Goes.
ocolade.
Het Spook in het Keizorsslot.
No. 111.
Donderdag 19 September 1907.
Derde Jaargang.
IDER,Goes
FEUILLETON.
EN-ROUTS
ININGEN
nid-Beveland".
geld
>p van Effecten.
HENDRIKSE.
REUZEL.
G. J. EGBERTS.
CAO
AO
elmarkt, GOES.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
DE TROONREDE.
krijgbaar
in smaak, bij
P. WISKERKE.
sche dienst.
'dam-Gouda-Amsterdam
tuuehinliiiindi plutten.
Tan GOES
iddag 12 uur.
AMSTERDAM
organ 5 uur.
[i ROTTERDAM
vond 8 uur.
Amsterdam bij W. DE
ISCHURE, Kloveniers-
lam bij de Directie J. en
J', te Dordrecht bij S.
I. fce Goes bij den Agent
l-LIMONADE
[WAST. 4
borgtocht,
het hotel de Kinderen
srd door
per kilo,
f 0.65
- 0.68
15 K°. - 0.63
OK».. - 0.62
- 6.40
- 0.60
- 0.85
ten en Vleeschwaren.
orden niet, manden en
tembours.
s toegezonden.
Interc. 519.
LIT EIT.
J. f0,85, «16. f0,*5.
3. f 0,55, H K G. f 0,27".
55, i/io K.G. f 0,25.
1,60, VioK.G. f 0,27".
een aangename drflö^-
opgewekt en verkwikt)
le Cointre, Goes.
NIEDHE MUHSCHE COÜPI
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant u 0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.371/,, voor niet-abonné's«045
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij, die zich met 1 Octo
ber a. s. op dit blad abonneeren
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Gister werd met de gebruikelijke plech
tigheid de zitting der StateiyGeneraal ge
opend.
H. M. de Koningin, die, vergezeld van
,K. H. den Prins, in de vergadering
verscheen, hield daarbij de volgende rede
Mijne Heeren,
lk waardeer het, ook thans Uwe zitting
in persoon te kunnen openen. Uwe Ver-
eenigde Vergadering vindt ditmaal niet in
de Grafelijke Zalen plaats, ten einde stoor
nis te vermijden in den loop der beraadsla
gingen van de Tweede Vredesconferentie.
Den gewichtigen arbeid dier Confereri-
tie volg ik met onverdeelde belangstelling;
voor haar welslagen koester lk de beste
wenschen.
bi menig opzicht stemt de algemeene
toestand van het land en van de koloniën
tot dankbare tevredenheid.
Ook dit jaar kan op het voortduren der
meest vriendschappelijke betrekkingen met
de buitenlandsche Mogendheden worden
gewezen.
Ondanks den koelen zomer zijn de uit
komsten van den landbouw over het ge
heel vrij gunstig, die van den tuinbouw in
de belangrijkste tuinbouwstreken beter dan
in jaren het geval was. Voor de veehoudet
rij zjjjn .de vooruitzichten minder gunstig
geworden ten gevolge van bet uitbreken
van het mond- en klauwzeer onder bet
rundvee.
De meeste takken van nijverheid en han
del doorleefden een tijdvak van groote
bedrijvigheid. De scheepvaartbeweging in
de Nederlandsehe havens blijft toenemen.
Met uitzondering der .algemeene vracht
vaart, geeft het scheepvaartbedrijf bevrej-
digende uitkomsten.
De organisatie van het inlandsch ct©-
dietwezen begint op Java hare gunstige
uitwerking op het economisch weerstandsj;
vermogen der bevolking te doen gevoelen.
Zee- en landmacht, zoowel in het moe
derland als in de koloniën, vervullen hare
taak met ijver en toewijding. Omtrent de
burgerlijke ambtenaren kan in denzelfden
zin worden getuigd.
Voorstellen tot het brengen van verande
ringen in het Ille en IVe Hoofdstuk van
de Grondwet zullen U eerlang bereiken.
De voorgenomen herziening van ons zee
recht is zoover gevorderd, dat een wetsj.
ontwerp tot wijziging van het grootste deel
van het Tweede Boek van het Wetboek
van Koophandel en van daarmede samen(-
hangende bepalingen in andere wetboeken
weldra mag worden tegemoet gezien.
Ook zal U spoedig worden aangeboden
een voorstel, houdende veranderingen in
het burgerrechtelijk deel der Kinderwetten,
18.)
VI.
HET GEESTENMERK.
