gsblad
Scolade.
aren-Magazijn
temmen.
ut op het
Donderdag 22 Augustus
Derde Jaargaug.
eii Thee.
en Sigaren.
KER, Goes.
nid-Beveland".
7V2 cent
■5
REUZEL.
6. J. EGBERTS.
L i T EIT.
CAO
AO
Imarkt, GOES.
No. D9.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
SOCIALE ACTIE.
ES.
NGEN-ROUTS.
(eer of bij abonnement
iemd.
5 van het instrument
wordt gegarandeerd,
ien mede tot billijken
van deugdelijkheid.
sche dienst.
■dam-Gouda-Amsterdam
tuaaehsnliggsnde plaatsen-
van HOES
iddag 12 uur.
amsterdam
orgen 5 uur.
rotterdam
ivond 8 uur.
msterdam bij W. DE
ISCHURE, Kloveniers-
xm bij de Directie J. en
te Dordrecht bij S.
te Goes bjj den Agent
ls tegen eene vaste
ANTER 4 HORDIJK'»
b1 nieuws en illu
IEDKOOP is.
DE DIRECTIE.
per kilo.
f 0.64
- 0.65
u 25 K°. - 0.61
100 K°. - 0.60
- 6.25
- 0.60
- 0.85
- 0.60
.en en Vleeschwaren.
irden niet, manden en
tembours.
toegezonden.
Interc. 519.
f 0,85, H E.G. f 0,45.
f 0,55, X K.G. f 0,27".
5, Vio K.G. f 0,25.
60, Vi0K.G. f0,275
een aangename drank,
opgewekt en verkwikt,
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes {0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers k contant„0,06
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's 0.371/,, voor niet-abonné's045
Advertentiën van 15 regels {0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 2S Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
In de socialistische pers algemeen, en
in een zeker deel der liberale pers dat
doel, hetwelk ook met kleine, minder eer
lijke middelen het partijbelang wil dienen
worden de Katholieken voorgesteld als
achterlijke menschen, die met de behoef
ten en nooden van hun tijd niet op de
hoogte zijn; althans als hervormers van
den kouden grond, die zoo zij ook al het
hunne willen bijdragen tot leniging van el
lende, tot verbetering van misstanden, tot
oplossing van zooveel, wat er in de maat
schappij om verandering en hei-vorming
roept, slechts schijnhervormingen beoogen,
en alleen middelen willen bezigen zoo „re
actionair" of „pietlutterig", dat van we
zenlijke verbetering nooit iets komen kan.
Men kent deze insinuaties; reeds vaak
zijn deze vernomen. Maar de geschiedenis
van den jongeren tijd is er zoo mee in
tegenspraak, dat met het nieuwe ook het
ware van deze beweringen geheel is zoek
geraakt.
Juist in den laatsten tijd heeft de Sociale
Actie van Neerlands Katholieken zich
breed ontplooid en nam zij hooger Vlucht.
Het Ka tho liek Sociaal Congres
onlangs te 's Hertogenbosch gehouden,
waar niet minder dan 213 R. K. vereenigin-
gen, die circa veertig duizend leden
vertegenwoordigen, in hun afgevaardigden
aanwezig waren, had een schitterend ver
loop; en een gezonde drang naar verbete
ring en versterking der organisaties, naar
kennisvermeerdering, naar beperking van
arbeidsduur en bescherming of verbod van
vrouwen-, en kinderarbeid, zal van dit Con
gres een gouden vracht zijn.
Te Nijmegen wordt nu een ander Katho
liek Congres gehouden; een Katholiek Con
gres mede van hooge sociale beteekenis:
het tweede Nederlandsch Katholiek Con
gres tot bestrijding van het Alkoholisme.
Wie het innig verband vermag in te zien
tusschen het alkoholisme en het
sociale vraagstuk in zijn geheel,
hoe, om slechts even een paar punten aan
te roeren, naulw verband bestaat tusschen
drankmisbruik en zedelijkheid, drankmis
bruik en volksgezondheid en overerfelijk-
heid tot zelfs jn latere geslachten, drank
misbruik en ontwikkeling, drankmisbruik
en krankzinnigheid, drankmisbruik en mis
dadigheid en ontaarding, drankmisbruik eu
zelfmoord, drankmisbruik en armoede,
hoe drankmisbruik de doodende kanker is
voor de geheele volkswelvaart, hij zal
de hooge sociale beteekenis van de bestrij
ding dezer volkskwaal /beseffen.
