Toniek
Win
en Blokken.
NI A's
sthenie,
'zwakte.
RS TONIEK
Dinsdag 25 Juni 1V)07.
Derde Jaargang.
Advocaat
Jl)ER,Goes
Mr. F. Dieicman,
8. Louwerse
L. J.v.Voorthuijsen.
buïtiënIahd7
RETS, enz. enz.
iet Satijn.
1ELSE.
'urfkade, Goes,
No. 74.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- n VRIJDAGAVOND.
Katholieke kiezers van MID
DELBURG denkt allen aan den
herstemmingsdag van morgen
(Dinsdag) en stemt in uw eigen
belang éénparig de heeren;
naast
5afé BOUDELING.
-=m
eid, zelfs 's morgens
droefgeestig, ont
wilskracht, onder
erlei zenuwstoringen,
in de ooren, zenuw-
oppingen, draaiingen,
heumatische pijnen,
ïoest, maagpijn, moei-
van het water, vroeg-
ng, lendepjjn, steken
rustige slaap vol droo
an eenen bol in de keel,
vertraagde maandston-
van influenza, vallende
fe enz. Ziedaar de ge-
muwzwakte.
,g van al deze kwalen
romen worden door het
v flacon f 1.25
lacons f 6.90.
voor Holland bij firma
Cie te Middelburg
G e b r. Mulder; te
lij J. de Roos; te
ij Luitwieler en
e Ovezand bij R a e s
ij De G o f f a ute
^.Potter; te Krab-
De Cock.
krijgbaar bij
zeer sterke planten
alle voldoening ge-
arlaken, rose, oranje,
ozijn f 1.— 25 voor
emige Begonia's
voor f 5 50per 100
planten, gereed om
1,75; 25 voor f3.50;
flinke planten voor
voor f350; 50 voor
jke snijbloemen.
l bladplant zullen
zelfs totdat de winter
n de dankbaarste en
;elijk bloemen in den
lanten moet. Tevre-
en door élke zending
goeds te maken zijn
ze wil is goed en de
tion.
HILLEGOM.
'OP, Tuinbouwleeraar
iw-inriohting„In het
den ganschen zomer
i, ook bloemisten,en
bloemen aangezien.
NIEUWE ZEEUWSCHE COIMf
Abonnementsprijs per 3 maand» voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant „0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.37l/i, voor niet-abonné's„045
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
erbaan Ije Cointre, Goes-
Zij die zich met ingang van het
nieuwe kwartaal (I Juli) op ons blad
abonneeren, ontvangen de vóór dien
datum verschijnende nummers gratis.
en
DE STATEN VEliikiEZIiN b) Ei\
We laten hier enkele organen der Rech
terzijde aan. 't woord over den uitslag der
herstemmingen in Zuid-Holland, welk©
uitslag elders in ons blad te vinden is.
t-.i- uur fru LsU Jzu. im* -stS. did
„D e T ij d" zegt, dat de kiezers; ge
toond hebben, weer de richting van rechts
in te willen.
Ontegenzeggelijk hebben de Staal-ma-
noeuvre en haar gevolgen, vooral de
eigenaardige werkstaking van het Ministe
rie-De Meester, tot dezen afloop veel bij
gedragen. Maar wij houden het ook voor
zeker, dat, indien die feiten niet waren
voorgevallen, de kiezers toch aan het
coalitie-Kabinet, de zonderlinge formatie
van den heer Borgesius, zouden hebben
te verstaan gegeven, dat de halfheid, wel
ke de huidige regeering aan den dag legt,
het ongedecideerde, aan het Nederland
se he volk mishaagt.
oeg daarbij den invloed die de gedra
gingen van den heer Borgesius op de kie
zers geoefend heeft. Eerst zijn felle, zoo
vaak zuiver persoonlijke, oppositie tegen
dr. Kuyper, ook bij de Drankwet, die hij
zelf had moe-teil leveren, die hij hij het
indienen prees, die hij niet door amen
deering verbeterde, maar later allerhate
lijkst kritiseerde. Daarna bij de verkiezin
gen van 1905, zijn politieke kleine slim
migheden, vervolgens zijn kabinets-for-
matie zonder bodem, zijn eigen vlucht
van de groene tafel, zijn zonderlinge, zwij
gende houding in de Kamer, en eindelijk
zijn weer zeer persoonlijke fanatieke lei
ding der Staten-verkiezingen, dat al-
fes heeft op den duur tegen hem bij de
kiezers weerzin, meer geest van verzet,
gewekt dan hij ooit heeft weten levendig
te maken tegen Dr. Kuyper.