De wacht had George von Walden
schijnbaar levenloos gevonden en maakte
zich gereed om den beminden officier naai
de wachtkamer te dragen, toen de hof-
archivaris naar buiten kwam stormen.
Hij zag zijn kind op den grond liggen en
wierp zich nu luid schreiend over Anna
heen. Weldra was de halve Burg gealar
meerd en zelfs de Keizerin verscheen op
de verlichte trap, waar een officier haar
nauwkeurig moest vertellen, wat er voor
gevallen was. Diep geschokt trok Maria
Theresia zich terug om liaren gemaal op
te zoeken.
Terwijl Anna door haren troosteloozen
vader, die maar volstrekt niet begreep,
wat er voorgevallen was, naar hare ka
mer werd gedragen, deed een geneesheer,
die men was gaan roepen, zijn best om
George von Walden in het leven terug te
brengen. De officier vertoonde geenerlei
.verwonding. Zijn aangezicht was doods-
wit en m de rechterhand hield hij nog
krampachtig het afgeschoten pistool, toen
de soldaten hem opnamen.
Tegen den morgen kwamen de levens-
alsmede een voordracht tot wijziging van
de wet op de rechtelijke organisatie, welke
de gelegenheid zal openen enkele der, in
verband met de ontworpen administratieve
rechtspraak aanhangige, voorstellen zon
der verwijl af te doen.
Ten behoeve der instelling van een
Rijksontsmettingsdienst zal Uwe medewer
king worden ingeroepen.
Voorstellen zullen U bereiken tot betere
voorziening in de eischen der kustverde-
diging.
Ontwerpen tot nadere wijziging der Mili
tie-wet en tot aanvulling en wijziging van
eenige bepalingen der Landweerwel zijn
in voorbereiding.
Een voordracht betreffende den aanleg
van een gedeelte van de afsluiting der
Zuiderzee en indijking en droogmaking Van
de Wieringermeer zal weldra aan Uw oor
deel worden ontworpen.
Voorstellen tot uitvoering van werken
ter opheffing van de bezwaren, die de
scheepvaart op de Waal bij- lage water
standen ondervindt, zijn in overweging.
De toegezegde wetsontwerpen betreffen
de de arbeidersverzekering en ter voor
koming van scheepsrampen zullen U spoel
dig worden aangebodende verder op het
gebied der sociale wetgeving aangekon
digde ontwerpen zijn in gevorderden staat
van voorbereiding.
Eene wijziging der Hinderwet is ont
worpen, strekkende onder meer om die
wet beter dienstbaar te maken aan de bei-
strijding van waterverontreiniging en om
het toezicht op hare uitvoering le verbe
teren.
Ontwerpen tot invoering eener algemee
ne keuring van vleesch en tot het brengen
van eenige wijzigingen in de wet op het
veeartsenijknndig Staatstoezicht en de vee-
artsenijkundige politie zullen U bereiken.
Met ernst wordt er naar gestreefd, de
versterking ,van het Nederlandsch gezag
in verschillende deelen van den Oost-In-
dischen Archipel ten bate van de bevol
king dier streken te doen komen.
Wetsontwerpen zijn in voorbereiding,
strekkende om de bepalingen betreffende
de kustvaart in Nederlandsch-Indië te ver
ruimen, en tot vaststelling der kenmerken
van het Nederlandsch onderdaanschap van
ben, die uit Nederlandsch-Indië herkomstig
zijn.
Binnenkort zullen U voorstellen berei
ken tot regeling van de wijze van beheer
en verantwoording van de geldmiddelen
dei- koloniën Suriname en Curagao.
Moge Uw gewichtige arbeid, onder Gods
zegen, strekken ten nutte des volks.
Ik verklaar de gewone zitting der Stateru-
Generaal te zijn geopend.
Het is een regel van Oud-Hollaiulsche
wijsheid, dat men niet te veel hooi op zijn
vork moet nemen.
Dat geldt ook voor een ministerie.
Wat toch is redelijker, dan dat men het
geesten bij George terug en na een half
uur kon hij opstaan en keerde de herinne
ring aan 't voorgevallene van dien nacht
bij hem weer. Het gebeurde lag nog wel
verward 'voor zijn geest, maar van liever
lede bracht hij toch wat helderheid in
zijn 'hoofd. Men zeide hem nog niet dat
Anna Dominikus bewusteloos naast hem
werd gevonden, maar tegen den middag,
toen hij weder een, weinig op krachten
was, 'trad de commandant van den Burg
bij hem binnen en verlangde volledig om
trent het gebeurde ingelicht te worden.
