No. 15, Vierde Jaargang. Dinsdag 4 Februari 1^08. KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschijnt eiken MAANDAG-, WOE1SOAG- en VRffOAGAVOND. Koningsmoord. "'BÜIYÉNLANDT"' BINNENLAND. HE EEEIIWSCHE COURANT Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers a contant i „0.05 GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor abonné's f0.371/,, voor niet-abonné's„045 BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentién van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voet 25 Ct. k tontant. Reclameberichteu 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Bewijs gevraagd. Dezer dagen had „Het Volk" een artikel over het stnevon van de aanhangers dei- relatieve neutraliteit op de openbaret school. Die school moet natuurlijk vrij blijven van alle „elericale" smetten, en open voor de socialistische onderwijzers. In dat artikel nu las men a. ook deze heel goedkoop® bewering „Met de rijksdaalders ram zich verdel en verder uit te breiden, kraag, zij, de bijzondere school, de bevoegdheid, om haast zoover beneden het peil van het openbaar onderwijs be blijven als het haar zelf maar lust; en wte wil weten hoever in deze de verlangens van het klerikalisme gaan, die moet niet in de groote steden het bijzonder met het openbaar onderwijs vergelijken, omdat daar ook tot de geloo- vige arbeiders-bevolking het besef van, de noodzakelijkheid van maatschappelijk goed onderwijs allangs doordringt; hij' moet pogen, een kijkje te nemeri in de achterhoeken van het land, in de katho lieke Zusterscholen speciaal. „Het Huisgezin" vat terecht op dit stuks- ken vuur en beweert, dat de bijz. school gelijke wettelijke verplichtingen beeft na te komen als de openbare. Doch al ware dat niet zoo, de bijzondere school zou niet bij de openbare willen achterstaan; en dat om meer dan één reden. „Niet willen, omdat ze niet graag in de pogen van het volk voor minderwaar dig zou wenschen te worden aangezien. Niet willen, omda,t zij niet kan verlan gen, dat haar leerlingen bij die der open bare school zouden ja.chberstaan. Niet willen ook uit plichtbesef. „Het Volk" erkent zelf, dat haar alge meen© bewering voor de groote sleden geen steek houdt. Zij beperkt die reeds tot de achterhoe ken van het land, speciaal tot de Zuster scholen. Nu zal men van ons niet vergen, dat we met een simpele bewering van „Het Volk" genoegen nemen. Hier zijn bewijzen noodig. Niet het bewijs, dat. aan deze of geen© bijzondere school het onderwijs te wen schen laat hetzelfde zou ook van deze of gene openbare .school wel te consta- teeren zijn -maar dat het onderwijs aan de bijzondere scholen in de achter hoeken, speciaal van de Zusterscholen niet deugt". „Het Huisgezin" wacht het bewijs voor die bewering af. Misschien zal het blad een weinig ge duid moeten oefenenwant met het geven van bewijzen is „Het Volk" niet zóó vlug als met het geven van allerlei beweringen. Zoo heeft men, om maar iets te noemen, reeds een paar maanden uitgezien naar de mededeeling, dat er inderdaad door een socialistisch Raadslid te Amsterdam ge roepen was„Kooi t", op de vraag van Mr. De Vries: wanneer wilt ge dan, dat men beginnen zal tot de kinderen van God te spreken. Toen dat verbeid werd, beweerde het blad op zijn eigenaardig beminnelijke wijze, dat het gelogen was, De waarheid werd staande gehouden, den naam van het bedoelde lid genoemd maar „Het Volk" liet maar staanhet was gelogen; en zei niets meer. Deze herinnering om „Het Huisge zin" te troosten, als het wat lang op 't gevraagde bewijs moet wachten. Door aanplakking van een telegram kon den we gister nog melding maken van een gruwelijk freit, een Koningsmoord, die heel de wereld in beroering heeft ge bracht. Koning Carlos van Portugal kwam met de Koninklijke familie Zaterdagmiddag m een open rijtuig terug van zijn residen tie Villaviciesa. Naast hem zat Koningin Amelie en voor hun ouders zaten de