No. 103.
Zaterdag 31 Augustus 1907.
Derde Jaargang.
BUnrETiLAHDT
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
geïllustreerd zondagsblad
voor abonaé's f0.371/,, vöor niet-abonné's045
Korte Inhoud Zondagsblad.
Een brutaal stukje.
BINNENLAND,
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant 0.05
Advertentiën Tan 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale pqjs.
PlatenAlgemeene vergadering der Vre
desconferentiefoto's uit Marokko; de
„Galilee"; moorsche ruiters; tentoonstel
ling van ambachtswerktuigen te Amster
dam; aankomst van de eerste automobiel
van Peking te Parijs; dr. Ariëns; Joachim;
tentoonstelling betreffende de drank weer;
kegelconcours te Nijmegen met tekst.
VerhaalMededingers.
Het is verwonderlijk, zegt het „H g z.",
hoe uitmuntend de liberale bladen op de
hoogte zijn van alles wat de katholieke
Kerk betreft. En hoe feller anti-clericaal,
hoe beter ze alles weten. Als men hen
hoort, zou men meenen, dat hun corres
pondenten te Rome dagelijks met kardina
len omgaan en dat de Paus hen het eerst
en het meest in zijn vertrouwen neemt.
Een geliefkoosd onderwerp in de libe
rale pers zijn de geldmiddelen van het
Vaticaan, waarbij intusschen tegenstrijdige
mededeelingen niet geheel zijn buitenge
sloten. Vandaag wordt verteld, dat de
Paus er financieel slecht voorzit; morgen
met een beslistheid, of men in de brand
kast van dien II. Vader had gekeken, ver
zekerd, dat het Vaticaan millioenen heeft
overgelegd, voor een groot deel natuur
lijk van d© met krokodillentranen be-
schreade penninkskes der .weduwen.
Een zeer sterk en een zeer brutaal stuk
heeft thans de Romeinsche correspondent
der venijnige „Petit Bleu" die ook wel
iu Brussel domicilie kon. hebben -— uit
gehaald.
Hij weet te vertellen, dat de anti-cleri-
cale agitatie in Italië een rampspoedigen
terugslag heeft gehad op de financiën van
het Vaticaan.
Op welke wijze? zal men vragen.
De correspondent, in alle plannen van
het Vaticaan ingewijd, zal het ons zeggen.
Vooreerst vernemen we, dat de geld
middelen des Pausen in zoo'n treurigen
toestand verkeeren, dat Pius X voorne
mens is geweest, van een verzoening met
het Quirinaal partij te trekken om van
tien jaren het achterstallige hedrag der
jaarlijksche uilkeering van 3.600.000 fres.
in ontvangst te nemen, die Italië na de
verovering der Kerkelijke Staten besloten
had als schadeloosstelling toe te kennen.
Het Pausdom had „uit trots" steeds
geweigerd dat geld aan te nemen, maar
Pius X was, ten einde de geldmiddelen
aan het Vaticaan weer op dreef te bren
gen, besloten het bedrag over de tien
laatste jaren, of zes en dertig millioen
franks, aan te nemen.
De vette hoofdletters, waarmee dit be
drag gedrukt is, hebben vermoedelijk de
bedoeling zooveel indruk te maken op den
lezer, dat men vergeet te vragen: hoe
komt de man aan zijn onthullingen, van
waar weet hij dat 's Pausen geldmiddelen
er zoo desolaat uitzien, van waar dat de
Pans de achterstallige gelden wilde aan
nemen, van waar dat het in de bedoeling
lag juist het bedrag van tien jaar te
vragen?
Wie weet, dat heel andere overwegin
gen dan „trots" de Pausen genoopt heb
ben, de schadeloosstelling der Italiaansche
regeering te weigeren, zal ook de onge
rijmde praatjes van den correspondent op
de juiste waarde weten te schatten.
En nu het verband tusschen do anti-
clericale opstootjes en de geldmiddelen
van het Vaticaan.
De man van de „Petit Bleu" verhaalt,
dal naar aanleiding van die opstootjes
een „verkoeling" in de betrekkingen tus
schen het Pausschap en de Italiaansche
regeering is ingetreden en dat de Kerk
voortaan de Italiaansche millioenen niet
goedschiks meer kan opeischen.
De alwetende correspondent voegt er
bij, dat daar bovendien de pelgrimstoch
ten, „die zooveel geld naar Rome brach
ten", zijn opgeschort, de geldelijke toe
stand van het Vaticaan „ellendig" is.
