Zaterdag 17 Augustus 1907.
Derde Jaargang.
BUITENLAND.
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
JVo. 97.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
geïllustreerd zondagsblad
voor abonné's f0.371/», voor niet-abonné'a>.046
Verschijnt eiken MAAHDAG-.JVQEHSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Korte Inhoud Zondagsblad.
italië.
duitschland.
rusland.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant0X)ö
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën Van 15 regeb f 0.60iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Platen: De pier te IJmuiden.en de por
tretten der 1slachtoffersverschillende
afbeeldingen van den automobieltocht Pe
kingParijs; spoorwegongeluk te Angers;
tentoonstelling oud porselein; de nieuwe
minister van Marine; opheffing der Schut
terij te 's Gravenhage en Amsterdam; ke-
gelwedslrijdmilitaire sportfeesten;
bondsfeest A. N. W. B. met tekst.
VerhaalMededingers.
Een nieuw middeldat oud is.
De Rechterzijde is verloren!
Het wondermiddel is gevonden, om de
reeds zoo lang en zoo hopeloos verdeelde
partijen Links samen te brengen, hecht
aan elkander te binden.
De uitvinder van dit wondermiddel is
do socialistische Amsterdamsche pnder-
.wijzer Gerhard.
En het bestaat in de grondige verbe
tering der openbare lagere school en de
onderdrnkking, de wegneming
van het hij zonder Christel ij k
o n d e r w ij s 1
- Inderdaad, een probaat middel.
Ziehier, wat dhr. Gerhard schrijft:
„Zal Nederland komen op den weg
van den vooruitgang?
Zal Nederland een inderdaad libe
raal en deniokratisch land worden?
Ja, maar alleen als de oorzaak van
den tegenwoordigen 'stilstand is weg
genomen: n.l. zijn bijzonder kerkelijk
onderwijs of m. a. w. ja, maar alleen
door een grondige verbetering van het
openbaar lager onderwijs en vestiging
hiervan, waar 'tnog niet is".
En eerder schreef hij
„Wij zien duidelijk, dat -het bolwerk
van het klerikalisme gevonden, wordt in
die streken, waar het bijzonder, dat is
onder de heerschappij van de kerk
staande onderwijs bloeit, dat daaren
tegen de liberalen hun steun vinden
daar, waar de openbare school de over-
heerschende is/De twee provincies waar
nog nimmer een liberale kandidaat is
doorgedrongen, n.l. Limburg en Noord-
Brabant, zijn zoo goed ais geheel over
geleverd aan de kerk, wat het volks
onderwijs betreft. Wel zijn er nog open
bare scholen, maar deze zijn in het
.wezen der zaak vrijwel gelijk aan de
bijzondere scholen in die provincies".
Het bijzonder, vrije onderwijs is dus
weer de vijand, en 's hoeren Gerhard's
ideaal schijnt 't te zijn nogmaals een feilen
schoolstrijd te ontketenen en ons de lie
felijke dagen terug te brengen van K a p-
p e y n e, befaamd om zijn in den school
strijd gesproken woord, dat de minder
heden maar moesten onderdrukt worden.
Met ziet het: de vinding van den heer
Gerhard is niet nieuw en de Rechter
zijde zal het nog wel bolwerken; meer
heeft men vroeger hetzelfde spelletje be
proefd.
Maar indien het waar is, dat wie met
de school ook het kind heeft, en met
het kind den man wat de heer Ger
hard wel niet zal ontkennen dan le
vert dit pleidooi voor het openbaar on
derwijs om een „inderdaad liberaal Ne
derland te worden", het klare bewijs, dat
men aan de zijde der frontmakers tot de
juiste overtuiging gekomen is, dat. (to
openbare school de leerlingen vormt tot
liberale of socialistische mannen.
En dan jromt de beruchte neutrali
teit leelijk in 't gedrang.
Zij deze gevolgtrekking voor ons een
scherpe waarschuwing en houden wij ons
bijzonder, christelijk onderwijs hoog in
Een voorproefje.
Zijn onze inlichtingen juist, dan heeft
de nieuwe redacteur der „Goesche
C o u r a n t" de lezers van dit Wad Woens
dagavond van zijn eerste pennevrucht doen
smullen.
