No. 21.
Dinsdag 18 Februari 1^08.
Vierde Jaargang.
BUITENLAND.
Aanbestedingen enz.
latsloterij.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschuilt eiken MAAMBAG-, WOENSDAG- tn VRI1DAGAYDNS.
r
li 0 leden, en de
Izig D. van den
li werden mede-
Iderwijs, woning
van schoolver-
Isluiten goedkeu-
[gemeester, secre-
ïve goedkeurend©
J>. verordening re-
pmterwijzend per-
Eng dienst 1908
lasting dienst 1908
pn le klasse en
J-oor 1908 ten be
tide 3,3 pet. van
len, met 238 aan-
bging der honden-
pilden.
eenige af- en ovejr-
begrooting dienst
STAhOs
Pieternella Helena,
Pieternella Potter.
PieterneJla, d.v.
i Maria van de Pas.
|celia. d.v. Willem
Maria Hurgs.
ugeuis Petras van
rolfiiet.
rrdt de Jonge 26 j.
[er Weele 28 j. jd.
]t4 Febr.
brtiouwdJ. J. de
tt'. Thomassen, jd.
boek, jm. 23 j. en
I M. J. de Kijk, jm.
1 29 j.; W. F. v.
I C. Bossc-haart, jd.
n, 37 j. en M. C.
Iman, geb. Stevens,
enger, 82 j. wed.
P. Beheijdt, 85 j.,
Febr.
I 7, Jan Jozias, z. v.
pornelia Levina van,
v. Willem Mol en
werd alhier door
mevr. de wed. A.
bouw eener nieuwe
van den heer Boonr
Kosten, Wemeldinge
J'inondt, Hansweert
[eer, Kapelle f 7480,
amine 7387, H. v.
1386, C. H. L. Hollet,
ff onder gem, Krainin-
I, Schore 17300, A.
7250, L. Hubrechtse,
p0, A. Hubrechtse,
p, M. Knuit, Hans-
liaveco, Kruiningen
[Kapelle f7087, J. J.
J. K. Kloosterman,
Biet, Goes f 6988.
als zijhdo de laagste.
jcjehïësi.
Ie 1 b u r g, 13 Febr.
fan heden was een
aan die van vorige
hitte boonnn, welke
In worden afgegeven.
worden niet meer ge
els volgt:
f 6.75 a f 7—
- 6.75 - 7—
- 5.25 - 5.50
- 3.25 - 3.75
- 7 25 - 7 50
-1125 „-11.75
- 6 50 - 6.75
- 11.25 12.25
-11-— -12.'—
f per 50 kilo.
J.60.
1100 stuks.
Trekking 13
Febr.
|6n van
van f30.000: 16482
71
fcö 19609 20036
10652 18989
4856' 5051
8032 9841
19660 20384
1118 7130
757 761
1821 1831
1930 1933
5804 8884
76 10469 11413
|92 20499
staat 20499 f 70
20929
19723
5743
13997
8878
1126
1843
5701
9081
11423
moet
NIEUWE ZEEUWS® (MANT
Abonnementsprijs per 8 maanden voor Goes f 0.75. daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant „0.06
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentien van 16 regels f 0.50tedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, vrord» 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h tontant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prfs.
Trekking 14 Febr.
118
l02
feoi
Het Modernisme en de „Middelburgsche
Courant".
De liberale pers, die zich anders niet
om de Katholieken en het Katholicisme
bekommert, van uitingen van Katholiek
leven weinig of geen notitie neemt, van
onzen heiligen godsdienst weinig of niets
begrijpt; toont plotseling een groot© be
langstelling voor de Modernisten.
Ook de „Midde 1 burgsche Crt."
Zoo schrijft dat blad o. a.
„Het moet den Paus en de overige
leidendp geesten op het Vaticaan wel
krieuwelig te moede worden, nu ze zien
hoe koppig de modernisten, in weerwil
van alle kerkelijke discipline, toch tel
kens opnieuw beweren, dat ze gelijk
hebben, en toch telkens, als riet, dat
een oogenbiik gebogen wordt, weer do
trotsche pluim omhoog steken.
