ms.
Donderdag 29 November 1906.
Tweede Jaargang.
3K00PE GLASWINKEL
legarandeerd Nikkel,
ourdes.
No. 141.
Sfoomhout
Zagerij
en Schaverij.
en Bloempotstandaards
EMYA2EW,
DKOOPE GLASWIHKEL. f
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt ellen MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Gedachten van Thomas van
Aquine over politiek.
FEUILLETON
SLAVENKETENEN.
y!T DE
BUITENLANÖr
BINNENLAND.
I
Koffiekannen, Theepot-
eketels, Theestoofjes,
glas, als: Suikervaasjes,
■en, Lepelvaasjes, Thee-
ftcaohussen, en Beschuit-
in allerlei soorten en in
zen in
ZIE DE ETALAGES,
oningstraat D 5 en 6.
aart worden verzocht eene
jiber tot en met 8 Decem-
Jlen feestdag of in het Octaaf
lederen dag der Novene.
Rozenhoedje in een Kerk
i gehouden in de Basiliek
dam in de Kerk van de
)HAN CEULEN, Boekhan-
MAASWalraven te Hoe-
5 n d ij k e en bij de Dames
|t Bestuur:
Singel 427, Amsterdam.
tans,
pter,
381
UURS in
;iijde,
/I
Lü
CO
-J
O CC
O
co
z
Ui
cc
z
Ui
UI
Ui
co
co
NI
X
co
Lü
O
z
UI
X
O
O
)EDJESf
en BOA'S.
IL A (S U-
In soorten,
lad-Letters, de bekende $jne
pEarsepein,
b, Paté de foie gras.
3UPERS.
nfiseur, Cuisinier, Glacier.
[rijke sorteering
af 45 ct. per stuk).
jstallen als gewone soorten,
vindt ge in
oningsfraaf O 5 en 6. f
ZIE DE ETALAGES.
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers h contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's fO.S?1/^, voor niet-abonné's„045
Bureau: LANGE VORST5TRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Cl
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X.berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
(Slot.)
Hoe nu de vorst hel algemeen wel-
z ij n tegen de beletselen, die hel ontmoet,
moet verdedigen, ging de heer Van Dalsum
uitvoerig na. Zoo moet hij b.v. ©r voor
zorgen, dat de openbare machten, die in
zijn naam administreeren, immer regel
matig in functie zijnen dat de open
bare machten de wetten en niet eigen
welbehagen uitvoeren; hij moet beloonin
gen en straffen voorschrijven voor hen,
die nakomen of overtredenhij moet zijn
volk verdedigen tegen buitenlandsche vij
anden; daarom mag men zich niet op
sleeptouw laten nemen door een regee
ring, die de innerlijke kracht van het leger
verzwakt.
De vorst moet ook ontwikkelen het al
gemeen welzijn, wat hij doet door mis
bruiken te verbeteren en begane fouten
te hersbellen ©n dit in een richting van
harmonieuse eenheid, wat voor den tegen-
woordigen tijd wil zeggen de richting van
praktische volksactie; in de richting van
ineer recht en meer liefde onder de men-
schen.
De mensch heeft een dubbel doeleen
aardsch, en een eeuwig.
Daarom heeft de Staat de tijdelijke macht
en de Kerk de geestelijkebeide machten
zijn van goddelijke instelling. Evenals 'I. lij
delijke doel van de menschen onderge
schikt is aan het bovennatuurlijke', zoo
ook is het gezag van don Slaat onderge
schikt aan dat der Kerk. En wanneer men
de geschiedenis ter hand neemt, dan moet
men erkennen, dat de volkeren er slechts
bij verloren hebben, zoo hunne hoofden
zich onafhankelijk maakten van den Paus.
Men weet tot welk schaamt-loos despo
tisme de volken tot op onzen tijd zijn
(en prooi geworden; hoezeer de Staat ge
bukt gaat onder den zwanen druk van
liet militairisme, wat een natuurlijk ge
volg is van de internationale rechtsleer,
dat het. volkenrecht niet wordt beheerscht
door het recht, en dus is van zedelijke
orde, maai' door de stoffelijke belangen,
en dus een vraagstuk zijn zou van be
geerlijkheid en macht.
