Jixer
r.s.
IOLMEIJER,
Co
Dinsdag 18 September 1906.
Tweede Jaargang.
FEUILLETON.
SLAVENKETENEN.
BUITENLAND.
GE-KUIPERS k
LITIEKE STUDIES
ïomhouf
ïchaverij.
lage prijzen.
jelburg.
JNo. 110.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
KATHOLIEKEN,
koopt n i e t in winkels,
m waar zedekwetsende
artikelen worden uitge-
stald en voorhanden zijn.
ONDERDAG en
1 21 Sept. V
en KINDER- f
i étalcêren,
fkstraat, GOES, f
|>yzonder geu-
3ii bitter.
I bij JAC. BALJÉ
der POLITIEKE
o 1 i t i e k door
frse, Lid van de
Stiten-Generaal,
fr. p. p. 97 Vs ct
loor Mr. Dr. G. F,
kenpoth tot Aerdt,
I Raad van Beroep,
p. p. 821/3 ct.
een Christen
jor P. H. J. Steen-
It,, fr, p. p. 5U ct.
|eve Recbt-
Dr I). A. P. N.
fweede Kamer Her
bbrdz 60 ct.. fr.
d e Sociale
rg. Lehmkuhl, S J.,
p. p. 821/3 ct
Sn Kiesrecht
kuël- Lilly, met een
J. M. Aalberse,
p. p. 971/3 ct.
Ivoor den daarachter
'onder! ij If ver
stollen zijn met
verkrijgbaar, de G
494 biz. in plaats
lanco per post f3.'20.
Directeur, Leiden.
Zagerij
rdienen,
jaar,
IMACHINE,
sokken breit,
dt. OnnoodiS das
t anderen willen doen.
Tilburg;
r COMPANY Ltd LONDEN-
krkoeht.
3 cent.
en 30
15
85
57
25
55
25
55
25
75
40
55
50
55
i. 5. 7V>
51
10
7?
60
75
en 35
55
75
55
au 25
55
•9
Abonnementsprijs per 3 maanden, voor Goes f0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers li contant0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.3778, voor niet-abonné's„045
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Zij, die zich met I October a.s. op
deze Courant abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
i »i urn ii Uih ui fu iiii wiii
Opening der Slaten-Generaal.
Morgen, de derde Dinsdag in Septem
ber, zal, zooals gebruikelijk, H. M. de Ko
ningin plechtig de Staten-Generaal openen,
waarbij de Troonrede wordt uitgesproken,
die de lijnen aangeeft (o£ uitstippelt?) die
door de regeering dit jaar zullen gevolgd
worden.
Reeds vroeger in een artikel „na een
jaar" wezen we op de weinig vruchtbare
werkzaamheid van het vrijzinnige kabinet,
dat feitelijk alleen kan wijzen op de tot
standbrenging der wet op het arbeidscon
tract, waarvan zij het ontwerp van vorige
regeeringen overnam, en wat trouwens nog
moet worden goedgekeurd door de Eerste
Kamer.
Wij hebben dus reden om nieuwsgierig
te zijn, wat deze Troonrede ons bren
gen zal.
Zoo zijn wij b.v zeer benieuwd er naar,
ol zij ons licht zal geven in de finanüeele
plannen der regeering.
Want we zijn nu wel opgescheept met
den „tienden penning", maar deze pp-
centen-belasting zou maar t ij d e 1 ij k zijn
en er moet toch geld zijn, om de sociale
wetten van het vorig ministerie, die nu
op behandeling wachten, te kunnen uit
voeren.
Ons dunkt, dat het Nederiandsche volk
het recht heeft na een jaar te weten, waar
Abraham de mosterd haalt of hoe De Mees
ter aan de dubbeltjes denkt te komen.
Intusschen meenen we, dat we ook dit
26).
Na de deur afgesloten te hebben, wierp
zij zich op een stoel, het hoofd voorover
latende vallen op de voor haar staande
tafel, en doortrilden zware snikken hare
ranke gestalte.
„Vergelding! Ja, dat is reeds de vergel
ding!" kermde zij, „wie waren de leuge.
naars die mij wilden doen gelooven dat er
geen God leefde, dat wij allen het recht
hadden ons van de wapens te bedienen
welke ons ten dienste stonden O.l
bedriegers die gij waart; nog voordat ik
mij van mijne taak heb gekweten, ben ik
gestraft. In de Grieksche fabelen vertelt
men van een misdadiger die aan een rols
geketend is, en aan wiens hart voortdurend
een gier knaagt, zonder dat hij zich los
kan worstelen om den roofvogel te ver-
s™a' j_s mijne straf niet gelijk aan de
zijne l Ben ook ik niet aan handen en
voeten geketend, terwijl mijn hart voort-
bloedt en ineenkrimpt van smart?"