Kroonprins en Prins Manuel. Op 't oogenblik, dat het rijtuig de Ar- fsenaalstraat inreed, weerklonk een ge weersalvo. Een groep personen, gewapend met ka rabijnen schoten tegelijkertijd op den Ko ning en den troonopvolger. Koningin Amelie richtte zich in volte hoogte op, om met. haar- lichaam, haar oudsten zoon tegen de kogels te bescher men. Maar de ongelukkige Prins was, even als zijn vader, den Koning reeds doodelijk getroffen. Men bracht het rijtuig spoedig in het marine-arsenaal, maar de twee gewonden, (Koning en Kroonprins) gaven aan stonds den geest. Ook Prins Manuel is door een kogel getroffen, maar niet ernstig. Koningin Amelie bleef ongedeerd. Politie en de menigte wierpen na den aanslag zich óp de moordenaars. Drie hunner werden op de plaats gedood. Een werd gedood door ©en ordonnans-officier des konings, die naast bet rijtuig liep, een andere door de politie. De ©ene bleek een Spanjaard, de andere Franschman te zijn. Men had de karabijnen onder mantels verborgen. De lijken van Koning ©n Kroonprins werden om 9 uur 's avonds om 5 uur had de aanslag plaats naar het Koninklijk Paleis overgebracht, door cava lerie begeleid. Do Koning was door drie kogels getroffen, ©en in den hals, ©en in den schouder en een in den nek. Het eerste schot was doodelijk. Het had den slagader doorschoten. Prins Manuel was aan den kaak en den arm getroffen. Toen het gerucht van den aanslag snel door Lissabon verspreid was, werden alle winkels gesloten. Men is zeer verontwaar digd. De straten zijn als uitgestorven. De electrisch© trams rijden zonder reizigers. Verschillende arrestaties, ook van hoog geplaatste personen hebben plaats gehad. Met welk complot men te doen had is nog niet bekend. Overal in het buitenland heeft de moord groote ontroering gewekt. Zondagmorgen heeft minister Franco een proclamatie rondgezonden, aankondi gend den dood dos Konings en des Kroon prins en de troonsopvolging van Prins Manuel, ©enig erfgenaam. De hooge functi onarissen en de generaals hebben dien ©ed van trouw reeds gezworen. Koning Manuel heeft bet Kabinet Franco gehandhaafd. Van .alle hoven stroomen condoleance brieven toe. De Paus heeft kardinaal Merrv del Val opgedragen zijn rouwbeklag aan Koningin; Amelie, Koning Manuel en het. parlement, over te brengen. Een later telegram meldt ons: De Portugeesche Minister van Buiten landse!» Zaken geelt .volgend officieel communiquéDe moordenaars des Ko nings waren zes dn getal, alten gewapend met karabijnen en revolvers. De Konings moordenaars waren betaald door aan het gouvernement vijandige politieke agita toren. Onder de dooden bevond zich ©en Franschman, op wien men ©en met geld gevulden gordel vond, den prijs voor den moord. Een gewapende troep heeft getracht het huis van den minister-president Franco aan te vallen. Sterke geweersalvo's wer den in de stad gehoord. De toestand van den gewonden nieu wen Koning is voldoende goed. Zijn won den brengen geen complicaties mee. De leden van het gezantencorps brachten ©en deel van den nacht ten paleize door. Alle politieke leiders der monarchal© partijen zijn het over de handhaving van het Koningschap en het herstel der orde eens. De aanslag werd Zaterdagnacht op het Vaticaan bekend. Men wekte den Paus om drie uur 's nachts om hem den inhoud van het telegram .mede te doelen, door de nuntiatuur te Lissabon verzonden. Pius X was hevig ontroerd. Z. H. stond op om onmiddellijk een H. Mis op te dragen voor de zielerust van Koning Carlos en den Kroonprins. FRANKRIJK. Bekentenis van een socialis tisch Vrijdenker. Een socialist te Reims, Mongin, berucht o.m zijne geavan ceerde denkbeelden, schrijft in .een brief de volgende oprechte passage: „Als vurig socialist, atheïst en mate rialist en consequent vrijdenker, ben ik een heftig voorstander der „verwereld lijking", maar toch zou ik de leekever- pleegsters wel wat beter de zusters in bekwaamheid, goedheid, toewijding