EE
restanten.
;he
ihappij
RKWASTEN!
ilia" te Goes.
goede
in Reutel.
ftrecht.
ZAAD
No. 22.
Donderdag 20 Februari 1908
Vierde Jaargang.
Virschijnl eiken MAANIA6-, WDEHSDAD- in VBI1DADAV0HD.
FEUILLETON.
buTtehlahd
BINNENLAND
bruari 1908,
Bit „V. 0. V."
[i f 0.50.
0.25.
-ROUTS
traat, Goes.
Ia. van meeuwen.
'RANKRIJK)
ictare
klaverzaad.
,o., Goes.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Het Gelieim van het Paleis.
|S. STIEGER.
der St. Vincen-
te Goes.
uur,
jewijs van toegang,
na's BINGEN—
L. Kerkstraat
magazijn. Markt;
Urkt; P. A.PEN-
Ganzepoortstraat
Ijzen voor de Soirée
I Februari a.8., zijn
dien avond geldig.
ÏT BESTUUR.
|ls grondverf, wordt
Sasrn., Middelburg,
[naar staal.
?er stuk.)
(Moet weg!)
bjj 10 Kilo a f 0.62,
bjj 10 Kilo i. f 0.70,
f 7.per bus, bjj
Interc. 209.
P feil «vu,
irreerende promiën.
irissen:
JTCKEVORSEL.
m. DE KUYPER.
3H.
iLMAN van. Helmond.
goed bewarend.
WE ZEEUWS» COURANT
Abonnementsprijs per 8 maanden voor lioes (0.76. daarbuiten 0.96
Afzonderlijke nummers k contant „0.06
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 85 Ct k roiitant.
Reclamebe rich ten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
„De „Middelbilrgsche Crt."
schrijft, dat handhaving van beginselen en
bestendiging der coalitie (bedoeld wordt
natuurlijk de Rechtsche) slecht samen
gaan.
Het blad moet wel'beter weten.
Want verschillende fracties van even
veel verschillende politieke beginselen,
als oud-liberalen, Unie-liberalen, vrijzin
nig-democraten en sociaal-democraten,
ze vormden b.v. alle het „monsterver
bond", dat in 1905 het ministerie-Kuyper
deed vallen.
Maar dat was een „vrijzinnige" coa
litie en. dan is 'twat anders.
Dat de Rechtsche coalitie in de Staat
kunde vrijwel homogeen is, althans veel
minder verdeeld dan de Link
se h e, is v«or ieder, die niet ziende
blind is, overduidelijk.
Partijzucht.
't Heeft er wel iets van, of de it ij k s-
normaallessen te Goes speciaal
zijn ingesteld voorvr ij zinnige n.
De Directeur van die Rijksnormaalles
sen althans heeft al 'n paar maal in bla
den bekend gemaakt, dat degenen, die aan
het toelatings-examen wenschen deal te
nemen, zich dan en dan bij hem kunnen
aanmelden, en dat hij bereid is de noodige
inlichtingen te geven.
En deze vrijzinnige directeur was bij zijn
publicaties in de couranten zóó vrijzin
nig, dat hij deze uitsluitend stelde
in de vr ij zinnige bladen hier.
Nu vragen wij:
Is de directeur der Rijksnormaallessen
van oordeel, dat slechts vrijzinni
gen zijn bekendmaking behoeven te le
zen, en daarmede alzoo hun nut doen;
óf wil dezelfde directeur anti-vrij
zinnigen indirekt dwingen om de
vr ij zinnige bladen te lezenWant in
de bladen der anti-vrijzinnigen plaatste
hij zijn bekendmaking niet!
Zonder zijn annonce zullen we 't ge
rust uitstekend bolwerken; maar een
staaltje van vrijzinnige „vrijzinnigheid"
kan men uit bovenstaande weer eens
proeven.
Wat zijn de druiven zuur.
In langen tijd hebben wij geen melj
ding gemaakt van Dr. Bronsveld's Kro-
n i k
Doch nu moet het weer eens.
