WHISKY/
bad nieuwste
e
ring
buitenland^
>ER,Goes
GOKS.
J*o. 37.
Dinsdag 26 Maart 1907.
Derde Jaargang.
ItE, Apotheker,
baan Ui Cointre, Goes-
Mijnt ellen NIUNDM-JVOENSMG- tn INIIDUIVNNB.
"TmNEHLANDT^
iannenkoor.
f 1.-.
teering
loeden -
tof 6 April.
116.
IN AGTEN.
i, Den Haag.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
UIT DE^KtR^
Laarf 1907,
bies in de Concert-
ERBEEK, Sopraan
ferdam.
A. C. BRANDS,
|iit Rotterdam.
nit Goes.
Isr otto lies.
Lit en crème voor
en, mooie dessins,
Iprijzen.
as Sporthemden,
trtebonten 20, 23,
;ent.
intjes en Streepjes
en 20 cent
en Theedoeken 10,
cent.
boie dessins 15, 20
25, 30, 40, 45 en
kmanskielen f 0 90
IO, f 1.20.
eepte-, bruine- en
ig. leeren Broeken
.50, f 3.00.
ilen f I 00.
oeken f2.00, F 2.25,
mes f 7.50, f 8.00,
0.00.
eken f 1.75, f 2 00,
mogelijke gemaakte
Jj'de Ondergoederen,
|ïTsterke kwaliteiten.
:en.
rassen en Ledikanten,
iërraaii enz. enz.
sward.
en, Draineerbuizen.
Isteenen.
>-( )-( )-(
Malaria (Binnen koorts),
Gebrek aan eetlust.
Dr. DE VRIJ
N ANNING" en n--
|eral verkrijgbaar a f 0*
tegen inzending van p°ö
L per Vs literflesch f 0.70.
NIH ZEEUWSCHE aNIRANT
Abonnementsprijs per 3 maan (km voor Goes 10.75, daarbuiten I 0.95
Afzonderlijke nummers A contant „0.06
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonai's I0.371/,, voor niet-abonné's„045
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Een valschc voorstelling.
Reeds meermalen hebben wij er de
aandacht op gevestigd in 't bijzonder
die der arbeiders dat zoo het ministerie-
Kuyper in 1905 nog aan het bewind ware
gebleven, men nu zeker met de sociale
wetgeving een heel eind zou zijn gevor
derd; en dat met name de verzekerings
wetten vermoedelijk al in het Staatsblad
hadden gestaan.
De vrijzinnigen kunnen dit kwalijk ont
kennen, maar geheel toegeven mogen zij
natuurlijk niet; dat zou een streep door
hun rekening halen.
Daarom moet er wat anders op gevon
den, en wordt 't van die zijde nu voorge
steld, alsof 't juist de arbeiders zouden
zijn geweest, die in hoofdzaak de kosten
der sociale wetgeving uit hun zak zouden
hebben moeten bekostigen.
Zoo schreef dezer dagen V. D. in de
„Middelburgsche Crt":
Noodig is, dat het groot en in afzien-
baren tijd nooit voltooide werk van
maatschappelijke hervorming breed en
diep worde beschouwd, opdat niet
zooals het ministerie-Kuyper wilde -
aan de arbeidende klassen met de eene
hand in den vorm van zwaardrukkende
belastingen worde ontroofd, wat door
de andere hand als voorziening in vele
nooden wordt gegeven. Zoo ooit van
machteloosheid kan worden gesproken,
dan zeker ten opzichte der plannen van
het „christelijk" kabinet, dat, door de
sociale wetten vast te koppelen aan een
protectionistisch stelsel onbekwaam
bleek inderdaad aan de te zwaar ge-
drukten in de maatschappij ontheffing
van lasten te bezorgen".
De Tariefwet krjjgt hier alzoo de schuld;
door deze zou dus aan de arbeidende
klasse worden ontroofd, wat den arbei
der uit de sociale wetgeving zou zijn ten
goede gekomen.
Deze bewering is ten eenenmale valsch.
Wij durven beweren, dat door de Tarief-
wet het lot van de arbeidersklasse zou
zijn verbeterd! Door de bescherming
onzer nijverheid en industrie zou, zooals
in andere landen is gebleken, de alge-
meene welvaart stijgen; en al zouden ook
sommige levensbehoeften in prijs geste
gen zijn, ook het loon en de inkom
sten zouden aanzienlijk zijn geklom
men.
Daarom is het ook onwaar, wat „Land
en Volk" schrijft, dat, indien de verze-
keringsontwerpen van het kabinet-Kuyper
wet geworden waren, de toestand zou ge
weest zijn„zeker zóó, dat de arbeiders
de kosten grootendeels zelf zouden' moe
ten betalen in verhoogden prijs van eerste
levensbehoeften".