„Het Vaderland" bracht volgend
bericht:
„Heden (Zondag) is in alle R.-Kathor
lieke kerken te Breda van den kansel,
tot de parochianen de dringende uitnoo-
diging gericht om do oude „li r e d a-
s c h o Courant" niet le lezen of op
andere wijze te steunen en dit wel met
het oog op de jongste gebeurtenissen".
En nu is 'tniet te verwonderen, dat
de hier geïmporteerde redacteur, die nauw
aan die „Bredasche Courant" verbonden
was, de fiolen van zijn toorn moest uit
storten.
Wat hij dan ook doet door onder het
motto: „Dompers" dat is de Katho
lieke geestelijkheid o. a. te schrijven:
„Wat moet de geestelijkheid toch over
tuigd zijn van het steekhoudend©
der redeneeringen van een blad, als men
zoo bang is dat de schapen het onder
oogen zullen krij'gen.
Wat staan wij dan toch vaster in onze
schoenen".
Wie denkt hier niet aan ihet spreekwoord
van den waard en zijn gasten?
Want, dat deze redactie durft gewagen
van steekhoudendheid en vast-in-de
schoenen-staan, is werkelijk al te mal.
In het huis van den gehangene spreekt
men immers niet van den strop.
Overigens zal de geestelijkheid wel min
der overtuigd geweest zijn van het „steek-
houdende"(der redeneering van bedoeld
blad, dan van het hoogst verderfe
lijke van zijn inhoud.
Zoodat de Kerk dus getrouwelijk haar
plicht van waakzaamheid vervulde, toen
Zij, als een zorgzame Moeder, bij monde
Haxer geestelijkheid waarschuwde tegen
wat Haren kinderen geestelijk schade kan
berokkenen.
De Italiaansche Regeering
en de Anti-Katholieken Bewe
ging. De Romeinsche briefschrijver van
het „Hbl. van Antwerpen", melding ma
kende van de anti-Katholieken beweging,
tengevolge der zoogenaamde kloosterschan
dalen, bespreekt daarbij ook de houding
der Italiaansche regeering. Wat daarvan
te zeggen? vraagt hij.
„Zij is hevig aangevallen door de katho
lieke bladen en inderdaad, in 't begin van
de beweging hebben de overheden ze eer
der schijnen te begunstigen dan tegen te
werken. Er zjjn in alle baast door den
minister van binnenlandsche zaken enquêtes
bevolen over katholieke gestichten. Te
Varazze is de houding der overheden gemeen
geweest, zooals ik reeds zegde, maar men
kan betwijfelen of zjj met toestemming der
regeering hebben gehandeld.
„'t SchjjBt dat een kopstuk dier plaats
door deze handelwijze de openbare aandacht
heeft willen afwenden van zekere andere
schandalen, echte, waarin hij van dichtbij
gemengd was.
„Wat er van zjj, het is zeker dat in het
begin de priesters en de Katholieken, die
beleedigd waren, niet den steun hebben
gevonden waarop zij recht hadden van
wege de bewindvoerders. Maar nu doen de
zaken zich wel wat anders voor. M. Giolitti,
die gewoonlijk vijand is van mededeelingen
aan de pers, heeft zich laten interviewen
door de .Stampa" en hij heeft er zich op
beroemd in deze omstandigheden tot mik
punt te zjjn geweest van de kritiek der
klerikalen, en der antiklerikalen, wat
volgens hem een teeben is dat hij in den
gulden middenweg is gebleven. Dat zou
nochtans ook kunnen beteekenen, dat hij
behoort tot degenen„die, zooals Dante zegt,
hateljjk zijn aan God en aan zijne vijanden.
„Daarenboven stelt men overal het werk
vast van uitzendelingen der loge, die op
zoek zjjn naar schandalen, werkelijke of
veronderstelde, ten nadeele der kloosters.
Tot hiertoe heeft deze veldtocht niets
opgeleverd, niet meer dan declamaties van
redenaars op meetings, welke zoowat overal
worden bijeengeroepen, maar welke vijandig
of boel worden onthaald, daar waar de
secte geen voldoende kern heeft van mannen,
die haar verkleefd zjjn.
,,'t Is te La Spezzia dat de anti-klerikale
beweging het hevigst is geweest. Die stad
is dan ook het brandpunt van de vrijmetse
larij en telt niet minder dan 24 loges.
Buiten het doel: de Kerk in discrediet te
brengen, heeft de vrijmetselarij ook nog
een bijzonder doel, namelijk het onderwjjs
aan de kloosterlingen te ontnemen en het
lager onderwijs aan den Staat over te
dragen, ten nadeele der gemeenten.
