ikachBls.
N.
iCHELS
EL, Goes.
1
1
ON, Utrecht.
U No. 7,
Donderdag 16 Januari 1908.
Vierde Jaargang.
Verschijnt eiken M4AHBAG-. V01HSDU- en VMNID.
FEUÏLLETOK
i Kiespijn
IJDERS.
die tof
opgeruimd.
■del).
k en Vetwaren.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Kiezerslijsten.
Het Geheim van het Paleis.
orfsen,
iet hoofd en
-pijnen
uren genezen door
oeders
EN, Apotheker te
aete.
bs 50 cent.
bnde geneesmiddel
pen, maagontste-
etlust, slechte spys-
oprispingen,
OEDERS
Apoth. Specialist
kunnen door geen
iel vervangen wor-
irnstige geneeswijze
|arm aanbevolen te
persoon die aan de
(loos 75 cent.
lnj de firma SCHUL-
fddelhurg; verder te
AULDER; teMiddel-
10S; te Vlissingen
|ER; te Ovezand bij
ad bij DE GOFFAl1
W. POTTER; te
DE COOK.
H
op de lever is direct en
[{openen zich en een vrijen
feeg.
stopping meer dan de helft
te lang in de ingewanden.
deelen van het lichaam
kde
|r, Ontsteking, Maag-
i, Lusteloosheid, Gal
(zucht, Koude voeten
want ze nemen weg de
[dikwijls jaren lange geheime
pmt één pil de zwaarte weg
hg) is 1 fr. of voor Holland
Nederlanden bij den Heer
Andere fabrication zonder
flig. Op alle onze fabricatie-
j voeging van Rood Kruis.
fin verpakte geneesmiddelen.
1 KOK, Krabbend ij ke;
RISSEEU W MAAT.
Jsch geslacht.
f 0.64 per K ilo
Kilo.
70 per Kilo
per Kilo.
UZEL
ilo
veer f 7.— per bus.
DVET
uden te 's Bosch 1907.
lo f60.
ïstens 50 Kilo f 58.
sn staat mits franco voor het
■men.
ekenden rembours.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes 10.76, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant „0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.371/,, voor niet-abODné's046
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere rogel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regelt voet 26 CL k aontant.
Reelamebericbten 23 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Hieronder volgen ©enige aanwijzingen
voor hen, die op d© nieuwe kiezerslijsten
wenschen geplaatst te worden.
De aangiften, die noodig zijn om op
de nieuwe kiezerslijsten geplaatst te. wor
den, moeten geschieden ten gemeente
huize vóór 15 Februari a. s.
Alle kiezers moetien aan de vereischten
voldoen van te zijn mannelijke ingezete
nen des rijks, tevens Nederlanders, die
vóór of op 15 Mei 1908 den leeftijd van
25 jaren hebben bereikt.
De b el as ting kiezer s behoeven
geen© aangifte te doen. Belastingkiezers
zijn zij, die over het dienstjaar loopende
van 1 Januari tot 31 December 1907 zijn
aangeslagen naar een of meer der vijf
eerste grondslagen van de personeele be
lasting of in de grondbelasting (in deze
laatste voor ten minste een bedrag van
f 1 aan hoofdsom en rijksopoenten), of in
het dienstjaar, loopende van 1 Mei 1906
tot 30 April 1907, in de vermogens- of
bedrijfsbelasting. Zij moeten, om op de
kiezerslijst te komen, de directe rijksbe-
lastingen, waarvoor zij aangeslagen zijn,
vóór 1 Februari a.s. hebben voldaan. Zoo
zij dit verzuimd hebben, kunnen zij nog
op de kiezerslijst ko-men, als zij de ver
schuldigde belastingen vóór of op 1 Maart
voldoen.
Zij, die in ©ene of meer andere gemeen
ten een der genoemde belastingen over
de genoemde tijdvakken betaald hebben,
moeten daarvan door overlegging van de
voor voldaan geteekende belastingbiljetten
vóór 15 Februari a.s. ten gemeentehuize
doen Wijken.
