iekuitvoeriap
a fien tuin yao
IE HAAS
1,00.
NING.
7 uur.
tan de hoogste
fle Groots Marlt
wkend.
BUITENLAND
utTzeelandT^
stuks fl.
iNo. 56.
Zaterdag 11 Mei 1907.
Derde Jaargang.
20 MEI a.s.
nds 8 uur
IITTEREND VUURWERK.
voor GROEPEN
po
ft
po
ft
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
geïllustreerd zondagsblad
voor abonaé's I0.371/,, voor niet-abonné's„045
Mint iltn MMMMG-. MIE- in MMHII.
Bij flit miner behoort eea Bijvoegsel.
Korte Inhoud Zondagsblad,
Een vaan in den wind.
UIT deTêrsT^
G
ksterdag
van 15 uur
de
EL BURG.
izikale wandeling doot
5
|edewerking
Sen Nederlandschen
lier-komiek
SE f 0.50.
Iers
3—Rotterdam.
p e.
Van
Rotterdam:
[g- 's
midd. 's
morg.
's midd.
11.-
L
11.-
1
1."
11.—
1
11.-
12.-
1.30
ft
9.30
10.-
R30
10.30
Tl
11.-
1.-
11.-
11.30
12.-
'6.30
12.-
7.—
11.-
17.30
il.-
12-
8.30
o.
3.30
8.-
1.-
i6._
8.30
1.30
6.-
9.-
2.-
0-
12.-
9.-
12.—
8.30
1.-
8.30
9.-
9.-
9.30
0—
10.-
0.30
11—
0.30
11.30
12.-
6.30
6.-
1.-
7.30
12.-
1
Abonnementsprijs per 3 maanden roor Goes f0.7ö, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k centant 0-05
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 régels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Rectameberichlen 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
PlatenHet hoogste huis van New-York
verschillende schilderijen van B. Brouwer;
een motor-omnibus; feest op de puinhoo-
pen van Carthago; Frankrijk in Marokko;
de vermoorde dr. Mauchampde emir van
Afghanistan in Engelsch-Indiö op de tijger-
jacht; het grootste pantserschip der En-
gelsche vloot; artillerie der Amerikaansche
marine met tekst.
VerhaalMededingers.
Het Frankrijk onzer dagen' met zijn fa
natieke kerkvervolging en revolutionaire
woeling en beroering kan niet genoeg ais
afschrikwekkend voorbeeld worden ge
steld.
Het bewind van een ultra-radieaai zelfs
als Clemenceau in niet in staat de omwen-
telingsgezinden tevreden te stellen.
Clemenceau wilde hun eischen niet in
willigen, omdat hij zag, dat dan elke goede
waarborg voor een geregelde, ordelijke
samenleving zou zijn weggenomen.
Inde ira! Vandaar de toorn van man
nen als Ja.urès en de geavanceerde socia
listen, die in de Kamer goed vertegen
woordigd zijn.
Vandaar de wensch bij deze laatsten
om een socialist als Briand of Viviani,
den hemellicht-uitdoover, aan het hoofd
der regeering geplaatst te zien.
Vandaar de wensch bij deze laatsten
menceau, die niet kan doortasten, omdat
hij zit met een blok aan 't been, in den
vorm van de genoemde ministers Briand
en Viviani.
Maar al kon hij het, 't verzet' zou
slechts worden aangewakkerd en de gees
ten nog meer gerevolutioneerd.
De oorzaak?
De godsdienst is weg, en daarmede is
verdwenen alle tucht, alle eerbied voor
gezag, die hebben plaats gemaakt voor
een zucht naar toomelooze vrijheid, voor
een jagen naar het meest verfijnd genie
ten, naar het paradijs, op aarde, omdat
het paradijs Hierboven verloren ging.
Het grofst Materialisme is in Frankrijk
ten troon verheven, en waar dit een natie
in merg en been heeft doorkankerd, voert
het allengs, onvermijdelijk naar de alge-
heele revolutie.