En de niet genoeg te prijzen pogingen
der Katholieken, om trots tegenkanting
velerzijds, paal en perk te stellen aan de
zen Verwoester van alles wat een volk
aan goeds en edels en energieks bezit,
bewonderen niet slechts, maai- krachtdadig
steunen tevens.
De groote en grootsche wapenschouwing
van Neerlands Katholieke drankweerman
nen heeft zonder twijfel tot bestrijding van
het alkoholisme machtig veel bij'gebracht.
Het inzicht is daar verruimd, de blik
v erhreed, en zij die met het betere inzicht
en dien verruimden blik huiswaarts keer-
<en zullen niet nalaten, ieder in zijn
ring, de lessen opgedaan, in de praktijk
zoovee doenlijk te verwezenlijken dooreen
overtuigde, geestdriftige, rustelooze propa
ganda.
Aan 1 »v'iegwiel" der Kath. Soc. Actie
in ons land komt verder de eer en onze
ankbaarheid toe voor het in 't leven roe-
pen der bekende S o ci a 1 e We e k, die dit
jaar zoeals hekend, van 1 tot 8 Septem-
ber te Breda gehouden wordt.
Deze „Week" zal ferme mannen maken,
mannen van de daad, die op hun beurt
èn door voorbeeld èn door voorlichting
andere werkers vormen zullen.
Zij vormt een kader van onderlegde en
voor onzen tijd geschoolde mannen, die
weer anderen tot do,en zullen opwekken.
In de maatschappij, die volgens
het woord van onzen Paus in Christus
moet worden hersteld, hebben wij1 vele en
hooge plichten te vervullen.
Welnu, de Sociale Week zal leeren o p
welke wijze wij die plichten in de
maatschappij te vervullen hebben, op
welke wijze de maatschappij hersteld moet
worden; zij wijst den juist en weg op een
moeielijke en gevaarlijke baan.
Van niet-Katholieke, zelfs van socialisti
sche zijde heeft men het vorig jaar ons de
Sociale Week benijd, en er onverholen be
wondering over uitgesproken.
Wij behoeven dan wel niet aan te sporen
naar- Breda ojp te gaan tot verzameling van
deugdelijk materiaal.
De Sociale Week heeft voor zich zelve
gesproken, en wij verwachten en hopen
tevens, dat dit jaar het get,al bezoekers
dat van 't vorig jaar zal overtreffen.
Wie er van 1 tot 8 September ook maar
één dagje tusschen-uit kan, hij verzuime
niet dien dag in de Waterstraat te Breda
door te brengen berouwen zal 'them
niet!
Tweede Nederlandsch Katholiek
Congres tot Bestrijding van het
Alcoholisme.
Sinds het eerste katholiek congres tot
bestrijding van het alcoholisme te Utrecht
gehouden, heeft, door aanhoudende pro
paganda en rusteloos werken, de drank
bestrijding onder de katholieken van Ne
derland een hooge, zeer- hooge vlucht ge
nomen. En met trots mogen we dan ook
neerzien op jhet succes van dit werken,
op het leger van vrouwen en mannen, die
zich geschaard hebben in dichte gelederen
tot bestrijding van den grooten vijand van
de menschelijke samenleving, den alcohol,
schrijft „het Centrum".
En de wapenschouwing, die dezer dagen
te Nijmegen wordt gehouden in hel bijzijn
van en begeesterd door den priester
strijder dr. Aliens, den grooten aanvoer
der, die dit leger heeft gevormd en toe
gerust, was een krachtsuiting, die een ze
kere overwinning voorspelt.
Nog meer zal dit leger zich uitbreiden,
nog dieper en hechter zal de katholieke
drankbestrijding over geheel ons vader
land wortel schieten.
