JSo. 20.
Donderdag 14 Februari 1907.
Derde Jaargang.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
BUS TENLAND.
3INNENL AND"
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
De Ministerieele Crisis.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.371/», voor niet-abonnè's>,046
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclamebericbten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Dat de Eerste Kamer de begrooling voor
Oorlog waarom zegt men toch niet
„Landsverdediging"? verwon-
peil heeft, is natuurlijk weer de schuld
van de „reactionaire clerica-
1 e n" 1
Zooals begrijpelijk, zijn die weer de oor
zaak van de débdcle: vrijzinnige bladen
als de „Middelburgs c h e" en „G o e-
s c h e Courant" doen het althans zoo
voorkomen, endan zal het wel waar
zijn.
Zeker, de rechterzijde der Eerste Kamer
-f de heer Van Houten heeft den moed
harer overtuiging bezeten door een votum
uit te brengen tegen het optreden van
minister Staal.
Maar ook uit de linkerzijde van
onzen Senaat gingen verschillende slem-
men op, die zich volstrekt niet met de
voorstellen en ideeën en met de houding
van den minister van Oorlog konden ver
eenigen.
Om één uit de vele bezwaren v a n 1 i b et-
r a I e z ij d e tegen de aanneming der Oor-
logsbegrooting te noemen, sprak het Eerste
Kamerlid, mr. Van Leeuwen, burgemeester
van Amsterdam, als zijn besliste meening
uit, dat bij binnenlandsche onlusten en
itroebelen volgens systeem-Staal de
middelen zouden ontbreken om de rust te
herstellen en de veiligheid te verzekeren.
Wij onderschrijven niet de gegrondheid
van dit bezwaar en dingen er ook niets
op af; maar we constateeren slechts, dat
ook vr ij zinnige v, oormannen in de
Eerste Kamer het beleid van den minister
van Oorlog laakten.
Ja, dat de vrijzinnige Eerste Kamer
leden, die in redevoeringen dit beleid af
takelden, desalniettemin vóór de begroo-
.ting stemden, kan bezwaarlijk den „cle-
ïricalen" als schuld worden aangere
kend; wij zouden zoo meenen, dat die
iheeren voorstemmers, met terzijdestelling
van weloverwogen opinie, tegen hun over
tuiging hebben gestemd, uit taktiek, alleen
om den liberalen minister en met hem
het vrijzinnig ministerie incluis, voor een
catastrofe te behoeden.
'tls dan ook niet te verwonderen nu
inmiddels het heele ministerie gezamenlijk
zijn ontslag aan H. M. de Koningin heeft
aangeboden dat de „Middelburgs
sche Crt." het advies geeft: de „cleri-
>calen" hebben den boel in de war go
istuurd, laat de rechterzijde nu ook maar
ihet zaakje opknappen.
Inderdaad, wij voelen iets, zelfs veel,
w®or dezen vriendeljjken raad; te meer
waar, wij in een liberaal blad als het
„H .a. n d e 1 s b 1 a d" en in een liberaal, par>
don neutraal blad als „d e T e 1 o
graaf den wenk aantroffen tot ontbin
ding der.... Tweede Kamerl
Alsof do Tweede Kamer het helpen kan,
dat de Eerste met haar van meening ver
schilde.
Maar de „Midd. Crt." is natuurlijk wei
zoo politiek ontwikkeld, dat ze begrjjpt,
dat zoo van de Rechterzijde volgens
haar advies de kabinetsformatie zou
moeten uitgaan, de Tweede Kamer, vol
gens den goeden gang van zaken, nood
wendig zou moeten worden ontbonden,
althans, indien we goed begrjjpen, dat het
blad niet gediend is van een cabinet
d' af f ai re s.
W elnu, nu de zaken eenmaal zóó staan,
dat het heele ministerie de portefeuilles
heeft neergelegd, en in de gegronde ver
onderstelling, dat de Koningin het ge
vraagde ontslag zal verleenen, wenschen
wij voor ons niets liever dan een tweede
Kamer-ontbinding, en zijn we, in dit op
zicht, de liberale bladen dankbaar voor
'ZJ..I I U. A li. J!
hun advies, ook al vreezen we, dat er
geen gebruik van zal worden gemaakt.