De commandant kwam in opdracht van
de Keizerin zelve en George von Walden
vertelde hem, wat hij wist. Eene onver
klaarbare zaak bleef het echter voor een
ieder, dat er wederom, een schildwacht
naar heneden gestort was. Juist deze
man kende geen vrees voor spoken en
bezat daarenboven buitengewone li
chaamskrachten. Zonderling genoeg was
het ook, dat George hem slapend vond,
toen hij de gang doorging. Dit verzuim
moest de post zwaar genoeg met zijn dood
boeten.
Na verdere 24 nren was George in zoo
ver hersteld, dat hij weder op de bee-
nen vermocht te staan.
De Keizerin deed hem bij zich komen,
om uit zijn eigen mond te vernemen hoe
de zaken zich 'in dien onweersnacht had
den toegedragen. Toen George voor de
eerste maal vernam, dat Anna, in een wit
kleed gehuld, bewusteloos naast hem werd
gevonden tot dusver kon hij de wo-
in de twee vorige Troonredenen aangd-
kondigde werk tot een goed einde brengt,
voordat men zich met nieuwe werkzaamf
heden gaat. belasten.
Veel, zeer veel van het vroeger aange
kondigde heeft de ministerieel» keuken
niet verlaten.
De eenige schotel van beteekenis, Idie
werd opgedischt, was het Arbeidscontract,
maar niet deze koks alléén hebben aan
de bereiding ervan zelfs medegewerkt.
Bij de reeks van onafgedane ontwerpen
worden nu weer nieuwe gevoegd.
Bij dezen „boom zoo, vol geladen" zijn
we dan nist erg optimistisch gestemd.
We zien al dat moois wel aangekondigd
maar we gelooven van de uitvoering niets.
In deize Troonrede trekken (wee zinsne
den bijzonder de aandacht.
Vooreerst die betreffende de voorstellen,
tot Grondwetsherziening en vervolgens die
omtrent de sociale ontwerpen, welke, naar
de Troonrede zegt, in „gevorderden staat
van voorbereiding" zijn.
Zoo zal het toegezegde ontwerp betref
fende de arbeidersverzekering „spoedig"
worden aangeboden.
Welke arbeidersverzekering? Die tegen
ouderdom en invaliditeit? Of tegen oudeij
dom alleen?
Want in de eerste Troonrede werd ge^
sproken van ouderdom- en invaliditeitsver
zekering, in de tweede alleen van verzeke
ring tegen oudendom.
Al wordt dan de- sociale wetgeving pas
aangekondigd voor jhet derde, jaarpdoor een
minister Veegens, die toen hij' nog Kamer
lid was, er dr. Kuyper reeds in het
eerste jaar van diens bestuur een ver
wijt van durfde maken, dat hij niet genoeg
opschoot verblijdend is het, dat wij
eindelijk eens wat van die sociale wetgei-
ving te hooren zullen krijgen, althans
naar de Troonrede belooft.
Want ook de paragraaf omtrent de soci
ale wetgeving zal o. i. een phrase blijken
omdat de herziening der Grondwet vermoe
delijk onder zekeren drang zal voorafgaan.
Deze toch was beloofd voor het derde
jaar en het was immers „de schoonste
uitvinding dezer eeuw", het blanco-artikel,
ter wille waarvan deze Grondwetsberziel-
ning geschiedt, dat bij den stormloop tegen
het ministerie-Kuyper alle vrijzinnigen met
de soc.-democraten incluis onder een hoed
je ving.
Als men nu weet, hoeveel kostbaren
tijd met een grondwetsherziening die
ning van den hofarchivaris niet betreden
toen vertoonden zich schrik en ontstel
tenis op het open gelaat van den jongen
officier. Had hij wellicht op de geliefde
geschoten, die door angst gedreven, hei
melijk hare kamer verliet, om hem op te
zoeken?
De Keizerin kon hem dienaangaande
geruststellen, Anna Dominikus was volko
men ongedeerd. Zij ontwaakte weldra uit
haar onmacht, doch werd den volgenden
morgen ziek en nu door haren trooster
loozen vader verpleegd. Het scheen als
rustte het oog van de Keizerin scherp
en vorschend, zelfs met een zeker wan
trouwen op George. Vermoedde zij de
liefdesbetrekking tusschen die beiden?
Plotseling zeide Maria Theresia:
Kunt ge mij eene verklaring geven
van de zeldzame omstandigheid, dat naast
een van mijne officieren, die in het midder
nachtelijk uur zich in een der verlaten
gangen van den Burg ophoudt, een jong
meisje wordt gevonden?