'tls waar, anderen zijn ons voor ge
weest in den istrijd tegen het alcoholisme,
maar wij katholieken zijn op het slag
veld gekomen en onze macht is groot.
De zege moet nog bevochten worden, en
de Roomsche legerscharen die het slag
veld hebben betreden zullen door hun
éénheid, door hun kracht en hun geloof
den strijd heslissen, de overwinning ver
zekeren en de Jcruisvaan doen wapperen
over ons volk.
Zondagavond werd te Nijmegen het 2de
Nederl. Kath. Drankbestrijderscongres ge
opend met een plechtig Lof in de St.
Augustinuskerk. Het kerkgebouw was ge
heel gevuld met een talrijke schare van
mannen en vrouwen uit alle rangen der
maatschappij.
Daarna werd in Rurgerlust de openings
vergadering gehouden. De ruime zaal was
stampvol.
Aanwezig waren o. a. de locoburgemees
ter en verschillende geestelijken, leden der
Staten-Generaal, afgevaardigden van Bel
gië en Duilschland, afgevaardigden van
Protestantsche drankbestrijdersvereenigin-
gen enz.
Toen dr. Ariëns de zaal binnentrad,
kwajn er geen eind aan het gejuich en
gejubel.
Geestdriftig werd hem ,het nieuwe strijd
lied van Sobriëtas toegezongen.
De voorzitter van het congresbestuur,
jhr. mr. Ch. Ruvs de Beerenbrouek, open
de de vergadering met den katholieken
groet: „Geloofd zij Jezus Christus".
Al de aanwezigen roept hij het welkom
toe, er op wijkende, dat het congres .eigen
lijk al voor deze bijeenkomst begonnen
was door het Lof met Veni Creator in de
St. Augustinuskerk.
Wij hebben reden tot dankbaarheid, zegt
spreker, als we ons het le congres, in
1898 te Utrecht, herinneren.
Wat was onze beweging toen nog klein.
En thans is er eene dagelijks in ledental
en gehalte aangroeiende vereeniging van
mannen en vrouwen. Toen was de be
weging in de oogen van velen gericht tegen
het drankmisbruik, thans is er eene wel
bewuste kennis van de moderne kwaal en
hare geneesmiddelen, niet alleen bestrijdt
men sterken drank, maar ook wijn en bier.
Thans komt men ook tot het bewustzijn,
dat de alcohol in dienst heeft honderden,
die er belang bij hebben de drinkgewoon
ten in stand te houden. En thans dreigt
er weer een nieuw gevaar: de absinth.
Daarvoor moeten onze grenzen worden
gesloten.
Is de organisatie volmaakt? Neen. Zij
moet vooruit in gehalte en ledental. De
beweging moet niet alleen zijn een zaak
van het. hart, men moet weten, wat de
wetenschap te dezer zake zegt.
Te licht schat men het belang van goed
georganiseerde plaatselijke vereenigingen,
die het zoogenaamde kleine werk doen en
zonder dat dreigt de katholieke drankbe
strijding op leemen voeten te staan.
't Is waar, onze katholieke Ararikweer
telt het eerbiedwaardig getal van 4500Ü
leden, maar hoevelen slaan niet onver
schillig huiten onze rijen, die door bescha
ving, geest en gemoed, haar meer aanzien
zouden kunnen geven. De aanzienlijke
burgers van veel invloed zijn verplicht de
belangen der mindere klassen te beharti
gen. Spreker wijst hier op de encycliek
van Paus Leo XIII, die zegt, dal ieder in
de maatschappij niet leeft enkel voor zijn
eigen belangen ,maar voor allen. Allen
hebben belang hij de bestrijding van den
alcohol en voor allen hoog en laag, is er-
plaats in onze gelederen.
Er wordt wel eens door de hoogere stan
den beweerd, dat zij zoo weinig doen kun
nen voor de sociale actie. Spreker ont
kent dit .althans voor de drankbestrijding.
Het alcoholisme toch is overal doorge
drongen.
