No. 19.
Dinsdag 12 Februari 1907.
Derde Jaargang.
rervveten Lm?ers met het voIste «cht
BINNENLAND
UIT ZEELAND.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Bil i muur belooft m Bijvoegsel.
Augustinus Joseph Callier,
I verrif Werk*nd> maaf zeer zeker doodend
W.\TSS gif™" -
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes fO.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k oontant „0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.371/,, voor niet-abonné's„045
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 6 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
door de genade Gods en de gunst van den
Apostolischen stoel Bisschop van Haarlem,
aan de Geestelijkheid en de Geloovigen
van ons Bisdom
Zaligheid in den Heer.
In onzen Vastenbrief van 1905 hebben
wij U, B. G., gewezen op den allertreurig-
sten toestand van de Kerk in Frankrijk.
„Daar", zoo schreven wij„daar verkee-
„ren zij, die met ens medeleden van Chris
tus zijn, in hoogen nood, en straks zal
„die nood nog hooger klimmen, tenzij God
„zelf het keere". Wal wij toen vreesden,
is intusschen werkelijk gebeurdde godde-
looze aanslagen tegen de H. Kerk zijn
zooals gij weet maar al te goed ge
lukt, en meer dan ooit hebben onze ver
volgde broeders in Frankrijk den steun
noodig van ons gebed, welken wij toen
van U vroegen en waartoe wij U thans
met vernieuwden aandrang aansporen.
Maar nog eene andere vrees, die wij des
tijds uitspraken, is sinds gebleken zeer
gegrond te zijn. Immers wij schreven toen
ook deze woorden: „Wij zouden er niet
„op durven roemen, dat ook niet ouder
„ons velen den verderfelijken regel vol-
„gende Kerk, het christelijk leven zal
„zich zonder mij wel redden; velen ook,
„die hun eigen weg gaan, vergetend, dat
„zij leden zijn van één lichaam, waarin
„gemeensch appel ij ke werking van
„allen een levensvraag is voor het geheel,
„en derhalve een plicht voor ieder in het
„bijzonder". De bedoeling dier woorden
bleek duidelijk uit de vermaning, die wij
eraan vastknoopten„Ieder onzer doe dus
„allereerst zelf zijn plicht en werke naar
„zijn beste vermogen mede, om ons volk
„voor den afval van Christus' gemeen
schap te bewaren". Desniettemin hebben
wjj, helaas 1 moeten ondervinden, hoe zeer
velen die vermaning ofwel niet begrepen
hebben ofwel niet ter harte genomen, hoe
zeervelen bij het vervullen hunner maat
schappelijke plichten zich meer door hun
eigen stoffelijke belangen of zelfs door
geheel onredelijke gevoelens lieten leiden
dan door ijver voor Gods eer en liefde
voor het behoud van de christelijke be
ginselen onder ons volk; en telkens tv eer
zien wij uit velerlei onbedriegelijke teelle
nen, dat velen onder ons, hoewel met de
H. Kerk nog niet geheel brekend, toch
met meer uit en door het geloof leven.
Met groote droefheid hebben wij dan
ook ons zeiven de vraag gesteld, hoe het
mogelijk kon worden, dat ondanks den
verdubbelden arbeid onzer talrijke pries
ters de ware christelijke geest, bet ware
Katholieke leven bij zoovelen onzer zoo
zeer verflauwde, om niet te zeggen verlo
ren ging; eh wij hebben daarvoor ver
scheidene oorzaken gevonden, waarop wij
U te gelegener tijd zullen moeten wijzen.
Maar nu reeds willen wij U zeggen, wat
wij als de voornaamst© oorzaak van dit
treurig verschijnsel beschouwen: tegen
over de veelvuldige prediking der christe
lijke beginselen door uwe priesters staat
©ene andere prediking, de prediking van
beginselen eener onchristelijke wereld,
en dre prediking is nog menigvuldiger dan
die uwer priesters, en er wordt meer naar
geluisterd; 'tis een prediking, die gij niet
slechts eenmaal in de week gaat hooren in
de kerk, maar die iederen dag tot U ge
bracht wordt, overal tot zelfs in uwe huis
gezinnen door boeken en tijdschriften en
nieuwsbladen.
