III»,
ïden.
No. 13.
Dinsdag 29 Januari 1907.
Derde Jaargang.
Mijnt ellen MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJD4GAVBK0.
ïn.
)n.
DARGENT.
FEUILLETON.
SLAVENKETENEN.
IDEN,
DE PERS
|p-club, Goes,
/ergadering
Oude Strijd".
luari, na 'f Lof
ENDAMME
een
Vergadering
iesvereeniging
locaal der R.-K.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
L LI N G S,
Neutrale Pers.
UBT DE Pëfêb,
K
IjARI, 's namiddags
luLCK.
ien.
Comité van
fictie te GOES.
anuari, des avonds
■•ins van Oranje".
H. DE WILDE,
|n van Zuid-Hollanl
;e-
b a t.
it.
HET BESTUUR.
ST BESTUUR.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers A contant „0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.37V2, voor niet-abonné's„045
BureauLANGE V0R5T5TRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels £0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. A contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
eur, Po .ticheur.
Niet alleen tegen de liberale, de vrij
zinnige pers moet door onze par tij kracht
dadig dien strijd worden aangebonden, ook
de zoogenaamde „neutrale", onzij
dige pers moet inderdaad bestreden.
In hoevete, zoo niet de meeste, zooge
naamd neutrale bladen vindt de Katho
liek niet geregeld ergerniswekkende en
aanstootgevende, annonces in de adver
tentiekolommen.
Vele der zgn. neutrale couranten be
vatten bovendien, voornamelijk in buiten-
landsche correspondenties, giftig-venijnige
pijlen tegen at wat den Katholiek dier
baar is.
Maar ook al ware dit niet. zoo; ook
al zou het onding van neutraliteit inder
daad in de pers bestaan kunnen vinden,
dan nog is strijd 'tegen die „onzijdige"
bladen alleszins gerechtvaardigd, wijl in
dezer kolommen de Katholiek nooit of te
nimmer een verdediging zijner be
ginselen zal aantreffen.
Dat verbiedt immers de neutraliteit!
Lang niet genoeg zijn de Katholieken
doordrongen van het schadelijke en ver
derfelijke der zgn. neutrale lectuur in
couranten.
Men moest toch meer begrijpen, dat op
het gebied der pers neutraliteit geheel on
bestaanbaar is.
Een zoogenaamd „neutraal" blad moet
voldoen aan eisehen van „neutrale" le
zers; dat wil peggen: moet kunnen, al
thans trachten te voldoen aan ieder
een; aan Jan Rap en zijn maat.
Natuurlijk toch, anders ware zoo'n neu
traal blad niet onzijdig.
Bij eenig doorzicht nu zal ieder dra in
zien, dat het absoluut onmogelijk is een
„neutraal" blad inderdaad werkelijk „neu
traal", onzijdig, te redigeeren.
Men moet immers in zoo een neutraal
blad iedereen te vriend houden: daar is
'tom te doen.
Dit evenwel is onmogelijk.
En wel omdat het een absurditeit is, in
zgn. onzijdige bladen, die variëteit, de ver
scheidenheid in druk te brengen zóó, dat
ieder naar zijn overtuiging, bevredigd
wordt, althans geen aanstoot er in vindt.
Men moet geven „elck wat wils"; men
moet vanwege die hooggeroemde neutrali
teit opnemen artikelen en stukken, die
iedereen, van welke richting ook,
aanstaan.
Dit nu is op den duur een volstrekte
onmogelijkheid.
Le Cointre, Goes.
50).
„Maar als zij toch den dood van mijn
vriend niet betreffen
„Mijnheer", sprak Silvian, hem door
dringend aanziende: „Ik heb mij geheel
en al tegen mijn wil met deze zaak be
last; ik had daartoe redenen die van groot
gewicht voor mij waren. Doch het bewust
zijn mijn plicht tie hebben volbracht zal
mij troosten over alles wat daaruit mocht
voortvloeien; op het oogenbiik is het ech
ter alsof gij terug zoudt willen treden.
Mag ik de reden daarvan vernemen?"
Nieuwenheim slak hem de hand tee ©a
antwoordde
„Gij hebt gelijkeen man mag niet aar
zelen, als het woord „plicht" uitgespro
ken wordt, en ik wil ook (niet dat gij
aaii mij zoudt twijfelen, daarom zeg ik
u liever de volle waarheid. De. jonge vtouw
die ik bij het spoorwegongeluk mocht red
den, boezemt mij eene groote vriend
schap in
„Zou het woord „vriendschap" niet wat
al te kieur-loos zijn?" vroeg de detective
met een fijnen glimlach.
