|OFF Jr.
I
JVo. 118.
Zaterdag 5 October 1907.
Derde Jaargang.
Bij i immer toehoort m Bjjvoepl.
[erwten,
toonen.
Edste en
CENT.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Korte Inhoud Zondagsblad.
Nationaal Congres van den Ned.
Boerenbond te Nijmegen.
|1S.
Ir
KOFFIE
[Prof. LIEBIG.
It voordeelig in
KOFFIE
JTHEUNE.
II
lboomen,
qq voortdurend
lebben daardoor
r a c h f.
polen).
LEN, Kreukel
de NATUURZEEP
men ze
hen lepel
vanneer
geplaatst
IP A. 3.
jK enz.
[Jien men
INEN-
tS
O 5* S
4 te S8
ft»
5 w
w-i a
cc Cg ftl
tfl
•■0
s
S r
e»
I INZEEP
de holte
dit met
link rond,
i r is Je
|S. is ook
vasschen.
[lesschen,
S. aan-
3nd),
(zon-
I),
si e s
>1 - e*
=2
B «SI
CJQ
B S
A P-
W Ps
oq
5*
N L?
2
Indu-
lerijen
ikalen
3n, linnen en
n het schoon-
.mburg, Z. Duitschl
ind via Roosendaal
1.20 voor meer dan
2.6
1.29
3.09
3.42
3.58
4.12
6.17
6.03
7.16
7.47
8.01
8.15
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes {0.76, daarbuiten 0.96
Afzonderlijke nummers k contant «0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's {0.371/,, voor niet-abonné's..046
Advertentiën van 16 regels 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Platen: De Koningin op de „Piet Hein"
Scheveningen passeterend; Koningin en
Prins te IJ muiden in de leger-automobiel
do boot „Luctor et Emergo"; kust-manoeu-
vres; de brand te Amsterdam; landbouw
tentoonstelling te 's Gravenhagede Mau-
retania; manoeuvres bij' Apeldoorn; kegel-
concours te Velp met tentoonstelling
met tekst.
Verhaal: Mededingers.
Te Nijmegen vergaderde 2 en 3 October
de Nederlandsche Boerenbond in Natio
naal Congres.
De groote zaal van de sociëteit „Ver-
eeniging", waarin zoowel de officieele
als de sectievergaderingen plaats hadden,
was op 2 October des morgens ten 11 uur
tot achter gevuld zoowel met landbou
wers als belangstellenden.
Op het podium had plaats genomen
naast het dagelijksch bestuur en de, af-
deelingsbesturen, de vertegenwoordiger
der regeering, de heer H. J. Lovink, di
recteur-generaal van den Landbouw te
's Gravenhage.
Te circa kwart na plf werd de
Openingsvergadering
door den voorzitter van den Ned. Boe
renbond, den heer Jhr. L. Ridder de van
der Schuereu van Zevenaar geopend niet
eene rede.
Toen 3 jaar geleden ,de Nederlandsche
Boerenbond voor het eerst een congres
hield, was dit voor het bestuur een proef
stuk doch tevens een waagstuk. Het was
een proefstuk. Wel wisten wij dat de ver
schillende afdeelingen adhaesie hadden
betuigd met 't voorstel van den bond om
een congres te houden, ,doch wij wisten
niet of onze boerenbonders hier zonden
komen o-f zij op zouden trekken naar Nij
megen om aan de beraadslagingen deel
te nemen. Die proef, dit waagstuk is ge
lukt. Het congres is geweest een triomf
voor den Boerenbond, er was slechts een
roep over het succes, doch dit moest wel,
wilde de Boerenbond met dit congres geen
grooten stap achteruitgaan.
De Nederlandsche Boerenbond is een
instelling voor de behartiging van den
boerenstand in tegenstelling met (te be
langen van den landbouw.
De bond staat op Christelijken grond
slag.
Niet genoeg kan men er den nadruk op
leggen, dat de bond is Christelijk,
omdat hij geen verdeeldheid zaait en klas
senstrijd huldigt, omdat hij in zich ver-
eenigt bezitters en niet-bezitters pn alle
standen, die bij den boerenstand belang
hebben, bij hem plaats vinden.
