isblad
f
No. 13.
Donderdag 30 Januari 1908.
Vierde Jaargang.
BUITENLAND.
an nacht!
van
s.
in.
leid
van Effecten.
IENDRIKSE.
Vetwaren.
Utrecht,
ut op het
cent
i aan Eetlust!
ROOS, Middelburg.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Vetscltijnt tb MAANDAG-, W&ENSBAG- en VMIDMHD.
Voor het Volk.
FEUILLETON,
Het Geheim van het Paleis.
CS PT DE RERb-
95 cent. Frog,
er ons 10 cent.
Druivenborst-
roos,
Ut, Middelburg.
ngemeester van
bijzijn van den
liasee bleek, dat
tONDEN staat
onaten
aling.
Ihoven.
luist.
an verzekering op
gevens, berekende
pitaal.
mks of maandelijks,
recht op vrije uit-
it gewenschte open
aar aan het kantoor
aarden.
N.
rgtocht.
It hotel de Kinderen
Macht.
Kilo
tile
|7.per bus.
'h Bosch 1907.
Kilo f58.
nils franco voor het
I rembours.
1-5
el nieuws en illu
1EDKOOP is.
DE DIRECTIE.
iEN, per flac. 75 cent.
HE ZEEUMSCHE CMKT
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes (0.75, daarbuiten f 0.96
Afzonderlijke nummers k contant „0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.37l/j, voor niet-abonné's„045
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 rogels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A lontant.
Reclamebericbten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
In „Het Vaderiandt Ghetrouwe", Chris-
lijk weekblad voor het district Ridderkerk,
lezen wij het volgend artikeltje:
Wanneer ge tegenwoordig opgang wilt
maken, dan moet ge zeggen, dat ge v o o r
het volk werkt. Daar moet ge dan flin-
ken nadruk op leggen. Ge moet zeggen,
dat ge met bet arme en verdrukte volk
medelijden hebt, dat gs arbeiden wilt om
het op te heffen uit den jammer en el
lende, waarin het verkeert.
En dan natuurlijk volk niet genomen
in de befceekenis van ons geheeld
v o 1 k, in al zijn rangen en standen, maar
in den zin van alleen de lagere
standen, het meer behoeftige deel des
volks, en inzonderheid het werkvolk.
Wie maar hard meezingt in het grootc
lied, dat de werkman veel meer moet gaan
verdienen en veel meer rechten moet ont
vangen, en veel meer mee moet spreken
in zijn bedrijf en in het lands-bestuur
is verzekerd van een goeden opgang
en een gul onthaal.
En wie daartegenover den moed bezit,
om niet alleen voor den werkman op te
komen, maar ook voor die belangen van
den patroon, om niet eenzijdig altoos maar
op de inhaligheid en hardheid en onrecht
vaardigheid van de patroons te schelden,
maar ook te wijzen op die gebreken van
de arbeiders die telt niet mee en wordt
achteraf gezet als conservatief
Voor het volk arbeiden en werken,
mag alleen, indien ge daarmede uitsluitend
bedoeltvoor het werkvolk
Vooral de socialisten gaan in die
richting Ze bazuinen bet uit dat zij eigen
lijk de e e n i g e mienschen zijn, die voor
het volk alles gevoelen en alles will®,
doen Alle andere partijen zoo zeggen
ze staan op ,een conservatief of half
slachtig standpunt Alle andere partijen
gevoelen niet genoeg den druk .en de el
lende van de arbeiders, en zien nog te
veel de rijken en jde grooten der aarde
naar de oogen.
En die behooren immers niet tot het
volk? Die hangen er maar zoowat aan.
Die moeten als 'tgoed zal zijn ge
regeerd worden door de arbeiders, door
het eigenlijke volk. Door dat volk
zal in de toekomst beslist worden over
hen en over hunne .belangen. Dat volk
heeft nu al reeds veel macht, en zal eens
de volle heerschappij bezitten.