Geen wonder, dat toen het federatief
bestuur van Sobriëtas besloot tot oprich
ting van een vereeniging voor een sana
torium voor katholieke drankzuchtigen,
het .plan met geestdrift door het katho
lieke Nederland werd ontvangen. Er kwam
tot nog toe in f 10,799. (Daverend applaus).
Spreker richt nu een verzoek tot. allen.
Waar wij bijeengekomen zijn voor onze
zaak, de zaak des volks, vraagt hij verlof
eenige oogenblikken te mogen spieken tot
een der onzen, niet om woorden van hulde
en lof te spreken, doch om uiting te geven
aan zijn gevoelens van dankbaarheid aan
God, die aan de Nederlandsch© drankbe
strijders gegeven heeft dr. Ariëns, den
redenaar, den hoofdredacteur van Sobrië
tas, den welenschappelijken barometer van
de katholieke drankbestrijding. Hij spreekt
de bede uit dat deze strijder voor de eer
der Kerk en de Nederlandsche drankbe-
strijding nog lange jaren gespaard moge
blijven. (Langdurig applaus.)
Spreker deelt mede, dat toen hij in het
laatst van verleden jaar te Arnhem aan
dr. Ariëns vroeg, of hij diens naam ver
binden mocht aan het fonds voor deze
stichting, deze hem vroeg„Wordt de zaak
der drankzuchtigen daarmee gebaat?" Dit
en geen ander antwoord had spr. verwacht.
Hij kon toen zeggen„Ja, „dus" de zaak is
afgesproken".
Weldra, hoopt hij, zal men door do
giften van velen in staat zijn het Neder
landsch Sanatorium te openen. De Neder
landsche wetgeving kent nog niet de op
neming van drankzuchtigen in sanatoria
ook tegen hun zin, maar de teekenen wij
zen er op, dat zij weldra het voorbeeld van
andere landen zal volgen. Laten wij1 dan
zorgen gereed te zijn. Spr. vreest dat an
dersdoor de burgerlijke overheid ingerichte
sanatoria zullen verrijzen.
Moge dit congres, besluit hij, voor velen
eene aansporing zijn, om zich aan te slui
ten bij de drankbestrijders, moge het we
tenschappelijke peil er door stijgen, de or
ganisatie verbeteren, haar invloed ten bate
van -kerk en vaderland vermeerderen.
De ondervoorzitter van het Kruisver
band in het aartsbisdom Utrecht, de heer
Hendriks, biedt daarop dr. Ariëns het eere-
voorzitterschap van het Kruisverbond en
een krans aan.
Dr. Ariëns krijgt daarna het woord, om
in eene geestige, herhaaldelijk door applaus
onderbroken rede (e danken voor de hem
gebrachte hulde. Hij was alleen wat ge
lukkiger dan anderen, kon vruchten pluk
ken, die rijp waren en ziet dus niet in,
dat hij zooveel deed. Maar toch is hij
innig dankbaar, want hij voelt in al die
zaken de gouden kern van oprechte, har
telijke liefde, en dat doet goed.
Hierna voerden het woord de zeereervv.
heer De Witte, sub-regent van het college
van Kortrijk, die in het West-Vlaamsch,
alsook de heer Stahl, afgevaardigde van
het Kath. Kruisverbond uit Essen, die in
het Duitsch Ar. Ariëns huldigden als den
man, die door zijn leicHng en raadgeving
de drankweer-beweging in hunne landen
ten zeerste heeft bevorderd en verbeterd.
Nog werd dr. Ariëns gehuldigd als on
vermoeid voorman door dr. Slotenmaker
de Bruine, afgevaardigde der Christelijke
geheel-onthouders-vereeniging en door piet-
vrouw C. M. Maseland-Nieuwenhuis, pre
sidente van den diocesanen Mariabond in
het Aartsbisdom Utrecht, te Enschede.
Onder groote bijvalsbetuigingen betrad
ten slotte professor J. V. de Groot O.P.,
uit Amsterdam, het spreekgestoelte, die in
heerlijke taal zijn rede hieldVan boven
af. Spr. begint met le zeggen, dat deze
tekst hem was opgedragen door het con
gresbestuur, met het commentaar, dat
„Van boven af 'wil zeggenalle menschen
die invloed kunnen uitoefenen, moeten
meewerken aan de bestrijding van het al
coholisme.