Zij poogde zich een weinig te herstellen
van hare aandoening en zich opheffende
p Z,T °P hare waschtafel toe ten einde
alle sporen van tranen te doen verdwijnen;
maai zij was zoo weinig bij' machte de
gelaat te veranderen
dTL™ Zfl e?mge, 00£enMikken later in
de kamer van den slapenden ridder optrad,
de verslaggever van „Le Temps" tot zijn
jaar vergast zullen worden op een magere
troonrede.
De vrijzinnigheid kan uit het wetgevend
vermogen van dit ministerie een wijze les
putten.
Toen het ministerie-Kuyper na het eerste
jaar zijn balans afsloot, toen waren het
de vrijzinnigen, die in koor jammerkreten
slaakten over de weinig wetgevende kracht
van het Christelijk kabinet.
Neen, dat zouden de liberalen anders
en beter doen!
En nu dezelfde liberalen een jaar aan
het roer gezeten hebben is de uitkomst
nog poverder.
Moge deze overweging de vrijzinnigen
het geloof doen herwinnen in de capaci
teiten ook van tegenstanders, en hen mil.
der stemmen ten opzichte der werkzaam
heid van het vorig ministerie.
Verdachtmaking.
Het socialistisch weekblaadje voor Zee
land heeft zich tot taak gesteld het ver
leden van ons Oranje-huis te gaan be.
schrijven.
Daarbij kan natuurlijk geen ander doel
voorzitten, dan de geschiedenis van het
Oranjehuis op zijn zwartst te schilderen,
de juist donkere bladen van 't geschiedenis
boek in het helle licht te plaatsen en
verder de waarheid geweld aan te doen.
De liefde voor het Oranjehuis moet er
immers bij het volk uit.
Zoo in het voorbijgaan krijgt de Katho
lieke kerk ook nog een steek.
Bij enkele opmerkingen aan het adres
van Willem den Zwijger wordt, gezegd,
dat Rome de hand zou hebben gehad
in den moord door Bathazar Gerards op
den „vader des vaderlands" gepleegd.
Het is de bedoeling van het blad, door
te wijzen op tekortkomingen in leden van
het Oranje-huis de instelling der monar
chie te ondermijnen.
Maar- dat gaat niet opfouten van per
sonen kunnen niets tegen 'een instel
ling bewijzen.
Wanneer dan ook b.v „Het Volk" uit
al of niet betrouwbare statistieke gege
vens opmaakt, dat in het „donkere Zui
den" de misdadigheid weliger tiert |dan
elders, en daaruit concludeert, dat de
Roomsche kerk geen verheffenden zede
lijken invloed uitoefent, dan is dat
onz'.u.
Want, indien er dan in de zich noe-
buurman zeide:
„Ik weet niet wat het is, maar die vrouw
geeft mij eene huivering. Zij. komt mij
voor als het beeld van het noodlot".
„Ja", antwoordde de andere zachtjes:
„het eenig; verwijt dat ik haai' zou kun
nen doen is, dat zij het dramatisch effect
te ver drijft. Zij geeft de werkelijkheid
zoo volkomen weer, dat het een lijden
voor het publiek wordt. Zij maakt ons:
niet getuige van een kunststuk maar van
een waar treurspel; ik ben o-vertuigd dat
zij zelf zoodanig al de aandoeningen ge
voelt die zij weergeeft, dat zij halfdood
van uitputting moet zijn; en ik zou o(p dit
oogenblik niet gaarne in de plaats wezen
van den acteur, die voor Arthur speelt".
„Waarom niet?" lachte zijn vriend: „het
moet zoo onaangenaam niet wezen door
haar omhelsd te worden".
„Dat spreek ik zeker niet tegenmaar op
den kus moet de moord volgen, de ver
gelding; en .Olga Liliënstem schijnt zich
zoo geheel <sn al met Ermingarde vereenigd
te hebben, dat als zij den hartsvanger in
handen zal houden om den meineedige
te kastijden, ^ij' wel eens in haar vervoe
ring wat .al te juist zou kunnen toeslaan".
Maar reeds luisterde zijn buurman niet
meer naar hem. Aller aandacht bepaalde
zich tot het tooneel. De ontknooping zou
thans volgen, pn men wilde geen woord,
geen gebaar .zelfs missen.
