rs
s.
ons,
ÏL
Goes.
srflienen.
ATOR
d. Rijn.
atschappij
'emick.
:n-routs.
ons
uit zeeland
No. 24.
Zaterdag 23 Februari 1907.
Derde Jaargang.
0B$,
ons,
0B$,
[{BANK,
■s 99 pet.,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Coupon 1 Juni
ie Kade.
jedels
2S.
geld
p van Effecten
Dorgtocht.
HEHDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-JIOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Bij dit MMsr behoort een Bijvoegsel.
Korte Inhoud Zondagsblad.
CUT DE PERb
1IAAB HOK
satijn omboord.
iking, maar goed.)
r, GOES.
I
a
a
oen
oogeniiiik zeer
i
gaat, koop dan eene
g tweemaal kunt
■komt daardoor onte-
is de eenige reden,
engt U veel voordeel
draait, de meeste
premie.
AN Czn.
IN DER WAL.
identen gevraagd, die
er
het hotel de Kinderen
n Le Cointre, Goes.
NIH ZEfllHSCHfCOURWT
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers contant0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.3772, voor niet-abonné's„045
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Platen: 'Carnaval in den Bosch en te
Keulen; tentoonstelling van a,u"tomo*bielen
te Amsterdam; opening van het Engelsche
Parlement; de emir van Afghanistan; de
Duitsche keizer en zijn volk; lijkkoetsen
f en ziekenwagens; een nieuwe vliegma-
I chine een nieuwe reclame met tekst.
Verhaal: Onder vaJsche vlag.
De Verantwoordelijkheid.
Verschillende bladen van links, waar-
K onder de „Midd. en Goosche Crt.",
E beschuldigden de leden van de Eerste Ka-
I mer, die tegen de Oorlogsbegrooting ge-
I stemd hebben, van partijzucht bij het be-
K oordeelen van de voorstellen des Ministers
I van Oorlog.
En zij trekken de oprechtheid der ver-
i klaringen in twijfel, jvaarbij gezegd werd,
f: dat men enkel het beleid van den Minister
I van Oorlog, niet het geheeie Kabinet wilde
I treffen.
Zulke beschuldiging kan enkel geuit wor-
I den door iemand, die zelf door partij-
li zucht verblind is.
Want is men vergeten, dat slechts één
f enkele, ,en nog slechts een zwakke stem,
E in de Eerste Kamer opging, om den Minis-
I ter te verdedigen
Is men vergeten, dat nagenoeg alle spre-
K kers van de liberale richting de handel-
I wijze van den Minister afkeurden en het
E verwondering wekte, hoe deze leden nog
I vóór de Begrooting konden stemmen,
ondanks hun veroordeelend vonnis?
Daags na het uitbreken der crisis schreef
j „Het Volk"
„Een kenschetsende bijzonderheid is
nog, dat de meerderheid der Eerste Ka
mer, die dat besluit nam, op een na uit
leden der kerkelijke partijen bestond.
Wij verliezen niet uit het oog, dat onder
degenen, die vóór de begrooting stem
den, er menigeen was, die het alleen
deed omdat hij een liberaal ministerie
niet met kerkelijken steun ten val wilde
brengen, maar die het zakelijk geheel
met de kerkelijke opposilie eens was."
Het orgaan der sociaal-democraten be-
8 schuldigt hier vele leden der liberale par-
K tijen tegen hun overtuiging te hebben
s gestemd, zooals ook wij reeds vroeger
E hebben beweerd.
I Men vergete toch niet, dat de
I linksche partijen de sociaal-democraten tot
de hunnen moesten rekenen, wilden zij
op eene meerderheid, zij het ook maar
f van één of twee stemmen, kunnen rekenen.
Van zijne vrienden moet men het heb-
I ben.
Een die 'tweel!
De „Vlissingsche Couran t",
„neutraal orgaan als ze is, moet, even
als elk ander blad, nu en dan haar lezers
iets mededeelen over de toestanden in
Frankrijk.
En t moet gezegd't blad heeft er slag
van dat te doen op bijzonder neutrale
(1) wijze.
Zoo schrijft dit Vtissingsch orgaan dan
teen en ander over de schipperpolitiek
van Briand, en zegt o. a.
"T'a,?.. 'aan hem, dan zou de zaak
denkelijk al lang uit wezen, maar de
kerk hoofden, ziende dat ze
wat van hem gedaan kunnen
k r ij g e n, z u 11 e n m i s s c h i e n 't o n-
derste uit de kan willen heb
ben.