De Paus is door zijn ambt de aange
wezen scheidsrechter in internationale ge
schillen. Verder ging spr. na de bestem
ming van het burgerlijk en geestelijk ge
zag en leest daarbij den brief voor door
den Paus, geschreven aan kardinaal Fi
scher, waaruit blijkt, dal de Kerk in alle
wereidsche zaken den leek volkomen vrij
laat, als vallende onder het burgerlijk
gezag.
Dit. burgerlijk Staatsgezag bestuurt de
onderdanen, opdat deze zich de uiterlijke
goederen kunnen verschaffen, om een
deugdzaam leven te leiden. De onderdanen
moeten zichzelven deze verschaffen, om-
dal op ieder den plichl rast door arbeid
in zijn onderhoud te voorzien, omdat het
bizonder eigendomsrecht een natuur
recht is.
38).
„De beklaagde is onschuldig", zeide de
detective met. krachl,,ik durf daarvoor bij
u in te staan, en zoo gij daarvan nog niet
geheel en al zeker zijt, kunt gij hem op
vrije voeten stellen, tegen een borgtocht,
dien zijne vrienden alhier gaarne voor hem
zullen storten".
„Gij dringt al zeer sterk op zijne on
schuld aan", mompelde het hoofd der po
litie verbaasd„Ik zou mij daarover niet
verwonderen, zoo gij wat langer met de
zaak belast waart geweest, maar nu
„Er is somtijds slechts een oogenblik
toe noodig om een schijnbaar ondoordring
baar weefsel te doorzien. Deze gansche,
schijnbaar zoo ingewikkelde geschiedenis,
zal dan ook, vooral met behulp van den
gevangene, die niets vuriger verlangt dan
er zich met hart en ziel aan te wijden, ge
makkelijk door een mijner jongere collega's
tot klaarheid gebracht kunnen worden.
Voor mij zou Jtel zu'.k eene beuzeling we
zen, dat ik de vrijheid neem, mijnheer,
u te verzoeken mij tot eene andere lastiger
taak te gebruiken".
Silvian had op tuchtigen toon gesproken,
maar de uitdrukking van zijn gelaat had
iets vreemds, dat zijn in bet vak gerïjpten
Hoewel dus het gezag geheel bestuurt,
moet in het doel der maatschappij toch
elk harer leden persoonlijk daartoe mee
werken. Indien de Staat niet was bestuur
der, maar uitdeeler der uiterlijke goede
ren,. zooals het zou zijn in den socialis-
tischen staal, dan moest ieder in aSes en
nog wat de hulp inroepen van het Staats
gezag. Nu is de loop van zakenlo. men
zorgt voor zich zelven; 2o. waar men dit
niet alleen kan vereenigt men zich met
anderen; 3o. waar ook de vereeniging dit
doel niet kan bereiken, doel men een be
roep op den Staat; 4o. de "Slaat oefent
ook zonder te worden gevraagd, zijn taak
uit, van socialen vrede.
Zoo komen alle krachten tot hun recht,
en is er samenwerking en wisselwerking
tusschen gezag en onderdanen. In den
oonstitutioneelen staal, is ei' ook tusschen
gezag en onderdanen wedeTkeerige ver
tegenwoordiging. Daardoor is ook gezag
bij de onderdanen vertegenwoordigd in de
ambtenaren. Ook deze moeten het alge-
me e n b e 1 a n g dienen. De vertegenwoor
digers, die het gezag controleeren, wor
den aangewezen door de kiezers; in die
vertegenwoordiging zijn verschillende rich
tingen. Feitelijk zijn er slechts twee, n.l.
het beginsel, dat allo gezag van God komt
en men mitsdien rekening moei houden
met Gods ordening in de maatschappijen
hetbeginsel, da.1 het gezag slechts is een
menschelijkö instelling. De middelen om
tot bereiking van het doel te komen zijn
onderwerpen van beleid, welk beleid om
schreven wordt in een program, hetwelk
noodig is, opdat de kiezers weten, waar
aan zij zich bij hunne keuze hebben te
houden.
