No. 124. Zaterdag 19 October 1907. Derde Jaargang.
BUITENLAND,
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANOAG-.JVOEIISDAG- en VRIJDAGAVOND.
STNNENLAND=
UIT ZEELAND.
Abonnementsprijs per 8 maanden roor Goes (0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant 0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné'a 0.371/», roor niet-abonni's«046
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiön ran 15 regels (0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjj».
*t* Onweer aan de lucht.
Met de indiening der voorstellen voor
de Grondwet-herziening gaan wiji kritieke
dagen tegemoet.
Het kiespeeh t vraagstuk, dat telkens wan
neer het aan de orde werd gesteld, het
land in beroering bracht, zal ook nu ge
reed*; aanleiding kunnen geven tot mis
schien heftigen strijd ook in den boezem
der Katholieke Staatspartij zelve.
Do Bond van R. K. kiesverenigingen
heeft 'tis al lang geleden een com
missie benoemd ter bestudeering van het
kiesiechtvraagst.uk, om op dit terrein met
voetangels en klemmen den weg te effe
nen, ten ten slottie om rapport uit te
brengen.
Dat rapport heeft 't licht nog niet gezien.
En nu deze regeering met achteruitstel
ling der zoo dringend noodige sociale
wetgeving het kiesrechtvraagstuk op den
voorgrond heeft geschoven, nu we er voor
staan, nu is het zeer gewenscht, dat de
kiesrecht-commissie zich uitspreke.
Gewenscht ook voor de zoo noodige een
heid in eigen partij.
Haar rapport kan zeer bevorderlijk zijn
voor het komen tot meer eenheid van in
zicht in deze materie.
Daarom hopen we, dat het rapport onzer
kiesrechtrcommissie zeer spoedig ver
schijn©.
En wat we niet minder hopen is, dat
uit de debatten, welke mogelijk zullen
ontstaan uit het meeningverschii ook in
deze zaak, zorgvuldig het persoonlijk
element ook indirect worde geweerd.
Personen quaesties, helaas, hebben in
onze partij al lang genoeg gedomineerd.
FRANKRIJK.
In Frankrijk is de eerste kerk ingewijd,
die na de Seheidingswet tot stand kwam,
een kerkgebouw dus, waarin de regeering
niets te zeggen heeft. De inwijding had
met de grootste plechtigheid plaats. Een
groote schare geestelijken was erbij aan
wezig. De kerk is van de parochie Yversais,
een plaatsje van eenige honderden inwoners
in het bisdom Poitiers. Ze is geschonken
door eene edelmoedige dame, daar dit dorp
tot nu toe slechts een kleine bidkapel
bezat.
BELGIË.
De aartsbisschop van Mechelen heeft aan
de Chr. I)ok werkers vereen i ging tijdens de
staking een steungift geschonken van 1000
francs.
De dokwerkers zonden aan den kardinaal
de volgende dankbetuiging
Eminentie,
„De dagen van lock-uit en staking zjjn
voorbij. Zjj hebben ods veel angst en ge
brek medegebracht. Maar uwe vaderlijke
vertroostingen hebben voor ons de bitterheid
dezer laatste weken verzacht. Uwe mild
dadige hulp heeft veel bijgedragen om ons
en onze gezinnen voor wanhopige armoede
te vrijwaren.
Eminentie,
In naam der Antwerpsche dokkers,
In naam onzer vrouwen en kinderen,
ontvang onzen innigsten en eerbiedigen
dank.
De dokwerkers zijn een ruw ras, zegt
men. Daar is misschien wel iets van maar
dat ruw voorkomen bergt een ziel, die den
waren volksvriend weet te erkennen en te
beminnen.
Gij hebt getoond, dat Gij voor ons een
medelijdend vaderhart hebtwij van onzen
kant zullen U met kinderlijke wederliefde
blijven bejegenen en Uwe heilzame raad
gevingen steeds getrouw aanhooren 1"
ITALIË.
