ocaat.
HOOS,
Gloria,
ti$e
lalifeif.
ijders
an v. Roosmalen
uit zeeland
enlOOcts
55
75
15
SE SMAKEN
No. 24,
Dinsdag 25 Februari 1908
Vierde Jaargang.
leien 7 a 10 ct.
5al0
4 a 10
Vers# ellen MAkNUAS-. WSENSDIG- en IBUBAUVOND.
BINNENLAND
J
E VRIJ
IN BUEL,
vettig gedeponeerd)
Jenever.
[R te Goes.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
BUITENLAND
ets
GOES.
I (Binnenkoorts),
brek aan eetlust.
i en nevenstaand
|rijghaar f 0.75.
inzending van
bn Haag.
er literflcscli,
ÏULDER;
1
DE VRIJ, per
LLEN, per 1U00
|0.60. verzilverde
IWITSTAAL, per
J* f 0.60. BRON-
[FMAN, per flac.
T per flac. f0 75.
JKKER, Rotterd.,
flONALPILLEN,
JRUUS MAAG-
1 cent. SINTE
R, per doos 50 cent.
f125.
[Middelburg.
dwaarb.-Mij.,
te Amsterdam,
J en tegen vaste
pijke tarieven.
1bijdhr.JAC8.VAN
nszand, Correspon-
el. Zuid-Beveland en
Iten dhrn. M. Wil
len J. van Gklsse te
MERE
een
Machine,
fezen, dat u beslist
gekocht hebt.
I tot f ISO.
I jaar gegarandeerd.
Rijwielhersteller,
|>rp op TEXEL.
soorten ONDER-
billijken prijs.
Heer
Imarkt, GOES.
NIEUWE KEUWSCHE COURRHT
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Hoes (0,75. daarbuiten t 0.05
Afzonderlijke nummers k contant „0.06
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiëa van 1—5 rog# f 0.50iedere ragR meanr 10 Ct
Eonaelfüe advertentie 3 X geplaatat, wordt 3 X tor#»*,
Dienstaanbiedingen 5 Kegels voor 85 Ct k veateat.
Reclameberichten 85 Ct. p. r. Bi] abonnement spooiaie pr|«.
Hoe men geschiedenis schrijft.
De „Middelburgsche Crt", die,
zooals de lezers weten, beweerd had, dat
de Patts door de veroordeeling van. het
modernisme „te veel had, gepro
beerd; en dat ook zelfs katholieken in
die veroordeeling „een poging tot te
rugdraaiing der wereld zagen",
antwoordt op de dienaangaande o. a. door
„het Centrum" gemaakte bemerkingen als
volgt:
„We zijn dadelijk bereid om die uit
spraak (over de „terugdraaiing der we
reld") wel aan hooger beroep te on-
derwerpten, bijv. aan 't oordeel van die
katholieke, theologische professoren in
dogma-leer en bijhelscbe geschiedenis,
aan Schnitzer, M ahrmund, Loisy e. d.
„Het Centrum" zal die „oproerige
theologen" echtier wel als autoriteit
wraken. Maiar dan blijven er toch nog
altijd de Duitsche Bisschoppen over;
en al hebben die ook niet gesproken
van een terugdraaiing der wereld, ze
hebben toch, blijkens het nog niet te
gengesproken bericht van de „Wiener
Deutschen Correspondenz", in een
tweeden brief aan den Paus er op ge
wezen:
dat ze tegen de encycliek (over het
modernisme) geen bezwaren hebben,
maar dat zij, het voor hun plicht hou'-
den den Heiligen Stoel er op opmerk
zaam te maken, dat een verder voort
gaan op dien weg een gevaar voor de
katholieke kerk zou beteekenen, in ver
band met den omvang van het streven
naar hervorming onder de Duitsche ka
tholieken; reden waarom zij tot den
Paus het verzoek richtten om niet door
staffing van Duitsche theologen, die
oprecht streven in levendige verbinding
met de vorderingen van de wetenschap
te blijven, het geweten van duizenden
en nog eens duizenden katholieken te
bezwaren.