Voor de verwezenlijking van dat ideaal
strijdt de socialist. En dat noemt hij dan
voor het volk strijden, van het volk
uitsluitende alles wat niet arm en niet laag
van stand is.
En waren het nu alleen maar de socia
listen, die zoo 'dwaas spraken en deden,
men zou hen hun gang kunnen laten gaan,
zonder er veel notitie yan te nemen.
Maar die leuze en dat roepen vindt hoe
langer hoe meer ingang onder alle p ar
ty e n. Altoos hebben ze den mond
vol van wat er gedaan moet worden voor
het volk; voor de nooden, de schreeu
wende nooden van het volk.
En ze krijgen daarmede allicht een
goeden kans om vooruit te komen, om op
een keer nog eens candidaat te worden
19
„Dat doet tot het eerste gedeelte van
den zin niets ai", beweerde ik. „Indien
ik in uwe plaats was zou ik allereerst
den wensch van deze dwalende geesten
trachten uit te vorschen. Is hij niet. te
vervullen, wat ik geloof, dan hindert bet
immers nog niets, wanneer gij beproeft
een aanneembare plaatsvervanging te vin
den".
„En wilt gij daarbij werkelijk helpen"?
„Met alle kracht die mij gegeven is.
Liever van daag dan morgen I"
„Vandaag is het te laat. Wilt gij hier
blijven en nog lezen of musioeeren, voor
gij naar bed gaat, ,dah laat ik u dit ver
trek, want ik ruim het veld, wijl Formosa
aanstalten schijnt te maken met de thee
tafel te verdwijnen. Morgen vroeg zal ik
u afhalen om een paar uur in het archief
te arbeiden, waar Signora Danieli zich
verwaardigen zal voor onze duemia te spe
len. Dusfelicissima notte, zooals wij hier
zeggen, mejuffrouw!"
Hij kuste mijne hand die ik hem reikte,
voor den raad of de Statin of zelfs voor
de Kamer. Ze worden daarbij voorgetrok
ken boven hen die veel meer waard zijn
en veel flinker beginsel hebban, maar
niet zoo hard meeroepen voor het arme
volk.
Dat is dus de weg om goeden opgang
te maken.
Let wel, ge behoeft daartoe niet veel
voor het volk te doen; noodig is alleen
maar dat ge zegt dat er veel gedaan
moet worden; dat ge veel aan het
volk belooft; da,t ge het vleit en
naar den mond praat.
De socialisten hebben met hun al
len nog niet zooveel voor den arbeider
gedaan als d r. Kuyper alleen; en
toch maken ze bij verkiezingen door hun
geschreeuw den indruk alsof zij, en z ij
alleen de ware volksvrienden zijn. En
ze winnen er allicht vele stemmen door.
Laat onze mannen, en inzonderheid
onze propagandisten, oppassen dat
ze niet in dien stroom mee afglijden.
Die leuze „voor het volk" is door en
door leugenachtig.
Vooreerst weten degenen die haar aan
heffen en altoos op de lippen nemen, zeer
wel dat van al wat ze beloven, slechts
weinig in vervulling kan komen. We ho
pen dat ons land nooit een socialis-
listisch ministerie zal krijgen.
Maar toch zouden we wel eens getuige
er van willen zijn hoe ©en socialistisch
kabinet de arbeiders teleurstelde.
Wat zou zulk een kabinet ©sn ontgooche
ling zijn voor hen, die alle socialistische
beloften aan het volk voor goede munt
hadden aangenomen.
Dat roepen voor het volk is echter
vooral hierom leugenachtig, omdat het
uitgaat van een gansch verkeerde voorstel
ling van wat het volk is.
Het volk is niet alleen of voorna
me 1 ij k de werkende stand, maar omvat
alle standen en kringen.
Dit weten natuurlijk ook dat slag van
propagandisten wel, maar ze geven toch
altoos weer den s c h ij n alsof de arbei
ders toch het eigenlijke volk zijn; alsof
de overheid bijna alleen geroepen is voor
ben te zorgen.
En zie, dat is een gansch verkeerde ge
dachte.
