rm Goes. Courant. No. 15 Zaterdag 2 Februari 1907. Derde Jaargang. :s. r D. EIDEN, DE PERS", 'OORSTELLING iruari, 's avonds 7 uur. tprijzen -DERDAG UN ■=4 xw e 2Ü ca Adverteniiën omstreken J R N, KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Korte Inhoud Zondagsblad, RUARI, 's namiddags innen, k Comité van Actie te GOES. Wed. M. DE BAAR, 'adendamme, verdwijnen en te voor- immando door de experi. Entree 25 cents. L. MULLENS. ingerichte N G, waarop alle modellen, EN. WINKELIERS WITTE, T Arnhem. gemaakt worden in ichting in prijzen van undig onderricht bij Op afbetaling wordt chfingen te bekomen. r, Engberts en OEDEREN, DAMES- )-( )-( KOUSEN; )-( !LI. GO l_L_ o LU o cc i4n Ut Ut uu O de el van Kruiden cl pijn, Nier- en Lever- Jicht en Zenuwlijden, (verzweringen, vurig- enz Het bloed wordt n alle slechte stoffen de urine verwjjderd. olgens de wetenschap n-mengsel (systeem t nieuwen levenslust, ht. Zljf Si| ziek en middelen otmld- ebruikt dan slechts ef levert het bewijs- nwijzing f1,50 tegen en tegen rembours eneeskundige, 3, Amsterdam, ook Zondags, Le Cointre, Goes. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95 Afzonderlijke nummers h contant,0.05 GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor abonné's f 0.37y2, Y00r niet-abonné's„045 BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs. Platen; fotografeeren van misdadigers en lijken; fotografie van een achtergelaten vingerafdruk; de twee jongste broers van den gestorven Sjah; opnamen uit Marok ko; een Tyroolsch volksgebruik; sneeuw- schoenen voor paardeneen motorbus als jaagpaardmilitair onderricht voor de jpugd; rijwiel in een globe; nieuwe winter sport; een verhardingskuur; zeilen op het ijs Verhaalonder valsche vlag. Over Candidaatstelling 't Is misschien mogelijk, dat een of an dere plaatselijke kiesv«roeniging, die is aangesloten bij de Centrale Goes niet precies weet, hoe de candidaatstelling voor Provinciale Staten of Tweede Kamer in haar werk gaat. Daarom ter verduidelijking het volgende Voor deze twee lichamen van bestuur met gemeenteraadsverkiezingen bemoeit de Centrale zich niet zijn het per slot van rekening niet de plaatselijke kies- vereenigingen, die candidaatstellen, maar doet dit de Centrale. Voor wie de inrichting der Centrale be grijpt zal het duidelijk zijn, dat zulks vol strekt niet zeggen wil, dat de locale vereenigingen geen medezeggenschap zou den hebben. Integendeel. Wat toch is de Centrale? Een federatie, een vereeniging van be stuursleden, altemaal gekozen uit de be sturen der verschillende aangesloten plaat selijke kiesverenigingen. Een federatie dus, waarin vereenigd zijn althans behooren te zjjn de beste krachtendns een politieke bond, naar welken toevloeit de bloedstroom van alle aangesloten vereenigingen; de slagader, die den klop der afdeelingen regelt. Hoe gaat men nu bij een candidaatstel- 'ing te werk. De plaatselijke kies vereenigingen schrijven uit een algemeene vergadering voor de leden. Daarin beslist de meer derheid der leden over de gedrags lijn bij verkiezingen aan do nemen; beslist ook over een al of niet te stellen candii- daat, in overeenstemming of in slrijd met het advies van het locale bestuur. De bestuursleden-afgevaardigden ten Centrale zijn gebonden aan de beslui ten hunner plaatselijke vereeniging, kunnen dus in de vergadering der Centrale niet anders besluiten of stemmen, dan in den geest van de meerderheid der leden hunner respectieve plaatselijke