aaldwijk,
ion Superieur
Bü i nummer Behoort een Bijvoegsel.
FEUILLETON!,
Vestland,
dnicanessen.
No. 151.
Zaterdag 22 December 1906.
Tweede Jaargang.
Stoomhout
Zagerij
in Schaverij.
leeschextract
in dit Blad.
van Effecten.
IENDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Korte lnlioud Zondagsblad.
Dl GODSDIENSTOORLOG IN FRANKRIJK.
SLAVENKETENEN.
BUITENLAND,
I
HAARHOEDGIK
met satijn omboord.
Heeren en Dames,
delijk.
Heer L. M. J. VAK
iet Gesticht.
irziet U van
in de R -K.
otheken, -
gij zeker,
ede boeken
aalt en dan
ij tevens de
.ak.
heiige analyse van Dr.
In Dr. J. A. J. Tonella
pchextract. Ze bevat
3.3 stikstof en is af
Ite Kenmerich fabrieken,
flacou fl.-.
e prima merken.
Iröerken, Arnhem
\in Comestibles.
.E COINTRE - Goes.
net een pakje
Jude Pekela.
de borst, Slijmhoest,
Iting, Hoofdpijn, jenz.
|een leugen of bedrog
en opgeknapt wordt.
kisie.
,!;er te Middelburg bij
a Scbulte te Hoek
Ie l.ij J. Boogaartte
Lrunis'te Zaamslag
Jus bij J. Lefeherte
te Rlllaud-Bath bij
figerichte
G,
larop alle modellen,
En. winkeliers
WITTE, Arnhem.
gemaakt worden in
Ihting in prijzen van
indig onderricht bij
[p afbetaling wordt
fingen te bekomen.
geld
irgtocht.
|et hotel de Kindereu
»Le Cointre, Goes.
he mm couRiwr
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.3772, voor niet-abonné's„045
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Platen: Kerstnacht in het hooggebergte;
de verkondiging van Christus' geboorte
aan, de herdersvoorbereidselen voor
Kerstmis in Engeland; nieuwe vrouwe
lijke beroepenwalrussenvliegmachines
dansende Indianen; uil het het. sage.nrijk
der Maori's; markt in Tyrol; de winners
der nobelprijzende berenkat; spelingen
der natuur; een nieuw kunststuk met
tekst.
Feuilletonhet, meisje van Nieuw-Zee-
land.
Mr. A a 1 b e r s e schrijft in „Het Ce n-
11' u m'' ,een artikel over den godsdienst
oorlog in Frankrijk, en knoopt er eenige
overwegingen aan vast over üuitschland
en ons land.
Hoe komt het. vraagt hij dat de
Kerk haar invloed op het volk verloren
heeft, en heele streken verloren zijn ge
gaan voor het Katholiek geloof?
Tal van oorzaken werkten samen, maar
deze t.wee vooral hebben invloed gehad:
de onderlinge twisten der katholieke lei
ders op politiek gebied, en schier alle
gemis aan practischen socialen ar
beid en streven naar deugdelijke sociale
wetgeving.
De politieke twisten lieten het volk
koud; de republikeinen waren zoo kwaad
nog niet ze beloofden althans sociale
wetten.
En van p r a c t. i s c h e sociale actie
schier geen sprake. Hier of daar was een
pionier werkzaam: met heftigheid werd
hij in den rug door de eigen geloofsgenoo-
ten aangevallen. In geen land vindl men
zulke mooie litteratuur, zulke schilterende
redevoeringen over sociale onderwerpen,
als in Frankrijk. Maar wat hebben de
katholieken er bijv. gedaan op 'tgebied
der vakorganisatie
De sociale wetten van de Fransche Re
publiek zijn geen voorbeelden ter navol
ging; maar er is toch wel iets. Doch zijn
ze aan de Katholieken te danken?