De door socialisten en anarchisten in het
leven geroepen stakingen in Italië aan
oen vooravond der gemeenteraadsverkiezin-
gen zja op sommige plaatsen geëindigd'
op andere pas begonnen.
0 Milaan, Bologna, Bergamo en Como
gaat alles weder zjjn gewonen gang, maar
nu is weder staking uitgebroken te Ferrara
Sr M86 en ®org°"San-Domino. Ook te Rome
nou Maandag overal het werk worden neder-
gelegd, de toeleg der drijvers is echter niet
gelukt.
De leiders van het socialistisch-republi-
keinsch-radicale bloc hadden de staking
ontraden en de arbeiders hebben dien raad
opgevolgd vermoedelijk uit vrees dat uit
de staking voordeel zou worden getrokken
door de „clericalen". Als men dit voorziet,
offert men zelfs zijn dierbaarste liefhebbe
rijen op Te Turijn hebben de anarchisten
zich echter niet kunnen bedwingen. Toen
daèr de arbeid zou worden hervat, vereenig-
den zich de anarchisten tot groepen en
groepjes om overal de voortzetting van den
arbeid te beletten. Deuren van werkplaat
sen werden opengerameid, ruiten ingesla
gen en de telefoongeleidingen doorgesneden.
Voorbijrijdende trams werden met steenen
gebombardeerd, zoodat de dienst moest
worden gestaakt.
ÖUITSUHIiAND.
Een Protestant over de Katho
liekendagen. Dezer dagen werd in
een vergadering van den befaamden Evan-
gelischen Bond hulde gebracht aan de
Duitsche katholiekendagen. De spreker, de
predikant L. Braunlich, een bekend voor
vechter van genoemden bond, vertelde dat
hjj het vorig jaar zelf den katholiekendag
te Essen had bijgewoond.
Dat was een ontzaglijke menschenstroom,
zei hij. In den eersten optocht 42000 kath.
fabrieksarbeiders en gezellen, Duitsche
mannen, die in 't gelid opmarcheerden. En
aan hun gezicht kon men zien dat het geen
willooze hoop was, die zicu maar liet leiden
en geen eigen overtuiging had. Neen, men
kon het den menschen aanzien dat zij er
trotsch op waren, hier te mogen mee op
trekken. Hun heele houding, hun stralende
blikken bewezen, dat zij bij zich zeiven
zeiden Wij katholieken houden aan elkaar
vastDe 11000 toehoorders tellende feest-
verg. was van één geest vervuld.
De heer Braunlich spoorde zijn hoorders
aan, ook den Evangelischen bond tot een
protestant8chen „Volksverein" te maken op
denzelfden voet als do katholieke „Volks
verein."
Maarhoe wil men bouwen waar het
fundament ontbreekt V
Een fijn© polemiek wordt thans door de
„Kölnische Volkszeitung" gevoerd met de
„Tagliche Rundschau". Het laatste blad
wordt geregeld door den keizer gelezen,
maar bevat wel eens stukjes, waarover
men zich moet verbazen dat ze door den
keizer zouden worden goedgekeurd. De
„Kölnische Volkszeitung" nu had ontdekt,
dat er twee verschillende exemplaren van
hetzelfde blad bestonden, niet om daarin
ander plaatselijk nieuws te plaatsen, maar
om daaruit te verwijderen, wat aan het
hof beter ongelezen bleef. De „Tagliche"
ontkende dit feit, maakte zich boos over
de insinuatie, dreigde met het gerecht en
zocht ten slotte een uitvlucht in de be
langen der administratie. Maar thans heeft
de „K. V." eenvoudig beide bladzijden,
laten photografeeren en in haar geheel af
gedrukt.
Men ziet nu duidelijk, dat een stukje,
waarin 's keizers naam wordt genoemd en
als argument gebruikt, door een paar on
beduidende mededeelingen is vervangen.