De aanslag der vrouw in de rijks di
recte belastingen geldt voor haren man;
die van minderjarige kinderen wegens goe
deren, waarvan hun vader het vruchtgenot
heeft, voor hunnen vader. Aanslagen in
de grondbelasting wegens onroerende goe
deren ©ener onverdeelde nalatenschap gel
den ook voor den mede-eigenaar, wiens
naam niet bij den aanslag in het kohier
is vermeld, mits zijn aandeel in dien aan
slag ten minste f 1 bedraagt. Deze mede
eigenaar moet echter, indien hij op grond
daarvan op de kiezerslijst wil geplaatst
worden, met overlegging van bewijsstuk
ken, daarvan vóór 15 Februari ter ge
meente-secretarie aangifte doen.
Voor alle andere categorieën dan de be
lastingkiezers, moet de aangifte plaats
hebben vóór 15 Februari a.s. Deze cate
gorieën worden hier achtereenvolgens ge
noemd.
Woningkiezers zijn zij, die als
hoofden van gezinnen of als alleen wo
nende personen op 31 Januari 1908 se
dert 1 Augustus van het vorig jaar' heb
ben bewoond, krachtens huur, een huis
of een gedeelte van een huis, waarvoor
met of zonder bijbehoorenden of in huur
gebruikten grond of lokalen en bijgebou
wen, niet ter bijwoning bestemd, de wer
kelijke huurprijs per week berekend ten
minste heeft bedragen voor Goes en Zuid-
Beveland f 1, Middelburg, f 1.50 en Vlis-
singen f 1.75, of wel achtereienvolgHns in
dezelfde gemeente twee zoodanige huizen
15
lk haalde mijn schrijfmap uit de slaapt
kamer om aan de marchesa te schrijven en
zette mij aan de tafel in het midden, tegen)-
over de_ deur van de slaapkamer en van
den hoek, waarheen mijn bezoeker van den
vorigen avond gewezen had, legde papier
voor mij, opende mijn reisjnktkoker, doop
te mijn pen in en begon te schrijven.
Ik was met. den eersten zin nog niet
klaar, toen ik er mij op betrapte dat mijne
gedachten geheel ergens anders waren dan
bij! mijn brief, en dat ik heel iets anders
geschreven had dan ik bedoelde. Boos over
deze verstrooidheid, die mij anders toch
niet eigen was, verscheurde ik den brief
en begon een nieu wenmaar weer betrapte
ik er mijzelf pp; dat. ik in het geheel
niet schreef, maar strak in den bedoekten
hoek staarde. Wat was daar te zien, dat
het mijne, gedachten totaal absorbeerde,
dat ik niet eens den brief kon schreven,
Waarom ik eigenlijk hier was gaan zitten?
Eene diepe vensternis, tot op de hoogte der
schouders met houtpaneelen versierd zoot-
als de geheele kamer, overigens echter
of gedeelten van huizen.
Ook zij, die als hoofden van gezinnen
of alleen wonende personen op 31 Janu
ari 1908 sedert 1 Augustus 1907, krach
tens eigendom, vruchtgebruik of huur, een
zelfde vaartuig van ten minste 24 M3. in
houd of 24000 kilogram laadvermogen heb
ben bewoond, behooren tot de woon-
kiezers.
Indien men hetzelfde perceel of hetzelfde
schip is blijven bewonen, waardoor men
het vorig jaar op de kiezerslijst werd ge
bracht, is aangifte thans niet noodig.
Loonkiezers zijn zij, die op 31
Januari 1908 sedert 1 Januari 1907 ach
tereenvolgens bij niet meer dan twee per
sonen, ondernemingen, openbare of bijzon
dere instellingen in dienstbetrekking of als
inwonende zoon in het bedrijf of beroep
der ouders werkzaam zijn geweest en als
zoodanig over dat jaar .een inkomen heb
ben genoten voor Goes, Ierseke, Neuzen
(kom) en Zierikzee minstens f 325, Vlissin-
gen minstens f 450, Middelburg f 400, in
de overige gemeenten op de eilanden
minstens f 300 en in de overige gemeenten
van Zeeuwsch-Vlaanderen, met uitzonde
ring van Neuzen (kom) f275.