Frankrijk heeft misschien 't meest on
rechtvaardige belastingwezen van heel
Europa. Is er ooit spréke geweest van
een krachtige actie der katholieken tot
verkrijging eener rechtvaardiger verdeeling
van lasten?
Onderling getwist en gebrek aan sociaal
inzicht, dat zijn de. twee groots oorzaken
waardoor de Fransche katholieken hun
invloed; op de breeds schare des volks
hebben verloren.
42).
„O! mijnheer", riep ik uit: „hoe zal ik
u danken? De eer mijner dochter wordt
door u geredIk zal thans tot hem kunnen
g aan
„En indien 'het heerschap eens getrouwd
was?" lachte een der klerken.
„Dan zou ik hem tot een tweegevecht
uitdagen".
Ik schijn er recht bespottelijk te hebben
uitgezien op dat oogenblik, althans een
ieder barstte in lachen uit, en het duurde
een poosje aleer ik vragen kon:
„Maar hoe heet hij?"
„Uw aanstaande schoonzoon?' 'klonk
het spottend: „ja, dat moet gij mij niet
Vragen, zoolang de chef er niet is, want
hij heeft het. adresboek dergenen dis hij
ons huurden; maar het nummer van het
"huis herinner ik mij. zeer goed omdat er
vroeger kennissen van mij woonden".
„En welk is dat nommer dan?"
„Nottinghill-road 52".
Ik dankte hem en greep naar mijn hoed,
.want ik wist al w,a,t ik noodig had voor
het, oogenblik te vernemen. Over een uur
zullen wij heel wat. verder zijn".
En dat is de reden, waarom men in
Frankrijk de toekomst zoo duister tegemoet
ziet.
Denk thans aan Duitschland.
't. Staat te verwachten, dat in de eerste
weken allen, zelfs de verblinde Evange-
lischen, die onze natuurlijke bondgenooten
moesten zijn, te hoop zullen loopen tegen
de katholieken; op eigen gelegenheid
zullen dezen den reuzenkamp moeten
strijden.
En in gemoede zijt gij eigenlijk
een oogenblik bevreesd voor den uitslag?
Immers neen.
Er kunnen een paar mandaten verloren
gaan, misschien worden er enkele gewon
nen, doch hoe 'took uit.kome, wat in
Frankrijk tegen de Katholieken geschiedt,
is in Duitschland niet meer mogelijk.
En waarom?
Omdat onze voormannen daar het heele
katholieke volk achter zich hebben. Het
volk heeft volle vertrouwen in zijn leiders,
omdat deze steeds vertrouwen hebben ge
had in het volk; omdat zij zoowel op wet
gevend als op practisch sociaal gebied iets
anders hebben gedaan dan mooie rede
voeringen houden; omdat aan het Duitsche
Centrum! alle groote sociale wetten, die
zonder zijn medewerking er nooit geko
men zouden zijn, te danken zijn; omdat
op practisch sociaal gebied de Duitsche
K. S.. A. is geweest een model van orga
nisatie, héél het katholieke volk van alle
standen omvattend, en een electrische
centrale, van waaruit, krachtstroom uit
ging door alle sociale vereenigingen.
Het. Duitsche Centrum steunt op heel
het katholieke volk en kan daarom zelfs
den hevigen strijd, die het thans wacht,
onbeschroomd te gemoet gaan.
En in ons land?
Wat lokt. ons meer aan, 't. Duitsche of
het Fransche voorbeeld?...
Wij zijn in ons land, dank zij den onver
droten voorarbeid onzer groote voorgan
gers, in een zoodanige positie nu reeds,
dat waakzaamheid wel noodig blijft, doch
de donkere wolken, die elders den hemel
verduisteren, ons hier niel behoeven te
verontrusten.
Op politiek gebied is tusschen allen, die
een christelijk kerkgeloof belijden, een
openhartige en vertrouwensvolle samen
werking in dit opzicht zijn we zelfs de
Duitscbers vooruit. Voor sociale wetgeving
schromen de onzen niet, om met. kracht
op te treden.