'tZou inderdaad vermakelijk zijn, ware
t niet zoo treurig, om te constaleeren, dat
zelfs in „neutrale" bladen de „kerk-
hoofden" (sic) en de Kerk als sjacheraars
worden voorgesteld.
is het dan niet tot het brein der redactie
van de „Vliss. Crt.kunnen doordringen,
a ce lerfoeielijke strijd in Frankrijk gaat
om het meest heilige Recht, dat door
de Fransche regeering met voeten is ge
trapt?
En dat o.p zulk terrein van de zijde
des Pausen geen sprake is of zijn kan
van schipperen en sjacheren?
Van beide één: of het blad is totaal
niet op de hoogte van de dingen, die in
Frankrijk voorvallenen laai het dan het
zwijgen er toe doen of het misleidt zijn
lezers.
Maar dan, voor 'teerste geval, hoe zul
len de Katholieke lezers van dit or
gaan het opnemen, wanneer zij niets te
lezen krijgen over den strijd in Frankrijk,
die hun nauw aan 'thart moet liggen; en
hoe zou het hun bevallen, wanneer wat
we niet willen aannemen zij mochten
worden misleid?
In beide gevallen intusschen is die mooie
„neutraliteit" nergens te vinden.
Steden zonder bewaking.
Hoofdsteden van over het half miljoen
inwoners als Amsterdam, laat men in niet
één Staat van Europa zonder behoorlijke
militaire bewaking, en het cijfer voor die
bewaking daalt nergens onder de duizen
den mannen.
Burgemeester van Leeuwen gaf zeer
juist aan, waarom die bewaking noodig is.
Niet, omdat minder manschap een op
roerige beweging niet kan neerschieten,
maar omdat het doel moet zijn, juist niet
neer te schieten, maar zonder bloedvert»
gieten oproer te voorkomen.
Eer het zoover is, dat het oproer meester
in de stad zou worden, zijn er wel troe
pen van elders te ontbieden; maar alleen
de zekerheid, dat zulk een dichtbevolkte
hoofdstad steeds duchtig bewaakt is, maakt
dat het tot geen oproer komt.
De overheid, die gezag en orde moet
handhaven, staat, bij oproer, niet tegen
over een vijand. Gezag, dat zich alleen
door bloedvergieten handhaaft, verbeurt
zijn majesteit.
En dat juist moet de hoogheid van het
gezag zijn, dat het door zijn sterkte impo
neert, en daardoor van muiterij en oproer
doet afzien.
Uf nu die bewaking door militie of door
maréchausées zal geschieden, is een op
zichzelf onverschillige vraag.
Hoofdzaak is maar, dat in zulk een
groote hoofdstad te allen tijde zulk een
gewapende macht aanwezig zij, 'dat men,
zonder dat er een schot behoeft te vallen,
voor de orde, voor de rust en voor den
geregelden gang van zaken kan instaan.
(Stand.)
FRANKRIJK.
Mgr. Vilatte gaat allen, die aan zijn
bisschopswijding twijfelen, een proces aan
doen.
De Libre Parole verhaalt van dezen
onwaardigen prelaat het volgende
In het café Cardinal, te Parijs, is Zater
dagsmiddags een pijnlijke gebeurtenis
voorgevallen. Een aantal journalisten be
vonden zich in de eerste zaal, toen daar
Vilatte met zekeren Meillon, een afvallig
priester, binnenkwamen.
Vilatte droeg het borstkruis en was
in groot bisschopstenue violette soutane
met breede roode ceintuur.
De gelukzoeker bestelde een paar
glaasjes whisky, vroeg sigaren en deed
zichtbaar zijn best om de aandacht te
trekken.
De redacteur van de Soleil, Ferdi
nand Rousselot, kon het niet langer aan
zien, en richtte op zeker oogenblik het
woord tot Meillon.
Er ontstond beweging onder de be
zoekers en de aangesproken afvallige
priester kreeg het zeer erg te verduren.
Eindelijk vond Vilatte het verkies
lijker de plaat te poetsen, zijn „coadjutor
in den steek latend.
Meillon en de journalist, met nog een
viertal andere burgers, gingen Daar het
politiebureau.
Meillon zei, dat men hem de haren
uit zijn baard had gerukt, maar de com
missaris bracht hem aan het verstand
da* het geen houding was voor „bisschop
pen en geestelijkheid daar te zitten je
never drinken en rouken tegen alle ge
bruik en welvoeglijkheid in.
