Het Spook in liet Keizersslot.
Dinsdag 6 Augustus 1907.
Derde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
GODSDIENSTLOOZE OPVOEDING.
FEUILLETON.
BUITENLAND
JVo. 92.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.371/,, voor niet-abonné's„045
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels tO.BO; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
De godsdienstlooze school heeft at heel
wat op het geweten.
De vrucht der godsdienstlooze Staats
school in Frankrijk is niet alleen een on-
geloovig geslacht, maar een geslacht van
jeugdige boosdoeners.
Zoo schrijft B o n j e a n, rechter aan het
Seine-gerechtshot'
„Frankrijk gaat den afgrond tegemoet...
De voorname schuld van het zedenbederf
en van de ontaarding is de gods
dienstlooze opvoedin g".
„De 1 e eken sch o 1 en, zegt de Pa-
rijsche rechter van instructie G u i 11 o t,
hebben een afschuwelijk bankroet ge
maakt; immers, met het godsdienstig ide
aal is tejens elk ander ideaal verdwe
nen de vaderlandsloozen groeien aan het
zelfde hout als de goddeloozen".
Hef zedelijk bankroet wordt door allen
erkend, zegt de protestant B n i s s o n, die
zelf 20 jaren voor hel verwereldlijken der
scholen gewerkt heeft.
Van de officieele treurige misdadigers-
statistieken zullen we maar zwijgen.
Te Parijs is het zedenbederf der uit de
gemeentescholen komende jeugd
van de arbeidende klasse schrikwekkend.
Eertijds onbekende schandelijkheden zijn
thans aan de orde van den dag. De ze
den va,n Sodoma houden met de jeugd
nogmaals haren intocht. Sedert twee of
drie jaren is het getal der veroordeelden
onder de 16 jaren verdrievoudigd.
En dal men verder bij de balie inziet dat
de godsienstlooze school de
schuldige is, moge blijken uit volgend
staaltje.
In een der Fransche gerechtszalen werd
voor eenige jaren een merkwaardig plei
dooi gehouden.
Er slond een zekeren Gaudot terecht,
een jongmensch van 17 jaar, die een oude
vrouw vermoord had, om haar van
enkele stuivers te berooven. De
jeugdige misdadiger bekende volmondig en
mei een cynisme, dat zijn rechters de ha
ren ten bergé deed rijzen.
Er was dus geen vrijspraak te hopen en
zelfs geen verzachtende omstandigheden
konden worden aangevoerd.
De advocaat, mr. Saint Appert, beproef
de dat dan ook niet, maar van verdediger
werd hij aanklager, aanklager van de
justitie zelve.
Hoe zal het vonnis luiden? vroeg hij.
Ik weet het niet. Maar hoe het ook
7.)
Met deze 'woorden verwijderde Maria
Theresia zich, den ouden dienaar in gren-
zenlooze ontsteltenis achterlatende.
De Keizer, zijn meester, reeds hier en
slapende in de aangrenzende kamer I Hoe
was dat mogelijk, daar de kamerdienaar
toch het binnentreden van zijn meester
bemerkt moest hebben.
Hoe zonderling ontsteld zagen de (rek
ken van Maria Theresia er uit!
Met knikkende knieën wankelde de ka
merdienaar naar den ingang tot de aan
grenzende kamer, voorzichtig hief hij de
zware stof op en ontstelde andermaal
Diepe duisternis heerschte er in het slaap
vertrek. De Keizer sliep nog steeds bij
een klein licht. De bediende stak een
kaars aan, bm er zich met eigen oogen
van te overtuigen, dat zijn meester wer
kelijk op het bed rustte. Toen hij ge-
i?s- vertl©k binnentrad, zag
uj den Keizer op den rand van zijn bed
kitten, met een doodsbleek gelaat en ver
warde haren.
Majesteit 1 stotterde de oude man.
handen °n'Vle' '*e brandende kaars zijn
De Keizer stond op en hel scheen als-
ui tv alle, een is er hier, die schuldiger
is dan de schuldige zelf. Dien schuldige,
ik wijs hem u aan, of liever die schul
digen klaag ik aandat z ij t g ij, m ij n e
h e e r e n, die m ij aanhoort; gij, die
de maatschappij vertegenwoordigt, die,
maatschappij, welke zich gedrongen ziet
de misdaden te straffen, welke hare zorge
loosheid en verdorvenheid niol hebben
weten te voorkomen.