Wij zien -in den afloop van de Staten
verkiezingen ook terdege een zeer groote
nederlaag voor den heer Goeman Borge
sius, niet als bij toeval, maar door de
middenstof der kiezers positief gewild.
En ons, die de politieke handelingen
van dien liberalen leider met misnoegen
vervulde, stemt dit feit tot wezenlijke vol
doening.
-,Het Centrum" zegt, dat de ne
derlaag der Linkerzijde in Zuid-Holland
do afmetingen van een debacle heeft
verkregen.
Als bolwerk der „vrijzinnigheid" heeft
groote koopstad aan de Maas nu toch
?eshst afgedaan.
1 ™t Zuid-Holland is, in plaats van een
erke burcht voor Links, een sterke
["drilt geworden voor Rechts,
be meerderheid van twintig stemmen,
darm de meerderheid der Eerste Kamer
Ln ,vasten grondslag vindt, kegelt men
'ooroopig niet om.
tchRondeel, ook o-p Den Haag al
lelden zij daar nu nog het veld
L,tóa de liberalen voor de toekomst niet
a| tekenen.
k® is, dat, wanneer de residentie
rlijk; gelijk de andere groote plaat-
inni"1 districten was verdeeld, de. vrij-
lan'T-11 reeds nu verschillende zetels
tegenpartij zouden verliezen.
'^Residentiebode" schrijft:
,en m<:n wij o-p het Monsterverbond als
lds Te'verbond dankbaar wijzen en het
liet Wevend begroeten, wij beweren
f "-t aan zijn invloed alleen de over
winning van 11 en 21 Juni te danken
valt. Daarnevens geldt een andere factor.
Ook de zgn. „kleurlooze middenstof" heeft
hier haar krachtig woord, wij zeggen niet,
doen gelden, maar toch meegesproken.
De kleurlooze middenstof, zegt het blad,
heeft zich van den heer Borgesius afge
wend, en de stembus heeft de rechter
zijde, die in 1905 tot een zeer aanzien
lijke minderheid was teruggebracht, in
eere hersteld, zij heeft vonnis geveld over
de liberale coalitie.
„Het Huisgezin":
Wij gelooven, dat den liberalen niet al
leen het geluk, maar ook de helderziend
heid begeeft.
Onder de leus, „anti-clericaal" trokken
zij op. De anti-clericale vlag was op den
Gorinchemschen partij-dag ontplooid.
Met die leus en onder die banier moes
ten ze zegepralen, dachten Tydeman, Bor
gesius en Marchant.
Deze politici hebben zich leelijk mis
rekend.
Die leus heeft hun den dood in plaats
van de overwinning gebracht.
Het ging niet om Staal, het ging niet
om deze of gene belasting, het ging om
de vraag of Nederland christelijk of
on christel ij k wenschte te worden
bestuurd.
Christel ij kl is het antwoord ge
weest, dat Zuid-Holland duidelijk eu met
nadruk gaf.
„De Gelderlander":
Welke kan de oorzaak zijn dezer ge
voelige nederlaag van het liberalisme
Aan te nemen dat het optreden van het
kabinet-De Meester in twee jaren tijds
zoo'n ommekeer in de gevoelens van dui
zenden heeft gebracht, ware al te opper
vlakkig. Nóch kunnen de kwestie Staal,
nóch de financieele hervormingsplannen
dezen invloed op de massa hebben uitge
oefend.
