No. 125.
Maandag 21 October 1007
Derde Jaargang.
Virsckqnt tlktn MAANDAG-, «OEHSOAG- in VRI1BAGAV0ND.
BUITEN LAND.
BINNENLAND
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Een waar en waardig woord.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes fO.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonni'a f0.371/», toot niet-abonnè's„045
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiön ran 15 regels 10.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberickten 23 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjr
Een bloedloos ding.
Dat is 'n ding zonder bloed,
lin 'n ding zonder bloed is 'n ding,
waarin geen leven zit, waarvan geen
kracht meer kan uitgaan, 'n dood ding, 'n
lijk
Mag men nu „de Maasbode" geloo-
ven, dan is de Nederlandsche Kathoi
lieke Sociale Actie zoo'n „bloed
loos ding"!
Treedt aan dan mannen, gij, die onze
door de Bisschoppen goedgekeurde Katho
lieke Sociale Actie geestdriftig hebt be
groet als een glorende dageraad, welks
purperen gouddoorvloeide stralen het ge-
heele Katholieke Nederland, broederlijk
vereend en geharnast, zouden beschijnen.
Gij allen, die hebt gedroomd
Treedt aan allen, gij, die heil gehoopt
hebt van en zegening hebt afgebeden over
de werking en werkkracht onzer K. S. A.
Gij allen, die zijt teleurgesteld
Treedt dan aan, gij alle Katholieke
mannen en vrouwen van Nederland, gij;
die althans nog éénige goede verwachting
hebt gekoesterd van de K. S. A„ de in
binnen- en buitenland door geestelijken
en leeken zoovéél en zoozéér geprezene
en hooggewaardeerde instelling.
Gij allen, die in uw verwachtingen zijt
bedrogen
En scheurt uwe kleederen, en bestrooit
uwe hoofden met asachie, wantde Ka
tholieke Sociale Actie is een „bloed
loos ding".
Bereidt u ter begrafenis, zet de huile
balk op en hult u in het meest sombere
gewaad
Want de K. S. A. is overledenti
„D e M a a s b o d e" heeft het gezegd
Nadat bovenstaand stukje geschreven
was, troffen we in den „Nieuwe Koe
rier" (Red. Rector v. d. Marck) de vol
gende pegelen aan
„Onder de verschillende bladen, die ge
toomd hebben tegen de „Voorhoede"
en de Kath. Soc. Actie, staat, helaas!
een Dagblad, „De Maasbode", op de
eerste rij.
Waar de Paus in zijhe Encycliek Gra
ves verboden heeft, dat de christelijke de
mocraten streven naar eene verande
ring in den Re geerings vorm,
daar maakt de „Maasbode" van, dat
de Paus verboden heeft „politiek te
drijven" en beschuldigt Mr. Aalberse,
dat hij „tegen pauselijke voorschriften in,
„de Kath. Soc. Actie politiek laat drijVen
„in een met zijn hulp gestichte, onder
„zijn toezicht geredigeerde en door zijne
„actie verspreide courant".
En dit alles, omdat de Kath. Soc. Actie
indertijd een vragenlijst omtrent de Kath.
pers heeft rondgezonden, en voor verschil
lende Kath. couranten heeft propaganda
gemaakt.
Hoe blind en roekeloos de oppositie van
de „M a a s b o d e" is, moge ten slotte blijl-
ken uit deze woorden, den 17 October ge
schreven
De Katholieke Soc. Actie, de
„Voorhoede", of hoe die bloedlooze
dingen nog meer heeten, kunnen het
er mee doen.
die bloedlooze dingen!
alleen het respect voor het Doorluch
tig Episcopaat, dat de Kath. Soc.
Actie goedkeurde en zoo warm aanbeval,
moest de „Maasbode" voor zulke
buitensporigheden behoed hebben".
In „De Noordbrabander" van Dinsdag
15 Oct. vinden wjj het volgend artikel
'au den HoogEerw. Heer C. C. Prinsen,
pastoor te 's Hertogenboscb.
„Ik wil „De Maasbode" niet volgen in
bet opsporen van de diepere gronden £ie
bet Algemeen Verzet tegen „De Voor.
boede" hebben moet. Mjj, die niet wan
trouwend ben aangelegd, en meen de zaak
geheel belangeloos te kunnen beoordeelen,
komt het nog altjjd voor niettegenstaande
bet rumor in casa" dat er gemaakt is bij
de verschijning van „De Voorhoede", dat
de eenige grond voor de verschijning van
„De Voorhoede" moet gezocht worden in
het ernstig streven en den krachtigen wil
om aan het Nederlandsche volk brood te
verschaffen, dat het hard noodig heeft n.l.
goede lectuur tegen een minimum prijs.