De meening van „Het Centrum", „dat
de enkele oproerige theologen verdwij
nen te midden van zoovele millioenen
trouwe zonen van de kerk", wordt dus
blijkbaar niet door die Bisschoppen ge
deeld".
Tot zoover betMiddelhurgsche blad.
Ziet, zegt daarop „bet Centrum"zoo
schrijft men geschiedenis.
Eerst wordt een man als Loisy, die
nota bene de Godheid van Christus loo
chent, als katholiek voorgesteld
En vervolgens een beroep gedaan op
een bisschoppelijk schrijven, waarvan
tastbaar is, dat het niet bestaan kan.
Het bericht van de Wiener Deut
sche Correspondenz is dan ook
bjjna nergens au sérieux genomen.
I Men vond het zelfs de moeite van pen
tegenspraak niet waard.
En wanneer de redactie der Middel
hurgsche Courant kennis had wil
len nemen van het „eerste" schrijven der
Duitsche bisschoppen, waarin het ver
schijnen der encycliek noodzakelijk
werd 'genoemd en met de meeste klem
tot gehoorzaamheid aan de roep
stem des Pausen aangespoord, dan zou
z j ook begrepen hebben, dat die bisschop
pen „een verder voortgaan" op den weg
der encycliek onmogelijk als een „gevaar
voor de katholieke kerk" konden signa
leden.
Merkelijk, de redactie van dit blad moest
een weinig meer ernst betrachten, waar
het katholieke aangelegenheden betreft.
M ij gunnen haar gaarne haar „eigen
m<?ïn,ln,S'' 011 ^aar "eiSen oordeel".
Maar dat oordeel moet dan toch geleid
worden door de logica en door kennis
der feiten en zich niet kenmerken door
een „luchthartigheid", welke maar al te
zeer verraadt naar welke zijde haar sym
pathie zich beweegt.
Me zijn werkelijk benieuwd wat voor
scherpzinnigs de „Midd. Crt." hier
tegen zal kunnen inkregen.
intusschen geeft het blad nog 'n enkel
woordje ten beste aan ons adres over
wat het noemt „misbaar", dat door ons
over deze quaestie zou gemaakt zijn,
toen we o. a. schreven, dat de „Midd'.
Crt." de H. Kerk geregeld lafhartig in
den rug aanvalt.
De „Midd. Crt." heeft daarom even
moeten lachen.
Ons wél. Maar de „Midd. Crt." had
heter gedaan met feiten aan te too-nan,
dat zij de R. K. Kerk niet geregeld zij
delings aanvalt
Het is niet genoeg te beweren, „dat
men zooveel mogelijk gaarne ieders ge
loof wil eerbiedigen", als men uit de
„gebeurtenissen van den dag" geregeld
munt klopt tegen het R. K. geloof.
Neen, dan wordt bet des te gevaar
lijker.
En daarom spraken we van „zijdeling-
schen aanval".
Onmiddellijk zouden we van ongelijk
overtuigd zijn en eerbiedig „amende ho
norable" doen, indien de „Midd. Crt."
het bewijs levert, dat zij b.v. in zake
de schandelijke „gebeurtenissen", welke
zich in Frankrijk, den laatsten tijd, tegen
Kerk en Godsdienst afgespeeld hebben,
het toevallig niet eens is geweest met
het Fransche roof-gouvemement, maar
wel met het Recht van den Paus en do
Kerk.
Heeft de „M i d d e 1 b u r g s c h e" ooit
geprotesteerd tegen de schandelijke rechts
verkrachting, die onder oen fel anti-cleri-
cale, maeonnieke regeering in Frankrijk
plaats vond: b.v. tegen den contractbreuk
der eenzijdige opzegging van. het Con
cordaat, tegen de berooving van berken,
kloosters on congregaties, tegen de recht.s-
verlrapping zelfs van den wettelijk vast-
gelegden wil der dooden?
Men hoorde geen protest..
Toch schrijft de Middelhurgsche
letterlijk„Wij willen, zooveel mogelijk,
gaarne ieders geloof eerbiedigen".
Jammer, dat dat „zooveel mogelijk"
zoo heel weinig vastigheid geeft; jam-
merst van al, dat nog nimmer ons geble
ken is, dat het Middelburgsch-e vrijz.-dem.
orgaan het Kath. Geloof door verdediging
heeft „geëerbiedigd", waar het onrecht
vaardig werd aangevallen.
