TË M
IKKEN,
Bijvoegsel, behoorende bij het nummer van Zaterdag I September 1906 van de
T osca
ge
teitV.O.V.teGoes.
ijzenuitRotterdam
vrouw MARIA P0THARS1
:ert-varie
Co.,
8 Kerkstraat.
September 1906
lOTE MARKT,
GOES,=
iddelburg.
Nil tigs: I1SEIINGSVEHUNIUEN.
Van onze Eilanden,
Landbouw en Veeteelt.
Uil Zeeuwsch-Vlaanderen.
Onderwijs.
w
[lq I Sept.
DE KASTELEIN.
CHTS EEN
loOB DE
den Koninklijken Neder-
luwburg van Brussel.
tonds 8 uur.
Irijven of 5 Tafereelen
L IE N SARDOU
It in Rome.
ier plaatsen:
2e rang f 0.75.
van 13 uur.
l-ecies.
[i het
teel nieuwe coupletten en
LOUIS DE HAAN met zijn
)MATEN.
I HTS PEL.
's avonds 8 uur.
3 crnt.
25 en 30
35
25
25
25
40
50
plv 5, VI,
10
60
en 35
75
van 25
>9
an Le Cointre, Goes.
(Ingezonden.)
Met bijzondere belangstelling heb ik de
artikelen gelezen, door u, naar aanlei
ding van den Katholiekendag te Bergen
op Zoom, aan bovengenoemd onderwerp
gewijd. Het kan waarlijk geen kwaad, dat
onze Zeeuwsche Katholieken eens verne
men, wat er elders, en vooral zoo dicht
in onze nabijheid voor de ontwikkeling
en beschaving van de Katholieke jonge
lingschap gedaan wordt.
liet nut bepleiten van Katholieke jonge-
lingsvereenigingen mag in onzen tijd waar
lijk overbodig geacht wordenwie daar
van niet overtuigd is, is zijn tijd een
halve eeuw ten achter.
Intusschen: wat voor de eene plaats
of streek geldt, geldt daarom nog niet
voor een andere. Stad en platteland kun
nen niet op één lijn gesteld worden. Even
min het Katholieke Noord-Brabant en het
nog voor het grootste gedeelte protestant-
sche Zeeland. Op de ééne plaats kunnen
bezwaren bestaan, waaraan op een andere
zelfs niet gedacht behoeft te worden, op
de ééne plaats zullen ze gemakkelijk, op
de andere niet of slechts moeilijk uit den
weg te ruimen zijn.
Nu komt het mij voor, dat er op het
platteland van Zeeland inderdaad ernstige
bezwaren bestaan, die, ik zeg niet: niet
uit den weg geruimd kunnen worden, doch
op 'toogenblik toch feitelijk nog niet uit
den weg geruimd zijn en het vermoedelijk
ook vooreerst niet zullen worden.
Ik noem met opzet het platteland
van Zeelandover de steden kan ik niet
oordeelen. Maar bovendien, men is vaak
gewoon, in tegenstelling van stad, het
woord dorp te gebruiken, alsof niet-ste
delingen van zelf dorpsbewoners waren.
Niets is minder waar. Men kan gerust
zeggen, dat de meerderheid onzer Katho
lieke bevolking buiten het eigenlijke dorp
gevestigd is. Uit is iets wat bij het onder
havig onderwerp niet. uit het oog nrag
worden verloren.
Welke zijn dan alzoo de bezwaren, welke
op het platteland van Zeeland, en met
name van Zuid-Beveland, aan de stich
ting van Katholieke jongelingsvereenigin
gen in den weg staan?
