No. 3.
Zaterdag 5 Januari 1907.
Derde Jaargang.
Verschijnt ellen MAAHDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOHD.
-1
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Korte Inhoud Zondagsblad.
Jongelingsvereenigingen
op liet platteland van Zeeland,
UIT DE PERS.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
NIH ZEEUWSCHE Mil
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes {0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers k contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 031*-voor niet-abonné s045
BureauLANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
Reclamebericfeten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
PlatenOpleiding van Ainerikaansche
cadettenverzending van Jordaanwaber
naar Amerika; reizen zonder kaartje; dr.-
Lapponi; president Roosevelt; de schali
van Perzië; wintervermaak; een merk
waardige pompeen modderbadde Mara-
boe met tekst.
VerhaalHoe inspecteur Hookijer werd
beetgenomen.
li.
De Zeeuw wil zien en begrijpen.
Wplnu, laat hem zien, wat eigenlijk een
jongelingsver. is, wat een patronaat van
tegenwoordig bedoelt en uitwerkt.
Hierin moet hij mondeling en aanschou
welijk onderwijs krijgen.
Mondeling: die een patronaat wil op-
richten, zal bij de ouders, wier zonen in
I de termen vallen, moeten spreken van het
j doel daarmede beoogdn.l. de godsdiensti-
ge, zedelijke en maatschappelijke vorming
j der jongens.
Ook de Zeeuw heeft wel eens van jon
gelingsver. gehoord, maar in den regel
zeer oppervlakkig; en daarom stelt hij
i zich zulk eene vereeniging voor als ee-ne
ontspanningsgelegenheid, een zaal met bil-
I jarten en kaarttafeltjes enz., uitvoeringen
I en feestjes. En nu heeft, hij weer genoeg
I gezond verstand om Ie redeneerenmaar
voor dat alles heb ik de last en de kosten
t niet over, die noodzakelijk met zulk eene
I vereeniging verbonden zijn.
Als hem echter eens duidelijk wordtj
f gemaakt, dat op een patronaat nog iets
I anders gebeuren kan dan spelen en bid-
I den; dat de jongen daar wat meer zijn
f godsdienst kan leeren kennen, wat bij de
I verleiding van tegenwoordig voor nu en
I later (in de kazerne bijv.) zoo broodnoodig
I is om hem braaf te houden;
als hem ©ens wordt verklaard, dat op
I zulk een patronaat gelegenheid wordt ge-
geven om het geleerde op school te o-nder-
houden en aan te vullen; piet bij wijze
I van avondschool, maar op meer gezellige
I en vooral practische wijze, als door 't
schrijven van brieven, rekeningen, kwitan-
ties, rekesten, schuldbewijzen, huur- of
andere contracten, door 't leeren over
1 meststoffen, vee-teelt en dgl.
als hun wordt uitgelegd, hoe de jongen
daar kan sparen op gemakkelijke en voor-
deelige wijze;
als er wordt gewezen i. e. w. op 'tdoel
om de jongens op allerlei gebied te ont
wikkelen en vooruit te brengen in de we
reld, om hem te maken tot een braaf
Christen en degelijk man dan zijn er
zeker enkelen toe te brengen om hunnje.
jongens desnoods te dwingen naar het,
patronaat te gaan. En wanneer aan de
I jongens op dezelfde wijze wordt uitgelegd,
wat men met het Patronaat bedoelt, dan
zal minstens voor enkelen de dwang nie-t
eens noodig zijn. 't Is -de algemeene ondelr-
vinding: voor dat doel zijn er altijd jon-
jgens te vinden en al zijn er dan maar
10, desnoods maar vijf of vier, dan be
ginne men met dezen
het aanschouwelijk onder-
w ij s. Ik bedoel men beginne dan deze jon
gens inderdaad praktisch te ontwikkelen.
Men leert, ze gevoelen, hoeveel kennis ze
Voor hun later leven op allerlei gebied
nog ontberen, hoe onbeholpen ze- zijn in
A lezen, schrijven en rekenen met betrekking
tot hun dagelijksch-e omgeving; men
spreke ze eens over sommige gevaren voor
hun geloof in later leven; en dat zullen
deze jongens beter waardeeren, dan men
oppervlakkig zou meenen; maar vooral
het nut daarvan zal al heel spoedig door
ride ouders en anderen worden begrepen.
