No. 21. Dinsdag 18 Februari 1^08. Vierde Jaargang. BUITENLAND. Aanbestedingen enz. latsloterij. KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschuilt eiken MAAMBAG-, WOENSDAG- tn VRI1DAGAYDNS. r li 0 leden, en de Izig D. van den li werden mede- Iderwijs, woning van schoolver- Isluiten goedkeu- [gemeester, secre- ïve goedkeurend© J>. verordening re- pmterwijzend per- Eng dienst 1908 lasting dienst 1908 pn le klasse en J-oor 1908 ten be tide 3,3 pet. van len, met 238 aan- bging der honden- pilden. eenige af- en ovejr- begrooting dienst STAhOs Pieternella Helena, Pieternella Potter. PieterneJla, d.v. i Maria van de Pas. |celia. d.v. Willem Maria Hurgs. ugeuis Petras van rolfiiet. rrdt de Jonge 26 j. [er Weele 28 j. jd. ]t4 Febr. brtiouwdJ. J. de tt'. Thomassen, jd. boek, jm. 23 j. en I M. J. de Kijk, jm. 1 29 j.; W. F. v. I C. Bossc-haart, jd. n, 37 j. en M. C. Iman, geb. Stevens, enger, 82 j. wed. P. Beheijdt, 85 j., Febr. I 7, Jan Jozias, z. v. pornelia Levina van, v. Willem Mol en werd alhier door mevr. de wed. A. bouw eener nieuwe van den heer Boonr Kosten, Wemeldinge J'inondt, Hansweert [eer, Kapelle f 7480, amine 7387, H. v. 1386, C. H. L. Hollet, ff onder gem, Krainin- I, Schore 17300, A. 7250, L. Hubrechtse, p0, A. Hubrechtse, p, M. Knuit, Hans- liaveco, Kruiningen [Kapelle f7087, J. J. J. K. Kloosterman, Biet, Goes f 6988. als zijhdo de laagste. jcjehïësi. Ie 1 b u r g, 13 Febr. fan heden was een aan die van vorige hitte boonnn, welke In worden afgegeven. worden niet meer ge els volgt: f 6.75 a f 7— - 6.75 - 7— - 5.25 - 5.50 - 3.25 - 3.75 - 7 25 - 7 50 -1125 „-11.75 - 6 50 - 6.75 - 11.25 12.25 -11-— -12.'— f per 50 kilo. J.60. 1100 stuks. Trekking 13 Febr. |6n van van f30.000: 16482 71 fcö 19609 20036 10652 18989 4856' 5051 8032 9841 19660 20384 1118 7130 757 761 1821 1831 1930 1933 5804 8884 76 10469 11413 |92 20499 staat 20499 f 70 20929 19723 5743 13997 8878 1126 1843 5701 9081 11423 moet NIEUWE ZEEUWS® (MANT Abonnementsprijs per 8 maanden voor Goes f 0.75. daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers A contant „0.06 BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentien van 16 regels f 0.50tedere regel meer 10 Ct Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, vrord» 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h tontant. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prfs. Trekking 14 Febr. 118 l02 feoi Het Modernisme en de „Middelburgsche Courant". De liberale pers, die zich anders niet om de Katholieken en het Katholicisme bekommert, van uitingen van Katholiek leven weinig of geen notitie neemt, van onzen heiligen godsdienst weinig of niets begrijpt; toont plotseling een groot© be langstelling voor de Modernisten. Ook de „Midde 1 burgsche Crt." Zoo schrijft dat blad o. a. „Het moet den Paus en de overige leidendp geesten op het Vaticaan wel krieuwelig te moede worden, nu ze zien hoe koppig de modernisten, in weerwil van alle kerkelijke discipline, toch tel kens opnieuw beweren, dat ze gelijk hebben, en toch telkens, als riet, dat een oogenbiik gebogen wordt, weer do trotsche pluim omhoog steken. Het is in de laatste weken erg gesteld in dat opzicht, vooral in Duitschland, maar nu ook al in Frankrijk. in Duitschland, waar de bisschoppen juist zoo. gehoorzaam waren, kwam eerst de populaire katholieke redenaar- sohrijver prof. EEirhard uit Straatsburg met zijn vrijmoedige kritiek over de encycliek. Enfin, die hoog deemoedig het hoofd na de afstraffing uit Rome. Maar dadelijk daarop kwam Schnit- y.e.r uit München. En die hukte niet! Hij moest soms