T C 03,
Bijvoegsel, behoorende bij het nummer van Dinsdag 12 Februari 1907 van de
Goes.
I
GOES.
E N,
BUÏ TENLAMD.
ONDERWIJS.
Scheepsberichten.
Afloop Verkopingen, Aanbestedingen enz.
ijist
Id.
ZONDAG 17
Paviljoen van
Zeereerw. Heer
LIHGEN.
Kiesvereeniging
EMONDT,
President.
Comité van
Actie.
cn
i
OP
O
H
i—t
3
O
Pi
M
CS
Sm
3
OP
«t!
OP
Ph
ph
W
tm
j
OP
UI
O
S5 o
J3
3
P
OP
Pd
ja
tm
05
3
OP
a
O is*
iH
03
-4
3
«»m
ja
03
O" 03
o3
O
Sm
CC
55
ofl
CO
t—i
p
535
O
'•4
*»m
Ui
O
Sm
Sm
OP
O
CU
W
Staal af.
De Eerste Kamer heeft Zaterdagmiddag
de Oorlogsbegrooting met 27 tegen 17
stemmen verworpen.
De geheele rechterzijde stemde tegen
en ran de linkerzijde mr. van Houten.
Wat zal nu gebeuren?
Bij monde va,n minister de Meester
heeft de regeering verklaard, ernstig te
zullen overwegen, wat haar te doen staat.
Een vage verklaring, die aan alle kan
ten deuren bezit.
Maai' vast staat, dat minister Staal heeft
uitgediend; en nu blijven drie mogelijk
heden over:
lo hetzelfde ministerie blijft aan met
een nieuwen minister van oorlog;
2o 'het ministerie verklaart zich homo
geen met minister Staat, en treedt in zijn
geheel af, en
3o het ministerie ontbindt de Eerste
Kamer, alzoo den uitslag der daardoor
noodige nieuwe verkiezingen afwachtend,
om daarna over aanblijven pf aftreden
te beslissen.
Deze laatste mogelijkheid, ontbinding
der Eerste Kamer, verwachten wij niet;
want voor wie geen vreemdeling is in het
politieke Jeruzalem, zal het niet onduide
lijk zijn, dat van een ontbinding der Eerste
Kamer totaal geen heil voor het ministerie
te wachten is.
O. i. zouden er in de nieuwgeboren
Eerste Kamer, in het gunstigste geval,
hoogstens 21 voorstanders voor
de voorstellen van minister Staal te vin
den zijn.
Bezwaarlijk zal dus de plank van Ka
merontbinding als redmiddel in de poli
tieke wateren kunnen worden uitgeworpen.
Of het ministerie in zijn geheel zal af
treden, is een open vraag.
Naar de leuzen, waaronder het huidig
Kabinet het bewind aanvaardde, zou het
moeielijk te ontkennen vallen, dat het,
bij aanblijven, zou varen onder valsche
vlag; zelfs al zou men in de gegeven
omstandigheden, en onder de beloften
door minister Staal gedaan, de verwerping
van zijn begrooting niet onvoorwaardelijk
goedkeuren, of uit taktiseh oogpunt be
denkelijk achten.
Onder opschorting van nader oordeel
en beschouwing, zien wij met ernstige be
langstelling de verdere afwikkeling dezer
crisis tegemoet.
Maar hiertegenover staat wel degelijk,
dat de Duitsche sociaal-demokralie bij de
jongste verkiezingen in stemmental
is vooruitgegaan.
En dit wil ook wat zeggen.
Dit beteekent: dat, bestond er in
Duitschland een andere verdeeling in
kiesdistrictenbestond daar een meer even
redige vertegenwoordiging in den Rijksdag,
de soc.-dem. partij dezen slag niet zou
te dragen hebben.
Dit is het recht, dat wij aan de socia
listen zooals aan iedere andere partij
gaarne wenschen te doen.