kiesvereeni- gingen. En nu is het in de Centrale weer de meerderheid der verschillende afgevaardigden, die de definitieve candidaatstelling in handen heeft. Hier wordt dus gevolgd de goede stel regel, die in elk vereenigingsleven van kracht is, n.l.dat d e m i n d e r h e i d zich heeft te onderwerpen aan de besluiten der meerderheid. Dus candidaat is hij, die bij meerderheid gekozen of gesteund wordt door de Cen trale, welker afgevaardigden voeling te houden hebben met de leden der plaatse lijke R. K. kiesvereenigingen. H. de Wilde over „De oude strijd" (Slot.) Bij het debat kwam verder dhr. Osse waarde, soe. d-em., met de bewering, dat er onder het ministerie-Kuyper geen vrij heid was. De heer de Wilde in zijn repliek sprak verder; Ambtenaren va',n soc.-dem. kleur hebben tland afgereisd om 't ministerie-Kuyper je bestoken, onder anderen ook met dit beweren. Duys zei ook dat er geen vrij heid was. Spr. vroeg hein, zijt gij dart geen ambtenaar meer? Waarop Duys mo-est toegeven dat hij volkomen vrij was a's ambtenaar aan de Rijksverzekerings bank, om tegen 't ministerie te propagee- ren. Trouwens, ook de heer Ossewaarde weet geen enkel feit van vrijheidsbslem- mering onder 't ministerie-Kuyper aan te wijzen. Ja, hij noemde- er een: de socialis ten hadden te Vlissingen eens geen zaal kunnen krijgen I Denkt de heer Ossewaarde nu werkelijk da,t minister Kuyper toen aan de VHssingsche zaalhouders heeft gelast om huu zalen niet beschikbaar te stellen? Hij noemt de Matroze,nbond. Minister Ellis verbood sociaal-democratische pro paganda op de vloot, dat is waar en dat is juist. Gij zult op de vloot piet heft gezag ondermijnejn. En de staking van 1903! Ook hier was 1 andgevaarlijk verzet ■en machtsoverschrijding die- weerstaan moest. Door dergelijke feiten stelt gij, soc.-dem. u zeiven buiten de gemeenschap. En liberale en christelijke partijen zullen n hi-erin weerstaan, ook een liberale Mi nister denkt er zoo over. Minister Stuart beeft de order van Minister Ellis inzake 't verbod van de verspreiding van soc.- dem. geschriften op de vloot gehandhaafd, zooidat „Bet Volk" al klaagde: lood voor oud ijzer. En waarlijk, daar komt de heer Osse waarde ook nog met de- speetwet aandra gen in weerwil van 't pover figuur dat de soc.-dem. in hun verzet tegen die wet gemaakt hebben. Die arme naohtwerksters niet waar? En toch waren er v,a.n 1897 tot 1901 drie socialisten in de Kamer die van dat nacht werk -toch wel wisten, althans hadden, moeten weten, wijl zij het monopolie(!) hebben iu 't kennen en recht zetten van ai'beiderstoestanden. En toch heeft a.1 dien tijd niemand hunner er iets van gezegd of gezien. Maar daar treedt, minister Kuyper op en die ziet het; en die ziet de tegen stelling tussehen 't voorschrift der wet en de werkelijkheid, en de vrouwen zeiven vragen en de inspecteurs van den Arbeid adviseëren om da,t nachtwerk niet af te schaffenen toen heeft d-e minister gezegd goed, maar dan tegen dubbel looin, en de baas moet er bij zijn. Ziedaar het Speet- wetje. En daar treedt minister Veegiens op. Zullen -de vrijzinnige en sociaal-dom. schreeuwers nu aandringen op spoedige intrekking van dat wetje? Men zau 'tden- ken; maar zij deden het niet. Even in het Voorloopig Verslag heette het ter loops: o ja, 'tspeetwetje minister? En minister Veegens antwoordt leuk dat hij vooralsnog a.a,n wijziging van dat wetje niet denkt, omdat het zoo- goed werkt. (Gelach). Zonderling is ook de bewering van