No. 132.
Dinsdag 16 October 1906.
Tweede Jaargang.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
MIDDENSTANDS-ORGANISATIE.
FEUILLETON.
SLAVENKETENEN.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten I 0.95
Afzonderlijke nummers a contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.371/2, voor niet-abonné's„045
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclamebericbten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
De eerste Diocesane Katholiekendag in
het Bisdom Haarlem is een beslist suc
ces geweest, schrijft het „Kath. Sociaal
Weekblad".
Goed voorbereid, uitstekend geleid, en
druk bezocht, kan hij genoemd worden
ten volle geslaagd.
Het treffend slotwoord van Haarlem's
Kerkvoogd was het waardig slot, dat het
langst en het diepst in de herinnering
zal naleven.
Daar zijn teekenen aanwezig, dat voor
de toekomst deze éene dag van groote
beteekenis zal zijn.
Het meeslepend woord van Mr. llegout,
zijn opwekking tot den Middenstand, om
uit dommelige rust en sleur eindelijk toch
op te staan, zijn striemende zweepslagen
soms, als hij sommige suffe broeders eens
tlink over den 'hekel haalde, dat moet
velen hebben opgewekt, dat moet bijblij
ven, vooral, omdat de Bisschop met
zoo groote kracht en gezag zijn woorden
onderstreepte,
„Ik hoop inderdaad, zoo sprak Mon
seigneur dat de Katholieken in mijn
bisdom, die tot den Middenstand behooren,
eens ernstig zullen nagaan, wat zij moeten
doen voor het voortbestaan en den bloei
van dien stand.
„Ik herinner hier aan een conclusie, op
den Katholiekendag te Alkmaar aangeno
men betreffende de patronaten. Wat toen
gewenscht werd, is gekomen, en er komt
nog meer.
„Ziet ik hoop, dal er thans ook
vereenigingen voorden Midden-
sta. nd zullen worden gesticht,
en nog spoediger dan de patro
naten gesticht zijn.
Waar Monseigneur aldus noemde de or
ganisatie van den R. K. Middenstand „een
reeds lang door Hem gekoesterden har-
tewensch", daar moet thans ieder recht
geaard Katholiek in het Bisdom Haarlem
het zich tot een eeretaak rekenen, eraan
mee te werken, dat die hartewensch zoo
spoedig doenlijk in vervulling ga.
Voor ons staat een aldus plechtig uit
gesproken wensch van een Bisschop gelijk
met een bevel.
En in dit geval is 't een bevel, waar
aan het een vreugde en voldoening is
te mogen gehoorzamen.
Is het dan nog noodig, daar thans nog
iets bij te voegen?
30).
„Gij twijfeldet nog aan haar- schuld",
sprak de commissaris bitter: „en thans
ziet gij het zelf, de vogel is gevlogen".
„Onmogelijk", stotterde zij, „niemand
onzer (heeft iets gehoord".
„Ga aanstonds de portierster ondervra
gen", gebood wederom de commissaris aan
zijn onderhoorige.
Deze snelde heen en bijna gelijktijdig
riep de vrouw des huizes uit:
„Ik zeide u wel, dat zij niet weg kon
zijn; zie slechts, hier* staan hare koffers
nog. Zij zou toch niet alles hebben ach
tergelaten".
„Wie weet. Als het leven op het spel
staat doet men afstand van heel wat za
ken. fk zie hier twee Amerikaansche kof
fers. Was dat alles wat zij bij zich had,
toen zij hier kwam?
„Alles; op een klein valiesje na".
„Hoe zag dat valies er uit? Ik zie het
hier nergens".
Marie Roval onderzocht te vergeefs alle
kasten en hoeken. Zij ook vond het niet
terug.
„Het was een gewoon bruin handkof
fertje. Ik kan "mij niet herinneren, dat
er iets bijzonders aan te zien was".
„En haar toiletten? Kent gij ze voldoen-
De Middenstanders in het Bisdom Haar
lem zijn laksch geweest, het kan niet ont
kend worden.
Doch dat talmen, dat aarzelen, dat al
te lang wegen en óverwegen, moet uit
zijn thans.
Nu wordt van ons gevraagd een kloeke
daad.
