nders, ♦elen. EL, Goes. eniging „Goes". achines. stemmen. BINGEH-ROUTS ige Kerkstraat C 31 IVo. 72. Donderdag 20 Juni 1907. Derde Jaargang. E CRANE, FEUILLETON. BUITENLAND in en dade- nsche REUZEL. G. J. EGBERTS. geld jp van Effecten HENDRIKSE. KKER, Goes. llandsch Sigaren-Magazijn - Oude Haven. „Zuid-Beveland". KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Hoe hef kwam. SLAVENKETENEN. VERGADERING op 1907, des avonds te ostende. indeling: Candidaten- emeenteraad. jroppingsbrief. HET BESTUUR. per kilo. f 0.58 - 0.68 K°. - 0.63 K°. 0.62 - 6.25 - 0.65 - 0.85 in en Vleesckwaren. fden Iliet, manden en mbours. toegezonden. Interc. 519. borgtocht. het hotel de Kinderen keer of bij abonnement estemd. ling van het instrument bg wordt gegarandeerd, leden mede tot billijken e van deugdelijkheid. GOES. leen in Schouwen e" onderpand van Effecten billijke voorwaarden. Ijksche dienst. (terdam-Gouda-Amsterdam Kilt tusschenliggende pluttin lek vau «OES middag 12 uur. in AMSTERDAM morgen 5 uur. on ROTTERDAM javond 8 uur. Amsterdam bij W. DË ERSCHURE, Kloveniers- rdam bij de Directie J. en IT, te Dordrecht bij S. :n te Goes bij den Agent Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes fO.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers A contant 0.05 GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor abonaé's f 0.377j, voor niet-abonné's045 Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant. Reclameberichtan 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale pqjs. Zij die zich met ingang van het nieuwe kwartaal (I Juli) op ons blad abonneeren, ontvangen de vóór dien datum verschijnende nummers gratis. De nederlaag der Vrijzinnigen bij de stembus voor de Provinciale Staten is in de pers een onderwerp van bespreking ge weest. Van liberale zij le heeft men zich de vraag gesteld, hoe het kwam, dat de Vrijzinnigheid, die in 1905 eene kleine overwinning behaalde, nu over het geheele land een nederlaag geleden heeft, waar door zij van „misère" spreken moest. Dat onderzoek, zou men verwachten, moest in de eerste plaats het eigen gewe ten betreffen; moest zijn een antwoord geven op deze andere vraag, of men soms zich had vergist in de beteekenis der ver kiezingen van 1905. Want wat in de laatste dagen in heel Nederland is geschied, dat staat ons met recht toe, eenigen gegronden twijfel te koesteren aan hetgeen toen algemeen werd gezegd: het Nederlandsehe volk heeft zich uitgesproken ten nadeele der antithese. Mocht men echter die vergissing uitge sloten achten, dan kunnen wij nu met vreugde zeggen: het Nederlandsehe volk heeft die eerste uitspraak plechtig herroepen. Echter zou het ook kunnen zijn, dat ons volk begint in te zien, hoe het bij den neus is genomen, toen men het voorhield, de „onmacht van het vorige Kabinet- Kuyper". De ruil welke men toen aankondigde, als te zijn van het grootste belang voor land en volk, die ruil heeft aan land en volk niet veel winst gebracht. Twee jaar heeft men nu een liberaal ministerie aan het bewind gezien, en men heeft er niet veel van bemerkt, dat alles zooveel beter gaat dan toen. Doch in die richting beweegt het onder zoek der Vrijzinnigen zich niet, om te weten „hoe het kwam". Neen de schuld van hun nederlaag ligt geheel aan „cleri- cale" zijde. Meen echter niet, dat men daarmede aan de troepen der Verbondenen een hulde wil brengen. Juist het tegendeel moet men daarin zien. „De clericalen hebben den godsdienst gemengd in het openbaar leven". Deze woorden slingert men ons naar 't hoofd en zij gelden tegen ons als een beschuldi ging. 82.) Mordale was lijkkleurig geworden. Zijde tanden, klapperden, en met eene kramp achtige beweging greep hiji naar zijn re volver, „Gij zijt dus gekomen om mij te ver boorden?" stott&rde hij. „ween, mylord", klonk het bedaard aar om u te laten kiezen tusschen de gevangenis en oneer over u en al de uwen, of wel den dood". ..