eld!
sblad
ien, Holland.
So. 109.
Zaterdag 15 September 1906.
Tweede Jaargang.
aar" is
jksuiker.
t op het
Arnhem,
an Effecten
Itocht.
:ndrikse.
cent
katholiek orgaan voor de zeeuwsche eilanden.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Korte inhoud Zondagsblad.
Bij de Sociaal-Democraten op Visite.
UIT DE PERb.
30 stenlahdc
BIMNENLAMD.
r Van onze Eilanden,
|DE ZAAIER
IJ. TONELLA
fen scheikundigen
fkomen zuiverheid
jwbare merk.
90 ets.
25 ets.
p t:
pmestibles.
Ische beurzen».
i!d
hotel de Kinderen
de.
Gravenhage.
nieuws en illu-
DKOOP is.
DE DIRECTIE.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes fO.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers a contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.37y2, voor niet-abonné's045
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X; berekend.
Dienstaanbiedingen regels voor 25 Ct. a contant.
Reelameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
_,e Cointre, Goes..
Zij, die zich met I October a s. op
deze Courant abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
Platen: Godsdienstoefeningen, in Tibet;
gymnastiekfeesten te Middelburg; Ballon-
tocht te Vlissingenbrand der Groninger
Universiteit; oud-Groningende rijks
school voor kunstnijverheid te Amster
dam; bomaanslag op Stolypin; feesten op
het Muiderslot; een Fakir op een bed
van spijkers; de Machichedanshet Duit-
sche kroonprinsenpaar en hun eerste zoon
met tekst. Feuilletonde twee parel-
visschers.
Voor de zooveels'te maal is de ruzie in
de S. D. A. P. weer ontbrandde sociaal-
demokraten schijnen er vooral op uit te
zijn ons een voorproefje te geven van den
toekomstigen „heilstaat".
De oorzaak is de volgende
Het partijbestuur, dat nu bestaat, uit
de zoogenaamde revisionistische fractie,
met Troelstra aan het hoofd, heeft beslo
ten tot herziening van het partijprogram.
Om daartoe te komen, wilde het partij
bestuur een commissie in het leven roe
pen om die herziening voor te bereiden.
Daarom werden aan verschillende so
cialisten van naam uitnoodigingen gericht
om in die commissie zitting te nemen,
maar nu doet zich het geval voor, dat
alle aangezochten, die behooren tot de
„N i e u w e T ij d"-groep, zooals v. d. Goes,
Gorter, mevr. Roland-Holst, eenparig er
voor bedankt hebben van die commissie
deel uit te maken.
Van der Goes zag zelfs in de poging
om het partijprogram te herzien mo
gelijk niet geheel ten onrechte, een aan
wakkering van den strijd tusschen de revi
sionistische groep en de orthodoxe Mar
xisten.
Deze „gem een scha pp elij k e dienst
weigering" van een zekere groep
van leden in de partij geeft het par
tijbestuur een lang, fulminant artikel
in de pen, waarin beweerd wordt, dat
ieder verplicht is het partijbestuur hulp
te verleenen, of men het al of niet met
diens zienswijze eens isen dat men klach
ten en bezwaren kan indienen bij het
Congres.
Aan den toon van dit artikel kent men
de hartstochtelijke i.taal van Troelstra.
Nu komt 't vreemde van 't geval.
Zooals bekend is, woedde er het vorig
jaar, vóór het Congres, in den boezem der
zich noemende arbeiderspartij eeu hevige
strijd over de vraag, welke richting in de
S. D; A. P. de eerste viool speten zou:
de revisionistische, dat is de richting, die-
van schipperen en plooien wil weten, of
wel de streng-leerstellige, met de mannen
van de „N i e u w e-T ij d"-groep aan 't
hoofd.
Troelstra was de behendige en vurige
aanvoerder der revisionisten, die even voor
de bijeenkomst van het Congres, met zijn
brochure „In zake Partijleiding" verscheen,
en op onbarmhartige wijze v. d. Goes,
Gorter c.s., den mantel uitklopte.
Als de toestanden in de partij bleven?
zooals zij waren, waarschuwde Troelstra,
indien hij zelf bleef blootgesteld aan stel
selmatige verdachtmaking, indien hij niet
van blaam gezuiverd werd, dan, ja, dan
Troelstra zijn Kamerlidmaat
schap er aan geven; hij zou niet meeJ*
in het belang der partij werkzaam kunnen
zijn.
Algeheele dientweigering dus bii Troel
stra!