De arbeidersstand heeft zijn nooden,
die verholpen moeten worden, en waar
aan met alle kracht moet worden gearbeid.
Maar niet minder hebben de andere
kringen en standen van ons volk hunne
nooden. En ook daarvan moet studie
gemaakt worden. Ook daarover moet de
everheid waken. Ook daarin moet voor
zien worden.
De leuze van het volk, zooals die over
het algemeen bedoeld wordt, brengt te
weeg, dat te veel en uitsluitend gezorgd
wordt voor één lid van het lichaam, ter
wijl het geheel© lichaam krank is
en verzorging noodig heeft.
De stoffelijke nood bestaat niet alleen
voor de arbeiders, maar ook voor den
middenstand.
En de geestelijke krankheid is in alle
deefen van het lichaam.
Voor het volk arbeiden; voor het volk
roepen om verbetering, uitnemend.
boog met volmaakte gratie en verliet bet
salon.
Neen, ik had nog ,geen lust om te gaan
slapen, maar ook niet bijzonder om te le
zen. Alleen gebleven maakte ik allereerst
een© rondreis door het salon, bekeek de
schilderijen aan den wand, bewonderde de
overal in het rond staand, vaak zeer
mooie snuisterijen en opende ten slotte
den prachtigen vleugel, die een gedeelte
van het vertrek bijna heelemaa 1 vulde.
Ik had het aJs pianiste niet zeer ver hoven
het middelmatige gebracht, maar ik las
van het blad, en het zwaartepunt mijner
talenten lag in mijne stem, die bijzonder
goed was en waarmede ik mij reeds vele
vrienden gemaakt had; alleen de angst
voor het optreden in het publiek had mij
weerhouden er mijn brood mee te verdie
nen, in mijn laatste betrekking had ik even
wel 'mijn zieke meesteres telkens en tel
kens weer met mijn gezang verkwikt en
opgewekt, zooals David koning tiaul, al
leen werd ik beloond met dankbare blik
ken in plaats van met speer worpen
Eein paar accoorden op het heerlijke in
strument aangeslagen wekten spoedig het
verlangen naar een lied in mij op en ik
begon te zingen eerst zacht, toen met
vollere stem, de muziek sleept© mij meer
Mits ge dan maar onder het volk heel
het volk verstaat.
En niet ons volk in twee deelen splitst,
waarvan het eene deel verzorgd moet wor
den en het andere deel verwaarloosd.
Over tactiek.
In de Maasbode komt ©en artikel
voor, waarin gewezen wordt op het ge
vaar, dat het altoos vragen naar tactiek
met zich brengt. Dat dringt het princi-
pieele naar den achtergrond, maakt weak©
menschen, ontzenuwt de karakters, bluscht
de geestdrift.
Het blad heeft de sporen van dat kwaad
in de rechtsche pers reeds gezien:
Ook in onze kringen is hier en daar de
besmetting niet uitgebleven.
Zoo zijn daar b.v. enkele rechtsche bla
den, die, in stee van een krachtige chris
telijke politiek te voeren, nu al sinds jaar
en dag bijzonder o,p het terrain der staat
kunde een gedragslijn volgen en naai' die
lijn artikelen schrijven, welke men, zoo
als ze daar liggen, zou kunnen overdruk
ken in „Land en Volk" of liever nog in
„De Telegraaf".
Het is tl© taktiek, die in hen en in hunne
lezers verflauwt of uitdooft het christelijk
élan, ©en taktiek, die nog wel niet het
christelijk beginsel zal op zijde zetten,
maar dat beginsel alleen maar hij tijd
en wijle gebruikt als ©an prachtig ras
paard, waarmee men alleen hij hoogfees-
telijke gelegenheden uitrijdt om den toe
schouwer te verblinden.
En dat in dezen tijd, nu krachtiger dan
ooit over onze kringen gekomen is als het
ware een opwekking van geestdrift en her
leving. Het is tijd om op die gevaren te
letten, vooral nu men links allerminst ge
neigd blijkt zijn anticlericaa.1 beginsel door
tactiek te verwateren.
