIJP (anti r.)
Vacan t i ek a a r te n S.S. De Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen heeft besloten, met ingang van de
zen zomer de prijzen van de vacantiekaar-
ten te verhoogen.
De prijs der gewone vacantiekaarten,
wordt gebracht van f4, f3 en f2 resp.
voor de le, 2e en 3e klas, op f 4.40,
f3.30 en f2.20.
Verder zullen uitgegeven worden bij
zondere vacantiekaarten, welke, behalve
in de 2e helft van September, slechts op
enkele treinen (geen sneltreinen) geldig
zijn.
Deze zullen kosten f 2.30, f 1.70 en
f 1.10 resp. voor de 3 klassen.
Tweede Kamer.
De heeren Malefyt en Noleng verdedig
den het optreden en de plaDDen van het
nieuwe Kabinet. Voorts betoogden zij dat
het votum over de oorlog»begrooting uit
sluitend voortsproot uit de bezorgdheid
voor de defensiewerken
Minister Heemskerk sloot zich hierbij
aan
Hg dankte voor de welwillende ontvangst
van het Kabinet en constateerde dat over
't algemeen het «ptreden daarvan gerecht
vaardigd wordt geacht.
Al vertegenwoordigt de heer De Marees
van Swinderen geen bepaalde groep in 't
kabinet, toch sluiten zjjn beginselen 't meeat
aan bijj die der Christelijk historische party.
In den overgang van dan heer Wentholt
ligt niets bevreemdends. Een minister an
Marine staat toch als 't ware buiten de
politiek. Hij was vreemd aan de aanleiding
tot het aftreden van het vorig Kabinet en
is op de hoogte van het vraagstuk der
kustverdediging
Hij en de heer Sabron zijn deskundigen,
met wie hun ambtgenooten zich homogeen
verklaarden.
De Minister verzekerde dat het kiesrecht-
vraagstuk niet van de baan is, maar niet
in een formule van de Regeeringsverklaring
kon worden opgenomen.
In de plannen betreffende het blijvend
gedeelte is niets agressiefs gelegen, aan
gezien 't hier geldt een reeds lang door
den Minister Sabron gevoelde leemte.
R. K. Kamerclub.
In de Dinsdagavond te 's Grave,nhage
gehouden vergadering der R. K. Kamer-
club werd tot voorzitter benoemd mr. J.
A. Loeff en tot ondervoorzitter generaal
Van Vlijmen.
Tot nog toe was mr. Loeff ondervoor
zitter ©n mr. Kolkman voorzitter.
Dure Heiligen.
De Roomschen, niet waar, met hun
heiligenkalender, en beeldendienst, en
rciiquienvereering! Dat is bijgeloof en af
goderij; „centenklopperij' noemt Klooster
man 't
Nu ja, Kloosterman, die zegt 't maar
om er zelf een centje aan te verdienen
Maar toch, hoe dikwyls 't ook al is
weerlegd, 't keert altijd weer terug als
kroos in de Hollandsche slooten, de Room
schen vereeren hun heiligen als goden,
hunne beelden aanbidden ze, hun reliquien
zijn een soort van fetischen of amuletten,
waardoor zjj tegen alle ongelukken worden
hehoed.
Het vooroordeel wil er niet uit.
Als wij Katholieken in onze kerken
beelden of schilderingen aanbrengen uit
het leven onzer heiligen, dan doen wij
dit, opdat wij steeds zouden herinnerd en
opgewekt worden tot het dengdenrijk en
navolgenswaardig leven dier heilige voor
gangers in het Geloof.
't Zijn niet die heiligenbeelden, die wij
daar ter aanbidding opstellen, maar in die
heiligenbeelden bedoelen wjj onzen Heer
en God een nieuw en heerlijk ..Te Deum
Laudamus" te zingen. En wij deDken dan
aan het woord van Sint Paulus: „weest
gjj myne navolgers, gelijk ik dit van
Christus ben."
Nu konden wij onlangs in de bladen
lezen, dat de Fransche Regeering het Pan
theon te Parijs zou verrijken met do beel
den van Voltaire, Rousseau, Mirabeau en
de generaals der Fransche revolutie, de
heiligen van het moderne leven.
Wij vieren in onze liturgische gebeden
de „translatio corporis" de overbrenging
van het stoffelijk overschot van den eenen
of anderen grooten heilige van zjjn eerste
graf' naar een bepaalde basiliek.
Maar ook het moderne heidendom heeft
dit Roomsche gebruik ingevoerd, met dit
verschil alleen, dat het hier geen heilige
geldt volgens Roomsche canonisatie.
Een grootere praal en pronk moet dit
tekort aan heiligheid aanvullen.
Zoo kon men dezer dagen lezen, dat de
begrootingscommissie een krediet van
35.000 fr. had toegestaan voor de over
brenging van het stoffelijk overschot van
Zola van Montmartre naar het Pantheon.
Het programma voor deze plechtigheid
is in groote lijnen reeds vastgesteld.
Den avond te voren om vijf uur zal
men de kist van het kerkhof Montmartre
overbrengen naar het Pantheon.
De minister van openbaar onderwjjs met
de familie en eenige persoonlijke vrienden
zullen de overblijfselen opwachten voor
den ingang van het gebouw, gewijd aan
de nagedachtenis van Frankryk's groote
mannen.
Den volgenden morgen om tien uur zal
de president van de republiek met groote
plechtigheid ontvangen worden vuor het
Pantheon, waarvan de deuren wjjd geopend
zullen zyn, zoodat een ieder.... de kist
zal kunnen zien.
De militaire kapellen zullen de Marseil
laise spelen en het op volle sterkte zjjnde
garnizoen zal defileeren langs.... de kist.
De koren van het Conservatorium zullen