Onzes inziens is de eenige aannemelijke
verklaring en ze schijnt grond te vip-
den in de cijfers dat het 1 i n k s c h e
blok loslaat. De oud-liberalen, voor
de keuze gesteld tusschen een socialist
en een gematigd man van rechts, zwen
ken naar rechts, en van de socialisten zijn
er velen, die, als ze staau tusschen een
liberaal en een clericaal, heiden „één pot
nat" vinden en den liberaal vlotweg in
den steek laten.
„De Nederlander":
Nooit is een aanval zóó finaal afgesla
gen als ditmaal. Nooit is een xnet zeker
heid voorspelde overwinning verkeerd in
beslister nederlaag.
Aan het slot 'van haar artikel zegt het
blad:
Eén ding kan aan de „N. R. Ct." wor
den toegestemd. De socialisten zijn dit
maal niet en bloc op de liberalen over
gegaan. Zij hebben zelfs manifesten ver
spreid, met name te Rotterdam, waarin
het onthoudingsparool uitdrukkelijk werd
gegeven. Manifesten, waarin uitdrukkin
gen als „beiden conservatief", „geen
keus doen", „één pot nat", „stemt niet"
enz. met vette letters stonden afgedrukt.
En inderdaad is dit niet zonder invloed
op den uitslag gebleven, althans in dis
trict III. Hadden de socialisten daar ge
zamenlijk den heer v. Dam gestemd, dan
ware deze verkozen geweest. Doch dat
thans, bij deze gewijzigde houding, het re
sultaat zoo geheel anders was dan vroe
ger, bevestigt dan ook wat wij steeds be
weerd hebben, n.l. dat de liberalen er
tevoren bij de herstemmingen kwamen
niet door de thuisblijvers, maar op „socia
listische krukken".
Dat dit thans anders geweest is en dat
de liberalen daartoe zelf den stoot schij
nen gegeven te hebben doordat hun hoofd
orgaan en hun kiesvereenigingen in dis
trict I «len heer Spiekman niet aanbevalen,
(naar ons Werd meegedeeld waren de so
cialisten in III en V vooral daarover ver
bolgen), teekenen wij gaarne als een goe
de noot aan, liefst zelfs als een gehoopt
begin van blijvende ontworste
ling aan de omarming der Rood-
huyzen's c. s., die ook nu advi
seerden: stemt rood.
„De Standaard":
Zuid-Holland heeft de aanvankelijk be
haalde zege op verrassende wijze voort
gezet.
Zeker, we hadden nog gelukkiger kun
nen zijn, en niet alle teleurstelling is ons
gespaard.
I-n Den Haag, hoe hoog onze cijfers ook
waren, werden de drie aftredende vrijzin
nigen gekozen; en in Gorkum en Oud-
Beierland konden de 'heeren de Vor en
Diepenhorst het niet halen tegenover de
aftredende liberalisten.
Maar dat we Dordt voor 'teerst won
nen, en in Rotterdam drie zetels vermees
terden, ging zoozeer de stoutste verwach
ting te boven, dat we onzen dank aan
Hem, Die ons deze blijde verrassing
schonk, niet hoog genoeg kunnen inzetten.
Ook al hadden we bij deze herstemming
alles verloren, nóg zou de positie in de
Staten van Zuid-Holland volkomen gered
zijn geweest.
Maar, na zoo 'driesten en feilen aanval
als waaraan we blootstonden, na de reeds
in Leiden en Schiedam behaalde winste,
ons nu nog deze vier zetels in den schoot
te zien vallen, het is bijna ongelooflijk,
en we herhalen wat we op 11 Juni schre
ven: „Het is een wonder in onze oogen;
wij zien het, 'maar doorgronden 'tniet".
We zitten nu in de Staten van Zuid-
Holland, en daarmee in de Eerste Kamer,
vaster dan ooit.