„Te Rome is er ook een bjjzonder kies-
doel: dat van de gemeenteverkiezingen in
de maand November te doen gelukken,
door ze op anti-klerikaal terrein te brengen.
Maar deze berekening zou kunnen uitvallen
tegen hare voorstanders.
FRANKRIJK.
Doodstraf. Voor de zooveelste
maal heeft de jury van het departement
Seine een verzoekschrift gezonden aan
den president der republiek, met den
wensch, dat de doodstraf behouden moge
blijven en toegepast worden, op grond
van de overweging, dat de misdadigheid
toeneemt in Frankrijk en dat deze toene
ming samengaat met de verzachting van
de straffen.
De koning van Engeland heeft een be
zoek gebracht aan zqn neef, den Keizer
van DuitschLand.
Er zal te Wilhelmshöhe wel over politiek
gesproken zgn. Keizer Wilhelm was geflan
keerd door den rijkskanselier von Biilow
en koning Eduard door Charles Hardinge,
den vasten onder-staats-secretaris, wij zou
den zeggen den secretaris- generaal, van
buitenlandsche zaken. En Hardinge schijnt
een man te zijn, die in de leiding van En-
gelands buitenlandsche politiek, met alleen
uit kracht van zijn ambt, een woord mee-
speekt. Op de politieke reizen van koning
Eduard gaat hij nag al eens mee.
Maar veel tijd om rustig over zaken te
spreken, die geen vreemde ooren mogen
hooren, is er toch niet geweest. Om 1.15
kwam de trein aan. Na allerlei voorstel
lingen de rit naar het kasteel. Parade, noen
maal. Om half vijf rit in auto's naar het
kasteel Wilhelmsthalin de eerste auto
zaten keizer en koning met von Billow. Of
er toen veel verhandeld is kunnen worden
Op het kasteel werd de thee gebruikt,
daarna bezoek aan de stoeterij te Beberbeck.
Om 8 uur naar Wilhelmshöhe terug. Om
9 uur avondeten, daarna „cercle". Toen naar
't station, vanwaar de trein om 11.30 weg
reed. Op 't perron, naar 't heet, zeer har
telijk afscheid tusschen de twee vorsten.
Trouwens de toosten aan 't avondeten waren
ook hartelijk gesteld.
Van de beschikbare uren mset ook nog
afgetrokken worden de tijd aan het ver-
kleeden gebruikt. Keizer Wilhelm kwam
g middags aan t station in de uniform van
maarschalk van het Engelsche Leger, was
op de automobielrit in een burgerpak, aan
't avondeten in de uniform van de Duitsche
garde-dragonders, en op den rit naar den
trein weer in dat van Engelsch veldmaar
schalk. De koning van Engeland kwam en
vertrok in de uniform van de Duitsche
garde-dragonders, en was op den automo
bieltocht in burgerkleeren.
Hjj is nu te Ischl bij den Keizer van
Oostenrjjk op bezoek.
Grove misbruiken zijn ontdekt op den
Siberischen spoorweg. De hoofdinspec
teur der spoorwegen heeft een onderzoek
ingesteld en de klachten maar al te waar
bevonden. Van 19041907 is de Staat
voor ten minste 10 millioen roe
bels benadeeld, vooral door val-
sche vrachtbrieven. Daardoor raakten
telkens goederen, ook die niet verzon
den waren, „zoek" en moest daarvoor
vergoeding worden verleend. Men vond
tal van waren die zelïs 2 jaren aan de
stations lagen en niet afgeleverd waren.
De beambten spanden samen met koop
lieden, die, ofschoon zij hun goederen
ontvangen hadden, toch wegens „zoek
raken" vergoeding eischten en kregen, en
dan met de ambtenaren deelden
Soeworin, de redacteur van het Nowoje
Wremja, schreef dezer dagen in zijn blad
„Er zijn tegenwoordig op aarde
1.530,000,000 mensehen van wie 830,000,000
of meer dan de hellt, in Azië wonen.
