[in Superieur
Comité
mantels
uevaar" is
Melksuiker.
Zaterdag 27 October 1906.
Tweede Jaargang.'
Verschijnt elk» MAANDAG-JVOENSDAG- n VHIIDMHD.
&UITENLAND.
BINNENLAND
eeschextracf
ifoomhout
Zagerij
Schaverij.
jg Teskenen.
iraband.
WAALWIJK.
rken, Arnhem,
in dit Blad.
burg de collectie
eri kzee,
IK's BANK.
geld
p van Effecten.
aorgtocht.
HENDRIKSE.
JN.o, 123.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Korte Inhoud Zondagsblad.
Van onze Eilanden
idige analyse van Dr.
li Dr. J. A .T. Tonklla
chextract. Ze bevat
I 3.3% stikstof en is af-
|te Kenmerich fabrieken.
:e prima merken.
1 roer ken, Arnhem
an Comestibles.
frstrooiniiig van IS
en opgave hebben
pdlg mogelijk zich
rovineiaal (.ouiilü,
|en geleden schade.
'Utvangeu worden,
|onien.
Voorzitter,
penningmeester.
zich te bekwamen in
J teekenen vervoegen
AN DE WEERT,
|at, Goes.
lessen a.S. Vrijdag,
pan 6—9 uur.
erzekering op 't leven.
rericht 8 Maart 1843.
Koninklijk Besluit
1895, No. 41.
ie/ijk kapitaal f300.000.
904: f I.374.679.625.
gevraagd.
I. G. DE ZAAIER
1. A. J. TONELLA
edici en scheikundigen
re volkomen zuiverheid
erfrouwbare merk.
te bus 90 ets,
25 ets.
- Depot:
an Comestibles.
b.
in f 50.—,
jbaar bi}
ret hotel de Kinderen
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant,0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.37V2, voor niet-abonné's"045
IBureau: LANGE VORST5TRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Platen: Mijnongeluk- in Engelandde
troebelen op de wedrennen te Long-
champs; begrafenis van generaal Kodama;
de Londensche lordtmayor te Parijs; feest
te Bergen-op-Zoomde opstand op Cuba;
Kakadorus; spoorwegramp in Italië; de
nieuwste Nederl. torpedobootende
nieuwe ophijschkranen aan „de Schelde"
te Vlissingen; de aardbeving in Chili
met. tekst.
Feuilleton: de twee parelvisschers.
Eèn tekort in Zeeuuisch-Vlaanderen.
Wijilezen in het „Huisgezin":
„In Zeeuwsch-V-laanderen schijnen
nog altijd sommige katholieken er om
trent hun politieken plicht zonderlinge
begrippen op na- te houden.
Bekend is, dat in het Kamerdistrict
Hontenisse keer op keer- katholieke
stemmen worden uitgebracht op den li
beralen oandidaal, in plaats van op den
katholieken.
Bekend is evenzeer, dat' in het Ka-
merdistriet' Oostburg de liberale afge
vaardigde mr. Hënnequin bij iedere pe
riodieke verkiezing'op den steun en de
stem van katholieke kiezers kan reke
nen.
En- nu onlangs bij de Statenverkie
zing in het'district-Sluis, werd, terwijl
dé R; K-. kiesvereeniging een katholiek
tot candidaat had gesteld, de aanbeve
ling voor dén candidaat der liberale kies
vereeniging mede-onderteekend door
een bestuurslid van dè R. K. kiesver
eeniging, afdeeling IJzendijke.
Dit laatste feit doet opnieuw vragen of
er dan geen middel is om de katholieke
kiezers in dien uithoek van ons land tot
gezonder politieke inzichten te brengen.
Er moet aam de werkdadigheid en
de bewustheid'van het politiek leven en
aan de katholieke organisatie tóch wel
wat haperen, wanneer zich daar telkens
verschijnselen voordoen als wij boven
aanstipten:"
Wat. hier het „Huisgezin" schrijft,
lieeft mem reeds voor; dagen kunnen lezen
nu ons blad.
Inderdaad, de toestanden in Zeeuwsch-
Vlkanderen zijp ongezond; en het wordt
hoog. tijd, dat de politieke dampkring daar
gedesinfecteerd wordt.
Zeker, de organisatie laat te wenschen
over, en dè persoonlijke invloed van de
candidaten doet de weegschaal naar links
overhellen.
Mem stemt den liberalen candidaat om
zijn populariteit, en wegens behulpzaam
heid jegens behoeftigen en den boeren
stand.
Men denke maar aan de namen van
Deinse en Hennequin.
Maar nog een oorzaak van den ongezon
den toestand is verdeeldheid onder de
Katholieken zelf.