Loonkiezers, die op de lijst van bet vo
rige jaar voorkomen, ontvangen, met de
noodige toelichting, blanco-aangiftebiljet
ten ter invulling voor hunne toelating tot.
de nieuwe lijst.
Pensioienkiezers zijn zij, die op
1 Februari 1908 in het genot zijn van een
door eene onderneming, openbare of bij
zondere instelling verleend pensioen of
verleende lijfrente.
Voor hen, die minder dan het vereischte
bedrag aan pensioen of lijfrente ontvan
gen en bovendien een inkomen hebben*
verkregen op de wijze als onder de ru
briek „loonkiezers" is vermeld, mogen
pensioen, lijfrente en inkomen worden sa
mengeteld. Bereikt deze som dan ten min
ste het vereischte cijfer, dan kan de pen
sioen- of lijfrente- en loontrekkende kie
zer worden.
Pensioenkiezers, die op de lijst van het
vorige jaar voorkomen, behoeven zich niet
opnieuw aan te geven.
Inkomen, pensioen en lijfrente der
vrouw geldt voor haren man; dat van
de inwonende minderjarige kinderen voor
de helft veor hunnen vader.
Grootboek- of S paar ban k k i c-
z e r s zijn zij, die op 1 Februari 1908
sedert een jaar den eigendom met recht
van vrije beschikking hebben van ten min
ste f 100 (nominaal), ingeschreven in de
Grootboeken der Nationale Schuld of van
ten minste f 50, ingelegd in de Rijkspost
spaarbank, in eene gemeentelijk© spaar
bank of in eene spaarbank, beheerd door
het bestuur van eene rechtspersoonlijk
heid bezittende vereeniging, van eene
coöperatieve vereeniging of van eene stich
ting t)
Hij, die op dezen grond reeds het vorig
jaar kiezer was en voor wien die grond
ook thans nog bestaat, behoeft zich niet
opnieuw aan te geven.
Examenkiezers zijn zij, die met
goed gevolg hebben afgelegd een examen,
ingesteld door of krachtens de wet of aan
leeg, zoodal men den eveneens met hout
ingelegden vloer kon zien, die nauwelijks
een schrede van de nis verwijderd onder
het mooie, dikke, maar moderne smyrna-
tapij-t, dat men ten mijnen gerieve hier had
neergelegd verdween. Wat boeide mij1 dus
in die hoek? Eerst geruimen tijd daarna
voelde ik, dat het den vloer, of liever het
houtpatroon daarvan was, waarop zich al
mijne opmerkzaamheid scheen te concen-
toeeren. En er was niet eens iels bijzonders
aan te zien, integendeel, de verschillende
doelen waren eenvoudig zigzag tegen el
kaar gelegd, zooals men dat tegenwoordig
in ieder huurhuis vindt, alleen waren de
enkele deelen breeder dan men ze gewoon/-
lyk ziet, en op de plaatsen waar zij: de ver
takkingen vormden, met een op zjjn kant
gezetten vieThoiek van een donkere, bijna
zwarte houtsoort ingelegd, die ongeveer
de grootte van een bord in doorsnede had,
en met. twee zijher punten den hoek der
vertakking aanraakte.
En naar dit weinig interessante patroon
staarde ik onafgeroken, alsof mijn bestaan
er van afhingde tjjd verliep en mijn brief
lag onbegonnen voor mij.
Met geweld trachtte ik mijn gedachten
weer te verzamelen en bracht ten slotte
weer een zin op het papier, doch toen ik
verder wilde gaan, waren al mijne gedacfy-
gewezen bij algemeenen maatregel van be
stuur en in verband staande met de be
noembaarheid tot eenig ambt, de vervul
ling van eenig© betrekking of de uitoefe
ning van eenig bedrijf of beroep.
Hij, die op dezen grond het vorig jaar
reeds kiezer werd, behoeft niet opnieuw
aangifte te doen.
De formulieren voor de verschillende
aangiften zijn kosteloos verkrijgbaar aan
de secretarie der gemeente.