De Utrechtsche doctor spreekt natuur
lijk over het Ministerie-Heemskerk, en
treurt voor de zooveelste maal weer over
de vermeerdering van de macht der Rooni-
sche geestelijken, en over meer van dien
aard.
Dat is alles bekend.
Maar „interessant" is hij betreffendq
Ds. Talma.
Hij schrijft:
Vrij eenparig is de verwachting, dat
er in het Kabinet-Heemskerk maar één
voormalig predikant zitting zal nemen,
n.l. de heer Talma. Er was een oogen-
blik sprake van nóg een collega, maar
dat schijnt zonder grond te zijn ge
weest,
5, Vlasm., Middelburg.
24
Bijna een jaar waren Michel© en Yo.-
lanta gehuwd, toen de catastrophe in
trad, die ik vertellen wil, en dat het de
zuivere waarheid is, daarvoor sta ik in
met mijn mannenwoord, dat ik Goddank
nooit ijdel of lichtvaardig gegeven heb,
maar in mijn geschandvlekt leven heilig
heb gehouden als mijne gevoelens voor
Donna Yolanta.
Daarom moet ik echter een weinig te
ruggaan. In het jaar 1472 had koning
Jacob II van Cyprus, om zich den steun
van Venetië voor zijn© onwettige kroon
te verzekeren, de verblindend schoon©,
achttien jarige Donna Caterina Corner'
of, zooals men ook dikwijls schreef, Cor-
nara tot zijne vrouw begeerd, en haar
daar middel van haar oom, den uit Ve
netië gebannenen, ook gekregen, Donna;
Caterina was echter door hare moeder
een© tante van Donna Yolanta. Reeds in
1473 stierf echter de koning van Cyprus,
en koningin Caterina, zijne gemalm, aan
vaardde voor haar na den dood van haar
Eerlijk gezegd, zijn wij wel een wei
nig jaloersch op onzen voormaligen
ambtgenoot Talma, die minister staat
te worden.
Toen wij ons voorbereidden voor ons
doctoraal-examen in d© theologie, heb
ben wij ter voldoening aan het voor
schrift der toen vigoarende wet, een
college in de landbouwkunde gevolgd.
Prof. Miquel leerde ons wat humus
is, en dat er meer dan één soort van,
klaver bloeit op onze akkers. Voor zoo
ver ik weet, heeft de heer Talma dat
hooger onderwijs in de landbouwkunde
niet genoten en heb ik dat op hem
voor. De heer Heemskerk weet dat ze
ker niet, of heeft er niet aan gedacht.
Mocht er weer eens een gewezen pre
dikant in aanmerking komen als Minis
ter voor landbouw, handel en nijver
heid, dan houd ik mij, op bovenver
melden grond, ook aanbevolen.
Wat zijn de druiven zuur, dominee
Bronsveld 1
Ds. Talma minister en Dr. Bronsveld
niet!
En wij durven nog wel bovendien te
profeteeren, dat Dr. Bronsveld ook nooit
minister zal worden, hoewel hij reeds 25
jaar aan politiek doet, en zelfs in zijn
studententijd colleges in de landbouw
kunde heeft gevolgd.
Zoo gaat het nu eenmaal in de wereld!
Er zijn verschillende soorten van „kla
ver", maar ook verschillende soorten van
„politieke dominees", zegt de „Rott.".
Kiezerslijsten.
De tijd rs om.
Nu krijgen de ambtenaren aan onze
secretaries handen vol werks.
Laten nu alle belanghebbenden, vooral
de besturen onzer Kiesvereenigingen tus-
schen 23 Maart en 15 April gaan zien of
op de 'kiezerslijst voorkomen allen die,
naar zij meenen, erop behooren.
Wie nog zijn belasting niet aanzuiver
de en daartoe een aanmaning ontving;
haast© zic.h alsnog. Vóór 1 Maart moet
alles aangezuiverd zijn, anders toch is
de nalatige voor dit jaar zijn kiesrecht
kwijt.
ITALIË.