Een donkere blos overtoog het aange
zicht van den officier,
Uwe Majesteit, zeide hij, plotseling
door een moed vervuld, die ziju oog schit
teren deed, Anna Dominikus is mijn
bruid en al was ik ook duizendmaal bereid
om mijn leven op het spel te zetten, ten
einde mijn verheven Keizerin een dienst
te bewijzen, zoo dacht ik daarbij, dat mij
daarvoor eens 'het geluk ten deel zoude
vallen, om Anna als mijne vrouw mijne
woning te mogen binnenvoeren.
tusschen haakjes vermoedelijk de klip zal
zijn, waarop het kabinet zal stranden
gemoeid is, en verloren zal gaan, dan
kan men gerustelijk de sociale wetgeving
weer bij het oud-roest deponeeren.
Dit. althans zal wel vaststaan: Komt
eenmaal de grondwetsherziening aan de
orde, dan zal ten eenemale de tijd voor de
behandeling van andere ontwerpen ont
breken.
De Katholieken zijn volstrekt niet tegen
kiesrechtherziening, zelfs niet tegen kies
recht-uitbreiding, uit die Grondwetsher
ziening voortvloeiend. Maar waar1 we wel
tegen zijn, dat is tegen het doen voorgaan
eener haast hopelooze grondwetsherzie
ning boven de sociale wetgeving.
En nu kennen we zeer goed de argumen
ten, welke worden aangevoerd om het op
den voorgrondstellen van grondwetsherzie
ning goed te praten - de arbeiders mogen
niet langer wachten op hun wetgeving
inderdaad, naar een gevleugeld woord:
geen dag en geen nacht.
Toch wenden de radicale en rood© ele
menten al hun stuwkracht aan omgrond'-
wetsherziening te doen voorgaan.
Intasschen is met deze grondwetsher
ziening welke helaas de regeling der
troonopvolging uitsluit het
Kiesrechtvraagstuk aan de orde gesteld,
een niet makkelijk op te lossen probleem,
waarover ten overvloede, in eigen kamp,
de meeningen verschillen.
Het Kiesrecht-,comité der anti-revoluti
onairen bracht gisteren haar rapport uit
zijn onze twee kiesrecht-commissies
klaar met haar taak?
We hopen het, en zoo niet, dan is spoed
dubbel vereischt, ook torwille der een
heid in onze partij.
Wat de voorstellen in deze Troonrede
betreft, blijft afwachten de boodschap.
Maar geen lijdelijk afwachten!
Men behoeft niet al te bont te spreken,
als men verklaart, dat in deze periode
veel kans bestaat voor een beslissende
ministerieele crisis.
Laat men ons dan gereed vinden.
Liberaal dogma.
Gister is de nieuwe Pauselijke Encycliek
tegen het modernisme verschenen, waar
van men den korten inhoud elders in ons
blad aantreft.
Op merkelijk is, dat reeds voor de En
cycliek verschenen was, de „Goesche
C r t." ier een oordeel over uitsprak.
De Keizerin scheen nu alles te hegrijpen.
Zij glimlachte goedig en antwoordde:
Wij zullen zien, wat hier te doen valt,
mijn jonge held. Voordat ik echter niet
omtrent het spook der Witte vrouw vol
ledige zekerheid verkrijg, is aan dit huwe
lijk niet te denken, wil u dat voor oogen
honden, mijnheer de luitenant.
Deze hoopvolle woorden griften zich als
vlammende teekens in George's hart.
De (kleine Anna is ziek, naar ik hoor, maar
ik denk, dat, als een zekere jonge man
haar gezelschap houdt, zij des te eerder
weer gezond zal worden. Ik geef u daarom
eenige 'dagen verlof; wijd u geheel aan de
verpleging van uwe bruid, George von
Walden.
Met diep gevoelden dank verwijderde
zich 'de officier.
Het was, zooals de Keizerin gezegd had.
Anna lag ziek in haar klein kamertje,
bewaakt en behoed door haren doodelijk
verschrikten vader. Onder tranen had zij
hem vrijmoedig beleden, dat de angst in
dien onweersnacht haar er toe gebracht
had, om heimelijk haar kamertje te ont
vluchten, ten einde den geliefde te waar
schuwen, want zij waande hem voortdu
rend in groot gevaar.'
Toen zij het pleintje voor de donkere
grafkapel overging, sidderend van angst,
hoorde zjj zijne stem en nog vóór zij naar
hem toe kon snellen, kraakte het schot.