En deze man, die, indien men hem zijn
zin niet gai, zelf dreigde het bijltje er
bij te zullen neerleggen, beschuldigt nu
anderen van ongerechtvaardigde dienst
weigering, wanneer deze niet doen wat
hij will
Men zou zoo zeggen, dat het eerste doel
van de sociaal-demokratische leiders is
hun haan te doen koning kraaien.
Gelukkig de arbeiders, die door zulke
demagogen en stokebranden worden ge
leid
„Kók. Kók. Kók... 'n Ei!"
We waren ongerust.
Er haperde blijkbaar iets in het Kabinet.
Een volle week was voorbijgegaan, zon
der dat er een regeeïingsoommissie was
benoemd I
„Wat kan er aan schelen?" dus vroegen
we ons angstig af.
Gelukkig blijkt de crisis nu voorbij- te
zijn: Uit Den Haag Jcomt het geruststellend
bericht, dat althans weer .spoedig de be
noeming van een commissie kan worden
tegemoet gezien.
We lezen toch in „De Avondpost"
Naar wij vernemen, overweegt de minis
ter van Oorlog een nieuwe regeling voor
het toekennen van burgerlijke betrekkingen
van gewezen militairen. Binnen korten tijd
zal door deze aangelegenheid waarschijn
lijk een commissie worden benoemd, om
den minister van advies te kunnen dienen.
Een zucht van verlichting ontsnapt ons.
Het Commissoriaal ei eenig teeken,
dat het productievermogen van ons Kabi
net nog niet geweken is gaat weer
gelegd worden.
Moge het zonder al te veel gekakel ge
schieden 1 Te groole inspanning zou het
teere kiepke lichtelijk te zeer kunnen ver
moeien. (Geld.)
FRANKRIJK.
Volgens telegrafische mededeelingeu aan
de bladen bevatte de „Osservatore Roma
no" een artikel over den kerkdijken toe
stand in Frankrijk.
Het blad zegt allerminst er over ver
baasd te zijn, dat Clemenoeau in een in
terview gezegd heeft, niet te kunnen be
grijpen, dat de Paus afstand zou doen
van de inkomsten der kerkelijke goede
ren. De minister had moeten weten, dat
Jezus Christus aan den duivel, die hem
zeide„Ik zal u alles geven,indien
gijneervalt en mij aanbidt", geantwoord
beeft: „Vade retro, Satanas". (Ga terug,
Satan.)
Aan minister Briand antwoordt de „Os
servatore", dat de „associations cultuel-
les" van de Scheidingswet niet vergele
ken kunnen worden met de parochiale
associaties in Pruisen. Deze erkennen en
eerbiedigen "de kerkelijke hiërarchie, waar
mede de Fransche wet geen rekenschap
houdt.
Wie er verdween! Uit la Cliarente
wordt aan de „Croix" het volgende ge
schreven
Een zekere m'neer P. L. Imbert, een
geletterd puin, directeur van het dagblad
„l'Avenir", kondigde onlangs met nlechti-
ge bewoordingen 'den naderenden onder
gang van de Kerk aan
De .ongelukkige directeur is echter nog
vóór haar verdwenen. Bij een uitstapje
in Auvergne is hij in een krater van een
uitgedo.ofden vulkaan gevallen en verdwe
nen."
De „Univers" schrijft naar aanleiding
van de talrijke beschouwingen, die nog
altijd do kolommen van verschillende bla
den blijven vullen de volgende opmerking
„De bisschoppen zijn naar hun diocesen
vertrokken, maar de pers van allerlei rich
ting blijft niettemin doorgaan commenta
ren op de bijeenkomst te leveren en te be
proeven de geheimen te onthullen.
Alles wat men op het oogenblik kan
weten, is wij maakten hier reeds mel
ding van dat zeer spoedig een collec
tief schrijven aan de geloovigen verschij
nen zal."
Terecht hebben wij ons dan ook ont
houden de verschillende gevoelens, die
door de bladen in dikwijls ellenlange arti
kelen uiteengezet worden, weer te geven.
Een ooggetuige, die in de nabijheid van
La Rochelle eenigen tijd vertoefde, vertelt
merkwaardige ervaringen in het „H. v.
A."
24 Aug., 's avonds.
Een zonderling avontuur heeft dezen
dag gekenmerkt; een avontuur dat mij
diep ontroerd heeft en dat mij een onuit
wischhare herinnering zal achterlaten.
