ICO.
10 „Ons Recht"
>Ett,Goes
No. 63.
Donderdag 30 Mei 1907.
Derde Jaargang.
IE CRANE*
BUITENLAND
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
A. S. J. DEKKER,
D. MULDER,
M. NOORDIJKE,
JAN WONDERGEM,
Oude Ha^cR*
DE STATENVERKIEZINGEN.
De Toestand in frankrijk.
ïszand.
np Zondag 2
Bs 6 uur, bij dhr.
hzand.
I zal de Zeer Eer .7,
lRIJS, Pastoor te
ÏNG houden over
Imschen Kiezer",
lil ET BEST EUR.
IMONADÏT
IrAST. 4
I feit is het, dat het
aan de Nederland-
lelnemen of voorne-
Joen, veel voordeeli-
Lolis van LüTiSICO
I voortaan geen loten
I, die tot onpartijdig
1 zijn, zullen dadelijt
het verlies van hen,
jaar uit aan de Ne-
lerij deelnemen, voor-
Ite brengen is. L.ÜT1-
|randeert, dat op hare
sprake van verlies
|elanghebbenden zich
prwaarden houden,
lenvolgende jaren ge-
Jrgefourneerd twintig-
|landsche Staatsloterij
urende dien tijd geen
Lt, heeft een bedrag
pepelijk verloren. Elk
len gehouden en voor
twintigste lot moet
fcn, zegge 10.50 per
10 jaar.
leen polis van LOTI-
leeft en daarop gedu-
rolgende jaren in het
Iraak op uitkeeringen
Jan hoofdsom der ver-
100.betaald, maar
fier verdere bijstorting
elke volgenae loterij I
Jiij aan diverse uitkee-
Brd kapitaal van tien
lioten heeft, vooropge
ls niet voor dien tijd
rewezen wordt. Ingeval
[ft hij nog aan de drie
len deelnemen en ont-
[en inlevering van de
1 van de door hem be-
volle terug, terwijl hij
it blijkt van het oe-
|iet oogenblik, waarop
op zijne polis uitge-
porbeeld blijkt, dat de
ug zonder eenig succes
[che Staatsloterij heeft
edrag van 105.on-
In heeft, zoodat hij tel-
rit storten, wanneer hij
[loterij wenscht deel ie
Jveede voorbeeld blijkt,
ie polis van LOTISiCO
ch gedurende dezelfde
ar evenmin eenige uit-
van verdere stortingen
ijl zijne polis voor elke
an kracht blijft, totdat
1de premie van f 100.-
t.
voordeel springt no;
vJ wanneer men in aar.
it in de kans up winst
rgefourneerd twintigste
.dsche Staatsloterij en
.OTISICO beslist geen
OTISICO keert op hare
izelfde winst uit, wette
•neerd twintigste lot der
taatsloterij wordt be
de verwijdering van de
erlies staat dus precies
ans op winst,
nogelijk is?
ligt voor de hand. Aan
nt de Staat elk jaar vee)
f millioen gulden nette.'
tot dusver niet me"
ien duizend gulden PÉ'
inst aan hare Aandeel
tgekeerd1
elijk verzoek aan het adres
ullana van Stolbergple'n
renhaje, of bij de HooM'
BAARLEACo., NieuV'
ielburg worden prospec-
porende documenten gr#"3
verzonden.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant 0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.371/», voor niet-abonné's045
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Om het groote gewicht der zaak, waarom het gaat, drukken
w\j met den meesten aandrang allen op het hart, bij de verkiezing
van 4 leden voor de Provinciale Staten in het district
Goes, die gehouden wordt op Dinsdag 11 J u n i a. s-, hun stem
uit te brengen op de eandidaten der Christelijke partijen, de heeren
lid van den gemeenteraad te Goes.
Burgemeester te O v e z a n d.
Notaris te C o 1 ij n s p 1 a a t.
Wethouder te Kruiningen.
leen in Schouwen
onderpand van Effecten
billgke voorwaarden-
baan Le Cointre, G°e9,
ui.
Volksleger.
Eergister nog durfde een liberaal blad
uit de omgeving hier met de bewering
komen, dat *het afstemmen der voorstellen-
Staal door de Eerste Kamer blijk gaf, dat
de Rechterzijde geenszins van plan was
B de „kleine luyden" ook maa.r zoo weinig
S mogelijk van geldelijken druk te ontlasten.