„Misschien; maar hoe het ook zij, ik
zou voor niets ter wereld mede willen
werken aan haar ongeluk, en ik vrees
Er bestaan bladen 'tzijn trouwens
de meeste, zoo niet alle „neutrale"
welker redactie de naïeve meening is toe
gedaan, dat zij door overneming van ar
tikelen van allerlei richting en kleur, de
mooie onzijdigheid bandhaven.
't Kan onmogelijk anders, pf de eene
of wel de andere partij der lezers van
een zgn. neutraal blad kan met den ge-
heelen inhoud niet meegaan; moei ér
dingen in zien vermeld, die niet met baar
overtuiging strooken; waardoor „neutra
liteit" voor de zooveelste maal weer als
een onding te voorschijn treedt.
Kortom: een onmogelijkheid is het, dat
een „neutraal" blad, zonder ern
stige kwetsing van meeningen en gevoe
lens zijn persproducten de wereld, instuurt.
En bij deze neutrale pers kan geen
sprake zijn van wat een Fransch spreek
woord zegt: dat uit de botsing der mee-
ningen de waarheid geboren wordt;
wijl deze pers zorgvuldig alle hotsingen
v e r m ij d t, en voor het misschien zeld
zaam voorkomende gevaj, dat ze er geen
„p a r t i p r s", geen vooringenomen
standpunt op na houdt, feiten groepeert
en rangschikt, die een niet der zake kun
dige lezer op pen dwaalweg, plthans in
een doolhof voeren.
De beginsellooze, de „neutrale"
pers mag dan ook door Katholieken niet
worden gesteund.
Het steunen dier pers op welke ma
nier dan ook komt neer op verzwak
king van eigen kracht niet alleen, maar
helpt, in 't algemeen, ,aan de verbreiding
van ideeën en beginselen, die niet de onze
zijn.
Daarom, in 't vervolg, de neutrale pers-
producten uit onze woningen geweerd, en
niet geluisterd naar hen, die zelfs spreken
durven van „het beginsel" der neu
traliteit 1
Een uitstekend voorstel.
Het is in ons Land, met zijn vele onze
kere districten, al zoo dikwijls voorge
komen, da,t de uitslag van een paar stem
men afhing.
En zulks gebeurde zoowel bij verkie
zingen voor de Kamer als voor de Provin
cie en de Gemeente.
Daar gewoonlijk de uitslag afhangt van
de niet-overtuigde kiezers, die pas de laat
ste dagen beslissen op wien te stemmen,
hangt de uitkomst meermalen af van de
wijze, waarop de laatste dagen „ge
werkt" wordt. En nu is het verschil-
dat de politie in de hier verborgen pa
pieren het bewijs zou kunnen vinden dat
zij zelve aan het een of ander komplot
deelgenomen kan hebben".
„Weet gij niets bepaalds a£ omtrent, hare
medeplichtigheid
„Niets. Zij heeft mij geen enkele bij
zonderheid omtrent haar verleden mede
gedeeld, zelfs niet haar naam"..
„Dat is des te vreemder, omdat zij toch
geen verlangen moet hebben gekoesterd
hare beulen te sparen; maar- indien wij
werkelijk papieren mochten vinden die ge
vaarlijk waren voor haai-, dan beloof ik
u één dingin dat geval zal ik persoon
lijk met haar gaan spreken; ik heb wel
andere lieden aan het praten gekregen:
en weet hoe men dat aan moet leggen.
Wplnu zij behoeft ons slechts eenige be
langrijke inlichtingen te hebben verstrekt,
om voor haar de toegevendheid der jury
te verkrijgen".
„Ik dank u van ganscher harte", riep
Nieuwenheim uit: „gij geeft mij op eens
weder moed. Het is zoo ontzettend een
ons dierbaar leven bedreigd te gelooven".
Op dat oogenbiik hield er een rijtuig
voor de deur stil en werd er gescheld.
Het was de agent "die met Pluto weder
keerde.
De hond scheen dikwijls met Silvian
te doen te hebben gehad, althans zij waren
groote vrienden en hij sprong vol blijd
schap op den detective toe, om zijne han-
lende maten voorgekomen, dat door onge-
teekende strooibiljetten de grofste leugens
werden verspreid tegen candidaten. Als
later de onwaarheid bleek, was de stem
ming afgeloopen en beslist.