Ik ging rond 10 ure naar Lagord, een
zeer proper dorp van een 1000 tal in
woners. Moderne en sierlijke kerk. tk hoop
te kennis te maken met „mijnen" pastoor,
aangezien Lagord voor een veertien dagen
mijne parochie was. Ik belde vruchteloos
aan de deur der pastorie. Dan ging ik de
kerk binnen. Zij was heetemaal ledig. In
het koor nochthans bewoog zich een we
zen; ik kreeg bet in 'toog op 'toogenblik
dat het naar den grond gebogen stond en
den vloer van het heiligdom met eenen
dweil opnam. Ik dacht bij mijzelvendat
vrouwke zal mij wel zeggen waar ik den
pastoor kan vinden. Ik naderde zonder
gerucht te maken, eerbiedig, zooals het
past, en van op zekeren afstand liet ik
een gerekt pst! hooren.
Het wezen, dat met den rug laar mij
toestond, hief het hoofd op, op welks
top ik met verbazing eene versche tonsuur
bemerkte! Mijn pastoor keerde zich om
en beantwoordde mijn verbaasd gezicht i
met broeden glimlach: „Mijnheer is vreem
deling?" vroeg hij halfluide.
Ik zegde mijn naam, erbij voegend, dat
ik Belg was, zonder meer, en twee minu-
ten later waren wij buiten en vijf minuten
later praatten wij als oude kennissen.
„Komaan, mijnheer pastoor", zegde ik,
„leg mij eens uit hoe het komt dat ik u i
heb kunnen verrassen, terwijl gij aan een
zoo zonderling werk in uwe kerk bezig
waart,"
„Vooreerst, geef mij den arm. Indien wij
bij toeval een mijner parochianen ontmoe-i
ten, zal hem dat misschien doen begrij-1
pen dat er nog welgekleede heeren zijn,
„heeren van de stad" die niet bang zijn
zich te vertoonen in gezelschap van eene i
soutaneEn dat zal hun misschien j
den moed geven hetzelfde te doen. Maar.
gij hebt mij eene vraag gesteld en ik had
bijna vergoten u te antwoorden: Gij hebtj
mij, beste heer, verrast terwijl ik den vloer
schuurde van het huis van den goeden
God, omdat ik sedert een beelen tijd te
arm ben om dit werk te doen verrichten
door eene werkvrouw. Gij hadt mij éven
goed kunnen verrassen bij ander werk,
want om dezelfde reden ben ik mijn eigen'
kosler geworden, mijn eigen kerkdienaar".
RUSLAND.
Volgens te Odessa ingekomen berichten
is het gehucht Koepin (in het district Ka-,
menets), waar 200 Joodsche gezinnen wo
nen, door boeren uit den omtrek geheel,
uitgeplunderd en verbrand. Naar men zegt,,
zijn verscheidene der dorpsbewoners ver
moord of in de vlammen omgekomen.
Te Siedlce werd Woensdagochtend met'
revolvers gevuurd van uit de zolders van
enkele huizen. De soldaten antwoordden
met een paar salvo's, die achter geen uit
werking van eenigo beteekenis hadden.
De bevolking komt weer op straat en
de winkels zijn heropend.
Over de aanleiding tot de bloedige ge
beurtenissen loopen de meeningen nog uit
een. Heuler seint nu, dat 'de weigering van
eenige Joodsche winkeliers om de politie
om te koopen om hen 'te beschermen de
oorzaak was.
In het Joodsche ziekenhuis moesten de
dokters licht opsteken om de wonden te
verbinden. Onmiddellijk regende bet. ko
gels door de vensters van de troepen op
straat, waarbij een pleegzuster en een por
tier gedood werden. Een ander voorbeeld
van den toestand van ontoerekenbaarheid
der soldaten was, dat bij de begrafenis
van een militair een saluut aan het graf
werd afgegeven. Het knetteren der 'geweren
veroorzaakte een paniek op straat, die
oversloeg op de patrouilles, welke in alle
richtingen er op los begonnen te schieten.
Een vrouw werd gedood.
GRIEKENLAND.
„Is men veilig in Griekenland?"
Soms komt deze vraag in ons op, als
we pistoolschoten hooren en midden in
Athene iemand zien neerschieten.