Al het bovenstaande geldt voor de kies
bevoegdheid voor de Tweede Kamer. Voor
de kiesbevoegdheid voor de Provinciale
Staten zijn hij de kieswet dezelfde -eischen
gesteld, niet dien verstande dat men bo
vendien ingezeten der provincie moet zijn.
Voor de kiesbevoegdheid voor de gemeen
teraden gelden dezelfde eischen als voor
de Tweede Kamer, met dien verstand®,
dat men bovendien ingezeten der gemeente
moet zijn en dat die categorieën, die niet
tot de belastingkiiazers behooren, tevens
over 1907 voor een zeker bedrag in de
plaatselijke directe belasting moeten zijn
aangeslagen .geweest en op 1 Maart 1908
dat bedrag voldaan hebben.
l) Onder de bijzondere spaarbanken,
hier bedoeld, zijn de banksn, opgericht
na 1 Mei 1900, alleen begrepen voor zoo
ver en voor zoolang als zij blijkens opgave
aan het bestuur der gemeente, waar zij
gevestigd zijn, een waarborgfonds van
f 25.000 bij de Nederlandsche Bank hebben
gedeponeerd.
Wij verzoeken hen, die niet juist weten,
hoe zij moeten handelen om kiezer te wor
den en ieder die mocht twijfelen, zich te
vervoegen tot het bestuur der R. K. k i e s-
vereenigingen, dat gaarne de noodige
inlichtingen zal geven en er voor zorgen,
dat men, zoo mogelijk op de kiezerslijst
geplaatst wordt.
En onze kiesvereenigingen zullen wel
willen zorgen, dat ieder, die kiezer zijn
kan, op de lijst komt.
Dat is in dezen onzekeren politieken
tijd van het hoogst© belang.
Meer licht s. v. p
In een der jongste nummers van „de
T ij d" kwamen twee artikelen voor, waarin
gehandeld werd over algemeen kies
recht.
Een artikel van inr. dr. Ch. Raaymakers,
S. J., die, afwijzende de onderstelling, dat
hij zou behoord hebben tot degenen in
de kiesrecht-commissie, die met ©en ba-
roep op S. Thomas van Aquinen, zich
verklaarden voor algemeen stemrecht, zich
uitsprak ten gunste van gezinshoofden-
kiesrecht, daarbij betoogend, dat degenen,
die zich op S. Thomas beriepen, ongelijk
hadden.
Met „het Huisgezin" stemmen wij
in, dat het een leelijke leemte in het kies
rechtrapport is, dat déze verklaringen
daarin niet zijn opgenomen.
Indien de nu in „de Tijd" door mr. R.
ten weer weg, dat wil zeggen ,zij waren
in het zeer gewichtig© probleem verdiepd,
hoeveel van die vierhoeken wel den g©-
heelen grond zouden bedekken. Maar
bet tapijt bedekte niet den geheeten bodem,
overal in het Irond ,was een stuk vrijge
laten, dus kon men heel gemakkelijk tei
len hoeveel vierhoeken er in de lengte
en in de breedte -«(aren. Ik liet mijn brief
liggen en begon te tellen alsof mijn teven
er van afhing; ik had niet anders gekend,
ik moest eenvoudig. Achttien waren er in
de diepte van de deur tot de vensternis;
daarin lagen er nog twee in de breedte
waren er vijftien, in de nis drie. Wanneer
ik nu de laatste van de kamer aftrok,
dan moesten er volgens mijne berekening
tvveehonderdzewentig van die vierhoeken
zijn.
Nadat ik dit uitgerekend had kwam plot
seling, naast, eene zekere bevrediging over
deze heldendaad, een moreele kalzen-jam-
mer over mij, omdat ik om zulk kinderspel
mijn gewichtigen brief had laten liggen.
Beschaamd over mij: zelf zette ik mij woer
aan tafel en greep ppniieuw de pen, en
nu, nu vloog zij over hei papier, alsof nooit
een parquetvlow mijne ziel verontrust had.