Daarom stelt de „Standaard" voor, dat
bij verkiezingen de verspreiding van o n-
geteekende stukken zal worden straf
baar gesteld. Men zal elkaar dan eerlijker
bestrijden en persoonlijke hatelijkheden en
verdachtmakingen zulten achterwege blij
ven.
Zulk voorstel verdient, wel degelijk over
weging en we kunnen er ons mede ver
vereenigen.
Waarheid in de Politiek.
Ouder dit opschrift schrijft dr. J. Th
de Visser in „de Nederlauder" een eerste
artikel, waarin hij de aandacht vestigt op
de poging van de linkerzijde, om de
antithese vuor dood te verklaren.
Wij lezen o. m. daarin het volgende
Een zeer groot woord om de antithese
mede van de baan te schuiven, is Rome".
Er ligt iets comisch in, wanneer men de
liberalen met dit scbrikbeeU ouder de
rechtzinnige Protestanten ziet werken.
Waut hoe hebben diezelfde liberalen van
Thorbeeke af tot Burgesius toe gehengeld
om Rome's guust. Zelden is er een kabi
net geweest dat het hierin zóó ver bracht
als het kabinet-Pierson. Men moet over
het clericalisme van mr. Burgesius mr.
Van Houten maar eens booren Do Room-
seheu zijn verstandig genoeg geweest zich
niet te laten vangen, zeer goed wetende
dat het steeds meer naar bet radicalisme
opschuivend liberalisme straks op het „ui
Dieu" bet „ni maitre" zal moeten laten
volgen. Maar feit is dat de verhouding
van links en rechts tot Rome aldus het
best kan worden geteekend Beide reke-
Leu ernstig met Rome èn om het groote
aantal onzer R. K medeburgers èn om
Rome's intellectueele en ïeligieuse kracht
doch „rechts" rekent er mede vóór
het voetlicht,links" achter de schermen.
Een man als mr. Van der Vlugt heeft dit
eerlijk erkend. En het is ook niet anders.
Maar daarom is het zoo itloyaal, wanneer
de liberalen voor hunne candidaten stem
ming maken door de Protestanten op te
hitsen tegen de Roomschen. Want hier
mede moet de indruk worden gevestigd
alsof bij hunne candidauten de Protestant-
sche belangen veiliger zijn dan bij die
aan de rechterzijde
Dit nu is eenvoudig fopperij.
Ten eerste omdat de politiek der libe
ralen „achter de schermen" het tegenover
gestelde leert.
Ten tweede omdat in het negatief Pro
testantisme van verreweg de meeste libe
ralen hoegenaamd geen weerkracht schuilt
tegen welk positief godsdienstig of ker
kelijk beginsel ook.
den te likken. Maar nog was de man
bezig hem te streelen, toen het dier on
rustig begon te worden, en in alle rich
tingen rondsnuffelde, totdat hij op de tuin
kamer toeliep.
„Gij ziet dat hij zijne zaken verstaat",
zeide de detective vol trots op hem wij
zende: „Ik heb hem afgericht".
Ernst verloor geen der bewegingen v,an
den hond uit het oog.
Zij traden de kamer weder binnen, en
Pluto liep aanstonds op de kast toe, f©
vergeefs pogende haar open te krabben.
Silvian ontsloot den toegang daartoe, en
liet hem ongestoord rondsnuffelen. Daar
na hield hij hem Overbeek's pelsjas onder
den neus,.en sprak op gebiedenden toon:
„Zoek, Pluto, zoek!"
De hond keek hem een oogwenk aan,
als wilde hij zich goed doordringen van
hetgeen men van hem verlangde, en daar
op richtte hij zich weder naar de gang.
„Ga alle deuren, behalve de voordeur
natuurlijk, openzetten", sprak SJvian tot
den agent: „Wij behoeven niet mee te
gaan. Pluto zal luid genoeg beginnen te
huilen, ials hij de plek gevonden heefi,
óm ons te waarschuwen".
Hij zette zich bij deze woorden in een
armstoel ineer; Nieuwenheim echter vond
geen fust of duur meer in zich en liep
jiet sombere verjrek met groote schreden
op en neer. Tot welke nieuwe ontdek
king zou men geraken?
Ten derde omdat ieder, die in de prac-
tische politiek thuis is, weet dat de libe
ralen veel feller staan tegenover recht
zinnige Protestanten dan tegenover Ka
tholieken.
