rnenten
ot
ereld!
lingen.
dei' Hell,
IIFFELEN,
te Middelbur
dhoven, Holland.
No. 105.
Donderdag 6 September 1906.
Tweede Jaargang.
en Suikerwerken,
Ingoed
van
ng van
kileeringen - -
verhuizingen -
rAFELKLEEDEN
PEN.
Middelburg.
>toomhout
Zagerij
Schaverij.
W. HUIJSSE,
„Zuid-Bevelaud".
ZILVERWERK.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
SOCIALE WEEK.
oak behoort.
jdgieter, Goes.
uim voorzien van
In 12 cent per ons.
tot koffiedrinken.
Vlasmarkt, lioes
Ik:
te zijn
ïte adres voor
DROPS, CHOCOLADE,
ERWERKEN.
P. EVERSDIJK.
ES.
gesorteerd in
DE en ONTBIJTKOEK,
en IJSWAFELS.
ijksche dienst.
tterdam-Gouda-Amsterdaffl
als tusschenliggende plaatsen
■ek van GOES
middag 12 uur.
fan AMSTERDAM
morgen 5 uur.
van ROTTERDAM
gavond 8 uur.
Amsterdam bij W.
ERSCHURE, Kloveniers-
srdam bij de Directie J. e''
JT, te Dordrecht bij1 •5-
en te Goes bij1 den Agent
September a.s.
□d van 15 uur, Zon-
van 115 uur
|g f 0,50, andere dagen
voor ambachtslieden en
MM MM C0UM1
Abonnementsprijs per 3 maanden, voor Goes £0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's voor niet-abonné's„045
Advertentiën van 1—5 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Ochtendverg. van Maandag.
De inleider Mr. Aalberse zette voor een
goed gevulde zaal zijn onderwerp uiteen;
op kalme, heldere wijze betoogend, was
zijn voordracht door oen ieder te volgen.
Het was een imposant gezicht die circa
200 mannen uit allen rang en stand aan
dachtig luisterend, of ijverig aanteekenin-
gen malkend, de les te zien volgen.
Allereerst zette Mr. Aalberse uiteen, wat
wij hebben te verslaan onder het sociale
vraagstuk.'Er heerschl in dit opzicht hij dje
onzen nogal misverstand, o. a. Pater Ca-
threin spreekt in zijn geheele werk over
de soc. kwestie als over een arbeiders
vraagstuk, zonder meer. En vergeet daarbij
dat het eigenlijk slechts is een onderdeel.
Bo vendien de stoffelijke vraag is veel meer
een gevolg dan ©en oorzaak. De ideeën
die in de maatschappij z'ijh opgekomen,
zijn oorzaak van de stoffelijke misstanden,
de dwaalleer van het liberalisme, vooral
met het oog op onze hedendaagsche toe
standen.
Tot goed begrip echter van het geheel
is noodig dat ook een Mik worde gewor
pen ;op die oudheid, de middeleeuwen en
de verschillende overgangs-tijdperken die
daar tusschen liggen.
In den ouden tijd was van een eigen
lijk sociaal vraagstuk geen sprake. De Mo
zaïsche wet was een bewonderenswaardig
wetboek tot verzekering der volkswelvaart.
Het Romieinsehe recht daarentegen is
nooit «en goed sociaal recht geweest
het heeft het vereenigingsleven nooit erf
kend, integendeel tegengewerkt.
Bij de oude Grieken hetzelfde, de over-
heersching van den geldzak. De Middel
eeuwen met hun organisatie op elk gebied,
waren het gulden tijdperk der algemeene
welvaart
Als slechts de hielft der wetten en r©-
gelingen van toen nu weer werden inge
voerd, zouden heel wat menschen spreken
van socialisme, waaruit blijkt, dat lang
niet alles socialisme is, wat door somL
migen a's zoodanig wordt betiteld.
Hot socialisme onzer dagen is de voort
zetting en conclusie van de reactie die op
de middeleeuwen volgde. De meest vol
maakte vrijheid ,op elk gebied, die tot ge
volg gehad heeft, dat sommigen mateloos
rijk werden en de massa hulpbehoevend.
Uiterste conoequentie dezer beginselen is
de anarchie, die volgens de „Nieuwe Cou
rant" door de liberalen niet wordt aan
vaard.