Alen is reeds goed op weg.
Waren het eerst de arbeiders, wien het
gif van dezen materialistischen geest werd
ingegeven, nu reeds is deze doodende geest
gevaren in de onderwijzers, in de amb
tenaren, en zelfs het leger is er door
aangetast I
Waar het geloof, de godsdienst ver
flauwde en verdween, kan het geen ver
wondering baren zulk een ontzettende in
zinking der goede begrippen van orde,
tucht en gezag waar te nemen.
En dit gevaar geldt niet voor Frankrijk
alleen.
In geen land, waar de godsdienst is
ondermijnd en het geloof uit de harten is
verdwenen, kan de heilaanbrengende
bloem van orde en gezag tieren.
Zij in dit opzicht het arme Frankrijk
ons ten voorbeeld.
Gode zij dank zijn toestanden als daar
heerschen, bij ons nog verre.
Maar wanneer de heillooze beginselen,
die het land van den H. Lodewijk ten ver-
derve voeren, bij ons mochten doorbre
ken, dan ware ook hier het einde nabij.
Helpen we dit verhoeden met alle
macht en kracht door onze organisaties
te sterken, door onze pers tot bloei te
brengen, door ons bijzonder onderwijs in
eere te houden, door anti-liberale man
nen af te vaardigen, door ons nauw aan
een te sluiten.
-: i- -1 r.Hi l.l i -vj i
De meer en meer veldwinnende ideeën
van het verderfelijk Radicalisme jjioeten
en zullen dan tegenover zich vinden een
machtige groep van. Christen-strijders, die
deze begrippen, zoo ze niet te vernietigen
zijn, althans zullen weten te temperen.
Wie liegt?.
„Het Volk" van 15 Juli 1905 Beweerde,
dat wij door onze „taktiek" (bedoeld is
wijze van bestrijding der sociaal-democra
tie) de kiezers van ons hadden afgestooten.
In het „K. S. W'." (1905, blz. 345) her
innerden wij aan deze verrassende cijfers
in het district Almelo was de sociaal-des
mocratisehe candidaat sinds 1903 met 268
stemmen achteruit gegaan, terwijl de
Katholieke candidaat, die de kiezers van
zich vervreemd zou hebben, met 1293
stemmen vooruit gegaan was.
„Het Volk" heeft echter, voor zoover
ons bekend, geen rectificatie opgenomen.
Wel klaagde Schaper in „Het Volk" van
24 Aug. 1905 over „de droevige wijze"
waarop in de S. D. A. P. tegen het Ar
beidscontract was geageerd, en hij
voegde daarbij
„Dat onze Partij in Juni in een 12-tal
districten stemmen verloren heeft,
terwijl stilstand reeds achteruitgang zou
zijn, komt naar mijne overtuiging mede
door hare houding in dezen".
En getuigde Tijhof de tegencandidaat
te Almelo! niet op 'tjongste Congres
van de S. D. A. P. te Haarlem:
„Men vraagt ons wel eens, waarom Wij
geen bres kunnen schieten onder de
christelijke arbeiders. Maar zoolang wij
het „Kath. Soc. Wikbl." gelegenheid ge
ven ,met allerlei hal/verdraaide citaten
tegen ons te werkens, is dat onmogelijk".
(„Het Volk", 4 April 1907).
Toch zouden w ij het zijn, die de kiezers
door onze wijze van optreden van ons
vervreemden
Wie liegt?...
In „Het Volk" van 11 Dec. 1904 werd in
een hoofdartikel betoogd, dat de bestrij
ding der tuberculose behoort tot de taak
van den Staat.
Volkomen juist!
Doch volkomen onjuist werd door „Het
Volk' 'verder beweerd:
„Wat wordt er nu bestreden van de
groote kwalen des volks? Wat heeft
de christelijke regeering gedaan, om
maar een begin te maken Men ziet,
wij zijn niet veeleisehend, wij vragen
maar een begin".