Deze onjuiste voorstelling gaf „L. en
V." ten beste in een polemiek met „het
Centrum," welk blad, evenals wij, do
aandacht er op vestigde, dat indien in
1905 de meerderheid Rechts ware geble
ven, de verzekeringswetten er reeds zou
den zijn.
„Het Centrum" antwoordt nu met de
verklaring te geven, dat „L. en V." niet
kan ontkenne*, dat de verzekeringswet
ten misschien reeds in het Staatsblad had
den gestaan, indien het ministerie-Kuyper
ware aangebleven.
Maar dit vrijz.-dem. orgaan ook, insinu
eert, dat de arbeiders dan zelf grootendeels
de kosten hadden moeten betalen in den
vorm van duurdere eerste levensbehoef
ten.
Bet insinueert niet alleen, het verklaart,
dat dit zeker is.
Natuurlijk! Al hetgeen ten ongunste der
Rechterzijde kan luiden is, volgens ,L.
en V.", en de „Midd. Crt." zeker.
W ij tarten echter te b e w ij z e n, dat
zulks ook inderdaad het geval zou zijn
geweest en dat de prijs der eerste le
vensbehoeften voor de arbeiders tot
een zoodanige hoogte zou zijn opgevoerd,
dat daaruit grootendeels de kosten
der verzekering zouden betaald zijn.
En wij vermoeden, dat gevraagd bewijs
niet zal geleverd worden, omdat het niet
te leveren is, terwijl we verzoeken wel
te willen onthouden, dat nu nog steeds
verzekeringswetten ontbreken, terwijl
met verval der invaliditeit-verzekering,
slechts de ouderdomspensioneering is
voorgesteld.
Alweer een leugen.
Onder het motto „op een accoordje ge
gooid" lezen we in het soc.-dem. week
blad voor Zeeland de volgende plompver
loren geuite zinsneden, die weer eens doen
zien, hoet de sociaal-democraten denken
over het geloof der Katholieken:
„De Paus heeft ter gelegenheid van de
De Ruyterfeesten op Zaterdag, aan ai
de zich op dien dag te Vlissingen be
vindende katholieken, dispensatie (ont
heffing) verleend, zoowel voor de vas
ten als onthoudingswet. Jongen jongen,
wat zullen er van daag een katholieken
in Vlissingen zijn om eens lekker
uit to pakken. De paus dacht zeker,
ik kan ze beter vrijheid geven, want ze
zullen er zich toch niet aan houden.
Als men nog geen eerbied heeft voor
kerkelijke ceremoniën, moet men het
door dergelijke besluiten wel krijgen".
Mogen we opmerken
lo. Dat Z. H. de Paus bedoelde dispen
satie zal hebben verleend op verzoek en
op gezag van Nederlandsche kerkelijke
autoriteiten.
2o. Waaruit volgt, dat Z. H. d e Paus
niet kan hebben gedacht aan de
mogelijkheid, (volgens 't soc.-dem. blad)
dat in dit geval de Katholieken zich toch
niet aan; de vasten- en onthoudingswet
zouden houden.
3o. Dat evenmin eenige kerkelijke au
toriteit van deze gedachte kan zijn ge
weest, omdat
4o. de grond, waaraan de dispensatie
door heeren soc.-democraten wordt toe
geschreven geheel onwaar is.
Wanneer het infame stelsel, wat, in dit
geval, door bedoeld blad den Paus wordt
toegeschreven, in werkelijkheid ook maar
in éénig epzicht door het zichtbaar Op
perhoofd van Christus' Kerk werd ge-
gevolgd, dan moet de redactie van het
soc.-dem. weekblad voor Zeeland ons eens
verklaren in verband met haar rede
neering hoe 2. H. de Paus zich aan
houdend, met kracht, tegen de vervolgings-
wetten in Frankrijk heeft verzet.
Heeft toen de Paus gedacht aan hetgeen
hem wordt verweten: „ik kan ze beter
vrijheid geven, want ze zullen er zich
toch niet aan houden
Laat, ter beantwoording dezer vraag,
bedoeld blad zijn partijgenoot Ré
de 1 even oproepen, en hij zalden
Paus in 't grootste gelijk stellen!
5o. De oorzaak der bedoelde dispensa,
tie ligt natuurlijk op een heel andere
plaats, dan waar dit soc.-dem. blad haar
zoeken wil.
Gerust durven we verklaren, dat de be
weegreden tot deze dispensatie er eene
was van toegenegendheid, van goedheid,
van welwillendheid.