Wie al maar klaagt en kermt, maar niet
aanvangt met zelf voor zich de handen
eens flink uit de mouwen te steken, hij
verdient geen steun van anderen.
In Brabant en Limburg heeft zich in
enkele jaren, dank zij Dr. No.uwens' on
verdroten arbeid en het werk zijner flinke
medestanders, een krachtige Katholieke
Middens Landsbeweging on I wikkeld.
Waarom zou dat in 't Bisdom Haarlem
niet kunnen? Omdat de moeilijkheden er
grooter, de omstandigheden eenigszins an
ders zijn
Maar moeilijkheden zijn er om overwon
nen te worden. De man van daadkracht
en energie schuwt niets meer den het
loien dakje. Tegenstand en tegenspoed
stalen den wil en wekken den strijdlust.
Vooruit dan, katholieke Middenstanders I
Geen heraden nu meer, thans aanpakken.
Een weinig opgewektheid, een beetje
durf, een paar mannen van initiatief,
en vooruit zal 't gaan met ongeloofd suc
ces. Eu de Middenstandsvereenigingen
zullen komen, „spo^iger dan de patrona
ten gesticht zijn."
De een wachte niet op den ander. Klaas
denke niet, laat Piet maar beginnen. Als
de een al maar blijft wachten op den ander,
dan doet niemand ooit iets.
Éénmaal de mannen bij elkaar, late men
ze niet meer los, voor gesticht is een
Plaatselijke Aldeeling van de R. K. Hanze
in het Bisdom Haarlem!
Men mijde éen fout.
Winkeliers zijn een groot en krachtig on
derdeel van den Middenstand, doch een
onderdeel.
Willen wij das een stevige Middenstands
organisatie, men richte dan niel op zuivere
winkeliers vereenigingen.
Neen, Mr. llegout wees den te volgen
weg uitnemend aan: Men vereenige eerst
alle Middenstanderswinkeliers, klein-
industrieelen, ambachtshazen, dus, om
maar ©enigen te noemen: schoenmakers,
brood- en banketbakkers, kleermaker?, wa
genmakers, smeden, kruideniers, timmer
lieden, metselaars, stucadoors, enz. enz.
enz. al deze Middenstanders vereenige
de, om ons op te geven in welk costuum
zij gevlucht is?"
„Ja, wanneer ik de kleeren zie die zij
ach tergelaten heeft".
Op dat oogenblik keerde de agent van
politie terug.
„Welnu?" vroeg zijn chef.
„De portierster verklaart dat er van
nacht slechts één jiersoon het huis heeft
verlaten; het was omstreeks twee uur en
zij heeft niet anders gemeend, of het was
iemand die bij een der bewoners van het
huis gesoupeerd had".
„Twee uur", herhaalde de commissaris
nadenkend.
„Ziet gij wel, dat zij' het onmogelijk heeft
kunnen zijn!" riep de actrice zegevierend
uit: „Ik verliet haar egfst om half twee,
en zij zou in een half uur tijds alles tot
haar vlucht beraamd hebben Dat is niet
denkbaar".
„Dat is het ook niet; maar het bewijst
juist, dat de moordaanslag met voorbe
dachten rade gepleegd werd. Alles was
voor-uit tot de vlucht gereed gemaakt".
„Neen, neen, zeg dat niet, het zou te
vreeselijk zijnl"
„Wij zullen spoedig weteu of ik mij ver
gis", en hij gelastte den smid de zorg
vuldig afgesloten koffers open te breken.
Alles was er in de grootste orde in ge
rangschikt, evenals ln de laden der meu
bels van het vertrek; men vond linnen
goed, kleeren, maar geen enkel papier dat
tot eenige ontdekking hoegenaamd kon
leiden. Olga moest al wat van eenig belang
men in één grooten Middenstandsbond.
Daarin zal men dan vak-afdeelingen
kunnen vormeneen winkeliersgilde, een
schoenmakersgilde, een hakkersgilde, een
kleermakersgilde, enz. enz. enz.
En in die gilden zal dan de onderlinge
samenwerking, als gezamenlijke aankoop,
gezamenlijk gebruik van werkplaatsen of
machines, enz. tot stand kunnen komen,
terwijl de algenreene bond voor allerlei
verzekering (ziekte, glas, enz) zorgen kan.