en zachtmoedigheid zien evenaren. Helaas! met droefheid verklaar ik, te moeten be kennen, dat vele leekeverpleegsters in het stedelijk hospiLaal te Reims nu juist niet. uitschitteren do.or die hoedanigheden, die de zusters in zoo hooge mate bezaten. Goedheid, toewijding en zachtmoedig heid zijn vrijwel onbekend bij vele ver pleegsters, die onverschillig hun werk ver richten en ongeduldig het einde der maand afwachten, teneinde hun salaris in ont vangst te kunnen hemen. Toch weet ietier, dat deze hoedanigheden voor een© ver pleegster onontbeerlijk zijn. Een merkwaardig getuigenis van di© zijde. Toepassing der Lynchwet. De stelselmatige begenadiging van misdadi gers, die ter dood veroordeeld zijn, schijnt de verontwaardiging van bet Fransobe pu bliek te hebben ,opg©w©kt. Toen dezer dagen in Donay een moordenaar in het gerechtshof de tijding zijner begenadiging vernam, viel bet woedende publiek op hem aan en mishandelde hem deerlijk. De gendarmerie moest hem bevrijden en bracht hem stervend naar het hospitaal. „Er is verloren tusschen de Kamer van afgevaardigden en het paleis van justitie een milliard (het zoogenaamde milliard der congregaties.) „Thans is de liquidatie afgeloopende congregaties zijn uiteengejaagd de werken van liefdadigheid en vau onderwijs verwoest. De werklieden-pensioenen zijn er nog lang niet. „Duizend millioen had men ons beloofd. Slechts negen millioen zjjn in de staats kas terecht gekomen. De rest is verdwaald tusschen de hazden der zoogenaamde volksvrienden, die er hun kas mee gespekt hebben alvorens te denken aan de werkliedenpeDsioenen". Dit is de tekst van een plakkaat, aan gebracht tegen de u uren der volkswijken van Parjjs. Eeist thans ziet het volk in, hoe afschu welijk het bedrogen is door de anti-cleri- caleu. Leeken ziekenverpleging. De rechtbank voor correctioneele zaken te Parjja heeft Vrijdag een verooideelend vonnis uitgesproken tegen een ziekenver pleegster,juffrouwUreuiUiet Deze heeft eeni gen tijd geleden inhet bospitaalTrousseau een patiëntje gebaad van twee jaar zonder er op te letten, hoe hoog de temperatuur van het badwater was. Het kind werd gruwelijk gebrand en overleed. Het burgerlijk armbestuur, dat het hos pitaal beheert, is veroordeeld tot 40UU frank schadevergoeding, uit te betalen aan den vader van het kind, die als civiele partij in het proces optrad. Na uitspraak van het strafvonnis een maand gevangenisstraf voorwaardelijk zeide de president tot de verpleegster U hebt bij de uitoefening van uw beroep een ernstige fout begaan. Toch heeft de recht bank gemeend u voorwaardelijk te moeten veroordeelen. Zij heeft daarbij ïekening gehouden met het verslag van den genees heer die de opdracht had, u te onderzoeken, en die concludeerde tot verminderde aan sprakelijkheid. Inderdaad is gebleken, dat juffrouw Grenilliet, voordat zij als verpleegster aan het hospitaal Trousseau verbonden werd, 4 jaren lang zelf verpleegd is geweest in een krankzinnigengestichtFraai. Een staaltj'e van de zegeningen des onge- loofs. Daar zijn in Fr ongeveer elf millioen 3UOOOÜ huisgezinnen. Welnu in 1 millioen 800 -'00 vindt men geen kinderenin 2 millioen 900.000 slechts één kind: in 2 millioen 600 000 maar twee kinderen. In andere landen worden op de 10.000 inwoners «ngeveer 138 kinderen geboren in Fran krijk 19. AUSTRALIË Het Katholicisme in Austra lië. In Australië werd onder voorzitter schap van den aartsbisschop van Sydney, kardinaal Moran, eene synode gehouden, waar een gemeenschappelijke herderlijke brief der Australische bisschoppen werd uitgevaardigd. Daarin lezen wij, dat in 1818 onder Pius Vil de eerste pogingen tot or ganisatie der Australische Katholieken wer- ondernomen. In het jaar 1820 werd vrijheid van Godsdienst afgekondigd. Sedert dien ontwikkelde de Katholieke Kerk in Australië zich zoodanig dat van de 5 millioen inwo ners er 1.100.000 katholiek zijn met een kardinaal