Het Spook in het KeizerssloL
Dinsdag 17 September 1907
Derde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-. IDEHSDAG- in VRI1BAGAV0HD.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
BINNENLAND,
JNo. 110.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.76, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 'd contant t 0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonaé's f0.37l/j, voor niet-abonné's045
BureauLANGE V0R5TSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij, die zich met 1 Octo
ber a. s. op dit blad abonneeren
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Gehuwde vrouw en arbeid.
De Schiedamsehe gemeenteraad nam
dezer dagen een motie aan, waarbij de
wenschelijkheid werd uitgedrukt om die ge
huwde vrouw bij het onderwijs te weren.
Het „Centrum" teekende o. a. daar
bij aan
„Een goed beginsel ligt eraan ten
grondslag, JÜ. dat de gehuwde vrouw
niet het recht hoeft, zich door geregelden
arbeid buitenshuis aan hare eerste
verplichtingen te onttrekken.
Het huisgezin als hoeksteen der maat-
schappij moet onaangetast blijven.
Zoo niet, dan lijdt de gansche samen
leving schade".
Natuurlijk een opmerking ter snede,
want volgens de Katholieke beginselen b e-
hoort de gehuwde vrouw in de
eerste plaats aan het huisge
zin, en dus niet in de fabriek, in de
school, ,o£ waar pok buiten den huise-
lijken kring.
Dat is bekend aan ieder, die slechts
'teerste kinderstapje gezet fieeft op het
veld der Kath. sociologische beginselen.
Dat stapje schijnt de „G o e s c h e C r t."
nog te moeten doen.
Immers zij1 schrijft naar aanleiding dezer
eenvoudige opmerking van het „Centrum"
„Als het „Centrum" inderdaad meent
wat Jiet zegt en niet wil dat de vrouw
zich buitenshuis van haar eerste ver
plichtingen onttrekt, dan is er voor het
Utrechtsche blad een mooie taak werk.
Dat 'tdan een veldtocht beginne tegen
den dikwijls slavelijken arbeid der ge
huwde vrouwen op steenbakkerijen, in
fabrieken, op het land enz. Daar
is .waarlijk iets te doen en de huisge
zinnen .van die vrouwen lijden veelial
schade d°or de voortdurende afwezig
heid en het overmatig werken van de
moeder.
Zeker kan daar de vrouw moeilijker
gemist .worden dan in het kinderloos
gezin van een ambtenaar of onderwijzer.
Doch als het „Centrum" wi] aanvan
gen, waar het behoort te beginnen, waar
er de meest dringende behoefte aan is,
dan moot 'tgoed werk doen en door
de vrouw het werk te ontnemen het
huishouden ,niet financieel henadeefen.
Aan dien veldtocht moet 'tdan tevens
verbinden een strijd om loonsverbete
ring voor den man, die volgens hot ka-
tholiek orgaan de kostwinner moet zijn".
Het blijkt dat de schrijver dezer regelen
is voorbijgegaan, dat niet slechts het
17.)
Mijn kind mijn arm lcindl riep
Dominikus jammerend en stormde naar
buiten
Lang zat de Keizer bewegingloos in den
stoel. Zijne lippen bewogen zich en nu
waren enkele woorden te verstaan:
De Witte vrouw ik heb haar ge
zien bij: het hofbal, toen zij mij met de
hand wenkte. Door gangen en geheime
deuren ben ik haar gevolgd tot in mijn
slaapvertrek, wijl ik zien wilde of ik hier
te doen had met een wezen van vieesch
en bloed, dan wel met een gestalte uit de
geestenwereld. Wat kon het anders be
duiden, toen de Witte vrouw in het slaap
vertrek andermaal eene waarschuwende
beweging met de rechterhand maakte, toien
ik haar met geweld wilde vasthouden, ©n
toch het witte gewaad zich tusschen de
handen als een grijze nevelstreep oploste,
wat anders dan dat ik sterven zal?"
o Keizer streek zich bij deze woorden
langzaam met. de hand over bet voorhoofd
~7 'hield mij slechts slapende toen
Maria Theresia de kamer binnentrad, want
ïK hoorde daarbuiten een deur opengaan,
en wist nu, dat mijne gemalin mij volgde.
Zoude ik haar vertellen, wat mij1 over-
„Centrum", maar de geheele Katho
lieke pers, zoover ons bekend, er naar
streeft om allereerst de gehuwde vrouw
uit de fabriek en van het land te weren,
en tevens aan dien veldtocht verbindt
loonsverbetering voor den man.