Alleen reeds de overtreding der kerke
lijke wetten, die dergelijke geschriften ver
bieden, zou veel verklaren van hetgeen wij
betreuren; immers wie dp.kerkelijk© wetten
overtreedt, handelt alleen reeds daardoor
tegen zijn katholieke beginselen en ver
geet. of veronachtzaamt de woorden door
Tl n Z®ne Kerk gesproken: „wie
U hoort, hoort Mij en wie U versmaadt,
versmaadt Mij Maar bovendien is de le-
zing van dergelijke geschriften - en juist
daarom wordt zq door de H. Kerk ver-
I SSL- n minder dan het in zi<*
I LT /a", ^seinen wel lang-
I óf al waardoor of de reinheid van zeden
I en dti des geioofs, ófwel
©en onware uitvlucht, wat sommigen be
weren om hun gedrag te vergoelijken, als
zij zeggendat dit op hen geen verkeerden
indruk maakt. Het woord der H. Schrift
is en bliift waar. dat de goede zeden
worden bedorven door slechte gesprekken,
en als een langdurig, een aanhoudend,
slecht gesprek is de lezing van boeken
waarin met niet te miskennen welbehagen
wordt beschreven of half beschreven half
aan d© verbeelding overgelaten, wat onder
heiligen met eens gevoegelijk genoemd kan
worden; en het is eene hoovaardige en
verderfelijke overschatting van eigen deugd
en kracht, te meenen dat men zijn geest
kan vervullen van gedachten en verbeel
dingen, die de sterkste heiligen zouden
doen vallen, en daarom dan ook a 11 rj d.
door de heiligen zijn gevlucht als een. ge
baar, dat niemand kan beminnen zonder
erin te vergaan.
Ditzelfde geldt van geschriften, waarin
ons H. Geloof hetzij rechtstreeks hetzii
zijdelings wordt aangerand. Wje dagelijks
leest en vooral wie gelijk ook vaak
het geval is uitsluitend leest, wat de
ongeioovige pers te lezen geeft, zal mis-
schren zonder dat hij zelf het bemerkt,
maar zeer zeker op den duur zijn geest
vervullen van begrippen, die met ons H.
Geloof in strijd zijn. Zelfs het voortdurend
lezen van werkelijke ineutrale bladen
zoo dez© mogelijk zijn kweekt ten slotte
die neutrale christenen, wier christelijk
Ieren dan wel niet op eens door vergif
wordt gedood, maar toch uit gebrek aan
gezond voedsel langzaam zijn kracht ver
liest en bij een ernstigen aanval der be
koring geheel verloren gaat Wie in der
gelijke lectuur geen gevaar- ziet, vergeet
de woorden, waarmede Christus zelf die
zoogenaamde neutraliteit heeft veroor
deeld, dat wie niet met Hem is, tegen
Hem zijn moet en wie niet medewerkt om
met Hem te vergaderen, samenspant met
hen, die verstrooien.
Mag dan misschien de reden van ande
ren gelden, dat zij in de n o o d z a k e 1 ij k-
heid rerkeeren, om dergelijke geschrif
ten en bladen te lezen? Wat er van die
noodzakelijkheid zij, B. G. zeer zeker geldt
zij niet voor zoogenaamde uitspan
ning slec tuur. Niemand kan ooit een
uitspanning noodig hebben, die voor
hem een zeker gevaar oplevert, hier is
alleen en uitsluitend waarheid, dat het
gevaar te ontvluchten het e enig noo-
dige is. Maar ook wanneer men niet
voor uitspanning maar zooals men het
noemt „vsor zijn zaken" onchristelijke bla
den noodig heeft, waarom blijven deze dan
met op de plaatsen, waar men „zijne za
ken behandelt en komen zij ook in de
huisgezinnen Waarom leest men dan, be
halve wat men voor zijne zaken noodig
heeft, ook al het andere, wat daar te lezen
wordt gegeven en waaraan men alteen
om aan een ongezonde nieuwsgierigheid
te voldoen behoefte kan hebben? Waar
om, zoo vragen wij verder, waarom leest
men dan dikwijls uitsluitend zulke bladen
en als men dan werkelijk verplicht is h«t
vergif te nemen, waarom neemt men dan
met tevens het tegengif? Wanneer het de
gezondheid van ons lichaam geldt, zouden
wij ongetwijfeld met huivering en zoo wei
nig mogelijk het vergif innemen en voor
een ruime mate van tegengif zorgen.