Hij is christelijk omdat hij spaarzaam
heid en gelatenheid in zijn vaandel schreef,
omdat hij tegenover het koude egoïsme
de schoone naastenliefde stelt.
In hoofdzaak aan deze beginselen heeft
de bend zijn succes te danken.
Het eerste congres toonde een heerlijk
beeld van eensgezindheid; moge dit con
gres ook wederom het spreekwoord waar
heid doen worden: „Eendracht maakt
Macht".
Hierna las de voorzitter een telegram
aan H. M. de Koningin voor, en deed
eenige mededeelingen omtrent wijziging
van programma, daarbij den nadruk leg
gende; dat alhoewel o.p bet laatste oogen-
blik stukken verzonden zijn alleen getee-
kend door den voorzitter en niet door den
secretaris, dit geen toeken is dat er tus-
schen het bestuur'eenige oneenigheid be
staat. Spr. verzocht den afgevaardigden
hiervan nola te nemen en de pers, zulks
wel te willen vermelden.
Hierna riep de voorzitter het welkom
toe aan den vertegenwoordiger van de
regeering, den heer H. J. Lovink, direc
teur-generaal van den Landbouw, en ver
klaarde het tweede Congres van den Ned.
Boerenbond voor geopend.
De secretaris, de weleerw. heer G. v.
d. Eisen, bracht een uitvoerig jaarverslag
uit, waarna de officieele vergadering ge
sloten werd.
lste SECTIE.
Vervalsching van Veevoeder
en Levensmiddelen.
Te half twee werd deze vergadering
geopend door den sectie-voorzitter H. A.
Plegt te Rossum.
De voorzitter toonde aan het nauw ver
band tusschen coöperatie (het onderwerp,
welks bespreking hij op het vorige con
gres mocht presideeren) en vervalsching
van voedermiddelen. Diep wil spr. hier
niet op ingaan en geeft na een kort over
zicht het woord aan ,d©n inleider, den
heer J. J. C. Ament, zuivel-consulent te
Roermond. Spreker verklaard het woord
„valsch" als onecht, als niet beantwoor
dend aan het doel. Die valschheid bestaat
ook in voedingsmiddelen, zoowel van
mensch als vee. Spreker behandelt eerst
veevoeder, niet omdat een boer „eerder
voor zijn kalf naar den veearts gaai, dan
voor zijn vrouw naar den dokter", zoo
als men wel eens zegt, doch omdat de
controle op veevoeder ouder is dan op
levensmiddelen. Spr. deelt den uitslag me
de van verschillende enquêtes door de
Rijks-proefstations ingesteld, waardoor hij
tot de conclusie komt:
„Uit. onderzoekingen aan de Rijksland
bouwproefstations en uit speciaal daar
voor ingestelde enquêtes mag worden af
geleid, dat strengere controle op de in te
koopen veevoeder-arlikelen een dringende
eisch is. De Boerenbonden behooren in
deze organiseerend op te treden".
Vervolgens schetst spr. de vervalschin-
gen van levensmiddelen; le. van artike
len die door boeren gebruikt worden, doch
niet geproduceerd en vervolgens van die
artikelen die door den boer geproduceerd
worden. Vermakelijk schetst spr. de ver-
valschdngen die bestaan in verschillende
levensmiddelen en vooral in zoogenaamde
schadelooze anti-alcoholische dranken.
Vervalschingen van levensmiddelen, die
door de boeren geproduceerd worden,
doen zich vooral voor bij boter, kaas en
melk.
De botervervalsching is reeds veel ver
minderd door de vruchtbare werking van
de zuivelfabrieken en botercontröle. Toch
doen zich nog gevallen van vervalsching
voor.
Vervalsching van kaas doet zich vooral
daar voor waar het gaat om volle, vette
kaas en men door schadelijke bijvoeging
op het oog volle kaas krijgt, terwijl men
toch maar half vette kaas ontvangt.
Ook vervalsching van melk komt vaak
voor.