„Men moet toch kunnen eten!" zeggen
zeker de sociaal-democraten!
Welnu, de Kerkelijke Overheid zal in
dit geval met hen van dezelfde meening
zijn geweest; de kerkelijke Overheid zal
geweten hebben, dat de vreemdelingen,
die naar de De Ruyter-feesten te Vlis
singen zouden optrekken, velen in ge
tal waren, zij zal tevens vermoed heb
ben, met 't oog op het betrekkelijk ge
ringe getal van restaurants e. d., en bij
den grooten toevloed van menschen, dat
er in de verschillende eet-gelegenheden
plaats te kort zou komen niet alleen, maar
vooral vasten-voedsel zou ont
breken, om alle hongerige magen te
vullen.
En toch de sociaal-democraten zul
len het met ons eens zijn is het niet
slecht, er voor te zorgen, dat honger
kunne worden gestild.
Is het dan niet alleszins te p r ij z e n,
dat, door Pauselijke dispensatie, op den
dag van 23 Maart, het gebod in de vasten-
en onthoudingswet, voor hen, die zich
dien dag te Vlissingen zouden be
vinden, werd opgeheven?
„Als men nog geen eerbied heeft voor
kerkelijke ceremoniën (sic), moet men het
door dergelijke besluiten wel krijgen," be
weert dit soc.-dem. orgaan.
Integendeel; ieder weldenkende moet
daardoor juist eerbied voor die kerkelijke
„ceremoniën" krijgen.
De Crisis.
Men leest in het „Vaderland":
„Wij kunnen verzekeren, dat het be
richt van de „Nieuwe Kotterd. Ct."
waarin een spoedig einde van de crisis
Wordt in uitzicht gesteld, van allen
grond is ontbloot.
De toestand is als volgt:
De rechterzijde heett een opdracht
ontvangen, maar die niet aanvaard (de
juistheid hiervan houden wij vol, on
danks de tegenspraak van „De Stan
daard" en verschillende andere bladen
van rechts).
üp dit oogenblik heeft niemand een
opdracht en is dus ook niemand bezig
met het formeeren van een Kabinet".
Dit laatste is juist, en ook kan waar
zijn, wat het „Vaderland" schrijft, dat
het einde der crisis nog niet zóó nabij is,
als de „N. R. Ct." schijnt te meenen,
schrijft het „Centrum".
Maar wat het Haagsche orgaan zegt
over een opdracht, die aan de Rechter
zijde kzou zijn gedaan en niet panvaard,
dit moeten wij opnieuw en zeer beslist
als onwaar quahficeeren.
Het feit, dat de Koningin verschillende
leden van Rechts ontvangen heeft, betee-
kent toch niet, dat H. M. aan een van
hen een formeele opdracht tot Kabinets
formatie heeft gedaan.
Het is ons onbekend, uit welke bron,
of uit welke bureaux het „Vad." zijn in
lichtingen ontvangt; maar dat ze onjuist
zijn staat vast.
Het blad of zijn berichtgevers phanta-
seeren en nemen hun vvensch voor de
werkelijkheid.
Men moet toch aan de Rechterzijde
„lafheid" kunnen verwijten I
Wat nu de pogingen van mr. Cort
van der Linden betreft, vernamen
wij, dat deze inderdaad getracht heeft mèt
leden der Rechterzij een zaken-ministerie
te vormen, wat mislukte.
De reden van dat mislukken kunnen
we daar laten.
Toen poogde de heer Van der Lin
den een kabinet bijeen te brengen uit
leden der drie vrijzinnige fracties.
Maar ook hierin slaagde hij niet.
En thans is, gelijk het „Vad." schrijft,
niemand bezig met het formeeren van
een kabinet.
Of de onmacht der Linkerzijde, om de
crisis op te lossen, reeds voldoende ge
bleken is en de Kroon derhalve een be
roep zal doen op de Rechterzijde, moet
de naaste toekomst leeren.
Wellicht staat nn te geschieden, wat
volgens het „Vad." reeds geschied zou
zijn: het verleenen van een formeele op
dracht aan een lid der Rcchtsche partijen.
FRANKRIJK.
Hoe de Fransche onderwijzers den gods
dienst uit het hart der kinderen rukken?
Daartoe leze men 'tvolgende:
In de vergadering van de „Patrie fran-
faise" heeft Zaterdag het nieuwe lid der
Academie, Barrès, een rede gehouden te
gen de anti-godsdienstige onderwijzers,
waarin hij o.a. sprak:
Eens had een meisje van zeven jaar
„de fout" begaan om Zondags naar de
H. Mis te gaan, en toen kreeg zij order
om Voor de volle klas op een tafel te gaan
staan en het „Onze Vader" op te zeggen,
Onze Vader, die in de Hemelen zijt...,
Wat, zegt de onderwijzer ,is uw vader
in de hemelen! inaar ik heb hem juist,
zien voorbijgaan
En de Idas lachte.