Men moet den durf van een heul en
de kortzichtigheid van een struisvogel be
zitten om een zoo onjuiste bewering te
duiven uitspreken.
Want daarom ging de strijd niet; het
liep niet over het g e 1 d e 1 ij k e.
En dat de strijd niet. gevoerd werd tegen
de afschaffing van het blijvend gedeelte,
was door den heer Kolkman overdui
delijk en afdoende gezegd op 21 December
1.1. in deze woorden:
„Wij, Mijnheer de Voorzitter, zijn.
evenals de meesten in deze vergadering,
tegenstanders van het. blijvend gedeelte;
ook wij wenschen de afschaffing, waar
het kan, en anders de vermindering er
van; die afschaffing zal bij ons in be
ginsel geen 'bezwaren ontmoeten. Wij
wenschen haar echter alleen dan, wan
neer zal blijken te zijn voorzien in al
die zaken, die betrekking hebben op
s lands weerbaarheid, die tengevolge
dier vermindering of afschaffing zullen
blijken voorziening te behoeven.
„Wanneer in dat alles zal zijn voor-
zien, wanneer 'de maatregelen, die daar
aan tegemoet moeten komen, niet nog
moeten worden genomen, doch wan
neer zij zullen z ij n genomen, dan, Mijn
heer de Voorzitter, zijn wij allen, zooals
wij hier zijn, voor dien maatregel wel
degelijk 1e vinden".
Waarover de 'strijd dan wèl geloopen
heeft
Ook zulks is ook nog eens door den
heer Kolkman duidelijk verklaard op
18 April I.I., als volgt:
„De strijd, die hier dan ook indertijd
van onzen kant is gevoerd tegen de be-
grooüng van Oorlog en ik houd nog
vob bet ook denzelfden strijd in
de Eerste Kamer heeft gegolden is
nooit over het blijvend gedeelte zelf ge
gaan; dat heeft er buiten geslaan. Wij
hebben het hier gehad over de s 1 e e h t e
en onoordeelkundige voorbe
reid i n g der zaak en over de ei g c n-
machtige uitvoering van
maatregelen door den heer Staal".
de
De maatregel van minister Staal de
inkrimping van het blijvend gedeelte
bracht natuurlijk, op zich zelf, bezui-
niging, zij 'teen kleine.
Maar laten de „kleine iuyden", arbei-
ders en landbouwers on ook middenstan
ders en zelfs de heele natie dankbaar
zijn, dat. de Eerste Kamer den maatregel
van het blijvend gedeelte om zijn onvoor
bereidheid afstemde, en alzoo een dam
stelde tegen de verdere plannen van Staal,
die in de bedding dei' vrijzinnig-democraten
en socialisten liepen naar een volks
leger.
Niet dat wij per se tegen een volks
leger zijn. Volstrekt niet.
integendeel, we voelen heel veel voor
een volksleger.
Alleen verbinden we aan onze sympathie
daarvoor drie voorwaarden, en wel
lo. dat de landsdefensie er niet onder
lijde,
2o. dat de handhaving der binnenland-
sch© orde en rust verzekerd zij, en
3o. dat het volksleger de natie niet
brengt voor 'meer geldelijke offers
en persoonlijke lasten.
En nu staat het algemeen vrijwel vast,
dat het volksleger, waarheen de vrijzinni
gen en soc.-d.em. sturen, duurder zal
zijn, u dus meer kosten en lasten
brengen zal.
Het jaarlijksch contingent (d. i. 't aantal
soldaten, dat jaarlijks onder de wapenen
moet opkomen) zou van 17,500 minstens
tot 21,500 worden opgevoerd. En deze ver
hooging zou wel gepaard gaan met 'n ver
korting van den eersten oefeningstijd voor
de bereden wapens en inkrimping van het
blijvend gedeelte, maai' dat van de uit
voering dezer plannen toch vermeer
dering van lasten het gevolg moet
zijn. valt niet weg te redeneeren.
Door een der medewerkers van „het
Centr." weTd dit 21 Januari 1.1. als volgt
betoogd
„Door vergrooting van het contingent
wordt een grooter aantal jonge mannen
jaarlijks gelijktijdig aan hun w e T k-
kring onttrokken, en dat de on
derbreking van studie of opleiding, de
afwezigheid uit zijn werk, nu iets korter
zal duren, weegt o. i. niet op tegen het
bezwaar, dat een grooter aantal mannen,
den eersten oefeningstijd achter den rug,
voor de moeilijkheid„hervatting van
den arbeid" zullen worden geplaatst. Dat
is het kwade moment inzonderheid voel
de arbeiders, en dat wordt niet ge
makkelijker overwonnen omdat men een
paar maanden korter heeft gediend. En
deze moeilijkheid zal zich hij opkomst
voor herhalingsoefeningen die toch
reeds zoo zwaar drukken telkens
opnieuw voordoen, thans evenwel voor
een grooter aantal dienstplichtigen.