buigen, maar kwam tel kens weer overeind. En nog is die ge schiedenis in vollen gang, nu prof. Wahrmund van de katholieke faculteit in Innsbriick een geschrift doet verschij nen, dat al het reeds verschenen© over treft in scherpte van afkeuring van de encycliek. En wat eindelijk noig wol het meest opzien zal baren, is bet feit, dat pater Loisy, do Fransche modernist, die vrij algemeen beschouwd werd als voor goed onderworpen, ook weer voor den dag komt met twee werken, het ejn» over de evangelies, het ander© over den syllabus en de encycliek. De Paus heeft te veel geprobeerd. De kerkelijke tucht is groot, heel graot, maar voor het onmogelijke is ze onvol doende. En het zijn niet alleen niet- katholieken, die in de veroordeeling van het modernisme een poging tot terugdraaiing van de wereld zien". Als staaltje van de tendentieuse en op pervlakkige manier, waarop van libe rale zijde over het gedoe der modernis ten geschreven wordt, is dit citaat tee kenend, schrijft „bet Gentrum". Vooral de slót-alinea maakt een grap pig effect. „Be Paus heeft te veel ge probeerd". De Kerkelijke tucht is wel heel groot, maar „voor het onmogelijke is ze onvoldoende". Voor het „onmogelijke". Wanneer de Paus krachtens zijn ambt de zuiverheid der leer handhaaft en stel lingen verwerpt, die naar alle evidenti.es niet Roomsch zijn, dan verlangt hij het onmogelijke! Dan is hij bezig een po ging te doen tot „terugdraaiing van de wereld". Het is de Middelburgsche Courant de schrijver van haar bui- tenlandsche rubriek die dit alles ver kondigt met een aplomb, als ware van zijn uitspraak geen hooger beroep mo gelijk. Wie die er zich over verwonderen zal Steeds heeft men van liberale zijde ge tracht de Kerk te vereenzelvigen met, al wat achterlijk is en haar te stempelen tot een hinderpaal voor den vooruitgang. Of men dit deed op ruwe, dan wel op meer gepolijste wijze, de grondtoon en grondgedachte was altijd dezelfde. En zoo is dan ook nu weer het -modernisme vrij moedig, symbool van den vooruitgang, drager van de wetenschap, en zijne ver oordeeling van Rome „een poging tot terugdraaiing van de wereld". Intusschen moge de Middelburg sche Courant zich geen al te groote illusies maken. De H. Stoel heeft zwaarder stormen te bezweren gehad, dan het oproerig ver zet van eenige Beiersche professoren en de werken van „pater Loisy", van wiens onderwerping men lang niet zoo alge meen overtuigd was, als de Middel burgsche zeer naïef scheen te g-eloo- ven. Het heele of halve ongeloof van deze heeren kan men trouwens sinds jaren vinden op alle mogelijke vergaderingen; van moderne predikanten. De Middel burgsche moet er de verslagen der vergaderingen van onze Nederlands eb© moderne theologen maar eens op nale zen, die geregeld in de groote liberale organen te vinden zijn. Het is werkelijk niet nieuw of sensationeel, wat de „ka tholieke" modernisten prediken. Zij ko men bij hun liberale en protestantse!» voorgangers zelfs erg achteraan en het klinkt werkelijk een beetje gek, hen te willen voorstellen als mannen, wier ver oordeeling een „terugdraaiing van de we reld" beduidt. Welk een hoogen dunk hebben redac ties als die der Mi d de 1 b u r g s c het toch van de Roomsche leer en van het Opperhoofd der Kerk 1 Welk een respect ook voor de tallooze katholieken leeken en priesters die met het modernisme niets te maken heb ben en in volle overtuiging de oude, zaligmakende leer huldigen I De enkele oproerige theologen ver dwijnend te midden van zoovele milli- oenen trouwe zonen der Kerk worden aangemoedigd en geprezen. Maai' de Paus, en dus ook allen, die Hem