En tot besluit debiteert de man een
„geestigheid", die zoo grof, zoo laag is,
dat wij ze alleen weergeven om te doen
zien tot welke venijnigheid het anti-cleri-
calisme vervoeren kan.
Men weet, dat de Fransche uitdrukking
ne plus savoir a quel saint se vouer let
terlijk beteekent: niet meer weten tot wel
ken heilige zijn toevlucht te nemen, en
gebezigd wordt om te kennen te geven,
dat men nergens meer uitkomst of red
ding ziet.
De correspondent nu schrijft:
„De H. Stoel weet niet meer tot welken
heilige zich te wenden om geld te vin
den, ofschoon hij onder zooveel wezens,
door hem heilig verklaard, met groote
naarstigheid naar dengene zoekl, die hem
uit de verlegenheid zou willen helpen".
Is ergerlijker bespotting en grover pro
fanatie denkbaar?
31 Augustus.
Nederland herdenkt morgen den blijden
dag, dat voor 27 jaar het beminde Oranje
huis, na al zijn doorlucht© zonen verloren
te hebben, verblijd werd met de geboorte
onzer lieftallige Koningin.
Als prinsesje als 'tware vergood, als
Koningin gevierd, houdt Zij aller harten
gevangen.
Is Zij ook niet de jongste en we bid
den niet de laatste telg van een ge
slacht, dat zijn liefde en trouw; aan Ne
derland onverdeeld had verpand, dat voor
Nederland bloed en have veil had, dat Ne
derland tot macht en grootheid bracht
en onze onafhankelijkheid bevocht?
Daarom is Nederland niet van de Oran
jes te scheiden.
De Zeeuwen niet het minst zijn ge
hecht aan ons Koningshuis.
En wanneer straks de Koningin en de
Prins een bezoek aan ons gewest zullen
brengen, zal men in wat er in aller oog
tintelt de gevoelens kunnen lezen, die de
geestdriftige menigte bezielen.
Moge het Nederlandsche volk nog een
lange reeks van jaren de zegeningen van
Koningin Wilhelmina's bestuur onder
vinden.
Zij leve lang!
ITALIË.
Nog altijd is het een hangende kwestie,
wanneer de overbrenging van het stoffelijk
overschot van Z. H. Leo XIII naar de La-
teraansche basiliek zal plaats hebben. Er
hebben eenige weken geleden al geruch
ten geloopen, dat het stil in den nacht
reeds gebeurd zou zijn, maar dat blijkt
toch achteraf een praatje geweest te zijn.
Men meldt thans, dat het Vaticaan voor-
loopig de plechtigheid uitgesteld heeft, om
bij de huidige janti-cfericale beweging in
'tland alles te vermijden wat tot anti-
clcricale betoogingen aanleiding zou kun
nen geven.
De „Corriera d'Italia" schrijft vernomen
te hebben, dat de pelgrimstochten, die in
de maand October zouden plaats hebben
naar Rome, uitgesteld zullen worden even
als die van September.
Weer veel schade voor den handeldrij-
venden en werkenden stand te Rome. Deze
klaagde reeds zoo over verliezen, tot nu
toe geleden wegens de anli-clericale troe
belen. Zondag zijn de Romeinsche koeh
siers bijeengekomen in de zaal van hun
vereeniging om te beraadslagen over de
vermindeling hunner winsten tengevolge
van het veel geringer aantal pelgrims. Ze
hebben met algemeene stemmen een mo
tte aangenomen, waarin ze het Italiaansche
gouvernement verzoeken zoowel de vrij
heid der burgers als die der vreemdelin
gen te verzekeren po stappen' te doen
hij den Heiligen Stoel, opdat deze terug
kom© op het besluit der uitstelling van
de pelgrimstochten. Aan dit verzoek laai
de motie voorafgaan, dat de Romeinsche
koetsiers voornamelijk van |de vreemde
lingen en van de pelgrimstochten leven
en het niet jn hun belang is, evenmin
als in dat van den goeden naam van het
Italiaansche volk, dat de pelgrims bloot
gesteld zijn aan laffe beleedigingen.
Het anti-clericajisme in Italië duurt
voort. Men meldt uit Venetië, dat mgr.
Paganuzzi, pastoor van de parochie Ste-
fano dooT een groep gespuis is beleedigd;
te Venetië is ook een aalmoezenier op
de via San Leonardo mishandeld.
De „éénheid" van Italië schijnt de be
schaving niet te hebben bevorderd.