Geef ons heden ons dagelijksch
brood
Hoe, is 'tniet uw vader, die bakker
is, die u brood geeft, grinnikt de onder
wijzer.
En zoo moest het kind tot het einde
doorgaan en werd aan de bespotting prijs
gegeven.
juen volgenden Zondag ging zij weer
ter kerke.
Do onderwijzer deed haar weer op de
tafel plaats nemen en eischte, dat het kind
het „Wees gegroet" zou opzeggen. i
En 'tkind bad: Wees gegroet, Maria....
Zoo, spot de opvoeder, kent ge dan
die vrouw? Men groet slechts vrouwen,
die men kent'
Heeren, zoo ging Barrès voort, bij onze
lafheid, zóó behandelt men in Frankrijk
kleine Fransche kinderen. Dit voorval wekt
uw verontwaardiging, maar verwonderen
kan het u niet: ge kent zeer veel feiten
van dit allooi.
Is het geen schandaal, dat zulke taferee-
len kunnen voorkomen!
Dezer dagen stierf te Parijs een geleerd
scheikundige, Berthelot. Met groote eer,
op kosten van den Staat werd deze man
begraven. Berthelot was vrijdenker. Bij de
lijkbaar van andere groote geleerden yan
frankrijk, wier verdiensten zeer zeker niet
geringer waren dan die van dezen over
leden scheikundige, heeft men volstrekt
niet zooveel rouwmisbaar gemaakt. Waar
om? Wijl van Ampère, Pasteur enz. ge
kend was, dat zij met het Christendom en
het geloef aan God niet hadden gebroken.
W e gelooven dus ook niet ver van de waar
heid te zijn door te bewenen, dat Berthelot
zijn nationale begrafenis te danken heeft
minder aan zijn wetensc-happelijken arbeid
dan aan het feit dat hij bekend stond
als bestrijder van den godsdienst en als
godlochenaar.
Het anti-katholiek sectarisme strekt zich
uit tot Madagascar, waar de socialist-
milionnair Agagueur onderkoning is en
vorstelijk betaald wordt. In de groote Afri-
kaansche koloniën hebben de missies alles
gedaan op onderwijsgebied en zulks met
privégiften. Thans heeft Agagueur een
maatregel genomen waardoor een honderd
tal dorpscholen zal worden gesloten. Hij
heeft voorgeschreven dat men geen onder
richt meer geven zal in de kerken. In
19 van de 20 gevallen dient de kerk te
vens tot school, of liever omgekeerd, pe
hoofden van 't onderwijs zijn niet geraad
pleegd. Geen dag uitstel is er verleend.
Hierdoor zoo schrijft men uit Tananarivo
aan de „Débats", zijn duizenden kinderen
zonder onderwijs geraakt.
Dit voorschrift, zoo lezen wij in den
zelfden brief, geeft slechts het voorspel
van een algemeenen kruistocht tegen allen
godsdienst. Wij weten uit goede bron ien
van verschillende zijden, dat de onderwij
zers der officieele scholen last hebben des
Zondags in hun scholen les te geven om
de dwaasheid van alle godsdiensten te
verkondigen. Van den anderen kant heeft
het volk last niet te zamen te komen
om te bidden huiten den Zondag en geen
inzamelingen te doen voor de behoeften
van den eerediens t.
Dr. Mauchamp, Fransch onderdaan, chef
van den geneeskundigen dienst te Mara-
kesj in Marokko, werd door inboorlingen
vermoord. De Fransche gezant diende een
protest in bij 't corps diplomatique.
Naar aanleiding van den moord op dr.
Mauchamp werd onmiddellijk een kruiser
naar Marokko gezonden.
ENGELAND.
In Engeland is ,de Anglicaansche kerk
de staatskerk, die ruim wordt gesubsidi
eerd. Doch het Anglicanisme heeft weinig
invloed meer buiten de hoogere kringen.
Geen wonder, dat een motie tot scheiding
van Kerk en Staat in het Vereenigde Ko
ninkrijk werd aangenomen met 198 tegen
90 stemmen. Het geldt hier echter niet ge
lijk in Frankrijk een strijd tegen den gods
dienst, maar tegen de bevoorrechting yan
ééne kerk boven de andere. Wordt (die
scheiding ooit „wet", dan zal Engeland als
Amerika toonen eene loyale opvatting van
vrijheid te hebben, wat den Katholieken
zeker ten goede zal komen.