Resultaat.
De „Walchersche C t." rekende
dezer dagen eens uit wat het resultaat is
geweest der droeve stembus-campagne van
1905. Als maar eerst „Kuyper weg." was,
zou vrijheid en blijheid in ons land
wonen.
De klompen goedkoop, de petten niet
duur, 'de middenstand weinig belast en
de handel vrij.
Zoo netjes was dat uitgerekend.
Met 'keurige staatjes werd dit den kie
zers voorgerekend.
Het militairisme zou den kop ingedrukt.
Betere verdediging des lands ('tsnel-
vuurgeschut was toch al besteld) weinig
persoonlijke 'lasten, en vooral bezuini
ging bp oorlo.gsuitgaven.
En 'de werkman I
Geien 'dooien wat hebben die aan pen
sioen! maar levenden zouden gepen
sioneerd 'worden.
Wie 65 was, kreeg 't rentenierslevon en
wie 'invalide was eveneens.
Kuyper 'met zijn 70 was nu toch weg.
't Heerlijk land was nu geopend.
Ziekte-verzekering, 'ongevallen voor den
landbouw en wat niet al.
Veegens was immers Minister op soci
aal gebied 1
en meer mee Ik zong uit volle borst Men
delsohn's Frühlingslied„Durch den Wald
den dunklen, geht holde Frühlingsmorgen-
stunde" met hetzelfde gevoel van groot
geluk, dat zich dien middag op het water
reeds zoo raadselachtig van mij had mees
ter gemaakt. Toen ik daarna, mij over mij
zelf isohamend opsprong, den vleugel sloot
en naar mijne kamer wilde gaan, vond
ik in den verlaten corridor doctor Marino.
Ik wilde hem met ©en „nogmaals goeden
nacht" passearen, maar hij bleef staan
en zedde zacht: „Mag ik u dank zeggen
voor uwe heerlijke liederen, waarmede gij
zelfs het hart van de geesten van het pa-
lazo Spada veroverd moet hebben?!"
„Hoe hebt gij geluisterd?" vroeg ik
ongeloovig, maar toch vroolijk verrast.
„Natuuriijk!" zeide hij lachend. In de
kamer daar naast. Ik heb zelfs de deur
op een kier gezet. Was dat onbescheiden?"
„Zeer", antwoordde ik ernstig, „want
ik mesnu© alleen be zijn en en
„En zong dus, zooals mijn hart het mij
ingaf'eindigde hij. „Juist daarom moest
het een anuer hart zoo treffen".
„Het doet mij genoegen, dat het u be
vallen is", mompelde ik, blozend als ©en
schoolmeisje. „Goeden nacht".
Ik vloog den gang door en mijne kamer
En 'wat is nu 'tresultaat?
De 'verzekering van den tot werken on
geschikt geworden arbeider schrapt deze
sociale 'Minister voorloopig van de lijst.
De 'ziekte-verzekering in ontwerp ges-
reed nog niet eens in behandeling.
De pensioneering van den arbeider
vooreerst geen kijk op.
En 't militarisme
Van de bondgenooten stemmen er zelf
meermalen tegen de ooriogsbegrooting,
maar in stee van bezuiniging enz., worden
de 'uitgaven voor leger en vloot sinds 1905
weer 'honger.
Op 'belastinggebied dan? Is men daar
aan het werk geweest
Hoewel 'de Meester zijn belastingplan
nen reeds kant en klaar had, weigerde tot
nog 'toe de vrijzinnige meerderheid bet
volk die verlichting te geven welke in
1905 zoo dringend beloofd was.
Brave jongens, die vrijzinnigen, mom
pelt 'de „Walchersche" terecht; 'tzijn de
heeren van „veel beloven ©n weinig
geven".
FfilAKKiJH.
Een telegram deelt mede, dat kardinaal
Richard, aartsbisschop van Parijs lijdende
is aan longontsteking. De toestand zou
hopeloos zijn.