RUSLAND.
Een Russisch Fort Chabrol.
T© Odessa werden 5 jongelui verdacht,
in een huis in de Keiwojo Osertt bommen
te vervaardigen.
Toen drie politieagenten en twee ko
zakken de woning kwamen inspecteeren
werd er op den leider dezer expeditie
geschoten. Onmiddellijk rokten 100 sol
daten aan, doch de salvo's uit het huis
hielden niet op. 't Beleg duurde 18 uur.
Toen werd een witte zakdoek uil een dei-
ramen geheschen. De soldaten drongen bin
nen en vopden een der jongelui dood op
den vloer. Door zelfmoord had hij' een
einde aan zijn leven gemaakt. Eén gaf
zich aan den vijand over. De drie onderen
ontvluchtten.
SPANJE
Koning Alfons en zijn jeugdige gemalin
hebben Vrijdag 23 Augustus een pelgrims
tocht gemaakt naar de Grot van Lourdes
en zijn komen bidden bij deze genadeplek.
Onder geleide van den president van de
„Hospitalité", klommen HH. Majesteiten
door het torentje aan de Noordzijde naar
de Basiliek, waar koning Alphons zelf, die
er reeds in Juli 1905 geweest was, aan
zijn gemalin de behulpzame hand bood.
Aan het begin van het middenschip der
kerk knielde de Koning aan de Epistelzijde
neder, terwijl de Koningin plaats nam in
de banken aan de Evangeliezijde Toen zag
men zijn Katholieke Majesteit gedurende
eenigen tijd, gelijk onze pelgrims dat doen
aan de Grot, bidden met uitgestrekte armen.
Toen de Koning opstsnd kwam, vergezeld
van zijn secretaris en gekleed mtt rochette
en mozetta, Mgr. Schoepfer, dien men in
groote haast verwittigd had van de tegen
woordigheid der koninklijke pelgrims, dezen
begroeten. Z. D. H., buigende voor hunne
Majesteiten, betuigde hun in hartelijke be
woordingen de vreugde, die hij genoot, hen
te mogen ontvangen in de heiligdommen der
Onbevlekte Maagd en uitte de wenschen,
die hij vormde voor het geluk van den
Koning, de Koningin, voor den jongen prins
van Asturië, voor de Koningin-Moeder en
voor Spanje, den vriend en nabuur van
Frankrijk.
Vervolgens vroeg Mgr aan koning Alfons
of hjj aan Hare Majesteit de koningin twee
gouden herinneringmedailles mocht aanbie
den, een voor haar en een voor hun kind,
den prins 'van Asturië. (Monseigneur had
reeds twee jaar geleden de eer gehad, er
een aan den koning te doen toekomen Bij
dat aanbod veranderde het gelaat van den
koning, en na op beminnelijke wij ze toe
gegeven te hebben aan het verzoek van
den prelaat, voegde Zijne Majesteit er aan
toe„Ik zelf draag altijd 'die medaille.''
(Uit veilige bron vermeldt het „Journal
de la Grotte" hebben wij dan ook ver
nomen, dat de godvruchtige vorst nooit zijn
medaille van O. L. Vr. van Lourdes aflegt.)
Mgr. Schoepfer noodigde vervolgens hunne
Majesteiten uit om hun bedevaart te her
halen in het volgend jaar bij het vijftig,
jarig jubelfeest der verschijningen. Zeer
gevoelig voor deze uitnoodiging vroeg de
koning aan den Bisschop bijzonderheden
over de feesten en over den duur ervan,
en hij gaf te kennen, dat hij, wanneer de
omstandigheden het hem zouden veroorlo
ven, er aan zou komen deelnemen.
Mgr. Schoepfer herhaalde intusschen aan
de koningin zijn heilwenschen en verheugde
zich, dat de bescherming van O. L. v'rouw
van Lourdes over het jeugdig koninklijk
paar zoo duidelijk gebleken was bij de won
dervolle redding van den koning en de
koningin ter gelegenheid van den verfoeie-
lijken aanslag tegen hen gepleegd op den
dag van hun huwelijk.
De prelaat bracht in herinnering, dat
eenige uren vóór den aanslag op verzoek
van iemand, uit de kringen van den hoogsten
Spaanschen adel, in de heiligdommen van
Lourdes een H. Mis was opgedragen, om
den zegen des hemels af te smeeken over
den Spaanschen koning en zijn huwelijk met
de jeugdige prinses van Battenberg.