De geachte spreker op den Katholieken
dag te Bergen op Zoom oppert zelfs een
bezwaar, hetwelk hierin gelegen zou zijn
dat. het van de geestelijken te veel
vergd is, om, na den drukken Zondags
dienst, nog den avond aan een jonge
lingsvereeniging op te offeren. Dit nu acht
ik geen bezwaar. Ik heb zelf jaren ach
tereen aan het hoofd van zulk een ver-
eeniging gestaan, en hoevelen niet met
mij? Inderdaad de tijd, moeite en zorgen
daaraan besteed, mogen geen offer ge
noemd worden. En het valt dan ook wel
niet te betwijfelen, of de geestelijken van
Zeeland zullen, als 'ter op aankomt, met
liefde hetzelfde doen, wat anderen elders
doen.
Doch daarmede is de moeilijkheid niet
opgelost. Men moet de gewoonten van
het. Zeeuwsche platteland kennen om er
eenigszins over te kunnen oordeelen. Wel
nu: de Zeeuwsche plattelander gaat vroeg
naar bed, ongeveer acht uur, uiterlijk half
negen, In verband daarmee wordt reeds
:zeer vroeg het avondeten gebruikt; laten
we zeggenongeveer zeven uur. Rekenen
we, dat velen een half uur, drie kwartier
van het dorp verwijderd wonen, wat blijft
er dan over van den avond voor het werk
der vereerd ging?
Dan is het nog de vraag of het wel zoo
gewenscht is, dat de jongelui, vooral in
den winter, langs duistere en eenzame we
gen naar huis moeten komen. Bedenkt
mén wel, dat de Zeeuwsche plattelander
slechts bij wijze van allerhoogste uitzon
dering er toe te brengen is, een avond
godsdienstoefening bij te wonen? Alleen
de goede wil der geestelijken is derhalve
niet voldoende om het bezwaar van den
Zondagavond uit den weg te ruimen.
Een ander bezwaar is het gebrek aan
lokaliteit. En nu wordt dit bezwaar wel
weggecijferd met de bewering, dat men
het voorloopig wel met een schoollokaal
kan doen, maar als men nu ook zelfs geen
schoollokaal heeft?
En een eigen lokaal kost. geld en veel
geld; en och, het kost dikwijls al zoo
veel moeite om voor nog noodzakelijker
dingen dan jongelingsvereenigingen geld
los te krijgen; hoeveel te meer dan voor
een zaak, waarvan men het nut niet inziet!
Dit nu zijn bezwaren en zoo zijn er
wellicht nog meer die Zeeland met
andere gewesten gemeen kaïr hebben.
Doch er komen er nog bij van plaatselijken
of liever gewestelijken aard.
De Zeeuwsche plattelander is overdre
ven gehecht aan oude gebruiken en toe
standen en dientengevolge vreeselijk bang
voor nieuwigheden. Een poging tot ver
betering van toestanden stuit onvermijde
lijk af op het alles afdoende argument:
„het is altijd zoo geweest".
En voeg daar nu nog bij de overdreven
vrees voor het oordeel der menschen. Een
poging, door een geestelijke eenigen tijd
geleden gedaan om ©en vereeniging van
jongelieden voor een bepaald doel te stich
ten, leed jammerlijk schipbreuk, en waar
om? Omdat de zaak reeds vooruit ver
oordeeld en bespottelijk gemaakt was, zoo
dat er slechts drie den moed hadden, zich
voor het lidmaatschap op te geven.
Ziedaar eenige bezwaren, die naar mijne
meening opgelost dienen te worden, al
vorens een poging tot het stichten van
Katholieke jongelingsvereenigingen ten
plattelande in deze gewesten kans van
slagen heeft.
Laat intusschen ieder in eigen kring
en naar vermogen ons volk trachten te
overtuigen dat de Katholieken, ook de
Zeeuwsche Katholieken, een roeping te
vervullen hebbennamelijk de maatschap
pij opnieuw te doordringen van de eenig
ware Christelijke beginselen, en dat ver
eeniging en aaneensluiting de eerste vooi<
waarden zijn om met vrucht in die rich
ting werkzaam te zijn.
Bis Ex sul.