Dergelijke practijken doen den boeren
stand geen eer aan, doch werpen daarop
een blaam.
Spr. spoort de Ned. Boerenbonders aan
stappen te doen om meer wettelijke be
palingen te verkrijgen en de reeds be
staande beter te handhaven ter bestrijding
en voorkoming van vervalschingen van
levensmiddelen, zoowel voor vee als
mensch.
Als eerste debater treedt op de heer
Th. C. Wesselingh, die aan de conclusiën
een tweetal wil toevoegen in betrekking;
tot de controle op de kaas in den trant
der botercontröle. Inleider gaat in hoofd
zaak met den debater accoord, doch wil
een kleine verandering daarin brengen.
Als tweede debater trad op de heer
A. Kellenaers, van Meerio (L.), die voorop
gesteld wilde zien in de conclusiën be
strijding van „Levensmiddelen" inplaats
van „veevoeder".
't Heeft den schijn dat de boer meer
om het vee geeft ,dan om den mensch.
De voorzitter protesteert tegen dit
amendement en zegt dat veevoeder hier
zeer zeker voorop moet staan, daar het
congres niet is over volksgezondheid, doch
over landbouw-belangen.
Nog wordt het woord gevoerd door rec
tor v. d. Marck en den heer Th. Ver-
hegge van Buggenum, lid van het Hoofd
bestuur. Na repliek van den inleider,
waarhij de stellingen Wesselingh in hoofd
zaak werden overgenomen, werden zon
der stemmingen de gewijzigde stellingen
aangenomen. Deze stellingen luidden al
dus
1. Uit onderzoekingen aan de Rijks
landbouwproefstations, en uit speciaal
daarvoor ingestelde enquête's, mag wor
den afgeleid, dat strengere controle op
de in te koopen veevoederarlikelen een
dringende eisch is; de Boerenbonden be
hooren in dezen organiseerend op te
treden.
2. Nu van verschillende zijden aange
drongen wordt op eene doelmatige con
trole up levensmiddelen, is het gewenscht,
dat de Nederlandsche Boerenbond er toe
medewerke, dat deze controle zich ook
vooral zal uitstrekken over die artikelen,
welke de bevolking ten plattelande con
sumeert, zoomede over die welke de boe
renstand produceert.
3. De Nederlandsche Boerenbond moe(
medewerken lot het verkrijgen en hand
haven van wetten, die de vervalsching
van veevoeder en levensmiddelen tegen
gaan en strafbaar stellen.
4. Ter voorkoming van kwade praktij
ken in den kaashandel, ter handhaving; van
den goeden naam onzer volvette kaas,
is het meest afdoende middel: Kaascon-
tröle in den trant (Ier Botercontröle.
5. De betrokken Afdeelingen behooren
al het mogelijke aan te wenden om hare
leden te bewegen tot algemeene aanslui
ting hij een deugdelijke Kaascontröle, zoo
als die wordt nagestreefd door de Kaas-
contröle-stations Noord- en Zuid-Holland.
De laatste twee punten behoudens goed
keuring van het bestuur.
De voorzitter sprak nog een kort woord
van dank en sloot daarna de vergadering.
2de SECTIE.
Ongevallenverzekering.
Na een uur pauze opende de voorzit
ter van deze sectie, inr. J. C. van Briel
Sasse te Schiedam, de vergadering en gaf
het woord aan den inleider jhr. mr, J.
de Wijkerslooth de Weerdesteijn van
Utrecht.
Deze zegt, dat wij hier staan voor een
brokje sociale wetgeving en verklaart, dat
een regel niet voor alle gevallen is toe
te passen.
Spreker schetst het verschil tusschen
den werkman in de stad en op het platte
land. De bepaling in het Arbeidscontract
ter bestrijding van gedwongen winkelne
ring is zeer goed, doch door die bepa
ling '(geen loon uitreiken anders dan in
geld) geeft men een scheeven toestand
tusschen boer en knecht.
Zoo zijn er zoowel in het arbeidscon
tract als in de woningwet bepalingen, die
uitstekend zijn voor de industrie en in
dustrie-werkman, doch een knak zijn voor
den boerenstand.