Wpt er op zoo'n patronaat wordt uitge
voerd is alras het onderwerp der gesprek
ken van de jongens onderling en om
den huiselijken haard, in winkel en her
berg en ook de meest conservatieve
Zeeuw zal met zijn gezond verstand het
belang zijner kinderen begrijpen en behar
tigen. Want juist die nieuwe toestanden
en verhoudingen, die ook (zooals ik in
mijn vorig artikel heb bewezen) in Zeeland
zoo sterk zijn opgekomen, zullen èn de
jongens èn de ouders bewegen gaarne de
gelegenheid aan te grijpen om zich voor
de toekomst op godsdienstig en econo
misch gebied meer weerbaar te maken. En
na korter of langer tijd zullen er dan wel
anderen volgen om een plaatsje- op het
patronaat, te vragen.
Daarbij dit is de les der ondervinding
een patronaat op deze bescheiden wijze
met enkele jongens begonnen, heeft de
meeste kans van slagen en deze kleine
maar juist daardoor beter verzorgde kiem,
draagt de belofte in zich van een bloeiend
en vruchtbaar patronaat.
't Is natuurlijk mijne bedoeling niet, hier
eene volledige uiteenzetting te geven van
een patronaat. Dan immers zou ik ook
moeten spreken van de hulp eener leeken-
commissie, die voor hst standhouden en
welslagen zoo noodig is. Dan zou ik ook
moeten spreken over de scheiding tus-
schen ouderen en jongeren, over het op
nemen en het ontslaan der leden enz.
enz. De belangstellenden kennen zeker
den weg wel om het noodige daarover
te vinden.
Alleen nog dit om den schijn van dwe
perij te vermijden: mocht iemand het noo
dig oordeelen om de jongens vooral op
Zondag voor de gevaren der straat te be
waren en ze daarvoor of om welke .andere
reden dan ook, gelegenheid voor gepaste
ontspanning te moeten geven dat. kan
voor oudere jongens dikwijls zeer nuttig
en zelfs noodzakelijk zijn dat hij dan
toch steeds zorge, dat deze ontspanning
slechts hulpmiddel, slechts bijzaak blijve;
hoofdzaak en doel, èn jongens èn bestuur
ders moeten het begrijpen en steeds voor
oogen houden, hoofdzaak en doel moet
zijngodsdienstige en maatschappelijke
vorming. (Slot volgt.)
Th. A. J. C.
„Typisch I"
Onder dit opscnrift schrijft de „Rotter
dammer"
In vrijzinnige kringen is weer wat
nieuws ontdekt om den mannen van Chris
telijke richting voor de voeten te werpen I
Een merkwaardig stuk!
Wij vinden het in de vrijzinnig-democra
tische „Arnhemsche Courant." overgeno
men uit het „Haagsch Weekblad".
Het stuk luidt als volgt:
„Het is algemeen bekend dat de groote
leider der antirevolutionaire partij, dr.
Kuyper, meermalen van richting is ver
anderd. Als student liberaal, weid hij later
Calvinist. En als zoodanig .aanvankelijk
ultra-democraat, schudde hij later die de
mocratie als oude plunje van zich af.
Minder bekend is echter dat de tegen
woordige leider dier partij in de Tweede
Kamer, mr. Th. Heemskerk, vroeger alles
behalve Calvinist was, ja zelfs een der
heftigste tegenstanders van de Kuyper-
richting.
Bij het doorbladeren van een boekje, dat
niet in den handel is en tot titel draagt;
„Stellingen, verdedigd op de D e- b a t i n g
Society (te Leiden), van hare oprich
ting 19 Januari 1866 tot 23 Februari 1898"
vonden we daarvan leen paar typische
staaltjes.
Men weet dat de Calvinisten principi
eel de Staatsloterij veroordeelen e'n dat
tijdens het Kabinet-Kuyper zelfs een wets
ontwerp is ingediend om die loterij ge
leidelijk af te schaffen.
Welnu, luisteren we naar hetgeen door
den heer Th. Heemskerk op 27 Januari
1871 in een vergadering van de bedoelde
Vereeniging werd verdedigd
„Het verdient geeneafkeuring dat
de Staat e-enig voordeel trekt, uit de speel
zucht van het volk.
Loterijleeningen zijn niet zelden aanbe
velenswaard.
Het is beter eene Staatsloterij te
houden dan de oprichting van speelbanken
toe te staan".