De II. Vader en het Modernis
me. De Paus beeft. Vrijdag 11. audiëntie
verleend aan de Piemonteesch© pelgrims,
voor het meerendeel priesters. Kardinaal
Richelmy, aartsbisschop van Turijn, heeft
de pelgrims aan den H. Vader voorgesteld;
In een bewogen toespraak, dankte hij den;
Paus voor de ontmaskering der nieuwe
dwalingen. Hij verzocht den Paus steeds
met gestrengheid te werk te gaan tegen
theorieën van het modernisme „het graf
van christelijke leer en christelijk leven".
De Paus dankte met ontroering voor
deze woorden, die een zachte troost zijn
voor mijn ziel, door de nieuwe ketterij met
bitterheid vervuld". „Deze nieuwe kette
rij, voegde de H. Vader er aan toe, heeft
de zielen der geestelijken, die geen reke
ning houden met het verdriet, dat zij helt'
gemaal geboren zoontje, de regeering,
dat wil zeggen, in naam, want inderdaad
was het Venetië, dat haar iedere ragee-
ringsdaad voorschreef; wel was zij niet
altijd een© gewillige stroopop, en wie
haar helderen, scherpen geest, har© ge
leerdheid kent, zal zich daarover niet
verwonderen. Jammer genoeg voor haar,
maar zeer ten gerieve der republiek, stierf
de kleine koning, en daar men bang was,
dat zij de kroon voor zichzelve zou be
houden, zond de raad van tien haar
broeder, Zeno Corner naai- Cyprus met
de opdracht, zijne zuster naar Venetië te
rug te brengen. Dat gebeurde dan ook
tegen het eind van het jaar 1489; de
koningin werd met groot© pracht en praal
hier ontvangen, en zij betrok het prach
tige paleis aan het Canale Grande, dat
men sedert dien tijd Palazzo Corner delta
Regina noemt Het volgend voorjaar be
trok zij wel is waar haar prachtig land
goed te Assolo bij Treviso, waar zij nog
vaker hof houdt dan hier, en waar zij
alles om zich heen verzamelt wat maar
uitblinkt op het gebied van geest, talent,
geboorte en hooge positie.
Michele Spada was sedert de koningin
van Cyprus zich in Venetië bevond, om
gedraaid als een hlad van een boem,
hart van den Vader aller geloovigen aan
doen, bezo-edeld". De Paus wenscht de
Piemonteezen geluk, dat zij nog niet' door
(leze nieuwe ketterij zijn aangetast, die
men „met den barbaarschen naam van
modemisme versiert".
De H. Vader voegde er aan toe: „Om
uw geloof te bewaren, moeten de priisters
heiligen zijn, omdat zij de vrienden, ver
tegenwoordigers en dienaars zijn van God
en zij de geloovigen vooral door hun voor
beeld moeten leiden".
Ten slotte vroeg de Paus aan de pries
ters de geloovigen op te wekken vpel voor
hem en voor de Kerk te bidden en dn
het bijzonder, voegde hij er aan toe, „te
bidden voor de priesters, die de kerk den,
oorlog aandoen en haar het hart verscheu-
Anti-clericale betooging te Rome.
Zondag hebben te Rome' opstootjes
plaats gehad ter gelegenheid eener betoo
ging, gehouden ten gunste van de motie,
der uiterste linkerzijde in de Kamer, be
treffende de afschaffing van het godsdienc
stig onderwijs in de scholen.
Het standbeeld van Giordano Bruno was
natuurlijk de verzamelplaats, waar de anti-
clericale svoordvoerders de menigte toe
spraken. Het feit, dat na afloop van d©
meeting een der betoogers aan het veristeg
eener woning een priester bemerkte, die
het gewoel gadesloeg ©n naar de opge
wonden betooger meende, een handbewe
ging maakte, die de heeren vrijdenkers
ais een minachting van hun sectarisch©
drijverij konden opvatten, was voor het
publiek voldoende om de bedoelde woning
to gaan bestormen. De politie sloeg de
menigte terug, maar de betoogers kwamen
telkens in grooteren getale weder opda
gen. Daarop riep de politie de hulp van
de cavalerie in. Deze werd echter miet
steenworpen ontvangen, zoodat het ten
slotte slechts met behulp van de intus-
schen aangekomen infanterie gelukte het
volk uiteen te jagen.