In 't „K. S. W." 1904 blz. 611 wezen
wij op deze onwaarheid^ in 1903 immers
was, op voorstel van de „christelijke re
geering", een post van f 10.000 op de
begrooting uitgetrokken tot bestrijding der
tuberculose.
Wij vroegen: „Zou „Het Volk" genoeg
eerlijkheid bezitten, om zijn fout te her
stellen?"
En het antwoord moet luiden: neen!
Immers „Het Volk" antwoordde schamper:
„Dat noemt de man een begin!" (24 Dec.
1904). v
Doch wat gebeurt?
In 1905 is de heer Tak in 1904 hoofd
redacteur van „Het Volk" zelf Kamer
lid. Hij stelt nu voor, dezen post, met
f5000 te verhoogen. Doch na een kort
speechje van Minister Rink die o. a.
meedeelde, dat Dr. Kuyper dezen post aan
vankelijk ook hooger had willen ramen!
trok Tak zijn voorstel weer in!
Toen was die f 10.000 dus blijkbaar wèl
„een begin"!!
Wij wezen hierop in 't „K. S. W.", 1905
blz. 608.
Zoover ons bekend, heeft echter „Het
Volk" geen rectificatie opgenomen!
Wie liegt?...
„Het Volk" van 3 April 1906 maakt
melding van een vlugschrift, dat te M.
Gladbach zou zijn uitgekomen, en ver
spreid zou zijn door Katholieke leden van
christelijke vakvereenigingen, en waarin
erg op het Centrum werd afgegeven.
Aanstonds merkten wij op, dat dit vlug
schrift uitging van een klein groepje Daen-
sisten. („K. S. W." 1906, blz. 177).
Later kwam Jos. Loopuit nog weer eens
op deze menschen terug, die nu gepromo
veerd werden tot „Centrumsarbeiders".
Hij deelde in „Het Volk" (25 Nov. 1906)
mede, dat te M. Gladbach - „do plaats
waar het hoofdkwartier van de Duitsche
Katholieke Sociale Actie geves
tigd is!" een vergadering van katho
lieke arbeiders gehouden was, waarin het
bestuur de opdracht kreeg, een manifest
uit te vaardigen, in hetwelk scherpe kri
tiek op het Centrum zou worden uitge
oefend.
Wat was hiervan waar? vroegen wij
in het „K. S. W." 1905 blz. 560.
Van de hoofdzaak niets.
De vergadering, waarvan Jos. Loopuit
sprak, de vergadering van de Centrums-
partij, was te M. Gladbach werkelijk
gehouden, dochhad niets met dat
manifest te maken, dat van een groepje
Daensisten uitging.
Onwaar was, dat aan 't Bestuur dier
vergadering opgedragen was, zulk een ma
nifest uit te vaardigen. Integendsel! Die
vergadering werd juist besloten met
eendaverend H o c h op de Centrums-
partij! Er was niet in gesproken over de
algemeene politiek, dochalleen over
gemeente-politiek
(Wordt vervolgd).
FRANKRIJK.
Sectarisch gedrijf. Het socialis
tisch syndicaat te Brest heeft alle arbeiders
tot een vergadering samengeroepen voor
het zenden van een adres aan den minister
om verlof te vragen tot werken op feest
dagen als Hemelvaart, Allerheiligen, Kerst
mis.
Zoo heeft de burgemeester van Toulon
per circulaire bekend gemaakt, dat zijn
bureaux op Hemelvaartdag zullen geopend
blijven
Een belangrijke brief. Mgr. Tu-
rinaz, bisschop van Nancy, heeft aan den
senator Marcère, president van de „Patrie
Franyajse" een belangrijken brief geschre
ven,
Z. D. H. juicht met zijn heele ziel den
strijd toe door senator Marcère en diens
vrienden aangebonden tegen het verderven
der kindsheid en der jeugd.