Doch wij durven nog verder gaan en
1 de vraag voorleggen, welke de reden is
°"ff Katholieke pers U niet geven
aan, wat gij voor uwe zaken noodig hebt
en andere bladen U wel kunnen geven?
de «dc,! daarvan niet zijn, dat juist
r °P allerlei wijzen gegeven aan
href? If dcZe z&ó tachtig
heeft gemaakt, dat z,j aan alle eischen
steun nf T' TT01 UW ei«en Pel-'s dien
steun ofwel geheel mist of althans in niet
°:rrmate "«^gt? z00 ja, dan
öXid een «'"-«gaande kortzich-
dez«r da#m de Katholie-
«re FrankrijkZoo wij voor een krach-
kteL ffers, sJechts teen betrekkelijk
eren b hadden vajl het-
eoSe uLi gegeven voor allerlei
dtetedd wT' gestichten van liefda-
Sre ke" Cn scholen' dan had d,
ongeioovige pers onmogelijk den volks
geest zoozeer kunnen vergiftigen dat ons
thans door een goddelooze wetgeving alles
Wat °nze Olijke'üef
dadigheid heeft gesticht. O B G i ,f„„
Wij togh door hun voorbeeld geleerd 'hunne
©odzakelifk ,s gebleken, opdat wat onze
liefdadigheid sticht, ook het onze blijve,
want bedriegen wij ons niet, dezelfde oor
zaken moeten op den duur dezelfde ge
volgen voortbrengen.
Een slechte lectuur is <sen zeker wer
kend bederf; hoeden wij ons derhalve voor
het lezen van hetgeen al te zeer de zinne
lijkheid prikkelt en zonder ©enigen twijfel
enze verbeelding bezoedelen en ons ge
weten bevlekken zal; hoeden wij ons voor
het lezen van ongeioovige geschriften en
bladen, die het vergif van den twijfel in
onzen geest indruppelenhoeden wij ons
voor die zoogenaamd neutrale lectuur, die
nimmer aan onze ziel een gezond voedsel
geeft; maken wij vooral niet zeiven door
onzen steun sterk en krachtig, wa.t zich
straks tegen ons zal keeren, en zorgen
wij met alle kracht voor het steunen en
sterken van een eigen Katholieke Pers,
opdal. aan onze geloovigen de reden of het
voorwendsel worde ontnomen, om zich
bloot te stellen aan gevaren, die niemand
op den duur ongestraft kan trotseeren en
bidden wij intusschen veel voor onze on
gelukkige geloofsgenooten, die fiu, wie
weet hoelang, de wrange vruchten zullen
proeven van een zaad, dat zij jaren lang
in zorgeloosheid lieten groeien en welks
groei zij zeiven kortzichtig en lichtzinnig
hebben bevorderd.
Tevens bevelen wij dringend in uw
voortdurend gebed aan alle belangen van
Kerk en Vaderland, het geluk en den ar
beid van uwe geestelijke en wereldlijke
overheden; bidt hartelijk voor Hare Ma
jesteit, onze dierbare Koningin en heel baai-
Koninklijk Huis en vergeet ook Ons in
uwe gebeden niet.
Overeenkomstig de ons daartoe door den
Apostolischen Stoel verleende volmacht,
geren wij U dit jaar de gewone dispensa
tiën in de kerkelijke wetten van onthou
ding onder de gewone voorwaardenwelke
dispensatiën en voorwaarden door de
WelEerwaarde Pastoors en Rectoren zul
len worden afgekondigd.