Bria.nd heeft door zijri handig optreden
weder het ministerie heeft gered. Meege
sleept door zijn woorden heeft de kamer
den minister „carte blanche" gegeven om
vreedzaam de geschillen met. de Kerk, zoo
mogelijk, op te lossen. Zij heeft n.l. haar
vertrouwen in de regeering uitgesproken
zonder van den minister verklaring te
eisohen van de contract-formule, waarover
nu onderhandeld wordt. Uit de verklaring
van Briand valt alleen op te maken, dat
in hel. door hem voorgestelde contract, aan
de bisschoppen verboden zal zijn om
vreemde priesters en leden van ontbonden
congregaties te benoemen. Op het oogen
blik is het dus zaak te wachten tot er
nadere, bijzonderheden bekend worden
omtrent, de veel besproken onderhande
lingen tusschen den prefect van de Seine
en nrgr. Richard.
De meeste reehtsche bladen oordeelen
in hun besprekingen het verloop der-
kamerzitting wél gunstig voor de oplos
sing van het conflict tusschen Kerk en
Staat of liever een der voornaamste on-
derdeelen daarvande regeling van het
gebruik der kerken. )\fa.ar een definitieve
oplossing hebben zijn verklaringen niet
gebracht.
Te Parijs is een bond gevormd, die zich
ten doel stelt, vrouwen en meisjes van
de biecht af te houden!
Mevrouw Zola is presidente va.n den
bond 11
In Parijs, op een arbeidersvergade
ring:
Leven de socialen!
Wat zijn dat, socialerr?
Wel, je hebt niets hè Als
nu dfe socialen aan zijn, dan zal je h e t
dubbele hebben.
De crisis. Men meldt, uit 's Graven-
hage aan „Het Volk", dat. in wel ingelichte
kringen het gerucht gaat, dat, wijl nie
mand der door de Koningin gehoorde
staatslieden kans ziet een nieuw mini
sterie të vormen, het huidige ministerie,
met minister Staal inbegrepen, zal aan
blijven. Dat zou nogai kras zijn!
Het „Hbld." schrijft: De toestand is zóó
ingewikkeld, dat het nog wel eenige we
ken duren kan alvorens het eind daar is.
In de liberale unie-bladen neemt de aan
drang, dat het demissionnaire kabinet,
'min of meer gewijzigd, de portefeuille weer
zal opnemen, zoetjes aan toe. Men zou
het althans eens willen aanzien tot de
Juni-verkiezingen. Het heeft de „N. Ct."
getroffen zelfs in „Het Vad." en in de
„Zutp. Ct." vingerwijzingen in deze rich
ting waar te nemen.
Indien toch in dezen zin de oplossing
gevonden wordt, zou te meer blijken, dat
het niet noodig geweest is, aan de be
slissing van de Eerste Kamer algemeen-
politieke beteekenis te geven en het lot
van het geheeie ministerie te verbinden
aan dat van den minister van oorlog. In
tusschen, voor zoover dat nog ongedaan
gemaakt kan worden, zij hot niet ver
zuimd, zegt het blad.
Mr. Mendels heeft in een Zondagsbij
eenkomst der vrijdenkers-vereeniging „De
Dageraad" te Amsterdam, bljjkens het
veislag in „Het Volk-' van 19 dezer, ge
zegd „De sociaal-democratie is vereeuig-
baar met eiken godsdienst, mits die
godsdienst vereenigbaar zij
met de sociaal-democratie'
Nog al duidelijk, zou men zeggen.
Maar hiermee krijgen zij dan ook gelijk
die steeds beweerd hebben dat christen
dom en sociaal-democratie onvereenigbaar
zijn.
Z1ERIKZEE. Gisteren had eene vergade
ring plaats plaats van het plaatselijk co
mité van K. S. A. en 'traden als sprekers
op de heeren Smits en Engels uit Leiden.
Na een hartelijk welkom opende de zeer-
eerw. heer pastoor de vergadering, er op
wijzende, dat de sprekers van dezen avond
op meer andere plaatsen wel een talrijker
gehoor zullen gehad hebben; Z.eerw. hoop
te dat de parochie Zierikzee van deze le
zing rijke vruchten moge oogsten en gaf
het woord aan dhr. Smits. Deze behan
delde het onderwerp „De Katholieke So
ciale Actie en de Pers", een rede, die in
den laatsten tijd door dhr. Smits meer
malen is gehouden en reeds onzen lezers
bekend is.
Dhr. Smits was van meening, dat ook
hier vooral gewerkt moet worden de jonge
mannen te scholen voor den grooten strijd,
die hen wacht; ook uit Zierikzee kunnen
groote mannen opstaan, doch, dan hebt
ge tot plicht de jonge mannen wetenschap
pelijk te ontwikkelen en vooral te zorgen,
dal zij goede Roomsche lectuur in han
den krijgen.