En op practisch sociaal gebied beleven
wij in de laatste jaren een opbloei en uit
breiding van krachtige werkzaamheid, die
Het duurde, inderdaad niet lang voor
dat de rijtuigen "aan het opgegeven adres
stilhielden. Terwijl de politiedienaren rus
tig Silvian's wenk afwachtten om hun cab
te verlaten, steeg hij met Nieuwenheim
uit en klopte aan. de voordeur aan; maar
niet. het minste getlruisch volgde hierop.
Tot driemaal toe herhaalde de detec
tive zijne poging om gehoor te verkrijgen,
>en toen alles vruchteloos bleek, sprak hij
tot zijne volgelingen:
„Aan het werk. In naam van het recht,
doet open, maar handelt zoo snel mogelijk
om geen opzien te baren".
De agent, die met het smidsvak bekend
was, glimlachte.. Voor hem was deze. op
dracht kinderspel. Hij nam slechts een;
bijzonder scherp werktuig dat. hij bij zich
droeg en in een ommezien was de voor
deur geopend.
„Voorzichtig thans", beval zijn chef:
„Het, is niet gezegd da,t het huis zoo uit
gestorven is als het wiel schijnt, en wij
hebben met gevaarlijke lieden te doen,
volgt mij".
De koetsiers moesten op eenigen afstand
van de woning blijven wachten.
In de "benedenvertrekken heerschte
niet de geringste wanorde: zij waren stil
gemeubeld en hadden oogenscBijnlijk aan
een rustig gezin gediend. Toch mompelde
Silvian iets tusschen de tanden, toen hij
de schoonste verwachtingen voor de toe
komst wettigt.
Indien de strijd over den vorm van
vakorganisafei tot, een gelukkigen vrede
kan worden gebracht, dan kunnen wij ook
op dat zeer voorname gebied een ontwik
keling verwachten in de eerstkomende
jaren, welke de stoutste verwachtingen
overtreft..
De sociale rhelorika heeft getuige
de Sociale Week voor ernstige studie
plaats gemaakt. En alom wordt de nood
zakelijkheid van practischen socialen klein-
arbeid gevoeld en ingezien.
Blijve voor ons Frankrijk een baken
en Duitschland een vuurtoren in de
woeste zee der twintigste eeuw!
frankrijk.
De regeering, schoon al bezig, zich in
te binden, gaat voort met. uitzetten en
verbannen.
Het is als een wagen die aan 't rollen
is op 't oogenblik dat hij wordt stilgehou
den. Dat gaat niet zoo dadelijk, als 't
nog gaat.
En zoo is de politie in alle voornaamste
steden des lands nog steeds druk bezig
haar „plicht" te doen, terwijl de ministers
zinnen op een wetsvoorstel ter verzach
ting.
Zoo zijn de bisschoppen op straal gezet
te Parijs, Reims, Lyon, Toulouse, Auch,
Bourges, Tours, Rennes, te Dijon, te
Nancy, Versailles, Poitiers, te Chalons, te
Pernignan, enz.
De 87-jarige aartsbisschop van Parijs
verliet Dinsdag zijn woning door duizenden
uitgeleid. Men spande de paarden af van
zijn landauer en reed langzaam met hem
naar zijn nieuwe woning.
Bij de aankomst aldaar moest, men, om
den kardinaal de vier treden van de mo-
numenteele stoep op te helpen, de om
standers met de ellebogen bewerken.
De vrijzinnige lacht met deze „inven
tarisatie-opstootjes". Doch achter deze
schijnbare kleinigheden staal een berg van
onrecht en gruwel, en van stille verbij
stering en walging, en de waarschuwende
vinger van het Recht op alle beschaafde
landen van Europa waar de vrijzinnig
heid, oppermachtig is, gerichtVolken
van Europa, past op voor; regeeringen
van Europa, spiegelt u aan dit land, dal.
den godsdienst bant, het recht verkracht,
de lichten aan den hemel uitdooft, en zoo
voor het wraakgericht rijpt.