deba ter dat volgens ons de godsdienst der anti- rev. (ie godsdienst van allen moet zijn. Spr. legt. hier nog eens uit wat hij hiervan gezegd heeft, wijl debater daar blijkbaar niets van begrepen beeft. In de quaestde algemeen stemrecht door debater aange roerd, stelt spr-. zich naast hem in de ver oordeeling van de kieswet-Van' Houten; doch voegt er aan toe dat wij bij die wet dat algemeen stemrecht nu reeds naderen. Debater heeft, als alle vrijzinnigen en sociaal-democraten, de stelling geponeerd dat. de godsdienst een zaak van het hart moet zijn. Zij moesten daarmee maar op houden. Spr. gelooft gaarne dat er veel godsdienst in 'sheeren Ossewaarde's hart zit, maar al die hartgodsdienst leidt .tot. daden als welke in Viviani's vermetel zeggen„wij hebben de lichten van den hemel uitgedoofd" worden verheerlijkt, tot ergernis van Roomschen en Chr. pro testanten die nog gelooven aan de 'Ster van Bethlehem. Voorts heeft debater tegen de schoolwet bij de oude bezwaren, vóór hem geopperd, o. a, dat van het versnippe ren der scholen 'te berde gébracht; voor zoover spr. bekend is, is dit nog nooit aan soc.-dem. zijde gezegd. Maar die kleine openbare scholen schoon spr. zelf er ook geen voorstander van is! bestaan al, scholen met 11 en nog minder leer-' lingen. De soc.-dem. willen meer geven; zegt d-e heer Ossewaarde, zelfs voor de bijzon dere scholen, op voorwaarde van weten- schappelijken zin en een door B. en W. goed te keuren leerplan. Dat zijn woorden.- Toen in den Haagschen gemeenteraad leen voorstel tot subsidieering van chr. bewaar scholen aan de orde kwam, vorderde dhr. Ter Laan (soc.-dem.) als voorwaarde een leerplan. Goed, het leerplan kwam er in; en toch werd het subsidie verworpenook Ter Laan was er tegen 1 Nog meer echter verbaast spr. er zich over dat de heer Ossewaarde het protest der soc.-dem. openbare onderwijzers le Rotterdam tegen 't zingen van Oranje- liederen verdedigt omdat dit politiek is. Spr. dacht dat het vaderlandsliefde was 1 Volgens den heer Ossewaarde mag een soc.-dem. onderwijzer de kind-eren niet wijzen op den plicht van aanhankelijk heid aan het Huis van Oranje, want dat is politiek! Volgens hem mag het kind niet gewezen worden op den zege-n van -een Vorstin te bezitten, die symbool is der nationale eenheid, om wie alle pais tij-en zich scharen kunnen, want dat is politiek 1 Neen, dat is de hoogste vader landsliefde, waarin lib. en wij schouder aan schouder staan, onder den kreet van L-eve de Koningin! (Daverend applaus.) En ais nu dhr. Ossewaarde, wat onjuist was, beweert dat wij hem en zijn geest verwanten buiten de g-eme-enschap sluiten, dan zegt spr., niet wij hebben dit gedaan, maar de heer Ossewaarde heeft 't dezen avond zichzélf gedaan. (Applaus.) En dat doen openbare onderwijzers. "Hier blijkt weer hoe noo'dig 'het is dat ook de liberalen tot ons standpunt, inzake het onderwijs overkwamen. D-e openbare school, schoon het openbaar onderwijs technisch voortreffelijk is, is, wat hare pae- dagogische werking aangaat, met zulke onderwijzers in groot gevaar. "Spr. had liever gezien flat debater in plaats van machtspreuken en onbewezen, onjuiste beschuldigingen 'te leveren, gepoogd had sprekers stelling„de school moet aan passen aan het gezin" te weerleggen. Onder 't ministerie-Kuyper is haat ge bracht, zei debater. Ook dat constateert hij, maar zonder bewijzen. Trouwens hij kan geen enkel bewijs opno-emen. Er is haat gezaaid! Maar niet door de rechtsche