Na de pauze trad dhr. Engels op met
het onderwerpde Middenstand.
De spreker begon op te sommen wat de
laatste jaren reeds gedaan is voor de ar
beiders, ook door de regeering. De regee
ring is daarop niet ingegaan, toen en
kele arbeiders steeds hun verzoeken her
haalden, maar zij heeft 't wel gedaan als
georganiseerden, zij hebben zich vereenigd
in groote bonden, van de vereeniging gaat
kracht uit, de enkeling vermag niets. Vele
hebben gedacht dat met de verbetering der
arbeiderstoestanden de sociale kwestie was
opgelost, doch geenszins is dit het geval.
Ook ter oplossing der sociale kwestie
is verbetering der middenstanders hard
noodig. Er zijn misstanden in den mid
denstand, die - moeten verbeterd worden
en het is een verblijdend teeken, dat thans
de pers zich gaat bemoeien met den mid
denstand, de pers, dat machtige wapen,
zooals dhr. Smits het zoo juist afgeschil
derd heeft, zal den middenstand helpen.
Doch de pers alleen kan geen verbetering
aanbrengen, gij moet u vereenigen. Er is
geen enkele stand, die meer lasten te
dragsn heeft dan de middenstand, zoo
dat deze nog meer sociale nooden heeft
dan de arbeiders en wij hebben het bewijs
in de arbeidersvereniging, die juist door
de vereeniging heeft verkregen, wat zij
heeft. De K. S. A. beoogt de belangen van
iederen stand krachtig te behartigen. Heeft
onlangs op den Katholiekendag te Delft
Mr. Regout geen warm. pleidooi gehou-
voor de middenstanders? Zeer duidelijk
heeft hij daar de middelen ter verbetering
aan de hand gedaan. Op vele kleine plaat
sen wordt gezegd, wat hebben wij aan
een vereeniging, dat haalt niets voor ons
uit; die dit zeggen zijn onwetend. De
verschillende kleine verenigingen worden
samen gesnoerd tot een grooten bondvan
den bond kan kracht uitgaan; en deze
kan de regeering dwingen sociale wetten
daar te stellen, die den middenstanders
ten goede komen en zijn er éénmaal so
ciale wetten gemaakt voor den midden
stand, zullen alle middenstanders daarvan
profiteeren, ook zij in kleine plaatsen. Het
is toch velen niet onverschillig, of de re
geering 10 opcenten heft op de bedrijfs-
en vermogensbelasting. Wie wordt daar
door het meest gedrukt. De kapitalisten
niet, die behoeven zich niet te bekrimpen;
maar juist de middenstanders, die dikwijls
moeilijk het hoofd boven water kunnen
houden.
Wat wordt op de eerste plaats vereischt
om gunstig te kunnen werken? Zeker voor
namelijk de kennis van het middenstands
vraagstuk, want vele middenstanders heb
ben zich er nooit om bekommerd, hoe die
sociale nooden ontstaan zijn. Als wij eens
nagaan hoe een 25 jaar geleden een hak
ker op zijn slofjes vooruitgang kon maken
en op zijn ouden dag na den niet moeie-
lijken bestaamstrijd kon rentenieren. Bezie
thans zoo'n zelfde bakkerij, ter nauwer-
nood een behoorlijk bestaan en voorname
lijk is daarvan de schuld de ontzettende
concurrentie, want de middenstanders gin
gen van het principe uit om zich
niet om anderen te bekommeren, en
nu zult gij mij vragen of een vereeni
ging daarin verandering kan brengen. Ja,
de organisatie kan en zal verbetering aan
brengen. De twee groote factoren, die den
middenstand drukken, zijn :Bovenhem
de concentratie van het kapi
taal en onder hem coöpereeren
der werklieden. Met deze twee groote
factoren dienen wij wet rekening te hou
den; door deze factoren zijn in het maat
schappelijke groote veranderingen aange
bracht en daarom moeten wij, midden
standers, onze maatregelen nemen om in
gelijkmatigen tred ook verandering aan te
brengen. De concentratie van het kapitaal
drukt de marktprijzen, wij hebben geen
rekening te houden met de markt in onze
buurt, want. die regelt die prijzen niet,
alles hangt af van de wereldmarkt te New-
York en Londen, deze hebben veel invloed
op onze toestanden. De middenstanders
koopen te duur in door uit de tweede of
derde hand te koopen. Bezie eens de coö
peratieve winkels der arbeiders, de winkels
der maatschappijen, die vragen jirijzen
voor hunne waren minder dan onze in
koopsprijzen. Mij is een plaats bekend,
waar dte geheeljs middenstand door één
winkel gedrukt, wordt. Wat heeft men daar
gedaan? Een vijftiental winkeliers uit 4
bij elkaar liggende plaatsen lieten een ge
heeie lading pruimen komen uit St. Fran
cisco en konden daardoor 10 pet. goed-
kooper verkoopen dan hun concurrente
winkeliers. Vooral moeten de middenstan
ders zorgen, dat. zij op de hoogte blijven
van hun vak en vooral dat zij als bekwame
kooplieden kunnen optreden, want koop
man zijn is ook een vak beoefenen.