Maar men moet onderscheiden, of de
meeningen, in dat program geuit, ernstig
zijn of niet; men moet zien of de meenin-
gen van het program hij een vertegenwoor
diger, bevestigd worden door eigen daad
en voorbeeld.
De sociale werkzaamheid moet vooraf
gaan ,aan de politieke werkzaamheid.
En al moge de politieke bedrijvigheid,
als uitoefenende een uitgebreid gezag dn de
orde der dingen, liooger zijn, daar deze
is grooter in zorgen en verantwoordelijk
heid, de social© bedrijvigheid is meer be
vorderlijk voor den eigen inwendigen
vrede.
b..
Gef op t?
Tegen ons beweren, dat de hoeren ge
fopt. uitkomen, stelt men over, dal in bef.
curieuse liberale stembus-repertoire van
1905 tegenover elkander stond uitgerekend,
wat de boeren naar het tarief en naar
Treub's ballon aessai (proefballon) zou
den te betalen hebben.
Wat bewijst dit?
Hoeveel boeren hebben dit curieuse boek
gelezen
Neen, wat beslist is de locale pers, de
zwerm strooibiljetten, de advertentiën, de
aanplakbiljetten, en hetgeen op de mee-
loehoorder niet ontging en nieuwsgierig
maakte.
,,Hoe heb ik het nu met u?" vroeg hij,
hem strak aanziende„Aan een dergelijk
verzoek van uwe zijd© ban ik Iniet gewoon.
Integendeel, wanneer vroeger eene op
dracht. wat. al te gemakkelijk naar uw zin
was, kwaamt gij hier pruttelen tegen de
weinige sluwheid van uw prooi, maar
voegdet gij er lachend hij dat gij uw taak
des te eerder zoudt vervullen om spoedig
heter troeven in handen te krijgen. Hoe
zijt gij op eenmaal zoo veranderd?"
„Wat zal ik u zeggen, mijnheer, ik wordt
oud en krijg de gebreken mijner jaren. De
eerzucht verteert mij.
„Dal. is altijd uw hoedanigheid geweest,
vriend, maar in uwe betrekking is dat
veeleer eene deugd da,n iets anders".
„Voor deze za,ak zou Johan Murphy juist
berekend zijn
„Hel spijt mij, doch Murphy is zooeven
naar Edinburg gezonden".
„Elfringstone dan
„Tot mijn leedwezen acht ik niemand
daartoe geschikt dan u", klonk het droog
jes weg.
Silvian was heel zijn leven lang een
voorbeeldig beambte geweest. Heden voor
het allereerst had hij het gewaagd een
zijner meerderen te verzoeken een eens
gegeven bevel in te trekken, ofschoon de
pijnlijke uitdrukking van zijn gelaat zich
nog slechts sterker afteekende, zeide hij
tings gezegd is.
Dat boek kan dus veilig blijven rusten,
ook al ware het vermakelijk, eens na te
cijferen, hoe in dal boek de twee reke
ningen zijn opgemaakt.
De vraag is, hoeveel hoeren zijn er ge
weest, die geweten hebben, die er op ge
rekend hebben, dat ze nu in de belas
ting zouden komen.
Waar dan nog bijkomt, dat ze in de
tabak ook zullen moeten meebetalen, want
boeien rooken sterk. Om nu nog niet eens
te spreken van het duurder gedistilleerd,
waar heel veel boeren ook geregeld ge
bruik van maken, al zal 'tons een voor
deel dunken, als ze voor het slokje een
stokje steken. (Stand.)
FRANKRIJK.
Men gaal. nog steeds met het heilig
schennend werk der inventarisaties voort.
De bisschop van Beauvais beeft aan
de pastoors doen weten, dat reliquieën
moeten worden beschouwd als zuiver
geestelijke kostbaarheden en dus in geen
geval behoeven te worden voorgelegd aan
de ambtenaren, maar door de pastoors
met medeweten van den bisschop kunnen
worden verborgen.