Immers, de man, de arbeider moet zoo
danig loon verdienen, dat hij zich zelf
en zijn gezin het noodige levensonder
houd kunne verschaffen.
Indien de schrijver in de „Goesche
Crt." de verslagen der Sociale Week te
Breda grondig had nagegaan, dan zou hij
zich omtrent de Katholieke opvatting van
den arbeid der gehuwde vrouw een juist
oordeel hebben kunnen vormen.
Nu blijkt het, dat hij er niets van weet.
„Land en Volk", aan welk Wad
vermoedelijk de „Goesche Crt." haai- wijs
heid ontleende, noemde de goede motie
van den Schiedamschen raad„een berg
van reactionarisme".
Ja, in de oogen der vrijzinnigen zijn de
Katholieken gemeenlijk reactionair, zelfs,
als zij de beperking of de algeheele on-
wenschelijkheid van arbeid der gehuwde
vrouw bepleiten.
Maar, zoo vraagt het „Centrum", wil
men dan weten, wat de „g e z o n d e",
niet de reactionaire beginselen zijn?
Ze worden duidelijk uit deze vraag door
„Land en Volk" gesteld:
„Maar als de vrouw in de zorg Voor de
huishouding geen bevrediging vindt?"
Dus als 't mevrouw in huis niet bevalt
dan 'gaat ze maar liever onderwijzeres
worden en laat de huishouding over aan...
ja, aan wien anders dan aan den man?
Die moet zich dan maar schikken in
zijd lot, op strafte van door „Land en
Volk" voor minstens een heuveltje yan
„reactionarisme" te worden gehouden.
Want mevrouw leeft in de wereld louter
voor haar plezier!
De Katholieke sociologie ten opzichte
van het vrouwenvraagstuk leert 'n beetje
anders.
Maar wat bekommeren zich vrijzinnigen
en vrijzinnige bladen over een Katholiek
standpunt
A priori is dat immers nonsens.
ITALIË.
Stoffelijk overschot van Leo
XitI. De overbrenging van het stoffelijk
overschot van Leo XIII naar Sint Jan van
Lateranen is ook verschoven, evenals de
pelgrimstochten enz.
komen was? Zij mag niet verontrust wor
den en wanneer het Gods wil is, dat ik
in de groeve mijner vaderen afdalen moet,
dan wil ik ten minste tot het laatste oogen-
blik toe den angst van haar verwijderd
houden. Drie malen moet de Witte vrouw
verschijnen. Ik wacht, tot zij terugkomt,
dan wil ik haar aanspreken om te weten,
wat zij mij te zeggen heeft. De eerste maal
werd zij verjaagd door de Keizerin.
Wederom beerschte er eene diepe stille
in de kamer. De gele kaarsen flikkerden
en op het Burgplein klonk de doffe slag
van het middernachtelijk uur.
Frans I trachtte van den stoel op te
staan. Hij wilde zijn lijfdienaar het bevel
geven, om hem wijn te brengen opdat de
Keizer voor het overige van den nacht
slaap zoude kunnen vinden. Maar als lood
tag het op zijne leden en slechts met
moeite vermocht hij de armen te bewegen.
Door de kamer .scheen plotseling een koude
luchtstroom te gaan, niettegenstaande de
Keizer niet vermocht te doorgronden, van
waar deze kwam. Het licht van de was
kaarsen werd bijna geheel uitgedoofd, of
schoon er dichte gordijnen voor de ramen
hingen, zoodat er van buiten af geen
licht in de kamer dringen kon, zoo ont
stond er toch een zekere lichte glans, even
alsof het maanlicht door de zoldering
drong.
De Keizer bibberde en beproefde met
geweld om de verschijning van zich af te
schudden, die steeds zwaarder op hem
rustte. Slechts op korten afstand van zijne
Van de maand Juli was die plechtig
heid reeds verzet op September en nu
spreekt men van er mee te wachten tot
aanstaande jaar.
De historische wagen, die men voor* dit
doel vervaardigd had, is weer teruggegaan
naar de koetshuizen van het Vaticaan.
FUAAliRIJK.