Men informeere maar eens, hoe dat in
Brabant is gegaan, en met welk reeds
groot resultaat.
Ziedaar de toekomst!
Katholieke Middenstanders! Gij hebt
thans de stam van den Herder gehoord,
gij weet thans wat is Zijn harte
wensch: dat gij u in katholieke
vereenigingen vereenigt.
Die wensch worde opgevolgd, zóó dat op
den eerstvolgenden Katholiekendag in ,t
Bisdom Haarlem de Bisschop getuigen kan
van Zijn Hanze, gelijk van de Patronaten
„W at toen gewenscht werdis ge-
kom e n".
Wij van onzen kant hebben aan dit uit
nemend artikel niets meer toe te voegen
.dan den harlgrondigen wensch, dat op
elke plaats, waar zulks ook maar mogelijk
is, opgericht worde een katholieke ver-
eeniging van den Middenstand.
Het Bestuur vau het Diocesaan Comité
der K. S. A. van het Bisdom Haarlem,
heeft besloten, met medeweten en goed
vinden van Z. D. H. Mgr. A. J. Callier,
aan de Plaatselijke Co mi té's der IC.
S. A. een circulaire te richten, waarin
zij worden aangespoord hel initiatief te
nemen tot het bijeenroepen eener vergade
ring van R. IC. Middenstanders in hun
gemeente. Op die vergadering zal dan ge
tracht worden, een R. IC. Middenstands-
vereeniging te constitueeren, en een voor-
loopig Bestuur te benoemen, dat zich dan
met het ontwerpen van Statuten en de
verdere werkzaamheden zal belasten.
Zoodra aldus eenige Plaalselijke Ver
eenigingen zijn opgericht, zal tot het stich
ten van een Diocesanen Bond kunnen wor
den overgegaan.
Mogen wij ten slotte nog vermelden het
schrijven, door het Diocesaan Comité ge
richt tot de Plaatselijke Afdeelingen.
Dit schrijven behelst het volgende:
„Onder hooge goedkeuring en aanmoedi-
voor haar Was, in het handkoffertje hebben
medegenomen.
„Wij hebben met een bijzonder sluw
wezen te doen", hervatte de commissaris
„Zij is -Ons ongeveer tien uur voor geweest
en heeft geen spoor hoegenaamd achter
gelaten. Maar ziehier haar japonnen; wees
zoo goed, Inevrouw, ,ons het toilet te be
schrijven dat aan het appèl ontbreekt;
op die wijze zullen wij haar signalement
naar alle grensstations kunnen seinen;
wat haar uiterlijk betreft, het is zoo bij
zonder, dat 'zij daardoor alleen reeds op
gemerkt moet worden".
De tooneelspeelster 'voldeed aan zijn ver
zoek, wat 'haar trouwens niet moeilijk viel,
want terstond had zij gezien, in welke
kleeding Olga 'zich moest hebben gesto
ken, doch zij wendde tevens nog eene
laatste poging aan om haar te redden
„Dit alles is zeker zeer zonderling",
sprak zij, „maar ook al mocht zijl gevlucht
zijn, dan houd ik mij' overtuigd dat zij
alleen gehoor gaf aan eene opwelling van
onweerstaanbaren angst over het gebeur
de. Welk voordeel kan zij hebben hij De-
miroff's dood? Kortgeleden was hij een
vreemde voor haar; in den laatsten tijd
zeiden allerlei onmiskenbare' teekenen mij
dat zij hem lief had. Zij ontmoette hem
hier telkens en behoefde dus waarlijk
niet naar eene gelegenheid te zoeken om
hem te Üooden".
„Het is aan de justitie om dit alles op
te helderen. Intusschen dank ik u voor
al de 'verstrekte (inlichtingen en vraag ik
ging van Zijne Doorluchtige Hoogwaar
digheid den Bisschop van Haarlem, heb
ik namens het Bestuur van het Dioc. Co
mité, de eer UEd. beleefd, doch dringend
uit te noodigen zoo mogelijk en noo
dig het initiatief te nemen, tot het
oprichten van Middenslandsvereenigingen.