Wanneer de middenstanders samenwer
ken in vereeniging, moeten zij zorgen, dat
zij het publiek kan leveren goede waar aan
billijke prijzen en vooral onderling steu
nen, helpen, solidariteit en christelijke
naastenliefde betrachten.
Ook het credietwezen is een voorname
factor, men behoeft slechts te zien bij de
boerenbonden, die door de leenbanken
geen woekeraars meer behoeven, gm zich
uit tijdelijke moeilijkheden te redden en
wanneer gij hier in Zierikzee 'n bond van
middenstanders wilt oprichten, dan dit
doen op Roomschen grondslag. Gij zult
mij daarop zeggen, moeten wij onder
roomschen alleen een bond oprichten, dan
zal dit weinig uithalen. Ik durf het tegen
deel beweren en uit slechts een voorbeeld
zal u dit duidelijk worden. In Duitschland
heeft men neutrale koopliedenvereenigin-
gen, deze vereenigingen blijven zoolang
neutraal tot er een verkiezing op handen
is. Bij de laatste verkiezing is uit de kas
dier vereeniging geld genomen om het Cen
trum te bestrijden; in die kas waren toch
ook de centen van de Katholieke midden
standers, doch daarover bekommerde men
zich niet. Hebt gij hier zoo'n bond, laat
dan vooral uw invloed gelden bij de ver
tegenwoordigers, die wij naar de Kamer
zenden. Ook de tariefwet werd door dhr.
Engels nog besprokenal wordt er ook be
weerd, dat wij in ons goede Nederland heb
ben den vrijhandel, dit is niet waar, slechts
op een enkel gebied hebben wij den vrij
handel, waarvan we zelf de dupe worden.
Bezie slechts de papierindustrie. De Ne-
derlandsche ^brieken zijn opgedoekt of
vinden een moeilijk bestaan. 1/12 van het
gefabriceerde papier in Duitschland vindt
zijn weg naar Nederland, hadden wij daar
op een flink tarief, dan zoude die Ilol-
landsche industrie nog bestaan, dan zou
den in die industrie nog vele arbeiders
werkzaam zijn.
Met de confectie geschiedt hetzelfde. Wij
kunnen onze industrie slechts bevorderen
en op een hoog peil brengen door een ta
riefwet en bovendien kunnen wij dan toch
zeker heter een tariefwet van Harte heb
ben, waardoor de industrieelen en daar
door weer de arbeiders gesteund worden,
dan 10 opcenten op bedrijfs- en vermo
gensbelasting, waardoor vele, ja alle mid
denstanders gedrukt worden. En daarom
nogmaals: vereenigt u op Katholieken
grondslag, want al wat niet K a t h o-
1 i ek is, spant samen tegen de Katho
lieken.
De pastoor bedankte de sprekers voor
de nuttige lezing en "hoopt dat bij velen,
ja, hij allen de. weg is aangewezen wat
de K. S. A. wil en uitwerken kan en daar
om beval Z.Ew. bij de aanwezigen aan
Steunt de K. S. A. Steunt de roomsche
pers, vereenigt u.
HEINKFNSZAND. Raadsvergadering op
Donderdag '21 Februari 1907, 'svoormid-
dags te 91/2 ure.
Voorzitter de burgemeester. Tegenwoor
dig alle leden en de secretaris, except
de wethouder P. v. d. Dries met kennis
geving wegensongesteldheid.
Na opening der vergadering en teeke-
ning van de presentielijst, worden de no
tulen der vorige zitting gelezen, onveran
derd goedgekeurd en geteekend.
Wordt medegedeeld dat dhr. S. de Ko
ning ter vorige vergadering benoemd tot
gemeente-bouwmeester, die benoeming
heeft aangenomen.
Thans is aan de orde de benoeming van
een onderwijzer aan ,de o. 1. school al
hier. Er zijn 3 sollicitanten: dhrn. v. d.
Wierff je Wissenkerke, G. W. Kievit, te
Zaamslag en J. Malepaart te Halsteren.