Wij nu willen nog het een nog het
ander. Noch het economisch liberalisme,
waarvan de vereerders zelf de consequen
tie niet meer aandurven, noch het socia
lisme of de anarchie, doch een Christelijk
solidarisme, dat het recht en charitas tot
zijn hoogste volmaaktheid opvoert, en de
beginselen van het Christendom volledig
toepast.
In een heerlijke peroratie, waarin hïji
het Goddelijk Hart van den Heiland noemt
de bron aller wijsheid en liefde, en met
den uuroep Goddelijk Hart van Jezus ont
ferm u onzer, sluit Spreker zijn heerlijke
voordracht.
Ten slotte werd voorgelezen een tele
gram van antwoord namens Hare Ma,-
jeslieit onze geëerbiedigde Koningin, wat
daverend werd toegejuicht.
De Middagvergadering,
Dr. L i e s k e r.
In de eerste plaats constateert spreker,
dal; er tusschen het optreden der katho
lieke sociologen in ons land en Zwitserland
wel eenig verschil bestaat, wanneer het
betreft vraagstukken van algemeenen aard.
Spreker verdedigde de volgende stel
lingen
I. Het arbeidersvraagstuk vormt een ge
wichtig onderdeel doch ook slechts een
onderdeel, van het groote sociale probleem
der hedendaagsche samenleving.
i V l i d^i^svraagstuk kan in het
nestek der christelijke sociologie zoo min
in den zin ©ener bloot economische vraag
ate in den zin eener bloote machtsvraag
behandeld worden.
III. Het arbeidersvraagstuk moet in har-
drnsc e aansluiting aan de bestaande
toestanden opgelost worden.
rw G ^^Proug van bet moderne arbei
dersvraagstuk lag in hoofdzaak in de in
voering van nieuwe productiemethoden.
aibmVi 6 Wa^ in£ van het moderne
aibudersyraagstuk oefende een exlreiem-
individualislische gedachtengang, welke in
sommige leerstellingen van het. economisch
liberalisme ©ene wetenschappelijke i'ormu-
leering vond, eenen verderfelijken invloed
uil.
VI. De reactie tegen het economisch li
beralisme als leerstelsel gaat te ver, wan
neer ontkend wordt, dat hetzelve elemen
ten bevat, welke bij iedere redelijke oplos
sing van het arbeidersvraagstuk noodzake
lijk in aanmerking moeten komen.
VII. Het hedendaagsche socialisme was
niet de eerste oorzaak van de noodloltige
ontwikkeling der arbeiderstoestanden,
maar een theoretisch te voorzien en fei
telijk ingetreden gevolg ervan.
VIII. Een der fundamenteele uitgangs
punten bij iedere poging tot oplossing van
het arbeidersvraagstuk is de gedachte, dat
het geluk van den mensch niet van den
stand zeiven, in welken hij geplaatst is,
afhangt.
IX. Een vreedzaam samenwerken tol op
lossing van het arbeidersvraagstuk in "den
zin der christelijke sociologie is op den
duur onmogelijk, wanneer niet de christe
lijke patroon door ernstige kennisname van
de hangende sociale vraagstukken zijn
eigen standpunt kritisch wil onderzoeken.
In 't algemeen gaat spreker na het ont
staan van kapitaal, en constateert uitdruk
kelijk, dat ook kapitaal is ontstaan en
nog ontstaat door spaarzaamheid, 'tls
goed daar onder ons eens uitdrukkelijk op
te wijzien.
Dit. sluit niet uit dat wij met anderen,
kunnen zeggen dat „eigendom diefstal is",
althans in zeker opzicht. Vooral dan wan
neer met het recht en de bestaansvoor
waarden van den werkman geen rekening
wordt gehouden, doch alles wordt be-
heerseht door bruut-eigenbelang.
Ook veroordeelt spreker scherp, wat hij
noemt de „crimineele daden" van zekere
kliek, die door valsche berichten en beurs-
telegrammcn, dus door bedrog zich mees
ter maken van veel geld.
Een agieeren hiertegen mag niet genoemd
worden een aantasten van 'den eigendom,
daar anderen het recht hébhen niet uitge
buit te worden.