Na de betrekkelijke nederlaag bij de
stembus der Christelijke partijen in 1905,
meenen we, dat veler oogen in den lande
genoegzaam zijn open gegaan, om goed
in te zien, waarom het in het bestuur
van het land gaat; en gaarne wenschen
we het spelletje de uitdrukking zij ons
vergund nog eens over te doen: er
bij verliezen zouden we o. i. niet.
„De Standaard" schreef reeds van
de anti-revolutionairen: „we kunnen rno-
biliseeren a la minute"; we meenen, dat
de Katholieken bij deze mobilisatie niet
één seconde te laat zouden ten strijde
trekken.
In de verschillende organen der pers,
ook in die der rechterzijde heeft vrij al
gemeen het oordeel post gevat, dat de
crisis, ontstaan door de verwerping der
oorlogsbegrooting, bezworen kan worden
door het aftreden van minister Staal
alleen.
In dien zin spraken zich o. a. uil: „Tijd",
„Centrum", „Standaard" en „Nederlan
der".
De „Maasbode" oordeelde, dat het met
Staal ging om een beginsel, en dat tege
lijk piet zijn val een stuk van fiet ïe-
geeringsprogram werd afgebrokkeld; wat
ongeveer hetzelfde beteekent, als hetgeen
wij schreven in 'tlaatste no. van dit blad:
dat in aanmerking genomen de leuze,
waaronder dit Kabinet bat bewind aan
vaardde, 'tmoeielijk te ontkennen vallen
zou, dat deze regeering, bij aanblijven, zou
varen pnder valsche vlag".
En nu moge men met heel veel scherp
zinnigheid beweren, dat de strijd tegen
Oorlog meer gericht was tegen de weige
ring van minister Staal om voetstoots meer
Jicht in de donkere legerkwestie te ont
steken, of tegen zijn gebrek aan „deferen
tie" (eerbied) voor de Kamer, voor ons,
die meenen, dat het uitstel, door de
Tweede Kamer verleend, niets anders was
dan een uitstel van executie, dat ten slotte
zijn heele beleid zou hebben getroffen, is
er volstrekt niets pijnlijks in gelegen, dat
dit Kabinet nu heengaat; we kunnen het
toejuichen.
Maar de verwarring dan, waarin we nu
weer zullen geraken I
Och, sinds 1905, toen Borgesius dit
demissionair Kabinet in 't leven riep, heb
ben we bi 't moeras gezeten; wij meenen,
dat deze crisis ons er niet dieper in zal
brengen, integendeel, dat er kans bestaat
om een weinig uit het moeras te geraken.
Men kan ook te pessimistisch zijn.
Hoe de afloop dezer crisis zijn zal, kan
niemand zeggen; wel hopen we, dat de
oplossing niet te lang op zich zal laten
wachten.
Hel liberale „Handelsblad" noem
de naar aanleiding der verwerping van de
Oorlogsbegrooting door de Eerste Kamer
„een foekelooze daad": het zich
stellen van de Eerste Kamer tegenover de
Tweede.
Dit noemen wij zeer „roekeloos" van
het „Handelsblad".
Men zal zich toch herinneren, dat onder
het ministerie-Kuyper de toenmaals li
her ale Eerste Kamer de Hooger Onder
wijswet van Kuyper afstemde, waardoor
natuurljjk de Eerste Kamer zich ook, en
nog veel scherper stelde .tegenover de
Tweede.
Toen was er geen sprake van „roeke
loosheid".
Kan de liberale pers nu nimmer ophou
den te meten met twee maten?
ITALIË.
Zaterdag heeft de H. Vader in audiëntie
ontvangen het eere-comité, de plaatselijke
en diocesane Romeinsche co-mité's, het
pers- en dames-comité, ingesteld tot vie
ring van zijn gouden priestier-jubilé.
De H. Vader beeft tot de leden gezegd
dat als het zijn persoon betrof hij de
voorkeur zou geven aan een onopgemerkt
voorbijgaan van zijn feest, een' stille vie
ring in zijn kapel, waar hij God vergiffe
nis zou wiilen vragen voor de vele tekort
komingen in zijn priesterleven. Maar daar
het in hem geldt den plaatsbekleeder van
Christus te eeren, verzet hij zich niet, om
dat het een hulde betreft van de wereld
aan den Stoel van Petrus. Ziehier wat de
Paus wilGeen buitengewone en op-
spraakmakende zaken. Alleen het stichten
van nuttige zaken voor de maatschappij
en 'het onderhouden van bestaandeker
ken 'bouwen en meubelen, werken voor
de jeugd, sociale en liefdadige werken,
werken tot voordeel van de vrouw.