^°01. bet e6rst wellicht dacht hiji aan ziine beide zoontjes, zijne schuld een gehrandmerkten af wown*11» weg zich tevens vièr bestaan zou zijn tusschen vier kerkermuren; wat het zelfs zou we- l J °01^ uit de gevangenis onb- mJZ ^tselmg een tesluit ne mende, sprak hij op schorren toon: vJ„ ?°g ,eenige tóeven te schrijf- daartoe d®n tijd?" dmide?"1 UW"' Mylord-'Is dat v»1" Ik begrijp dat gij mij niet oog wilt verliezen. Volg mij' dus naar imjn studeervertrek". En hij waggelde als een dronkaard naar Wij voor ons meenen, dat men dichter bij de waarheid zou komen, als men zeide: Het Liberalisme heeft God uit het open bare leven gebannen. Dit streven, dit verbannen van God uit het openbaar leven, dit doen alsof er geen God bestond, dit alleen is de oor zaak, dat drie partijen het reeds zoover hebben gebracht in de verdraagzaamheid, dat zij op politiek gebied broederlijk samen gaan; drie partijen die in vroeger jaren juist om godsdienstige redenen zoo scherp tegenover elkander stonden. En hoe meer nu het Liberalisme betoogt en roept, dat God te hoog staat om Zijn Naam te gebruiken bij het regeeren der volkeren, des te meer ook zal het diezelfde drie partijen in één drijven op politiek gebied, om te waken voor het behoud van den godsdienst in het openbaar leven. Het roept dan ook ten Hemel om wraak, dat stelling nemen tegen God en Zijn Gebod en het is geen wonder, dat de ge- laovige zich gaat afvragen, of zijn geweten niet schuldig is aan zonde, als hij geen deel zou nemen aan dien strijd tegen dat Liberalisme. Waar dat stelsel heeft heen geleid zien wij in Frankrijk: en nu zegt men wel, dat in ons land nog geen enkele gods dienst bedreigd wordt, maar dat is de vraag hier niet. Wanneer wij wijzen naar Frankrijk, dan doen wij dat, omdat wjj daar het stelsel van goddeloosheid in alle uitvloeisels zien toegepastin naam der vrijheid joeg Oom bes de kloosterlingen uit hun heiligdom, dat zjj zich vrijwillig had uitgezocht; in naam der wetenschap doofde Viviani de lichten aan den hemel en Clemenceau de creteerde dat Frankrijk de bescherming van God niet meer noodig had. Zegt men dan, dat het hier nooit zoo ver zou komen, dan halen wij ongeloovig de schouders op, omdat wij ons maar niet verklaren kunnen, hoe ia heel de Neder landsehe liberale pers nooit een woord van protest heeft gestaan tegen de vrijheids- berooving van de Fransche religieuzen, hoe in heel de Nederlandsehe liberale pers heeft gedrukt gestaan: „de leugens van het Vaticaan": hoe niemand in geheel de liberale pers uit eigen beweging opkwam, tegen het onrecht aan de Kerk van Rome aangedaan door de Fransche Republiek, toen deze geheel willekeurig en zonder eenigen vorm een contract ver brak, dat op wettige wijze was gesleten tusschen dienzelfden Franschen Staat en de kamer, waar hij nog zoo kort te voren de waarschuwende stem zijner zuster had vernomen. Een uur later was Guy Mordale niet meer. Van het oogenblik af waarop men de misdadigers in handen had, was het gan- scbe proces slechts eene quaestiie van tijd. Dagelijks vernam men nieuwe onthullin gen. Gelijk Maitland wel voorzien jhad, aarzelden die lieden zonder ©er of ge weten niet hun leven te redden door alles te 'bekennen, wat hun slechts omtrent de vereeniging, zelfs in andere landen, fa kend was. Ook tegen Hellia brachten zij hunne beschuldiging in, maar zoodra men hiervan te Polderdijk verwittigd was, zorgden do vrienden der zieke ier