Uit Azië is de Beschaving naar Europa
gekomenmaar uit Azië kwamen ook de
volken die deze beschaving hebben vernie
tigd. Wat zal geschieden, wanneer dat vree-
seljjk aantal millioenen volledig ontwaakt
en beschaafd zal zijn, zelf fabrieken zal
gaan bouwen en alles zal voortbrengen,
dat nu door Europa geproduceerd wordt
voor Azië
En wat zal geschieden wanneer over 20
jaar China een leger heeft van 2,000,000
man Het is moeilijk zich daarvan een
voorstelling te maken Rusland's interna
tionale rol, die het, dank zjj zijn reusach
tige bezittingen, in Azië kan spelen, is
nog eerst kortelings begonnen en ook het
politieke leven van het Russische volk is
in zijn eerste begin. Wie weet of misschien
niet reeds de dag nabjj is, waarop de
Vereenigde Staten hun „graaf Witte" naar
Petersburg zullen sturen, om daar met de
Japanners het vredesverdrag te sluiten, dat
een eind maakt aan den oorlog, welke nu
al zoo onophoudelijk wordt voorspeld."
Te Lodz is een bende terroristen van
acht personen in hechtenis genomen. Men
vond in hun bezit tal van bommen, wape
nen en oproerige geschriften. Te Riga zjjn
acht revolutionairen doodgeschoten. Bij
Blisabethgrad hebben, volgens een bericht
uit St. Petersburg, bandieten een trein
overvallen. Zjj drongen in een wagen,
waarin twee kassiersbedienden gezeten wa
ren (hoe wisten zij dit zoo precies?) en
roofden een bedrag van vijftigduizend roe
bel.
MAROKKO.
Volgens de laatste berichten uit Casa
blanca Worden de Europeesche troepen
nu niet rust gelaten door den vijand. Het
maakt den indruk of de stammen ont
moedigd zijn of vermoeid, seint de cor
respondent van de Temps te Tandzjer.
Deze correspondent meldt ook, dat het
te Tandzjer zelf volkomen rustig is, maar
dat ondanks deze kalmte de Joden toch
in grooten getale naar Gibraltar- trekken.
Vele Joden, die nit Casablanca het bin
nenland ingevlucht waren, zijn in de stad
teruggekeerd. Zij vertellen, dat de vier
machtigste kaids in 't Zuiden zich ver
bonden hebben om een groote macht bij
een te brengen en de vreemdelingen aan
te vallen.
KOREA.
Een prins zonder land. Prins Ji,
een der leden van de koreaansche delegatie,
die in Den Haag de vredes-komedie be
lichtte, kreeg te New-York kennis van het
feit, dat in Korea zijn doodvonnis is uit
gesproken. De prins heeft aan een persman
meegedeeld, dat hij niet voornemens is naar
zijn vaderland terug te keeren en daar het
hoofd te steken in den japanschen strop.
Ji heeft dezer dagen aan president Roo
sevelt laten vragen, of deze hem niet officieel
zou willen ontvangen. Maar Roosevelt
„had geen tijd."
Uit Seoel wordt bericht, dat de Japan
ners na een hevig gevecht van twee da
gen het eiland Kangwha in de monding
van de Han vermeesterd hebben. Daar
hadden weggeloopen Koreaansche solda
ten post gevat. De Japanners war^n 400
man sterk en hadden machinekanonnen.
Ten slotte werden de oude forten, die
er op het eiland zijn, genomen en alle
Koreanen gedood of gevangen genomen.
Volgens nog onvolledige berichten sneu
velden er 40 Koreanen en werden er eeni-
ge honderden gewond. Elders in den lan
de wordt er nog telkens op verschillen
de plaatsen tusschen Japansche en Kore
aansche soldaten gevochten.
Abbé Santo 1. Onlangs haastten de
liberale en socialistische bladen zich, de
veroordeeling bij verstek te melden van
abbé Santol. Zij zullen zeker niet nalaten,
thans .ook te willen berichten, dat deze
geestelijke in hooger beroep is vrijgespro
ken van "them ten laste gelegde. In 't eind
vonnis, dat de 9e Kamer van strafzaken
te Parijs in deze zaak heeft geveld, wordt
hulde gebracht aan de achtbaarheid, den
ijver, de oprechtheid en de onbaatzuchtig
heid van den veelgesmaden priester.
Deze vrijspraak staat gelijk met. de ver
oordeeling van het hyena- en fakir-blad,
den „Matin", hetwelk tegen abbé Santol
een lage campagne gevoerd en een gerech
telijk onderzoek uitgelokt heeft, hetweljk
niet minder dan ,elf maanden duurde.
(Tijd.)