In een bericht uit Rome aan den „Uni-
vers" vinden we omtrent deze betooging
o. a. nog de volgende stichtelijke bijzonder
heden. Er werd aan deelgenomen door
Mazzinisten, socialisten en anarchisten
met tal van ontplooide rood© en zwarte
vlaggen. D© eerste spieker, zekere heep
Levi, vertegenwoordigende de vereenigiug
„Giordono Bruno", eindigde zijn rede met
een groet aan de „martelaren, gevallen
onder de kogels van de politie van koning)
Carlos", welke ontboezeming onder den
troep den kreet deed opgaan„Leve da
revolutie in het republikeinsche Portugal 1"
De tweede redenaar hoopte op het spoe
dig aanbreken van den dag, waarop de
leeken-vlag zal waaien boven het Vaticaan
en hoven het Quirinaal (Kreten van„Leve
de RepubliekAl de andere redenaars
waren eenstsmmig in het verklaren van
de,n oorlog aan de priesters en aan den
godsdienst en gebruikten daarbij de meest
schandelijke bewoordingen. De laatste hun
ner, Romualdi, eindigde zijn oratorisch
vuurwerk met een strophe uit de hymne
aan Satan van Carducci. Trouwens heel
de betooging stond in het teeken van den
Satan!
Haar rijpe, trotsche schoonheid is wel is
waar juist die, die hem bevalt, maar ik
ken Michele Spada toch te goed om niet
te weten, dat hij uit louter .verliefdheid
geen vinger in de asch zou steken. Daar
voor was hij veel te koel berekenend,
veel t© koud van hart, tot een echte,
ware, en diepe liefde veel te weinig,
in staat, en veel te berekenend om niet
t© weten, dat het niet in zijn voordeel
was wanneer hij de koningin compromi-
teerde, die hem overigens nooit ©ene gunst
bewees, dan eene vrouw en koningin ze
een familielid en V,azal dien zij gaarne
ziet, en van wiens vrouw zjj bovendien
bijzonder veel houdt, bewijst.
Wat mocht. Michele Spada dus bezielen?
Lang tastte ik hieromtrent in het duis
ter, tot ik toevallig het doet er niet
toe hoe tot d© oplossing van het raad
sel kwamhij zag in de vrij© hand der
koningin een middel tot de hoogste ©er,
tot een mogelijk herwinnen van de kroon
van Cyprus, waarvan zij wel is waar
ten gunste van Venetië afstand had ge
daan, maar mijn hemel het zou niet voor
de eerste maal geweest zijn, dat ©en ver
drag verbroken werd 1 De eenige hinder
paal voor dit koene plan van Michele,
die altijd van zijne zegepraal zeker was,
De I taliaansche schoolmees
ters. 14 Februari 1.1. heeft de wethou
der vau openbaar onderwijs te Rome,
merkwaardige mededeelingen gedaan over
do wijze, waarop de onderwijzers te Rome
hunnen plicht begrijpen en vervullen. Op
de 1000 onderwijzers zijn er gemiddeld
per dag 114 afwezig. Dit cijfer klom eens
tot 184 en zelfs eens tot 189.
Godsdienstonderwijs op de
scholen. Met het oog op de discussies
over het godsdienstonderwijs op de la
gere scholen, heeft de Volksvereeniging
in geheel Italië eene actie op touw gezet,
teneinde eene monster-petitie t© richten
tot de regeering. Een eerste serie peti
ties, 120.000 handteekeningen bevattende,
is door den vice-president der Unie aan
het secretariaat van openbaar onderwijs
verzonden.
Keizer Menelik van Abessinië heeft den
Paus twee leeuwen ten geschenk© gezon
den. De dieren een mannetje en ©en
wijfje zijn Zaterdag te Napels aange
bracht per stoomschip Niger. Zij zijn
doorgezonden naar Rome, waar zij ©en
geriefelijk hok hebben gekregen in ©en der
tuinen van het Vaticaan.