Ja ik geloof, dat de brief juist slaagde,
zooals ik hem hebben wilde; vol dankbaar
heid tegenover mijn goede meesteres; vol
ontvouwde argumenten, in de kiesrecht-
commissie zelve behandeld waren, zou dat
o. i. aan de oplossing d-er zaak ten goed®
zijn gekomen.
Bedoeling toch was klaarheid te bren
gen in het kiesrecht-vraagstuk.
En ohi tot die klaarheid te komen, was
niets beter, dan dat de led-en elkanders
argumenten zouden wikken en wegen, opj-
dat, na een louterings-prooes uit de retort
der meeningen, zoo- mogelijk de echte kies
recht-steen zou worden 'te voorschijn
gebracht.
Maar dit nu terzijde gelaten, treffen ons
enkele duistere plaatsen, om niet te zeg
gen tegenstrijdigheden op de voorpagina
van „de Tijd", waarin die twee artikelen
zijn afgedrukt; tegenstrijdigheden, die o.i.
vragen naar opheldering voor de Katho
lieken, die ook in zake kiesrecht gaar
ne vaste 1 ij n en aangegeven zien.
Men oordeel© nu
le. Mr. dr. Ch. Raaymakers, S.J.
schrijft in „de Tijd"
„Naar mijne meening is algemeen slem-
recht in strijd met de Christelijke
opvatting van Staat en maatschappij".
2-e. In hetzelfde no. van „de Tijd"
schrijft d-e Zeereerw. pastoor J. H. Wijnen:
„Ook als Katholiek kan men
voorstander zijn van a 1 g e m e e n
kiesrecht".
Het valt ons moeielijfc deze twee uit
spraken met elkaar te deen kloppenmaar
nog lastiger is bet ons, het sub- 2 hier
boven gemelde overeen te brengen met
hetgeen pastoor Wijnen in hetzelfde op
stel schrijft (en wat we onder no. 3 rangf
scliikken)
3e. „dat Paus Pius IX in een zijner
toespraken zeide: dat het al gemeen
stemrecht een algemeeneleugen
is, en voert tot opstand en tyrannie".
Nu vragen wij, of 't met elkaar goed oven-
een te brengen is, wat de eerw. heer Wij
nen in éénzelfde opstel schrijft, n.l.dat
men als Katholiek voorstander zijn kan
van algemeen kiesrecht, en dat toch de
„groote Paus" Pius IX dat algemeen
kiesrecht tot algemeen© leugen ver
klaarde.
Slechts nog dit: de uitlegging van Pau
selijke voorschriften en van Pauselijke
woorden kan niet tè consciëntieus
worden behandeld.
't Zou niet de eerste maal zijn, dat ook
een „groot" Katholiek blad zich min of
meer lichtzinnig waagde aan interpreta
ties van Pauselijke woorden.
En nu, wat de aangehaalde woorden
van Pius IX over bet algemeen -kiesrecht
betreftreeds door dr. Schaepman z.g.
geestdrift over het palazzo Spada ©n zijne
kunstschatten enz., enz.: over de „ver
schijningen" en doctor Marino- geen woord.
De laatste had mij' gezegd, dat ik ten
allen tijde toegang tot de bibliotheek had,
-en mij altijd daar heen moest begeve|n
wanneer ik iet.s wilde lezen, want daal
de marches© alle voortbrengselen der
nieuwe en nieuwste litteratuur, zoodra hij
ze gelezen had naar Venetië zond, zou ik
daar van alles vinden, zoowel voor mijn©
ontwikkeling als voor mijne ontspanning.
Hieraan denkend, belde ik, toen mijn
brief klaar was, en liet mij door Attilio
naar de bibliotheek brengen, ©en groote
zaal op de eerste verdieping met een pla
fondschildering van Tiepolo: Venetië, als
beschermvrouw der wetenschappen. Men
kon zie-n dat het vertrek weinig gebruikt
werd; het wa,s tot aan de ze Wering opgef
propt met boeken, maar alle systeem en
orde ontbrak; alles lag door elkaar, de
handschriften lagen ongeordend in afgeslot-
ten vitrines; een groote ronde tafel was
tot doorbuigens toe beladen nvet gei'llu)
streerd-e tijdschriften in alle talen, en voor
do vensters stonden stokoude aard- en
hemelgloben, van den lang vervlogen tijd
dat zijl nog eene autoriteit waren, te droof
men.