Immer koos het blad de partij onzer
tegenstanders.
ITAIAË.
Het Godsdienstonderwijs op
de s c h o 1 e n. In de Italiaansche Kamer
zijn twee belangrijke redevoeringen tegen
het ontwerp tot afschaffing van het gods
dienstonderwjjs op de scholen gehouden en
wel door den gematigden afgevaardigde
Salandra en den Katholiek Falconie.
De voorzitter der gezamenlijke Katholieke
organisaties te Rome, heeft aan de Kamer
van afgevaardigden zestien lijsten met
100.000 handteekeningen van meerderjarige
Romeinen overhandigd, die allen protes
teeren tegen de afschaffing van het gods
dienstonderwijs. De „Unione populare,,
(Volksvereeniging) der Katholieken in ge
heel Italië zendt weer 10.000 nieuwe hand
teekeningen van personen, die de handha
ving van het godsdienstonderricht vragen.
Door de volksvereeniging zijn in het geheel
reeds 130.000 handteekeningen bjjeen ge
gaard. En de beweging is nauwelijks begon
nen.
Het vrjjmetselaars-orgaan, de „Vita", is
natuurlijk woest over deze ondubbelzinnige
manifestaties. Als tegenwicht bljjkbaar ci
teert zj het telegram van de vcreeniging
van leeraren aan lycea en college's, dat
vóór de afschaffing pleit.
Commandini, die zich in de Kamer uit
sprak vcor de afschaffing, is voorzitter dezer
organisatie, die voortdurend in conflict is
met de huisvaders. De Katholieke vereeni-
ging van onderwijzers, gepresideerd door
Nicolo Tommases, zond echter reeds een
protest aan den voorziter van den minister
raad met de handteekeningen van 15 000
georganiseerde onderwijzers.
KIMLAKD.
Russische terroristen in actie,
Te Warschau werd een bom geworpen
in 't huis van een schoenmaker, waardoor een
kiDd gedood en een dienstmeisje zwaar ge
wond werden. De ontploffing veroorzaakte
groote materieele schade.
De Peterburgsche politie arresteerde 12
leden van de vliegende strijdorganisatie
Twee van hen werden voor 't paleis van
grootvorst Nikolai Nikolajewitsj gevan
gen geDomen; het waren een heer en
een dame. De eerste had een blikken bus
met 5 pond dynamiet bjj zich; de dame
bewaarde een groote kwantiteit van dat
gevaarlijke goed in haar mof. B j een huis
zoeking in 't gebouw, grenzende aan het
paleis, vond man een lijst met de namen
der door de terroristen ter dood veroor
deelde hoogwaardigheidsbekleeders.
Op een der pleinen werd een dame gear
resteerd, die, toen men haar gevangen nam,
een revolver afschoot, waardoor een politie
agent gewond werd.
Een troep boeren in het Russische gou
vernement Minsk meende in een krank
zinnige een handlanger van de politie te
moeten zien. Ze bonden hem met de voeteB
aan den staart van een paard, dat den onge
lukkige zes K.M. ver meesleepte, waar men
hem bovendien nog half levend begroef.
Drie deelnemers aan het gruwelijk beulswerk
werden eergisteren tot levenslangen, twee
tot vijftien jaar en één tot acht jaar dwang
arbeid veroordeeld.
Het Gouden Priesterfeest van Z. H. Pius X.
Eenige maanden geleden werd ter kennis
van Neorland's Katholieken gebracht, dat
de Hoofdafdeeling der Vereeniging der
Eeuwigdurende Aanbidding en ter onder
steuning van Arme Kerken te Rotterdam,
van het Doorluchtig Episcopaat de ver
eerende opdracht had ontvangen, in ons land
jjverige pogingen aan te wenden, ten einde
een groot aantal priestergewaden, altaar-
benoodigdheden en gewijde vaten te ver
zamelen, die namens Nederland's Katho
lieken aan Z. H. bij gelegenheid van het
aanstaande Jubilé zouden kunnen worden
aangeboden.