„Vergrooting van het contingent
brengt voorts noodwendig groote re
uitgaven mede. Eerste uitrusting en
bewapening zullen meer geld vragen,
de onderiioudkosten zullen toene
men, er zal meer kazemeeringsruimte
noodig zijn, grootere ocfeningsterreinen,
meer schietbanen, grooterc bergplaatsen
enz.nagenoeg alle uitgaven
in het militaire huishouden
zullen t. o e n e m e n".
Deze uitspraak mag men wel terdege in
de ooren knoopen.
De ritmeester der huzaren Benteijn is,
blijkens zijn brochure van gevoelen, dal
een „volksleger" met hetgeen daarbij be
hoort, voor ons volk eenvoudig niet te
betalen zijn zou.
En met dit „niet 1e betalen" leger wil
len do vrijzinnigen u zegenen
Wanneer 'men nagaat, wat nu hel. voor
bereidend militair onderwijs kost, dan
komt men op dit stuk hij een volksleger,
met een 20 X grooter getal manschappen
alleen reeds met 16 millioen gulden
meer kosten!
En dit alleen voor 't vóór-onderricht
Maar dan is men nog pas bij 'tbegin;
al die honderdduizenden, al zijn ze slechts
gebrekkig of onvolledig geoefend, hebben
noodig voedsel, kleeding, uitrusting en
aanvoerders.
Men houdt ons altijd Zwitserland met
zijn volksleger ten voorbeeld. Welnu, dit
land geeft jaarlijks 2 8 pet. van al zijn
inkomsten uit aan zijn leger, en dit per
centage zal binnenkort nog aanzienlijk
hooger worden
Aangenaam vooruitzicht voor ops.
Dan komt er nog iets anders bijde
heeren vrijzinnigen, die over ons land de
zegeningen van het volksleger willen uit
storten hebben er onderling VERSCHIL
LENDE begrippen over.
Borgesius, Thomson, Staal, van Rap-
pard en de Vrijzinnig-Democratische Bond
hebben er allen verschillende begrippen
van.
Zoo wil de V.-D. Bond een jaarlijksch
contingent van 4 5 00 0 man [egenover nu
slechts 17.500 man!
Ook willen zij militaire vooroefeningen
invoeren voor alle mannen van 16 tot
20 jaar, gedurende minstens 3 uur j)er
week.
Welk een ontzettend aantal kader zal
Voor die oefeningen noodig zijnWelk een
bedrag voor onderhoud van schietbanen,
geweten, enz. I Welk een last in alle am
bachten waar alle daarin werkzame jon
gens drie uur per week moeten oefenen!
En welk een last ten PLATTEN-
LANDEI
Maar bovendienop deze wijze willen
de vrijzinnig-democraten ons leger opvoe
ren tot ongeveer 450.000 man met. pen
even sterke landweer.
Op die wijze krijgt Nederland niet een
volkslegerdan worden we een leger-
v o 1 k 1 riep mr. R e g o u t, Kath. lid dei-
Tweede Kame-r, nog onlangs in een rede
uit.
En als 't, wat God verhoede, zou noo
dig zijn, dat we onze -grenzen moesten
verdedigen, dan zouden we ten slotte met
z'n allen optrekken en alleen de vrou
wen en ki nd ere n zouden achter-
b 1 ij v e n.
Met de cijfers, voor België geraamd,
toonde ook mr. Regout in die rede aan,
dat het volksleger zou komen op ondraag
lijke financieele lasten. En overigens komt
ook Zwitserland reeds terug van het insti
tuut van het volksleger, wijl '1 inziet bij de
instelling hiervan een verkeerden stap tie
hebben gedaan.