Wilt ge een nog krasser staaltje? Luis
tert dan naar de volgende stellingen, op
de bijeenkomsten der D e b a t i n g-S o c i e-
ty van 4 en 16 November 1874 door den
heer Th. Heemskerk verdedigd:
Welke ook d-e diensten mogen zijn, die
door Calvinisten in vroegere dagen aan
de ontwikkeling van onderscheidene lan
den zijn bewezen, toch is de tegen
woordige Calvinistische be
weging, d i e door d r. A. K u y p ie r
eleid wordt, gevaarlijk voor
den Nederlandschen Staat, die
op geheel andere grondslagen gevestigd is.
„Van de twee hoofdbeginselen van het
Calvinisme, die dr. Kuyper noemt in zijn
brochure: „Het Calvinisme, oorsprong en
waarborg onzer constilutioneele vrijhe
den", Gods souvereiniteit en uitverkie
zing is 'teerste opgevat zooals dr. Kuy
per het doet, op politiek gebied
een ij dele klank en het .twee-de de
deur, waardoor de heerschappij der
geestelijken op hetstaatkundig
terrein binnenkomt.
„Uit bovengenoemde brochure blijkt in
het algemeen, dat de „Standaard"
part ij geen politiek stelsel
heeft., dat. hetzij op eenige vaste
beginselen, hetzij opeen juiste
kennis van de regeerkunst berust.
„Aangezien derhalve he t drijven de
zer partij niets teweegbrengt,
dan het verwarren van gods
dienst en politiek met elkaar
behoort zij zoo spoedig mogelijk in het
vergeetboek te geraken".
En -de man, die dit verpletterend re
quisitoir uitsprak tegen het drijven der
S ta nd a a rd-partij, is thans het hoofd
dier partij in ons Parlement I
Inderdaad, het, kan soms zonderling loo-
pen met iemands politieke overtuiging."
Nu snappen we toch waarlijk niet, wat
er in deze historiebeschrijving „typisch"
is. Dat Dr. Kuyper eerst modern was,
en later calvinist, dat heeft deze ons zelf
beschreven in zijne Confidentie, ter
wijl hij er nog kort geleden zelf over
sprak bij de opening van de nieuwe Chris
telijke school te Maassluis.
En dat. Mr. Heemskerk in 1871 nog
liberaal was, en geheel naar vrijzinnige
mode sprak en schreef, ook dat wordtf
door dezen thans anti-revolutionairen lei
der absoluut niet betwist.
Toen Mr. Heemskerk liberaal was, sprak
hij als een liberaal, en nu hij anti-reVp-
lutionair is, spreekt hij ids een anti-revo
lutionair.
Is dat zoo „typisch"?
Ons dunkt: liet is logisch.
Neen, weet ge wat. wij „typisch" vin
den?
Dit, dat de vrijzinnigen zich vrijzin
nig noemen, en over vrijheid steeds
den mond vol hebben, maai- intusschen
een halve eeuw lang de meest geraffineer
de verdrukking en dwang hebben
geoefend over het Christelijk volksdeel
van Nederland.
Dat noemen wij inderdaad „typisch".
En „onlogisch" bovendien.
Nu de „Goesche Courant" het
domme tendenz-stukje verkort overnam,
nemen wij deze opheldering en rectificatie
ook even op.
FRANKRIJK.
Aan den „Univers" wordt uit Rome ge
meld, dat kardinaal Oreglia als deken van
het II. College, tot alle bisschoppen ter
wereld een schrijven heeft gericht, waarin
wordt opgewekt om ter gelegenheid van
's Pausen gouden priesterfeest een fonds
bijeen te brengen, voor den nood der Fran-
sc-he Kerk bestemd.
De „Figaro" verneemt uit Rome, dat de
Paus onlangs 100.000 frank geweigerd
heeft, die een Fransche bisschop hem toe
zond als opbrengst van den Pieterspen
ning. De Paus antwoordde den bisschop,
dat die geldsom zeker beter besteed kon
worden in het bisdom zelf.
De gemeenteraad van Reims heeft be
sloten, de pastorieën, die het eigendom
der gemeente zijn geworden, te verhuren
aan de geestelijken 'die er thans wonen.
De gevraagde 'huurprijzen beloopen van
1200 tot 900 frank. De pastoors zijn 'in
Kenn'is met het raadsbesluit.
Maar deze raad is katholiek.