gehoorzamen en volgen, staan schul dig aan pogingen „tot terugdraaiing van de wereld". De eerbied voor goed Roomsche over tuiging js inderdaad wèl groot!... De Middelburgsche Katholie ken zullen dat sinds la,ng wel weten. Is het dan niet meer dan hoog tijd, dat de Katholieken geheel ophouden ee-n or gaan, dat hun Moeder de H. Kerk gere geld lafhartig in den rug aanvalt, door abonnement of advertenties te steu nen, en alzoo medewerken met hun eigen geld hun eigen Kerk afbreuk te doen? We zouden zeggen: ja. 1 Want de geestesverwarring en het kwaad, dat zekere vrijzinnige pers sticht door hare tendentieuze, eenzijdig», be- driegelijke voorstellingen juist in zake het modernisme, dat zij „uithui t", is veel grooter en reikt veel dieper dan me nigeen wel denkt. Kiesrecht-vraagstuk. Het Bestuur van den Algemeenen Bond van R. K. K i c-s ver een i g i re gen in Nederland heeft tot de leden; een circulaire gericht, waarin o. a. gezegd wordt, dat, na het verschijnen van het rapport, het nu zaak is tot een „p r a k t i- scheconclusie" te komen. „Tot een practische conclusiede katholieke staatspartij weet dat zij niet meerderheid is en in afzienbaren tijd tniet meerderheid zal zijn in den land» en dat, wil zij haar wenschen in daden; zien omgezet, zij rekening zal moeten houden met do wenschen der andere partijen van rechts. Ziet het er nu naar uit dat, welke rich ting ook do katholieken willen uitgaan met betrekking tot alle andere punten het kiesrecht rakende, zij van hun mede- standers rechts zoo al geen steun, toch zeker geen tegenstand zullen ondervin den, op één punt hebben de ander© partijen rechts zich vastgelegdhet alge meen stemrecht, door hen gestempeld als uitvloeisel van de leer der volks- souvoreiniteit, is voor de andere chris telijke partijen beslist onaannemelijk. Nu moge deze of gene het algemeen stemrecht al genegen zijn, zonder in het minst niet de leer der volkssou- vereimteit aan te hangen; men moge van oordeel zijn, da,t hoe meesleepend. het organisch kiesrecht zich ook voor doe, de historische lijn toch zal loepen naar het algemeen kiesrecht: het geldt zich thans uit te spreken niet in het algemeen, maar welke verbeteringen op dit oogenbiik en bij deze politieke ver houdingen te verkrijgen zijn. Nu staat dit ©ene toch wel vast, dat ook! de voorstanders van het algemeen Kies recht liever op één punt hun lievelings- wensc-h zullen laten varen dan, door zich op dit eene punt blind te staren, do zegeningen eener christelijke regee ring zich zullen laten ontglippen". We zijn van meening, dat de aangesloten kiesvereenigingen verstandig zullen doen terdege met de wenken in deze circulaire vervat, rekening te houden. En gezien dan het standpunt reeds met name door de anti-revolutionaire p a r t ij in zake kiesrecht ingenomen, mee- nen wij niet ver van de waarheid te zijn, als we durven voorspellen, dat de „p raik- ti sche conclusie" doof den Alge- meenen Bond te nemen, hierop neerkomen; zalkiesrecht van gezinshoofden en daar mee gelijkgestelden -j- een meer uitgebreid capaciteit-kiesrecht. Wat, hoezeer in theorie tegen het beginsel van ajgemeen stemrecht indrui- schend, praktisch ongeveer tot alge meen kiesrecht voeren zal. Godsdienst en Socialisme. 't Spreekt van zelf, dat de sociaal-demo- kraten voor hun propaganda de onware voorstelling noodig hebben, dat Gods dienst en Socialisme vereenigbaar zijn. Zij doen, alsof de talrijke uitspraken hunner leiders, die pertinent van het te gendeel getuigen, eenvoudig niet bestaan en alsof hun economisch stelsel niet ge grond is op het historisch-materialisme. Nu schrijft het soc.