Laat mij vooral milddadig kunnen zijn
voor arme kerken, dat bevordert de zege
praal der Kerk, een zegepraal die bestaat
in weit te doen; te midden der beproevingen,
vervolgingen en lijden. AVees gerust. Onze
Meester heeft gezegd: „lk hen de wereld
overwonnen". D:e ware zegepraal is in het
paradijs.
RUSLAND.
Te Moskou is 's nachts huiszoeking ge
daan in een hoogere burgerschool voor
meisjes. De politie vond een bom, twintig
pond dynamiet en een roode vlag, waar
op de woordennationale vrijheid. Er wer
den acht meisjes gevangen genomen.
De revolutionaire socialisten hebben de
officieren van den krijgsraad te Moskou
ten doode opgeschreven.
Te Slawkof in het gouvernement Kielce
heeft een bende terroristen een strafoefe
ning in de kerk gehouden. Zij voerden
daar twee mannen binnen, bonden hen
en lieten ze daarna knielen voor het al
taar. Zij schoten de beide knielenden daar
na van achteren dood en gingen weg.
De politie weet niet van wie de lijken
zijn, maar gelooft hier met een wraak
neming op twee terroristische verraders
te doen te hebben.
Vrijdag j.l. zou te Petersburg een geld-
convooi van 'n millioen roebels worden
gebracht van de Doema naar de staats)
Dank. De politie had de lucht gekregen
van een complot der „onteigenaars". Men
zou, dit sommetje gaarne willen storlen
in de kas der revolutionnairen.
En ze was dus op haar hoede? 'n Tal
van agenten, geposteerd in de nabijheid
van de Katinkinebrug, heeft zes met re
volvers gewapende lieden en een van hun
koetsiers omsingeld en aangenouden. Ze
weigeren naam en inlichtingen. IJveng on
derzoek wordt gedaan, ook te Moskou en
te Bakoe.
Zaterdag heeft te Petersburg andermaal
een aanslag op een wagen met staatsiond^
sen plaats geiiad. In Aolomenskaja-straat
overvielen een troep terroristen ot wat het
waren den wagen, maar politie in burger-
kleeding snelde toe en nam vier der aan
vallers gevangen. Zij droegen alien Brouwj-
ningi-revolvers, Die vond men ook met
bommen in een in de buurt staand in
beslag genomen huurrijtuig. Men vermoedt,
dat een twaalf man ontsnapt zijn. De aan
gehoudenen werden naar een der forten
gebracht. Wat daar met hen gebeurd is,
laat zich wel gissen.
De doodstraf uitgesproken tegen de twee
jonge vrouwen, die inj den aanslag op Sto-
lypin's villa op 2ó Aug. betrokken
waren, is veroordeeld in levenslangen
dwangarbeid.
Tien gewapende mannen hebben te Mos
kou den looper van een staatsslijtenj over
vallen, die een som gelds naar de bank
bracht. De roovers kregen 51.000 roebels
in handen, maar verloren bij de vervoe
ging weer een zak met 7000. Met de rest
ontkwamen zij.
Te Riga heeft de politie Zondag gehol
pen door een sterke aideelmg der Duitsche
burgerwacht, een huiszoeking gedaan in
het gebouw, waar een bal van de Wiei-
rijderscluu plaats had. Er zijn een veertig
personen aangehouden, waaroij twee offi
cieren.
Het Peters burgsche Tolegraafagentschap
meldt:
In de woning van graaf .Witte werd gister
'n helsche machine gevonden, verborgen in
de kachel van één der vertrekken, welke
vroeger door de dochter van graaf Witte
werden bewoond, maar die thans leeg
staan.
De houten kist, waarin de helsche ma
chine zich bevond, was met wit linnen
overtrokken. Ter vulling van de bom had
een zeer zwakke ontplofbare stof gediend.