Té Rome is on'der voorzitterschap van
mr. Pericoli een protestvergadering gehou
den, waaraan werd deel genomen "door 27
katholieke vereenigingen, tegen den Kul-
jlurkampf die in Frankrijk wordt gevoerd.
Er werd bvsloten aan kardinaal Richard
een betuiging te zenden van sympathie.
Ook te Milaan had een vergadering
plaats in dienzelfden zin, maar tegelijker
tijd werd een betooging gehouden van antb'
clericalen.
Er zijn weer een aantal religieusen uit
hare woning verjaagd o. m. de zusters
van O; L. Vrouw Hemelvaart te Parijs, en
meer dan 100 vreemde kostmeisjes staan
nu op straat.
De aartsbisschop van Toulouse, verno
men hebbende, dat de burgemeesters van
den prefect het bevel ontvangen hadden
de sleutels der kerk af te geven, heeft
het volgende besluit genomen:
Deze instructies geven aan de schei-
dingswet een „portee, die zij niet heeft en
toonen dan, hoe de zoogenaamde vrijheid
van den eeredienst moet worden verstaan,
die aan de Katholieken moest worden toe
gestaan. De toediening der Sacramenten
gedurende den nacht aan de zieken in ge
vaar van sterven, zou belet worden; de
priester zou niet meer de bewaker der Hi
Vaten zijn. Aan deze instructies gehoor
zamen en de sleutels der kerk afgeven,
schijnt ons onmogelijk. De priesters zullen
moeten weigeren. Als de uitvoering dezer
instructies door geweld werd gevolgd, zou
de kerk of de priester niet meer vrij zijn
in de uitoefening van het ambt.
ITALIË.
Omtrent den overleden kardinaal Tripepi
wordt uit Rome -gemeld, dat de kardinaal
bij testamentaire beschikking een som van
300.000 gulden heeft nagelaten om die
onder de Katholieke dagbladen van Italië
te verloten.
Het geschiedt niet vaak, dat. de pers al
dus wordt bedacht en toch is ook zij
een goed werk, en steun waard.
Omtrent de aanstaande overbrenging
van 't stoffelijk overschot van Leo XIII
deelt de „Osservatore Romano" officieel
't volgende mede„Wij zijn gemachtigd te
verklaren, dat tot op dit oogenblik nog
niets bepaald is omtrent hel oogenblik,
waarop de overbrenging geschieden zal.
Zij zal echter zekerlijk een privaat, karak
ter dragen.'
Met. dit laatste wordt natuurlijk niet
bedoeld, dat de overbrenging in 't geheim,
of in d-en nacht plaats zal hebben; alleen
wordt daarmede bedoeld, dat bij de be
grafenis geen bijzondere eerbewijzen aan
't stoffelijk overschot gebracht zullen wor
den. Het groote standbeeld, den overleden
Opperherder voorstellend, zal waarschijn
lijk op 7 Januari naar de St. Jan van
Lateranen worden overgebracht. Het graf
monument zal daar dan spoedig voltooid
zijn en de bijzetting waarschijnlijk n'et iang
daarna plaats hebben. 3
RUSLAND.
Een complot legen hooge ambtenaren
van het ministerie van financiën is te
Petersburg ontdekt. Men verneemt dat de
minister eenige dagen geleden al de hoof
den van zijn departement tot een confe
rentie zou hebben genoodigd. Eén uur
voor het oogenblik van samenkomst zou er
een nrijn zijn ontdekt onder of althans in
de nabijheid van het ministerie en men
zou slechts nog juist den tijd hebben ge
had om aj de heeren af te telefoneeren,
waarna benedenlokak n, die gevaar liepen,
door de daar gevestigde beambten ijlings
zouden zijn ontruimd. Voorts hebben huis
zoekingen, te Petersburg en te Moskou
gehouden, bij leden der strijdorganisaties,
een aantal-%ewichtige papieren doen ont
dekken, o. a. een lijst van ter dood ver
oordeelde staatsambtenaren, 27 namen
tellende.
Tijdens de godsdienstplechtigheid in het
instituut voor geneeskundige proefnemin
gen te Petersburg werd op den stadscom-
mandant, Von der Launitz, die zich op
uitnoodiging van den prins van Olden
burg ter inwijding van het nieuwe gebouw
daarheen had begeven, een aanslag ge
pleegd. Een onbekende man, die naast den
stadscommandant stond, vuurde een re
volverschot op hem af, hetwelk een slag
ader 'trof. Kort daarop overleed de stads
commandant.