Daar aan den muur, voor mij, zie ik
en begroet ik Christus aan het kruis. Hij
is hier in uwe rechtzaal (sinds is het
Christusbeeld ook uit de rechtzaal ver
dreven )daar waar gij den misdadiger voor
uwe balie daagt. Waar om is H ij niet
in de school, daar waar gij hot kind
roept, om het te onderwijzen? Waarom
straft gij onder Gods oog, wanneer gij
de zielen vormt buiten Hem? En waarom
moet Gaudot den God van Golgolha hier
voor de eerste maal ontmoeten?
Waarom heeft hij Hem niet ontmoet voor
de banken zijner school?
Dan zou hij zonder twijfel de bank der
schande hebben vermeden waarop hij
thans gezeten is. Wie heeft hem gespro
ken over zijne ziel, over de plichten je
gens zijhen naasle, over de broederlief da?
Wanneer heeft men hem het Goddelijk ge
bod geleerd; „Gij zult niet doodslaan"?
„Men heeft deze ziel overgelaten aan
hare booze driften. Dit kind heeft geleefd
als een jong wild beesl in de woestijn,
alleen in deze maatschappij, welke den
tijger gaat dooden, terwijl zij op het ge
schikte oogenblik zijne nagels had moeten
afknippen, zijne bloeddorstigheid wegne
men".
Gaudot hoorde dit prachtig en voor hem
zoo vreemd pleidooi met verstomming,
met zekeren triomf aan, en een glans van
voldoening lichtte in zijn oogen, toen do
heer Saint Appert eindigde met den uit
roep: „Ja, mijne heeren, u beschuldig ik;
u, beschaafden, die slechts barbaren zijl,
u moralisten, die de groote trom roert ten
bale van godloochening en zedenbeder
vende lectuurEn gij verbaast u, dat
men u antwoordt met misdaad en ver
dorvenheid?
„Veroordeelt mijn cliënt, dat is uw recht.
„Maar ik beschuldig u, en dat is mijn
plicht".
ITALIË.
Hoe Leo XIII gestorven is. In de
Revue vinden wij uit het onuitgegeven
oï hij zichzelven met geweld beheerschte.
-Plaats het licht hier en laat mij al
leen, beval Franz I. Ik ben vermoeid 'en
wil thans slapen.
Uwe Majesteit, ik heb stamelde
de lijfdienaar en wilde een belangrijke
vraag doen.
De Keizer liet hem echter niet uitspre
ken, doch zond hem met een besliste
handbeweging weg.
En toen hij zich nu alleen bevond,
streek hij zich met d© hand over het
voorhoofd.
Het was de witte vrouw, mompelde
hij, die mij uit de zaal lokte en die ik
volgde door alle geheime gangen, tot hier
heen, waar zij voor mijn bed verdween.
Zoude er aan de zaak toch iets waars
zijn?
Een huivering ging er door de gestalte
des Keizers, die zonderlingerwijze nog
voor weinige minuten schijnbaar rustig
slapend op het bed lag, terwijl Maria The
resia zich over hem heen boog.
Daarbuiten in den langen, donkeren
corridor schreed de Keizerin met een
somber gelaat over de marmeren vloer.
Mijne oogen hebben mij niet bedro
gen, het was eene vrouw, die langs mij
heenging, al zweert de oude dienaar ook
honderdmaal, dat hij er niets van zag'.
De Keizerin boog zich over de borst
wering en keek op het Burgplein. Ver
scheidene fakkels flikkerden op het ach
tergedeelte daarvan op. Een verward ge-
dagboek van een ooggetuige de volgende
bijzonderheden over de laatste oogenblikken
van Leo XIII (20 Juli 1903 nam. 3 50).
De doodstrijd des Pausen begint.
Prof. Lapponi, die zich onafgebroken op
de hoogte houdt van de zoo gevreesde,
doch onvermjjdeljjk naderende catastrophe,
geeft aan den kardinaal-poenitencier een
teeken om met de gebeden der stervenden
te beginnen. Kardinaal Vannutelli, in 't
paarsch gekleed, begint, onder zichtbare
ontroering der aanwezigen met eenige woor
den van bemoediging en genegenheid te
richten tot den H. Vader. Dan gaat hij
over tot het droevig officie, terwijl met
bevende hand Mgr. Angeli de kaars vast
houdt en de aanwezigen met gedempte
stem antwoorden.