Overigens is nog 't allerergste van het
voorgesteld, e volksleger, dat 't absoluut
niet weerbaar zal zijn en slechts
tegenover een eventueelen vijand kan die
nen al s k a n o n n e n v 1 e e s c h
Besluiten we met het slot der beschou
wingen van ritmeester Benteijn, die deze
uitspraak geeft:
„De verwezenlijking van het denk
beeld „volksleger" zal zijn oen volks
wapening zonder meer. Haar zal ontbre
ken individueele geoefendheid, tucht,
samenhang, zelfvertrouwen, onderlegd
kader en geschoolde aanvoering, organi
satie, in één woord alles, wat het
onderscheid vormt tusschen een gewa
pende volksmassa en een leger. Wan
neer men daarbij bedenkt, dat nagenoeg-
de geheele weerbare mannelijke bevol
king van ons land onder dergelijke om
standigheden ter s 1 a c h t bank zal
worden geleid door het wijs defentiebe-
leid .der „Natie", die haar beste zonen
den plicht der landsverdediging oplegde,
zonder .hunne rechten op behoorlijke
voorbereiding te erkennen, dan deinst
men terug voor het oordeel der geschie
denis op den dag, dal zij zal te boeken
hebben den schandelijken on-
dergang van een klein volk,
dat niet in staat was groot te zijn in
eerbied voor zich zelf en zijn verleden.
„En daar de kosten niet le
betalen zullen z ij n, mag de vraag
gewettigd pn ernstig genoemd worden:
waar zal deze zinsverbijstering eindigen,
die ons thans reeds meer en meer be
lachelijk maakt'?
„Het volksleger is de ondergang van
Nederland, de richting van het volksleger
de weg daarheen."
En zoo komen om er slechts 'n paar
te noemen behalve ritmeester Benteijn,
luitenant Donk, Warner, kapitein Snel, ge
neraal Smeding, jhr. A. F. de Savornin
Lohman, de meesten dezer in brochures,
allen tot deze conclusie, dat een volksleger
vooï pnze natie verderfelijk zal zijn en
op meer kosten en lasten zal uit
draaien.
Aan de kiezers nu bij 'de a. s. stembus
te beletten, dat men hier den weg naar
het volksleger opga, door eenparig te
stemmen op de Rechtsche eandi
daten, aan den kop van dit blad ge
noemd.
(Slot.)
Gelijk ,op iedere schilderij zoo- ver
volgde pater Hendrichs, na de pauze, zijn
begeesterende rediè de figuren, op den
voorgrond zich schei'p afteekenen door
haar belichting en een duisteren achten
grond, zoo ook zal iedere quaestie het dui
delijkst kunnen worden gemaakt door
tegenstellingen.
Beschouwen we daarom nu den achter
grond van het tafereel, en zien wc, hoe
onze tegenstanders, de liberale bladen,
den toestand verminken.
Allereerst richtten deze hun aanval
tegen den Paus. Het heette, dat deze de
vrijheid belemmerde. Maar wanneer bv. de
president eener vereeniging de leden houdt
aau het reglement, belemmert hij' dan de
vrijheid Maar de liberale pers begrijpt
totaal niets van onze organisatie.
Wanneer de Kath. Kerk de vrijheid harer
kinderen belemmert, dan heet dat. nog
„uit de middeleeuwen' 'te zijn, en dan kan
die pers niet begrijpen, dat 'n mensch zoo
maar niet kan doen, wat hij wil. Heeft
de Paus soms de vrijheid belemmerd der
Bisschoppen Geenszins.
En ,dan: die Fransche regeering belem
mert de vrijheid nietl Die pers heeft
zeker niets gehoord, niets gelezen van
Briand's beperkende bepalingen
Neen, de Kath. Kerk is op reis gestuurd
als een jongen, die van zijn vader gedu
rende de vacantie verlof krijgt op reis te
gaan, maar wien tevens gezegd wordt:
geen. cent krijgt, ge mee, en achter iederen
boom langs den weg, wacht u iemand met
een knuppel. Zoo ook werd de Kerk ge
kneveld pn geknepen.
Zeker, men gaf de Kerk vrijheid,
maar'I. was de vrijheid van den bede
laar om millionair te worden
Een .andere beschuldiging was, dat op
den Paus de schuld van den geheelen toe
stand rustte.
Zeker waai', zegt spr., als deze Imaar
had toegegeven, dan ware de vrede getee-
kend, ,maar Z. H. kon immers niet toe
geven. Is dan de schuld bij de Kath.
Kerk? Wanneer er een ongeluk gebeurt,
is dan degene, die oorzaak van het
ongeluk is, ook daarvan de schuld?
Volstrekt niet. Bv. een fietser rijdt, een
kind omver, en is dus oorzaak van het
ongeluk, maar is hij daarom per se de
schuld? Dat ware belachelijk.