Het is in de laatste weken erg gesteld
in dat opzicht, vooral in Duitschland,
maar nu ook al in Frankrijk.
in Duitschland, waar de bisschoppen
juist zoo. gehoorzaam waren, kwam
eerst de populaire katholieke redenaar-
sohrijver prof. EEirhard uit Straatsburg
met zijn vrijmoedige kritiek over de
encycliek. Enfin, die hoog deemoedig
het hoofd na de afstraffing uit Rome.
Maar dadelijk daarop kwam Schnit-
y.e.r uit München. En die hukte niet!
Hij moest soms buigen, maar kwam tel
kens weer overeind. En nog is die ge
schiedenis in vollen gang, nu prof.
Wahrmund van de katholieke faculteit
in Innsbriick een geschrift doet verschij
nen, dat al het reeds verschenen© over
treft in scherpte van afkeuring van de
encycliek.
En wat eindelijk noig wol het meest
opzien zal baren, is bet feit, dat pater
Loisy, do Fransche modernist, die vrij
algemeen beschouwd werd als voor
goed onderworpen, ook weer voor den
dag komt met twee werken, het ejn»
over de evangelies, het ander© over
den syllabus en de encycliek.
De Paus heeft te veel geprobeerd.
De kerkelijke tucht is groot, heel graot,
maar voor het onmogelijke is ze onvol
doende. En het zijn niet alleen niet-
katholieken, die in de veroordeeling
van het modernisme een poging tot
terugdraaiing van de wereld zien".
Als staaltje van de tendentieuse en op
pervlakkige manier, waarop van libe
rale zijde over het gedoe der modernis
ten geschreven wordt, is dit citaat tee
kenend, schrijft „bet Gentrum".
Vooral de slót-alinea maakt een grap
pig effect. „Be Paus heeft te veel ge
probeerd". De Kerkelijke tucht is wel heel
groot, maar „voor het onmogelijke is ze
onvoldoende". Voor het „onmogelijke".
Wanneer de Paus krachtens zijn ambt
de zuiverheid der leer handhaaft en stel
lingen verwerpt, die naar alle evidenti.es
niet Roomsch zijn, dan verlangt hij het
onmogelijke! Dan is hij bezig een po
ging te doen tot „terugdraaiing van de
wereld". Het is de Middelburgsche
Courant de schrijver van haar bui-
tenlandsche rubriek die dit alles ver
kondigt met een aplomb, als ware van
zijn uitspraak geen hooger beroep mo
gelijk.
Wie die er zich over verwonderen zal
Steeds heeft men van liberale zijde ge
tracht de Kerk te vereenzelvigen met, al
wat achterlijk is en haar te stempelen
tot een hinderpaal voor den vooruitgang.
Of men dit deed op ruwe, dan wel op
meer gepolijste wijze, de grondtoon en
grondgedachte was altijd dezelfde. En zoo
is dan ook nu weer het -modernisme vrij
moedig, symbool van den vooruitgang,
drager van de wetenschap, en zijne ver
oordeeling van Rome „een poging tot
terugdraaiing van de wereld".
Intusschen moge de Middelburg
sche Courant zich geen al te groote
illusies maken.
De H. Stoel heeft zwaarder stormen
te bezweren gehad, dan het oproerig ver
zet van eenige Beiersche professoren en
de werken van „pater Loisy", van wiens
onderwerping men lang niet zoo alge
meen overtuigd was, als de Middel
burgsche zeer naïef scheen te g-eloo-
ven. Het heele of halve ongeloof van deze
heeren kan men trouwens sinds jaren
vinden op alle mogelijke vergaderingen;
van moderne predikanten. De Middel
burgsche moet er de verslagen der
vergaderingen van onze Nederlands eb©
moderne theologen maar eens op nale
zen, die geregeld in de groote liberale
organen te vinden zijn. Het is werkelijk
niet nieuw of sensationeel, wat de „ka
tholieke" modernisten prediken. Zij ko
men bij hun liberale en protestantse!»
voorgangers zelfs erg achteraan en het
klinkt werkelijk een beetje gek, hen te
willen voorstellen als mannen, wier ver
oordeeling een „terugdraaiing van de we
reld" beduidt.
Welk een hoogen dunk hebben redac
ties als die der Mi d de 1 b u r g s c het
toch van de Roomsche leer en van het
Opperhoofd der Kerk 1
Welk een respect ook voor de tallooze
katholieken leeken en priesters die
met het modernisme niets te maken heb
ben en in volle overtuiging de oude,
zaligmakende leer huldigen I
De enkele oproerige theologen ver
dwijnend te midden van zoovele milli-
oenen trouwe zonen der Kerk worden
aangemoedigd en geprezen.