De Negus heeft willen doen uitkomen,
dat ook hij een christen-heerscher is.
I'BAKKRIJK.
Frankrijk is zeer vereerd met het bezit
van Zola en heeft er veel geld voor over
om te toonen hoeveel prijs hel stelt op
het stoffelijk overschot van den vuil
schrijver, die volgens geloofwaardige per
sonen in zijn vuiligheid gestikt is. De
regeering maakt op het oogenblik toebe
reidselen om het kostbaar overschot bij tej
zetten in de voormalige kerk der H. Ge~
noveva, het Panthéon. Voor die over
brenging was eerst het sommetje van
30.000 franks bepaald, maar men vond
dat daarmee niet voldoend© praal en pronk
kon gemaakt worden; en nu zal aan de
Kamer gevraagd worden een crediet te
velieenen vau 40000 franks.
Te Saint-Jea.n-de-Sixl zijn d© pastoors-
uitdrijvers (de commissaris van politie,
d© ontvanger en 5 ma.rechausseés) door
een raam, waarvan ze het glas hadden,
stukgeslagen, in de pastorie geklommen.
Voor dag en dauw hebben ze die helden
daden verricht. Dit was hun tweede tocht
naar Saint Jean-de-Sixt; ©enige dagen te
voren waren ze er al eens geweest, maar
toen midden op den dag, wat ©en 300
man, verdedigers van den pastoor, op de
been had gebracht. Niet zonder reden bang
voor die dreigende menigte, hadden z©
toen den terugtocht, geblazen. Ditmaal zijn
zo geslaagd; ze hebben den pastoor uit
zijn pastorie geworpen.
De klok te Constantine. De be
woners van Constantine zijn zeer ongerust
en in de war. Want de groote kerkklok
loopt niet en niemand wil haar laten ma
ken. De geestelijkheid verklaart, dat nu
de staat zich kerk en klok heeft toege-
eigend, de staat er ook maar voor moet
zorgen, dat de klok loopt.
En do prefect verklaart, dat hij geen
geld heeft 1
Do bevolking tuurt ondertusschen met
wanneer hij wilde zegevieren, was slechts
zijne vrouw.
Sedert ik wist, wat Michele wilde, gaf
ik geen cent moer voor haar jong leven,
want karakterloos als hij was zou hij
voor niets terugdeinzen, maar dat hij zijn
plan o,p zoo'n duivelachtige manier zou
voorbereiden, zonder dat ©enige verden
king op hem zelf viel, dat had ik niet
gedacht. Dat gebeurde zoo: Aan de stille
vereering van den Griek, Messer Gior-
gios Ivonicos, die tot nu toe ©en bron
van groot vermaak voor de Venetiaansche
wereld was geweest, werd eensklaps ©ene
andere uitlegging gegeven, die tot mijn
ergernis en schrik den naam van Donna
Yolanta dreigde te bezoedelen. Eenig©
jonge lui die ik haar naam in verband
met dien van den Griek oneerbiedig hoor
de noemen, schreef ik mijn© opvatting
van de zaak met bloedige letters in het
gelaat, maar toen de laster ook van an
dere kanten opdook, vatte ik achter
docht en deed ik voorzichtig onderzoek
naar den bron van dezen gemeensten al
ler leugens. Toen vernam ik dat overal
anonyme brieven op raadselachtige wijze
in de huizen gespeeld werden, die den
naam van Donna Yolanta op zeer ver
dachte wijze met dien van den Griek sa-
wéemoed naar de tergende wijzers, die
maar stil blijven staan en mijmert er over,
dat vroeger alles toch beter ging.