De bisschop van Orleans heeft aim zijn
geestelijkheid voorgeschreven, de gebeden
in tijden van vervolging contra perse-
cutores et mate agentes te zeggen, en
hun erop gewezen, dat hierbij geen sprake
is van toorn, maar alleen van medelij
dende gevoelens jegens de verblinden, die
zich op dwaalwegen bevinden.
Te Plouguerneau zijn de inbrekers te
ruggekeerd met. 150 man versterking. De
cnder-prefecl zeide tot den pastoor:
„Uw goddelijke meester heeft aanbevo
len aan den keizer te geven wat des kei
zers is en aan God, wat God toekomt."
„Inderdaad", zeide de pastoor, „maar nu
komt de keizer zich meester maken van
wat aan God behoort. Ik zal pogen, mijne
parochianen tot bedaren te brengen."
En de pastoor moest, lang spreken in
't Bretonsch met de gewapende boeren,
oni dezen ovier te halen hun verzet op te
geven. Toch werd nog meer dan één arm
tegen de soldaten opgeheven, toen zij de
kerk openbraken, en zonder de aanwezig
heid van den pastoor hadden zeker bloe
dige tooneelen plaats gehad.
Te Bohars boden de geloovigen insge
lijks wanhopig verzet. Men hield den
pastoor aan en wilde hem met geweld
naar de gevangenis sleepen, maar toen
werd de houding der boeren zoo dreigend;
dat de prefect het raadzaam oordeelde
den pastoor los te laten.
In de departementen Morbihan en van
de beneden-Loire durft de regeering haar
plannen niet doorzettenze verklaart de
inventarisaties voor geschied.
De minister van justitie heeft een wets
voorstel voorbereid, waarin de eedsformule
van de burgerlijke rechtspraak gewijzigd
op eerbiedigen toon
„Het. zal geschieden mijnheer".
Zijn chef stak hem de hand toe.
„Nu herken ik u weer", sprak hij vrien
delijk: „En daar ik u toch gaarne genoegen
doe, zal ik zorgdragen dat de gevangene
reeds morgen in. vrijheid worde gesteld.
Breng mij in dein loop van den ochtend de
schriftelijke opgave der gronden welke gij
voor zijne onschuld hebt aan te voeren,
en ik zal het aanstonds met den rechter
klaar spelen. Goeden nacht thans".
Silvian nam afscheid van hem, en wilde
zich verwijderen, maar het hoofd der po
litie hield hem terug
„Nog één woord, ik vergat u te vragen
of er niets bekend is omtrent den naam
van den man die door Ernst Nieuwenheim
gedood werd".
„Niets met zekerheid althans".
„Gij schijnt te aarzelen?"
„Omdat zijn gelaat mij een oogenblik
bekend voorkwam; maar de man aan wien
hij mij herinnerde moet al jaren gestorven
zijn, en dooiden rijzen niet uitdhun graf óp".
„Wie was die man?"
„Een Iersche samenzweerder".
„Zijn naa,m?"
„Eduand O'Conneil".
„Ik herinner mij niet ooit. van hem te
hebben hooren spreken; nogmaals goeden
nacht, en zorg dat ik spoedig nieuws van
u hoor. Als gij aan het werk zijt, volg
ik de ontknooping eener zaak met evenveel
wordt. Alle toespeling op den godsdienst
zal er worden uitgeschrapt.
De sectarische bent gaat langzaam maar
zeker vooruit om haar „ideaal", de ont
kerstening van Frankrijk, te bereiken.
Misdadige kinderen. Het aantal
jeugdige misdadigers in Frankrijk neemt
ontzettend toe. In 1850 waren er 13000
misdadige kinderen. Nu zijn er 30000, ter
wijl de bevolking nauwelijks is toegeno
men. Het alcoholisme, zoowel bij de ouders
als bij de kinderen zelve, zal wel de
hoofdschuldige zijn, en het beroemde stel
sel om door weinig kinderen meer zorg
te kunnen besteden aan het tweetal.
ITALIË.
Weer is in Rome een bom geworpen,
ditmaal bij de St. Andreaskerk; ook nu
weer werd geen schade aangericht, wel
ontstond een paniek, maar toen niemand
gewond bleek, kwam het publiek weldra
tol rust.