Krachtens Apostolische volmacht ver-
leenen wij aan de geloovigen van ons Bis
dom, weder voor dit jaar, d. i. tot jaan
de 40-daagsch© Vasten van het volgend
jaar, dispensatie in de onthoudingswet op
alle Zaterdagen, uitgenomen die Zater
dagen, welke geboden Vastendagen zijn.
Echter vermanen wij U, om door aalmoe
zen en andere goede werken aan te vul
len wat door het gebruik maken van de
verschillende dispensatiën aan uwe boete
doening ontbreekt.
En zal dit ons herderlijk schrijven op
den Zondag Quinquagesima in alle
tot ons Bisdom behoorende kerken, als
mede in de kapellen waarover een Rector
is aangesteld, op do gebruikelijke wijze
worden voorgelezen.
Gegeven te PI aa riem, den lsten Fe
bruari 1907.
t AUGUSTINUS JOSEPHUS,
Bisschop van Haarlem.
De heer H. de Wilde te 's Gravenhage
is vrij ernstig ongesteld, zoodat voorloo-
pig van geen spreekbéürton door hem te
vervullen sprak© kan zijn.
Eerste Kamer. Bij- het voortgezét
oorlogsdebat verdedigde minister Staal in
een uitvoerige red© den maatregel tot het
wegzenden van het blijvend gedeelte, dat,
afgezien van het economisch belang, aan
zienlijke bezuiniging medebrengt en zon
der schade voor do landsdèferisfe en voor
de ordehandhaving kan geschieden. Ook
overeenkomstig -den getest der militie wet
beriep de minister zich op de deskun
dig© commissie van 1858, waarin zitting
hajdden de heeren Reuter, Schimmelpen-
ninck, Van der Star, en A. Kool, en die
voorstelde voor de bereden wapens den
eersten oefenimgstijd van anderhalf jaar
en van geen blijvend gedeelte wilde we
ten ©n ook de landweer tot dekking van
de mobilisatie aanwees.
Het medegeven van-de ge weren aan de
Landweer is slechts een proef, maatrege
len zijn getroffen om met. bekwamen spoed
versterking in die gemeenten te brengen
welke zulks noodig hebben, opschorting
van den maatregel wees de minister af.
De aanneming van de begrooting im
pliceert niet wegzending voorgoed van het
blijvend gedeelte. Eerlijk en onbevangen
zal hij de werking van het. stelsel nagaan.
Mochten zijn verwachtingen falen, dan zal
hij andere maatregelen voorstellen.
De heer Van der Feltz sprak vertrou
wen uit in den minister.
Daarna vingen de replieken aan, waar
na, zooals men weet, de begrooting met
27 tegen 17 stemmen is verworpen.
*G0ES. Zondag 10 Febr. vergaderde de
afd. Goes en Omstreken van het Secre
tariaat van R. K. Spoorwegpersoneel „St.
Willibrordus", in de zaal van dhr. Koens
alhier. De voorzitter opende met een kort
woord en groet deze vergadering, welke
slecht was 'bezocht, doordat de meeste
leden wegensi dienst verhinderd waren.
Na het voorlezen der notulen en correspond
dentie, welke onveranderd werden goed
gekeurd, werd! door den secretaris een
verslag voorgelezen over den afgeloopen
jaargang, waarin hij in 'tbijzonder uit liet
komen, dat de vereeniging met dankbaar
heid mag terugzien over de afgeloopen
werkzaamheden en gunstige beschikkingen
op hunne verzoeken reeds verkregen en
op die nog aanhangig zijn. Ook bracht hij
nog een woord van dank uit aan de milde
gevers en geefsters van hun prachtig vaan
del. Na nog een woord van dank te heb
ben gezegd voor de hulpvaardigheid die de
eerwaarde adviseur steeds aan de vereeni
ging heeft betoond, sluit hij zijn jaari
verslag met de hoop, dat de vereeniging
steeds in bloei voort moge werken, waar
na een woord van dank hem ten deel
viel. Alsnu kwam aan de orde de reke
ning en verantwoording van den pen
ningmeester, waaruit bleek dat dit jaar
was ontvangen aan donateursgelden en
contributie f 61.95, terwijl de uitgaven
f 61.39 bedroegen, zoodat bet jaar sloot
met een goed slot van f0.56.