RUSLAND.
Gevaarlijke ziekenbrief jes.Te
Bakoe heerscht onder de werklieden gis
ting tegen de geneeskundigen. Zij kregen
niet gemakkelijk genoeg een ziekenbriefje
als zij lust hadden om te luieren. Voort
durend ontvingen de axUen bedreigingen,
en het geneeskundig en verplegend perso
neel heeft verklaard, niet langer dienst
te kunnen doen indien de toestand niet
verbetert. Reeds hebben twee artsen de
plaats verlaten.
Te Petersburg gelukte het 18 personen
uit de gevangenis te ontsnappen. Nadat
ze eerst de muren van hun cachot doorge
broken hadden, klommen ze langs de dak
goot op het dak en lieten zich van daar
langs stukgescheurde lakens op de binnen
plaats der kerk zakken, die aan de gevan
genis grenst. Van hieruit konden ze na
tuurlijk gemakkelijk ontsnappen. Alle po
gingen om hen terug te vinden zijn tot
dusver vruchteloos.
In de provincies Samara, Saratoff, Ka-
zar en Nisjni-Novgorod neemt de ellende
van den hongersnood steeds toe. Koren
wordt slechts in zulke kleine hoeveelhe
den uitgedeeld, dat het nauwelijks voldoen
de is om de bewoners van den hongerdood
te redden. Duizende menschen sterven aan
typhus, scheurbuik en ingewands-aandoo-
ningen, veroorzaakt door gebrek aan
voedsel.
De crisis. „Land en Volk" ver
neemt, dat de heer Cort van der Linden
zijn mandaat tot Kabinetsformatie heeft
neergelegd.
De „Standaard" schrijft:
„Wij hebben ons in staat willen stellen
om uit de allerbeste bron mede te deeleii
wat er waar is van de verhalen in een deel
der vrijzinnige pers omtrent een opdracht
aan mr. Heemskerk tot Kabinetsformatie
en mislukte pogingen zijnerzijds om daar
toe te geraken; en hebben ons derhalve
bij mr. Heemskerk zelf om inlichtingen
vervoegd. Mr. Heemskerk machtigde ons
te verklaren, dat hij geen opdracht tot
Kabinetsformatie heeft ontvangen; óók
niet zich heeft belast met voorbereidende
stappen; en dat hij geen enkele poging
in dien zin heeft aangewend."
Zal nu de Rechterzijde worden aange
zocht?
Een lieve politicus. De „Zul-
phenschc Courant" schrijft over Mr. Goe
man Borgesius: „Een der hoofdmannen
van links heeft het Kabinet gevormd. Ze
ker, maar hij zelf nam er geen zitting
in, om allen personenstrijd te bannen;
een jaar lang zweeg hij om dezelfde re
den, waar 't land behoefte had aan ver
zoening".
Wanneer men dit leest, voelt men dan
niet, dat voor Mr. Goeman Borgesius in
het politieke eigenlijk geen qualificatie be
ter past dan die van een lief mensch?
Na al het kwaad, door de schandelijke
campagne van 1905, goeddeels onder zijn
leiding aangericht, het op het heftigst aan
blazen van den partijhartstocht, gelijk die
zich uittierde op den avond der herstem
mingen, wil Mr. Borgesius nu naar al
len kant afzoenen.
Is het niet roerend?
Nog treffender ware de schildering ge
weest, als de „Zutphensche Courant" er
had bijgevoegd, dat het blijven huiten het
Kabinet zelfs in strijd met particuliere be
langen is geweest.
Maar men kan niet alles zeggen.
D e „B er li n". Mrs. Gostling ,de vrouw
van één der stokers ,die bij de ramp van
de „Berlin" het leven liet, zendt een schrij
ven, waarvan de vertaling luidt:
„In verband met de ramp van het stoom
schip „Berlin" zou ik u erkentelijk zijn,
indien u dezen brief in de kolommen van
uw blad zoudt willen opnemen. t
Het is mijn oprecht verlangen om te
zeggen hoe erkentelijk en dankbaar ik ben
ten opzichte van die menschlievenden,
door wier onvermoeid zoeken, het stof
felijk overschot van mijn dierbaren echt
genoot, John Jackson Gostling, aan mij
werd teruggegeven, en uitdrukking te ge
ven aan mijn bewondering voor die dap
pere en edele helden, die met levensge
vaar, zoo zelfopofferend de overlevenden
redden van het wrak van de „Berlin".
Om in, woorden te kunnen uitdrukken
hoeveel wij, Engelschen, u allen ver-