En onder hen, die op de eerste plaats
invloed kunnen uitoefenen, moet zeker wel
de priester genoemd worden.
Het is een der priesteridealen te kam
pen voor de matigheid ter eere Gods en tot
vrede der menschen. Dit heeft de geschie
denis van, het Christendom van af de
oudst© tijden bewezen.
Onze bisschoppen hebben hun stem ver
heven en gewaarschuwd tegen het alcoho
lisme. De priesterlijke stem zegt bij tra^
ditie: wees matig. Wat zal de priester niet
kunnen en vermogen. Hij geeft aan de ma
tigheidsbeweging den god.sdiensti1g-gaeste^
lijken invloed. Zijn werk is een werk van
ootmoed en liefde. Hij kan de jeugd voor
lichten, hij kan in elke stad, in de kleinste
parochie betere levensvoorwaarden trach
ten te scheppen voor den arbeider en voor
iedereen. Hoe meer de priester doordringt
in het alcoholvraagstuk, des te meer her
derlijke liefde en herderlijke waakzaam
heid. zal hij toonen bij het verjagen van
hel alcoholisme.
Op de tweede plaats komen de artsen.
Zij zien dagelijks en van nabij, welke ver
woestingen worden aangericht. De arts
is een macht. Hij betoogt en toont aan,
dat het alcoholisme verderfelijk en een
dwaasheid is.
Ook onze studenten kunnen veel doen
ter bestrijding van liet alcoholisme. Het
is ©en verblijdend teeken, dat het drank
gebruik aan de Nederlandsche universi
teiten sterk vermindert ,niet alleen bij' de
katholieke, maai- bij de studenten in het
algemeen.
Hij komt tot de conclusie, dat een jonge
man, die behoorlijk geënt aan de univer
siteit komt, geen gevaar heeft hesmet te
worden. In huisgezin en school moeten
karakters gevormd worden en vooral weer
standsvermogen. Spr. zet daarna in den
breede de groote beteekenis van heteerst
mensch en dan christen, uiteen. Men moet
de genade Gods laten werken op een voor
bereid terrein. 'Het geheele wezen van den
mensch moet zoo gevormd worden, dat de
genade een geschikt veld wordt, dit is de
hooge taak van ouders en van allen, die
de jeugd te vormen hebben.
W© moeten allen oproepen voor tien
grooten strijd. Ook de werkgevers kunnen
grooten invloed uitoefenen. Zij mogen
nooit spreken: ben ik de waker van mijn
broeder. De werkgever moet gelukkig
zijn, als zijn werkvolk gelukkig is. Samen
werking, hartelijke, broederlijke overleg
ging zijn middelen om te vormen een volk
dat drankvrij is.
Een werkgever moet willen zien, da.t
zijn werklieden vooruitgaan. Spr. gelooft,
niets van de phrasehoe meer ze verdie
nen, hoe meer ze drinken. Stoffelijke wel
vaart is een voorwaarde om den alcohol-
duivel te overwinnen.
Ook de armenverzorgers kunnen veel,
zeer veel doen. In schoone woorden geeft
spr. een beeld van den H. Vincentius a
l'auio. De armenverzorgers zien de ellende
der zielen overal om zich heen. Alcoho
lisme is een ramp, een ellende en principe
van degeneratie. Alleen door samenwer
king is te overwinnen. Als ik, zoo sprak
prof. De Groot, geen eerbied had voor
drankbestrijding wilde ik nooit Vincenti-
aan zijn.
Mannen en vrouwen moeten samenwer
ken om den heiligen oorlog tot een einde
te brengen tol eer van Christus. Een
mooie hulde bracht spreker aan de vrou
wen; een vrouw is de moeder van het
dr. Ariënsfonds.
De vrouw kan van bovenaf optreden.
In de vrouwen heeft God gelegd den kos-
telijken onuitsprekelijfcen schat van liefde.