Maai' de Paus, en dus ook allen, die
Hem gehoorzamen en volgen, staan schul
dig aan pogingen „tot terugdraaiing van
de wereld".
De eerbied voor goed Roomsche over
tuiging js inderdaad wèl groot!...
De Middelburgsche Katholie
ken zullen dat sinds la,ng wel weten.
Is het dan niet meer dan hoog tijd, dat
de Katholieken geheel ophouden ee-n or
gaan, dat hun Moeder de H. Kerk gere
geld lafhartig in den rug aanvalt, door
abonnement of advertenties te steu
nen, en alzoo medewerken met
hun eigen geld hun eigen Kerk
afbreuk te doen?
We zouden zeggen: ja. 1
Want de geestesverwarring en het
kwaad, dat zekere vrijzinnige pers sticht
door hare tendentieuze, eenzijdig», be-
driegelijke voorstellingen juist in zake het
modernisme, dat zij „uithui t", is veel
grooter en reikt veel dieper dan me
nigeen wel denkt.
Kiesrecht-vraagstuk.
Het Bestuur van den Algemeenen
Bond van R. K. K i c-s ver een i g i re
gen in Nederland heeft tot de leden;
een circulaire gericht, waarin o. a. gezegd
wordt, dat, na het verschijnen van het
rapport, het nu zaak is tot een „p r a k t i-
scheconclusie" te komen.
„Tot een practische conclusiede
katholieke staatspartij weet dat zij niet
meerderheid is en in afzienbaren tijd
tniet meerderheid zal zijn in den land»
en dat, wil zij haar wenschen in daden;
zien omgezet, zij rekening zal moeten
houden met do wenschen der andere
partijen van rechts.
Ziet het er nu naar uit dat, welke rich
ting ook do katholieken willen uitgaan
met betrekking tot alle andere punten
het kiesrecht rakende, zij van hun mede-
standers rechts zoo al geen steun, toch
zeker geen tegenstand zullen ondervin
den, op één punt hebben de ander©
partijen rechts zich vastgelegdhet alge
meen stemrecht, door hen gestempeld
als uitvloeisel van de leer der volks-
souvoreiniteit, is voor de andere chris
telijke partijen beslist onaannemelijk.
Nu moge deze of gene het algemeen
stemrecht al genegen zijn, zonder in
het minst niet de leer der volkssou-
vereimteit aan te hangen; men moge
van oordeel zijn, da,t hoe meesleepend.
het organisch kiesrecht zich ook voor
doe, de historische lijn toch zal loepen
naar het algemeen kiesrecht: het geldt
zich thans uit te spreken niet in het
algemeen, maar welke verbeteringen op
dit oogenbiik en bij deze politieke ver
houdingen te verkrijgen zijn. Nu staat
dit ©ene toch wel vast, dat ook! de
voorstanders van het algemeen Kies
recht liever op één punt hun lievelings-
wensc-h zullen laten varen dan, door
zich op dit eene punt blind te staren,
do zegeningen eener christelijke regee
ring zich zullen laten ontglippen".
We zijn van meening, dat de aangesloten
kiesvereenigingen verstandig zullen doen
terdege met de wenken in deze circulaire
vervat, rekening te houden.
En gezien dan het standpunt reeds met
name door de anti-revolutionaire
p a r t ij in zake kiesrecht ingenomen, mee-
nen wij niet ver van de waarheid te zijn,
als we durven voorspellen, dat de „p raik-
ti sche conclusie" doof den Alge-
meenen Bond te nemen, hierop neerkomen;
zalkiesrecht van gezinshoofden en daar
mee gelijkgestelden -j- een meer uitgebreid
capaciteit-kiesrecht.
Wat, hoezeer in theorie tegen het
beginsel van ajgemeen stemrecht indrui-
schend, praktisch ongeveer tot alge
meen kiesrecht voeren zal.
Godsdienst en Socialisme.
't Spreekt van zelf, dat de sociaal-demo-
kraten voor hun propaganda de onware
voorstelling noodig hebben, dat Gods
dienst en Socialisme vereenigbaar zijn.