Volgens het Journal de la Grotte heeft
mgr. Schoepfer, bisschop van Tarbes, een
brief gericht aan alle Fransche bisschop
pen, waarin aan H.H. D.D. H.H. eerbiedig
he't verzoek wordt gericht om in het jubel
jaar 19081909, ter herinnering aan de
verschijningen der Onbevlekte Ontvangenis
aan Bernadette, overal bedevaarten naar
Lourdes te organiseeren en te dien einde
alom comité's op te richten. Verder worden
de bisschoppen aangezocht om de suppliek
te steunen, waarin Z. H. den Paus de gunst
wordt gevraagd om het Officie der Verschiji-
niiigaii voor de geheele wereld verplich
tend te stellen.
De Katholieken beginnen nu zelf in
den zak te tasten voor het onderhoud
hunner kerken en scholen. Daar moet het
heenDat is beter werk dan de manifes
taties op straat en protest-artikelen in de
krant
De katholieke inwoners van Fréjus
hebben een voormalig klooster gekocht en
dit den bisschop ten geschenke gegeven
om te dienen als groot-seminarie, terwjjl
eenige katholieken dier stad daarenboven
een vroegere broederschool aangekocht
hebben om er een meisjes-pensionnaat te
laten stichten.
President Fallières heeft aan den Pa-
rijschen moordenaar Soleiland, die onder
afschuwelijke omstandigheden een jong
meisje om het leven bracht en door de
rechtbank ter dood veroordeeld, werd gra
tie geschonken. De „Temps" en het „Jour
nal des Débats" wijden beide hun hoofd
artikels aan de gratie van Soleilland. De
heer- FaJlières, heeft officieus doen weten,
dat hij geon gratie verleend heeft op gron
den aan de zaak zelf ontleend, maar als
principeel consequent tegenstander van de
doodstraf.
Het „Journal des Débats" blijft bij zijn
meening, dat een dergelijke wijze van gra
tieeren niet toegelaten kan worden. De pre
sident verleende de gratie met een stelsel
matige vooringenomenheid tegen de in deai
code staande doodstraf; dit is een zich
aanmatigen van wetgevende bevoegdheid.
De „Temps" vermijdt een mteening uit
te spreken, maar wel wijst ze erop, dat het
hoog noodig is, dat de gevaarlijke half
slachtige toestand ophoudedat het .par
lement zich snel uitspreke. De feitelijk
zwaarste straf van het oogenhlik, de ver
banning, wordt door de booswichten meer
en meer als een soort plezierreis be
schouwd. De onveiligheid is toenemende,
de maatschappij kan niet ongewapend zijn.
De „Temps" zegt verder o. a. woordelijk:
het zou een sombere grap zijn
dedoodstraftebesparenaande
hand stond de zilveren schel, op wier
toon oogenblikkelijk de lijfdienaar tinnen
moest snellen. Zonderling genoeg, dat de
Keizer den moed niet had om de schel
aan te raken.
Tegen den wand ontstond een geruisch
en wijd openden zich de oogen van den
Keizer. Dwars door het halfdonkere ver
trek, door het vale schijnsel van een straal
der maan verlicht, zweefde wederom de
gestalte van de Witte vrouw. De Keizer
was niet bjij' machte zich te verroeren.
Alleen zijne Mikken hingen aan de gestalte
van den, op een nevelstreep gelijfcenden
geest. Alleen namen de afzonderlijke vor
men vastere afmetingen aan, en de Keizer
meende zelfs een mager, zeer schoon,
maar krijtwit gelaat te onderkennen, welks
zwarte oogen zich in de zijnen boorden.
Wie zijl ge? Wat beduidt uw bezoek?
sliet hij' met een halfverstikte stem uit.
De Witte vrouw bewoog slechts licht den
rechterarm en trok gedruischloos langs
hem heen. Zij was opgedoken in den oenen
hoek, waar zich een oude, groot® wand
kast bevond, en zweefde door de deur,
welke in het, (door den kamerdienaar be
waakte voorvertrek voerde. Het zonder
linge maanlicht stierf .weg en eene diepe
stilte trad in. Ook thans bewoog de Keizer
zich nog niet. Van zijne lippen kwam al
leen een zacht, nauw hoorbaar steunen.
Voor de tweede maal had de witte vrouw
zich aan hem vertoond.
Plotseling ontstond er een hevig rumoer
in de voorkamer. .Luide, opgewonden stem-
moordenaars en haar veelvul-
diger te maken voor de eerlijke
lieden.
Wat de stemming te Parijs betreft, kan
gezegd worden dat de ontevredenheid, om
niet te zeggen verontwaardiging, in tal
van lagen dei' bevolking zeel' merkbaar
blijft.