Tweede Kamer. Afwerking stelling
Amsterdam.
De heer Marchant betoogt dat na
de afwerking de verdedigbaarheid van 't
laatste reduit twijfelachtig iB.
Daar zouden de soldaten als in een mui
zenval opgesloten zitten, en zou ons leger
tot terugtrekking gedwongen zjjn wat een
verkeerden invloed zou hebben op den geest
van het leger.
Hjj acht dat de stelling niet te sterk
moet zjjn, en niet een laatste toevluchtsoord
moet zijn naar een centrum van oflensieve
verdediging.
De heer V e r h e jj acht den fortenbouw
gewenscht in het belang van een leger dat
zelfstandig los van de stellingen moet op
treden Op de uitbreiding van het leger,
die slechts gedeeltelijk kan geschieden,
mag de versterking onzer stellingen niet
wachten.
Spr. achtte den twijfel aan de verdedig
baarheid der stelling illusoir en overdreven.
De heer Dujjmaer van Twist was
voor de afwerking, daar Amsterdam moet
zjjn een of-en defensieve verdedigingsplaats,
waar het uiteengeslagen leger zich weder
kan vereenigen voor den uitval.
Spreker betreurt dat het fonds niet om
vat de kunstverdediging en adviseerde
tot schorsen der beraadslagingen tot dat
het stuk kunst verdediging voor ons ligt.
Dhr. T jj d e m a n wees op 't belangrjjke
der quaestie die ons bezig houdt, in verband
met de inrichting van ons gansche defen
siewezen. Hjj was voor het behoud van de
afwerking der stelling, maar had bezwaar
tegen den financieelen opzet en betreurde
het dat de approviandeering (een levens-
quaestie voor de stelling) niet in 't fonds
is opgenomen. Spr. acht het gewenscht
voor de uitgaven der Kustverdediging
dezelfde gedragsljjn te volgen als voor de
stelling, welke dan alleen een muizenval
zal zijn, als de leiders van het mobiele leger
muizen zjjn.
Wat de entworpen levende en doode
weermiddelen betreft, deze behoeven onze
draagkracht niet te boven te gaan.
De heer v. V l jj m e n betoogde de nood
zakelijkheid eeuer permanente Amsterdam-
sche stelling.
De minister van oorlog, zjjn rede voort
zettende, betoogde dat het onjuist is dat
tegelijk voor leger en stellingen uitgaven
gevraagd kunnen worden en zet uiteen dat
sr een onverbreekbare schakel bestaat tus-
schen alle deelen der defensie.
Er is een vestingstelsel in harmonisch
verband met de onderhanden zijnde kust-
defensie Het plan voor de stellingnn kan
niet worden beperkt.
De verdedigingsstelling toont gapingen,
is op vele punten zwak. Open veldwerken
zjjn niet voldoende tot sterking van de
vleugels. L>e kosten zjjn in vergelijking
zeer gering. Uitvoerig betoogt de minister
tegen den heer Thomson, dat een leger
steunen moet op permanente stellingen, die
niet gemaakt kunnen worden dan met aan-
zienljjke offers.
Een commissie van onderzoek, door dhr.
v. Kol gewenscht, acht Spr. overbodig.
Uitvoerig bestrjjdt hjj de meeningen van
de heeren Marchant en v. Kol, en laat 't
licht vallen op het feit dat deze beide, die
beide de Amsterdamsche stelling gezien
hebben, tot uiteenloopende beschouwing
gekomen zjjn: de heer v. Kol toch acht die
zwak; de heer Marchant sterk genoeg. Voor
de schorsing van het ontwerp bestaat geen
reden, daar de regeeringsplannen bekend
zjjn. De instelling van een fonds tot af
werking van stelling en kustverdediging
kunnen slechts tot uitstel leiden. De appro-
viandeeriBg en inundatie-quaestie werd door
den minister in geheime zitting toegelicht.