Althui- is .aanstonds nadat hij zich op
het bed heeft nedergeworpen, in zwaren
slaap verzonken; .Ermingarde die binnen
geslopen is pn hem een oogenblik lang
mende arbeiderspartij personen gevonden
werden, wier handelingen laakbaar zou
den zijn, dan zou het bewijs geleverd zijn
dat het sociaal-demokraügchc stelsel niet
deugt.
En deze consequentie zullen de S.
A. P ërs liever niet aanvaarden, omdat zij
wel weten, dat zelfs onder hun broederen
niet uitsluitend onfeilbaren wonen.
Maai' laten zij dan ook dit stelsel van
verdachtmaking laten varen.
Voorlichting.
Hoe goed men in het buitenland inge
licht 'is over de toestanden in ons land,
blijkt uit het volgendeDe „iVlsb." kreeg
dezer dagen een schrijven uit Krakau (Po
len), waarin de redacteur van een Poolsch-
Katholieke courant om inlichtingen vroeg
■omtrent sociaje tosstanden in Nederland.
Nederland zoo vertellen de socialis
ten daar is een overwegend Christelijk
land, meerendeels bestaande uit Katholie
ken en streng-geloovige Protestanten, en
verblijdend is het to zien hoe daar hot
socialisme zijn overgang maakt. En dit is
zoo sterk, dat er nu reeds 150 Katholieke
priesters in Nederland zijn, die openlijk
tot het socialisme zijn overgegaan, omdat
zij het socialisms met het Christendom
vereenigbaar achten.
Hun voornaamste leider is priester Van
den Brink, een doctor in de theologie.
Voor ©en paar maanden is door licrr zelfs
een groote vergadering belegd te Heeren-
veerr, waar o. a. pastoor Bruins, van
Knijpe, en pastoor Van Winkel, vatn Lirn-
men, krachtige pleidooien voor het socia
lisme hebben gehouden I
En dan moet men weten, dat er kt
Nederland slechts één priester, nl. de af
vallige van den Brink, hij de sociaal-
demokraten thuis isen dat al die
zoogenaamde „pastoors" van de vergade
ring le Heerenveen socialistische
dominé's zijn!
Wat 'n voorlichtingen wat 'n misleiding.
't Is woelig onder en op de aarde. Na
de aardbeving, welke Valparaiso in Chili
zoo teisterde, hoort men telkens weer van
aardschokken, o. a. ook al in de Rijnpro
vincie. En wat er in de lucht broeit, is
niet beter; revolutie op Cuba en in Mexi
co, opstand in Bengalen, Panama err Rus
land; broederstrijd tusschen Griekenland
stilzwijgend heeft gadegeslagen, fluistert
op hartverscheurenden toon
.„Gij moet hoeten voor uw daad, het
moet; mijn hand wordt gedreven door
een macht die sterker is dan ik; en toch
vergeef het mij, in die wereld van waar
men nog op deze rampzalige aarde neder-
blikt, vergeef mij en herinner u slechts
hoe ik ,u hebt bemind".
Olga had fleze woorden met zooveel
dramatisch gevoel .uitgesproken, de wan
hoop die zij weergaf was zoo weinig ge
kunsteld, dat men op verscheidene pun
ten der zaal hoorde snikken en dat zelfs
meer dan een man een Iraan wegpinkte.
Ook Sergius Demiroff, hoe onbewegelijk
hij daar ook uitgestrekt mocht liggen, werd
door eene onbeschrijfelijke aandoening
aangegrepen, welke trog klom toen zij,
op het pogenblik dat Ermingarde, alvo
rens haar wraak ten uitvoer te. brengen,
Arthur nog een laatste maal omhelst, wel
wetende dat de krijgsman te vermoeid is
om door die zachte aanraking te ontwaken.