Hare oogen zagen slechts, hoe George op
den grond stortte, en toen wierp zij zich,
Het blad schreef aldus
„Een nieuwe Encycliek. De
reeds aangekondigde pauselijke Encycliek,
die zich richt tegen den vooruitgang op
theologisch |en philosophisch gebied, zal
weldra verschijnen. Leidende „gedachte"
is daarbij de scherpste veroordeeling
van het modernisme, dat, althans in zijn
uitersten, de grondslagen van het over
geleverde roomsch-kat.holieisme onder
mijnt en dus tot de „gevaarlijke kette
rijen" kan worden gerekend.
De uitnemendste roomsche theologen
hebben aan het stuk medegewerkt, heet
het.
'tKan wel zijn, doch die wijze heeren
zullen iden stroom niet in zijn bedding
kunnen doen terugloopen, noch, gelijk
Gideon, de zon stuiten in haar baan".
Nu hadden wij deze „aankondiging" in
precies dezelfde woorden daags té voren
wel in de „N i e u w e Courant" gelezen,
maar de Goesche doet, of het haar
eigen woorden zijn, en stemlt er dus mee in.
Ziehier wat de „Maasbode" o. a.
aan, de „Nieuwe Crt." antwoordt.
'tKan ook gelden voor het Goesche blad:
„Hier wordt met dikke woorden
iemand veroordeeld, niet alleen zon
der, maar reeds vóór dat hij ge
hoord is.
Iets dat alle menschelijke wet en
rechtspraak verbieden. Alzoo begaat de
«N. Crt." den grooten blunder door te
verklaren, dat het nog niet verschenen
en dus door de „N. Crt." nog nik. gele
zen stuk zich richt „tegen den vooruit
gang op theologisch en philosophisch
gebied".
En dan wordt gesmaald op die „wijze
heeren", die den stroom toch niet in
zijn bedding kunnen doen terugloopen.
En aldus wordt dan gesproken door
Lieden, die ons, Katholieken, steeds voor
de voeten werpen, dat wij vol vooroor-
deelen zitten, dat wij als kuddevee loo-
,pen achter onze geestelijke leidslieden,
dat wij aan dogma's geÜuisterd liggen,
voorgeschreven marschroute's volgen
etc. etc.
Ligt nu deze liberaal dan zelf niet
vastgeroest in het dogma, het liberale
dogma hij uitstek, dat de Kerk zich
richt tegen den vooruitgang, een dog
ma voor ©en liberaal zoo onomstootelijk
vaststaande, dat hij n reeds ver
oordeelt; voor dat ge nog uw
mond geopend hebt?
Uit dit kras staaltje kunnen wij, Ka
tholieken, weer voor de zooveelste maal
loeren, wat wij te denken hebben van
die steeds door de liberalen zoo hoog
opgevijzeld© vrijheid van onderzoek,
van die eerlijke en objectieve onpartijdig
heid, die men ten allen tijde ook tegen
over den tegenstander moet betrachten.
En te meer moet deze wijze van doen
u tegenstaan in ©en redactie, die steeds
een luiden kreet slakend, op hem. Met
wien hij daar te doen had en wat er vroe
ger geschiedde, dit wist zij zelve niet.
Hare grootste zorg was ondanks de eigene
zwakte wat er met George gebeurde, en
een vurig dankgebed steeg er uit haar
borst omhoog, toen zij vernam dat het
slechts eene hevige bewusteloosheid was,
die zich vaji den geliefde had meester ge
maakt. Weldra zoude zij hem weder hier
bij zich zien.
Het duurde dan ook niet lang, of daar
buiten deden zich haastige schreden ver
nemen "en eene hand klopte
George betrad het vriendelijke kamertje
van Anna, door welks vensters het zon
licht naar binnen stroomde, terwijl de kop
jes der bloemen, als 'tware haar groetten.
Toen George het smalle, ingevallen ge
zichtje van Anna ontwaarde, viel hij vóór
haar bed op de knieën en barstte in een
luid snikken uit.
Wat den vader ontgaan was, bemerkte
zijn liefhebbend oog. Het was een zware
zieke, die hij hier vond. Slechts met moeite
en ook wijl hij Anna evenmin verontrusten
mocht als haren vader, kon hij weder kalm
worden. Van nu af zat hij uren lang aan
de sponde van de lijdendie en blikte met
een onbeschrijfelijke liefde in het steeds
smaller wordende, lieflijke aangezicht. De
dokter wist geen eigenlijken naam voor
de ziekte, welke Anna had aangetast, en
meende, dat de tijd hier wel de beste heel
meester zoude zijn. Het meisje werd ech
ter steeds zwakker.
