n.
.EN,
iaakiioi;i»»;y
tatljn omboord.
I
KET
No. J.
Dinsdag 8 Januari 1907.
Derde Jaargang.
iond.
10 ct,
10
stuk.
cent.
feuilleton.
slavenketenen.
buitenland.
sTnnIenland,
t. KORTING.
/ELKE WIJZE
iunnen komen
ïder direct bij
leren.
>ct. KORT1HG.
BLAD.
ns.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZCEUWSCHE EILANDEN.
1 1
het opschrift
Goederen,
0, 45, 40 en 35 et.
1 f 1.30.
porten 125, 100, 75
1.75, f 1 50, f 1.25.
I:en 120, 110, 100,
In Broekjes 110, 100,
If 1.50 tot 45 cent.
ISO en 70 cent.
J), 70, 60, 50 en 40 ct.
Itot 25 cent.
ivf 3.50. f3 25, f3,00.
2 00, f 10.00, f 9.00,
Ln f 1.75, f 1.50 en
5.00.
penstraat, Goes.
v'
99
I"
99
99
99
99
99
NIH ZEEUWSS MANT
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.377j, voor niet-abonné's045
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale pqjs.
De Statenverkiezing.
Reeds eerder is door ons er op ge
wezen, dat bij de a. s. verkiezingen voor
de provinciale staten in het district Goes
voorzichtigheid de boodschap moest zijn.
Een paar tendenz-berichten, deze aan
gelegenheid betreffend, zijn dan 'reeds tie
wereld ingezonden met het kennelijk doel
de Katholieken tegen de anti-revolutionai
ren op te hitsen.
Van hoe weinig bëteekenis ook het or
gaan is, waarin dit geschiedde, toch valt
daaruit een voorproefje te smaken van
hetgeen ons nog te wachten staat.
In het district Goes treden af vier
anti-revolutionaire Statenleden.
Wij beweren, en de anti-revolutionairen!
geven het on.s zeer gaarne tog, dat ook
een Katholiek recht heeft op een zetel
in onze Staten.
Maar schreven we, men mag niet ver
geten, dat de candidaten zijn af treden
de leden der gecoaliseerde Christelijke
par tijen.
En nu is het altijd onze opinie geweest,
dat in deze goed inzicht moest meebrengen
de af tredenden te steunen.
De zaak komt nu, evenwel anders te
staan.
Ons bereikt het bericht al is er
officieel hier nog niets van bekend
dat een der aftredenden, pe heer D. J.
Oggel, zich (niet meer herkies
baar stelt.
Nu de heer Oggel zijn mandaat verder
niet wenscht .hernieuwd te zien, zou het
alleszins gewettigd zijn, dat de Katholie
ken komen met een eigen candidaat.
Van anti-revolutionaire zijde wordt dit
dan ook volkomen toegegeven.
Wij zijn er van overtuigd, dat onze a.-r.
bondgenooten althans de centrale a,-r.
kiesveneeniging gaarne alles >n het werk
willen stellen voor de verkiezing van een
Katholiek, mits en daar komt bet op
aan mits er een Katholiek can
didaat gevonden kan worden,
die kans van slagen heeft.
Op die kans van slagen, natuurlijk,
komt het aan.
En hierbjj- doen zich vele en velerle(i
omstandigheden en moeilijkheden voor,
waarvan men het ons niet euvel duiden
zal, hier ter plaatse geen melding te
maken.
De besturen der verschillende kiesver-
eenigingen bevinden zich, wat deze aan
gelegenheid betreft, heusch niet in een
makkelijk parket.
i M
Vragen als: is een geschikt candidaat
te vinden; is zoo'n „gevonden" candidaail
.te vinden voor aanneming eener candi-
datuur, zoo ja, heeft zoo'n candidaat goede
kans van slagen deze vragen en nog
andere dienen afdoend beantwoord te
worden.
En wie is er, die voor ons wil uitma
ken, wat de welopgevatte taak zijn moet
(van het bestuur eener R. K. kiesvereeni-
ging en welk advies het moet uitbrengen,
indien het voorzag dat de leden, die ten
slotte de beslissing in handen hebben';
van meening zijn zoudten, dat de Katholie
ken, die zeker de anti-revolutionairen zoo
menigwerf steunden, moeten opkomen met
een eigen candidaat, terwijl het bestuur
aan het welslagen zou wanhopen.