Deze pogingen zijn reeds met een ver
blijdend succes bekroond evenwel verwacht
het Bestuur van genoemde Hoofdafdeeling,
dat de deelname nog algemeener zal wor
den, opdat ons land ook ditmaal aan Z. H.
den Paus een schitterend bewijs moge geven
van zjjne bizondere aanhankelijkheid en
kinderlijke liefde
De Hoofdafdeeling der Vereeniging van
de Eeuwigdurende Aanbidding en teronder-
steuning van Arme Kerken, zal een pracht-
aibuin, voor den H Vader bestemd, aan het
Doorluchtig Episcopaat aanbieden. Met de
artistieke bewerkingvan dit album heeft
zich welwillend belast de architect Jos.
Snickers te Rotterdam, terwijl het fijne
borduurwerk van den wit satijnen omslag
vervaardigd zal worden in het Weeshuis
der Religieusen der Eeuwigdurende Aan
bidding.
Dit album zal eene opgave bevatten van
al de giften, die door Neerlands katholieken
den H. Vader zullen worden aangeboden,
geschenken van de afdeelingen der ver
eeniging, van de verschillende Religieuse
Congregaties en Huizen en van particu
lieren allen worden derhalve dringend
uitgenoodigd, zoo spoedig mogelijk op te
geven, welke geschenken door hen voor het
Jubilé in gereedheid worden gebracht met
aanduiding van de namen der gevers.
De nationale tentoonstelling zal gehouden
worden in de groote catechismuszaal van
het Gesticht der Eeuwigdurende Aanbid
ding, Eendrachtsweg, Rotterdam. Het juiste
tjdstip zal later worden bekend gemaakt.
Het Bestuur der hoofdafdeeling zal na
afloop zorg dragen voor de verzending der
voorwerpen naar Rome, maar verzoekt aan
de milde gevers dringend om eene kleine
tegemoetkoming in de kosten van emballage
en verzending.
Voor de aan te bieden geschenken en
andere inlichtingen kan men zich wenden
tot de Eerw. Overste van de Religieusen
der Eeuwigdurende Aanbidding, Eeadrachts
straat 73, Rotterdam.
De heer A. F. de Savornin Lobman.
In de „Vr|je Socialist" komt een inge
zonden stuk voor van den heer A. E. de
Savornin Lobman, naar aanleiding van het
verslag dat genoemd blad gaf van de rede
des heeren Lohman, te Alaielo dezer dagen
gehouden. Merkwaardig mag de volgende
zinsnede heeten
Ik heb, door gebruik te maken van de
mij door den Schepper verleende talenten,
meegewerkt om het lijden van honger door
anderen te voorkomen, en ik had dat in
veel mindere mate kunnen doen, indien
ik, inplaats van die talenten te gebruiken,
mijn geld had afgestaan aan anderen, en
m|j daardoor in de noodzakelijkheid had
gebracht, door handenarbeid in het onder
houd van mij en de mjjnen te voorzien.
Iets verdienstelijks steekt niet in dien door
m|j ten bate van anderen verrichten arbeid
omdat het slechte de vervulling is van de
door m|jnen Schepper opgelegde verplich
tingen.
Is er eenige verdienste, dan alleen deze,
dat ik mij liever gevoegd heb naar de mij
gestelde ordening, dan in hoogmoed en
eigenwaan de wereldsche ordening op andere
grondslagen te willen grondvesten.
Het oude dogma.
De atmosfeer wordt voor onze dwepers
met het oude dogma van Vrijhandel A
outrance! al zwoeler en drukkender.
Engeland was nog steeds hun palladium.
Wat roemden ze niet, toen nu twee jaar
geleden de Liberale partij in Engeland
met vlag en wimpel won 1 Maar nu reeds
kentert het. StembuB na stembus kwam
ons vertellen, dat de liberalen het steeds
meer afleggen, en dat de Unionisten die
met den Vrijhandel braken, zienderoogen
vooruitgaan. Niet alleen toch dat ze zetel
na zetel wonnen, maar ook hun stemmen-
cjjfer is steeds klimmende. Reeds nu mag
vermoei, dat, kwam het tot parlementsont-
binding, hunner de victorie zou z|jn.