Iemand die hier buiten de politiek blij
ven wil, mag zich meer dan veilig noemen,
ja, misschien nog meer dan in andere lan
den. Diefstallen of moorden om te rooven
komen hier zelden voor. Dit schijnt
vreemd, waar het politiewezen toch slecht
ingericht is. Maar de Griek is kalm en
slurpt ,het liefst zijn kop koffie in de groot
ste welbehagelijkheid. Vandaar dal hij zelf
voor de rust zorgt en het nooit gebeurt, dat
©en agenfe om bijstand behoeft te fluiten,
aaar zerrs de armste lustro dadelijk te
hulp .schiet als het er om te doen is iemand
op ,te brengen. Er heerscht een algemeene
solidariteit met de politie, alleen uitge
zonderd in politiek en liefde. In opwin
ding over politiek schiet dikwijls de eene
broer den andere overhoop. De moorde
naar geeft zich aan en wordt veroordeeld
tot 2 a 3 jaren. Hij schrijft aan den af
gevaardigde van zijn provincie ook de aan
leiding tot den moord. Na een jaar' kan
niemand hem meer in de gevangenis vin
den; .niemand zoekt er hem ook meer. Hij
zit in café Zacharatos achter een ma-
stieltje (een borreltje). Bij moord om liefde
gaat ,het. dito. Als je maar een afgevaar
digde '.hebt, die de zaak voor je opknapt.
Is hijvoorbeeld een meisje door haar
aanbidder verlaten, haar broer treedt da
delijk op. Hij poogt den man te dwingen
het meisje te trouwen. Weigert deze, dan
komt de bedreiging. Een termijn wordt
vastgesteld; binnen 14 dagen getrouwd
(dat gaat hier makkelijk) ofde kogel.
Èr helpt niets aan; is de termijn verstre
ken, dan hoort men weldra in de Stadion-
slraat een schot of op het Conslitutie-
plein en de zaak is uit de wereld. De moor
denaar gaat naar Patras, blijft daar 2 k 3
maanden en komt dan doodkalm weer in
Athene. De zaak is vergeten, 't was maar
een liefdesaffaire.
Zoo nu ook de moordenaar Vlikhar, die
te Ménidi. vijf personen vermoordde, een
geheele familie, omdat zijn meisje met een
ander getrouwd was. Hij nam de vlucht en
sinds is er een maand voorbijgegaan, zon
der dat de politie hem heeft te pakken
kunnen krijgen. En toch is hij bijna voor
hel: grijpen, verborgen als hij zich heeft
in de omstreken van Kephissia. lederen
dag zien de bewoners 'hem, maar de politie
kan niet vrij werken, haar zijn de handen
gebonden. De afgevaardigde zit er lusschen
en weet krachtig ingrijpen te voorkomen.
Zoo is Griekenland!
De Zee uw sc he watersnood.
Naar de „Tel." verneemt, is de juiste
stand der schade door den grootcu Zeeuw-
schen watersnood in Maart j.l. geleden,
nog niet opgemaakt.
Het Provinciale Zeeuwsche Comité heeft
reeds geruimen tijd geleden de hulp der
verschillende betrokken gemeentebesturen,
ingeroepen tot opneming der schade.
Maar in onderling overleg is toen be
sloten, eerst .eens de resultaten van den
oogst en het grasgewas af te wachten op
de .verdronken landen. Dit toch is een
voorname factor ter juiste bepaling Van
hel. nadeel door do overstrooming 'geleden.
In deze maand hoopt het Zeeuwsche
dan zal in overleg met de Amsterdamsche
Watersnoodcommissio de te vergoeden
schade worden vastgesteld.
Tevens wprdydan de, som bepaald, door
de Watersnood colWissie aün het Provin
ciaal Zeeuwsch Comité af te dragen.
G e v a a r 1 ij k e advertenties. Een
geval van misleiding als .onlangs te Am
sterdam plaats had, is dezer dagen ook te
's Gravenhage voorgekomen. De secreta
resse van den „Vrouwenbond tot verhoo
ging van het Zedelijk Bewustzijn", aldaar,
schrijft in „De Nieuwe Courant" de vol
gende waarschuwing
„Naar aanleiding van een advertentie
in een onzer bladen, waarin een dame
een hulp in de huishouding vroeg, ver
voegde zich een jonge vrouw aan het op
gegeven adres. De steller van de adverten
tie bleek te zijn een „heer", die door
middel ervan vrouwen en meisjes tot zich
lokte 1
„Niet alleen, dat hij bedoelde jonge
dame met woorden beleedigde, maar- ook
zijn daden waren hoogst immoreel. Daar
enboven wilde hij de dame dwingen een
door hem ingeschonken kop thee te le
digen, en maakte haar op listige wijze den
door hem geschreven brief naar aanlei
ding^ van de advertentie afhandig!
„Slechts met bedreiging burengerucht te
zullen maken, gelukte het haar de deur,
door hem versperd, te openen.
Het adres van den onverlaat is bij de
politie bekend.
In de „Nederiandsche Jager" wordt er
dp aandacht- op gevestigd, dat er tegen
woordig zooveel gestroopt wordt met de
geweren, die de landweer mee naar' huis
heeftgekregen.