Waar de totstandkoming ervan een reeds
lang gekoesterde wensch is van onzen
beminden Kerkvorst, welke Hij, ten aan-
hoore van allen, op den üelftschen Ka
tholiekendag met merkbaar verlangen her
haalde, daar twijfelt meergenoemd Bestuur
er niet aan, of UEd. zal, in overleg met de
plaatselijke Geestelijkheid en Uw Comité,
wel alle geoorloofde middelen willen aan
wenden, dien wensch te verwezenlijken,
en de oprichting van bovenbedoelde ver
eenigingen met bekwamen spoed ter hand
nemen.
Dioc. Secret.
FRANKRIJK.
Een merkwaardig plan, merkwaardig in
verband, met den huidigen binnenland-
schen toestand, is opgesteld door den al-
meonen gouverneur van Indo-China, den
pas te Marseille aangekomen heer Bau.
Hij verklaarde, in heL vaderland gekomen
te zijn, om een groot plan tot ontwikkeling
der Fransch-Chineesche kolonie aan den
minister voor te leggen. Hij wil een lee
ning sluiten van 100 millioen fr., om met
dat geld den toestand in dit belangrijk
gebied te verbeteren en o. m. kazernes,
scholen en kerken te bouwen. In de
kolonie is geen ontwikkeling mogelijk zon
der godsdienst, in 't moederland even
min.
Een uitdaging. Graaf Xavier de
Cathelineau heeft den volgenden open brief
aan Clémenoeau gezonden:
„Gij hebt in de Vendée de nagedachtenis
onzer vaderen belasterd, welke gestorven
zijn o|p het veld van eer, martelaars van
hun verknochtheid .aan God en aan den
Koning. Wacht u voor de rechtvaardigheid
van dien God. En aangezien gij beweend,
dat er geen Chounans meer zijn, geef ik u
„rendez-vous" in een klein hoekje der Ven
dée, te Pin en Meauge. Neem vijfhonderd
man van uw partij en kom aan hun hoofd
eens pogen onze kerk te sluiten.
„Van mijn kant zal ik u afwachten aan
't hoofd van vijfhonderd Vendéeërs. Wij
zullen dan eens zien of er nog Chouans
zijn in de Vendée en of zij1 hun geloof
weten te verdedigen".
Het laatste bedrijf. Vrijdag schijnt
zich, volgens een mededieeling aan de
„Croix" nog een laatste slotbedrijf te heb
ben afgespeeld van het treurspel der toe
passing van de beruchte wet op de congre-
u verschooning, u zoolang 'opgehouden fe
hebben".
Alleen gebleven zijnde, trad Marie Ro
val op Vlen spiegel toe. Zij zag thans hoe
bleek en ontdaan haar gelaatstrekken wa
ren en 'zuchtend liet zij zich op een lagen
stoel neervallen.
„Ja, het 'was alles overdacht", mompel
de zij: „Ik zal haar tot het laatst toe ver
dedigen, maar 'ik zie het thans duidelijk
in, de 'zware geldelijke offers die zij1 zich
getroostte, haar geheel© verbluf in dit huis,
hare zoogenaamde 'roeping tot het too-
neel, het had alles slechts één doel: den
moord van gisteren avond. Maar waarom?
Waartoe? Wie mag zij dan wel wezen, zij
ilie Sergius niet kende., die hijzelt nooit
te voren aanschouwd had Welk een dool
hof
Laat ons intusschen een terugblik wer
pen op hetgeen er in Olga's kamer voor
gevallen was, nadat hare vriendin afscheid
van haar had, genomen.
„Eindelijk", had zij' gefluisterd: „ein
delijk alleen! Ik heb geen oogenblik te
verhezen".
En zich haastig van haai' wit gewaad
ontdoende, trok zij een© donkere, laken-
sche japon aan; verwisselde van schoei
sel, en na haar lokken zoo dicht en glad
mogelijk bijteen te hebben gebonden, haalde
zij uit een harer koffers eene sierlijk ver
vaardigde, donkerkleurige pruik le voor
schijn die haar letterlijk onherkenbaar
maakte.
Toen zij met haar toilet gereed was,
gaties. Het speelde in de gemeente Sorzeau
(dep. Morbihan), waar in het college, vroe
ger door de paters bestuurd die sedert ver
dreven zijn, nog altijd de pater-overste
Batluel was achtergebleven.
Men had het noodig geoordeeld „eenige"
maatregelen be nemen.