Ook van het welzijn der arbeiders 'hangt
Zooveel af voor 'het welzijn van 'den staat,
voor het bestaan van orde en vrede. Met
voldoening haalt spreker aan de uitspraak
van den leider der Zwitsersche socialis
ten, Greulich, die gezegd heeft dat van
de Encycliek van Paus Leo meer hervorm
de kracht is uitgegaan dan van alle re
voluties.
Ook Mgr. von Ketteler verklaarde reeds
„dat het loon van den arbeider zich moet
aansluiten aan de werkelijke waarde van
den arbeid."
Dat zijn uitspraken van blijvende waar
de. Er wordt veel geklaagd over de on
dankbaarheid van de werklieden, maar
sprekers ervaring is, dat, door die ondank
baarheid wel wordt getroffen de dema
goog doch zelden de democraat.
(Teekenen v.an instemming).
De nieuwe productiewijze is van ont
zaggelijken invloed geweest op het arbei
dersvraagstuk. En dat wel door het pro-
duceieren in 't wilde, zonder eenigen band
of regeling. Hierdoor kwamen in de eerste
plaats veie! werkloozcn, omdat er geen
voldoende .afzetmarkt was en geen koop
kracht.
De liberale leuze dal. het eigenbelang alles
van zelf zou regelen is falikant uitgeko
men. De liberale beginselen zijn geworden
als een „stelsel van eigenbelang", want
toen de liberalen zagen dat van den aan
zich zelf overgelaten werkman niet te
recht kwam, hebben ze toch voor cle or
ganisatie van den werkman niets gedaan.
Integendeel. Zoover is men zelfs gegaan
dat men in zake armenzorg gewaarschuwd
heeft voor overdrijving.
Nu komt er reactie, men wil verbetering.
Spreker behoort nu niet tot hen, die zeggen
de socialisten maken de menschen onte
vreden, neen de toestanden deugen niet,
daardoor worden de menschen ontevreden.
De socialisten hebben met anderen ge
tracht verbetering te brengen. Maar ook
heeft het socialisme veel tot de noodlottige
ontwikkeling van het arbeidersvraagstuk
bijgedragen, door de prediking van den
klassenstrijd en de ontkenning van het
feit dat de Christelijke werkman in haiv
monie met zijn patroon kan leven. Ook de
'theorie der algemeene gelijkheid is niet
mogelijk en ook niet noodig. Niet mogelijk
om de ongelijkheid der menschen zelf, en
omdat aan de'Maatschappij een machtige
prikkel tot krachtsinspanning en vooruit
gang zou worden ontnomen. Niet noodig
omdat het geluk van den mensch niet van
zijn staat en positie afhangt, maar hij in
eiken stand gelukkig kan zijn, mits de noo-
dige voorwaarden vervuld worden.
STAAT EN MAATSCHAPPIJ.
Onder de toejuiching der vergadering
betrad de symphatieke „leermeester", Prof.
Aengenent, den katheder, om zijn onder
werp op zijn gewone bevattelijke wijze voor
te dragen en de volgende stellingen te ver
dedigen
I. De staat, of de burgerlijke maatschap
pij, is in zijn wezen een noodzakelijke
maatschappij, d. w. z. de natuur zelf drijft
den mensch aan om een dergelijke maat
schappij te vormen.
II. Het doel van den staat, door de na
tuur zelf aangewezen, is het algemeen
welzijn der burgers. Het algemeen welzijn
is niets anders dan de som der voorwaar
den, die noodzakelijk aanwezig moeten
zijn, opdat ieder burger zijn eigen parti
culier welzijn kan bereiken.
III. Taak der staatsoverneid is het, te
zorgen, ü&t <tie voorwaarden aanwezig
zijn; daarom moet zij lo. alle rechten der
burgere beschermen en 2o'. hulp verleenen
bij het slneven der burgers naar lijdelijke
welvaart.
IV. De liberale staatsleer, die althans
principieiel den omvang der s taaisbe
voegdheid beperkt tot het beschermen der
zuivere rechtsorde, is dus te verwerpen.