-dem. hoofdorgaan „het Volk" dit fraais: „Wij maken de arbeiders niet afval lig van hun vroeger geloof door hun onze theorie, het historisch materialis me te prediken; maar zij verliezen hun geloof reeds door het oplettend nagaan van de maatschappelijke verhoudingen, die hun de verdwijning der ellende lie ren kennen als een tastbaar te verwe zenlijken doel. De behoefte om deze verhoudingen steeds grondiger te be grijpen, brengt hen tot de studie van de historisch-materialistische geschriften van onze groote theoretici. Dezen wer ken dan niet vijandig tegen den gods dienst, want het geloof is reeds weg; integendeel, zij bewerken de waardee ring van den godsdienst als een ver schijnsel dat zijn historisch recht van bestaan had, en dat eerst zal ver- dwijnen onder de verhoudin gen der toekomst". Men ziet het: „de waardeering van den godsdienst zal verdwijnen onder de ver houdingen der toekomst!" Dat is: de godsdienst zal ver dwijnen onder het socialisme, 't Kan niet duidelijker gezegd. Des te meer verbaasd staan wij er over, deze uitspraak te vinden in een artikel, dat nota bene de vereenigbaar- heid van godsdienst en socialisme wil bepleiten. Intusschen mogen de arbeiders deze eigen uitspraak van „het Volk" goed in 't geheugen houden. FRANKRIJK. De Fransche Protestanten en de Roofwet. Het anti-revolutionaire hoofdorgaan „d e Standaard" schrijft „Men weet hoe de anti-religieus© cam pagne in het laatst des vorigen jaars haar hoogtepunt bereikte in de bekend» „her vormingswet" ten aanzien van de aan de Roomsche Kerk vermaakte legaten voor zielmissen en dergelijke. Wat toen geschiedde, kan aldus wor den saamgevat: De Staat had met Fran sche burgers processen, die hij moest verliezen krachtens de bestaande wetten. En toen hebben de wetgevers in den loop van het geding eenvoudig de wetten ver anderd, om den afloop dier processen ten voordeel© van den Staat te doen komen. Overtuigde republikeinen, van liberalen huize, protesteerden tegen zulk aen rechts verkrachting, maar stilstaan op den fa talen weg was voor de anti-clericalen niet meer mogelijk. En zoo werd rechtsschen- nis ge-sanctionneerd om den brutaalsten roof te wettigen. Zou er dan, zoo vroegen we ons wel eens af, geen kreet opgaan uit de geloo- viig-protestantsche conscientiön tegen de- zo rechtsschennis Men heeft zich van die zijde wel bij de Scheidingswet neer gelegd, maar moet men nu maar alles goedkeuren, wat van een anti-clerical© re geering komt, als het de Roomschen slechts knauwt? Gelukkig heeft thans die toon van pro test kalm, maar scherp weerklon ken l Er is bij den Senaat een adres inge diend, onderteekend door een aantal pro testantse!» notabelen en p redikanten, waarin wordt geprotesteerd tegen het reeds door de Kamer aangenomen wets ontwerp op den overgang der kerkelijk© goederen, en uit naam van vrijheid en recht, den Senaat wordt verzocht, deze rechtschennis niet goed te keuren. Als Protestanten, wier kerken-tot „Ker kelijke vereenigingen" zijn geconstitueerd, achten zij adressanten het een ver krachting van het recht om het geld, dat voor missen voor de zielerust van afge storvenen nagelaten is, te geven, tègan de bedoeling der erflaters, aan de kvken- armen-bureaux. Met alle hardnekkigheid is men in Frank rijk bezig 't geloof uit te roeien 1 't Moet ei' uit, tot het laatste sprankje toe. Maar wat tiert er het bespottelijkste bijgeloof nu welig! In ,de Parijzer magazijnen zijn tegen woordig „amuletten" 6e koop, d. i. voor werpen, die in den zak, of om den hals gedragen, de macht zouden bezitten om geluk aan te brengen, onheil