De veronderstelling, dat de kist door
den schoorsteen in de kachel is neerge
laten, wordt gelogenstraft door het feit,
da-t het witte linnen, waarmee de kist over
trokken was, niet vuil is.
Nog vonden schoorsteenvegers een
koord in een anderen schoorsteen; zij
gingen cr mee naar de politie, die in de
kachel, staande in de kamer van een vrou
welijke bediende, een tweede helsche ma
chine vond, van dezelfde samenstelling
als die, welke was ontdekt.
Terwijl het uurwerk van de eerst ge
vonden bom op half zes was gesteld, stond
da,t van deze ontdekte machine op 8 uur.
Ook het linnen, waarin deze bom was
gewikkeld, vertoonde geen vuile vlekken.
In Odessa moet het nog een rare toe
stand wezen. De bemanning der schepen
verkeert in een staat van hevige opgewon
denheid, wegens het voor hen ongunstige
verloop van de staking; ze hebben besloten
de kapiteins te dooden, waartoe er op vele
schepen helsche machines gebracht wer
den, van welke er eenige gevonden en on
schadelijk gemaakt zijn. Een kapitein werd
door drie matrozen doodgeschoten en bij
de achtervolging der moordenaars werden
drie politieagenten doodelrjk gewqjid. Daar
de „bond van echt-Russische mannen" de
joden a's de oorzaak van de samenzwe
ring beschouwt, worden door de leden
van den Bond aile joden, die zich in het
openbaar vertoonen, doodgeslagen. Vele
joodsche winkels zijn verwoest, onder de
joodsche bevolking heerscht een paniek,
anarchisten overvallen banken en winkels,
er zijn reeds vele dooden gevallen.
ENGELAND.
De kindersterfte te Londen neemt schrik
barend toe.
De oorzaak?
De drank.
in viele wijken van Londen treft men in
die kroegen meer vrouwen dan mannen,
en zij olijven er langer en drinken er
meer. Volgens ambtelijke opgaven is van
1875 tot 1904 „de sterfte wegens alcoho
lisme gestegen bij mannen met 61.5 pCt.,
en bij vrouwen met 184 pCt."
De meeste vrouwen die drinken zijn niet
de jonge ongetrouwde, maar de getrouwde
en in 't algemeen die van middelbaren
leeftijd. In sommige buurten vindt men
de herbergen door vrouwen reeds flink
bezocht in den voormiddag, goed bezet
in dien namiddag en gevuld s avonds. En
vele van die vrouwen nemen hun zuige
lingen mee.
AMERIKA.
In Noord-Amerika, hebben de Katho
lieken tegenwoordig 4300 parochiale
scholen. Gelijk de kerken vermeerderen
deze scholen jaarlijks met twee a drie
honderd. De orde-geestelijken onderhou
den 870 hoogere jongens- en meisjes
scholen. Deze scholen geven te zamen aan
1200.000 leerlingen onderwijs. Daarenbo
ven zijn er in Noord-Amerika zeven
Katholieke universiteiten en 8l seminar
ries. Deze hoogescholen worden hezoent
door 4050 studeerende jongelieden. Er be
staan tegenwoordig 30d Katholieke dag
bladen en tijdschriften tegen s.ecms éen
in I8r0. Daarvan zijn er negen dagbladen.
BELG1E.
Koning Leopold van België is dezer da
gen ternauwernood aan een groot ongeluk
ontkomen. Het rijtuig, waarmede nij uit
Laeken naar Brussel kwam, reed tegen een
lelectrische tram aan, zoodal de runen der
tram vernryzeld werden, de koetsier van
den koning wist echter geluKkig de paar
den in te houden, zoodat de vorst er
met den schrik afkwam. Eemge passagiers
van de tram bekwamen lichte kneuzingen.
Over ©en tegenstander van Zondagsrust,
maar een heel raren tegenstander, vertelt
niet „H. v. A."Het is de heer Steurs, lid
van den Belgischen Senaat en radicaal.
Die man neeft een doodelijkcn schrik
van het bandje „niet te bestellen op Zon
dag" van de Belgische postzegels.
Hij heeft zelfs een stempel laten maken,
dien hij drukt op de brieven, welke ont
sierd zijn door dit bandje en welke luidt:
„Geweigerd uit reden van het Zondags
bandje terug naar den verzender".