Zij doen, alsof de talrijke uitspraken
hunner leiders, die pertinent van het te
gendeel getuigen, eenvoudig niet bestaan
en alsof hun economisch stelsel niet ge
grond is op het historisch-materialisme.
Nu schrijft het soc.-dem. hoofdorgaan
„het Volk" dit fraais:
„Wij maken de arbeiders niet afval
lig van hun vroeger geloof door hun
onze theorie, het historisch materialis
me te prediken; maar zij verliezen hun
geloof reeds door het oplettend nagaan
van de maatschappelijke verhoudingen,
die hun de verdwijning der ellende lie
ren kennen als een tastbaar te verwe
zenlijken doel. De behoefte om deze
verhoudingen steeds grondiger te be
grijpen, brengt hen tot de studie van
de historisch-materialistische geschriften
van onze groote theoretici. Dezen wer
ken dan niet vijandig tegen den gods
dienst, want het geloof is reeds weg;
integendeel, zij bewerken de waardee
ring van den godsdienst als een ver
schijnsel dat zijn historisch recht van
bestaan had, en dat eerst zal ver-
dwijnen onder de verhoudin
gen der toekomst".
Men ziet het: „de waardeering van den
godsdienst zal verdwijnen onder de ver
houdingen der toekomst!"
Dat is: de godsdienst zal ver
dwijnen onder het socialisme,
't Kan niet duidelijker gezegd.
Des te meer verbaasd staan wij er over,
deze uitspraak te vinden in een artikel,
dat nota bene de vereenigbaar-
heid van godsdienst en socialisme wil
bepleiten.
Intusschen mogen de arbeiders deze
eigen uitspraak van „het Volk" goed in
't geheugen houden.
FRANKRIJK.
De Fransche Protestanten en de Roofwet.
Het anti-revolutionaire hoofdorgaan „d e
Standaard" schrijft
„Men weet hoe de anti-religieus© cam
pagne in het laatst des vorigen jaars haar
hoogtepunt bereikte in de bekend» „her
vormingswet" ten aanzien van de aan de
Roomsche Kerk vermaakte legaten voor
zielmissen en dergelijke.
Wat toen geschiedde, kan aldus wor
den saamgevat: De Staat had met Fran
sche burgers processen, die hij moest
verliezen krachtens de bestaande wetten.
En toen hebben de wetgevers in den loop
van het geding eenvoudig de wetten ver
anderd, om den afloop dier processen ten
voordeel© van den Staat te doen komen.
Overtuigde republikeinen, van liberalen
huize, protesteerden tegen zulk aen rechts
verkrachting, maar stilstaan op den fa
talen weg was voor de anti-clericalen niet
meer mogelijk. En zoo werd rechtsschen-
nis ge-sanctionneerd om den brutaalsten
roof te wettigen.
Zou er dan, zoo vroegen we ons wel
eens af, geen kreet opgaan uit de geloo-
viig-protestantsche conscientiön tegen de-
zo rechtsschennis Men heeft zich van
die zijde wel bij de Scheidingswet neer
gelegd, maar moet men nu maar alles
goedkeuren, wat van een anti-clerical© re
geering komt, als het de Roomschen
slechts knauwt?
Gelukkig heeft thans die toon van pro
test kalm, maar scherp weerklon
ken l
Er is bij den Senaat een adres inge
diend, onderteekend door een aantal pro
testantse!» notabelen en p redikanten,
waarin wordt geprotesteerd tegen het
reeds door de Kamer aangenomen wets
ontwerp op den overgang der kerkelijk©
goederen, en uit naam van vrijheid en
recht, den Senaat wordt verzocht, deze
rechtschennis niet goed te keuren.
Als Protestanten, wier kerken-tot „Ker
kelijke vereenigingen" zijn geconstitueerd,
achten zij adressanten het een ver
krachting van het recht om het geld, dat
voor missen voor de zielerust van afge
storvenen nagelaten is, te geven, tègan
de bedoeling der erflaters, aan de kvken-
armen-bureaux.
Met alle hardnekkigheid is men in Frank
rijk bezig 't geloof uit te roeien 1 't Moet ei'
uit, tot het laatste sprankje toe. Maar
wat tiert er het bespottelijkste bijgeloof
nu welig!
In ,de Parijzer magazijnen zijn tegen
woordig „amuletten" 6e koop, d. i. voor
werpen, die in den zak, of om den hals
gedragen, de macht zouden bezitten om
geluk aan te brengen, onheil af te we
ren, enz.