voor, dat Demiroffs brief in handen van het Engefsche gerecht kwam. Dit schrijven luidde als volgt: „Ln de vrees dat de gebeurtenissen van den 1 aalstori tijd een verkeerd licht zouden kunnen werpen over eene lang vergeten zaak, reken ik het tot plicht de feiten onder kun waar daglicht te stellen. Kort voor de eerste opvoering van mijn treur spel „Ermingawle" kwam de zich toen noemende Olga Liliënstern tot mij om mij te verklaren dat zij, die evenals ik voor heen, met de edelste bedoelingen tot den Bond der Verdrukten was toegetreden, door het bestuur daarvan heiast was mij voor mijne afvalligheid te straffen; maar dat den Paus van Rome. Meer nog: omdat wij niet erg gerust zijn over den tammen aard van het Libera lisme hier te lande, waar wij vernemen, dat op den jongsten partijdag te Gorin- chem een der aanhangers van dat stelsel uitriep, onder applaus van de vergadering, dat er maar één v ij and was die be streden moest worden, en dat is het „cleri- c a 1 i s m e". Dat begint ons volk te beseffenen het verlangt, dat bij het bestuur en de leiding van ons volk rekening worde gehouden met de Opperheerschappij en de onver- jaarbare, nooit vervreemdbare rechten Gods over de wereld en de volkeren. Zoo kwam het. J. v. W. Herhaaldelijk wezen wij op de van vrij zinnige zijde aangewende pogingen om scheuring te brengen tusschen de Katho lieken en geloovige Protestanten op Staat kundig terrein. De „Middel burgsche Courant" is op dit stuk onverbeterlijk. Nu weer schrijft dit brave blad: „Nu doen protestantsch geloovigen cn conservatieven mee om Rome's macht in Nederland uit te breiden. Want dat is het gevolg van het samengaan op politiek gebied. Rome doet niemendal voor niets; en het verliest nooit zijn doel uit het oog: winst te behalen zooveel mogelijk. En toch wordt een deel van het Priot- testaiïtsche Nederland maar niet wijzer". Mogen we dit Middelburgsche orgaan even onder den neus houden, wat de af gevaardigde van Goes, de heer de Sar vornin Lokman reeds in 1889 in het voorwoord schreef zijner brochure „Waarom en hoelang"? „Vele mijner landgenooten, schreef die heer Lobman, daaronder zeer stellig ook verscheidene, die op godsdienstig gebied vlak tegen mij overstaan, worden door eene liberalistische club misleid. Men roept de „protestanten", pnder den schijn van de „Roomschen' 'te bestlijden, tegen die antirevolutionairen in 't harnas. Dit is in waarheid een „speculeercn" op de godsdienstige hartstochten. Het ïs den liberalen van die gezindheid niet te doen, om hunne eigene vrijheid te behouden, want die wordt door nie mand bedreigd; evenmin om de Room schen er onder te houden, want deze be zitten reeds dezelfde rechten als zij, en zij zich slechts in schijn met die taak had belast, ten einde mij des te zekerder te kunnen waarschuwen. Wij zochten te vergeefs een uitweg om aan dit doodvonnis te ontkomen, en inziende, dat wij ons vergeefs aan de wTekende hand dier ellendelingen zouden pogen te ontrukken, besloten wij een einde aan ons bestaan tie maken. Ik wilde echter ge tuige zijn van de zegepraal van mijn werk; men had ons slechts tot zoolang tijd gege ven, en wij' spraken af dat alles zijn zou gelijk men dat bepaald had, maar dat zij- zelve zich daarna met hetzelfde wapen zou doorsteken. Onze liefde tot elkander veotleende een zekieren troost aan dit einde. Ik werd ernstig gekwetst. Olga Liliën stern deinsde op dat vreeselijke oogenblik voor den dood terug. Zij was door waan,- zin aangegrepen en vluchtte. Maar zij brak van stemde af aan met de partij en wendde door bedreigingen al hare krachten pan om verdere misdrijven te voorkomen. Ik hen overtuigd dat menig leven daardoor gespaard