Alsnu kwam aan de orde kiezen van
voorzitter en secretaris, aLredend volgens
rooster, welke geen van beiden zich meer
herkiesbaar stelden. Bij de eerste stem
ming staakten de stemmen, terwijl de twee
de vrije stemming hïtzelfde resultaat had,
waarna werd besloten om deze bestuurs
keuze tot ©en volgende vergadering aan
te houden, en dan deze vergadering te
houden op een dag, dat de meeste leden
vrij van dienst zijn. Hierna werd den zendc
en geloofsbrief klaar gemaakt voor den
afgevaardigde, welke op 17 Febr. e.k. de
afd. Goes te Utrecht zal vertegenwoor
digen. Na nog eenige zaken van strikt
huishoudielijken aaid te hebben verhajif
deld, werd deze vergadering met groet
gesloten. Jammer dat deze bij zoo een
uitgebreid agenda, vooral wat R. D. V.
betreft, zoo slecht was bezo«ht.
Gisterenmorgen om 6 uur ging K.
S., werkzaam op de stoomboot „Admiraal
die Ruyfer" als gewoonlijk naar boord.
Om 7 uur thuiskomende, zou hij nog een
beetje terug naar bed gaan. Toen zijn
vrouw een tijd later hem wilde wekken,
vond zij slechts een lijk.
MIDDELBURG. Hiér ter stede vervoegen
zich bij sommige ingezetenen, personen
die voorgetreft binnen enkele dagen een
betrekking te zulten ki'jjgen, maar tot dien
tijd hulp noodig hebben. Zij beweren dan
door eeh of anderen welbekenden philan-
troop gezondén te zijn, om eenigen steun.
Gebleken is dat dat voorgeven en dat be
weren in strijd is met de waarheid waarom
mén gewaarschuwd wordt, dié lieden, on
der wiet er zijn met een alles behalve
gunstig verleden, gehoor te verleenen en
be helpen.
VLISSINGEN. Heden (Maandag) werd
de nieuwe stoomschoenfabriek van de fir
ma gebr. A. J. Klijberg in gebruik ge
nomen. Dit geschiedde op feestelijke wijze,
des morgens werden de patroons op de
versierde fabriek door het personeel ver
welkomd en hun hartelijke woorden toe
gesproken. De werklieden werden ruimt-
schoots door de firma onthaald en hun
des middags een gemeenschappelijke maal
tijd aangeboden.
Zondag 10 Febr. j.l. gaf hst Jongens
patronaat „Sint Aloysius" alhier een too-
neeluitvoering, waarbij voor hét eerst ook
de ouders der jongens tegenwoordig wa
ren. Als toeschouwer durf ik gerust te
bekennen, dat het ©en .genotvolle avond'
was. De keuze der tooneelstukjes was niet
alleen zeer gelukkig geweest, maar zelfs
voorbeeldig. Om bijv. iets te noemen, het
stukje „Koning Herodes (uitgave Malm-
berg, Nijmegen) vond een dankbaar ge
hoor, niet het minst onder de ouders, die
moesten erkennen, dat de goede strekking
van zulke stukjes inderdaad veredelend
werkt. En daarom uit naam van alle
ouders hier een woord van oprechten dank
gebracht aan de jeugdige spelers, aan den
eere-directeur, kapelaan Rengs en aan de
heeren der patronaatscommissie, voor het
succes „hierdoor" behaald, dat zij de
kunst verstaan, om te leeren en te vormen
ook door spel en vermakelijkheid.
Onder de aanwezigen merkten wij op
den Zeereervv. heer Pastoor, den eerw.
Kapelaan H. Pieterse, de heeren onder
wijzers, verbonden aan den herhalings
cursus, de heeren Vinoentiamen, die altijd
hun zaal zoo gulhartig afstaan voor alle
goede werken, en eenige donateurs.