Kardinaal Richard is 87 jaar oud.
Ben later bericht meldt, dat mgr. Ri
chard overleden is.
Hoe 'men de armen in de „ver
leekte" hospitalen behandelt.
Een radicaal blad van Belfort, de
„Reveil Belfortain", verhaalt het volgende
monsterachtige feit, dat in het verleekt©
hospitaal 'dier stad plaats vond.
Een verpleegde vrouw was in het hos
pitaal 'overleden.
Eenige uren voor de begrafenis vroegen
twee zonen der overleden© hun moeder
nog eens te mogen zien.
Een hospitaal-beambte geleidde hen
naar de dooden-kamer en lichtte het dek
sel der kist op.
Men kan zich de smart en de wanhoop
der jongelieden voorstellen, toen zij het
lijk hunner moeder ongekleed aanschouw
den.
Geen kleedingstukken, geen lijkwade om
hulden het stoffelijk overschot, der onge
lukkige, dat in zaagmeel lag.
Tegenover 'zulk ©en der verbeelding te
bovengaand 'feit vraagt men zich af, of
de hospitalen nu bestuurd worden door
een bende wilden, of door beschaafde
menschen.
Zoover is men gekomen met den eerbied
voor de dooden
'tls wel waar: niet zij, die de hospi
talen verleekt hebben, maken van de hos
pitalen gebruik, maar de armen.
Maar 'toch was 't wenschclijfc, dat het
stoffelijk overschot van deze anders be
handeld 'werd dan ©en gestorven heest.
Combes als censor der repu
bliek. Combes is tot voorzitter benoemd
van 'de commissie, die de liquidatie van de
goederen der congregaties moet onderzoe
ken. 'Combes heeft onlangs in 't openbaar
in, allerlei wijzen neuriënd aan den
zonderlingen edelman geen gedachte. De
Stanza della Dogaressa kwam mij van
avond veel vriendelijker voor; haar sta
tige pracht, die mij tot nu toe met ©er-
bied vervuld had scheen mij doorweven
met ©en vriendelijk licht. En mijn slaap
kamer maakte dien indruk nog veel ster
ker op mij. Ik lag heel spoedig in bet ge
beeldhouwde, vergulde bed van Donna
Yolanta, en terwijl ik in de vlammen van
het haardvuur staarde, en er over nadacht,
waarom de wereld mij eensklaps zoo
wonderschoon voorkwam, sliep ik in.
's Nachts werd ik wakker door zware
hartkloppingen. Ik was dadelijk klaar wak
ker, en hoewel ik met mijn gezicht naar
het venster lag, wist ik, dat Donna Yolanta
aan de andere zijde van mijn bed zat.
Ik lag muisstil, langzamerhand kalmeerde
mijn hart, en half gedwongen, lialf ©ene
plotselinge opwelling van afgrijzen onder
drukkend, keerde ik mij om.
Ja, zij zat daar als in den vorigen nacht,
maar zoo roerend aanvallig, zoo aantrek
kelijk en bekoorlijk, dat iedere spoor van
angst dadelijk verdween.
„Kan ik u helpen, Donna Yolanta?"
vroeg ik na verloop van eenige oogen-
blikken.
zijn verontwaardiging uitgesproken over
de onregelmatigheden, die zijn voorgeko
men 'bij de liquidatie der kloostergoederen.
Zou 'die verontwaardiging wel echt zijn?
Als hij werkelijk den vinger op de wonde
legt, doet hij het in ieder geval niet omdat
hij door een sterk rechtsgevoel bezield is,
maar alleen om persoonlijke doeleinden,
om daardoor zijn verloren invloed terug
te krijgen. Het "Journal des Débats"
schrijft naar aanleiding van die benoe
ming
„Emile Combes, oud-ministerpresident,
heeft zich candidaat gesteld voor de com
missie van onderzoek naar de liquidatie
der kloostergoederen en hij is het laatst
gekozen. 'Maar de senaat beeft hem onge
twijfeld om hem voor den gek te houden,
tot 'president benoemd van de commissie,
waarin hij. met moeite had zitting geno
men. 'Emile Combes heeft van deze om
standigheden gebruik gemaakt een rede
voering te houden, waarbij hij tranen
schreide uit medelijden met de arme kloos
terlingen en waarin hij verklaarde te bran
den van liefde voor ©en eerlijke politiek.