Zoo de ivind waait
Het soc.-dem. weekblad voor Zeeland
schrijft
„Naar aanleiding van ons belicht van
verleden week over den nieuwbenoem-
den redacteur van de „Goesche
Courant" meldt men ons, dat deze
bij zijn sollicitatie indertijd naar het
redacteurschap van de „Nieuwe
Zeeuwsche" niet geweten heeft dat
dat dit een katholiek orgaan was. Waar
hij sedert jaren de katholieken juist in
de „Bredasche Courant" fel bestrijdt,
zou het trouwens tamelijk naïef zijn,
te gelooven dat hij ooit bij een katholiek
blad eenige kans op succes zou hebben.
De zaak komt zoo natuurlijk in jeen
heel ander licht, en geeft een eigen-
aardigen kijk op de moraliteit van de
„Nieuwe Zeeuwsche" zelf, die van een
en ander natuurlijk genoegzaam op de
hoogte was!"
Naai' aanleiding van dit bericht wen-
schen wij ©enige mededieelingen te doen,
die misschien het soc.-dem. blad en ande-
ren tot de overtuiging brengen, dat de hier
aangestelde redacteur, die „sedert jaren
de Katholieken juist in de „Bnedasche Cou-
rant' 'fel bestrijdt", wel degelijk wist, wat
hij deed bij zijn sollicitatie naar redacteur
der „Nieuwe Zeeuwsche Courant".
lo. Kwam de advertentie, waarop die
felle Katholiekenhestrgder reflecteerde, uit
sluitend voor in de Katholieke bla
den „Tijd" en „Centrum", dd. 5 Nov.
1904;
2o. werd daarin gevraagd een R.-K.
redacteur 1
Hoe vindt het soc.-dem. orgaan het, dat
iemand, die „sedert jaren de Katholieken
fel bestrijdt" dingt naar een R.-K. redac
teurschap
3o. Schreef deze sollicitant toch in een
brief d.d. 6 Nov. 1904„Ik ben 28 jaar,
Roomse h-K a t h o 1 i e k"enz.
4o. en herinnerde hij' er aan in pen
schrijven d.d. 12 Nov. 1904, dat hij ger
durende een jaar te Kwadendaumve ver
bleef, „waar mijn oom pastoor was"!
Is 'tniet kostelijk?
Het trekken van conclusiën uit deze ge
gevens zullen we nu maai' aan den lezer
en het soc.-dem. blad overlaten.
FRANKRIJK.
In het zuiden blijven de woelingen
steeds aanhouden.
Te Narbonne hebben de muiters zich
meester gemaakt van een commissaris va,n
politie, dien zij als gijzelaar hielden. Het
verkeer in de stad was geheel gestremd;
men mocht zich enkel naar huis begeven.
Te Perpignan, hoofdstad der Oostersche
Pyreneeën, heeft een sterke menigte betoo-
gers beproefd de prefectuur in brand te
steken. Aan vier kanten tegelijk begon
men. De gewapende macht slaagde erin,
lis jjü *3 'M IS S vJ L$i 'Al lil
het vuur te blusschen, welke pogingen de
muiters ook deden om dit te beletten. De
prefect, die het gebouw had moeten ver
laten, keerde er daarna, in terug. Die scha
moet betrekkelijk gering zijn. Zoo luidde
het eerste telegram, maar een later luidt:
De commissaris van politie kreeg in de
schermutseling deerlijk klop en vluchtte
in het Grand Hotel, waarvan de muiters
do ruiten en de eJectrische lampen st.uk
smeten.
Om negen uur richtte de menigte zich
tegen de hoofddeur der prefectuur, takel
de deze toe, wierp ruiten in |en haaldo
sleenen uit de straat. Om tien uur had
ze de deur open en drong in het gebouw
binnen. In een schuur vond zij' pen wa
gentje, dat als brandstof werd gebruikt.
De betoogers drongen in de vertrekken
van den prefect en namen zijn degen. De
prefect en zijn gezin verlieten het gebouw
en het vuur werd aangestookt met meube
len, welke dg muiters er in wierpen. Het
vuur breidde zich uit en de brandweer
werd gedwongen af te trekken.
Om half elf stond het gebouw in lichte
laaie, troepen en gendarmes drongen de
zeeir talrijk geworden muiters terug.