bleef, en de vrees welke men voor haar onthullingen koesterde, spreekt duidelijk uit de hardnekkige wijze, waar: op de Bond haar sedert dien vervolgde en voor altijd trachtte onschadelijk te maken. Ik heb hier slechts dit ééne bij te voe gen, dat ik van ganscher harte hoop dat men haar nimmer late boeten voor het geen slechts eene daad van wanhoop, van niemand kan er aan denken hun die te ontnemen. Maar zij1 (de liberalen) begeeren pan Roomsehon en antirevolutionairen beide het gebruik maken van hunne rechten te beletten, opdat het nim mer tot wezenlijke gelijkstelling van „ge loof" en „ongeloof" kunne komen. Dat, en dat alleen, is de reden waarom zij ons op allerlei wijze bevechten. Daarom alleen wordt beurte^ lings Rome tegen Dordt en Dordt tegen Rome opgehitst. Zoolang die twee ook op politiek gebied elkander onderling bestrijden, kan de li beralistische club haar Christendom en kerk-ondermijnende politiek rustig voort zetten". Commentaar is na deze uitspraak wel overbodig. Boycot. Volgend bericht lezen wij in de „Zie- rikzeesche Nieuwsb." „GOES. Onder den 'indruk van den afloop der Statenverkiezing, deed ©en geacht ingezetene den voorslag om alle R.-K. winkeliers te boycotten. Als de kalmte weer is ingetreden, zal men het onzinnige van dergelijk voorstel wel inzien". Wij zullen de liberale partij1 niet aan sprakelijk stellen voor den voorslag van dezen „geachten ingezetene", die mis schien wel een dubbelganger is van eten „geacht ingezetene", die voor ©enigen tijd weigerde zich verder door een „anti-nevot- lutionair" te laten scheren D Maar teekenend is toch wel het feit, dat er nog een liberaal „geacht ingezetene" bestaan kan, die anderer vrijheid wil knot ten op deze schandelijke wijze. Deze liberale „geachte ingezetene" zal met prof. Treub zeggen: de Katholieken zijn vrije Nederlanders en hun vrijheid hebben ze aan ons te danken; maar ze zijn alleen vrij omliberale candi- daten te stemmen!! Verdraagzaamheid Veel liberalen in ons lieflijk stedeke Goes zijn boos, en erg boos, over de rede, door ds. V. d. Valk, alhier gehouden. 't Is nu eenmaal zoo, dat een goed ge richte pijl, die een wonde plek treft, veel pijn veroorzaakt, En „pijn" brengt veelal „boosheid" mee. Nu willen wij volstrekt niet ontkennen, dat de rede van ds. V. d. Valk op som mige punten te hartstochtelijk was. dichterlijk© dwaasheid van ons heiden was. Mijne verklaringen hieromtrent kunnen be vestigd worden door mijn vriend, den heer Emile Delfosse, 23 rue du Chateau te Pa rijs, bij wion ik destijds verpleegd werd. Hij zal tevens getuigen hoe ik, in de hoop aan onze vijanden te ontkomen, door zijne bemiddeling in de couranten het be richt van mijn overlijden liet opnemen, en na mijn herstel mijn pseudoniem van Edgar de Bonal aannam. Sergius Demiroff". Alen riep inderdaad de getuigenis van Emile Delfosse is; maar deze had zijn vriend moeten beloven geen ander ver haal van het gebeurde te doen als boven genoemd verdichtsel, en Hellia bleef op deze wijze voor elke gerechtelijke vervol ging gespaard. Het was Anna, die haar dit het eerst aankondigde. Zij hoorde haar tot het eind toe stilzwijgend aan en liet haar daarop nog eenmaal den inhoud van üemiroff's brief her-halen. „Hijzelf heeft zich met de zwaarste ver gelding belast", fluisterde zij eindelijk: „het zal mij eene ongeneesielijfce pijn we zen mijn behoud te danken te hebben aan hem, tegen wien ik zoo zwaar heh mis daan". HOOFDSTUK XX. Verwoeste Hoop. Hellia was nu in zooverre hersteld, dat Ook öns kwam in die rede meer beza digdheid wenschelijk voor. Zeker. Maar de vrijzinnigen verloren alle recht om ten deze te klagenim mers: waar zij, onder pressie