Herhaaldelijk dien p-vond als onder de
repetitie, had het stuk meegebracht dat
hij haar in zijn armen moest nemen of
eene dergelijke liefkoozing van haar moest
ontvangenover jen weer hadden zij ech
ter stilzwijgend aangenomen slechts in
schijn elkanders voorhoofd of lokken met
de lippen aan te raken. Demiroff had
daaromtrent de grootste kieschheid, en
Olga een onveranderlijke koelheid aan den
dag gelegd. ,En thans voor het eerst, bij
het ontvangen van Ermingarde's af
scheidskus, had hij een luiden jubelkreet
en Rumenië, Oostenrijk en Hongarije; in
Duitsch-Polen hebben de catechismuskin
deren gestaakt en willen niet meer in het
Duitsch bidden of antwoorden. En Spanje,
dat nauwelijks kan ademen, wil ook al een
godsdienstoorlog beginnen. Hot burgerlijk
huwelijk is een aanloopje tot neutraal niet-
godsdienstig staatsonderwijs. En is men
over den staart, dan komt men ook wel
over den geheelen hond. Alleen China doet
wijzer en de keizer, die. onder den pantof
fel zit der keizerin-weduwe, doet bij keizer
lijk decreet belofte eene volksvertegen
woordiging te zullen invoeren. We wen-
schen hem beter succes, dan Rusland had
met de Doemal
FRANKRIJK.
De Parijsche „Semaine Religieuse"
schrijft:
De bisschoppen zijn het met den H.
Vader volkomen eens, als zij wenschen
dat zoowel aan Frankrijk als de Kerk de
ramp eener godsdienstvervolging gespaard
blijve; maar- de eenen zoo goed als de
anderen zijn gereed deze vervolging te
Jijden, liever dan aan den plicht tekort te
schieten, welken hun ambt hun oplegt.
Zal het land gedongen dat het katho
liek geweten in dezen toestand gehouden
worde, en zal het niet eischen, dat een
middel van overeenkomst worde gevon
den? Zulks moeten wij nog ondervinden.
Ondertusschen hebben onze bisschoppen
alles voorzien en rijpelijk overwogen.
Indien 'tland weigert hun vredelievende
begeerte in te willigen, zullen zij toch
niet op het onverwachts getroffen worden
en zullen al de geloovigen dezelfde hou
ding tegen de vervolging die hen treft,
aannemen.
Th ér se Humbert in vrijheid.
Zooals we voor een paar dagen hebben
medegedeeld, is madame Humbert weer
„vrije vrouw". Twee jaar heeft ze door
gebracht. in de infirmerie van de gevan
genis. En toen haar door den waarne-
menden directeur do voorwaardelijke in
vrijheidstelling werd medegedeeld, wist ze
zich te beheerschen en sprak met de
hand op 't waarschijnlijk heftig kloppend
hart de voor 'n drama geknipte woor
den „Ik ben bewogen, meer dan men zou
vermoeden. Maar, wijl een te hevige aan
doening me kan dooden en omdat ik wil
leven ter wille van den triomf der waar
heid, zal ik sterk zijn en trachtenV
niet te sterven".
Welk een verheven zelfbeheersching.
Toen ontving ze haar spaarduitjes98
francs 71 centimes, at 'n licht soepje,
waarin twee eierdooiers waren geklutst
en kleedde zich.
Natuurlijk 'n massa nieuwsgierigen voor
de gevangenispoort. Doch hen te verschal
ken was zoo bezwaarlijk niet. Twee lan
dauers met twee paarden ieder, werden
besteld. En fluks reden ze de poort in,
de binnenplaats op. Van een rijtuig gingen
van triomf en geluk willen slaken; want
hare lippen hadden zijn voorhoofd ge
zocht, en zich daarop geklemd met tee-
derheid.
Thans mocht hij niet langer twijfelen.
Zij had hem lief gelijk hij zelf haar be
minde. Lan,g moest zij met zichzelve ge
worsteld hebben aleer hij zich gewonnen
gal; er verrezen hem onbekende hinder
palen tusschen hen; maai' ten laatste had
haar gevoel haar overmeesterd, en hij
meende haar genoegzaam te kennen om
te durven hoped dat zij na een dergelijk
blijk van teederheid, zich niet weder te
rug zou trekken.
Maar reeds hed Ermingarde zich weder
opgericht. (Zij stond daar in haar volle
lengte naast de gebeeldhouwde leger
stede; het .gelaat naar het publiek gekeerd,
met de uitdrukking van waanzin in de
oogen. Geen woord ontsnapte haar meer,
doch .dat verhoogde nog slechts het aan
grijpende yan Jiet effect. Men had een
speld kunnen hooren vallen.
Daarop, langzaam, zeer langzaam, greep
zij naar Arthur's hartsvanger, die op den
grond was gevallen. Zij 'trok het lemmet
uit de rijk bewerkte scheede; en bekeek
een «ogenblik het staal.