Deze woorden ontleenen wij met instem
ming aan een auti-rev. hl ad, ofschoon
enkele hier neergeschreven bijzonderheden
reeds meer uitvoerig door ons zijn ver
meld.
Den Hollandschen ds. Vos moge deze
uiting tot overweging strekken.
Graaf de Mun heeft in de Gaulois een
artikel gewijd aan de uitzetting van kardi
naa.1 Richard uit het aartsbisschoppelijk
in de tuinkamer, op eene volstrekt niet.
tot bureau bestemde tafel, een vel papier
zag liggen, geheel anders da.n .dat welk
Maurits gebruikt had om aan zijne vrouw
te schrijven. Op het inklflbeschje en de pen
wijzende, die daar naast rustten, ze'ide hij
„Het is hier Hat men den ongelukfc'_
,!fe gelegenheid liet een laatst vaarwel aan
zijne vrouw te richten. Waarschijnlijk zal
,men hem dus ook hier .gedood hebben;
maar waar kan hij gelegen hebben tot den
avond toe?"
Hij zocht en zocht in alle hoeken; totdat
hij eindelijk oen deur ontdekte die schijn
baar naai- eene voorkamer geleidde. Zij
was op slot. gedraaid, maar de sleutel
stak er op, en hij opende haar. Het was
de toegang tot een diepe kast en op het
zelfde oogenblik slaakte Ernst een kreet
van droefheid
„Gij hebt u niet vergist!' 'riep hij uit:
„Het pak dat gij daar op den grond ziet
liggen, is Overbeek's jas. Zijn valies moet
stellig niet verre zijn".
De pelsjas werd te voorschijn gehaald,
en daarachter stond het fraaie handkof
fertje va.n 'Russisch leder.
„Hier zal hij gerust hebben onmiddel
lijk na den moord, totdat het donker ge
noeg was om hem te begraven", mompelde
Silvian, en zich bukkende over den onge-
verfden vloer der kast, verzocht hij dat
paleis. „Daartoe zijn wij gekomen! tot
welke vlaag van vernedering zijn wij ver
vallen! tot. welke schande brengt ons de
verborgen macht die Frankrijk onder haar
dwingelandij doet krommen!
„Te midden van Parijs, te midden van
de TQe.s van vermaak en rijkdom in
een stad die zich beroemt op haar zachte
zeden, die gelooft, dat zij het middelpunt
van de beschaving en bet vaderland van
eten goeden smaak is, in een stad ten
slotte, en dat is het toppuntw.aar duizen
den 'en duizenden katholieken wonen, kan
een commissaris van politie een grijsaard
op straat zetten, die algemeen geëerd is,
hel. hoofd van het bisdom, prins v.a.n het
Pauselijk Hof, zonder dat alle fatsoenlijke
lieden, onverschillig hoe hun geloof of
meening overigens zij, opstaan in een op
welling van walging en onverwinbaren af
keer.
„Het. is wettelijk, en dat. is voldoende.
Ik zegomdat het. wetfelijk i:s, is fret, (dubbel
misdadig".
Aan den mona.rchistischen „Gaulois"
v,an Parijs wordt uil. Rome gemeld, dat
men in de kringen der hooggeplaatste gees
telijkheid het nieuwe ontwerp-Ériand nog
slechter en voor de Katholieken nog drei
gender oordeelt dan al wat tot dusverre
tegen hen door die Regeering op touw is
gezet. „Men ka.n bet als zeker beschou
wen", zoo luidt hel bericht, „dat, indien
het ontwerp niet radicaal gewijzigd wordt,
de H. Stoel zijn houding zal verscherpen".