en twee aartsbisschoppen, 14 bisscnoppen en 1400 geestelijken, een Be- nedictjrien- en een Jezuïetencollege, 5500 geestelijke zusters, 33 kostscholen voor jongelui, 160 pensionaten voor meisjes en 94 liefdadige instellingen. De Engelsche regeering laat volledige vrijheid toe. Het herderlijk schrijven sluit met de woorden: Ofschoon Australië de jongste dochter der Kath. Kerk en de van Rome het meest verwijderde is, zoo bljjft ze toch in liefde en aanhankelijkheid jegens hare Moeder bij geen harer oudere zusters ten achter. PORTUGAL. De Daily Mail van Zaterdag heeft een telegram uit Lissabon. Het telegram luidt aldus „Gisternacht (Dins lag) is in het centrum der stad zwaar gevochten tusschen repu blikeinen en politieagenten. Er werden twee bommen geworpenook is met re volvers geschoten. Er zijn verscheiden ge kwetsten. De betoogers hadden gehoopt, de ge vangenissen open te breken, waarin som migen hunner leiders opgesloten zaten; Daar de toeleg faalde. De in hechtenis genomen manifestanten werden in gesloten rijtuigen, onder cavalerie-bewaking, over gebracht naar de Cascaes-en Taagforten. Lissabon verkeert in staat van beleg. Op straat mogen geen groepen bijeen staan praten. Na zessen 's avonds worden op straat geen vrouwen meer gezienin de winkels blijft het leeg." Het blad deelt wijders nog mee, dat een decreet des Konings zou worden uitgevaar digd, waarbij de regeering wordt gemach tigd leiders van het verzet te verbannen. Dat decreet is inderdaad afgekondigd. Nog vinden wij in een der bladen het volgende vermeld „Het schijnt dat de aanvallen tegen de politie, in den nacht van 28op 29 Januari, gelijktijdig hadden moeten geschieden op het sein van een kanonschot, gelost door een op de Taag voor anker liggend schip. Er zou van den wal eerst een lichtsig naal gegeven worden, van uit een vertrek der Nationale Bibliotheek, en het was daar dat de leiders Alfonso Gosta, burggraaf da Ribeira en de douane luitenant Pepe werden aangehouden. De voorzitters der republikeinse!» wijk commissies zjjn ontboden om inlichtingen te verschaffen. Het schijnt dat het doel was Joao Chalgas en dr. Almeida uit de gevangenis te bevrijden. De aangehouden Kamerleden zijn I into dos Santos, Egaz Moniz, burggraaf da Ri beira Brava burggraaf Pedralsa, dissiden ten en progress!visten en Antonio Almeida en Alionso Gosta, republikeinen. De aangehoudenen erkennen dat zij niet hoopten een revolutie te kunnen uitlokken; overigens was aites te snel in zijn werk gegaan." POLES. De Pruisische regeering heeft den Polen nu weer verboden, zonder voorafgaande machtiging huizen te bouwen op hun lan derijen. De boeren hebben daar wat op gevonden, door zich woonwagens aan te schaffen, maar zij hebben daarbij gerekend buiten het wettelijk verbod om vuur op hun land te brengen, zoodat zij ook in die wagens niet mogen stoken. Een hunner is deswege reeds voor tien mark beboet en toen hij die boete weigerde te betalen, werd zijn wagen met den inboedel in be- slag genomen om publiek te worden ver kocht Een poolsch blad merkt op, dat de Poolsche boeren er nog erger aan toe zijn dan Zigeuners.Men moest de Duitschers in andere landen zoo eens behandelen Waarlijk Europa moet zich schamen over het ontwikkeld en beschaafde Duitschland ITALIË. Kardinaal Richard. Met groote plechtigheid is in de kerk „Sancta, Maria in via" te Rome, waarvan de doorluchtige overledene titulair-kardinaal was, ©en H. Mis van Requiem opgedragen door Mgr. Stagni, aartsbisschop van Avila. Boven het portaal der kerk was ©en opschrift aangebracht, luidende: Bid voor kardinaal Richard, beroemd om de zacht moedigheid, heiligheid van zijn levenswan del, zijne zielskracht, zijn ijver en liefda digheid. AZIË. Omtrent het Katholicisme in Azië ver neemt men niet vaak ietsdoor de mees ten ook hunner eigen geloofsgenooten verge ten, werken daar onze missionnarissen, letj ven "daar de katholieken. Daarom