Rijp voor Ghieel, zet het blad er boven.
Ontslag-aanvrage van het Kabinet.
In de vergadering der Tweede Kamer
van gister heeft minister De Meester mede
gedeeld, dat de ministers, naar aanlei
ding van het door de Eerste Kamer om
trent de Oorlogsbegrooting g lomen be
sluit, aan H. M. de Koningin nun ontslag
hebben aangeboden. Hij verzocht schor
sing van de werkzaamheden der Kamer,
die daarop uiteenging.
H. M. de Koningin ontving gistermiddag
den voorzitter der te Kamer baron Schim-
melpenninck v. d. Oye van Hoevelaken in
audiëntie.
Nadat minister De (Meester de regee-
ringsverklaring had gedaan, kwamen de
leden der linkerzijde en enkele leden van
rechts hem de hand drukken. De overige
ministers waren wel in 't gebouw aanwe
zig, doch waren niet in de zaal.
De algemeene indruk was voor de Ka
mer niet verrassend, zoodat zonder eenige
ontroering of opschudding de mcdedeeling
werd aangehoord.
Aangifte voorde kiezerslijst.
Wij herinneren er nog aan, dat de aan
giften om op de kiezerslijst geplaatst te
worden nog slechts tot ien niet Don
derdag 44 Februari kunnen gedaan
worden.
Na 14 Februari worden geen aangiften
meer aangenomen.
Een mooi voorbeeld Een onbe
kende milde gever heeft aan de „Maas
bode" een gift geschonken van f 1000,
waaraan de bestemming verbonden is, om
in 1600 huisgezinnen dagelijks gedurende
vijf weken, genoemd Ka,th. blad gratis te
bezorgen. Deze schenker toont te besef
fen de hooge noodzakelijkheid eener meer
uitgebreide verspreiding der Kath. pers,
vooral in onzen tijd.
Voorwaar, een schoon voorbeeld I
Bóeren-Leenbanken. Vrjjdag had
in café Riche te Arnhem de vergadering
plaats van Boeren-leenbanken, aangeslo
ten bij de Utrechtsche Centrale, maar die
zich niet met de beslissing der laatste alge
meene vergadering, betreffende de chris
telijke formule konden vereenigen.
De voorzitter, de heer Ridder de van de
Schueren, verzocht dat alleen zij de pre
sentielijst zouden teekenen, die het eens
waren met het doel der vergadering, n.l.
lo. een krachtig protest aan te teekenen
tegen het Utrechtsche votum en 2o. te
overleggen wat „ons christelijk denken
den" nu doen staat.
Moeten we ons aansluiten bij Eindho
ven of Alkmaar dan wel een zelfstandige
centrale stichten op christeljjken grond
slag
Zij, die te Utrecht tegenstemden, deden
dit in de overtuiging oai de Centrale Boe
renleenbank slechts een bloot financieel©
instelling zou zijn. Onze voorvaderen
dachten er anders over; zij kenden aan
'tgeld een ander, een christelijk karakter
toe, gelijk blijkt uit het randschrift van
onze munt: God zij met ons.
Kan hel ons onverschillig zijn, vroeg
spreker, dat. ons, dat uw geld wordt be
heerd en geadministrateerd door mannen
die anders denken dan wij?
Het geld wordt toevertrouwd aan libe
ralen, anarchisten of anderen. Dit kan uwe
bedoeling niet zijn. Geld is onzijdig, zegt
men, doch het geldt hier niet het geld
als stoffelijk stuk, doch liet geldt de be
ginselen van die het behoeven.
Deze vraag moet nu worden beantwoord.
Na opening der discussies werd door dep
heer jhr. VV. E. Bosch van Uud-Amelis-
weerd, lid van Gedeputeerde Staten van
Utrecht het voorstel gedaan, de quaestie te
onderwerpen aan de beslissing van het
Episcopaat.
De vergadering nam het voorstel van
jhr. Bosch niet aan, doch ten slotte werd
besloten een commissie te benoemen, be
staande uit leden van den Boerenbonflj
en vertegenwoordigers van banken, niet
bij den Boerenbond aangesloten, die zal
onderzoeken