Evenals de Bisschop erkende ook Hare
Majesteit bij het vernemen van dit feit de
hulp der Vlekkelooze Maagd in dat uur
van doodelijk gevaar.
Het gesprek tussehen Hare Majesteit en
Monseigneur verhaalt het „Journal"
voorts liep ook over leden der familie
van Koningin Victoria. Mgr. gaf aan de
jeugdige Souvereine te kennen, dat het een
der aangenaamste herinneringen uit zijn
priesterlijk leven was, in de handen der
Goddelijke Voorzienigheid het middel te
zijn geweest voor de bekeering van den
prins de Hanau De Koningin merkte toen
op, dat er in haar familie altijd een katho
lieke tak was geweest en zij zelve een
katholieke grootmoeder had gehad.
Toen Z. D. H. vervolgens aan Hare
Majesteit gezegd had „Altijd dus is in het
bloed uwer afstamming het zaad geweest
van het Katholicisme, dat door de genade
des hemels is opgekomen en U het ware
geloof heeft geschonken," antwoordde konin
gin Victoria„Ja, Monseigneur, en alle
dagen dank ik er God voor
DUITSCHLAND.
Het congres van de Duitscbe katholie
ken wordt te Wifrzburg gehouden. Als elk
jaar, waren duizenden uit alle oorden van
het rijk samengestroomd om deel te ne
men aan de beraadslagingen over de be
langen van de R. K. Kerk in Duitschland.
Het eerste voorstel dat de afgevaardig
de Porscli toelichtte, handelde over een
luisterrijke viering van het 50-jarige pries
ter-jubileum van Z. H. den Paus, toeko
mende jaar door de Duitsche katholieken.
De Duitsche katholieken worden opgewekt
ter gelegenheid van dat feest een huiten
gewonen jubileums-Pieterspenning op te
brengen en ook den gewonen Pieterspen
ning niet te vergeten. De nooden van den
heiligen Stoel zijn, vol,gens dr. P'orsch,
groot.
CHINA.
De keizerin van China is niet ziekmen
had namelijk gemeld, dat z© wel ziek was.
En het is goed ook, dat ze niet ziek is
men verwacht nl. ieder oogenblik een op
roer onder 50,000 soldaten, die in gerui-
men tijd geen soldij hebben ontvangen.
Ook de beweging ite.gen de Mandsjoes
neemt onrustbarende vormen aan, naar
men zegt tengevolge van de pas uitgevaar
digd© edicten, waarbij Mandsjoe's en Chi-
neezen gelijk worden gesteld.
Men heeft brieven onderschept van don
geleerden Sun Yat Sen, den hervormer,
waarin niets meer of minder wordt ver
klaard, dan dat het China's plicht is, een
einde te maken aan de Mandsjoesche
macht.
MAROKKO.
De Londensche „Tribune" ontving van
haai- correspondent te Tanger het bericht
dat aldaar het gerucht loopt volgens het
welk Sultan Abd-el-Azis in zijn paleis ver
moord zou zijn. De berichtgever deelt dit
sensatie wekkend nieuws echter mede on
der voorbehoud.
Te Casablanca js het rustig.
SERVIË.
Een complot tegen koning Pe
ter. Vele bekende personen werden ge
arresteerd, o. a. 5 partijleiders uit de
Skoepsjtina en 18 officieren. De kroon
prins moet lot. de ontdekking der samen
zwering veel hebben bijgedragen.
Sociale week. Naar wij vernemen
zijn thans reeds over de tweehonderd week
kaarten genomen. Bjj voorbaat staat dus
al vast, dat het bezoek aan de Sociale
Week te Breda niet minder zal zijn, dan
dat van verleden jaar te Utrecht. Immers
behalve de weekkaarten, zijn nog eenige
honderden kaarten voor afzonderlijke dagen
of vergaderingen genomen.
Tevreden. Wij lezen in het „Dagbl.
v. N.br.": Naar aanleiding onzer opmer
king, dat de verslaggever van „Het Volk"
de merkwaardige woorden van den heer
F. U. Schmidt, gesproken op het katho
lieke drankweeroongres over de kracht des
Geloofs in de drankweer, had vergeten,
doet „Het Volk" mededeeling onzer op
merking met de bijvoeging, dat beperkte
plaatsruimte ooi'zaak is geweest van het
verzuim.
Waarvan akte.
Men heeft niet altijd zooveel succes met
opmerkingen aan 't adres van ,,'tVolk".