Dit geschiedt althans in de uitgave van
„De Voorhoede en moge dit dan al
geschieden onder onmiddellijk toezicht van
Mr. Aalberse, daarvan kan hem geen
grief gemaakt worden. Integendeel, als het
waar is, dat dit blad een schepping is van
Mr. Aalberse, dan is het een nieuw bewjjs
dat hjj begrijpt en inziet wat er noodig
is goede en goedkoope lectuur, en ik kan
niet inzien, waarom Mr. Aalberse daartoe
niet zou mogen meewerken, al is hij dan
Alg. Secretaris van de K. S. A. Wellicht
zal binnenkort ook nog beweerd worden,
dat de Alg. Secretaris van de K. S. A.
geen lid van de Tweede Kamer mag zijn.
Verder wil ik mij niet inlaten met den
strijd in de katholieke pers over „De
Voorhoede", maar wel wil ik verklaren,
dat het mjj en velen met mij, innig leed
doet dat de K. S. A. bij de zaak betrok
ken wordt en dat men van deze gezochte
gelegenheid gebruik maakt om te bestrijden
eene instelling, die met zooveel moeite is
tot stand gekomen, die reeds vele vruchten
heeft afgeworpen en nog meer vruchten
zou afgeworpen hebben, als ze niet was
tegengewerkt van eene zijde, van waar
men met alle recht krachtigen steun had
mogen verwachten. Ik spreek van bestrijden
van de instelling, dus van de K. S. A. zelve
immers als men bij iedere gelegenheid
den persoon bestrijdt die de leiding van
eene instelling in banden beeft, dan mag
men wel zeggen de instelling een goed
hart toe te dragen; toch zal er wel eens
aan getwijfeld worden.
Wat mij echter in den strijd over „De
Voorhoede" het meest grieft, en wat mij
noopte tot schrijven, is dat deze gelegen
heid wederom wordt aangegrepen om den
Alg. Secretaris van de K. S. A. aan te
tasten in wat hem het dierbaarst moet zijn,
n.l. zjjn zuiver katholieke overtuiging.
Ik heb meegemaakt alle voorbereidende
vergaderingen tot oprichting van de K.
S. A., op eene enkele uitzondering na was
ik altijd tegenwoordig bjj de vergaderingen
van het Centraal Bureau, ik meen dus be
voegd te zijn mede te oordeelen over den
geest, die in het C. B. heerscht, en in het
bijzonder over de richting en het streven
van den Alg. Secretaris, en dan verklaar
ik uit den mond van Mr. Aalberse voort
durend deze ernstige waarschuwing te heb
ben vernomen Laat ons boven alles het
gezag der bisschoppen hoog houden, en
laat ons toch buiten de politiek blijven.
Omdat ik zoo innig overtuigd ben dat
Mr. Aalberse met die woorden de diepste
gevoelens van zjjn hart openbaart, komt
het mjj onverklaarbaar voor hoe het te
rgmen is met de christelijke liefde den
Alg. Secretaris van de K. S. A. en in hem
de K. S. A. zelve de tegenovergestelde
bedoeling toe te dichten. Of meent men
niet dat het diep treurig moet zjjn, vooral
in onze dagen, zoo kort na de verschijning
van de Encycliek «ver het Modernisme,
voor iemand, die zich niet alleen genoemd
maar ook altjjd getoond heeft de nederige
zoon van de katholieke Kerk, de meest
consequente volger der bisschoppen in de
sociale actie te zijn, althans bedekteljjk
beschuldigd te worden van modernistische
strevingen in de sociale actie, en veelt
men niet dat men op die wjjzedeK S. A.
een gevoeligen slag toebrengt? Om dit
laatste te voorkomen heb ik deze woorden
geschreven, niet om Mr. Aalberse te
verdedigen, zjjne daden spreken voor
hem en hij heeft mjjne verdediging niet
noodig."
's-Bosch. C. O. Prinsen,
Dioc. Adv. v. d. K. S. A.
*4,* Rectificatie.