ENGELAND
Eucharistisch Congres te
Londen. De „Germania" schrijft:
Naar aanleiding van het internationaal
Congres, dat dit jaar te Londen plaats
heeft, heeft men besloten ©en algemeen
Congres van alle Engelsche Katholieken
samen te roepen. De Paus zal ©en Kardi
naal-legaat naar Londen zenden. Het
Congres begint 9 September en duurt 5
dagen. Meer dan 200 bisschoppen worden
bij de plechtigheid verwacht. In de „Prinoe
Albert Hall", die meer dan 15000 peTso-
nen kan bevatten, zullen Donderdag en
Vrijdag groote volksvergaderingen plaats
hebben. Zondags zal de groote Sacra
mentsprocessie, waarbij, naar het zich
laat aanzien 50.000 menschen zullen deel
nemen, door de straten van Londen trek
ken.
AMERIKA.
Overstrooming in Pittsburg.
Do stad Pittsburg in Ohio aan de samen
vloeiing der Alleghany en der Mononga-
bela gelegen, is door de buiten hare oevers
getreden rivieren overstroomd. Meer dan
20.000 menschen zijn tengevolge der over-
strooming van alles beroofd. Duizenden
hebben naar de bovenverdiepingen hun
ner huizen moeten vluchtensloepen moe
ten zorgen voor het brengen van voedsel.
Men schat de aangerichte schade op
tien millioen.
Anna de Savornin Lobman over R. K kloos
terzusters.
In de correspondentie van de laatste
„Hollandscbe Lelie" neemt de redactrice
Freule Anna de Savornin Lohman op echt
ridderlijke wijze den handschoen op voor
Katholieke liefdezusters.
Eenige weken geleden beschreef in dit
tijdschrift zekere Regina, blijkbaar ©en
bekeerlinge tot den Kath. godsdienst, vol
geestdrift haar indrukken bij het betre
den van de St. Pieterskerk. Dit artikel
gaf een ex-Katholieke aanleiding tot eniige
zeer oppervlakkige, hatelijke aanmerkin
gen vooral het minder waardig gedrag
van sommige Katholieken betreffende.
Zij gaf hierin blijk van geheel© onbekend
heid met den godsdienst, waaraan zij den
rug had gekeerd; ©en andere protestant-
sche dame ging vinnig te keer tegen het
celibaat der priesters, die zich in de Kath.
kerk niet vrij kunnen uitleven en tegen
de nonnen, die aan haar natuurlijke be
stemming onttrokken, ©en nutteloos be
staan leiden.
Op dit „nutteloos" vat de Freule vuur.
Jaren geleden is zij te Bonn hij R. K.
zusters in verpleging geweest en even als
zoo vele ongeloovigen en onkatholieken
ademde zij daar de liefelijkheid in van
het reinste Katholieke gevoel, en ziele-
Ieven, geuren die met hun zoete rok©
heel haar volgend leven zouden ver
vullen.
Eerst krijgen de wereldsche pleegzus
ters van haar een veeg, die den goe-
mennoemden. Door mijne veelzijdige ver
binding met de achtertrappen van onze
paleizen gelukte het mij, ettelijke van die
brieven te zien het handschrift was
wel verdraaid, maar mij uit ettelijke klei
nigheden toch maar al te goed hekend:
Michele Spada zelf was de schrijver 1
Het zou heel verstandig van mij ge
weest zijn, wanneer ik omtrent deze ont
dekkingen mijn mond had gehouden, en
had afgewacht, wat Michele verder zou
doen, om daarna ter rechter tijd den Griek
en ook Donna Yolanta te waarschuwen,
en hun zoo mogelijk nog te redden uit.
het net dat hun gespannen werd. Mijne
kennis van het karakter van Michele had
mij deze wijsheid eigenlijk tot plicht moe
ten maken, maar mijn helaas wat al te
warm bloed en mijn beleedigd rechtsge
voel, beleedigd voor zoover het Donna
Yolanta betrof, speelde mij parten, en
maakten dat ik regelrecht naar Michele
ging, en hem over mijn gebeele lichaam
bevend, zijne schanddaad met harde woor
den voor de voeten wierp, en bezwoer
dat ik hem bij den Raad van Tien zou
aanklagen, als hij niet dadelijk het kwaad
dat hij gesticht had, goed maakte.
(Wordt vervolgd.)