De houten ham. De „Avondpost"
weet te vertellen, dat bjj het nazien, van
de opbrengst van een collecte voor de
diaconie der Nederl. Herv. Gemeente te
's Gravenhage bleek, dat in een wijk, waar
vroeger meestal kwartjes werden gegeven,
thans de kwartjes voor stuivertjes hadden
plaats gemaakt, zoodat de opbrengst veel
minder was dan vorige jaren-
Waarmede bewezen is, schrjjft het blad,
hoe menigmaal, wanneer de filantropie aan
klopt, het slechts de jjdelheid is, die „bin
nen" roept.
Of minister de Meester bjj het ontwerpen
van zjjn nikkelen stuiverstukjes ook aan
dit zonderlinge gevolg zal hebben gedacht.
De Honderdduizend. Def 100.000
in de staatsloterjj viel gister op nummer
6949.
De hooge prjjs was er ditmaal lang in
gebleven.
GOES. Wij ontvingen onderstaand be
richt, dat we plaatsen zonder voor de
volkomen juistheid te kunnen instaan;
Het is niet onwaarschijnlijk dat de
onderlinge maatschappij „de Wilhelmina-
polder", waarvan de concessie in 1909
ten einde loopt, eene verandering zal
ondergaan.
Enkele der deelgenoot en wenschen
voorstellen te doen om genoemde maat
schappij in eene Naajnlooze Vennootschap
om te zetten.
Ook een 2e voorstel zal misschien ge
daan worden om geheel te likwideeren,
te verkoopen, of in gedeelten te verpach
ten, waardoor een aantal kleinere hof
steden, b.v. van 100 H.A., zouden kunnen
ontstaan. (G. C.).
Een 58-jarige Goesenaar, die meer
dan dertig jaren in de gevangenis door
bracht, is sedert ©enigen tijd weer op vrije
voeten. Hij verklaart het best gehad, te
hebben, schijnt niet van geldmiddelen ont
bloot te zijn, maar tracht door bedelen,
vooral 's avonds, aan de kost te komen.
Gistermiddag omtrent half vier ont
dekten eenige jongens in een roeibootje,
ongeveer ter hoogjte van het „Roosjeshof",
in de haven een lijk van een manspersoon.
Het lijk ,dat al eenige dagen in hot
water moet gelegen hebben sommigen
spraken van wel acht dagen werd, be
dekt mot 'n paar zakken, aan den kant
gelegd, totdat het door de politie verder
naar het Gasthuis zou worden vervoerd.
Do verdronkene was iemand van onge
veer vijf en twintig jarigen leeftijd en vrij
goed gekleed.
Op het lijk werden gevonden: een zak
tabak, een ring met sleutels, een pijpje,
dertien centen, een twaalftal heele pot-
looden en een werkboekje, no. 142, van die
maatschappij „de Schelde" te VIis sin-
gen, waarop de naam vermeld stond van
I. Bos scha art.
5 October j.l. was het boekje voor het
laatst afgestempeld. Vermoeden bestaat al-
zoo, dat de verdronkene bovengenoemden,
naam draagt en werkzaam was arm „de
Schelde" te Vlissingen.
Nadat het lijk ruim een uur aan den
waterkant gelegen had, werd het naar het
Gasthuis vervoerd. In een open kolenhand-
kar, bedekt met 'n paar zakken. Op de
manier, waarop men hier de gebrande var
kens pleegt te vervoeren. De dokter wilde
de brancard van 't Gasthuis niet afstaan.
Die zou misschien nat geworden zijn 1
Och, zoo'n „verdronken lijkie" zal het niet
navertellen immers, 'tvoelt er niks van!
De doode had aan den rechterslaap een
beduidende wonde, die mogelijk kan toe
gebracht zijn door de schroef van een
boot.