GOES. Naar men meldt staat thans in
den tuin van den heer J. M. Kakebeeke, in
de 's Heer Hendrikskinderenstraat alhier,
eeu honderdjarige aloë in bloei. Van plant
en bloem is reeds een photographic ge
nomen, die in „de- Veldbode" zal ver
schijnen.
Benoemd tot ondier-brandmeester bij
spuit II de heer S. Duvekot Czn., thans
teller bij die spuit, zulks ter vervanging
van P. Nieuwenhuijse, vertrokken naar el
ders.
Woensdag had op de brandplaats
voor .varkens hier een ongeluk plaats. Het
zoontje van d. B. had het ongeluk in het
vuur te vallen met het branden van een
varken. Zijn rechterarm werd ideerlij'k
brand.
Boekhandelaar Ilopster, voor
heen J. J. Visser, iu de Langekerkstraat,
eigenaar eener tamelijk uitgebreide en
veelgelezen bibliotheek, heeft achter zijn
winkel een toestel staan dat blijk -geeft
hoe de heer H. meegaat met zijn tijd, de
belangen van zijn lezerskring begrijpt en
de voorschriften der hygiëne respecteert.
Dat toestel is een „purigator" en dient
tot desïnfecteering (ontsmetting van de
boeken uit zijn leesbibliotheek). Het is een
kast van ruim een halve meter in het
kubiek, waaronder een gaskomfoor brandt.
Boven dat komfoor is een laatje met op
den bodem een asbestlaag die met ,,puro-
gcen' wordt begoten. Door de warmte
men kan tot 60 graden verhitten
ontwikkelen zich dampen 'die door een
rooster opstijgen in de kube, die een 50
tal opengeslagen boeken bergt. In deze
hermetisch gesloten kubieke kast worden
alle microben gedood. Van buiten boven
op het instrument is een thermometer om
de warmte na te gaan, en daar naast de
veiligheidsklep, waardoor de gassen ont
snappen, na eerst iu twee balletjes, waarin
eene amoniakoplossing, is, een zuiverings
proces te hebben ondergaan.
De heer Hopster is de eerste boek
handelaar op Zuid-Beveland inet een ont
smettingstoestel. (Z.)
MIDDELBURG. Bij Kon. besluit is mr.
F. Van Deinse, advocaat en procureur
alhier, met ingang van 1 October 1906,
tot wederopzeggiing en buiten bezwaar
an 's rijks schatkist, benoemd tot plaats
vervanger van den rijksadvocaat te Rotter
dam, niet bepaling, dat jhij zijn functie
zal uitoefenen bij de arr.-rechtbanken te
Rotterdam, Dordrecht, Middelburg en Zie-
rikzee.
De familie Pierpont jVlorgan bezocht
de zilvertentoonstelling en daarna de Abdij
alhier. In enkele magazijnen werden in-
koopen gedaan. Donderdagochtend werd
het Raadhuis bezichtigd. Het yertrek der
familie is bepaald op Vrijdagmorgen half
tien per trein naar Den Haag.
Door de politie is proces-verbaal op
gemaakt tegen E. B., dienstbode, wegens
diefstal ten nadeele harer meesteres.
Vergadering van den polder „Walche
ren". Voorzitter de heer H. P. den Bouw
meester.
De voorzitter stelt aan de orde het on
derzoek der geloofsbrieven der gekozen
en [herkozen commissarissenJ. Corré, J.
Kodde, J. Comelisse, L. Krijger, J. Cevaal
en (H. J. E. Gerlach van St. Joosland, en
noodigt de heeren de Visser, Tak en
Louwerse pit zich hiermede te belasten.
Het '.rapport der commissie wordt goed
gekeurd on wordt de heer H. J. E. Gerlach
v. jSt. Joosland binnengeleid en door den
voorzitter jgeluk gewenscht met zijne be
noeming, ón uitgenoodigd zitting te nemen,
ook de overige commissarissen worden
geluk gewenscht.