mag bijzondere aandacht vragen ■een brief nit Bombay, 15 Dec. vandaar aan do „Köln. Volksz." gericht en die van niets minder gewaagt dan van een „Cen trale vereeniging voor de Indische katho lieken". Reeds lang was sprake va^i dit plan, maar een diepe hindernis voor de verwe zenlijking lag in de scheidingslijn der ka tholieken naar volksaard en huidkleur. Alj teen reeds in het district Bombay wonen vier „soorten." van katholieken: Europea nen, Goaneezien, Oost-Indiërs en Kan ara- katholieken. Z© belijden allen hetzelfde geloof, maar boschouwen elkaar met want trouwen en afgunst. De afstand tussc.he.nl de Europeesch© en iniandsche Christenen is zelfs zóó groot, dat in Bombay twee katholieke aartsbisschoppen zetelenieder piet ©en eigen diocees in dezelfde stad en hetzelfde land: Mgr. Jürgens S.J. en mgr. Per ei ra. Maar voor ©enign maanden, toen de katholieken van Bom bay een groote protestvergadering liielden tegen de maatregelen der Fransche regee ring, bleek daf de kloof toch niet zóó onoverbrugbaar was als men vroeger wel meendede vergadering verliep in de beste eendracht en niet lang daarna hield de geestelijkheid met een aantal aanzienlijke hoeren ©en vergadering, pm een federatie) der katholieken voor te bereiden. Groote aanplakbiljetten, een gedrukte circulaire en de ontwerp-statuten maakten overal het plan bekendmaar men was niet zonder vrees, dat de zoo lang bestaan de tweedracht de goed© voornemens tocl^ nog zou verijdelen. De vrees bleek niet ongegrondden dag te voren werden brochures tegen de fede ratie verspreid ©n vlak vóór, de vergadering werd door een betaalden Mohammedaan een lasterlijk pamflet uitgedeeld, waarin bet oude wantrouwen tegen de Europea nen werd wakker geschud. Maar de a.ula, van het Jazuietencollegej waar de beide aartsbisschoppen plaats hadden genomen, kwam met goed gezinde; belangstellenden vol, zoowel blanken alls' zwarten, en niemand gevoelde anders dan weerzin (tegen den schrijver van het pam flet die zich volgens den uitdeelier in d© zaai noest bevinden. P. Flink wekte zelfs algemeen gelach mot do meening uit to spreken, dat hot geschrift ©en slmve kunstgreep der- Jezuïeten was om do zaak beter te doen slagen. De federatie kwam tot stand: zij zou bijna een Indische K. S. A. kunnen wor den genoemd; met behoud van elks eigen) zelfstandigheid bindt zij alle bestaande katholieke vereenigingen, broederschap pen, clu,bs enz. te samen, terwijl zij, ten doel heeft bevordering van het katholiek loven, verspreiding van Roomsche lectuur, wegruiming der social© misstanden die in; Indië met zijn samenlevingverwoestend kas te-stelsel, grooter zijn dan ergens elders. Elk lid bejtaalt 4 Anna's, ongeveer 18 cent, persoonlijke contributie. Zoo blijkt ook hier de eenheid des geloofs sterker) dan alles w,a,t ons scheiden kan. Haarlemsche Katholiekendag. Het Algemeen Comité voor de Katholieken dagen in het diocees Haarlem vergaderde de vorige week in het Zuid-Hollandsch Koffiehuis te 's Gravenhage ter bespreking van den op 20 Mei a.s. te Haarlem te houden Katholiekendag. De functiën in het hoofdbestuur zyn verdeeld als volgt: voorzitter mr. Thijssen, secretaris de heer P. Bos, penningmeester de heer A. Gilissen Besloten werd voorts de ledenlijst van het Algemeen Comité uit te breiden, spe ciaal uit de Boomsche studenten-vereenigin- gen, „Geloof en Wetenschap" te Amster dam, Volksbond en andere centraleden te assumeeren, hoewel niet werd ingegaan op het denkbeeld, om de vereenigingen zelf te vertegenwoordigen. In overweging werd gegeveD, voortaan permanente leden van den Katholiekendag te creëer en tegen een vaste jaarlijksche contributie, waarvoor die leden vryen toe gang, besproken plaats enz. verkrijgen. Dit voorstel zal nader geregeld worden. Overigens werd de financieele regeling aan het uitvoerend Comité overgelaten.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1908 | | pagina 1