V. Ook 't socialisme is in strijd met de
katholieke staatsopvatting, omdat het de
grenzen der staatsbievoegdheid te ver uit
zet, daar het niet slechts hulp en bijstand
maai- algeheele regeling van den staat
eiseht op sociaal gebied;
VI. In de sociale quaiestie heeft, de staat
dus ook «en dubbele taak te vervullen.
Vooreerst moet hij ook op dit terrein de
rechten der burgers beschermen door het
malcen eener goede sociale wetgeving.
Vervolgens moet hij het particulier initia
tief in het streven naar lijdelijke welvaart
krachtig steunen; rechtstreeks ingrijpen is
eerst dan geoorloofd, wanneer dit voor
het algemeen welzijn volstrekt of zedelijk
noodzakelijk is.
In een helder betoog toonde hij aan
dat in tegenstelling met de leer der onge-
loovige moderne sociologie, en met de mo
derne ©en oud-beideiische opvatting de
staat er is om de burgers en de burgers
er niet zijn om den staat.
Het doel van den staat is, door wettelijke
regelingen het particulier initiatief te steu
nen, en eerst daar handelend op te tre
den waar dit particulier initiatief te kort
schiet.
De staal moet echter ook de persoonlijke
vrijheid eu de persoonlijke rechten be
schermen, hij is daartoe met gezag bekleed
en heeft zelfs het recht om in sommige
gevallen de persoonlijke vrijheid te be
korten. Zoo door onteigening van bezit
en bet vaststellen van wetten die de zede
lijkheid moieten bevorderen.
Op economisch terrein moet die staat
helpend optreden en maatregelen nemen
die de algemeene welvaart bevorderen
door het aanleggen van verkeerswegen,
door het bevorderen van handelscontiiao
ten, door verstandige toltarieven, door 't op
richten van musea, enz. Ook mag de slaat
zelf sommige Lakken van bedrijf zelf uit
voeren, doch alleen dan wanneer het al
gemeen belang zulks noodig maakt, en
dan zonder dat winstbejag op den voor
grond staat.
Wij eischen van den staat, sociale wet-
wetgevmg voor den arbeider-, midden- en
landbiouwstand. Echter zoo, dat liet parti
culier initiatief gehandhaafd blijft.
Als particulieren bijv. goed zorgen voor
allerlei verzekeringen hoeft d© slaat niet
het recht te vorderen dat de arbeiders
deiel zullen nemen aan z ij n verzekering
enz.
De staat beeft verder den plicht de
rechten .der kerk te eerbiedigen en te hand
haven, omdat hij allerminst het recht bezit
de persoonlijke overtuiging van wien ook,
geweld aan te doen, zootang deze niet in
botsing komt met het algemeen welzijn.
Ten slotte betoogt spreker, dat staats
inmenging door ons niet gevraagd wordt
als doel, doch als hulpmiddel zoolang het
particulier initiatief te kort schiet.. Met be
hulp van den staat moet weer een ge
zonde toestand in 't leven worden geroe
pen, ien is dit geschied, dan heeft de staat
zich terug te trekken.
Na de pauze trad Mgr. Boilings op.
In een schitterende voordracht toonde hij
aan hoe de kerk de sociale „verhoudingen"
heeft vernieuwd. Hoe zij de slavernij heeft
afgeschaft, hoe zij de vrouw uit de el
lende heeft opgeheven, en in waardigheid
de vrouw en moeder in 't huisgezin heeft
hersteld.
De loerlc heeft de ontfermende hand uit
gestoken over de armen. Zij heeft door
allerlei instellingen de ellende verzacht,
door haai' lieMesaders het lijden gelenigd,
door haar onderwijs de armen ontwikkeld.
Zij heeft van zwakke vrouwen heldinnen
van liefde gemaakt. Zij heeft de arbeid;
in cere hersteld, de volkeren gewezen op
het voorbeeld van den Christus, de kerk
heeft de kunst beschermd, zij heeft kathe
dralen gebouwd, den arbeid veredeld en
gemaakl lot een bron van welvaart.
De kerk kan de verbeterde toestanden
bevestigen. Door haar algemeenheid
heerschl ze over de aarde. Als zij beveelt,
wordt dat gehoord en opgevolgd.
De berk heeft den klassenstrijd getem
perd gn bezit de middelen in den gods
dienst ,haar door haar Stichter gegeven,
om de menschen steeds meer te volmaken.