Daar bestaat in Zeeuwsch-Vlaanderen
een betreurenswaardige verdeeldheid lus-
schen de Katholieken van de zoogenaamde
„ZeLandiaddiek" en onze geloofsgenooten,
die met de richting en de bedoelingen dezer
groote heeren" niets van doen hebben.
Aan wie hier dé schuld is, laten we in
't midden, maar vast staat, dat zoo een
candidaat gesteld wordt, die behoort tot
wat „de kliek" genoemd' wordt, er véle
Katholieken zijn, die er feestelijk: voor dan
ken hun stem op dien candidaat uit te
brengen.
Die toestand moet ophouden te bestaan
maart een knap man zal liet zijn, die orde
en reinheid zal brengen in dezen dub
belen Augiasstal.
Een goed middel om althans eeniger-
mate verbetering te brengen in de ongure
verhoudingen, en de organisatie te
sterken, war» de totstandkoming van
een Provincialen Bond van R. K. Kies-
vereenigingen, mits die Bond LEI
DING van zich kunne doen uitgaan.
Maar juist tegen die leiding van een op
te richten Bond, tegen 'n zweempje van
macht, daar moeten klaarblijkelijk de hee
ren uit Hulst en omstreken niets van
hebben.
Zoo het toch in 't algemeen reeds ge-
wenscht is dat van een provincialen Bond
van kiesvereenigingen leiding uitga, hoe
veel te meer is dan leiding dringend nood
zakelijk voor een Bond in Zeeland, waar
toestanden als boven beschreven voor
komen 1
Wij, hopen, dat van Middelburg nu
spoedig uitga de oproep ter vergadering,
waarin ,over het lot van een provincialen
Bond van kiesvereenigingen moet. worden
beslist.
De totstandkoming hangt af van de cen
trale Hontenisse (zetel Hulst).
Mocht deze centrale op het door haar
ingenomen standpunt star blijven staan,
dan kunnen wij verzekeren, dat de oprich
ting groot gevaar loopt, en dan spreken
wij nog eens nader een zekeren H., die
destijds tegen ons in, in „het Hulster
blad" beweerde, dat de centrale Honte
nisse geneigd was de totstandkoming te
helpen bevorderen.
Die H. scheen niet te weten, dat men „in
beginsel" vóór iets zijn kan, en toch van
dat „iets" niets hebben moet.
Neutraliteit.
Door verschillende Katholieken wordt
het' dagblad „d:e Telegraaf" nog
steeds beschouwd als te behooren tot de
neutrale bladen, die ze gerust kunnen
lezen.
Mag er al, zeggen ze, een enkele maal
een luchtje zijn aan den inhoud der
„Nieuwe Ro 11. Couran t", „de Tele
graaf" is toch heelemaal onschuldig.
Om onze geloofsgenooten, die zóó den
ken, van ongelijk te overtuigen, deelen we
twee beschouwingen mede uit de jongste
nummers van het zoogenaamde „neutrale
dagblad".
De eerste beschouwing gaat over het
bekende werk van Dr. Nouwens, over den
Middenstand.
In een critiek.daarop wordt beweerd, dat
alle middenstanders, zonder onderscheid
van godsdienst zich in honden moeien ver
eenigen.
Als men nu weet, dat het Doorluchtig
Episcopaat zulks niet wenscht, en alleen
heil ziet in Katholieke middenstands
bonden, dan staat het vast, dat de criti
cus in „de Telegraaf" buiten de neutrale
zóne is gegaan en een stelling heeft ver
kondigd, niet te rijmen met de Katho
lieke overtuiging.
De tweede „neutrale" beschouwing vin
den we in het ochtendblad van Donderdag,
waarin een oordeel wordt uitgesproken
over het pasgeboren Fransche ministerie.
Nil weet men ook uit ons jongste
nummer wat voor anti-clericaal en pa
penvreter de minister-president Clemen-
ceau is.
En wat is nu het oordeel van'den neu
tralen schrijver in de „neutrale" Tele-
g raaf?
Niets meer of minder dan dat „de mee
ning van Clemenceau lang de slecht
st© wiet is".
Dat noemt men onzijdigheid!
Uit. deze twee staaltjes van onzijdigheid
kan men leeren dat neutraliteit een on
ding is; en van deze „neutrale" pillen van
den „Tèlegraaf'-schrijver kan mogelijk
voor de lezers van dit blad een gezonde
digestie uitgaan.
FRANKRIJK.
Iets nieuws ten opzichte der Kerkver
volging is, dat burgerlijke gemeenten eere-
dienst-vereenigingen gaan vormen.