In dit geval zou meeningverschil tus-
schen bestuur en leden tot desorganisatie
kunnen leiden; mogelijk het vertrouwen
in het bestuur verzwakken.
Laat ons het niet verbloemen: niet ge
ring is de kans, dat een der vrijkomende
zetels den liberalen zal ten deel vallpn,
En dan blijft de vraag te beantwoorden,
de misschien netelige vraagin welk geval
hebben wij tegenover een liberaal can
didaat de meeste kans de overwinning te
behalen; zal de zege zijn aan den kant
der verbonden Christel ij kepart ij en
door te stellen een anti-revolutionair, of
een Katholiek
De oplossing dezer vraag mag wel een
onderwerp uitmaken van ernstige overwe
ging-
Wij zijn er van overtuigd, dat ernstige
bespreking en onderhandeling niet zal
ontbrekenwe weten, dat reeds Zaterdag
avond onmiddellijk voorloopige maatrege-
gelen zijn getroffen.
Mogen deze bij goed inzicht en tak-
tiisch optreden desnoods met eenige op
offering leiden voor de Christelijke par
tijen tot het behoud der vier Sta ten ze
tels in het district Goes.
45).
Een oogenblik aarzelde hij, maar het
'was ook slechts een minuut. Daarna ver
helderde een moedige glimlach zijn man
nelijk gelaat, en mompelde hij
„Indien het bezit van vrouw en kinderen
pns lafhartig maakte, dan zouden wij
schuldig zijn ooit te trouwen. Er is daar
boven ook nog een Goede God, die mij
niet voor niets deze nieuwe misdaad op
het spoor doet komen. Indien ik vallen
mocht bij het volbrengen van mijn plicht,
dan zal Hij ook voor mijn weezen zorgen".
En even zeker hiervan, alsof eene stem
uit den Hemel hem het beloofd had, haast
te hij zich thans zijn kantoor binnen te
gaanzijn revolver was spoedig gevonden
maar hij bemerkte dat er slechts één kogel
op zat. Nog nooit had het wapen hem
gediend en hij had het voor alle voor
zichtigheid zoo onschadelijk mogelijk wil
len maken. Ditmaal wilde hij er de zes
patronen op hebben, en tot zijn bitter on
geduld kon hij het doosje met kogels in
den aanvang volstrekt niet vinden. Zooals
dat meestal geschiedt met voorwerpen van
gewicht, had hij het al te goed wegge
borgen.
Zenuwachtig opende hij kast voor kast,
'Door het Rijk wordt subsidie gegeven
aan iedere Boerenleenbank, die opgericht
wordt, om tegemoet te komen in de kosten
van oprichting en eerste inrichting, en
daarenboven een jaarlijksche subsidie aan
de Centrale Boerenleenbanken, voorname
lijk om een goede inspectie- der boeren-
banken te bekostigen.
Meermal-en werd in de gewisselde Ka
merstukken dit subsidie aangevallen, om
dat de meeste boerenleenbanken zijn op
en toen hij het eindelijk ontdekte was er
een kwartier verloopen sedert de beide
mannen in de richting der landelijke wo
ning verdwenen waren. Hendriksen sid
derde. Een kwartier uurs moest hun vol
doende zijn geweest om he-t huis te be
reiken; zou hijzelf dan te laat komen?
In een oogwenk was het pistool geladen,
(en had hij de overige kogels bij zich ge-
horgen daarna- verliet hij het vertrek, sloo-t
de voordeur af en snelde zelf den weg op
Het had echter weder duchtig gevroren,
en de sneeuw was zeer glad, zoodat er
niet aan viel te denken hard te loopen.
Voor zijn gevoel was het alsof hij geen
schrede vorderde; steeds door dacht, hij
aan de ongelukkigen, die zoo goed als
weerloos, aan een dergelijken vijand over
geleverd warenwant, de grijsaard zou
even spoedig buiten gevecht gesteld zijn
als een kind.
„En toch is het niet mogelijk dat de
duivel zou zegepralen, van het oogenblik
af -dat Onze Lieve Heer hun hulp toe
zendt", prevelde hij telkens tusschen de
tanden, om zichzeïven moed te geven.
Eindelijk en len laatste zag hij in de
verte de omtrekken der woning verrijzen,
of liever gezegd hij ontwaarde eiene zwartte
massa, ter plaatse waar hij wist dat het
huis zich verhief.
Het was zeker een gezichtsbedrog aan
den nacht te danken, dat diezelfde massa
hem zooveel grooter dan gewoonlijk voor-
gericht op chris tel ij ke n grond
slag!