De H. Vader houdt de oogen gesloten.
Nu en dan doet een lichte trilling de oog
leden bewegen.
Nadat de litanie van alle Heiligen ge
ëindigd is, begint de kardinaal poenitencier
het Proficiseere op een teeken van
den geneesheer, die met bezorgdheid het
uitgeteerde gelaat van den stervenden Paus
gadeslaat, wiens pols hij vasthoudt.
Vervolgens zegt kardinaal Vives y Tuto
langzaam de schietgebeden geëigend voor
dit verheven oogenblik. In het bijzonder
bidt hij die, welke de stervende Paus heeft
toegevoegd arn de Litanie van het Heilig
Hart; Jesu, spesmorientium!...
Jeau, Corona Sanctorum omni
um Ten slotte roept hij voor den ster
vende de heiligen en zaligen aan, welke
door Leo XIII tot de eer der altaren ver
heven zijn.
Eensklaps opent de Paus door een laatste
krachtsinspanning de oogen en keert het
hoofd naar de zijde, waar zijn trouwe ge
neesheer zich bevindt en zegt met koorts
achtige stem„Beste Lapponi, welk een
hevig lijden
Het waren zijn laatste woorden. De oogen
sloten zich weer en op het gelaat teekende
zich nu nog meer af die bleekheid, welke
een voorbode is van den dood. Inderdaad,
het beslissend oogenblik naderde nu met
rasse schreden.
Doctor Lapponi, meenende nu dat het
einde gekomen was, hield een kaars voor
de lippen des H. Vaders. De vlam bewoog
nog een weinig. Een oogenblik later her
haalde de dokter nog eenmaal deze proeve
en de vlam bleef nu onbewogen. De opper
priester, wiens hoofd op zijde gevallen was
en wiens armen uitgestrekt langs liet lichaam
lagen, had onmerkbaar zjjn laatsten zucht
geslaakt. Hij ruste in vrede.
Te Riese is overleden de zwager des
Pausen Giovanni Parolin oud 77 jaar. Hij
was zeer bemind en geheel de gemeente
is in rouw. De H. Vader schreef zijn zuster
de weduwe Theresia, dadelijk een troost
brief en ontving Gilda, dochter des over
ledenen, die te Rome op het St. Pietersplein
bij de beide andere zusters des Pausen
woont, in andientie. Van 9 kinderen zijn
7 getrouwd, een is pastoor te Possagno en
één kloosterzuster is overleden.
druisch van stemmen drong tot. haar op,
doch zij kon de afzonderlijke woorden
niet verstaan. Daarop droeg men een on
beweeglijk lichaam voorbij, waarin de
Keizerin een soldaat herkende. Verschrikt
trad zij achteruit en op dit oogenblik
juist begon het op den St. Stephanusto-
ren te slaan.
Eén uur!
Het scheen der Keizerin toe, alsof er
op den achlergrond van de zuilengang
een witte streep wegfladderde.
III.
De dochter van den Archivaris.
In een zijvleugel van den Keizerlijken
Burg bevond zich de lieve woning van
den Hofarchivaris. Zij bestond uil, drie
matig groote kaniers, welke gelijkvloers
lagen en op een klein en sierlijk aange-
legden ituin uitzagen, waarin de bloemen
bloeiden. Achter de schoone ruiten schit
terden witte gordijnen uit fijn handkant-
werk bestaande. Een waas van geluk en
levendigheid lag er over 't geheel. Wan
neer de zon boven de daken van den
Hofburg stond, vielen ook hare stralen
naar omlaag, om dit afgelegen plekje, dat
door twee tevreden, gelukkige menschen
bewoond werd.
De hofarchivaris was een man van
omstreeks 60 jaar. Na velerlei lotsver-
wisselingen, die hem de geheele wereld
doordreven, vond hij eindelijk voor lange
jaren een vast onderkomen in Weenen.
De H. Vader zal Vrijdag 9 dezer den
dag zijner kroning herdenken. Z. H. zal
dien dag op den troon de H. Mis bijwonen,
welke door kardinaal Merry del Val inde
Sixtijnsclie kapel om balf tien zal worden
opgedragen. In roode Cappa magna zullen
de kardinalen daarbij assisteeren.