In een interview over de. cultusvereeni-
ging door den gemeenteraad .van Auch
gevormd, zcide mgr. Enard, bisschop
van Auch, aan M a i z i r o van den G a u-
1 o i s, dal hij formeel zijne geestelijken op
straffe van interdictie zal verbieden op
welke manier ook hunne diensten te ver-
leenen aan dergelijke cultusvereenigingen.
Op den dag, waarop de eeredienstver-
eeniging van Auch in ,het bezit zou tre
den van de kerken, moeten onze priesters
zo verlaten zei Z. D. H. Dat is overigens
het doel der vrijmetselarij, om later tot het
volk te kunnen zeggen„Zie, wij hebben
de kerken gered, zij zijn open voor u,
maar de priesters weigeren u op bevel
uit Rome, den troost die u dierbaar is".
Niemand zal zich overigens daardoor laten
bedriegen. Wij zullen nogmaals de geloo-
vigen inlichten.
De gemeenteraad van Romans, depar
tement Dröme, had voor ©enigen tijd de
zusters, die als engelen-van-liefde op de
ziekenhuiszalen gewerkt hadden, verban
nen. In haar plaats zouden wel leeken-
verplegers komen, flie het werk evengoed
zouden kunnen doen.
Pas zijn deze heeren nu echter in dienst
of ze zijn reeds aan 't staken geslagen I
De zieken lieten ze heel gewoon aan hun
lot over om kalmpjes sigaretten te gaan
rooken en .te wachten tot het gemeente
bestuur aan hun eischen en verlangens
gehoor zal hebben gegeven. Gelukkig heb
ben voorloopig eenige verpleegden, die een
beetje herstellend waren, den dienst van
ziekenzorgers op zich genomen, maar dat
is natuurlijk maar half werk, zeer ten
nadeel© van de andere verpleegden.
De zusters zouden niet gestaakt heb
ben, maar, .ziet u, die dachten tevens om
de geestelijke belangen van de zieken en
daar moest men niets van hebben!
Parochies zonder priester. De
„Semaine-réligieuse" van het bisdom Aire
brengt het bericht, dat gedurende het a.s.
feest van Allerheiligen meerdere parochies
van het diocees van alle geestelijke hulp
verstoken zullen zijn, daar de Pastoors
en Kapelaans onder de wapenen geroepen
zijn om hun tijd van 13 en 28 dagen uit te
dienen.
ITALIË.
Een geschenk aan Z. H. De Ka
tholieken van San Paolo in Brazilië zullen
binnenkort aan den H. Vader eenige prach
tige geschenken sturen, waaraan meerdere
Braziliaansche zilversmeden nu nog de
laatste hand leggen. Het is een betuiging
van dankbaarheid jegens Z. H., omdat
hij mgr. Acoverde, oud-bisschop van San
Paolo tot de waardigheid van 't Kardina
laat heeft willen verheffen.
Onder andere voorwerpen wordt voor
al geroemd een prachtig boek van zuiver
goud uit twee bladzijden bestaande. Op de
eerste bladzijde, die tevens als omslag
dient, is eem tiara uitgedreven met sma
ragden en robijnen omzet, en relief is
daaronder de beeltenis van den Opperher
der der Kerk opgewerkt. Op den rug is
een buitengewoon groote steen ingezet als
symbool van do tropische zon. De tweede
gouden bladzij bevat een opdracht en een
landkaart van Brazilië. De staten zijn aan
gegeven door diamanten van verschillende
nuanceering, terwijl een groote zeldzame
steen van 'teerste water de hoofdstad ver
beeldt. De minister van Buitenlandsche Za
ken Rio Branco zal de geschenken aan Z.
H. aanbieden.
Het is een nieuw bewijs van de goede
verhoudingen, die er tusschen Brazilië en
den H. Stoel bestaan.
De H. Vader schijnt een paar dagen lich
telijk ongesteld te zijn geweest.
Nog eenige voorzichtigheid wordt be
waard in zake audiënties.
RUSLAND.
Een troep gewapende ruiters heeft te
VVladikawkas een aanslag op een juwe-
lierswinkel beproefd, na eerst het publiek
door een salvo uit d© straat verjaagd te
hebben. De roovers drongen binnen, ver
wondden den eigenaar en plunderden den
winkel vervolgens. Ontboden soldaten
vuurden op de roovers, van welken geen
enkelen evenwel geraakt werd, wel van
de menschen op straat. De schelmen ont
kwamen allen.
Een duizendtal soldaten van de reserve
zijn gerecruteerd om de stations van de
lijn St. PetersburgMoskou te bescher
men.