Viviani mocht de lichten des hemels
wel uitdoo-venZe zijn er niet op vooruit
gegaan in Parijs. Dat amuletten-bijgeloof
vindt men ook bij de negers van Afrika,
bij de Roodhuiden van Amerika en in de.
bosschen van Australië.
ITALIË.
De Lourdes-Fe©s te n. De gedenk
dag der verschijning van O. L. Vrouw
van Lourdes is in verscheidene kerken te-
Rome plechtig gevierd. Het Romeinsche
volk, d?.t zeer Veel devotie heeft tot 0. jL.
Vrouw van Lourdes, heeft aan de vie
ring ijverig deelgenomen.
De „Osservatone Romano" wijdt aan het
feest een hoofdartikel. Zij1 doet opmerken,
dat dit feest samenvalt met het priester
feest van Pius X, die het altaar besteeg
in hetzelfde jaar, waarin de H. Maagd
te Lourdes verscheen. De „Osservatone"
ziet hierin een bewijs van de bescherming!
del' H. Maagd, die de ketterij overwint
■en van den triomf van den Paus in zijne
worsteling legen d-e opr'oerige geesten vaii
het modernisme.
SPANJE
Aanslagop KoningAlfons? Nog
niet bevestigde belichten uit. Madrid dee-
le-n mede, dat de Madridsche politie een
complot tegen koning Alfonso op het spoor
gekomen is. Gedurende de laatste reis dies
konings van Sevilla naar Cordova zou
door een man een blikken bus met ont
plofbare stoffen naar den trein geslingerd
zijn, zonder -echter schade aan te richten'.
De man werd in hechtenis genomen. Bij
hem werden brieven gevonden, die zeker
heid gaven omtrent een tegen den koning
bestaand complot. De politie nam verder
aan he-t postkantoor te Madrid een twee
den man dn hechtenis, juist op het oogen
biik dat deze een „post© resta,nte"-brief in
ontvangst nam, waaruit bleek, dat na het
mislukken van den eersten aanslag reeds
een tweede op touw gezet was. De aange
houdene verklaart, niets van een complot
af te weten; een onbekende man zou he-rn
naar het postkantoor gezonden hebben, om
den brief in ontvangst te nemen.
PORTUGAL.
Moordaanslag tegen den ex-
dictator Franco? Te Bordeaux had
op den dag van het vertrek van den ex-
dictator Franco eene ontploffing door een
bom plaats, waardoor in het huis Avenue
Caoert 78 een dienstmeisje zwaar gekwetst
werd. De bom was door twee onbekende
personen op de vensterbank van het huis
neergelegd en ontploft», toen bat dienst
meisje het venster openmaakte -en de bom
naar beneden wierp. Uit de beschrijving
der twee personen bleek, dat zij kort te
voren gezien waren hij het hotel waar
Franco afgestapt was. Het hotel werd door
zes geheime politieagenten bewaakt en
oen van hen wilde de beide mannen reeds
in hechtenis nemen, toen zij ijlings aan
den haal gingen. Daar zij hun plan niet
ten uitvoer konden brengen, legden zij
de bom ergens neer en vluchtten. De
Parijsche politie is vast van meening, dat
agenten der Portugeesche republikeinen
den vroegeren dictator ook naar Italië
en Zwitserland zullen volgen.
DUITS!. IIL-AND.
De Beiersche hoogleeraar Schnitzel'
heeft bewezen, dat hij zeer met het mo
dernisme is besmet. Bisschoppen hebben
de theologanten verboden zijne lessen te
vol gein.
In den Beierschen landdag werd liet ge
val door twee liberale afgevaardigden ter
sprake- gebracht.
De minister van Eeredienst zeide o. m.
Wat aangaat de vrijheid van onderwijs
aan de hoogescholen in een georden-
d«n staat bestaat er voor niemand altso
ft: te vrijheid van onderwijs, ook niet voor.
professoren aan hoogescholen.
Ook dezen zijn ertoe gehouden in tal
van vragen hun wil te onderwerpen aan fte
algemeenheid.