De kardinaal- staatssecretaris Merry del
Val heeft tot den voorzitter der Spaansche
antiduel-liga een schrijven gericht, waarin
o.a. het volgende over het duel gezegd
wordt
„Het komt den Heiligen Vader voor, dat
dat bedroevend restant uit een ongelukkigen
tijd, waarin het recht van den sterkste
gold, al te zeer in tegenspraak is met de
veelgeroemde beschaving van onzen tijd.
Wil de maatschappij werkelijk en niet
slechts schijnbaar bewijzen, dat zij den
gezonden vooruitgang op het pad der deugd
én gerechtigheid liefheeft, dan mag ze niet
langer meer dulden, dat het als een eer
geldt zoo vele eeuwen terug te gaan in de
beschaving en de dwaze instelling van het
duel hoog te houden
De beweging tegen do kloosters en tegen
de religieuze communauteiten is thans aan
den gang en daarom is het den ontdekkers
der schandelen voornamelijk te doen ge
weest. De „Kölnische Zeitung" spreekt de
hoop uit dat de Italiaansche autoriteiten
met tact en beslistheid deze „buitensporig
heden van het gepeupel" zullen tegengaan,
vooral daar er personen zijn, die, niet tot
den geestelijken stand behoorende, het
„priesterlijke gewaad misbruiken om mis
daden te bemantelen". Zooals bijv. de af
schuwelijke Fumagalli van Milaan, wier
instelling op goeden voet stond met vrij
metselarij
De „Osservatore Romano" bevestigt het
bericht der „Corrispondenza Romana", dat
Z. H. de Paus, met het oog op de boos
aardige anti clericale beweging in Italië,
er ernstig aan zou kunnen denken de
feestelijke viering van zijn gouden pries-
terjubilé uit te stellen en voegt erbij, dat,
vroeg of laat, de H. Stoel in de pijnlijke
noodzakelijkheid zal komen om de hatelijke
campagne tegen de Kerk aan de regee
ringen van alle beschaafde landen bekend
te maken. De beweging, die zich over ge
heel Italië uitspreidt, zegt het blad, wordt
zeker door de regeering geduld, zoo zij er
al niet medeplichtig aan is. Nooit of nimmer
het blad daagt ieder uit zijn woorden
met feiten te logenstroften heeft de ker
kelijke overheid geweigerd op de meest
energieke wijze mede te werken tot het
uit den weg ruimen van eenig schandaal
of van eenig misbruik, doch de laatste
dagen hebben bewezen dat men dit van
de burgerlijke autoriteiten in Italië aller
minst zeggen kan
Te Reggio in Calabrië heeft het volk
getracht het paleis van den aartsbisschop
binnen le dringen, maar seminaristen dre
ven ze uiteen door de menschen van het
dak met dakpannen te bestoken.
Te Mantua heeft een bende betoogers
Hij trouwde een meisje, dat hij een half
leven aaneen trouw gebleven was. Zijn
rustelooze geest deed hem van land tot
land trekken en zelfs met zijne groote
geleerdheid gelukte het hem niet. het zoo
ver te brengen, dat hem eene goed gesa
larieerde betrekking aan eenig vorstelijk
hof aangeboden werd.
Eindelijk ging de voormalige vroolijke
student toch •met zichzelven te rade en
legde een groote dosis lichtzinnigheid af.
llij zocht in Weenen meerdere aanzienlij
ke beschermers op, die hem dan ook eene
betrekking aan het hof bezorgden en wel
dra trok hij de aandacht van den Keizer,
en maakte spoedig bevordering. Op dat
oogenblik bekleedde hij al sinds een
twaalftal jaren het gemakkelijke en goed
betaalde ambt van hofarchivaris. Er was
geen spoor meer aanwezig van de vroe
gere lichtzinnigheid.
Dominikus had voor eenige jaren zijne
trouwe echtgenoote verloren, en kon dal
verlies alleen te boven komen doordien
hij al zijne liefde op zijn eenig kind over
droeg.
Anna, een meisje van eene buitenge
wone schoonheid, bekleedde nu bij Maria
Theresia. de betrekking van hofdame en
mocht zich in eene bijzondere welwillend
heid va.n hare goedhartige meesteres ver
heugen. De Keizerin had haar meer dan
eenmaal gezegd, dat zij voor Anna een
echtgenoot zoude kiezen, wiens eigen
schappen een waarborg aanboden voor
de kerken geplunderd.