van Boluijt en consorten, een man als Treub, hoog leeraar-Kamerlid, zijn goede reputatie in „do Prins van Oranje" hielpen begraven, toen deze hooggeleerde heer gehuurd moest worden voor een unfaire, bij-de-grondsche verkiezingspraktijk daar hebben heeren vrijzinnigen niet meer of minder dan te zwijgen over de rede van ds. V. d. Valk FRANKRIJK. De wjjnbouw-krisis in Zuid Frankrijk wordt voortdurend ernstiger. De Regeering schijnt besloten over te gaan tot krasse maatregelen, daar Marcellin Albert naar aanleiding van (Jlemenceau's bekend schrij ven tot de burgemeesters thans aan deze laatsten heeft doen weten, dat zij van den minister-president geen bevelen te ontvan gen hebben Het bekende Parijsehe agent schap „Information" wist dan ook reeds Zaterdagavond mede te deelen, dat de ge ruchten als zoude het ministerie het comité van Argelliers laten arresteeren, op waar heid berusten. Bijna alle invloedrijke bladen dringen trouwens daarop aan. En vooral nu de soldaten gaan meedoen Pas behoort de soldaten-muiterij te Nar- bonne tot het verledene, of er valt een nieuwe te constateeren. Ditmaal te Perpig- nan. Wegens de inkrimping van hè'f aantal verloven hield het 12de regiment infanterie aldaar Zaterdag, bijna volÉüi'g^oor den ingang der karzerne gesclralrd, luidruch tige betoogingen. De „Internationale" werd gezongen en tegen den kolonel, die tusschen- beide wilde treden hadden handtastelijkhe den plaats. Welk een schouwspel 1 Een regiment Fransche soldaten zingende het oproerslied, hetwelk „kogels aan onze generaals 1" be looft. Dit feit, onmiddellijk volgende op de muiterij van de vorige week te Narbonne, bewijst hoe welig het zaad der anti-milita ristische propaganda is opgeschoten ook in het Zuiden van Frankrijk Ook Viviani, hoe luide zijn uitblusschen van de hemellichten ook werd toegejuicht, is uit de wisselende gunst des volks ge- stooten, evenals zijn roode collega's Briand en Clemenceau. Toen Viviani Zondag te Corbeil-Essones aankwam ter inwijding van een blok goedkoope arbeiderswonin gen, was er niemand aan den trein om hem te verwelkomen dan de burgemeester, maar wel hielden de socialisten een tegen hem gerichte betooging. Hij zal den hemel minstens moeten be schieten om weer populair te worden. RUSLAND. Uit St. Petersburg wordt gemeld, dat zij reeds den dag bepaald had, waarop zij Polderdijk zou verlaten, om naar Can nes te reizen, waar zij op raad van den dokter, de laatste wintermaanden zou doorbrengen. Ook Lodewijk Holm had zich uit zijn staat van verdooving wakker ger schud en ©en drietal kamers gehuurd in eene boerderij}, niet ver van zijne vroegere woning, waar hij zijn intrek zou nemen totdat de nieuwe hofstede gereed zou zijn. „Het huis zal als uitgestorven schijnen", mompelde Gerard Hendriksen tot Anna, den avond toen dit laatste bepaald zou worden. „De kinderen zullen u missen, in de laatst© weken waren zij telkens bij u. Weet gij1 wel wat de oudste mij ge vraagd heeft?" „Neen", antwoordde Anna Holm, di© zich gelukkig gevoelde over de wijze waar op hij bij haar ophanden zijnd vertrek stilstond. „Gij moet niet boos worden zoo ik het u herhaal", hernam de stationschef, over wiens eerlijk gelaat zich een gloeiende blos verspreidde: „het kind vroeg mij waarom gij niet voor altijd bij ons zoudl blijtven en ik vond geen ander antwoord dan, zoo gij slechts wildetl Ja, zoo gij slechts wildet, Anna, dan zou niemand gelukki ger wezen dan ik, maar ik durf het u nauwelijks vragen, ik ben niet jong meer, ik zou u slechts een huishouden met kin deren aanbrengen, en slechts een nederig bestaan waarborgen".

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1907 | | pagina 1