Wat de katholieke theologie-professolten
betreft, dezen zijn niet slechts dienalten
van den staat, doch als priesters ook
dienaars der Kerk en als zoodanig (op
bijzondere wijze onderworpen aan het ge
zag van den bisschop. De theologische!
faculteiten zijn uit den aard deir zaak con-
fessio-neele onderwijslichamen, waaraan
slechts goed-gel.oovige Katholieken les kun
nen geven. Elke afwijking van de dogmaf
tisch vastgestelde leer der Kerk leidt tot
do scheiding van de Kerk. Binnen de grenl
zen van het dogma heeft de theologief
professor vrije ruimte van. beweging. Het
oordeel daarover of een leeraar in dp
katholieke theologie de leer der Kerk juist
uiteenzet, kan niet toekomen aan den staat
doch aan de Kerk.
ESGFXAND.
Heldenmoed van twee geeste
lijk e Z u s ters. In den nacht van 10—11
dezer, brak in de bovenste verdiepingen
van het klooster van het H. Hart te New-
castteon-Tyne in Engeland brand uit. Uit
hun slaap opgeschrikt, vonden de onder
wijzeressen en de leerlingen, ten getale
van vijftig, de trap reeds in brand. De
Moeder-Overste verloor echter haar tegen
woordigheid van geest niet. Zij bracht de
leerlingen in den het minst bedreigden
hoek van het gebouw bijeen, trachtte hun,
moed in te spreken, en door een der zus
ters geholpen, maakte zij door beddela-
kens aaneen te knoopen, touwen, waar
langs men zou trachten zich te redden.
Een voor een werden nu de leerlingetn!,
die te zeer ontsteld waren, dan dat men
hen. zou veroorloven langs deze geïmpro
viseerde ladder af te dalen, in dekens ge
wikkeld en voorzichtig door het venster
naar beneden gebracht.
De beide zusters leidden geheel alleen
dit reddingswerk. Alle leerlingen waren
reeds buiten gevaar, toen hulp van buiten
opdaagde.
Als een kapitein op zijn schip, bleef d-e
Moeder-Overste het laatst van allen in
het brandende gebouw. Toen zij1 wist, dajt
de kinderen aan de zorgen van haar en
hare gezellinnen toevertrouwd, in veilig-
hedd waren gebracht, was zij1 eerst op
eigen redding bedacht. Tien meter scheid
den de étage, waar zij zich bevond, van
den grond. Een deken, door de geredden,
vastgehouden, ving haar op. Eén oogen
biik later stortte de- vloer der kamer in.
POLENT.
't Schijnt met de Polenwet niet goed te
gaan. Nu, als 'ter goed mee ging, dan ging
het ook glad verkeerd.
Men weet ,dat die onrechtvaardige, ont
eigeningswet in den Pruissischen Landdag
was aangenomen. Nu kwam zij' 'ter behan
deling in 't Heerenhuis. Daar heeft ze veel
tegenstand ontmoet van zeer voorname en,
geziene personen zelfs. Een der kalmste,
waardigste en zakelijkste bestrijders was
Z. E. Kardinaal Kopp van Breslau,
(die zitting heeft in 't Heerenhuis). Zijn
betoog maakte diepen indruk. Nu zijd er
allerlei geruchten in omloop, waarvan men
dit alleen zeker weet, dat ze wijzen op
onverwachten tegenstand, die. de aanne
ming der wet zeer twijfelachtig maakt.
Men zegt dat er invloed geoefend wordt
door Oostenrijk. Dat zou do zaak verklaf
ren; want dat men uit rechtsgevoel voor
Polen zou handelen, is moeilijk aan (t|e
nemen voor hem, die Pruisens optreden
tegenover Polen in dep loop der jaren ge
volgd heeft.
KChLAlt'l).
Den 30 April 1908 zal het drie jaren
geleden zijn sedert de Tsaar een manifest)
uitvaardigde, waardoor de godsdienstvrij
heid geproclameerd werd. Bij tienduizen
den keerden de Russen tot de katholieke!
kerk terug.
Maar nn de Tsaar zijn positie weer wat
sterker voelt, keert hij tot het oude régime-
van vertrapping en verdrukking zijns volks
terug. Hij heeft den moedigen bisschop
van Wilna, Mgr. Eduard von Ropp, ver
bannen, tal van priesters doen vervolgen,
katholieke kerken en toevluchtsoorden ge
sloten, processiën en godsdienstoefeningen!
verboden.
De Heilige Synode, 't bestuur der