Door betere stemrecht regJing en -ver
deeling, zou, vermoeden we, ook de Ka
tholieke partij, het.Centrum, nog meer
zijn gebaat.
Nu rest ons nog een vraag aan de soc.-
demokraten, nadat we ons vooraf als voor
standers van evenredige vertegenwoordi
ging, in 'talgiemeen, verklaren.
En die vraag luidt
Sociaabclemokraten, gij, die bij uw
echec in Duitschland, voor uw partij ge
deeltelijk het ellendige van een verkeerde
kiesdistricten-indeeling en gemis aan
ev. vertegenwoordiging hebt ondervonden,
wat hebt gij te antwoorden tegenover ons,
als wij nogmaals beweren, dat het m i n i1-
sterie-Kuyper niet zou geval
en zijn, zoo het stelsel der evenredige
vertegenwoordiging hier te lande gangbaar
ware geweest?
En waarom toch voorat bezit gij niet
de e e r 1 ij k h e i d om té erkennen, dat
trots de „d wang- en verdomming s-
wetten", het uwentwege zoo gehate mi-
nisberie-Kuyper nóg over den lande regee-
ren zou, de anti-these ten spijl, indien
slechts de s t e trim e n m e e r d e r h e i d.
over het geheele land genomen, zou beslis
sen, welke regeering het groolere
deel der natie wenscht
Waarom, ten slotte, verwijst de soc.-
dem. pers, in haar penibele omstandig-
heden in het Duitsche rjjk, wèl naar een
stemmenmeerderheiden hoe komt 'tloch,
dat diezelfde pers niet repte van, laat staan
protesteeren tegen het optreden van een
vrijzinnig ministerie in Nederland, dat
niet de meerderheid der kiezers achter
zich had?
Zou 't ten slotte dan toch waar zijn, dat
de soc.-demokraten vóór alles zijn
felle „anti-clericalen"
n Le Cointre, Goes.
Opheldering gevraagd.
Zooals bekend, hebben de sociaal-demo-
kraten bij de jongste verkiezingen voor den
Duitsehen Rijksdag een geweldige neder
laag geleden.
Dat wij hierop reeds enkele malen meer
bijzonder de aandacht hebben gevestigd,
had voor een goed deel zijn oorzaak in
de blufferige voorspellingen der roode hee1-
ren, die bij kris en kras profeteerden, dat
de gelederen der „partrjgenooten" in den
Rijksdag, na de verkiezingen zouden wor
den versterkt.
Nu de koude werkelijkheid de zeepbel
len dezer optimistische fantasie jammer
lijk heeft doen uiteenspattennu deze pro
feten hun kemelharen kleedij verwisseld
hebben met het narrenpak, willen wij
gaarne, zooals immer, de Christelijke
naastenliefde ook ten opzichte der sociaal-
demokraten betrachten, door hunne parlij
zooveel mogelijk te rehabiliteeren.
WelnuF e i t i s, dat de socialisten i n
hetDuitsche parlement een over
weldigende nederlaag leden.
Maar- dit wil lang niet zeggen, dat de
Duitsche sociaal-demokratische partij a 1 s
zoodanig, in haar aanhang, haar leden
tal, is verzwakt; dat haar werken en stre
ven op den duur is geknol.
Integendeel.
Bij het groote verlies van zetels in den
Rijksdag ligt het wel in de rede, dat voor-:
loopig althans het revolutionaire ele
ment een geduchten klap heeft gekregen.
FRANKRIJK.
Briand zal geen kans hebben met zijn
voorstellen tot het sluiten van contrac
ten de katholieken te misleiden en de Kerk
tot afzonderlijke parochiën in stukjes te
snijden. i
Hij wilde óf tot het vormen van ver-
eenigingen dwingen óf de pastoors als af
zonderlijke zelfstandige leiders der paro
chiën beschouwen buiten verband met de
bevoegdheden der bisschoppen.
Dat kon niet, en het Vaticaansche or
gaan, de „Osservatore Romano", ven-
klaart, dat het niet kan.