Kapitein Magnier te Rijssel is door den
krijgsraad uit zijn rang ontzet, wijl hij ge
weigerd had bij de inventarisatie der ker
ken in genoemde stad door het volvoeren
van een hem opgedragen bevel zijn mede
werking te verleunen. Op de vraag, hem
gesteld door den voorzitter van den krijgs
raad: of hij nog iets te, zeggen had, ver
klaarde de kapitein met luide stem, liever
doodgeschoten te worden dan een beilig-
schennende daad te begaan. „Ik. weiger
ontrouw te worden aa.n mijn Doopsel en
a.an mijn Communie-belof.en", zeide hij.
Welk een schoon voorbeeld geeft, deae sol
daat aa.n zooveel Franschen, die nog aar
zelen tusschen hun plicht en hun eigen
belang of genotzucht.
De Fransche regeering schijnt er zich
niet alleen toe te willen beperken om
de geestelijkheid in het land zelf uit de
pastorieën en de bisschoppen uit de pa
leizen te verdrijven, ook in 't buitenland
wil zij haar vervolgingsgeest botvieren.
De „Liberté" verneemt tenminste uit
Rome, dat de religieusen du Sacré Coeur,
die 't.klooster van de Trinité des Monts
bewonen, verdreven zullen worden. Het
klooster is eigendom va.n de Fransche re
geering misschien wordt er wel een nieuw
gezantschapsgebouw van gemaakt voor
den Franschen gezant hij 't Quirinaal.
In 't moederland zelf gaat de vervol
ging onafgebroken doo.r.
Het aartsbisschoppelijk paleis en het se
minarie van Nantes zijn ontruimd. Eenige
manifestaties hebben plaats gehad. Bij de
twisten die ontstonden, werden eenige po-
litie-agenten en gendarmen gewond.
men alle gordijnen zoo hoog mogelijk op
zou halen, ten einde meer licht te maken.
Ernst volgde zijne minste bewegingen, feri
prooi aan eene sombere spanning.
„Ja, daar hebben wij het al", hernam
de detective„donkere vlekken, die men te
vergeefs heeft willen wegwasscben. Hij
heelt hier gelegenkomt thans, wij hebben
geen tijd te verliezende tuin moet worden
onderzocht".
En de deur van het vertrek openende,
trad hij door de donkere gang op een
uitgang toe tegenover de hoofddeur. Nieu
wenheim had moeite zich nog staande te
houden. Wal zouden zij daarbuiten ont
dekken
HOOFDSTUK X.
Op de Hofstede.
Lodewijk Holm was na Nieuwenheim's
vertrek ten prooi gebleven aan de smar
telijkste gedachten. Niet. dat. hij voor zijn
eigen leven vreesde, of dat het denkbeeld
den toorn der geheimzinnige bende op te
wekken hem schrik aanjoeg; hij geloofde
niet dat zij zijne vreedzame woning aan
zouden vallen; maar hel. lot zijner vrien
den boezemde hem de grootste ongerust
heid in. Hij was aan Ernst gaan hechten;
na al die jaren van afzondering was het
bijna voortdurend gezelschap va,n 'den jon
gen man met het. ontwikkeld verstand en
Mgr. Cahors is Dinsdagmiddag uitgedre
ven. In zijn nieuwe woning aangekomen,
hield hij voor 't balkon een toespraak. Kre
ten „leve de vrijheid" werden aangeheven.
Te Abberville hadden de leerlingen van
't college St. Stanislas de toegangsdeuren
gebarricadeerd; zij gingen door een an
dere deur uit. Toen de ambtenaren kwa
men en de deuren wilden foroeeren werd
een manifestatie gehouden; tegen-manifes
tanten veroorzaakten heftige incidenten).
Ook op talrijke andere plaatsen hebben
nog uitzettingen plaats gehad.
Het. aantal gebouwen, waar de uitzet
ting der geestelijken heeft, plaats gehad,
bedraagt thans 105; 34 aartsbisschoppe
lijke en bisschoppelijke paleizen, 40 groote
en 13 kleine seminariën.