Woensdagavond zijn te Warschau op
'straat twee gendarmes doodgeschoten. Be
reden gendarmes drongen toen op het pu
bliek in, waarbij een persoon door sabel
houwen gedood en verscheiden gewond
werden.
CHINA.
De hongersnood in China neemt vreese-
lijke afmetingen aan. De felst geteistewfe^k
streken zijnhet noordelijk gedeelte van,
Ngan-wei, het oostelijk gedeelte van Ho-"
nan en het noordelijk gedeelte van Kiang-
soe.
De ramp is zoo geweldig van omvang als
in geen 40 jaar in China voorkwam. Naar
schatting verkeeren 4 millioen men-
schen op de grenzen van den
do od door gebrek aan voedsel.
Te Nan-king zijn 50.000 vluchtelingen
uit de hongerstreken aangekomen. De on-
gelukkigen verkeerden in diep bedro-sven-
den toestand. Do plaatselijke auLoriteiten
zijn niet bij machte, de .ellende te lenigen;
hulp uit het buitenland zal dan ook gretig
worden aanvaard.
In Sjantoeng is met het oog op den
hongersnood vrijstelling verleend van
de betaling dei- grondbelasting.
De Eondensche Daily Express, die
voor eenige dagen het bericht van een
poging tot zelfmoord van den keizer van
China gaf, krijgt nu de volgende bijzonder
heden van zijn Pekingschen correspondent
„Men doet hier alles om de poging tot zelf
moord van keizer Kwang-Su geheim te
houden. De keizerin-weduwe heeft de
paleis-beambten zoo streng doen bewaken,
dat 't onmogelijk is, dat er veel van uit
lekt. Officieel zijn alle berichten over den
zelfmoord tegengesproken; maar verschei
dene hofbeambten ge-ven in bet. geheim toe,
dat de keizer een poging gedaan heeft om
aan zijn leven een einde temaken. Naar
de opgaven van betrouwbare paleisbe
woners verliet de keizer kort geleden op
een laat nachtelijk uur zijn vertrekken en
stortte zich in het meer,: dat dicht bij het
paleis in de Verboden Stad ligt. Door een
dienaar werd hij gered, keerde in het paleis
terug en wordt sinds nog strenger bewaakt
dan vroeger.
Men schrijft de omstandigheid, dat hij
nooit zichtbaar is, toe aan een ziekte en
de keizerin-weduwe liet het corps diplo
matique ook mededeelen, dat de keizer
niet in staat was audiëntie te verleenen.
Sedert den Boxer-opstand staat de- heer-
scher geheel onder den invloed van de
keizerin-weduwe. Zij houdt hem als een
gevangene in zijn vertrekken opgesloten
en al heeft hij over officieele berichten
en documenten een eigen inzicht, toch
heeft hij geen gelegenheid zonder de
keizerin met. regeeringsbeambten te con-
ferecxen. Hij heeft reeds dikwijls tegen
deze isoleering .geprotesteerd en er op
aangedrongen zonder haar, het corps-
diplomatique en de hoogerc ambtenaren
te ontvangen. Maar de keizerin heeft
daarop geantwoord, dat, zoodra de keizer
in staat was, China te regeeren, zij zich
niet meer met regeeringszaken bemoeien
zou.
Men zal goed doen, deze berichten
Chineesche als ze zijn onder re
serve te aanvaarden.
Wegens ingevallen dooiweder is tot na
dere aankondiging het vervoer over de
kunstwegen, niet in onderhoud bij het
Rijk, in deze geheele provincie beperkt, te
beginnen met middernacht tusschen 2 en
3 J anuari 1907.
Aardige proef. Aan de „Haarl. Ct."
wordt gemeld, dat de minister van Finan
ciën op zijn bureaux eens poolshoogte wil
de nemen van den ijver zijner ambtena
ren en daartoe een presentielijst ter tee-
kening legde ,vöor alle daar werkzame
ambtenaren, welke lijst bij hun kbmst ter'
ministerie door hen moest worden gebee-
kend. 'tUur waarop zij present moeteni
zijn is dat van 9 uur 's morgensom kwart'
over negenen liet de chef de naamlijst hij
zich brengenvan de 150 ambtenaren had
den nog geen 30 acte Van tegenwoordig
heid gegeven.