Het tlagelijksch .bestuur stelt voor de
duinvcwlediging vau de paalhoofden 29
en '30 Noord-watering.
De 'heer Corré is niet tegen deze ver
dediging, doch .gelooft dat dit meer voor
den heer Vreeburg is dau voor het strand
De [heer j^ouwerse zag liever voorlezing
van 'het schrjjven van den heer Vreeburg,
waarin [hij destijds vergunning heeft ge
kregen voor het bouwen.
De voorzitter verdedigt het voorstel, als
zijnde in Jiet belang van het vooruitste
kende üee.1 van het strand. De heer Vree
burg ,is bereid een som van f 5000 hij te
dragen in de kosten.
De heer Kodde meent dat het meer op
dit 'moment gelijkt op het belang van den
heer 'Vreeburg en niet dat van den polder,
wat jle voorzitter volkomen toegeeft, doch
wanneer dit werk niet wordt gedaan, dan
komen er in 't vervolg toch meerdere kos
ten voor den polder, want dan geeft de
heer Vreeburg totaal niets voor dit werk,
en mocht hij de villa verplaatsen, dan
geeft jd» heer geen subsidie meer aan
den polder.
De [heer Kodde, is tegen iets te doen
wat jnog maar in de toekomst is.
Den heer .Louwerse spijt het dat het st.uk
van jden .heer Vreeburg niet ter tafel is,
hij vraagt .of de polder bij niet uitvoeren
toch niet vrij is van den heer Vreeburg,
want jin dit stuk heeft die heer toch
teekend dat hij geen rechten op den polder
kan doen gelden.
De heer Schoner vraagt of op de be
grooting 1907 een post is uitgetrokken voor
deze [kosten, wat den voorzitter aanlei
ding geeft mede te dee-len dat dit uit dezen
post zal worden betaald. Het voorstel
wordt in stemming gebracht en aang<
nomen met 19 tegen 2 stemmen, die der
heeren J. Kodde en D. Kodde.
De heer Gerlach dankt den voorzitter
voor zijn hartelijke woorden hij zijn op
nieuw intreden in deze vergadering, hij
had niet gedacht dat hij voor 2 jaar toen
hij jafscheid van deze plaats nam, zoo
spoedig [hier terug zou wezen, hij beval
zichzelf ,in aller welwillendheid aan.
De heer Corré vestigt de aandacht nog
op het slechte pad bij Zoutelande.
Niets meer aan de orde zijnde sluit de
voorzitter de vergadering.
VLISSINGEN. De leden van den ge
meenteraad alhier, vergezeld van den ge
meente-bouwmeester, hebben Woensdag
een uitstapje naar Oostende gemaakt.
KL0ET1NGE. Was men de vorige week
in deze gemeente algemeen bezig met bet
rooien van aardappelen, welke verkocht
werden tegen een prijs van 2 gulden den
H.L., thans is men hiermede opgehouden.
De ziekte die zich a' vroeg in de struik
heeft geopenbaard is thans pp den aard
appel gevallen. De perceelen die een veer
tien dagen geleden nog groen stonden,
zijn thans in de ,aardappelen het ergst
aangetast. De meeste commissionairs heb
ben bericht gekregen om yoorloopig niet
te koopen, derhalve staat de handel in dit
gewas voor het oogenblik geheel s'til.
KATTENDIJKE. Uit vertrouwbare bron
vernemen wij, dat binnenkort door den
Raad van State zal worden behandeld het
hooger beroep van dhr. de Wilde, wethou
der alhier, inzake de toelating van dhr.
L. Vermaire als lid van den gemeenteraad.
Laten wij nog even jn herinnering brengen,
op welke gronden indertijd door kiezers
uit wijk A tegen de verkiezing van ge
noemden Vermaire werd geprotesteerd,
teneinde de houding dier kiezers hij de
laatste verkiezing voor twee leden op 24
dezer te motiveeren.