Dit blad zegt, dat bij aanvaarding van
Briands voorstellen de benoeming der pas
toors onderworpen zou zijn aan de wille
keur der maires, die altijd zouden kun
nen weigeren aan den nieuwen pastoor
het gebruik der kerk toe te staan, zonder
hiervoor zelfs eene neden op te geven.
De bisschoppen worden geheel buiten
de overeenkomsten gehouden en mocht
er twijfel ontstaan aangaande de vraag
of een pastoor nog rechtens hoofd der
parochie is en deswege gebruiker der Kerk,
dan zou de beslissing daarover berusten
bij de burgerlijke rechtbank, zonder dat
de bisschop zelfs behoeft te worden
gehoord.
Alweer dus een poging om de Kerk en
den Staat niet in overleg naast elkaar te
doen leven, maar den Staat te doen
heerschen ook in geestelijke zaken over
de Kerk.
De Kerk en de bisschoppen, zoo eindigt
de „Osservatore", zijn zich bewust hunne
vredelievende en verzoenende gezindheid
tot de uiterste grens te hebben gedreven.
Zij hebben den vrede aangeboden en zoo
hunne pogingen mislukken, zal het de
burgerlijke macht zijn, die ten allen prijze
den oorlog heeft gewild.
Thans, zegt Arthur Loth, de hoofdredac
teur van den „Univers" in zijn blad. thans
ooral doet zich gevoelen het gemis aan
organisatie der katholieken in Frankrijk.
De bisschoppen hebben in uiterste toe
gevendheid voorstellen gedaan die tot het
oortzetten van den eeredienst zouden
kunnen voeren en in de gemeenten, waar
men van de hooge politiek niet zoo goed
op de hoogte is, maar alleen verlangt naar
vrede en orde, gevoelt men voor de bis
schoppelijke voorstellen veel.
Maai' van bovenaf wordt het sluiten van
contracten tegengewerkt of althans, zelfs
in strijd met de gemeentewet, zoo ger
draaid, dat er weer regeeringspolitiek uit
te slaan is.
Zoo had nu Briand zelfs eenige mo
dellen van contracten opgemaakt waarbij
de bedoeling is, dat de overeenkomsten
zulten worden aangegaan óf voor één
enkelen pastoor zonder zijn opvolgers óf
dat eeredienstvereenigingen zullen worden
gevormd. Het laatste is niet mogelijk en
het eerste is feitelijk een poging om den
pastoor te beschouwen los van zijn bis
schop; zooals men eerst heeft getracht de
bisschoppen te scheiden van den Paus,
zoo tracht men thans met de pastoors te
onderhandelen alsof er geen hoofden van
diocesen waren.
In sommige Fransche bisdommen o. a. in
dat van Verdun is door de bisschoppen
aan sommige pastoors, die daartoe reeds
pogingen hadden aangewend, beslist ver
boden den privaten eeredienst in te voeren.
Toen de bisschop van La Roebelle, Mgr.
Eyssautier, dezer dagen ter gelegenheid
van een particuliere audiëntie bij den H.
Vader dezen de opbrengst van den Si.
Pieterspenning in zijn diocees aanbood,
sprak de Paus den bisschop daarover zijn
dank uit, verklaarde zijn diocesanen van
ganscher harte te zegenen, doch gaf tevens
de som terug met de woorden„Gij ver
keert zelf in behoeftige omstandigheden
bestem het voor uwe priesters".
Eenige maanden geleden kreeg de ont
vanger van registratie, te Nantes, een bus
thuis met een uitstekende lont. Het leek
precies een bom en de ambtenaar zond
de bus naar het politiebureau. Op het
politiebureau hield men de vermeende bom
voor een surprise. Men gooide het ding
bij een hoop scheurpapier, en daar heeft
het gelegen. Tot Donderdag jl., toen de
hoop scheurpapier werd opgeruimd, de bus
weer voor den dag kwam. De commis
saris van politie smeet de bus in de ka
chel. Pang zei de bus. Het was tóch een
hom. Er is niemand aan dood gegaan,
maar het politiebureau is door de ont>
ploffing nog al beschadigd.