Mr. A. schrijft in het „K. S. W.":
„Naar aanleiding van het in ons vorig
nummer vermelde geval, dat een katholiek
blad, waarin ter gelegenheid van de Ency
cliek Pascendi op de katholiciteit van
een met de vinger aangewezen persoon
een smet was geworpen, terwijl de Redac
tie van datzelfde blad later in de „Corres
pondentie" mededeelde een ingezonden
stuk van denzelfden persoon niet te wil
len opnemen, onder bijvoeging van eenige
bekende spreekwoorden ,als „wie zich ver
ontschuldigt, beschuldigt zich", .enz.,
naar aanleiding van dat geval verzocht de
Redacteur van het bedoelde blad, mede te
doelen
„dat bedoelde correspondentie geen ge
volg is geweest van het niet-plaatsen van
een verweer van den aangevallene |door
ons artikel over de Encycliek, maar ver
band hield met andere ingezonden stukken,
welke ook niets gemeen hadden met ons
artikel over de Encycliek P a s c e n d i".
Hiermede vervalt dus onze opmerking
omtrent het op de medegedeelde wijlze
openlijk weigeren van een verweer op een
persoonlijken aanval op iemands katholici
teit.
Wij blijven echter afkeuren, wanneer re
dacties van bladen zich tot rechter verhef
fen over de katholiciteit van bepaald aan
gewezen peTsoncn, a, fortiori wanneer zij
dit doen met een beroep op een pauselijke
beslissing, waaraan zij een geheel ave
rechtse he uitlegging geven".
Eerlijkheidshalve nemen we ook dit
stukje over.
Maar we moeten opmerken, dat de on
schuldige „Correspondentie-ru
briek in „Zelandia," lang niet zoo
onschuldig is, als deze behoorde te zijn.
Zoo stond in het laatste nummer van
„Zelandia" onder die rubriek een onheb
belijke en totaal onware insinuatie, die
naar onze overtuiging gericht was tot
ons blad.
En nu moge „Zelandia" weer gaan put
ten uit haar rijken spreekwoordenschat,
en b.v. beweren„gissen doet missen",
ons best; we zullen dan alweer maar aan
nemen, dat het „gunst nee, 't sloeg op heel
iets anders" de waarheid is.
Maar dan is het toch voor het ver
volg allerdringendst gewenscht ,dat het
blad ook in het zoo onnoozele correspon
dentie-rubriekje eiken SCHIJN vermijd©
van kieinzieligen aanval in den i-ug, en
zich beperke tot zulke zakelijke correspon-
ties, die tot geen enkel misverstand aan
leiding kunnen geven.
FRANKRIJK.
De treurig© berichten van rampen, door
do overstrooming in Frankrijk veroorzaakt,
blijven aanhouden. Een ijselijk tafereel van
den toestand hangt de berichtgever van
den „Matin" op uit Gourdagues (Gard.)
Uit alle punten van het arrondissement
Uzés, zoo verhaalt hij, kwamen officieele
telegrammen, kort maar verontrustend,
over den voortdurenden was van de Rho
ne, die per uur 27 c.M. hooger werd. Uit
Gourdagues was een laatste telegram ge
komen; het deelde mede, dat de telegraaf
toestellen weldra onder den aandrang van
het water zouden bezwijken en dat het
personeel, dat halverwege in het water
stond, genoodzaakt was zich Ojp de hoo-
gcre verdiepingen van het telegraafgebouw
in veiligheid te brengen.
Met een ouderwetsche stevige schuit be
gaven de onderprefect van Uzés en de
correspondent zich op weg naar de ge
teisterde streek. Daar wachtte hun een
hartvel-scheurende aanblik. Mannen en
vrouwen, in de onmogelijks te kleeren, in
derhaast bijeengezocht, druk pratende, be-
toogend, om hulp smeekend, zagen met
angst, hoe de .Cèze voortstroomde, tien
meter hooger dan op het gewone peil. De
rivier was zoo plotseling en onverwacht
gewassen, dat sommigen op de brug door
de overstrooming verrast werden en zich
aan weerszijden den terugtocht zagen afge
sneden. De storm zweepte het water voort,
het rees hooger en hooger, men vreesde
ieder oogenblik, dat de geheel© bevolking
door het woeste element verzwolgen zoude
worden.
Maar de lantaarns, boven de huizen uit
gehangen en heen en weder bewogen door
den wind, wezen den redders aan, waar
zich nog menschen bevonden, die vol angst
en ontzetting hunne bevrijding te gemoet
zagen. Met bootjes werden de ongeluk-
kigen over het overstroomd© land naar
hooger gelegen gedeelten gebracht, terwijl
andere schuiten de uitgehongerden voor
zagen van voedsel en drank.
Uit Cannes wordt bericht, dat weder een
berg aan het verschuiven is, thans in bet
kanton St. Aubaz. Reeds zijh een huis
en de pastorie vernield, acht andere huizen
loopen gevaar elk oogenblik verwoest te
worden, terwijl de overige huizen door het
steeds wassende water worden bedreigd.