Maandagmiddag om half vier verliet de
koning van Griekenland met zijn dochter
Maria en drie heeren van het gevolg in
twee gesloten landauers van de Grieksche
legatie naar het gebouw dezer legatie te
Rome, tot het brengen van een bezoek
aan Z. H. den Paus. De Italiaansche. troe
pen stonden langs den geheelen weg ge
schaard tot aan het Vaticaan. Daar wer
den den koning door de pauselijke troe
pen de militaire eerbewijzen gebracht. Z.
M. begaf zich naar de kleine troonzaal,
waar de Paus hem tegemoet trad en de
beide souvereinen zich ongeveer 20 mi
nuten met elkaar onderhielden. Na de
voorstelling van het gevolg, legde de ko
ning een bezoek af bij den kardinaal Mer
ry del Val. Z. M. dispenseerde den kardi
naal van het brengen van een tegenbezoek.
AMERIKA.
De correspondent van den „Figaro" te
New-York houdt vol, dat. de socialistisch©
burgemeester Schmitz van San Francisco
aldaar bij zijn terugkomst uit Londen ge
arresteerd is onder beschuldiging van aan
verschillend© houders van verdachte hui-
Zen sommen te hebben afgeperst van
in Hollandsch geld 2500 a 3000 gul
den. Volgens dezen zegsman is San Fran
cisco letterlijk de prooi van de socialis
tische administratie en weet men daar
zelfs te vertellen van een werkman, wien
zijn postje als gemeenteraadslid binnen
twee jaar tijds emolumenten heeft opge
leverd ten- waarde van zeven millioen gul
den Het is daar één en al omkooperij
en de socialistisch© club, die het bestuur
der stad in handen heeft, tracht Tammany
Hall te New-York naai' de kroon te ste
ken. De stad is geworden tot een waar
nest van bandieten, zoodat .men de,s avonds
ter nauwernood durft uitgaan.
De verwarring, die er nog altijd te Sa.n
Francisco heerseht tengevolge van de aard
bevingen, begunstigt natuurlijk de schur
kenstreken en malversatiën van het ge
spuis van allerlei 'rang en stand ten zeerste.
belangstelling, als gold het een ingewik-
kelden roman".
Ernst bracht inlusschen onvergetelijk
droevig© uren in de gevangenis door. Het
was niet dat hij in verzet kwam tegen
zijne gedwongen afzondering of opsluiting;
hij twijfelde er geen oogenblik aan of zijne
onschuld zou spoedig door een ieder er
kend worden; maar de gedachte aan het
ontzettende lot dat Maurits getroffen had;
de wetenschap buiten machte te zijn ook
slechts de minste poging' aan te wenden
om het leed zijner weduwe te verzachten
of haar eenig uitzicht te openen dat haar
echtgenoot weldra gewroken zou zijn, dat
zij zelve niets van zijne vijanden zou be
hoeven te vreezen, deed hem zijne werke
loosheid vloeken en kwelde hem als eene
marteling. Maar dit was nog niet hef 'eenige
wat hem pijnigde. Telkens verrees voor
zijn geest het beeld der vrouw die op
eenmaal zijne ziel had betooverd; zag hij
de vreedzame kleine hoeve weder in haar
donzen wintertooi; hoe ver lag die rustige
woning niet verwijderd van die buitenwe
reld Onder aile andere omstandigheden
zou hij er haar dierbaar leven nergens
zoo veilig geacht hebben als daar; dag
en nacht omgeven van de trouwe zorgen
van Lodewijk Holm en zijne dochter. Maar
tegenover de vijanden die zich zoo onver-
biddellijk betoond hadden, die voor niets
terug waren gedeinsd, heteekende eene
dergelijke wijkplaats zoo goed als niets.
Tweede Kamer. Kwart voor 12 wa
ren er gister niet genoeg leden. De zit
ting wordt geschorst tot 12 uur.