„Onmogelijk, zoo schrijft Z. H., mo
gen wij langer de geweldige, sohaamtelooze
en weldra algemeen geworden verkrach
ting der scholen door de beruchte onzijdig
heid aanzien.
„Niet enkel worden alle godsdienstige
leerstellingen aangevallen. Maar zelfs de
groote en fondamenteele waarheden, die
Cicero het patrimonium (erfdeel)
van het menschel ij k geslacht
noemde: het bestaan van God en van de
ziel, het verheven zijn van den mensch
boven het dier ponder rede, zijn vrijheid
en bijgevolg zijn verantwoordelijkheidhel
wezenlijke onderscheid tusschen de waar
heid en de idwaling, het goede en het
kwade, al de levende krachten van ons
land in den tegenwoordigen tijd, al de voor.
name en edele tradities van het verledene.
„Wat de meesters en meesteressen der
neutrale school onderwijzen, is de nijd
en de haat, de klassenstrijd, droomerijen
der socialisten, de ontkenning van het
Vaderland, de verachting van het nationale
vaan.
„Zelfs in sommige dorpen werken gij
de vermenging der geslachten in de hand
tusschen kinderen van tien, elf, twaalf
ja ar.
„Die schoolmeesters willen het Fran-
sche volk tot beesten maken.
„Gelukkig dat nog een groot aantal
meesters en meesteressen met trouw en
toewijding hun groote zending vervullen.
„Uw oproep, uwe organisatie verdienen
door allen erkend. Gij staat niet alleen.
„Naast en met u vèreenigt zich de
groote bond van alle menschen van ge
loof, van eerlijk en oprecht karakter, van
alle ware Franschen.
De Katholieken moeten hierin een groot
aandeel riemen. Ik zal hun dit zeggen".
Mochten door dit bisschoppelijk woord
ook in ons land alle .belanghebbenden in
deze nogmaals gewaarschuwd zijn, om
toch voor hun kinderen het gevaar in te
zien dat er ingelegen is de openbare scho
len van de z.g.n. gevierde neutraliteit te
bezoeken.
Clemenceau leeft nog: Ondanks de felle
aanvallen, waaraan hij heeft blootgestaan.
In de Kamer waren alle tribunen over
vol; de ministers waren zonder uitzonde
ring aanwezig.
Bij 't begin der zitting verklaarde Cle
menceau, dat hij zich ter beschikking van
de Kamer stelde. hij voelde zich zelf
zeker al schuldig, maar dat hij alleen
ter bespoediging der werkzaamheden
wenschte, de interpellaties over de vakver
eenigingen met die van de algemeene po
litiek samen te voegen.
Toen kwamen de opmerkingen als gee-
selslagen op de schandelijk-inconsequente
houding van Clemenceau en op zijn wan
ordelijke politiek los.
Afgevaardigde Blanc begon met een in
terpellatie over het ontslag van den onder
wijzer Nègre. Hij verweet Clemenceau, dat
hij de socialisten, die de republiek in ge
vaar verdedigden afstootte! Ook Briand
werd scherp door hem aangevallen.
Deze verdedigde zich met de verkla
ring, dat hij socialist was maar geen
anarchist en dat hij slechts de beslissing
van den prefect der Seine had bevestigd.
Afgevaardigde Ganthier de Clagny inter
pelleerde over de algemeene politiek van
't Kabinet. Geen enkele hervorming van
'tprogram is afgewerkt; het is de fail
lietverklaring van de radicale partij, waar
van Clemenceau 't hoofd zich noemt. Afge
vaardigde Poulain verweet Clemenceau de
wanordelijkheid van zijn politiek beleid en
verklaarde, dat dit Kabinet niet meer 't ver
trouwen verdient der republikeinen. Ook
de socialist Rozier en de beruchte radikaal-
socialist Buisson vielen den premier heftig
aan.