partijen. Haat tegen 't ministerie-Kuyper en 't Christelijk Ministerie, en door „Het Volk" in zijn plaat „Kuyper een werkman worgende." Dhr. Roodhuyzen zeï laatst te Delft dat 't nu een lust is Nederlander te zijn, wijl er geen godsdiensthaat meer aangekweekt wordt! Die is niet door ons aangekweekt. Het verwijt valt terug op vrijz. en sociaal democraten, welke Iaatsten voortdurend klassenhaat prediken, en standcnhaat, door de standen die God zeil in 't leven heeft geroepen, tegen elkander op te zetten. Maar, zegt -dhr. O., Kuyper heeft de Chr. beginselen van -de regeeringstafcl gepredikt. Bij het algemeen debat dat hij a,ls minister bijwoonde, opende mr. Dru- cker 't debat met te vragen waar zijn nu eigenlijk uw Christelijke beginselen? En dr. Roessingh begon te vertellen hoe die beginselen behoorden te luiden. En Troel stra gaf een beschrijving van den Reveil -en -de Afscheiding. Allemaal mannen van links. Toen eerst is dr. Kuyper opgestaan om die chr. beginselen te verdedigen. Had hij 'tniet gedaan, men had hem verweten niet te durven. Nu hij het wel deed, ver wijt mien hem da,t hij 'tdeed. Het is nu zoo rustig, zei Roo-clhuyzien. Hoe komt dat? Omdat de oppositie van links naar rechts verplaatst is en de chr. historisehen en Roomschen op fat soenlijker wijze oppositie weten te voeren dan de vrijzinnigen en sociaal democra ten. (Applaus). Nog vijf minuten werden den heer Ossewaarde voor repliek toegestaan, waar van hij gebruik maakte om sprekers op vatting van 't,algemeen stemrecht te wra ken; hem. op twee onjuistheden te wijzen die het niet bleken te zijn, een door hem voorgestelde en door den voorzitter mede aanbevolen collecte voor de stakers te Rijssen te verdedigen, en den spreker uit te noodigen later o-ver de punten door dezen iu debat gebracht met hem te komen van gedachten wisselen in een openbare vergadering. De heer De Wilde wees dit laatste we gens tijdgebrek .af, en toonde de onjuist heid aan van de tegenspraak. De voorzitter dankte de vergadering en den spreker; en de heer De Wilde eindig de met dankzegging. Die collecte voor Rijssen bracht f8 op. FRANKRIJK. Er wordt nu officieel een verklaring van de bisschoppen gepubliceerd, waar van de tekst als volgt luidt: Wij, bisschoppen van Frankrijk, „Onwankelbaar bezield door een dubbel gevoel van liefde voor de zielen en voor onze plichten jegens het vaderland, heb ben rijpelijk nagedacht èn over de treurige gebeurtenissen, die de Christelijke ziel van ons land bedroeven, èn over de voorschrif ten, volgens welke die gebeurtenissen moe ten worden beoordeeld, en eindelijk over de wettelijke wijzigingen, die niet in vol doende mate verbetering hebben gebracht. Wij verklaren dan aldus „lo. Wij blijven snwrikbaar trouw aan d-e vroeger door ons afgelegde verklarin gen nopens de wetten en andere beslis singen ten aanzien van de Kerk in den Iaatsten tijd genomen, en wij handhaven tegenover deze wetten die protesten, die wij, in vereeniging met den Opperherder daartegen hebben ingebracht. „Met Zijne Heiligheid eischen wij voor de Kerk van Frankrijk eerbied voor haar hiërarchie, onaantastbaarheid van hare goederen en hare vrijheid. „2o. De geheiligde goederen, waarvan wij op onwaardige wijze zijn beroofd, zul len ten allen tijde blijven roepen om hun wettige eigenaren, die niemand zelfs tijde lijk is gemachtigd te vervang-en, zonder bijzondere machtiging van den Paus. „3o. Te midden van. den strijd, die voortwoedt en die slechts