Uit Fréjus, uit Nice, uit Draguignan, uit
alle punten van die streek komen berichten
over de zware schade, door onweders aan
gericht. Te Méounes, dicht bij Brignoles,
heeft een aardverschuiving plaats gehad,
een stuk rots is daar naar beneden gegle
den en heeft op zijn weg een aantal hoo
rnen vernield en verschillende personen
gekwetst.
In Frankrijk bezocht president Faillié-
res de door overstroomingen geteisterd©
streken en o. a. ook het gasthuis van Vil-
leneuve, waar hij vier zusters decoreerde
om haar toewijding. Morgen worden die
zelfde Zusters hier of elders weggejaagd
als staatsgevaarlijk 1
De uitdrijving van Zusters uit haar
kloosters en van pastoors uit hun wonin
gen duurt steeds voort. D.och de gevolgen
blijven niet uit. Heele benden roovers trek
ken stelend en moordend rond en maken
de straten van Parijs onveilig. Misdaad en
zelfmoord nemen alom toe.
'Gedurende de negen eerste maanden van
1907 hebben alleen in het departement
Yonne vier en negentig zelfmoorden plaats
gehad, dat is gemiddeld één om de drie
dagen. Bovendien hadden er 25 pogingen
tot zelfmoord plaats.
Yonne nu is de voorhoede van het anti-
clericalisme en van het socialisme: Aan
de vruchten kent men den boom!
Te Cogolin had de maire, zooals de
meeste maires uit den omtrek, verboden
de klokken te luiden vóór 7 uur 's mor
gens en na 5 uur 's avonds. Maar daar 5
uur voor da parochianen van den pastoor-
van Cogolin te vroeg was in de week,
luidde de pastoor in de Meimaand heel
eventjes tegen 7 uur 's avonds, wat lede
ren keer een proces-verbaal ten gevolge
had. Slotsom, 32 processen-verbaal en 416
francs onkosten en boeten. Dat was te veel
voor den ouden pastoor, die niet opgewas
sen was tegen de plagerijen van den maire.
Van dien tijd af ging hij aan het sukkelen,
en eenige dagen geleden stierf hij'.
De pastorie van Bourg-Saint-Maurice is
het eigendom geworden van een herber
gier uit die piaats. Ook de pastoor was
bieder, maar de kroeghouder kon hooger
gaan ,als de geestelijke en dus bleef fte
pastorie aan hem. Maar had hij' ze niet
gekocht, aan den pastoor was de pastorie
toch 'niet gebleven, want de anti-clerical©
afgevaardigde van dat arrondissement
bood ook en meer dan de arme pastoor.
RUSLAND.
Te Odessa moet het een onhoudbare
toestand wezen.
Dieven en zoovers hebben, dazik zij hun
lidmaatschap van den Bond van het Rus
sische Volk, het recht revolvers, messen
en dolken te dragen en daarmede gewa
pend, doen zij voortdurend overvallen op
de weerlooze bevolking, in het bizonder
op de Joden. Dagelijks bevatten de bladen
tal van berichten over aanvallen door le
den van de „Zwarte Honderd" op rustige
wandelaars. Maar op Zon- en feestdagen
spelen de bandieten in het bizonder den
baas. Zij rijden dan door de stad, schie
ten met hunne revolvers op de voorbij
gangers, doen invallen in Joodsche win
kels en plunderen naar hartelust.
SERVIË.
De gekke kroonprins. Dit op
schrift zet de „Hamb. Neu. Nachr." boven
een berichtje, dat de toestand aan het Ser
vische hof in een eigenaardig licht plaatst.
Na het diner in het paleis te Belgrado,
dpzer dagen, had er een formeel© ruzie
plaats tusschen den kroonprins en den
kommandant del- lijfgarde Doenjitsj, die
door den veelbelovenden koningsspïuit
werd beschimpt en uit 't paleis gejaagd.
Wegens voortdurende mishandeling van
het hofpersoneel door den kroonprins
indertijd maakten we uitvoerig melding
van 's prinsen zonderlinge sport moet
binnenkort ook een mutatie der opperste
hofambtenaren plaats hebben. Vandaar
ook, dat de prins, op bevel van zijn va
der, het paleis moet betrekken. Het eenige
middel om zien opgewonden kwant te be
telen merkt de „Hamb." hier zeer onhof
felijk bij op, zou zijn, hem ook eens een
kleine „mishandeling" te doen ondergaan.