En nog pijnlijker is, wat in ons eigen
land voorvalt De provinciale verkiezingen
vielen uiterst ongunstig voor hen uit. Zelf»
in Rotterdam. En nu is men reeds zoover,
dat men een irrichting organiseert om
werklooze arbeiders van hier naar Duitsch-
land te zenden.
Vroeger de Duitsche hannekemaaiers,
die in het rjjke Holland werk kwamen
zoekennu werklooze Hollanders, die bij
duizenden de Oostergrens overtrekken om
werk te vinden bjj onze naburen.
Hier arbeiders te veel, ia Duitschland
arbeiders te kort.
En dat alles onder het gesternte, dat
hier de Vrjjhandel en in Duitschland de
Bescherming het oeconomische leven regelt
en beheerscht.
Is er dan niet alle kans op, dat de werk
lieden zullen gaan inzien, dat al dat dwepen
met het oude en verouderde dogma van
den Vrijhandel, wel enkele kooplieden in
het gevljj komt, maar hen aan den broode
straft? („Stand.'j
GOES. Donderdagavond wilde een leur
der, genaamd P. Slijboors, nachtverblijf
hebben bij Evarsdijk in de Groe onder
Klo-etinge. Toen hem dat werd geweigerd,
mishandelde hij Eve.rsdijk, twee vingers
stuk en een verwonding in den nek. Op
den weg naar Kloetinge liep hij Mijnsber-
gen, wegarbeider, tegen het lijf en gaf
hem een slag met een stok op het hoofd.
W-egens dronkenschap bezorgde de po
litie alhier hem nachtverblijf in 'tarees-
tantenlokaal, van waar hij ter confron
tatie door de politie van Kloetinge werd
afgehaald.
- Soiree St. Cecilia. Gisteren
(Zondag) gaf het R. K. Zangkoor eene
herhaling harer soiree. De zaal in de
sociëteit „V. O. V." was eivol, zoo niet
te vol. Na de Ouverture van de Symphonie
nam het lid der Vereeniging mr. J. Stieger,
het woord en deelde eenige Jobstijdingen
mede, waaruit bleek, dat er sprake was
geweest de herhaling der soiree uit te
stellen, wegens ongesteldheid van eenige
leden en den directeur. Doch ter elfder
ure werd de vereeniging nog in de ge
legenheid gesteld, met weglaten der Du
etten, de soiree te doen doorgaan. Ter
vervanging van ©en ziek geworden lid,
die twee rollen had te vervullen, had
den zich beschikbaar gesteld de heeren
C. en B., die daarvoor hulde verdienen.
Het programma werd met hetzelfde suc
ces afgewerkt als der le soiree. Het pu
blick ging dankbaar ruim na 12 uur huis
waarts.
Even voor de pauze nam even genoemd
lid mr. Stieger het woord om namens
de leden in ©en gloedvolle rede de ver
diensten en toewijding te schilderen van
hunnen directeur, dhr. Jos. Stieger, die
op zoo verdienstelijke wijze, na den vroe-
geren directeur, den H'elEerw. heer ka
pelaan v. d. Meer, het directeurschap heeft
waargenomen, en hem, den directeur, doof
tusschenkomst eener allerliefste jongs
dame (mej. R.) namens de leden, als be
wijs hunner hoogachting en dankbaarheid
een lauwerkrans aan te doen bieden.
MIDDELBURG. De raad vergadert
Woensdagmiddag te 2 uur.
Aan de orde is o.a. de benoeming van
©en onderwijzer aan .school J.
Verder komen ter tafel voorstellen van
Burg. en Weth. betreffende de werkloo-
zenverzekering en naar aanleiding van een
verzoek om voor werklieden goedkoop©
cokes beschikbaar te stellen.
Eirfrtelrjk zal het uitbreidingsplan der
gemeente, voor zoover dit thans geraad
is, voorloopig worden vastgesteld.
Naar aanleiding van het bekende ver
zoek van het bestuur der Vereeniging D?
Ambachtschool stelten Burg. en
Weth. voor: het gevraagde terrein kos
teloos ai te staan, aan de Vereeniging
f45.000 te leenen onder hypolbecair ver
band op haar gebouw en een jaarlijk-
scbe subsidie te verteenen van f 5500.