Want van zek-ers liberale zijde wilde
men geen rijkssubsidie geven aan eene
christelijke inrichting van landbouw-
crediet.
Daar is men liberaal voor!
Dit jaar zou in de Kamer eene beslis
sing worden uitgelokt.
Niet minder dan 4 liberale Kamerleden
kwamen in verzet tegen het geven van dit
subsidie. Zij wilden wel de boerenbanken
steunen, die geheel neutraal zijn, maar
geen banken, die de niie-t christelijkejn1
uitsluiten.
Door twee katholieke Kamerleden werd
de toekenning van dit subsidie uitstekend
verdedigd.
De Minister stelde zich geheel aan de
zijde van de verdedigers van het subsidie.
Hij wilde den bestaanden toestand besten*-
digen.
Zelfs bracht de Minister hulde aan de
katholieken, wie hij het als een onmis
baar verdienste aanrekende, dat zij het
eerst de oprichting dezer boerenban-
ken ter hand hebben genomen. Ook
bracht de Minister welverdiende hulde
aan den he-er van den Heuvel, die
zooveel voor deze banken gedaan had.
De Minister zou geen onderscheid maken
en zoowel christelijke als neutrale- banken
subsidieeren.
De verdediging van het subsidie scheen
bij enkele liberalen te- hebben doel getrof
fen. Want hij d-e stemming, toen nog
slechts 25 leden van de christelijke partijen
tegenwoordig waren, werd het subsidie
behouden, doordat, zes liberale leden en
zelfs de socialist Van Kol het amende-
ment-R e ij n e hielpen verwerpen.
FRANKRIJK.
Dat het in Frankrijk in de laatste eeuw
nooit aan vervolging heeft ontbroken, be
wijst de geschiedenis van Parijs' aartsbis
schoppen. In 1793 stierf Mgr. d-e 'Juigné
op het schavot: in 1815 vluchtte kardinaal
Manry naar Rome; in 1830 ontvluchtte
Mgr. Quelon, zijn paleis voor d-e demagogie
in 1848 werd Mgr. Aifre op een barricade
gedood; in 1859 werd Mgr. Sibour Ver
moord; in 1871 Mgr. Darbo-y gefusilleerd;
in 1906 Mgr. Richard uitgedreven en door
hem een onderdak gevraagd aan een zij
ner parochianen. Op denzelfden dag, dat
Mgr. Richard werd uitgedreven, stierf te
Parijs Emile Fortin, die Mgr. Darboy tij
dens de Commune fusilleerde.
De „Univers" meldt, dat de derde bis-
kwam.
Op datzelfde oogenblik zag hij een man
te paard aankomen, langs een kruispad
dat van een naburig gehucht naar het
eerstbijgelegen stadje voerde. Hij twijfelde
niet of het moest een boer zijn, en deze
onverwachte hulp vervulde hem van blijd
schap.
„Heidaar, vriend!" riep hij, zoodra de
ruiter dicht, genoeg bij hem was om hem
be hooren.
De man hield zijn paard slaande en
vroeg kortaf:
„Wat is er? W-eet gij den weg niet?"
„Neen, ik b-en met den omtrek bekend,
want ik ben de stationschef van Polder
dijk; maar gij kunt mij een onwaardeerba
ren dienst bewijzen. Te paard kunt gij
binnen tien .minuten het dorp bereiken;
klop bij den burgemeester aan en smeek
hem terstond de veldwachters te zenden
naar het. huis van den h-eer Holm. Er zijn
booswichten heengeslopen die den ouden
man en zijne dochter naar het leven wil
len staan".
De boer krabde zich achter hei oor,
en bromde
„Eene leelij-ke geschiedenis, en op ieder
ander oogenblik zou ik gaarne bereid zijn
u en mijnheer Holm van dienst te wezen
maar gij begrijpt dat ik ook niet voor mijd
pledzier zoo midden in den nacht en met
deze kou op weg hen. Mijn mooiste koe
beest is plotseling ziek geworden, wij- \ve-
schoppenvergadering niet zal plaats heb
ben den löden dezer maand, zooals ver
scheidene bladen gemeld h-ehben, maar
den 22sten dezer.
Het program der bijeenkomst bevat, be
halve de beraadslagingen over de nieuwe
wet op den ©eredienst, d-e volgende pun
ten
le. De reorganisatie der seminaries.
2e. De geestelijke gedispenseerden.