kan worden bij gelegd door een eerlijk herstel van het gepleegde onrecht, willen wij alles in het werk stellen om tot op het laatste oogen- blik de uitoefening van den openbaren eeredienst in onze kerken te- handhaven, en deze gewijde plaatsen, voor zoover het van ons zal afhangen, te vrijwaren tegen iedere ontwijding. „Daartoe en daartoe alleen zullen wij er in toestemmen een proef te nemen met de organisatie van den openbaren eeredienst, indien de duisterheden van sommige tek sten der wet van, 1907 voldoende wor den weggevaagd om onze pogingen in dien geest niet vruchteloos te doen zijn. „4o. Een administratief contract, geslo ten tussehen prefecten en burgemeesters eenerzijds en bisschoppen of pastoors an derzijds, kan deze laalsten, volgens de be palingen van de wet, in het bezit stellen van de voor den eeredienst bestemde ge bouwen. „T-en aanzien van dit contract legt de wet. aan de civiele partij als eenige voor waarde op, de kosteloosheid van het ge bruik. Terwijl wij ons bereid verklaren om een proef te nemen met dergelijke over eenkomsten eischen wij het recht op, daar in alle bepalingen op te- nemen, die nie-t strijdig zijn met de openbare orde en d,e ten doel hebben o-ns twee soorten van be slist noodzakelijke waarborgen te geven, de eerste, aangaande de duurzaamheid en de moreel© zekerheid van den ©eredienst in de in gebruik afgestane kerken, de an dere betrekking hebbende op de handha ving van de beginselen der hiërarchie. De ze bepalingen zijn geformuleerd in het hier bij gevoegde proces-verhaalzij zijn wet tig. Ons onbetwistbaar recht verbiedt ons er iets af te nemen. „5o. Daar de organisatie van de Kerk in Frankrijk niet behoort af te hangen van de willekeur van het burgerlijk gezag, stel len wij, bisschoppen, in de meest vol strekte eensgezindheid vast, en verklaren wij, dat het contract bovengenoemd overal moet worden aanvaard en, zoo niet, ner gens door ons zal worden gewild. Deze contracten zullen eerst g-eldig worden op het. oogenblik, dat het zal vaststaan dat bovengenoemde bepalingen eenparig zijn goedgekeurd door de civiele partijen, ver tegenwoordigende het gemeentelijk of an der gezag. „De rechtvaardigheidszin van he-t ge- heele land zal onze- voorwaarden goed keuren; weder zal er uit blijken, dat wij, door ze te formuleeren, niets anders blij ven beoogen dan het belang der zielen, die ons zijn toevertrouwd". Uit dit stuk der Bisschoppen spreekt de geest van groote verzoeningsgezind heid. Daar is het ongeveer iedereen over eens, behalve natuurlijk de regeering zelf. Clemenceau noemde de nota der bis schoppen een onbeschaamd ultimatum en verzekerde met hen in geen onderhande ling te zuilen treden; „de bisschoppen zul len niets verkrijgen dan het gemeene recht, al is het ook waar dat wij nog niet aan het einde zijn van den strijd." Alsof iets meer gevraagd wordt dan het gemeene recht. Maar juist, dat recht wordt, tegenover de Kerk verkracht. ITALIË. Het kostbaarste boek der wereld is dezer dagen aan de;n Paus overhandigd. Het is een geschenk van Brazilië en moet van de dankbaarheid der Brazilianen getuigen voor het benoemen van den eersten Z.