ITALIË.
Jubileum van Z. H. Paus Pius
X. De groote jubileumfeesten van Z. H.
Pius X zullen plaats hebben in Septem
ber 1908.
Een eerecomité heeft zich dezer dagen
reeds gevormd waarvan eerepresident is
Z.E. kardinaal Oreglia di Santo Stefano
deken van het H. College.
Z. E. Oreglia heeft aan het H. College
een rondschrijven gericht, waarin hij
kardinalen allen roept.
Van het uitvoerend comité maken deel
de voornaamste personen der katholieke
partij, als commandeur Pericoli, prins Bar
berini, graaf Aloisi-Marsella, ridder Flo
ridi enz.
Z. H. die Paus heeft het verlangen ge
uit,, dat de te dezer gelegenheid te houden
feesten vóór alles een kerkelijk en lief
dadig karakter zouden hebben.
In het beginsel heeft men besloten over
de geheele wereld een inschrijving te
opienen, waarvan de opbrengst aangeboden
zal worden aan Z. H. den Paus op den
jubileumdag, als Hij de H. Mis in den
St. Pieter zal lezen.
Ook is men bezig met een program sa
men te stellen voor een groote bijeenkomst
te Rome der Italiaansche katholieke jeugd,
voor een internationalen pelgrimstocht
naar Rome, voor de aanbieding van een
gouden kelk aan Z. H., voor het in 't
leven roepen van verscheidene zedelijke
werken en voor een tentoonstelling van
versieringen ten voordeele van arme
kerken.
Aan dezen oproep van Z. E. kardinaal
Oreglia hebben, reeds een tiental kardi
nalen, meestal niet-Italiaansche, gehoor ge
geven, benevens een zestigtal bisschoppen.
Zaligverklaring van Paus
Pius IX. Aan den „Univers" wordt uit
Rome gemeld, dat op bevel van Z. H. den
Paus, de kardinaal-vicaris de opening heeft
getast van het proces der zaligverklaring
van wijlen Paus Pius IX.
RUSLAND.
De moord op gouverneur Al-exandrowski
te Penza heeft plotseling weer het bewijs
geleverd, dat de terroristen hun bloedig
bedrijf tot vreesaanjaging en paniekverr
wiekking voortzetten. Verontrustend is
daarbij de koelbloedigheid, waarmee die
moorden worden uigevoerd. Ook hier
weer: Toen de gouverneur na afloop der
voorstelling den schouwburg verliet, drong
een jonge man door het publiek en loste
een revolverschot, dat den gouverneur op
slag doodde. Hierna kon hij zijn wapen
nog richten op den adjudant van het hoofd
der politie en ook hem neervellen.
Toen vluchtte de moordenaar in den
schouwburg, waar de directeur hem ver
geefs poogde te grijpen. Weer legde de
jonge man zijn doodelijk wapen aan, maar
in plaats van den directeur trof zijn eerst
zoo zeker schot een politieagent, die dood
neerviel. De; vierde kogel was bestemd
voor den regisseur, die zwaar gewond
werd. Ongelooflijk genoeg had de moorde
naar toen nog kans om weder de vlucht
te nemen, nu naar de damesgarderobe,
waar een niets vermoedend kamermeisje
liem den weg wees naar buiten langs een
naar den beganen grond voerende trap.
Op die trap vond men hem later bewuste!-
liggenhij' had den vijfden kogel voor
zich zelf gebruikt. Volgens een andere
lezing wees de vrouw in de garderobe
hem een trap naar boven en toen hij
deze opliep sloot zij de deur achter hem.