Op het verzoek van den Middel-
burgsehenBestuurdersbond om
van gemeentewege goedkoop© cokes voor
arbeiders beschikbaar te stelten advisee-
ren Burg. en Weth. afwijzend te beschik
ken.
Op de Vrijdagavond, onder voorzit
terschap van den heer C. Verhage, in het
Schuttershof alhier door de „Onderlinge
Credietbank", afdeeling van „Handelsbe
lang", gehouden vergadering werd als
secretaris herkozen de heer Ant. Mes.
Het jaarverslag van den secretaris, als
mede het financieel rapport vermeldden
toenemende werkzaamheden van deze
Credietbank.
De commissi© van controle oordeelde
hoogst gunstig over de wijze waarop dit
jaar de boeken van den penningmeester
werden ingelicht.
Naar aanleiding van enkele opmerkin
gen, voorkomende in het financieel ver
slag, werd langdurig van gedachten ge
wisseld over de wenschelijkheid van uit
breiding van het crediet.
Een beslissing werd nog niet genomen.
Do heeren G. J. Krijger, G. A. W. van
Straaten en Herm. Boasson werden als
commissaris herkozen. (M. C.).
Door do politie alhier is proces
verbaal opgemaakt tegen de gebroeders
v. d. B., verdacht van diefstal van si
garetten ten na dooie van den wi nkelier
I)., en tegen zekeren L., wegens mishan
deling van den tolgaarder V., aan den
Noordweg.
Verder zijn ten politiebureete een twee
tal vermoedelijk valsc-he kwartjes gede
poneerd.
Hier ter stede is opgericht de Zoeuw-
sche Vereeniging tot uitcteeling van kteae-
dingstukken aan inrichtingen. De dames,
die haar medewerking reeds hebben toe
gezegd, zulten jaarlijks ©en bepaald aan
tal kleedingstukken beschikbaar stelten en
trachten nieuwe leden aan te werven. De
kleedingstukken die op deze wijze in bet
bezit der vereeniging komen, worden ver
deeld onder verschillende in de provin
cie Zeeland daarvoor in aanmei'king ko
mende inrichtingen, zonder dat daarbij
op gezindte zal worden gelet.
Door het dageüjksch bestuur van da
Ne de r-1 an d s che Handelsreizi
gers Vereeniging te Rotterdam is
aan Ged. Staten van Zeeland ©en adres
gezonden, waarin er op gewezen wordt
dat bij de Vereeniging vete male klach
ten zijn ingekomen over het feit, dat de
booten der Zeeuwsche Stoomboot-
Maatschappij te Middelburg, varende
tusschen Middelburg en Zierikzee, elk
jaar in de maanden April en Mei om de
beurt eenige weken worden uit de vaart
genomen, teneinde te worden onderzocht
en zoo noodig hersteld, zonder dat ©en
reserve-boot gedurende dien tijd in d,?n
geregelden dienst voorziet.
Het gevo-lg daarvan is, dat hst reizend
publiek gedurende dien tijd alleen;
's morgens van Middelburg en 's middags
van Zierikzea kan vertrekken en hier
door, behalve veel tijdverlies, ook veel
extra kosten voor logeeren moet ver
spillen, daar ©en reis heen en wse-r voor
de meeste reizigers dan tot de onmoge
lijkheden behoort.
Namens de Vereeniging is de directie
van bovengenoan-de Maatschappij op dit
euvel gewezen en verzocht in 't vervolg
ook gedurende de maanden April ©n Mei
eenzelfden dienst te doen plaats hebben
als in de overige tijden, op welk ver
zoek door de directie afwijzend is be
schikt
Het bestuur verzoekt nu Ged. Staten
dringend maatregelen te nomen, waardoor
de Zeeuwsche Stoomboot Maat
schappij wordt verplicht, zorg te dra
gen, dat ten alle tijde, dus ook gedurende
genoemde maanden, ©en geregelde dienst,
zooals deze ook gedurende andere tijden
bestaat, verzekerd is.
In de Donderdagavond in ©en der
lokalen van het raadhuis alhier gehou-