Ongelukkig zeggen de verslagen niet hoe
de houding was der toehoorders bij deze
schijnheilige toespraak. Ze herinnerden
zich ongetwijfeld, dat. mijnheer Combes
zelf de kamer gedwongen had alle aan
zoeken der kloosters om te mogen blijven,
te verwerpen.
De 'oud-ministerpresident veinst nu zich
te verwonderen over de onregelmatighe
den, 'die hebben plaats gehad en hij wil
doen gelooven, dat hij de orde zal her
stellen. Maar hij zelf heeft het heel© regime
ingesteld, waarin de zaak der liquidateurs
maar een bijzonder geval ishij is de uit
vinder van een geheel systeem van om-
kooperij en demoralisatie.
Ondank-s de achttien maanden van zijn
dictatuur 'heeft Combes de Franschen niet
kunnen misleiden. Iedereen is van m©e-
ning, 'dat Emile Combes in die commissie
van onderzoek alleen kuiperijen zoekt ©n
het ministerie tracht tegen te werken. Ze
bevat misschien voor hem en voor zijn
vrienden ©en zeker aantal verrassingen./
Combes heeft zijn oude streken nog niet
verloren. Zijn nieuwe houding doet alleen
zijn kunst in het veinzen uitkomen.
De F ranse he priesters in dien
strijd om het bestaan. De tegen
woordig in Frankrijk heerschende Kultur-
kampf heeft voor veel priesters, die geen
andere middelen dan de staatsinkomsten
ter beschikking hadden, het bestaan moei
lijk gemaakt. Voor de pijnlijke vraag ge
steld, hoe ze zich ©en bescheiden bestaan
zouden verwerven, dat in overeenstem
ming was met de waardigheid van hun
ambt, begonnen enkele priesters heimelijk
bijna met vrees als eenvoudige werklui
en landbouwers den strijd om ©en be
scheiden bestaan. Vervuld met do gedach
te, dat eerlijke arbeid nooit ©en schande
is, schroef abbé Louis Ballu ©en boekje,
waarin hij de verschillende beroepen op
noemt, die een priester waardig zijn en
uitlegt hoe een priester ka.n en moet wer
ken om den kleinen handwerksman geen
concurrentie aan te doen. Voor ©en pries
ter, die geen familie te onderhouden beeft,
zijn weinige werkuren per dag voldoende
Zij stond op en ging, mij wenkend, naar
dezelfde plaats rechts van den haard, als
den vorigen nacht en zonder mij een
oogenblik verder te bedenken sprong ik
uit bed ©n ging haar na. Zij stond stil,
alsof zij op mij gewacht had, woes met
den wijsvinger harer slanke witte hand
op de met perl© d'amour ingelegde ver
siering van het paneel, legde den vinger
op de lippen en was verdwenen.
Buiten sloeg de torenüdok van San Polo
twee uur, het haardvuur was 'reeds lang
uit ©n de koude van den marmeren vloer
drong door het tapijt tot mijne bloot© voe
ten doorHuiverend ging ik weer naar bed
en sliep dadelijk daarop in, zoodat ik,
toen ik vroeg wakker werd, mij zelf vroeg
of alles niet een droom geweest was.
Nadat ik was opgestaan ging ik naar
het paneel rechts van den haard, hekeek
het nauwkeurig, maar het leek sprekend
op alle andere paneelen, waarin de betim
mering der kamer, die onderbroken werd
door gebeeldhouwde zuilen verdeeld was.
De paneelen zelf waren zeer mooi met
perle d'amour ingelegd en stelden afwis
selend ,hloem- en vruchtenstukken voor.
(Wordt vervolgd).