De vergadering van Maandagmiddag
werd bijgewoond door den anarchist Do-
mela, Nieuwenhuijs.
Ver gad. van Dinsdagmorgen.
Inleider kapelaan v. d. Marck over het
landbouwvraagstuk.
•Op enkele uitzonderingen na zijn de ver
slaggevers der groote bladen, ondanks de
warmte trouw op hun post. Ook de ver
gadering van heden morgen is goed bezet.
Op elke vergadering zijn steeds eenig© hon
derden aanwezig. Een werkelijk prettig ge
zicht is, als deze mannen mét ernst en,
aandacht den spreker te zien volgen: In
de pa.uze stroomt alles, zooals begrijpelijk
is, den tuin )in, om echter op het eerste
sein der bel hun plaats weer in te nemen.
Deze vergadering kenmerkt zich door de
aanwezigheid van vele landbouwers uit
alle oorden van ons land. Uit Friesland
is bijv. aanwezig de bekende Hettinga van
Corajvm, laatstelijk candidaat voor de 2de
Kamer in Leeuwarden. Ook uit Brabant,
en Limburg, uit Noord- en Zuid-Holland
zijn vele boeren aanwezig.
In den Eerw. heer v. d. Marck vinden
deze ©en kraehtigen verdediger hunner
belangen, die in zijn goed doorwrochte
uiteenzetting toont ernstige studie van hel
landbouwvraagstuk gemaakt te hebben.
Als een verblijdend toeken wijst hij op
het feit der ontzaglijke toename der machi
nerieën in gebruik bij den landbouw, van
de meerdere en verbeterde opbrengst van
den bodem tengevolge van een meer we
tenschappelijke bearbeiding. De organisa
ties der boeren hebben in dit opzicht zeer
veel ten goede gewerkt. Te betreuren is.
liet zeker dat deze organisaties nog lang
niet algemeen zijn, Want al is er verbete
ring merkbaar, de nood is toch nog hoog.
Dit blijkt vooral uit de geregelde afname
van het getal eigenaren, cu het toenemen
van het aantal pachters. Veel schuld heeft
hieraan de 'ongelijke verhouding tot het
buitenland, onze landbouwers vinden de
grenzen gesloten. Een groot euvel is verder
het gnoot-grondbezit met uitwonende eige
naren, die hun goederen door rentmees
ters laten heheeren. Verder de hoog© pacht
sommen, zoodat vaak de pachters hun
eigen geld nog steken in het land van an
deren en tot totale armoede vervallen.
Daarom moet de pacht berekend worden
volgens de opbrengstwuarde.
In 't buitenland wierkt men bovendien
den landbouw meer in de hand. Zoo b.v.
Se prijzen voor "het vervoer per spoor ïu
Amerika, belangrijk goedkooper. Dat is
voor verbouw van eenigen omvang va;n
groote faeteekenis.
Vervolgens dringt hij aan op verbod van
den termijnhandel en beursspeculatiën,
Al deze oorzaken samen, werken tol.
verval van den boerenstand in de hand,
en bevorderen den onzaligen trok naar
de steden.
Op het land kan men met hard werken
niet meer vooruit komen, nu tracht men
het te vinden in de stad. Als middelen
Ler verbetering geeft de spreker aan, be
vordering van klein grondbezit.
De middagvergadering was minder goed
bezocht, ofschoon uit den omtrek Ver
schillende nieuwelingen, per fiets of tram
waren komen opdagen.
In het vervolg op zijn morgenrede be
toogden preker, dat tot verbetering van
den toestand ten eerste moest worden in
gevoerd, een goed grondcrediet, tegen lage
rente. Raffaisen. Bovendien is bij
de boerenbonden in studie een ontwerp-
landelijke hypotheekbanken. Wijziging van
het. erfrecht is mede dringend noodig, om-
dal. bij menig sterfgeval, door oneenig-
heid onder de familie, hét. tot verkoopen
komt, en dan is er weer een elgengeërfde
boer minder. Over regeling bij testamen
taire beschikking beveelt hij aan de lezing
der brochure van notaris Van DaJsum.
Ook is aanbeveling waardig een hoogere
belasting voor het groot grondbezit. In
Amerika bestaat bovendien een wet diet
hel. klein grondbezit onaantastelijk ver
klaart.