Men Stelt nu voor, de grendels van deze
geweren achter te houden, zoodat ze voor
de landweermannen onbruikbaar zijn.
Daar deze evenwel ook zouden moeten
bewaard worden, is misschien beter nog
maar een stapje verder te gaan en de ge
weren in hun geheel in magazijnen op le
Ijergen, vooral in de groobe steden.
GOES. Zij, die wenschen op te treden
als vrijwilliger, bij dé Brandweer,
moeten daarvoor aangifte doen ter secre
tarie der gemeente vóór 16 Oct. '06. Om
vrijwilliger bij de brandweer te kunnen zijn,
moet men den Jeeftijd van 25 jaren heb
ben bereikt en dien vali 50 niet hebben
overschreden, geen' plichten ten aanzien
van de militie, schutterij of brandweer te
vervullen hebben en vrij zijn van hinder
lijke lichaamsgebreken, een en ander ter
beoordeeling van burgemeester en wet
houders.
Gisterenavond kon men hier een zeer
onsmakelijk tooneeltje aanschouwen. Een
dien dag in het huwelijksbootje gestapt
paar had zich te goed gedaan aan het ge
bruik van sterken drank. Dat schijnt er
bij te hooren. 's Avonds werdien de brui
loftsgasten van wie er niet bijverteld
wordt, of ze evenals in Chrétienui's couplet
„allemaal vol" waren naar den trein uit
geleide gedaan, 'n laatste neutje werd nog
genomen, maar toen ook weigerden de
beenen van bruid en bruidegom verderen
dienst. Het echtpaar werd op een wagen
gelegd, en zoo werden ze naar huis ge
transporteerd.
Toem gisterenmiddag de heer F. wat
eten aan zijn hond wilde geven, pakte de
hond hem bij. zijn arm en beet er zoodanig
in, dat dadelijk geneeskundige hulp moest
„Wiprden ingeroepen.
De slager M. D. Le Kloetinge heeft
een verbazend i sclnikaehlig paard. Dit
bleek hedenmorgen in de Wijngaardstraat.
Voor de deur van den Rijksveearts stond
heden 11 uren een twaalfjarige knaap,
die het bestuur had over paard en kar,
om. hel vleesch ter keuring aan te bieden.
Een tweetal kooplieden met druiven brach
ten hun waar aan den man, door met ver
vaarlijke stentorstemmen de heerlijkheid
der vrucht uit te galmen. Eerst trappelde
de jeugdige viervoeter; opeens sloeg hij
op hol, rende door tót de L. P. v. d. Spie
gelstraat en liep tegen een boom aan die
'ontvelde; maar de hoornen der kar bra
ken ook stuk. Het paard, dat geen letsel
bekwam, bleef opeens onthutst staan.
Gisteren had de zestienjarige let
terzetter J. K. hel ongeluk zich dermate
met een eist in zijn arm te steken, ten
gevolge. waarvan deze zoo opzwol, dat. ge
neeskundige hulp moest worden ingeroe
pen.
Op de zaaigranen-tentoonstelling Don
derdag door de Noord-Brabantsche Maat
schappij van Landbouw te Zevenbergen
gehouden, behaalde de firma Van den
Bosch en Co. alhier tien eerste en drie
twee prijzen, n.l. eerste prijzen voor:
- Witte Monarch-tarwe; Verbeterde Wil-
helmina tarwe; Roijal Jubilee tarwe; Rood-
kaf Witte tarwe; Gladarige Essex tarwe;
Geïmporteerde Pettküssen rogge; id. Prins
Heinrich rogge; id. Engelsche Wiutergerst;
id. Bretagner rogge; en Echte Zeeuwsche
rogge.
Eu tweede prijzen voor: Geïmporteerde
Gladarige Essex tarwe; id. Roijal Jubilee
tarwe; en Prins Heinrich rogge.
MIDDELBURG. Gisteren was men van
wege de gemeente-gasfabriek bezig om een
tweetal booglampen te plaatsen aan het
stadhuis, aan beide zijden der hoofddeur
een. Deze lampen zullen zeer zeker bij
dragen tot verfraaiing van ons stadhuis,
de ijzeren heugels waaraan de lampen
komen te hangen, zijn sierlijk.
Op een Dinsdagavond gehouden ver
gadering van de Vereeniging „Handelsbe
lang" alhier, waarop de afgevaardigde naar
de algemeene vergadering van den Bond
verslag deed, werd besloten het bestuur'
te machtigen weer een cursus in boek
houden in te richten.
Het rekwest van het Bondsbestuur om,
hij de wijziging der wet op de personeele
belasting, winkelhuizen, restaurants en