Een vrouw vertelde ons nog, dat iemand,
gelijkend op den verdronkene, haar voor
eenigen tijd, aan de J. A. v. d. Goeskade,
den weg naar Wilhelminadorp had ge
vraagd.
Nader vernemen wij, dat het lijk door
de ouders herkend is als van I. Bos-
schaart, oud 21 jaar, op 5 October aan
de „Schelde" ontslagen, en die op 8 Oct.
het ouderlijk huis heeft verlaten, zeggen
de, dat men hem niet meer zou terug
zien. De ouders zijn hier en zullen voor
de begrafenis op Maandag zorg dragen.
Dr. Lasonder heeft geconstateerd, dat
geen teekenen van geweldpleging werden
waargenomen.
Op 5 November a.s. kunnen de lief
hebbers van goede muziek hun hartje op
halen, mits er genoegzame deelname is.
Op dien dag zal een concert gegeven wor
den in de sociëteit „V. O. V." door dhr.
Jozef Watelet (piano), dhr. Walther (viool)
en mej. Jeane van de Berge (sopraan).
Heden heeft de eerste bekeuring
plaats gehad voor het fietsrijden in 't
plantsoen.
In de nabijheid van het spoorweg
station worét een smederij geplaatst. D©
reden waarom de directie der Staafsspoor-
weg-Mijl daartoe overgaat, moet zijn, dat
tusschen Vlissingen en Bergen-op-Zoom
geen smederij is, en het nogal eens voor
komt dat sr op dit traject behoefte bestaat
om spoedig het een of ander' te herstellen.
Een geschenk. De Zeeuw
se he meisjes, die H. M. bij. de vloot
revue een bouquet hebben aangeboden,
ontvingen een keurige platinafoto, waarop
de meisjes zijn afgebeeld, van H. M. ten
geschenke. Zeer verheugd hebben zij' H.
M. haar dank betuigd.
MIDDELBURG. In de Woensdag gehou
den zitting van den gemeenteraad zijn her
benoemd tot leden der commissie voor de
strafverordeningen jhr ,mr. E. P. Schorer,
jhr. mr. W. H. Snouck Hurgronje, mr.
A. A. de Veer en L. K. v, d. Harst;tot
voorzitter der commissie van fabricage de
heer Heijse inplaats van dhr. v. Dunné,
die niet meer in aanmerking wenschte t©
komenen tot leden dhr. Boogaart inplaats
van jhr. v. Teylingen die niet meer in aan
merking wenschte te komen, en J. G. Er
merins; tot voorzitter der commissie van
financiën J. F. van Dunné en tot leden
P. Dumon Tak en mr. R. Fruin; tot leden
der commissie bedoeld bij art. 11 der ver
ordening tot heffing van eene belasting
naar het geschatte inkomen mr. S. Gra-
tama Hz., J. G. Ermerins en Boogaart in
plaats van den heer Van Teylingen; tot
leden der commissie bedoeld biji art. 3 der
verordening op de heffing van het vergun
ningsrecht voor den verkoop van sterken
drank in het klein J. F. van Dunné, mr. S.
Gratama en J. G. Ermerins.
Benoemd tot onderwijzer aan school J
(vacature G. J. Endhoven) dhr. W. J. Kui
ler; tot tijdelijk leeraar aan de Burger
avondschool in het vakteekenen en materi
alen kennis voor smeden dhr. J. VV. Adri-
aanse; tot lid der commissie van toezicht
op de scholen voor lager onderwijs (vac.
dr. J. G. Vogler) mej. M. Callenfels; tot lid
der zelfde commissie (vac. dr. II. Bijlsma)
de heer J. G. Giebentot lid der zelfdo
commissie (vac. A. A. Bekaar) dhr. dr
A. H. Kan.
VLISSINGEN. In de gisternamiddag ge
houden zitting van dien raad werd, op
hun verzoek, eervol ontslag verleend aan
S. I. Deen als assistent-keurmeester van
slachtvee en vleesch en aan W. J, van der
Dussen als onderwijzer aan school B.