Alspnijne godsdienstige geestverwanten
dit laatste doorzien, zullen zij zich niet
langer door liberalen tegen Rome in het
harnas laten jagen. Want dan weten zij,
dat zij te dezen opzichte het slachtoffer
zijn van eene taktiek, die eigenlijk het
daglicht niet kan zien.
FRANKRIJK.
De uilzetting te Reaupreau zal nog een
staartje hebben. De bezittingen en de ge
bouwen van 't klein seminarie te Beau-
preau stal de Staat de eerste maal in
1789. Den len Mei 1857 te koop geboden,
hebben de bewoners ,van Beaupreau en
omstreken het teruggekocht, van wie er
nog eenigen leven.
Nu zat men de officieel© plunderaars
een proces aandoen. Want in de koopactie
was nog wel vastgelegd, dat, zoo ooit bet
seminarie mocht onderdrukt worden, de
eigendommen van 't college zouden aan
de gemeente van Beaupreau komen, met
den last er een instelling van middelbaar
onderwijs, door geestelijken bestuurd te
onderhouden.
Geen verklaring voor de godsdienstoefe
ningen zal verplichtend zijn. En naar aan
leiding van dit terugkrabbelen der Fran-
scbe regeering meldt nu de „Giomale
d' Italia", dat het Vaticaan toch zijn hou
ding niet zal wijzigen; omdat dit teruggaan
der regeering wel ,de uitoefening van den
godsdienst toestaat, maar niet verzekert.
De H. Stoel eischt de kerkelijke hiërar
chie.
In het paleis, waaruit de aartsbisschop
is verdreven, zal thans gaan zetelen de
minister van Arbeid, de vermaarde Viviani,
de man, die de lichten des hemels meent
te kunnen uitdooven en wien nu een
oogenbiik van tijdelijken triomf wordt ver
gund.
Er komen nadere bijzonderheden om
trent de groote gebeurtenis der stichting
van een „Katholieke apostolische Fran-
sche kerk", die onafhankelijk zal zijn van
den Paus.
Het blijkt nu, dat. een schismatieke
aartsbisschop Mgr. Vilatte het werk van
dien „Malin"-redacteur Heinri des Houx
nog eens op zich wil nemen: hij moest
weten, dat elke tak die van den stam
wordt afgesneden tot verdorren en ster
ven veroordeeld is.
De heer Briand heeft met een nieuwen
slag onze vrijheid den kop ingedrukt, zoo
schrijft de „Croix". En zij doelt op het
nieuwe wetsontwerp op bet onderwijs.
Het ontwerp is in de Loge in elkaar
gezet.
Het nieuwe ontwerp knijpt de vrijheid
in onderwijs de keel niet dicht, maar kne
velt ze alleen en levert ze met handen
Er verliepen een tiental minuten, ge
durende w-elke de beide mannen geen
woord jUitten, en slechts op het signaal
wachtten, dat hun de bloedige vondst zou
verkondigen. ,De agent was tot hen terug
gekeerd en vroeg zichzelven af of hij he
den het geluk niet gehad had de eerste
schrede te zetten op hetzelfde pad dal
Silvian zoo roemvol had bewandeld. Het
was ook altijd zijn droom geweest eenmaal
de slimste detective der drie koninkrijken
te worden.
Op eenmaal zagen allen elkander aan;
er weerschalde een luid geblaf dat spoedig
in gehuil overging.
„Fluto ds niet ver van hier", sprak Sil
vian: „maar waai" mag hij wezen; volg
mij, wij zullen het spoedig weten".
in .de gang vernam men het gehuil op
nieuw, het had een zonderlingen, hollen
klank.
„Hij moet in eene ledige, gewelfde ruim-
te zijn", mompelde de geheime agent:
„Waarschijnlijk bet benedenhuis".
En werkelijk vonden zij bet beest terug
in ©en soort waschkamer, die aan de ach
terkamer grensde. Pluto stond daar uit
al zijn macht te krabben op dep, hiet breede
vierkante steenen geplaveiden grond.
Silvian bukte zich en klop,© mat het
beft van ©en groot dolkmes dat hij bij
zich ftroeg op de verschillende steenen.
in het minden hadden zij allen denzelfden
klank, maar niet ver van 't kleine tralie-
en voeten gebonden aan "de genade over
van de uitvoerende macht, die tot in bij
zonderheden en met kleine brokjes naar
den wensch barer grillen, het zaakje wel
klaren zal.