af te we ren, enz. Viviani mocht de lichten des hemels wel uitdoo-venZe zijn er niet op vooruit gegaan in Parijs. Dat amuletten-bijgeloof vindt men ook bij de negers van Afrika, bij de Roodhuiden van Amerika en in de. bosschen van Australië. ITALIË. De Lourdes-Fe©s te n. De gedenk dag der verschijning van O. L. Vrouw van Lourdes is in verscheidene kerken te- Rome plechtig gevierd. Het Romeinsche volk, d?.t zeer Veel devotie heeft tot 0. jL. Vrouw van Lourdes, heeft aan de vie ring ijverig deelgenomen. De „Osservatone Romano" wijdt aan het feest een hoofdartikel. Zij1 doet opmerken, dat dit feest samenvalt met het priester feest van Pius X, die het altaar besteeg in hetzelfde jaar, waarin de H. Maagd te Lourdes verscheen. De „Osservatone" ziet hierin een bewijs van de bescherming! del' H. Maagd, die de ketterij overwint ■en van den triomf van den Paus in zijne worsteling legen d-e opr'oerige geesten vaii het modernisme. SPANJE Aanslagop KoningAlfons? Nog niet bevestigde belichten uit. Madrid dee- le-n mede, dat de Madridsche politie een complot tegen koning Alfonso op het spoor gekomen is. Gedurende de laatste reis dies konings van Sevilla naar Cordova zou door een man een blikken bus met ont plofbare stoffen naar den trein geslingerd zijn, zonder -echter schade aan te richten'. De man werd in hechtenis genomen. Bij hem werden brieven gevonden, die zeker heid gaven omtrent een tegen den koning bestaand complot. De politie nam verder aan he-t postkantoor te Madrid een twee den man dn hechtenis, juist op het oogen biik dat deze een „post© resta,nte"-brief in ontvangst nam, waaruit bleek, dat na het mislukken van den eersten aanslag reeds een tweede op touw gezet was. De aange houdene verklaart, niets van een complot af te weten; een onbekende man zou he-rn naar het postkantoor gezonden hebben, om den brief in ontvangst te nemen. PORTUGAL. Moordaanslag tegen den ex- dictator Franco? Te Bordeaux had op den dag van het vertrek van den ex- dictator Franco eene ontploffing door een bom plaats, waardoor in het huis Avenue Caoert 78 een dienstmeisje zwaar gekwetst werd. De bom was door twee onbekende personen op de vensterbank van het huis neergelegd en ontploft», toen bat dienst meisje het venster openmaakte -en de bom naar beneden wierp. Uit de beschrijving der twee personen bleek, dat zij kort te voren gezien waren hij het hotel waar Franco afgestapt was. Het hotel werd door zes geheime politieagenten bewaakt en oen van hen wilde de beide mannen reeds in hechtenis nemen, toen zij ijlings aan den haal gingen. Daar zij hun plan niet ten uitvoer konden brengen, legden zij de bom ergens neer en vluchtten. De Parijsche politie is vast van meening, dat agenten der Portugeesche republikeinen den vroegeren dictator ook naar Italië en Zwitserland zullen volgen. DUITS!. IIL-AND. De Beiersche hoogleeraar Schnitzel' heeft bewezen, dat hij zeer met het mo dernisme is besmet. Bisschoppen hebben de theologanten verboden zijne lessen te vol gein. In den Beierschen landdag werd liet ge val door twee liberale afgevaardigden ter sprake- gebracht. De minister van Eeredienst zeide o. m. Wat aangaat de vrijheid van onderwijs aan de hoogescholen in een georden- d«n staat bestaat er voor niemand altso ft: te vrijheid van onderwijs, ook niet voor. professoren aan hoogescholen. Ook dezen zijn ertoe gehouden in tal van vragen hun wil te onderwerpen aan fte algemeenheid. Wat de katholieke theologie-professolten betreft, dezen zijn niet slechts dienalten van den staat, doch als priesters ook dienaars der Kerk en als zoodanig (op bijzondere