Dr. J. van den Brink met den heer
A. C. Bom door den gemeenteraad te
Breda niet als raadslid toegelaten, heeft
aan Gedep. Staten van Noord-Brabant een
rekest gezonden, waarin hij tegen de be
slissing van den gemeenteraad opkomt
en verzoekt, dat God. Staten de toela
ting van den heer A. C. Bom en hem
zullen bevelen.
GOES. Koninklijk bezoek. De
directeur-Generaal van Staatsspoorwegen
en de opzichter van dien dienst, vertoef
den Woensdag alhier, ten einde plannen
te beramen voor den doortocht van de
Koninklijke familie en voor versiering
aan het station.
Naar wij vernemen zal een rechte door
gang gemaakt worden, zoodat de afslui
ting en een gedeelte muur zal weggebro
ken worden aan het passagiersgoederen-
lokaal en eenige versiering zal worden
aangebracht. De heeren hadden in ver
band hiermede neg een comparitie met
den Burgemeester op het stadhuis.
De commissie voor de herstelling
der Groote of St. Magdalenakerk heeft,
nu door verschillende oorzaken de
f30.000, welke volgens hare vroegere be
rekening daarvoor noodig zouden zijn,
thans tot f41.000 zijn gestegen en de
regeering bereid is haar toegezegde bij
drage van f 4000 per zeven jaar te be
stendigen en alzoo te brengen van
f 20.000 op f 28.000, terwijl ook de kerk
voogdij besloten heeft zeven, achtereen
volgende jaren f 1000, dus f 7000, beschik
baar te stellen, aan de particulieren, die
indertijd een jaarlijksche bijdrage gedu
rende vijf jaren hebben toegezegd, ver
zocht die bijdrage eveneens voor zeven
jaren te willen verleenen.
Men is begonnen de groote lan
taarn op de Markt weg te breken. Op de
plaats waar deze lantaarn heeft gestaan,
komt nu de muziektent. Deze zal een
steenen voet krijgen. Er om heen komt
een bloemperkje, afgescheiden van de
Markt door een ijzeren hek. Waarschijn
lijk zullen aan de buitenzijde der muziek
tent vier lantaarns worden aangebracht,
die de plaats zullen innemen van de nu
weggebroken lantaarn.
Onaangenaam bezoek. Een
bewoner van de Voorstad had Dinsdag
morgen zijn huisdeur open laten slaan.
Terwijl de huisvrouw in de keuken be
zig was werkzaamheden te verrichten
werd zij plotseling opgeschrikt door
vreemd bezoek: een paar koeien, die door
de voordeur naar binnen waren gekomen,
stapten doodbedaard de keuken in en
gingen vervolgens een kijkje nemen in
het tuintje, waar zij echter weinig eer
bied betoonden voor de groente en bloe
men.
Men slaagde er ten slotte in de dieren
door de achterdeur weg te drijven.
De heer W. L. Kalkman is aange
steld als onbezoldigd rijksveldwachter.
In antwoord op een gezamenlijk ver
zoek, door de miliciens-verlofgangers aan
den Commandeerenden Officier van het
2e Bat., 3e Heg. Inf. te Middelburg, om
de festiviteiten ter gelegenheid van de
komst van If. M. de Koningin alhier bij
te wonen, is een schrijven ontvangen dat
op dit verzoek geen acht zal geslagen
worden, doch dat de miliciens na onder
de wapenen te zijn gekomen, hun verzoe
ken kunnen indienen langs den hierar-
chieken (1) weg en deze dan in behande
ling zullen worden genomen.
Een graanhandelaar alhier is er
maar leelijk ingeloopen met. den verkoop
van 400 H.L. graan per telegram aan een
Rotterdamsche firma. In plaats van e 1 f,
wat de bedoeling was, ontving de koo-
per de offerte tegen tien gulden per
hectoliter. De kooper sloeg dadelijk toe
en de verkooper was verplicht te leve
ren. Naar men mededeelt, moet de tele-
graafbeambte de vergissing gemaakt heb
ben, maar volgens de wet niet te tref
fen zijn.
Drie belhamels hebben van T. uit
Goes, die met een zoetkraam op de Ier-
seksche kermis stond, Woensdagnacht een
trommel met koek en twee rijtuiglantaarns
weggenomen.
De politie is er in geslaagd de daders
op te sporen.
MIDDELBURG. In de Woensdag middag
gehouden zitting van den gemeenteraad
werden de geloofsbrieven van de onlangs
gekozen raadsleden goedgekeurd.