Dezen genoegelijkem avond werd beslo
ten door een hartelijk woord van dank,
uitgesproken door den Zecreerw. heer
Pastoor en eene uitnoodiging door den
eerw. heer Kapelaan Pieterse aan de jon
gens gedaan, om ook de R. K. militairen
©ens te laten genieten van deze voor
drachten, welke uitnoodiging natuurlijk
tig werd aangenomen.
De Yincentiusvereeniging houdt Vrij
dagavond 8 uur in haar lokaal in de
Gravenstraat alhier ©en openbare vergade
ring, waartoe alle belangstellend© katho
lieken dringend worden uitgenoodigd.
De heer A. Gast is benoemd tot chef
bakker van „Eigen Hulp".
ZIERIKZEE. Zooals uit een advertentie
blijkt, zullen Donderdag 21 Februari al
hier als sprekers optreden, vanwege het
pi. com. van Kath. Soc. Actie te Goes
de heeren Engels en Smits uit Leiden;
de eerste met 'tonderwerp „de Midden
stand", de tweede met „De Actie en
de Pers".
HEINKENSZAND. Na door den voor
zitter der K. S. A. te Goes te zijn inge
leid, hield de heer Arn. Smits uit Leiden,
evenals eenige dagen geleden te Ovezand,
Kwadendamme en 's Heerenhoek, in de
zaal bij C. Pieters alhier voor een talrijk
en aandachtig gehoor gisteren ©ene le
zing over „de Katholieke Sociale Actie en
de Pers".
De inhoud van sprekers rede kwam on
geveer neer op hetzelfde, als waarvan wij
reeds een uitvoerig verslag leverden. Vo®r-
loopig gaven zich 110 leden op voor 't
lidmaatschap van 't comité van K. S. A.
Het bestuur werd gevormd uit de heeren
Jac. v. d. Dries Pz., W. v. d. Dries en
J. Rijk Bz.
Daarna nam de zeereerw. heer pastoor
der parochie het woord en sprak onge
veer als volgt
In de eerste plaats betuig ik niet alleen
uit mijn naam, maar zeker wel ook uit
naam van alle aanwezigen den. heer Smits
dank voor zijn gloedvolle rede, waarin
hij op zoo overredende en duidelijke wijze
de belangen van de Katholieke zaak heeft
ontvouwd, en in de tweede plaats aan
het comité der K. S. A. te Goes, aan
wiens initiatief het te danken is, dat wij
heden den heer Smits in ons midden heb
ben mogen zien en zijne pleitrede voor
onze Katholieke beginselen hebben mogen
aanhooren.
Daarna sprak Z.Eerw. de vergadering
toe en deed uitkomen, hoe de heer Smits
heden middag een goed zaad had uitge
strooid en hoe de Hemkenszandsche Ka
tholieken daarvan goede vruch.en kunnen
oogsten. De heer Rmits heeft gezaaid, aan
u do vruchten, gij zult maaien, althans
wanneer aan het zaad door uwe mede!-
werking de. noodige ontwikkeling gegeven
wordt. Het is blijkbaar in goede aarde
gevallen, getuig© liet groot aantal leden
dat tot de nieuwe vereeniging is toege
treden. Maar zorgt nu ook dat zaad tot
ontkieming te brengen. Het is niet go-
noeg lid der K. S. A. te zijn en jaarlijks
zijne contributie te betalen, neen, er moot
meer gedaan worden.
T© beginnen met de stichting van eene
Katholieke schooi in deze parochie, waar
over Z.Eerw. bij een andere gelegenheid
a! eens gesproken heeft. Is die Kath.
school er, dan kan daaraan verbonden
worden een patronaat van jongens van
15 tot 16 jaar, eene vereeniging van oudere
jongens en zoo al meer.
Z.Eerw. wees er verder op, dat ons
Kath. orgaan in dit gewest, de „N. Z. Cout-
rant", nog meer moet gesteund worden
door het nemen van afzonderlijke abonj-
nementen, dus ieder voor zich, voor zoo
veel dit mogelijk is, een afzonderlijk abon
nement nemen, en door het, plaatsen van