Te Montpellier hebben heftige botsin
gen plaats gehad. De muiters hebben op
de troepen geschoten. Van weerskanten
had men gekwetsten. Er werden vele men-
schen gevangen genomen. Een agent van
politie werd licht gekwetst, een dragonder
uit het zadel gelicht.
De Matin verneemt uit Narbonne bet
volgende over het lynchen van den agent
van politie Guillauma De man was ge
vlucht in een huis ,dat, ongelukkig voor
hem, de plaats van vergadering van het
comité tor bescherming van den wijnbouw
was. De menigte ontdekte hem daar. Twin
tig hunner gingen naar binnen en grepen
hem. Ze ontkleedden hem en sleurden hein
voor het open raam. Zullen wij hem er
uit gooien? vroegen de twintig de men-
schen op straat. Neen, het kanaal in! rie
pen deze terug. Hij werd heneden gebracht
en verder vervoerd. Terwijl hij goed vast
gehouden werd, trapte en sloeg men hem
met stokken. Toen kwam men aan bet
kanaal en onder de toejuichingen va,n dui
zenden (toeschouwers wierp men hem te
water. De agent begon te zwemmen, maar
toen daalde er een-regen van steenen op
hem neer, en men richtte revolvers pp
hem. Het bloed stroomde den drenkeling
van het hoofd. Met uiterste inspanning
wist hij den oever te halen. Men hielp
hem uit het water en beloofde zijn leven
te sparen als hij de namen van twee an
dere agenten noemde. Toen bracht men
hem naar een apotheek en vandaar naar
het raadhuis. Van hieruit werd er op de
menigte geschoten, en velen werden er
getroffen. Men spreekt van drie dooden.
Een vriend van dr. Ferroul heeft ,aan
Clemenceau geseind, hem smeekende Fer
roul in vrijheid te stellen, omdat er in
Narbonne anders een slachting komt.
De kazerne te Agde, een kustplaatsje
dicht bij Béziers (een der brandpunten
van de opwinding) en iets ten zuiden van
de kustplaats Cette, werd binnengedron
gen door ©en volksmenigte, welke een
groot aantal soldaten wist over te halen
tot verzet en desertie. De muiters, behoot-
rende tot het 17e regiment linietroepen,
ten getale van meer dan 600 man, maak
ten zich meester van geweren en scherpe
patronen, waarna zij in de beste orde(I)
en mot trompetters vooraan op marsdh.
gingen naar Béziea-s. Daar bevindt zich
in garnizoen het 81e kurassiers, dat in
de kazerne is ondergebracht, tot voor zeer
kort bewoond door het 17e. De generaal,
die het 81e commandeert, poogde met zijn
troepen den opmarsch der muiters tegen
te houden, doch dezen lieten zich piet
intimideeren en losten een salvoi met
scherpe patronen (andere hadden zij' niet).
De troepen, d. w. z. de niet-muibende,
geregelde troepen trokken terug. Het 17e
reg. kwam Béziers binnen; pleegde daar
baldadigheden en verwekte een g reuzen-
looze opwinding. De bevolking ontving hen
met hartstochtelijke vreugde; bracht hun
levensmiddelen en ververschingen.
De helden trachten hun oude kazerne
in bezit te nemen, doch zonder succes.
Dan kwam de nacht, die raad bracht
en... ontnuchtering. De belhamels lieten
door bevriende politici van invloed bij Cle
menceau vragen of alles vergeven en ver
geten zal zijn.
De minister-president antwoordt.: „Met.
die lieden wordt niet onderhandeld".
In de Kamer eischten de afgevaardigden
uit de zuidelijke districten het ontslag van
den prefect van de Oost-Pyreneeën.
„Neen" zegt de minister-president
„die man deed zijn plicht; ik ontsla hem
niet".
.Maar later op dien dag Vrijdag
gaat het Clemenceau als het den muiters
was gegaan. Een ontnuchtering, een zach
tere stemming, een neg zwaarder gevoel
van verantwoordelijkheid^) buigen den
staatsmanook hij1 wordt week.