Toen was het als zag men haar over
hare gansche gestalte rillen. Zij snakte
naar adem; ,en als ware haar besluit op
eens genomen, hief zij den arm op. Een
blauwe (flikkering, als die van een bliksem
straal verblindde ,de oogen der toeschou
wers, en daarop stortte Ermingarde met
een luiden gil ter aarde.
de gordijntjes omlaag en één, twee, drie,
ging 'tin flinken draf naar 'tstation. Jan
Publiek er achter aart; loop je riiet, zoo
heb je niet. Intusschen trok Thérèse in 't
andere door een dienstpoort aan de ach
terzijde van 't gebouw den weg naar G'ha-
tillon op.
Eene groote omweg bracht haar naar het
kleine station Noyal-Acigne. Natuurlijk
werd ze op dien rit gevolgd door journa
listen en zat ze weldra met hen in een
compartiment le klasse, op weg naar
Parijs.
Ellenlange verhalen van Parijsche bla
den vertellen dan, dat ze ongeveer iedere
vijf minuten beweert, aan een hartziekte te
lijden; dat ze smeekt om niet te publicee-
ren, dat ze oud en leelijk is; dat ze nog
pas 'n heel enkel grijs haartje heeft, dat
ze 'n beetje dikker is geworden en dat
ze beweert, binnen tien dagen de millioe-
nen van Crawford in haar bezit te hebben
en de gansche Parijsche pers er bij zal
halen, om dit te coristateeren. Honderd en
elf millioen, mijneheeren
BELGIË.
Dinsdagmorgen bracht de pastoor van
Watermael de II. Teerspijze naar een zieke
Op de hoogte van de straat Ixelles kwam
een escadron van de guiden aanzetten. De
commandant liet zijn ruiters langs den
rechterkant van den weg post vatten en
terwijl de pastoor met de ciborie in de
handen langs de troepen passeerde, pre
senteerden de soldaten de wapenen en
klonk de trompet.
Dit signaal had vele bewoners naar bui
ten gelokt, die zeer getroffen waren over
dit eerbewijs van het leger aan den Koning
der koningen. Het was een Indrukwekkend
schouwspel.
Anders dan in Frankrijk.
RUSLAND.
Het schrikbewind in War
schau. Hel wordt daar in Warschau een
voudig ontzettend. Nu weer hebben de po
litic-agenten om zich tegen de voortduren
de aanslagen te beschermen, hevel gekre
gen om zonder voorafgaande waarschu
wing op iedereen te schieten, die hen ook
maar nadert. Zij kunnen onschuldigen
dooden, zonder daarvoor in 'I minst ver
antwoordelijk te worden gesteld.
Dat. fraaie stelsel werkt nu zoo onge
veer 48 uren en reeds zijn tusschen 20 en
30 personen gedood of gekwetst door de
politie. Zij heeft voorbijgangers neerge
schoten, wier eenige misdaad daarin be
stond, da.t zij een revolver droegen. Met
schriftelijke toestemming nog wel, maar
die doelloos is daar de agenten niet
kunnen lezen!
Misschien wordt, bij wijze van proef,
hetzelfde stelsel ook in Moskou en Odessa
toegepast.
'Gemakkelijker middel om een revolutie
te onderdrukken is er zeker niet: je schiet
maar net zoo lang tot er niet anders dan
Het gordijn viel wat bij'na eene verade
ming ivoor het publiek was, want eene der
gelijke spanning was te veel voor de ze
nuwen van menschen, die alles wel be
schouwd, toch enkel tot hun genoegen en
verstrooiing hierheen gekomen waren.
Trouwens, nu ging nog 't aangenaamste
oogenblik van den avond aanbreken; men
zou den schrijver van het stuk ten tooneelc
roepen en hem een warme hulde toe
brengen, >wat zulk een meesterwerk ten
volle verdiende, en daarna zou men ook
Olga Liliënstern, de onovertreffelijke Er
mingarde toejuichen en haar op onmis
kenbare wijze toonen hoezeer men haar
talent bewonderde. Zij moest met zooveel
geestdrift begroet worden, dat zij er niet
aan denken zou zich elders dan te Parijs
aan pen tooneel te verbinden.
En iluide weergalmden door de zaal de
jubelkreten.
„De schrijver! Wijl willen den schrijver
zien
Gewoonlijk wordt deze wensch zoo spoe
dig .mogelijk verhoord, dat het onverklaar
baar' .scheen ditmaal het gordijn,.niet te, zien
halen en, Sergius Demiroff aan het publiek
te .verfcoonen. Liet de jonge man zich mis
schien door eene al te groote nederigheid
weerhouden? Dat zou men hem wel af-
leeren. En luider dan ooit klonk het:
„De schrijver, de schrijverI"
(Wordt vervolgd.)