Te weinig heeft men hij het maken van
deze sociale wetten gedacht aan de
spreuk: „Gelijken moeten gelijk behan
deld worden, doch ongelijken moet men
ongelijk behandelen".
De regeering heeft te veel een uniforme
regeling gemaakt. Hierna bespreekt de in
leider het ontwerp van landbouw-onge-
vallenwet. Na een kort schema van het
wetsontwerp gegeven te hebben toont spr.i
aan dat dit ontwerp aan hetzelfde euvel
leed. Spr. schetste de moeilijke waarde
bepaling van land, alsmede het bezwaar
dat er beslaat in het aanleggen van loon
lijsten door de boeren zelf.
„Een boer loopt liever een uur ver om
te gaan bespreken, wat op een briefkaart
van 3 cent kan." Vervolgens komt spr.
op de premie-regeling en de verplicht^
verzekering bij de Rijks-verzekeringsbank.
Regel moet zijn verzekering bij particuliere
maatschappijen, terwijl de staat in deze
slechts een aanvullende rol heeft te ver
vuilen.
Vervolgens schetst spr. de noodzake
lijkheid dat er een groot onderscheid ge
maakt wordt tusschen groote en kleine
ongelukken. De wet moet geen naaste aan
leiding zijn voor den knecht om zich een
klein ongevalletje aan te doen. Als het
werk ten einde spoedt (tegen den win
ter) zal volgens de huidige regeling me
nig arbeider zich kleine ongevalletjes doen
toekomen. Een groote fout is ook die der
premieberekening. Deze wordt n.l. bere
kend volgens arbeidsbehoefte.
Blijft deze bepaling in de wet, dan zal
het veel gebeuren dat een kleine boer,
die wel werk voor een knecht heeft, doch
door noeste vlijt dezen uitspaart, voor de}
zen uitgespaarden knecht toch premie
moet betalen. Dit is onrechtvaardig. De
premie moet niet berekend worden naai'
de arbeidsbehoefte, doch naar het arbeids-
gebruik.
Vervolgens bespreekt de inleider de on
derlinge verzekeringsinstellingen en be
pleit de oprichting van provinciale onge
vallen-verzekeringen, dit geeft het meeste
succes te verwachten mits de groote pos
ten weder bij eene centrale herverzeke
ring hei-verzekerd worden.
Tot slot bespreekt de inleider aanslui
ting bij de Amsterdamsche Risicobank of
bij een eigen administratiekantoor. Spr.
verklaart zich tegen aansluiting bij een
Risicobank om hare neutraliteit. Nooit zal
de Nederlandsche Boerenbond de brug
zijn waarover de koude neutraliteit tot
onze boeren komen zal, (Bravo) veeleer
zal hij zijn een der vormen om dit ge
vaar to koeren. (Applaus). De Nederland
sche Boerenbond wil zich dus niet in ver
binding stellen met de Risicobank, doch
steeds blijven waken onder het vaan der
Christelijke actie.
Een enthousiastische redenaar, de heer
W. van Klooster van Eemnes, brengt op
de eei'ste plaats hulde aan den inleider
en stelt vervolgens namens zijn afdeeling
voor de „heelc wet, maar op te doeken"
en gaat dat niet, dan de verzekering niet
verplichtend te stellen. Hoewel hij veel
langer dan de wettelijke vijf minuten aan
't woord was, achtte de voorzitter zich
niet gerechtigd dezen amicalen spreker-
het woord te ontnemen.
Pater v. d. Eisen verklaarde, dat er
als in elke provincie een boei' was zoo
als <v. 't Klooster, dan hadden de hoeren
de „geleerde" heeren niet meer noodig.
Dan konden zij zelf hun actie voeren.
Na een korte repliek van den inleider
trekt van 't Klooster het eerste gedeelte
(algeheele vervalling van de verzekering)
in en worden de conclusiën ongewijzigd
aangenomen.