Mogen zij daarmede kwistig zijn ten voor-
deele der matigheid. Bedenkt het wel, het
groote, heilige, ideale is gelegen in de
matigheid in alle vormen.
De wil moet gesterkt, gestaald, geleid
worden, we moe'ten heens turen naar de
vorming der vrijheid, de heerlijke vrijheid,
die uit God Is, die vrijheid wordt aan
boeien gelegd door het alcoholisme.
Een heerlijke opwekking sprak de rede
naar tot allen om ongelukkigen te helpen,
opdat ze weer voor ons zullen staan, vrij:
als een kind van God.
Zieleschoonheid en welvaart staan op
het spel. De draak van het alcoholisme
moge niet langer leven, H. Michaël door
steek hem met uw lans.
Vrede heerscht in de woningen, waar
de matigheid heerscht. Waakt en bidt in
de paleizen en in de hutten der armen,
dat de engel der matigheid moge negeeren.
Na een heerlijke peroratie oip de matig
heid sloot de gewijde spreker zijn schoone
rede met de woorden: de strijd voor de
matigheid is een groot stuk christendom,
daaraan zij dus de overwinning.
De voorzitter bracht ten slotte dank aan
allen, en ook aan de nie'-katholieken, voor
hun getuigenis, wat ze voelen voor 'ons
strijden, omdat die strijd ook de hunne
is, voor de woorden der Belgische en
Duitsche afgevaardigden.
We moeien verkrijgen meer wetenschap,
meer kennis van het alcoholisme. Mogen
de volgende dagen van het congres, die
zijn dagen van werken, even welgeslaagd
zijn als deze openingsvergadering.
Met den groei: Geloofd zij' Jesus Chris
tus, werd deze prachtig geslaagde eerste
congresdag gesloten.
Het concert, dat door het slechte weer
in de zaal plaats had, werd druk bezocht.
Tweede dag.
Maandagmorgen van 9 lot 12 vergader
den twee afdeelingen, terwijl de Nederl'.
Mariavereenigingeii eene afzonderlijke bij
eenkomst hielden.
In de eersle a.fdeeling voerde eerst het
woord paler Dr. Cyprianus Verbeek, Osch,
over „Liefdadigheid" en alcoholisme.
Zijne rede was belichaamd in de con
clusion, die met een kleine wijziging als
volgt werden aangenomen:
1. De liefdadigheid moet uit haar wezen
bij haar werkzaamheid rekening houden
met het Alcoholisme.
2. Het is hoogst wenschelijk, dat de
leden der vereenigingen van liefdadigheid
het alcoholvraagstuk bestudeeren en leden
zijn der vereenigingen van drankbestrij
ding.
3. Het is in beider belang, dat de ver
eenigingen, sub 2 genoemd, samenwerken
en elkander zooveel mogelijk moreel en
financieel steunen.
Uit de gevoerde gedachtenwisseling trok
do voorzitter, Mgr. Diepen, het besluit, dat
er algemeen© dienstplicht is om rekening
te houden met het alcoholisme. Wie dus
plaats neeml in de actie der liefdadigheid,
zal vanzelf ertoe moeten komen om plaats
te nemen in de rangen der drankbestrij
ders. (Applaus.)
Daarna behandelde de heer P. Mesker,
leeraar aan het gymnasium te Maastricht.:
Kinderbescherming en alcoholisme.
Na zijne prachtig gedocumenteerde uit
eenzettingen stelde deze de volgende con-
clusiën
1. Achterlijkheid, verwaarloozing en cri
minaliteit der jeugd zijn veelal toe te
schrijven aan het alcoholisme der ouders;
2. Achterlijke, verwaarloosde en misda
dige on volwassenen behoeven meer dan
normale kinderen bescherming tegen het
drankgevaar;
3. Bij de opvoeding en 'tonderwijs van
bedeelde kinderen houde men met het
voorafgaande rekeningmen voede hen op
in geheelonthouding en ruste hen uit met.
do kennis van 't alcoholisme als wapen
voor 't verdere leven.
Eenigszins gewijzigd werden deze aan
genomen,. Een levendig debat, werd ge
voerd.