Een gerucht gaat in de militaire krin
gen, volgens 'twelk troebelen zouden zijn
uitgebroken onder het militaire element te
Karbin, waar een groote tuchteloosheid
heerschen moet.
Men heeft veertien leden van de strijd
bare socialistische organisatie ter dood ver
oordeeld. Ze waren Zaterdag bij een op
stootje te Warschau gevangen genomen.
Er wordt daar weer een algemeen© sta
king verwacht.
In een gevangenis te Moskou heeft men
den sedert weken gezochten bankroover
ontdekt, die indertijd den aanval op 't kan
toor van dé credietmaatschappij te Moskou
aanvoerde, doch later wist te ontvluchten.
Hij'bevond zich in voorloopige hechtenis
wegens diefstal met braak in een dorps
kerk en noemde zich Prokofiew.
Dinsdagavond hield een agent van po
litie te Petersburg een troep zeelieden aan,
waaronder twee luitenants ter zee, die luid
ruchtig de Marseillaise zongen. Een van
hen sloeg daarop den agent in het gelaat.
De beid© officieren zijn gearresteerd. Ge
durende den geheelen dag en nacht van
eergisteren hebben te Petersburg talrijke
arrestaties plaats gehad, en patrouilles
doen opnieuw de ronde.
De stakingen breiden zich uit in de fa
brieken van den Oeral. Voornamelijk in
de groote metaalwarenfabriek te Syssert
heerscht levendige agitatie.
Bij het bezoek van den gouverneur van
Jekaterinoslaf aan het dorp Pokrowski in
het district Mariopol, stelden de boeren
op brutalen toon den eisch ontheven te
worden van de bewaking der staatsslijte-
rijen tegen anarchisten en andere geweld
plegers. D© gouverneur weigerde, waarop
de menigte de ruiten in het gemeentehuis
inwierp en het vertrek van den gouverneur
poogde te beletten. Een uit Mariopol ont
boden sotnie kozakken herstelde de orde.
De gouverneur zette daarop zijn inspectie
reis voort.
Te Wilna zijn 200 soldaten in hechtenis
genomen wegens revolutionaire woelingen.
Zij zijn naar de vesting Thonvalki ge
bracht.
Oesters. Ter aanvulling aa,n een be
richt omtrent het oestergebruik wordt uit
den Haag gemeld:
De verschijnselen van ongesteldheid,
ontstaan door het gebruik van Nederland-
sche oesters, hebben zich voorgedaan uit
sluitend na het gebruik van oesters af
komstig uit de. te Bergen op Zoom
aanwezige putten, en de oorzaak daarvan
is een plotseling ingetreden vervuiling van
het water in de haven aldaar, na het in
werking stellen der beide daar gevestigde
suikerfabrieken. Het wordt dus beschouwd
als een op zichzelf staand feit en van
voorbij gaanden aard, zooóat er geen re
den is om de Zeeuw se he oesters in
het algemeen en als zoodanig daarin te
betrekken. Bovendien is de verkoop dier
oesters te Bergen op Zoom onmiddellijk
na het bekend worden der feiten gestaakt
en hebben de betrokkenen, die daardoor
belangrijk nadeel lijden, reeds maatrege
len genomen om hun inrichtingen naar
andere plaatsen over fe brengen.
Ofschoon da overtuiging vrij wel ge
vestigd is, dat Bergen op Zoom de eigen
lijke haard is van de huidige ziekte-ver
schijnselen in de oesters, zoo mag niet
worden over het hoofd gezien, dat er nog
wel andere plaatsen aan de Scheldeoevers
bestaan, die niet geheel gevrijwaard zijn
voor verontreiniging door afvoerwater en
rioolstoffen.
Daarom zij het den consumenten op het
hart gedrukt, vooral in de naaste toe
komst van hunne leveranciers bij iedere
zending te verlangen overlegging van ©en
certificaat van onbesmetheid, dat door het
Bestuur der Visscherijen wordt afgegeven
aan de gebruikers van die putten en per-
ceelen, aan wier zuiverheid op grond van
een dagelijks voortgezet bacteriologisch on
derzoek niet behoeft te worden" getwijfeld.
Vier der te Bergen-op-Zoom gevestigde
oesterkweekers hebben besloten hun
oesterputten naar Zeeland te verplaatsen.
Uit het zoo juist verschenen jaarverslag
van het Staatstoezicht op de volksgezond
heid over 1904 blijkt dat zoowel de re
geering als de Gezondheidsraad reeds in
1904 hunne aandacht hadden gevestigd op
het gevaar van de vervuiling der oester
putten door afvalwater en rioolvocht uit
de nabij de oesterputten gelegen gemeenten
afkomstig.