Te Sainte Aune (Frankrijk) hebben Don
derdag bij de inventarisatie in de basiliek
aldaar, vrij ernstige onlusten jolaats gehad.
Niet minder dan 1500 soldaten onder be
vel van generaal Laurezae waren onder
de wapens. Het kwam herhaaldelijk tot ge
vechten, waarbij vier personen -werden ge
arresteerd o.a. de markiezin de Cuver-
ville en de markies d'Anglade.
De eerw. heer Chauvet, pastoor van
Canet, bij Perpignan is tengevolge der in
cidenten, welke plaats hadden bij de boe
delbeschrijving zijner kerk, zoo hevig in
zijn geestvermogens geschokt, dat hij
moest worden overgebracht naai' het ge
sticht voor zenuwlijders te Limoux.
DUITSCHLAND.
Friedrich Wilhelm, Victor, Albert, ko
ning van Pruisen en üuitsch keizer, ver
jaarde gisteren en bereikte den acht-en-
veertigjaiigen leeftijd.
'tls de eerste maal dat „grootvader"
Wilhelm verjaart.
Grootvader kan en zat dan ook wejl
monter en tevreden zijn op zijn feestdag.
Het geluk zegent zijn Huis.
En dat zijn roode onderdanen zoo frisch
klop hebben gekregen, bij de verkiezin
gen, nu, dat zal de stemming wel niet
bederven.
De afgeloopen verkiezing in het rijk van
Wilhelm heeft een verrassend en verblij
dend resultaat opgeleverd: de katholieke
partij „Het Centrum", waartegen hoofd
zakelijk de strijd liep, komt versterkt
uil .den^stembusstrijd te voorschijn, ter-
«jjl-f^sociaal-demokratei1 een geduchte
ïjed^aag leden.
Wijl het de Katholieken en socialisten
'samen waren die, wat onze partij be
treft, in de liberale jiers geheel ten on
rechte de anti-nationale genoemd werd,
welke in casu de meerderheid tegen de
regeering vormden, heeft de regeermg nu
haar zin en zal, wanneer er weer een
subsidie voor den strijd tegen de Hot-
tentotten, door den keizer wordt noodig
gieacht, deze gegeven worden.
Gekozen zijn reeds 88 Centrumleden en
35 komen nog in herstemming; van de
sociaal-demokraten zijn er öti gekozen, ter
wijl ze nog bij- 92 herstemmingen ge
moeid zijn; maar de ondervinding heeft
geleerd, dat herstemmingen voor de soc.
dem. geregeld ongunstig uitvallen.
De roode vlag m Duitschland wappert
nu veel slapper.
Het „Handelsbi. van Antwerpen" ver
wacht niet dat de Katholieken in Duitsch
land de sociaal-democraten bij de herstem
ming zuilen helpen:
„In de bepaalde omstandigheden van
den strijd zou men de neerlaag der so
cialisten als een neerlaag van liet cen
trum kunnen aanzien, omdat die twee par-
venstier dat op den 'tuin uitzag riep hij uit
„Hier is het holt Help mij de steenen
wegnemen, vriend".
Dit geschiedde zoo gemakkelijk, dat men
niet behoefde te twijfelen of men was ge-
wo.on geweest ze dikwijls le verwijderen,
en inderdaad zag men weldra een houten
luik tie voorschijn komen, dat met behulp
van een ring opgeheven werd. Een breede
donkere ruimte gaapte hun tegen.
„Hebt ge een lantaarn bij u?" klonk het
wederom.
„Ja, mijnheer".
„Hier is de mijne, steek beiden zoo hoog
mogelijk ,op; wij zullen anders geen hand
voor pogen kunnen zien in dat hol".
Eene minuut later verspreidden de beide
draagbare lampjes een hellen gloed door
het vertrek. Silvian had er een opgenomen
en naderde de diepte.
„Gelukkig staat er een ladder in. Komt
mede".
'Zij klommen zwijgende omlaag en het
eerste wat zij ontwaarden, was een groote
Brandkast.
„De papieren"", mompelde de detective
verheugd.
Daarna wierp hij een blik om zich been.
Het was eene vrij groote ruimte, die voor
heen zeker tot wijnkelder gediend had, te
oordeeiien naar de aldaar nog aanwezige
rekken. Thans bevatte zij niets meer dan
de kast en een stoel. De grond was van
gewone aarde, (Wordt vervolgd.)