Maar hoe dan ook, de man deed in elk
geval een poging tol zelfmoord en bracht
zich zulk een zware wond toe, dat hij
spoedig na zijn overbrenging in het hospi
taal overleed. Bij onderzoek bleek, dat de
kogels met cyaankalis vergiftigd waren.
Men had niet gedacht, dat de Tsaar hei.
vonnis tegen Nebogatof geveld zou be
krachtigen, maar dat deze er evenais Roz-
jestwenskv met de ambtelijke blaam zou
afkomen. Dat is echter tegengevallen en
de admiraal zal tien jaar zich in een ge
dwongen verblijfplaats in een vesting moe
ten schikken.
Met Stössel schijnt het ook niet zoo
gemakkelijk af te zullen loopen en naar
men wil, wordt de verdediger van Port
Arthur, ïjnet de orde Pour le mérite, zorg
vuldig in 'toog gehouden om eventueele
pogingen tot ontsnapping over de gren
zen te voorkomen.
De gunstige berichten voor de Katho
lieken in Rusland houden steeds aan. Se
minaries en scholen krijgen meer vrijheid
en de administratie der kerkgoederen
wordt vereenvoudigd. Katholieke kerken,
vroeger door den Staat ontnomen, zullen
worden teruggeven. De Katholieken moe
ten in de nieuwe Doema-verkiezingen sterk
vertegenwoordigd zijn. Zoodra de uitslag
in zijn geheel bekend is, deelen we hem
mee.
BELGIE.
De inkeer van abbé Daens, waarover we
reeds een paar maai schreven, gaf aan
de „Middelb urgsche Courant"
aanleiding te spreken van „dwang door
de geestelijkheid". Juist waren wc van
plan hierop te repliceeren, nu het vrijz.-
dem. orgaan zijn insinuatie intrekt, mel
ding makende van hetgeen abbé Daens
verklaarde aan een verslaggever van het
,,H and. v. A n t w.", die hem aan zijn
ziekbed een bezoek bracht, welke verkla
ring luidt als vslgt:
„Ik verzoek u te melden, dat ik aan geen
enkelen druk heb toegegeven, tenzij aan
den druk der goddelijke Voorzienigheid.
Bij het naderen van den dood heeft
God mij de genade geschonken, mijn geest
te verlichten. Ik heb ingezien dat ik ge
dwaald heb, door den weg in te slaan
welken ik te lang, helaas! gevolgd heb.
Mocht evenzeer de afgedwaalde Neder-
landsc-he -priester van den Brink de
genade ontvangen en er aan gehoor geven,
om het nederig voorbeeld van abbé Daens
op te volgent
DUITSCHLAND.
Zeer opmerkelijk is een schrijven van
den Berlijnschen correspondent der
„Nieuwe R o 11. C r t." over het Duit
sche Katholieke Centrum; te meer op
merkenswaard, wijl de redactie van dit
blad getracht heeft zijn lezers een on-
gunstigen indruk te geven van de positie
van het Centrum. Deze correspondent
schrijft dan:
„Wie in staat is, ook al is hij geen ultraf
montaan, eens een oogenblik uit zijn vel te
kruipen en den partijbril in het huisje te
toen, zal, bij het overzien van den toe
stand, een ding moeten toegeven'. Er is
geen tweede partij in Duitschland die vroe
ger, zelfs ten tijde van Bismarck, en nu
aan het Duitsche volk duidelijker en na
drukkelijker het besef van parlementaire
macht heeft ingehamerd dan het Centrum.
Geen andere partij heiaft met grooter vol
harding en geestkracht; geen andera met.
duidelijker voordeel de door da grondwet
verschafte machtsmiddelen van de volks
vertegenwoordiging toegepast. Sterker dan
elke andere partij heeft het Centrum bij
regeering en volk het parlementaire den
ken, practisch' tenminste, helpen ont
wikkelen. Zeker, de liberalen hebben bij
ons theoretisch steeds prachtig erover ge
schreven en gesproken, maar het Centrum
hieeft het stembiljet allermeest tot een le
vende macht in het openbare leven ge
naakt.