Eergisteremniddag heeft een onweer van
ongehoorde hevigheid zich boven de streek
van Béziers ontlost. In minder dan twee
uur stond het geheele lage gedeelte van
het arrondissement onder water, en de prach
tig staande oogst is voor het grootste ge
deelte als verloren te beschouwen.
Te Laurens, Magalas en Mortimas is
overvloedige hagel gevallen, waardoor zeer
aanzienlijke schade is aangericht De Libron
en de Hérault zjjn buiten hunne oevers
getreden, waardoor de geheele landstreek
van Vias en Saint-Thibery is overstroomd.
De vlakte, van Pèzenas tot Florensac, is
in een waar meer kerschapen. Alle wegen
zijn ingezaktde wijngaarden zijn modder-
vijvers, waarin men tot aan de knieën weg
zinkt.
Ook boven Montpellier heeft een aller
hevigst onweer gewoed, waardoor ernstige
schade is veroorzaakt. Te Grandrieu werd
een herder, te Béziers eene vrouw door den
bliksem gedood.
De wjjndruif heeft te Lodèse belanrijke
schade geleden.
Op de lijn PaulhanAgde, over Vias,
heeft men den dienst moeten staken, daar
het station Paulhan geheel en al onder
water staat.
Het hemelwater stroomde in zoo over
stelpende massa's neer, dat het de vuren
uitdoofde van de locomotief van een per
sonentrein.
Dergelijke onheilstijdingen komen uit
Remiremont, Saint Etienne, Chambéry en
Sannoz.
IHTTSCIILA\'I>.
De Paus en de vrede. Door het
te Müncben vereenigde internationale Vre
descongres is een telegram ontvangen van
Zijne Eminentie den kardinaal-staatssecre
taris, waarin verklaard wordt, dat de H.
Vader in 'fret streven van. he|t congres leven
dig belang stelt en voor het welslagen van
het congres de beste wenschen worden
uitgesproken.
RUSLAND.
Uit Rusland worden weer allerlei daden
van geweld bericht.
Te Irkoetsk is de hoofdcommissaris van
politie ernstig gewond door revolverschoten
die op hem werden gelost, terwjjl hjj in
zjjn rjjtuig door de straten reed.
De brandstichtingen ten plattelande ne
men toe. In het dorp Goeteufka werden
62 huizen in de asch gelegdte Bogdanofka,
bij Paulograd, 3U (waarbjj 5 menschen
omkwamen)te Baeff (Mohilef) 30, te Be-
resjofka werden 54 huizen verbrand; te
Zemliambsk 84 en in het dorp Kasternof
werd een groot aantal schuren met rogge
men bereikten het oor des Keizers en ver
volgens werd er driftig aan de deur ge
klopt.
Ik ben het, Franz, ik, Maria Theresia,
klonk het buiten. Ik heb je bevelen ge
trotseerd en moet je storen, zelfs al ben
jo al ter ruste. Doe open, ik bid er je om.
De woorden van <Maria Theresia, die
Franz zielslief had, gaven deze weder de
verloren gegane kracht en energie terug.
Hij kon van ,den stoel opstaan en trad
wankelend naar de deur, doze openruk
kend.
De Keizerin blikte pnthuist in het kl-eur-
looze aangezicht van huren gemaal. Zij'
zelve was eveneens .doodsbleek en scheen
een grooten schrik doorstaan te hebben.
Wat is hier voorgevallen, Franz?
stiet zij1 haastig .uit. Je kamer is in vol
slagen duisternis gehuld ,en je staat geheel
gekleed vóór mij; Mleen is je aangezicht
doodsbleek.
De kaarsen zijn van zelf uitgegaan en
denkelijk sliep ik in een stoel en had ik
een akeligen droom, antwoordde de Kei
zer om zijne gemalin niet verder tie ver
schrikken. Maar gij gelve zjet er uit als
of ge een spook hadt ontwaard.
Er gebeuren hier zonderlinge dingen
in den Hofburg, antwoordde de Keizerin
en trok haren echtgenoot in de donkere
kamer terug, terwjjl de kamerdienaar even
zeer ontsteld, hen met een brandenden
luchter volgde. Hoordet ge dau niet zoo-
even dat schot en het leven beneden op
het Burgplein? Eon post is andermaal
verbrand, hetgeen een schade veroorzaakte
van 20.000 roebel.
In Siberië, bij Tomsk, is weer een spoor
trein aangehouden door roovers, die daaruit
een som van 100,000 roebel stalen.