- Amerikaanschen kard'naal in de republiek Brazilië door den Paus. Het prachtige boek is geheel van Braziliaansch goud vervaar digd en met brillanten en kostbare steenepi kwistig overdekt. Op den omslag ziet men het monogram van Pius X, in diamanten en smaragden, en het Braziliaansche wa pen. Be eerste bladzijde draagt het Pause lijk wapen en de miniatuurbuste van Pius X. Het geheel is omgeven door negentig prachtige diamanten, die als zonnestralen het hoofd van den Paus omgeven. Het boek bevat ook een Braziliaansche land- kaa.t, waarop de versch llende staten door juw-eelen van verschillende kleur zijn voorgesteld; Rio de Janeiro b.v. wordt op deze kostbare kaart door een buitengewoon grooten blauwen diamant van acht karaat aangeduid. Het ontwerp voor dit kostbare album is gemaakt door een neef van den pasbenoemden kardinaal, van dr. Calva- canti de Albuquerque; de kosten zijn door vrijwillige bijdragen der geloovigen bijeen gebracht. DUITSCHLAND. Een becijfering van d-e „Köln. Volk sz tg". Het Centrum heeft 92 ze tels, wint er minstens nog 11, waarschijn lijk 15, heeft veel kans op 18 en kan zelfs nog meer bereiken. Het won er in ieder geval reeds 4. D-e nationaal-liberalen wonnen negen en verloren negen; bezetten 17 zetels, doch de 51 van vroeger zullen zij maar moei lijk bereiken, laat staan te boven komen. Vraag: Aan wiens zijde is nu de zege, aan de zijde van 't Centrum of aan die der nationaal-liberalen Och, en dan schreef de „Goescha Crt." nog, dat de Katholieken verzwakt uit den strijd traden! ENGELAND. D-e Engelsche minister John Burns, een maal gewoonweg de arbeider John Burns, soupeerde Maandagavond j.l. op 's Konings bevel in het kasteel van Windsor en bleef daar voor den nacht 's Konings gast. Toen hij des avonds te Windsor aankwam, vond hij een hofrijtuig aan het station, om hem naar het kasteel over te brengen. Ja, ja, de waarheid beschaamt soms de stoutste fantasie. John Burns, voor enkele jaren gedurende den dokstrijd als hoofd der arbeidersvereeniging zoo hartgrondig verwenscht, nu de gast des Konings en niet dezen spijzend, bijna als gelijke. Met een variant op het spreekwoord: „Zoo gaat 's werelds roem voorbij", mag Burns wel zeggen„Zoo wordt 's werelds roem gemaakt I" RUSLAND. Als het bericht, aan de „Daily Telegraph" waar is, dan breken voor de katholieken in Rusland betere dagen aan. De minister van Binnenl. Zaken moet bezig zijn de bei-emmerende wettelijke bepaling-en af te schaffen die vooral voor de Polen zoo drukkend zijn, en het plan moet bestaan om ook veel meer vrijheid den katholieken in geheel het Czarenrijk te geven. De ambtenaren, die onder Binnenl. Zaken ressorteeren zijn, overal aan het onder handelen met da vertegenwoordigers der geestelijkheid. Vooral de seminariën en de scholen zullen bij de in voorbereiding zijnd-e wet profiteeren en de administratie der kerkelijke goederen zal veel vereen voudigd worden. De minister moet ook toegestemd heb ben, dat een groot gedeelte der kerken, welke den katholieken onrechtvaardig ontnomen zijn door den Staat, aan de Kerk zullen worden teruggegeven, o. a. alle kerken, die nog niet door de orthodoxe geestelijken geconsacreerd zijn geworden, alsook de gronden, die in eigendom tot die kerken behoorden. Twee moorden hebben Maandag t-e Odes- sa plaats gehad. Een der slachtoffers is kapitein Sinkiewitsjhet ander een inspec teur van politie. Bovendien zijn z-even voorbijgangers en drie politieagenten ge wond. Te Odessa, worden oproepingen ver spreid om mee- te doen aan dynamietaan- slagen op schepen en moorden op de kapi teins. De haven staat, dientengevolge on der bewaking van kozakke-nposten en pa trouilles. Ook aan de banken is de bewa king verscherpt.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1907 | | pagina 1