Clemenceau heeft op al die aanvallen
nog niet geantwoord, alleen heeft Jnj do
verklaring afgelegd, dat hij heen zou gaan,
zoodra zijn meerderheid rechts zou liggen...
Hoe hij zich dus uit het moeras redden zal,
is nog een raadsel, waarvan men de op
lossing met verwachting tegemoet mag
zien.
„Het rijk der Apachen" zoo noemt de
„Univers" 'n deel van de Fransche hoofd
stad. Men weet wat onder Apachen worden
verstaan: eigenlijk is 'tde naam van een
Noord-Amerikaanschen Indianenstam van
welken in onze jeugd Aimard ons allerlei
dapperheden en wreedheden wist te ver
tellen; maar thans is deze beschaving tot
Parijs doorgedrongen en heeft een klasse
van menschen doen ontstaan, die leven
van straatroof en moord, en ook niet af-
keerig zijn van politiek rumoer.
Nu zijn er in de donkere achter- en
binnenbuurten eener groote stad altijd ho
len van ongerechtigheid, waai- 't licht niet
kan doordringen; te Londen b.v. zijn ook
zulke wijken bekend; doch daar blijft
steeds het gezag meester en wordt de
wrekende arm der gerechtigheid gevreesd.
Niet alzoo meer te Parijs„het is onbe
twistbaar verklaart de „Univers" dat
thans de Apachen, in zekere wijken van
Parijs, vooral wanneer de avond is ge
komen, heer en meester zijn van "de
straat".
En de oorzaken zijn niet ver te zoeken
de school zonder God en het verdwijnen
van 'tgezagbegrip. Vroeger had tie poli
tie die 's nachts voor de veiligheid waakte,
het recht om verdachten van de straat
te verwijderen, thans moet zij de „vrij
heid van den burger en het recht der
kiezers" ontzien en waagt een agent het
eenigszins flink tegen de misdadigers op
te treden, dan loopt zijn eigen leven het
grootste gevaar.
In 't leger en op de vloot men weet
het heeft het verdwijnen van den gods
dienst, van het diepste gezagsbegrip, de
zelfde noodlottige gevolgen.
De „Matin" heeft gemeld, dat 120 ma
trozen van den kruiser „Victor Hugo" te
Lorient geweigerd hadden, aan boord terug
te keeren als protest tegen de ijzeren tucht.
En in de garnizoensplaatsen js weer
een manifest aangeplakt, gerichf tot de
„waakhonden der regeering", die worden
aangemaand de kolven omhoog te steken.
ITALIË.
De „Morning Post" meent het volgende
te weten:
De heer Richard Kerens, een rijk inwo
ner uit St. Louis, en die op dit oogenblik
te Rome vertoeft, heeft aan een plan de
hand gelegd, om met medewerking van
vrienden onder zijne katholieke landge-
nooten, in eigendom te bekomen, een ge
heel smalle strook lands zich uitstrekken
de vanaf het Vatieaan tot aan de zeehaven
Civita-Vecchia. Het aldus verkregen ter
rein, ter lengte van ongeveer twintig uur
gaans, en behoorlijk op orde gesteld, ja
zelfs verfraaid, zou vervolgens aan Z. II.
den Paus ten geschenke worden aangebo
den, als een toevoeging aan het huidig
overblijfsel van het grondgebied der Ker
kelijke Staten.
CHINA.
Volgens de „Neue Freie Presse" heeft de
Chineesche regeering een diplomatiek ver
tegenwoordiger aan het vatieaan benoemd.
'tFeit is nogal van belang omdat China in
't vervolg over alle kwestie's betreffende de
missie enz. direct met den Heiligen Stoel
zal kunnen onderhandelen. Deze zal thans
waarschijnlijk een eigen nuntius naar China
zenden, terwijl tot dusver alle katholieke
missionarissen onder bescherming van den
Franschen vertegenwoordiger stonden.