AMEKIKA.
Amerikaansche ^huwelijken.
Een Franfaise vertelt in de „Maün" op
de volgende wijze haar indrukken over
het huwelijk, zooais zij het in Amerika
waargenomen heeft.
„Ik dacht", schrijft ze, „dat de slavernij
was afgeschaft; in New-York heb ik ge
merkt, dat het niet zoo is. Er leven nog
Heloten en dat zijn de Amerikaansche
echlgenooten. Van kindsbeen af leeren zij1
het zware beroep, de pijnbank-slachtoffers
van hun zus-ter te zijn. De Amerikaansche-
jongens moeten zich in alle luimen van de
meisjes schikken, want de Amerikaansche
vrouw is een onverbiddelijk despo-te. Een
echtgenoot heeft geien andere bestemming
dan kostwinner te zjjn, net zoo goed als
't streven van de vrouw is, het geld weer
uit te geven.
Als men een jong meisje vraagt hoe
zij dezen of genen feestdag met haar ge
liefde heeft doorgebracht, dan antwoordt
zij trotsch: Ik heb hem zooveel dollars
laten betalen.
's Morgens verlaat de man al heel vroeg
het huis, om aan zijn zaken te gaan, waar
aan hij zich den heelen dag wijdt; hij gunt
zich nauwelijks de moeite om iets te eten,
want zijn tijd behoort aan zijn oogappel en
hij heeft niet het recht er iets noodeloos
van te verkwisten. Het is de Amerikaan
sche vrouw te veel moeite een huishouding
gaand© te houden, dus komt de man in
een pension terecht. Om hem dan bezig
heid te geven zet zijn vrouw hem aan de
waschtohbe en kan hij haar „combinati
ons" wasschen, het eenige Ideedingstuk
dat achter een japon van minstens f500
verborgen blijft. En intusschen zit me
vrouw op haar- gemak in 'n schommelstoel
en leest romannetjes.
Het ergste is echter, dat de Amerikaan
sche vrouw haar man, dien zij! tot haar
slaaf vernedert, veracht. Zij verwijt hem,
dat hij alleen maar voor materieel® din
gen smaak heeft.
K. S. A. in het Bisdom Haarlem.
Op de vergadering der K. S. A. in het
Bisdom Haarlem, die Zondag 29 September
te 's Hage wordt gehouden, komt de vraag
aan de orde
Is het geoorloofd en wenscheljjk om
onderafdeelingen eener organisatie, als aan
gesloten vereeniging in de plaatseljjke
cemité's toe te laten
Deze vraag staat in verband met de
onderlinge verhouding dezer organisatie
en de wijze waarop de jaarljjksche bjjdrage
aan de K. S. A. geregeld wordt.
Ten twee uur ^ongeveer) zal als
spreker optreden de heer A. J. H. Engels
over de borstwering gevallen en heeft zich
daarbij den hals gebroken. Het ergste is
nog met George von Walden, den jongen
officier, wien ik hel bevel liet geven, om
eindelijk eens het .zoo-genaamde spook der
Witte vrouw op te gaan zoeken en te
ontmaskeren; hij ligt levenloos voor den
ingang van de slotgroeve en «veil Ihenij heen
ligt Anna Dominikus, de dochter van. uw
archivaris. Nog weet men niet, hoe de zaak
in elkaar zit, en of soms niet het jonge
meisje voor Witte vrouw speelde, doch een
streng onderzoek zal zeker wel de waar
heid aan het daglicht brengen. Wat scheelt
er aan, Franz? onderbrak de Keizerin
hem. Ge kijkt zoo strak en angstwekkend
vóór u op den grond. Waarom lacht ge
niet om deze Witte vrouw, die alleen door
bedriegers in het leven geroepen wordt?
De Keizer trok het hoofd van Maria
Theresia tegen zich aan en kuste haar
voorhoofd.
Het is niets, zeide hij' zacht. Wie zal
zich door dit spook angst laten aanjagen
Anna Dominikus zal ons immers zeggen,
wat er in dezen nacht voorviel, en Ge
orge von Walden deed wellicht een zeer
gevaarlijken val van de borstwering. Ge
moest hem dat bevel ook niet hebben
gegeven. Gelij'k hebt ge, laat ons om die
spookgeschiedenis lachen.
Werkelijk vloog er een glimlach over
de lippen van den Keizer. Deze lach klonk
gedwongen.
(Wordt vervolgd.)