wijze onderworpen aan het ge zag van den bisschop. De theologische! faculteiten zijn uit den aard deir zaak con- fessio-neele onderwijslichamen, waaraan slechts goed-gel.oovige Katholieken les kun nen geven. Elke afwijking van de dogmaf tisch vastgestelde leer der Kerk leidt tot do scheiding van de Kerk. Binnen de grenl zen van het dogma heeft de theologief professor vrije ruimte van. beweging. Het oordeel daarover of een leeraar in dp katholieke theologie de leer der Kerk juist uiteenzet, kan niet toekomen aan den staat doch aan de Kerk. ESGFXAND. Heldenmoed van twee geeste lijk e Z u s ters. In den nacht van 10—11 dezer, brak in de bovenste verdiepingen van het klooster van het H. Hart te New- castteon-Tyne in Engeland brand uit. Uit hun slaap opgeschrikt, vonden de onder wijzeressen en de leerlingen, ten getale van vijftig, de trap reeds in brand. De Moeder-Overste verloor echter haar tegen woordigheid van geest niet. Zij bracht de leerlingen in den het minst bedreigden hoek van het gebouw bijeen, trachtte hun, moed in te spreken, en door een der zus ters geholpen, maakte zij door beddela- kens aaneen te knoopen, touwen, waar langs men zou trachten zich te redden. Een voor een werden nu de leerlingetn!, die te zeer ontsteld waren, dan dat men hen. zou veroorloven langs deze geïmpro viseerde ladder af te dalen, in dekens ge wikkeld en voorzichtig door het venster naar beneden gebracht. De beide zusters leidden geheel alleen dit reddingswerk. Alle leerlingen waren reeds buiten gevaar, toen hulp van buiten opdaagde. Als een kapitein op zijn schip, bleef d-e Moeder-Overste het laatst van allen in het brandende gebouw. Toen zij1 wist, dajt de kinderen aan de zorgen van haar en hare gezellinnen toevertrouwd, in veilig- hedd waren gebracht, was zij1 eerst op eigen redding bedacht. Tien meter scheid den de étage, waar zij zich bevond, van den grond. Een deken, door de geredden, vastgehouden, ving haar op. Eén oogen biik later stortte de- vloer der kamer in. POLENT. 't Schijnt met de Polenwet niet goed te gaan. Nu, als 'ter goed mee ging, dan ging het ook glad verkeerd. Men weet ,dat die onrechtvaardige, ont eigeningswet in den Pruissischen Landdag was aangenomen. Nu kwam zij' 'ter behan deling in 't Heerenhuis. Daar heeft ze veel tegenstand ontmoet van zeer voorname en, geziene personen zelfs. Een der kalmste, waardigste en zakelijkste bestrijders was Z. E. Kardinaal Kopp van Breslau, (die zitting heeft in 't Heerenhuis). Zijn betoog maakte diepen indruk. Nu zijd er allerlei geruchten in omloop, waarvan men dit alleen zeker weet, dat ze wijzen op onverwachten tegenstand, die. de aanne ming der wet zeer twijfelachtig maakt. Men zegt dat er invloed geoefend wordt door Oostenrijk. Dat zou do zaak verklaf ren; want dat men uit rechtsgevoel voor Polen zou handelen, is moeilijk aan (t|e nemen voor hem, die Pruisens optreden tegenover Polen in dep loop der jaren ge volgd heeft. KChLAlt'l). Den 30 April 1908 zal het drie jaren geleden zijn sedert de Tsaar een manifest) uitvaardigde, waardoor de godsdienstvrij heid geproclameerd werd. Bij tienduizen den keerden de Russen tot de katholieke! kerk terug. Maar nn de Tsaar zijn positie weer wat sterker voelt, keert hij tot het oude régime- van vertrapping en verdrukking zijns volks terug. Hij heeft den moedigen bisschop van Wilna, Mgr. Eduard von Ropp, ver bannen, tal van priesters doen vervolgen, katholieke kerken en toevluchtsoorden ge sloten, processiën en godsdienstoefeningen! verboden. De Heilige Synode, 't bestuur der

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1