De Centrale gezondheidsraad stelde een
onderzoek in en bracht aan de regeering
een voorloopig rapport uit, terwijl hij een
voortgezet onderzoek noodig oordeelde. De
inhoud van het rapport wordt niet mede
gedeeld.
Kath. Sociale Actie. Naar wij ver
nemen zal begin November door het Be
stuur van het diocesaan comité voor K.
S. A. in het bisdom Haarlem, in aanslui
ting bij, en tot nadere toelichting van de
bereids 13 .dezer verzonden korte circu
laire, een uitvoerig schrijven gericht wor
den aan |de plaatselijke comité's inzake
het initiatief flemen tot oprichting van
R. K. Middenktandsvereenigingen.
Zij worden daarom beleefd verzocht,
vóór in deze slappen te doen, dit nadere
schrijven wel .te wéllen afwachten.
E e n n i e u w e R u b r i e k. Op het voet
spoor van den directeur der „Nederland-
sche Staatscourant", die, mag men het
bericht dat dienaangaande in de pers de
ronde deed, gelooven, onder het huidig
kabinet een rubriek opende voorStaats
commissies, wenschen ook wij een nieuwe
rubriek te openen voorverworpen
wetsontwerpen.
Wij beginnen heden en hopen de rubriek
geregeld bij .te houden.
lo. 19 October. Verwerping van de ver-
hooging der Indische begrooting 1906 rooi
den terugkoop van particuliere landerijen
op Java.
2o. 23 October. Verwerping van de wijzi
ging van de begrooting van Marine 1906
kosten korps mariniers.
Zoodra de Tweede Kamer weder bijeen
is voortzetting.
GOES. Op Zuid-Beveland heerscht nog
steeds het zeer oude gebruik dat door
de winkeliers op Nieuwjaarsdag aan de
klanten, vooral de landbouwende, zoete
koek uitgereikt wordt. Eenige winkeliers
alhier deden een oproeping om Woensdag
avond in „De Prins van Oranje" bijeen te
komen, teneinde met elkaar te overleggen
over afschaffing van dat oude gebruik.
Velen hadden aan de oproeping gehoor
gegeven en in beginsel waren allen het
eens dat dit gebruik moest worden afge
schaft. Men zal over die zaak nog eens
rijpelijk nadenken om de volgende week
in de tweede'samenkomst een definitieve
beslissing te nemen.
Woensdagavond zijn alhier op het
stations-emplacement nabij dé' goederen
loods drie goederenwagens ontspoord ten
gevolge van verkeerden wisselstand of
doordat de wissel te spoedig is overgetrok
ken. Een der wagens nam een gedeelte
muur' (oploop) mee onder de goederen
loods, terwijl deze wagen zeer gehavend
werd; de stootbalk in elkaar gedrukt, een
der treeplanken onbruikbaar gemaakt, ter
wijl een der zijkanten van den wagen,
die tegen den muur der goederenloods
aankwam, van voren verbrijzeld werd. Per
soonlijke ongelukken hadden niet plaats,
Maandag 29 October zal in „de Prins
van Oranjé", een vergadering wordën ge
houden van dén Christelijken Volksbond.
Woensdagavond was de Bocht van
Genua alhier in rep en roer. Dé vrouw van
J. C. van Hese, was bezig haren man op
schandelijke wij'ze, tón aa-nhoore van' hon
derd© mannen, vrouwen en kinderén, uit
te schelden voor al wat gemeen is. Geluk
kig dat den man in normalen toestand
verkeerde, daar in het tegenovergesteld
geval ergerlijke feiten zouden plaats ge
had hebben. Nu sloeg hij alleen eenige
ruiten in. Om alles verder te voorkomen,
vroeg hij voor dien nacht onderdak bij
de politie, waaraan voldaan werd.
Woensdagavond ging alhier op den
stationsweg een paard op hol. Het dier
holde tegen een wagen waarop een vat
met. petrojeum lag. Door den hevigen schok
rolde de wagen omver en sprong het pe
troleumvat aan stukken en stroomde de
petroleum over den stationsweg. Dadelijk
zag men vau alle kanten kinderen opda
gen met potten en pannen gewapend om
de olie op te schéppen, en dit ongeval
verschafte aan nog menige huismoeder
een aardig voordeeltje. Een was zoo geluk
kig en schepte circa 18 kan petroleum op.
De berucht©! 18-jarige Maarten Ste-
ketee, die herhaalde malen met de Justitie
in aanraking kwam, en die sedert enkele
weken uit de gevangenis werd ontslagen,
schijnt tot inkeer gekomen te zijn. Met