3-e. Een organisatie-ontwerp van een
soort van opbrengst voor den interdioce-
sanen eer-edi-enst, onafhankelijk van; de
eigenlijke' opbrengst voor ieder der bis
dommen.
De vergadering der bisschoppen zal ge
houden worden in het kasteel de la
Muette, door graaf de; Franquevill-e ter
beschikking gesteld van het episcopaat-
Twee groote zalen, ieder tien meter lang
en zes meter breed, en onmiddellijk met
elkaar in verbinding staande, worden voor
de vergadering der bisschoppen in gereed
heid gebracht-
Kardinaal Richard zal, naar de „Gau-
lois" meldt, binnenkort een brief van den
Paus ontvangen, bevattende instructies
voor het Franse he episcopaat.
Te Cherbourg hebben een aantal katho
lieken, die gewoon waren veel aalmoezen
aan d-e armen, die kwamen bedelen, uit
te deelen, besloten, voortaan, gezien de
zware opofferingen die de scheidingswet
van h-en vergt, de arme m-enschen een
voudig te zenden naai' den socialis-
tischen maire-afgevaardigde, die voor zich
zeiven eene vermeerdering van 6000 fr.
jaarwedde heeft gestemd. -V--
Een inwoner heeft h-et volgende' aange
plakt aan zijne deur:
De belastingen vermeerderen eiken dag
en gezien de slechte tijden, zal er dit-
jaar geen uildeeling meer gedahn wö-ï;
den aan de deur, D-e burgers en burgeres
sen die voornemens zijn aan mijne deur
te komen bellen, worden verzocht zich
tot de gemeqéteraadsheeren toewenden. Er
is geen twijfel, of onze maire-afgevaa.tr
digde, gezieitede verhooging van 6000 fr.
die hij zichzeïven heeft doen' toekennen,
heeft bevelen gegeven, uit solidariteit, de-ze
verhooging geheel of g-edeeltelijk te deen
uitdeelen onder de noodlijdende bevolking.
Men wende zich dus tot den raaire.
Lourdes. De ontvanger der b-elastim
gen te couraes, de heer Tardif, is dezer
dag-en bij het bestuur der grot gekomen oiu
alle waardepapieren en goederen in beslag
te nemen, behoorende tot de bisschoppe
lijke „mensa". De administrateur, kanun
nik Duthuis, bracht daartegen een krach
tig protest uit. Hij moest zich dus tevreden
stellen met de huur en verhuurcontracten
mede te nemen het geheele domein
van Massabielle is verhuurd en daar d-e
sequester slechts te maken zal hebben
met de huurders, is het te voorzien, dat
op het grondgebied der grot niets zal wor
den veranderd.
DUITSCHLAND.
De regeering zit in een belachelijke po
ten niet wat het dier scheelt en als de
vee-arts er niet gauw bij is, zijn wij bang
het te verliezen; ik ga hem dus halen".
„Dat kunt gij immers daarna, nog-doen".
„Neen, mijnheer. Tien minuten heen en
tien minuten terug, misschien ook nog wel
tien minuten om dan burgemeester op te
bellen en- hem de zaak. uit te leggen, dat
maakt ©en half uur verschil en als de
bonte door dat uitstel bezweek, zou ik het
mij nooit vergeven".
„Maar bedenk toch", smeekte Hendrik
sen: „dat een menschenleven boven dat;
van een beest gaat".
„Niet voor ons boeren, mijnheer", ant
woordde de man hoofdschuddend„als een
mijner kinders ziek lag, zou ik niet meer
verdriet kunnen hebben dan nu. Maar als
de vee-arts eenmaal gehaald is, en zelf
in zijn karretje naar de hoeve rijdt, dan
wil ik daarne wel den omweg maken,
om mijne hulpvaardigheid te to-onen".
„Waarschuw da:n liever d-e maréchaus-
sée in de stad; als zij te paard komen
en dat terstond, is het misschien nog niet
te laat", zeide de stationschef, zich nog
aan deze laatste hoop vastklemmende.
De boer beloofde hem dit en beidien ver
volgden in allerijl hun tocht.