Behandeld wordt, de begrooting Surina
me 1907. De heer v. Vuuren .prees het
beleid van den gouverneur, inzake bezuini
ging en diens maatregelen betrekkelijk
den landbouw, bestrijding der cacaoziekte
en in het belang der zedelijke verheffing
der ambtenaren; hij juichte de bekende
circulaire toe en hoopte dal die indruk
zou maken. Hij hoopte dat de ambtenaren
welke niet aan den wensch van den gou
verneur voldoen, zouden gestraft worden,
en de maatregel zo-u worden doorgezet.
Hij prees ook de maatregelen inzake
onderwijs, en drong aan op de instelling
van gemeenteraden en ook bij uitvoering
van werken, werkkrachten zouden ge
nomen worden uit de bevolking en geen
Europeanen.
De heeren v. Bijlandt en v. Kol dringen
aan op een zuinig financieel beleid. Eerst
genoemde laakte zeer de roekelooze wijze
waarop met de wachtgelden en pensioenen
wordt omgesprongen. Hij drong aan op
bestuurs-reorganisatie en decentralisatie
van bestuur, en op verandering van het
stelsel van aanbestedingen als dringend
noodig, alsmede voorzichtigheid bij den
aanleg van productieve werken en bij de
aanstelling en uitzending van ambtenaren.
De maatregelen lol zedelijke verheffing en
ter bevordering van den landbouw juichte
Spr. toe; echter betreurde hij de niet-op-
richting van een gouvernements-suiker-
fabriek. Spreker drong aan op practiscbe
exploiteering bij den mijnbouw en meer
hygiënische voorzorgen voor de bevolking.
Be Minister van Koloniën dankte voor
de hulde aan het beleid van den gouver
neur-generaal, hoopte dat de Nederland-
sche scheepvaart nog meer van den uit
voer der bacoven zal profiteeren. Emigratie
van Javanen en hunne goede behandeling
zal worden bevorderd. De oprichting van
eeii gouvernements-suikerfabriek wordt
in strijd met de suikerconventie geacht.
Inzake 'Lzedelijk 'tpeil worden wijzigingen
in het Strafwetboek voorbereid. Omtrent
verdere bezuinigingen moet. bet resultaat
van bet onderzoek door de ingestelde com
missie worden afgewacht. Instelling van
gemeentebesturen zou leiden tot een groote
uitbreiding van het ambtenaars-corps.
Naar regelmaat in de tractementsregeling
en regeling der verloven zal worden ge
streefd.
Na discussie wordt de begrooting zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Aan de orde komt de Algemeen© Staats-
begrooting voor 1907. Het wetsontwerp
tot wijziging der bevoegdheid en de saam
stelling van den Raad van State, voor
namelijk tol. toekenning van een beslis
sende stem aan den Prins der Nederlanden,
werd aangenomen. Togen stemden alleen
de socialisten.
In de maand December zal ook des
Maandags en Zaterdags vergaderd wor-
Het was als het nest eener boschduif,
waarop de zwarte roofvogels onbelemmerd
neerstrijken, en zoo vaak de uitputting
nem eenige oogenblikken in deed sluime
ren, droomde hij va,n donkere, reusach
tige gestallen die om het huis beenslopen,
en de voordeur bestormden. De grijsaard
snelde toe om de zijnen te verdedigen;
hij werd omver geworpen als een veder.
Ook Anna bood vruchteloos weerstand,
en teniaatste naderden zij het vertrek van
hun rampzalig slachtoffer
Dan ontwaakt de jongeling met een ge-
smoorden kreet, en bleef hij geruimen tijd
overeind zitten om niet weder ten prooi
te geraken aan eene soortgelijke nacht
merrie, totdat de uitputting hem weder
in deed dommelen en de sombere visioe
nen hem op nieuw achtervolgden.
0! Dait hij zijne onrust niet mocht stil
len, dooT van het eerste oogenblik zijner
in vrijheidsstelling naar haar toe te ijlen!
Dat hij in dit vreemde land zou moeten
blijven, en haar nog langer aan haar lot
overlaten! Het is waar, de vriendschap
die hij steeds voor 'Maurits gekoesterd had,
gebod hem dit, en hij zou zich wel wach
ten voor dien heiligen plicht terug te dein
zen; maar behoefde de levende niet meer
dan de doode zijn toewijding en steun?
"(Wordt vervolgd.)