Deze luiden als volgt:
1. De sociale wetgeving der laatste ja
ren en de ingediende ontwerpen van so
ciale wetgeving houden in den regel te
weinig rekening met de verschillende ver
houdingen en toestanden in ons land. Een
te uniforme regeling wordt gemaakt. Voor
al het platteland ondervindt het nadeel
van deze averechtsche handelwijze.
2. Ook het ingediend Ontwerp-Lajid-
bouw-Ongevallenwet is gebaseerd op het
zelfde onjuiste systeem. De inhoud daar
van 'is in zijn geheel en om principieele
en om andere gronden niet aannemelijk.
Verbetering van het wetsontwerp in den
geest, aangegeven in het Rapport van den
Ned. Boerenbond is in ieder geval ge
wenscht.
3. Komt de wet tot .stand, dan is de
beste wijze om aan de dan ontstane ver
plichtingen te voldoen, dat de Provinci
ale Boerenbonden onderlinge verze-
kerings-vereenigingen over een niet te
groot gebied werkende, oprichten, wier le
den lid moeten zijn van den Nederl. Boe
renbond, welke vereenigingen de onkos
ten, door landbouwongevallen bij hare le
den voorgevallen of op andere wijze door
de verzekering tegen ongevallen ontstaan,
over de leden omslaan, met herverzeke
ring in een centraal lichaam, gevormd,
overeenkomstig de beginselen van en door
den Nederl. Boerenbond.
In zijn slotwoord wees de voorzitter
er op, dat thans ook van de boeren zei-
ven een drang uitgaat om zich op den
voorgrond te plaatsen. Het deed spr. goed
dat zoowel in de eerste als tweede ver
gadering een hoer op het podium; ver
scheen en er met zulken gezonden kost
voor den dag kwam. Dit bewijst, dat de!
boeren zich niet, zooals men wel eens
zegt, door de heeren laten in een hoekje
zetten, doch dat zij mede leven en mede
actie voeren. Dit is een schitterend ver
schijnsel, dat zeer op prijs gesteld wordt.'
3de SECTIE.
Over de Landverhuizing.
Te half zeven opende de voorzitter,
ditmaal de heer G. C. Coovels te Helmond,
deze sectie-vergadering en leidde den
spreker den weleerw. heer G. v. d. Eisen,
secretaris v. d. Ned. Boerenbond, in.
Spr. vraagt zich af wal bedoeld wordt,
met landverhuizers. Landverhuizers zijn
menschel!, die voorgoed weg gaan, Uit
zijn vele Nederlanders in 1 jaar 2000 in
15 jaar 37000, behalve Antwerpen.
Er is veel verschil tusschen een boer
in Amerika en een Amerikaanschen boer.
Veel vette grond is in Amerika dog
braak, doch de landbouw en landbouwers
worden daar zeer gewaardeerd.
Wij moeten bij hel nagaan van den toe
stand in de nieuwe wereld niet uit het
oog verliezen, dat er verschil beslaat tus
schen een boer in Amerika en een Ame
rikaanschen boer. De eerste is er bekla
genswaardig, de tweede heeft er een ge
zegend bestaan. Daar is in Amerika nog
beslist veel vette grond, die nog onbe
bouwd is, terwijl de landbouwers daar
zeer gewaardeerd worden. En wat de
zedelijken toestand betreft, deze is er niet
minder gunstig dan ten onzent, ja zelfs
beter te noemen.
Doch niettegenstaande deze voordeelen
is toch emigratie in de meeste gevallen
te ontraden, omreden men zoo moeilijk
gewennen kan aan Amerikaansche toe-
1 standen. Men wordt niet gemakkelijk
Amerikaansch boer.
Emigratie is vervolgens te ontraden om
de vele tijdelijke en geestelijke gevaren die
er bestaan zoowel op reis als in de vreem
de landen.
Een der eerste gevaren ligt wel in de
aanlokkelijke aanbiedingen van agienten die
meestal overdreven zijn.
Spr. had pen brochure gelezen waarin
men al deed uitkomen, dat Amerika 230
verschillende godsdiensten had. Er was
voor iedereen plaats, het was een ware
bazar van religie (hilariteit). Gevaren zijn
er ook gedurende de reis. Wel is de toe
stand op de booten thans veel beter dan
vroeger, doch de vele zedelijke gevaren
zijn vooral voor derde klas reizigers nog
groot te noemen en ook de tweede klas
is er niet vrij van.