Benoemd werden; tot tijdelijk leeraar
in het lijn- en vakteekenen aan de burger
avondschool de heer W. P. Edelman en
tot tijdelijk leeraar in het bouwkundig- en
vakteekenen aan de avondschool voor
handwerkslieden de heer A. Dekker; tot
onderwijzer met akte voor Franseh aan
school C de heer P. J. van Aartsen en tot
onderwijzeres aan schoo-l B mej. J. Beniest
te Vlissingen met 13 stemmen.
Het. voorstel van Burg. en Weth. tot wijL
ziging van het herhalingsonderwijs werd
goedgekeurd, evenals dat tot wijziging van
de verordening op het lager onderwij's.
Ook werd goedgekeurd het voorstel tot
wijziging van het raadsbesluit tot het aan
gaan der geldleening van f 400.000.
Het subsidie aan de zeevaartschool werd
met f63 verhoogd.
Het voorstel tot wijziging van het riool
plan en dat tot herziening der verordening
regelende de rangen en jaarwedden der
ambtenaren ter secretarie, werd aangehou
den.
Een voorstel van Burg. en Weth. tot het
verleenen van gratificaties aan het politie
personeel wegens bijizondere diensten tij
dens het koninklijk bezoek werd eveneens
aangehouden.
Tot marktmeester werd benoemd C. de
Vries.
Bij kon. besluit is aan M. J. Antheu-
nissen, weduwe L. A. Willemse, opzichter
der verlichting alhier, een pensioen ver
leend van f 449 's jaars.
Maandagmiddag had de werkman Jan
Alewijns© in de bierbrouwerij „de Mei
boom" het ongeluk bekneld te raken tus
schen vaten en den muur, waardoor hem
twee ribben werden gebroken. De man,
die gehuwd en huisvader is, is wel on
gelukkig, want ongeveer 2 jaar geleden
heeft hij een zijner boenen gebroken, waar
van hij niet geheel genezen is; hij geniet
daarvoor een klein ongevallenpensioen.
De vereeniging „Gemeenschappelijk
Belang" alhier, heeft een adres aan den
gemeenteraad gezonden, waarin verzocht
wordt; le. om in aansluiting aan de her
halingsschool te willen oprichten een twee-
of driejarigen handelsavondcursus, waar
les gegeven wordt in dubbel boekhouden,
handelsrecht, Nederlandsche, Engelsche
en Duitsche handelscorrespondentie, ste
nografie en machineschrijven, en 2e. op
de herhalingsschool ook les te doen geven
in een of meer vreemde talen. De vereeni
ging is overtuigd dat voldoening aan het
eerste verzoek beslist nuttig zal zijn voor
den handel en de industrie iu het alge
meen en in het bijzonder voor hen die
daarin als ondergeschikten werkzaam zijn,
terwijl 'inwilliging van het tweede verzoek
beslist bevorderlijk zal zjjn tot een uit
gebreider 'deelnam© aan de lessen der her
halingsschool.
Met ingang van 1 October j.l. zijn
overgeplaatst haar den loodsdienst te Ant
werpen de loodsleerlingen bij het Belgi
sche loodswezen, H. L. F. Blondé, A. Ste-
fens, P. J. Ocket en L. H. Bogaert, terwijl
in hun plaats alhier benoemd zijn' tot
loodsleerling A. E. Blondé, thans loods-
leerling te Antwerpen, J. J. Beniest, thans
roeier te Vlissingen, en A. P. Vijnker, thans
matroos van het lichtschip te Ostende.
De sloeproeier T. Lamat is tot loods
leerling benoemd te Nieuwpoort en de ma
trozen van don maildienst te Ostende O.
F. Dewasme en G. R. Depooter zijn tot
roeiers alhier benoemd.