Kan men nu in ons land het klein
grondbezit nog niet zoodanig beveiligen,
tol, overweging verdient, toch zeker, dat
men tracht door een goed pachtstelsel den
kleinen landbouw te steunen. Een der
eerste middelen daartoe is, de pachtsom
te doen vaststellen, door een commissie
buiten pachtheer en pachter om, en het
geven der gronden in erfpacht. Als een
goed systeem beveelt spreker aan het Ier-
sche stelsel. Doch vooral moei ook nadruk
gelegd worden op het onderlinge vertrou
wen tusschen pachtheer en pachter. Dit.
kan echter niet verkregen worden dan door
een eerlijke humane behandeling, en een
eerlijke trouwe plichtsbetrachting. Moet het
afgekeurd worden dat pachters zich arm
houden om aan verhoogde pacht te ont
komen, evenzeer en nog meer verdient af
keuring, dat telkens de pachters worden
opgeslagen wanneer de boer, met. hard
werken en groote inspanning den grond
heeft verbeterd.
Daarom acht kapelaan van der Marck
verschillende wijzigingen in onze wetge
ving noodig, om misbruiken tegen te gaan.
In Engeland is sinds jaren een wet van
kracht, die schadevergoeding vasttelt voor
verbetering, aangebracht aan den bodem
voor aanplanting van vruchtboomen, het
aanleggen van aspergebedden enz.
Een nieuw systeem van pacihtcontracten
is in den laatsten tijd uitgedacht, name
lijk „een collectief pachtcontraet" van de
gezamenlijke pachters met hun uitwonende
landbezitters. In hoeverre dit uitvoerbaar
is en dien toestand verbeteren zal, dient
afgewacht,
Intusschen is een machtig middel om
den toestand onmiddellijk te verbeteren,
de landbouw-coöp-eralie. Veel is reeds
daardoor tot stand gebracht, eu zal bij
deugdelijke inrichting nog tot stand ge
bracht 'worden.
Ook hooger landbouwonderwijs verdient
in navolging van België, waai' reeds een
hooge school voor den landbouw bestaat.
Ten slotte moet er komen een afzonderlijk
wetboek van den landbouw. Er is zoo
veel te regelen en vast te stellen, dal dit
zeer zeker moet komen. Ook vooral met
het oog op den toestand van den land
arbeider, die dikwijls bij ongevallen, ziekte
enz. aan zijn lot. wordt overgelaten.
Daarom is ook vooral noodig eene orga
nisatie van de landarbeiders in flinke bon
den en wel onafhankelijk van de boeren.
Organisatie is noodig om te voorkomen dat
ook de landarbeiders met de revolutio
naire beweging meegaan. De slakingen van
landarbeiders beginnen ook al te komen,
getuige onlangs in Friesland.
In een prachtige opwekking tot hande
len volgens Christelijke beginselen besluit
spreker zijn herhaaldelijk en vooral in
slot krachtig toegejuichte rede. Een
woord van bijzonderen lof verdient kape
laan van der Marck voor de meesterlijke
wijze waarop hij zijn onderwerp uiteen
zette, en daarmede tevens toonde, een uit
gebreide studie van het vraagstuk gemaakt
te hebben. De landbouwers bezitten in
hem een flink pleitbezorger.
(Wegens plaatsgebrek moet de avond
vergadering achterwege blijven.)
Diocesaan-Katholiekendag te Delft.
In ons nummer van Zaterdag 18 Augus
tus deelden wij de conclusies mede, welke
door den Z.Eerw, Hooggel. Heèr Dr. Th.
M. Vlaming en den Iloogedelgeslr. Heer
Mr. E. R. H. Regout zijn gesteld met. be
trekking tot de door tien op den Delftschen
Katholiekendag in te leiden onderwerpen.
De Voorz tter van het uitvc erend comité,
Mr. J. N. J. E. Thijssen, heeft ons thans
uitgenoodigd mededceling te doen van de
bij hem ingediende amendementen op be
doelde conclusies, welke amendementen
hierna volgen
Amendementen op de conclu
sie van II r. Vlaming.
I. De hoeren J. W. Smit en B. Dam
mers, beiden te Amsterdam.