Te Turijn is een priester op straat aan
gerand.
Te Milaan is een priester op den open
baren weg door soldalen beleedigd.
Te Genua heeft het anti-katholieke co
mité een groote meeting aangekondigd
met een optocht, maar nien denkt dat de
overheid het verbieden zal.
Te Spezzia is de algemeene staking af
gekondigd als protest tegen de carabinieri,
die een belooger hebben gedood.
Priesterhaat te Rome. Er zjjn
Zaterdag te Rome eenige feiten gebeurd,
die aantoonen, hoe de bevolking is opge
hitst tegen alles wat Katholiek is.
Toen kardinaal Cassetta per rjjtuig de
via Sicilia passeerde om de H. Mis te
celebreeren in het klooster der religieu
zen van het H. Hart, bij gelegenheid der
Eerste H. Communie der volkskinderen,
werd hij uitgefloten en uitgejouwd door
een troep metselaars Toen later de com
municanten zich naar een receptie van den
Paus naar het Viticaan begaven, werden
ze ook uitgefloten.
Mgr. Perosi kwam Zaterdagmorgen van
een reis te Rome terug; toen hij het
station verliet, spuwde een werkman hem
in het gelaat.
Een Pransch priester, te Rome vertoe
vend, werd ook door het canaille heleedigd.
FRANKRIJK.
Een der venijni'gste anti-
clericalen is wel de gouverneur vau
het eiland Madagascar, de vroegere socia
listische afgevaardigde Augagneur. Het is
er hem om te doen den godsdienst op het
eiland finaal uit te roeien, en vooral de
missiën vervolgt hij met zijn religie-haat.
Hij spreekt over de roomsche katholieke
en protestantsche godsdiensten, alsof het
schrikkelijke volkskwalen zijn, en over de
zendelingen als mannen, wien het in den
grond nergens anders om te doen zou zjjn
dan den afzet van sterken drank te ver
zekeren in de binnenlanden!!
Uit het land van het „bloc". Te
Troyes was het valsche gerucht van den
dood van Mgr. de Pélacot verspreid. On-
middelijk zond de prefect van de Aube
den rechter en twee commissarissen naar
het paleis, om de papieren van den pre
laat te verzegelen. Ofschoon de priesters
in het paleis kwamen bevestigen, dat het
bericht valsch was, had de rechter de
„beleefdheid" te eischen om in de zieken
kamer te worden geleid, teneinde te zien
of de Bischop nog leefde.
Ongeveer vier jaar geleden was de toe
stand van kardinaal Richard onrustwek
kend en toen verschillende Parijsche bla
den hadden medegedeeld, dat hg op ster
ven lag, vertoonden zich twee afgevaar
digden der politie-prefectuur aan 't paleis,
en wilden onmiddelijk de papieren van den
Kardinaal verzegelen. Met de grootste
moeite wist men deze heeren ten slotte te
verwijderen.
het geluk van het schoone meisje.
Anna dacht er echter in lang nog niet.
aan, om zich te binden en de blijde on
bezorgde jeugd met den 'afgemeten echte
lijken staat, te verwisselen. Daarenboven
had zij ook tot nu toe geen man ontmoet,
die haar hart sneller deed kloppen.
Dat was tot. voor kort. zoo geweest.
Heden echter beminde Anna Dominikus
en wel niemand minder dan George von
Walden, Keizerlijk officier. Op een hof
bal hadden de beide menschenkinderen
elkander leeren kennen en na, dien lijd
maakte de jonge officier van iedere ge
legenheid gebruik om met Anna Ln aan
raking te komen.
Ten slotte kwam hij openhartig bij den
ouden vader en schilderde dezen den
toestand van zijn hart.
Aanvankelijk ontstelde de hofarchiva
ris, want hij herinnerde zich de woorden
van Maria Theresia, die zelf voor Anna
zorgen wilde en een echtgenoot voor haar
dacht te kiezen.
Hij zeide dit dan ook onbewimpeld te
gen George.
Voor een oogenblik ging er een scha
duw over de vrije open (rekken van den
jeugdigen frisschen officier, doch daarop
begon deze hartelijk te lachen.
Wanneer ik slechts uwe toestemming
heb, want Anna's woord bezit, ik reeda,
dan vrees ik geen hinderpaal Ier wereld I
riep George.
(Wordt vervolgd.)