De Paus heeft de hand opgehouden
en toen is de Kerk geslagen op haar stof
felijk bezit opdat zij niet zou getroffen
Worden op het hoofd het geestelijk
bezit der Kerk.
De Paus is politiek, zegt men nog.
Natuurlijk, zegt spr. Wanneer Rome voor
do Nederlandsche Katholieken met de re-
gee.ri.ng moet onderhandelen, wat moet hij
dan anders dan politiek zijn. 't Is de meest,
gewone zaak van de wereld. Daarom dan
ook hebben de groote mogendheden een
gezantschap Wij' den H. Stoel.
Maar men wil zeggen, dat deze Paus
gemeen is, met. streken omgaat.
Dit is dan ook de grief van een blad,
hetwelk spr. noode noemt, „het Volk".
Maar dit blad, dat; de nobele daad van
prins Hendrik aan den Hoek van Holland
niet wist te waardeeren, begrijpt ook niets
van den adel des Pausen, waar deze uit
gaat om het wrak der Kerk in Frankrijk
te beschermen.
Dat blad had onlangs ook tegen ppr.
oen grief, maar hij! acht het zich tot eer
door „het Volk" te worden bespot.
Verder had de liberale pers nog 'n
andere redeneering. Deze: de Kerk wilde
de seminariën niet, anders had zij ;wel
de vereenigingen voor eeredienst opgericht.
Maar dat deze redeneering zinledig is,
zai ieder onbevooroordeelde begrijpen.
Zoo zou men kunnen zeggen: Ik houd
niet van spinazie, en ik ben blij1, dat ik
niet van spinazie houd, want hield ik wel
van spinazie, dan zou m'n vrouw me lede
ren dag spinazie voorzetten, en ik houd
niet van spinazie
De aanval ging ook tegen het heiligdom
en wel op de meest brutale wijze, altijd
zoo zeide men omdat er geen. ven
eenigingen voor eeredienst waren opge
richt.
Daarom riep men ookde pensioenkas
sen hier de Kerksieraden aan ons
Gij Katholieke Kerk wilt u niet onderwen
pen, derhalve besloot men: gjj wilt uw
bezittingen niet meer behouden.
Spr. vindt het een heerlijk verschijnsel,
dat overal zooveel sympathie voor Frank
rijk gloeit: dit pleit voor het Katholiek
bewustzijn in ons vaderland.
In een gloedvolle peroratie spoorde spr,
aan te bidden voor de herleving van Frank
rijk en niet te vergeten, dat wij dank te
zeggen hebben voor de vrijheid van gods
dienst in Nederland onder het zegenrjjk
bestuur onzer geëerbiedigde Koningin
Wilhelmina.
Lauwheid is daar oorzaak geweest van
veel rampen, moge men die hier voor
komen.
De Weleerw. Kapelaan stelde zich als
tolk der toehoorders om spr. dank te zeg
gen voor zijn gloedvolle woorden, waar
door hij overduidelijk in 't licht heeft ge
steld het. groote onrecht de Kerk in
Frankrijk aangedaan. Trouwe naleving der
Kath. beginselen zal ons hier behouden.
Stellen we tegenover die lauwheid een
vurige belangstelling in de Kath. zaak,
zoo zullen wij voor dergelijke rampen be
hoed blijven. Wanneer ooit hier het ven
langen der liberale bladen mocht bevre
digd worden, dan zou onze toestand er
barmelijk zijn.
Met een lang leve Pius X, lang leve die
Kardinaal-Aartsbisschop van Frankrjjk,
lang leven alle vurige Fransche Katholie
ken, besloot Z.E.
Moge do heugenis aan de woorden van
dien avond nog lang bijblijven.
FRANKRIJK.
Een merkwaardige voorspelling is voor
zeker die van den heiligen Oesario bisschop
van Arles, in het jaar 542. Zij komt voor
in een werk, getiteldLiber Mirabilis,
gedrukt met gothische letters en voorhanden
in de koninklijke bibliotheek te Parijs.
Zij luidt
Het bestuur van het koningrijk Frank
rijk zal zoo verblind wezen, dat het zonder
verdedigers zich zal gelaten vinden. De
hand des Heeren zal zich over hen uit
strekken en over alle rijken alle edelen
zullen beroofd worden van hunne bezit
tingen en waardigheden: een verdeeldheid
zal er ontstaan in de Kerk van God en
er zullen twee echtgenooten zyn, eene