Om 5 uur reeds waren 500 soldaten,
gendarmen en artilleristen in het rustige
stedeke Sorceau aangek omen om hulp te
verleenen aan den deurwaarder Brieu, die
in naam van den liquidateur Duez het op
zich had genomen om dien éénen pater
uit het schoolgebouw te bannen.
Om 6 uur schelde de deurwaarder aan
de poort en vroeg om toegelaten te worden.
Geen antwoord. Ondertusschen begon de
klok te luiden en liepen de boeren ,uit
den omtrek op het gebim-bam te zamen.
De soldaten bezetten echter die straten en
wegen, die naar het gebouw leidden, pf
en. dreven de menigte uiteen. Drie uren
achtereen bleef de. klok luiden.
Eindelijk werden om 9 uur, na. de wet
telijk© sommaties, de poorten met geweld
opengebroken. Daarop moest men dezelfde
gewelddadige handeling nog op meerdere
andere plaatsen herhalen, vóór men kon
doordringen in de kapel, waar de oude
pater zijn vervolgers afwachtte. Op onbe-
schaamden toon en met verre van vrien
delijke woorden sommeerde nu de deur
waarder den staatsgevaarlijken grijsaard
om heen te gaan. De pater weigerde,
waarop hij door de politie met geweld werd
buitengezet.
Het gaat der Fransche Regeering met
de vorming van schismatieke „vereenigin
gen voor den eeredienst" niet naar
wensch. Het blijft maar steeds bijl een
acht- of negental onbeteebenende platte-
lands-gemeentetjes en naar het „Journal
des Debats" terecht opmerkt, valt ook aan
de oprichting van deze „associations" geen
groote beteekenis te hechten.
Zelfs al komen er nog eenige bij, dan
toch blijft de slotsom, „dat de Fransche
Katholieken zich gehoorzaam hebben ge
toond aan het bevel uit Rome", zegt het
blad. De uitzonderingen op die kleine
plaatsjes zeggen daartegen niets. Kunnen
zelfs niet menscben, die zich om den
katholieken godsdienst of den Paus nooit
in 't minst bekommerd hebben, een ver-
eeniging voor den katholieken eeredienst
oprichten? Eerst wanneer een aantal
Katholieken, die tot dusverre trouw onder
worpen waren geweest aan den Paus, en
liefst bisschoppen, zouden toetreden tot
vereenigingen voor den eeredienst, eerst
dan zou er in Frankrijk gevaar ontstaan
voor de éénheid onder de Katholieken.
De prefect van het departement Seine-
Inferieur© Treeft, behalve de burgemees
ters van Le Houlm'e en Le Héron, nog
negen burgemeesters afgezet, omdat zij de
kruisbeelden, door de ouderwijzere uit de
schoólverlrekken verwijderd, daar weer
hadden laten plaatsen.
liet zij nog eene laatsten blik over koffers
en kasten glijden en scheen voldaan.
„Ik heb alles bij mij, alles", mompelde
zij„wat ik achterlaat, zal mij niet ver
raden".
Zij nam thans den sleutel uit het weder
opengedraaide slot, stak aan den binnen
kant der deur een stukje papier voor de
opening; doopte den sleutel in walt haar-
olie, en na zich eerst overtuigd te hebben
dat alles stil was in huis, nam zij haar
koffertje op, blies het licht uit en verwij
derde zich. Zij bezat een sleutel van het
appartement, zoodat zij ook die deur on
bemerkt kon sluiten. Wat de concierge
betreft, zij vreesde niet voor haar. De
arme moegewerkte ziel was slechts al te
blij des nachts door te mogen slapen, en
zoo zij uit plichtgevoel zoowel als uit
persoonlijken angst acht gaf op degenen
die zoo laat nog binnen mochten komen,
zij die het huis wilde verlaten, achtte
zij onschadelijk. Van daar ook dat zij zich
vergenoegd had het koord der voordeur
onmiddellijk weer dicht te trekken. Een
maal op straat zijnde, trad Olga die haar
valies o.nder den langen pelsmantel hield
verborgen, op het eerste het beste leege
huurrijtuig to,e dat zij op haar weg ont
moette en liet zich naar het Noorder-
Station brengen.
"(Wordt vervolgd.)