Daarvan kunnen wij overigens in het
Duitsche rijk slechts leeren. Eveneens van
dia eendracht in deze partij, die in haar
boezem zeer groote tegenstellingen over
brugt, om sterk te blijven. En dan ver
gelijke men daarmee de verdeeldheid der
liberalen, van Bassermann tot Naumann,
bij wie elk 't liefst geheel op zichzelf een
eigen partij zou vormen, omdat zijn buur
man een schakeering anders liberaal
denkt. De Duitsche katholiek van het cen
trum schaart zich om een groote ge
dachte. Zij legt zijne kracht vleugelen aan
en smoort bij hem de verwenschte Duitsche
eigenzinnigheid."
Uit Duitschland komt aangaande de her
stemmingen nog een bericht dat aandacht
verdient
Zeven leiders der Christelijke Vakbon
den zijn bij de jongste verkiezingen in
Duitschland tot lid van den Rijksdag ge
kozen. In den vorigen Rijksdag zat
slechts één leider der Christelijke werk)-
lieden part ij.
De sociale actie kan dus nog beter dan
vroeger door politieken arbeid worden ge
steund en omgekeerd zal de Rijksdag bij
't beraden van wetten meer dan vroeger
voorlichting verkrijgen van de mannen
der praktijk.
Op de voordracht voor hoofd der Open
bare School no. II te IJzendijke, die
zonder vergelijkend examen is opgemaakt,
komen voor de heeren M. C. Casteleijn,
hoofd der school te Zaamslag, Groot
Huissenspolder; E. Hoek, onderwijzer te
Bergen op Zoom, en J. G. Bosschaart, on
derwijzer te Biervliel. (M. C.)
VLISSINGEN. Voor de Engelsche taal
zijn aan de zeevaartschool alhier geslaagd
de heeren L. H. Willemse te V1 i s s i n-
gen en A. Matzingen te Middelburg.
GROEDE. Op de voordracht ter benoe
ming van een onderwijzeres) aihier zijn
geplaatst mej. C'. Willemsen te Zaamslag
en de heer M. A. van Dien te Vlissingen.
WEMELDINGE. De Duitsche goederen-
boot „Ristelhueber no. 4", welke bij Din-
telsas was gestrand, is Vrijdagavond hier
met twtee sleepbooten binnengebracht en
op 't droge gezet.
Daar het schip gebroken is, zal men
hier trachten het zoo ver ie herstellen,
dat het met behulp van sleepbooten de
reis naar Antwerpen kan voortzetten.
MIDDELBURG. Donderdag werd döor*
not. Hosang publiek geveild een huis en
tuin Lange Gortstraat f 323 groot 206 c.A.
Kooper voor f 5500 dhr. J. van Aartsen
qq., alhier.
HANSWEERT. Door nol. Schram wer
den Vrijdag publiek verkocht 4 Woonhui
zen Hoofdstraat met tuin, perc. 1, H 222
voor f 1215 aan dhr. J. D'hondt te Ter-
neuzen perc. 2, H 223, voor f 1190 aan
dhr. C. Glerum te Schoreperc. 3, H
224 voor f1110 aan dhr. G. Remijnse te
Waarde en perc. 4, H 225 voor f 1400 aan
dhr. A. H. van der End, alhier.
Voor dhr. M. Zeevaart is door not. M. C.
Schram te Kruiningen verkocht een
burgerwoonhuis met winkel voor f 1200
plus 81/, pet. onkosten en f 25 voor losse
goederen. Kooper de heer H. Lavooy.
's GRAVENPOLDER. Ten overstaan van
notaris Paardekooper Overman zijn Vrij
dag alhier verpacht voor mr. L. A. Bybau
16 perceelen bouwland samen 2.28.56 H.A.
voor 7 jaren. Jaarlijksche opbrengst
f397.945 tegen f434.155 de vorige ver
pachting. (Z.)