Woensdag bedroeg het geheele aantal
ruim 80. Men ziet dusde inbrekers schie
ten, met hun slooperswerk goed op.
Naar verluid!, zal het nieuwe Fransche
ministerie van den Arbeid onverwijld zijn
intrek nemen in het aartsbisschoppelijk
paleis, dat kardinaal Richard zoo pas ver
laten heeft.
Men ziet, de mannen der vrijheid hou
den er eigenaardige theorieën, maar nog
zonderlinger practijken op na!
NED.-INDIE.
Een correspondent van de „Locomotief"
maakt in dat blad melding van de groote
werkzaamheid, aa,n den dag gelegd door
den eerw. heer Schets, R. Katholiek gees
telijke te Semarang voor de residentie, en
het naburige Kediri, en wel op het gebied
va.n verpleging en huisvesting ten behoeve
van verwaarloosde en verlaten kinderen
van beiderlei kunne. Deze pastoor is sinds
geruimen tijd bezig met het inzamelen van
gelden, om over te gaan tot bet aankoo-
pen van een gebouw, waar de jeudige,
bijna zeker aanstaande schipbreukelingen
van de maatschappij onder dak kunnen
worden gebracht. Thans zijn zijne plannen
nog wel niet geheel, maar toch reeds voor
een voornaam gedeelte in vervulling ge«
komen. Hij kocht namelijk een ruim pand
voor zesduizend gulden, betaalde daar
voorloopig een derde gedeelte van en
hoopt, gesteund door de winst va.n een
loterij, tien mille bedragende, benevens
vaste en facultatieve bijdragen van de in
gezetenen uit de twee genoemde residen
ties, binnenkort, voldoende geld te heb
ben om zijn toevluchtsoord te openen.
Zusters van de orde der Franciscanen uit
Soerabaja, zullen zich met de opvoeding
der al te jonge kinderen belasten.
RUSLAND.
Tusschen Rusland en Japan moet het
weer hevig spannen.
De „Wjedomósti" betoogt, dat Japan ver
metele en vernederende eischen stelt, wel
ke Rusland terstond nadrukkelijk most af
wijzen. Het moet onmiddellijk een nieu
wen oorlog tegen Japan voorbereiden en de
verkiezingen voor de Doema met alle bin-
nenlandsche hervormingen uitstellen tot1
dat een behoorlijke vrede met het buiten
land gevestigd is.
Ook de „Tribune" verneemt uit Peters-
de aangename manieren, hem even wel
kom geweest als een zomerregen aan eene
verdorrende bloem. Hij' had hem bewon
derd om zijne toewijding vol geestdrift a,an
de belangen eener onbekende vrouw; hij
stelde het ook 'in nem op prijs 'dat hij
zonder aarzelen alles opgeofferd had om
Maurits Gverbeek te gaan opsporen, en
vroeg zich telkens af of hij ooit weder
zou koeren uil. dit sombere tweegevecht
met zijne onverbiddelijke tegenstanders.
E:n dan, wie toch was de vrouw die
zijn dak herbergde? In welk ontzettend
treurspel moest zij gemengd zijn geweest
om een dergelijken onverzoenlijke!! haat
tegen zich te hebben opgewekt.! Was het
geheel en ,a.l onmogelijk dat zij zelve schul
dig zou zijn?
Ten einde een weinig tot. rust te ko
men, trok de grijsaard een overjas aan,
en, wandelde een half uur in zijn tuin
op en neer; daarna ging hij zich, tot alle
veiligheid overtuigen of de luiken nog wel
in goeden staat verkeerden en was zeer
Voldaan over den uitslag van dit onder
zoek. Het hout had zich uitstekend ge
houden, trots a.1 de jaren gedurende welke
het gediend had, en wat de sluiting be
treft, deze liet niets te wenscben over;
het was eene zware ijzeren staaf, die bin
nenshuis bevestigd werd .aan beide uit
einden. "(Wordt vervolgd.)