Vervolgens schetst spr. de strenge cen
suur die in Amerika bestaat. Vele. perso
nen moeten in New-York aangekomen, di
rect weer terug wegens «en of andere
ziekte.
Spr. schildert in schrille kleuren het
gevaar, dat in de nieuwe wereld bestaat
voor vrouwen en meisjes. New-York telt
niet minder dau 20000 handelaren in blan
ke slavinnen pn steun van de politie moet
men niet verwachten daar de politie zelf
in contact plaat mei zeer vele verdachte
huizen.
Een ander gevaar, dat aan emigratie
verbonden is wel het volgendeWil men
goedkoop goeden grond hebben, dan moet
men zij'n in on- of weinig-bevolkte streken;
daar in de bevolkte streken de grond be
slist duur is. Deze onbewoonde streken
nu brengen vel© gevaren en ontberingen
met zich en een wonen aldaar is beslist
onmogelijk, zoo men zich niet aan de daar
heerschende gebruiken weet aan te passen.
Om al deze redenen is emigratie, alhoe
wel de goede zijde niet te loochenen valt,
in de meeste gevallen te ontraden.
Dit nu is een taak, die de Ned. Boeren
bond gevoeglijk op zich nemen kan.
Jaarlijks komen in Amerika ruim 1 mil-
lioen landverhuizers aan. Welke zijn hier
van de oorzaken? Spreker noemt er drie;
lste de gemakkelijke reisgelegenheid. Ver
volgens het protectie-stelsel, dat in Amel-
rika heerschend is en ten slotte, en dit is
wel de hoofdoorzaak, de slechte toestand
van verschillende landen in Europa. Daar
zijn landen die den naam van vaderland
niet verdienen om de vreeslijk slechte toe
standen die (laar fteerschen.
Op al die gevaren moet gewezen wor
den, doch ook moeten de landverhuizers
beschermd worden, dit werk kan zeer ge
voeglijk door den Nederlandschen Boeren
bond geschieden met behulp van den „Ra
fael Verein." Spr. zet het werk van deze
hoogst nuttige vereeniging uiteen en waar
deert zeer haar werking.
Spr. sluit zijn inleiding met een opwek
king tot den Boerenbond om zooveel moge
lijk in dezen geest dienstbaar te zijn.
Amendementen werden jugediend door
den heer A. Kellenaers J.Bzn., welke ech
ter wgrden ingetrokken na. een kort debat
dat niets aan de zaak veranderde.
Als debater trad op kapelaan Kitselaar
v. Berghem en pater Ildephonsus, die beij,
den spraken over emigratie naar Duitsch-
land.
Ook naar Duitschland gaan vele arbei
ders, wel is waar meer in het industrie-
bedrijf, doch ook boerenarbeiders uit Hol
land zijn daar- niet zeldzaam.
Goede sociale aclie en vooral Drank
bestrijding hier oj) het Hollandsche platte
land toegepast zal daar velen behoeden
voor zedelijk verval. De inleider antwoord
de dat de Ned. Boerenbond er niet is om
directe sociale actie te voeren evenmin als
drankbestrijding toe te passen, doch de
bond kan wel indirect deze zaken steunen.
Over de stellingen zelf is niet gesproken,
deze werden dus ongewijzigd aangenomen.
De stellingen luiden:
1. D© landverhuizing in 't algemeen is
niet aanbevelenswaardig, voor sommigen
zelfs gevaarlijk en noodlottig.
2. Er zijn tijdelijke en geestelijke gevaren
zoowel op reis als in vreemde landen.'
3. Er moeten maatregelen genomen wor
den om de duizenden, die jaarlijks vertrek
ken, tegen die gevaren 1e beschermen.
4. De Ned. Boerenbond behoort die taak
op zich te nemen en daarbij hulp Ie zoeken
bij den Rafaël-Verein.
(Slot volgt.)