Rondkijkend ontdekte ik in een der boet-
is tegen deze weer buiten zijn verband
op 't tapijt gebrachte uitspraak, ernstig
gewaarschuwd.
Te algemeen karakter w-erd en
wordt aan het woord van Pius IX toe
gekend.
En waar is het, wat we in „het
C n t r u m" lezen, dat „toen Pius IX
van een „algemeene leugen" gewaagde,
hij blijkbaar de comedie van het ple
bisciet -o-p het oog had, waarmede de
Italiaansche regeering sanctie trachtte
te geven aan de overweldiging der tij
delijke macht. De abnormale omstandig
heden en de pressie, waaronder die zoo
genaamde volksstemmingen plaats had
den, garandeerden allerminst een
zuivere afspiegeling van de wenschen
der natie.
Gaat h-et dan wel aan," vraagt „het
Centrum" verder, „zich o-p het woord
van Pius IX te beroepen, nu er sprake
is van ki-esrechtuitbreiding, of zelfs van
algemeen kiesrecht, in Nederland,
en dat onder geheel andere om
standigheden?"...
Met deze vraag willen we voor heden
sluiten.
Bewijs gevraagd.
De „Zeeuwsche Courant" (vrijz.-
dem.) beweert, dat men „in de laatste
dagen, uit den kring der Katholieken in
zonderheid", en dan in de „GROOTE"
Kath. pers, „zoo geen officieele, dan toch
tendenzieuze berichten", verneemt tegen
een mogelijk optreden van dr. Kuyper
als minister.
Voor deze bewering zouden we niet on
gaarne eenig bewijs will-en zi-en aange
voerd.
Een stellig bewijs...
Een citaat b.v. uit de „groote Kath.
pers, waardoor het vrijz.-dem. orgaan haar
bewering kan staven.
Dus 'niet b.v. eenig commentaar uit
de „N. Tilburgsche Crt." maar uit de
„groote" Kath. pers.
Op die bewij-zen zullen we evenwel
moeten wachten, want geen Jen kei
„groot" Kath. persorgaan heeft noerget-
schreven, wat het vrijz.-ftem, blad beweert.
Maar, a propos, hoeveel „groote"
Kath. bladen leest die redactie wel, dat
zij zon van de- „groote" Kath. pers
spreekt I.
FRANKRIJK.
Een pastoorshoed voor 147
francs. De E-erw. beer Oensier, pastoor
van Ermenonville, dicht bij Ivetot, kon
zijne belasting niet betalen.
De ontvanger zond den deurwaarder er
kenkasten, tusschen in zwijnsleer gebon
den folianten, eene rij deeltjes der Tauchl-
nits-pditie, die er nog zeer nieuw uitzagen,
maar zij stonden voor mij helaas «nbereik-
baar hoog. Ik schoof een van de zware,
gebeeldhouwde stoelen bijl, pn kon van
dezen ten minst© o-p het ondargedeelitei
van de kast klimmen, wat ik zonder ©enig
bedenken deed. Zoo ging het, ik kon op
mijn teenen staand, zelfs de titels op de
bandjes lezen.
Temidden van dit Tauchnitz regiment
stond een groot Engelsch boek, welks titel
mij dadelijk aantrok, want het heette„ver
handelingen over het occultisme. Vroegpr
zo-u ik het verachtelijk hebben laten staan,
maar mijn laatste ervaringen kadden mijh
ideeën wel een beetje gewijzigd. Ik trok
dus het boek uit de rij, waardoor daarachj-
ter gestopte brochures en rollen losraak
ten ©en vertwijfeld vasthouden mijne-if
zijds, het mocht niet baten, daar rolden onj-
geveer twintig Tauchnitz deeltjes en eene
waschmandlading diverse gedrukt© stuk
ken over mijn -schuldig hoofd heen als een
-waterval op den grond.
(Wordt vervolgd).