Het blad is zelfs wel zoo goed mee te
deelen, dat naast den godsdienst, ook het
socialisme, als een ander idealisme, de
drankbestrijding kan aanwakkeren.
Ons katholiek geloof had 'n goeden dag
in „Het Volk". Het is een idealisme, dat
iets aanwakkeren kan en wordt op een
zelfde lijn gesteld met het socialisme. Dat
gebeurt niet eiken dag in „Het Volk". In
den regel heet het geloof slechts te die
nen voor de „Volksverdomming" en „de
bescherming der brandkast", 'tls mis
schien den eersten keer dat het in „Het
Volk" iets goeds kan doen. Wij hadden
zelden zooveel genoegen van een opmer
king aan het adres van het soc.-dem.
hoofdorgaan.
De Antithese. Volgens het Program
der Vrij-liberalen behooren inrichting en
werking van het Staatsbestuur onafhan
kelijk te zijn van eiken invloed van ker
ke 1 ij k e leerstellingen.
Misschien worden er nog altijd gevon
den, die in deze paragraaf niets anders
lezen dan een verzet tegen de kerkelijke
overheersching op staatkundig gebied, b.v.
tegen de overheersching der Katholieke
Kerk, van „Rome" van den Paus en de
Bisschoppen in de Nederlandsche politiek.
In „De Nieuwe Cour." kunnen ze lezen,
dat ze zich grootelijks vergissen „k e r-
k e 1 ij k e leerstellingen" beteekent volgens
het vrij-liberale hoofdorgaan, juist hetzelfde
als positief christelijke leerstellingen. Der
halve eischt het Vrij-liberale Program niets
minder dan dat de inrichting en de werking
van het Nederlandsch staatsbestuur onaf
hankelijk zijn en, voor zooverre noodig,
gezuiverd worden van eiken invloed der
christel ij ke leerstellingen. Alles der
halve, wat in ons Staatsrecht en in het
openbaar leven aan het Christendom zjjn
ontstaan, opkomst en bloei te danken heeft,
hoort daarin niet thuiszoolang die over
blijfselen van het Christendom niet verdwe
nen zijnkan men immers niet zeggen,
dat de inrichting en de werking van
ons staatsbestuur volkomen onafhanke
lijk zijn van alle kerkelijke, positief chris
telijke leerstellingen. Onze staatsinrichting
en onze staatkunde zullen eerst van „vreemde
smetten" vrij zijn, wanneer het paganisme,
het moderne heidendom eiken christelijken
invloed en elk christelijk overblijfsel uit
den voortijd voorgoed uit de staatkunde
en het openbaar leven verbannen heeft.
Aldus volgens „De Nieuwe Courant,, in
een polemiek met de „Nederl. Stemmen"
over de beteekenis van het Vrij-liberaal
Program. En dan ontkennen de vrijzinnigen
nog, dat de antithese-strijd aan hun afkeer
tegen het Christendom en de Christelijke
beginselen te wijten is, dat zjj ons den
strijd opdringen, dat wij gedwongen worden
te kampen voor het behoud van de heiligste
goederen. (Tijd)
Nieuw en goed werk. Het plaatselij
ke Comité der Katholieke Sociale Actie te
Breda heeft een nieuw en goed werk aan
gepakt.
Dagelijks verschijnt er katholieke lektuur,
boeken en geschriften van allerlei aard,
zonder dat deze doordringen in de katho
lieke gezinnen. Daarom heeft het pl comité
der K. S. A. een vasten colporteur
aangesteld, die eiken dag rond zal gaan
om goede lektuur te verkoopen, aan wie
het maar wil. Hij verspreidt daartoe eerst
langs de huizen lijsten van bij hem voor
handen boeken, en dan komt hij den vol
genden dag terug met zijn karretje waarin
hij zjjn voorraad heeft uitgestald. Van alles
is er te koop bij hemzoowel roman- als
sociale lektuur.
Het congres van Stuttgart.
De Haagsche correspondent van de „Zut-
phensche Courant" heeft de volgende pak
kende en zeker niet onjuiste kenschetsing
gegeven van het internationale sociaal
democratische congres, dat een veertien
dagen geleden te Stuttgart is gehouden:
„Een serie tabléaux-vivants, voorstellende
het verval der sociaal-democratie als inter
nationale beweging, is ons te Stuttgart
vertoond. Een Babylonische verwarring
waarin men beurtelings en tegelijk flarden,
van grootspraak, misverstand, onoprecht