Maar op datzelfde oogenblik slaakte
Hendriksen een gesmoorden kreet, en
trachtte hij tevergeefs den man terug be
roepen. Deze was reeds te ver weg om
Jiem nog te hooren.
sitie. Met veel ophef ontbond de keizetr
den Rijksdag, omdat het Katholieke Cen
trum 30 millioen weigerde voor de bestrij
ding van een handjeyol JFJptfentottén in
Zuid-West-Africa. Dat was een schande
Voor het „groote vaderland". Maar nu be
richt een telegram, dat die mannetjes zich
allen hebben onderworpen, zoodat4er dus
geen geld meer voor noodig is. Zoo mist de-,
regeering haar troef tegen het Centrum, '- 1
en kan de onbesuisde ontbinding wel .eens
een groot sucftes worden Voor' dr Katho
lieke partij. Bij'de Landdagverkiezingen
in W-urtemb'urg wend het Centrum reeds de
talrijkste partij. Een goed voorteeken.
RUSLAND.
Laffan seint uit Petersburg, dat 'vier
jonge mannen de woning van den ouden
Stsjepkin op het N-ewski Prospekt binnen
gedrongen. Stsjiepkin, die ee-n .tachtiger is,
was onder Alexander II gouverneur van
Siberië. De laatste 20 jaar heeft hij veel
voor gevangenen gedaan. Zijn zoon is pro
fessor en een voorman van dp constitutio
neel-democraten in de Doema. .Een/doch
ter van hem is om haar politieke denk
beelden naar Siberië gebannen.
De vier mannen bondenden' ouden r.
man en zijn vrouw aan hun stoel vast
en eischten geld voor „de zaak". Beide
oude lieden vielen in zwijm. D-e mannen
braken een kast open en stalen 1500 'roe
bel. Een dienstbode riep om hulp, waarop
de indringers vluchtten. Een werd er ge
vat, en deze schoot zich onmiddellijk
dood.
„In 't'zuhbyyestén van Rusland zijn hon
derd zestig 'personen door de sneeuw om
gekomen.
Zaterdag is te Tiflis een bomaanslag
op een officier van politie, een zekeren
Loloedse, gepleegd. Men loerde al lang op
het leven van dezen. Ook nu weer is hij
den dans ontsprongen. Niemand werd trou
wens gekwetst, de beide moordenaars ont
kwamen. Een politieagent vuurde nog op
de vjijthteiingen, maar miste. Hij trof ech
ter een ouden man, die voorbijging en
gedood werd.
ITALIË.
Kardinaal Tripepi, pas overleden, leefde
zoo sober en bewoonde- een zoo schaars
gemeubeld vertrek, dat hij op raad van
zijn geneesheer werd overgebracht naai'
een betere kamer die van zijn knech(.
Zonder iets te bezitten ben ik ter wereld
gekomen, zonder iets wil ik ster-ven, placht
hij te zeggen. Voor eenige versiering had
hij op zijn gewitte kamer een crucifix, een
beeld der H. Maagd en het opschrift„Mo-
rituro Satis". (Voor een sterveling is dit
genoeg).
Te Parijs is, naar we in de „Köln. Ztg."
vermeld vinden, uit Rome- bericht ont
vangen, dat de Paus Mgr. Giovanni, den
internuntius in Den Haag opgedragen
heeft, stappen te doen om voor den Hei-
De stationschef verwonderde zich niet
langer dat het betrekkelijk kleine gebouw f
op eens zulke groote afmetingen in zijn
oog had verkregen; toen hij het voor het
eerst herkende,- a-noest hiet door zware
rookwolken omgevten zijn geweest; thans
ontsnapten er van alle rijden vonken
aan, gelijk een stuk vuurwerk dat zoo
dadelijk knetterend zal losbranden. Het
opzet der boosdoeners werd hem eens
klaps duidelijk. Zij haddea hunne slacht- -%
offers door e-en ringmuur van vuur willen
omsingelen en hen aldus in den slaap
verrassefi. met' den vTeeselijkstén dood.
Geen twijfel *.of z'j stonden nog op het
tooneel des pnheils, tot de tanden toe
gewapend, om hen in de vlammen terug
te drijven, zoodra -de ongelukkigen het'
zouden wagen uit de vuurzee te willen
'vluchten.
Ja, hun plan was welberaamd, er viel
aan geen redding te denken. Maar de voor
zienigheid had gewaakt, en de nederige
ambtenaar die hen te hulp was gesneld
stond gereed zijn leven voor het hunne
in ruil te geven.
Zoo snel de gladheid het hem toeliet.,
spoedde hij zich naar de brandende wo
ning voort, en naar mate hij dichter bij
kwam nam ook de vonkenregen in hevig
heid toe.
(Wordt vervolgd.)