En in de Kamer spreekt hij het groote
wioord: „De muiters, de berouwvolle mui
ters mogen terugkeeren".
De toestand in de wijndistricten was
Zaterdag kalmer. Te Montpellier hebben
zich geen nieuwe incidenten voorgedaan.
De gemeenteraad van Nimes beraadslaagde
over het voorstel der socialistische leden,
collectief ontslag te nemen. Het voorstal
werd verworpen. Besloten werd den bur
gemeester met een delegatie naai- Parijs
af te vaardigen, ten einde aan de negeering
te verzoeken, Ferroul en de andere ge
vangenen in vrijheid te stellen. Dit wordt
het eenige middel geacht, om de kalmte te
doen wederkeeren.
Zeshonderd muitende soldaten van het
17de regiment zijn uit Béziers te Agde
teruggekeerd en betrokken het kamp weer,
zonder dat incidenten plaats hadden. Vol
gens een officieele mededeeling ontbrak
er maar één man op het appèl.
To Narbonne is het volkomen rustig.
Nooixielijk van Beziers is de spoorlijn op
gebroken en liet men bruggen in de lucht
springen. Tusschen Narbonne en Perpig
nan werden de telegraafpalen uit den
grond geirukt.
Te Perpignan zijn een regiment infan
terie uit Toulouse en een jiegiment hu
zaren uit Valence met speciale treinen
aangekomen. Incidenten hadden niet plagits
De vijf kinderen van den prefect zijn in
een wagen van de ambulance geplaatst
en van de prefectuur naar de citadel ge
bracht, onder bewaking van gendarmen
en huzaren. De vrouw van den prefect
heeft haar echtgenoot niet willen verlaten,
en is op de prefectuur gebleven.
De schade, aan de prefectuur te Per
pignan door den brand toegebracht, wordt
geschat op 300.000 francs.
In de Kamer werd het wetsontwerp ter
bestrijding van de knoeierijen in den wijn
handel goedgekeurd. Alen verwacht, dat
dit zal bijdragen tot herstel van de orde
in het zuiden. De afgevaardigden van de
wijndistricten begaven zich naar het Ely-
see, iiadat de vergadering der Kanrers was
afgeloopen, om den president te verzoeken
te bewerken, dat de leden van het comité
van Argelliers in vrijheid worden gesteld.
Fallières verklaarde zijn grondwettige
bevoegdheden niet te mogen overschrijden.
Hij sprak echter het vermoeden uit, dat de
invrijheidstelling der gearresteerden spoe
dig zal volgen.
De toestanden worden met den dag
treuriger. Clemenceau en zijn gunstelin
gen hebben geen begrip van de vrijheid
des volks, veel minder van diens rechten.
Hij heeft eene wet weten in het leven
te roepen, waardoor de prefecten de
macht hebben aan de priesters de pasto
rieën te onttrekken, al zijn die hun door
locale beschikkers over de kerkelijke goe
deren ook toegestaan.
Het is alsof de Franschen thans leven
in Perzië onder de wetgeving vart een
satraap. Een gemeentebestuur mag aan
een Zigeunertroep eene woning verstrek
ken, maar aan een eigen zoon des lands,
als hij priester is, niet. Zelfs niet als hij
woninghuur betaalt, die volgens den pre
fect niet hoog genoeg is. Enkele gemeen
tebesturen storen zich niet aan dit voor
schrift.
BELGIE.
De godsdienst of het clerica-
lisme is de v ij and/ Uit den treure
hoort men dit gevleugeld woord, eens
door Gambetta aan tafel tot commis-voya-
geurs gericht, door de mannen der pers
en hun onbezonnen nagalmers herhalen.
Tot staving der waarheid van deze le.u-
gen worden alle middelen goedgekeurd.
Geen bewijsvoering zoo dwaas of hand
tastelijk valsch, die niet moet dienst doen
om den godsdienst, vooral den katholie
ken godsdienst, bij het volk hatelijk te
maken.
Onlangs heeft eene werkinrichting van
Gent (het Belgische Manchester) er weer