Ook Japan is van plan den Paus een
eigen vertegenwoordiger te zenden.
GOES. In de gistermiddag gehouden ver
gadering onzer R. K. Centrale kiesveresni-
ging werden de heeren Lambcrs, Roelofs,
Mudde. en Claessen gekozen als afgevaar
digden in den Bond voor Zeeland.
Van Hulst (Hontenisse) zijn afgevaar
digden de heeren v. Brabant, Dierick, Fruy-
tier, van Rompu en IJsebaert.
Zooals bekend, wordt morgen (Zaterdag)
te H a n s w e e r t een vergadering gehou
den, waarin een reglement zal moeten
worden vastgesteld.
Hemelvaartsdag is een algemeen er
kende Christelijke feestdag: toch kon men
alhier op dien dag het gebel hooren van
den gemeente-omroeper, die aan den volke
bekend maakte, dat er was „Hollandsche
schol, vier uur afslag", 'tls fraai!
't Vorig jaar vestigden we hierop ook
reeds de aandacht.
Voor den aanvang der repetitie van
de zangvereeniging tot bevordering der
Toonkunst, Woensdagavond, werd dhr.
M. A. Stieger, als oudste werkend lid, bij
monde van den voorzitter, dhr. J. Z.
Risch, het eerelidmaatschap aangeboden.
De heer Stieger is een halve eeuw lid van
toonkunst en heeft zich steeds ials werkend-
maar ook als bestuurslid doen kennen (en
ook nu nog) als met jeugdig vuur bezield
voor de schoone kunst. Onder gevoelvolle
woorden dankte de heer Stieger voor de
eeronderscheiding. De toespraken werden
door het koor met bijval begroet.
Door de gasvlam van een kookstel
ontstond heden morgen een binnenbrand
bij don heer L. J. in de Cor. Eversdijk-
straat, die met de raamgordijnen begon en
zich ernstig liet aanzien. Door spoedig
optreden der "huisgenooten we ril erger
voorkomen. Assurantie dekt de schade.
MIDDELBURG. Lu de Woensdagmiddag
gehouden zitting van den gemeenteraad
werden nog benoemd:
tot le onderwijzeres in de handwerken
aan school K mej. S. C. Loekemeijer met.
12 stemmen
en tot 2e onderwijzeres in dat vak aan
dezelfde school mej. M. A. Zegers met
11 stemmen.
Het primitief kohier der belasting naar
het geschatte inkomen voor 1907 werd
vastgesteld evenzoo dat der hondenbelas
ting.
Burg. en Welli. stelden voor het maken
van generatorovens, een kolenloods en de
daarmede verbandhoudende werken, sa
men geraamd ojji f34.445.98.
De commissiën van fabricage en finan
ciën vereenigen zich met dit voorstel wat
het maken der generatorovens betreft,
doch behouden zich omtrent al de andere
punten een nader advies voor.
Het voorstel van Burg. en Welh. voor
zoover daarop rapport is uitgebracht, dus
voor zooveel de generatorovens betreft,
wordt zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
Goedgekeurd wordt een staat va,n onin
bare posten der belasting naar het geschat
te inkomen over 1906 ad f309.365.
Aan de orde is nu de vaststelling van
het primitief kohier der belasting naar het
geschatte inkomen voor 1907.
Het wordt door Burg. en Weth. voorge
steld op een bedrag van f 144.543.18, met
een heffing van 5.7.
De raad keurt het goed.
Daarna wordt vastgesteld het primitief
kohier der hondenbelasting voor 1907 ad
f 1564.50.
Goedgekeurd wordt de rekening van l«et
bestuur der Godshuizen over 1906.
Zij bedraagt in ontvang f67.400.05, in
uitgaaf f 60.308.195 en heeft dus een goed
slot van f 7091.855.
BORSELE. In de Maandag gehouden
vergadering van ingelanden van den Ko-