Ondertusschen heeft zich alweer een
nieuw incident voorgedaan. Toen de kroon
prins het paleis verliet, verzuimde de
wachtcommandant, luitenant Doenjitsj, de
militaire eerbewijzen te doen uitvoeren.
De kroonprins raasde een poos lang tegen
den luitenant, die beweerd,: zijne hoogheid
door de duisternis niet te hebben gezien.
Een ander bericht da,t eenigen twijfel aan
de ongesteldheid van des prinsen hersenen
wettigt is, dat hij plan heeft, naar Amerika
te gaan, om daar een rijke erfdochter te
bemachtigen.
TRANSVAAL.
Kruger'sgraf geschonden. Een
pijnlijken indruk maakt het bericht, dat het
graf van Kruger op het kerkhof te Pre
toria geschonden is. De wit marmeren
buste van den oud-president is van het
granieten voetstuk gerukt. Het gelaat was
zwart gemaakt en de buste werd op onge
veer een yalrd afstand van den grafsteen
gevonden. De schouders zijn in stukken
geslagen en ook de neus is gebroken. Ver
der is de zerk op 't graf van Kruger's
kleinkind, dat in de nabijheid ligt, bescha
digd, doordat de statuette, vooi-stellende
een engel, die zich erboven verheft, van
het voetstuk werd afgeslagen. De laatste
beschadiging heeft waarschijnlijk plaats ge
had bij het wegdragen van de buste van
Kruger, die zeer zwaar is. Het feit, dat
ook twee meest nabijlzijnde graven min
ef meer geschonden zijn, pleit daarmede
voor. Er is geen reden, aan te nemen,
dat de schending haar oorzaak vindt in
rassenhaat. De omstandigheden wijizen er
op, dat het doel is geweest de bust© te
stelen, in de hoop haar tegen belooning
weer terug te kunnen bezorgen. De gan-
sche politie is op de been om de daders
op te sporen.
Het laatste station.
De Katholieke School" bespreekt in een
kort artikeltje de school toestanden in
Frankrijk. Zooals men iveet, viert de vrij
zinnigheid daar haar triumfen. In Frankrijk
kent men toestanden, waarnaar ook velen
onzer vrijzinnigen watertanden. De staats
school is er oppermachtig. Het Christelijk
onderwijs geweldadig onderdrukt.
Den weg waarlangs dit staatsonderwijs
leidt, vindt men in Frankrijk dus zeer
düideljjk geteekend. Men is er al bjj het
laatste station aangekomen. Dezer dagen
toch werd. naar de „Katholieke School"
mededeelt, te Pont-Croise een nieuw school
gebouw feestelijk geopend.
Bij deze gelegenheid hield de school-
inspecteur Chanteclair een redevoering,
waarin hij o. a. zeide
„Onze tegenstanders beschouwen onze
scholen als scholen zonder God. G e-
lukkig verdwjjnt het denk
beeld van een God onder ons
meer en meer en het zal spoedig
geheel verdwenen zjjn."
Dit is geen buitensporigheid van dezen
school-inspecteur. Want dezelfde leer vindt
men wekelijks in de „Revue de l'Enseig-
nement primaire", het orgaan dat de school
politiek der regeering vertegenwoordigt.
Daarin heet het o. a.
„Neen, er zjjn geen wezenlijk zedelijke
waarheden, er is geen algemeene zedewet
er zijn geen denkbeelden van 't goede,
waarop wij ons beroepen kunnen, evenals
de rechter zich op de wet beroept.
Geweten en moraal zjjn dus
niet anders dan vooroordee-
1 e n, die voor den onderwijzer der
wereldlijke scholen niet bestaan
„Wij zijn zeker, dat er geen Voor
zienigheid bestaat; dat er ook geen
schepping geweest is en dat de werken
der natuur niet zijn geordend tot een
tepaald doel."
De „Katholieke School" voegt hieraan toe:
Moge de toon in enkele onderwijsbladen
ten onzent al niet zóó straf zijn, in wezen
verschillen de denkbeelden, die we ook
bjj ons wel eens ontwikkeld vinden,
maar weinig van wat hier de Fransehe
„verlichting" publiek durft neerschrijven
ot zeggen. Frankrijk heeft slechts dit
ééne voor, dat die denkbeelden reeds
ambtelijk en half officieus verbreid wor
den. Dat is de schoolopvoeding, waarop
als uiterste punt de galg staat voorden
jeugdigen misdadiger. De vreeselijke
toename van misdrijven door de jeugd
in Frankrijk toont ons de vruchten van
dit „mooie" opvoedingssysteem.
Moge Nederland bjjtjjds ontwaken 1