'De ingediende bezwaren waren
lc. üa,t er gestemd is zoowel in wijk
A als B volgens pene kiezerslijst, die ver
moedelijk door onbevoegden is opgemaakt;
2e. dal die noodige bescheiden bij het
opmaken en ter visie leggen der kiezers
lijsten hebben ontbroken;
3e. dat door onbevoegden en op on
wettige wijze kiezers van bedoelde lijsten
zijn afgevoerd;
4t'. (lat geen bewijzen van afvoering ter
inzage hebben gelegen
5e. dat de afgevoerde kiezers de hij
de wet vereischte kennisgeving van af
voering niet hebben ontvangen;
6e. dat, indien met jiet burgerlijk jaar
bedoeld in art. 3 der kieswet het tijdperk
van 1 Januari tot en met 31 December
wordt bedoeld, kiezers in wijk A, niet tot
de bedeelden behoorende, niet mochten
worden afgevoerd.
Op dezelfde gronden, nog vermeerderd
met enkele andere, welke bij de enquête
vair eene commissie, uit Ged. Staten aan
het licht zijn gekomen, is indertijd door
dhr. de Wilde hooger beroep aangeteekend.
Natuurlijk wordt met. veel belangstelling
de uitspraak van den Raad van State, in
deze gewichtige aangelegenheid tegemoet
gezien en is het niet te verwonderen, dat
de kiezers uit wijk A op eene kiezerslijst,
welke op zoo'n vreemde manier tot stand
kwam, absoluut niet meer willen stemmen.
(G. C.)
IERSEKE. Donderdag kreeg een jongen,
die bij de dijkwerkers van den S. Pieters-
polder werkzaam was, een omverkante-
lende kipkar op den voet. Het geval liet
zich kwaad aanzien. De jongen was eeni
gen tijd bewusteloos van pijn en moest
per rijtuig naar de ouderlijke woning te
Ierseke vervoerd worden, doch de dokter
constateerde alleen kneuzing van de mid-
delvoetsheenderen, dus geen breuk, zoo
dat hij hoop kon geverr op geheel her-stel.
ZIERIKZEE. Men is hier druk bezig met
het leggen van de telefoonkabels. Dit niet
alledaagsch werkje heeft uit den aard veel
bekijks.
THOLEN. In de Woensdag alhier ge
houden raadsvergadering werd mededee-
Iing gedaan van een dankbetuiging van de
weduwe P. Laban, voor de verleening van
f200 pensioen per jaar.
Tot secretaris en lid van het algemeen
armbestuur werd benoemd de heer H. J.
Laban met 7 stemmen, tegen 2 op den
heer M. van Elsacker
Aan S. Guliker werd een uitweg ver
leend in de gemeente-wandeling voor zijn
drie te bouwen huizen.
Rij de rondvraag hesprak de heer van
Vredenburch het vuil op de straat en vroeg
of de karreman niet verplicht was dit weg
te ruimen; ook vroeg hij of er geen in
structie bestond.
In Zeeland kwamen in de week van
Woensdag 22 tot en met Dinsdag 28 Aug.
5 gevallen van besmettelijke ziekten voor,
nJl.t o AJranw en Langendam 2, te Middel
burg 1 en te Stoppeldijk' 1 van dipl.heri-
tis, en te Vlissingen 1 geval van rood
vonk.
geweest om er met ophef melding van
te maken. Nimmer zag men meer dan een
paai- arme menschen, die daarmede in het
voorjaar een cent trachtten te verdienen.
Omtrent het Maandag op de voorplaats
der spiegelfabriek te Sas van Gent ge
beurde ongeval, waarvan in 'tkorl in ons
vorig nommer melding is gemaakt, schrijft
men ons nog:
De gehuwde werkman, Petrus Teirlinck,
woonachtig te Rieme (Ertvelde, België),
geraakte Maandag bij het manoeuvreeren
met. kolenwagens tussclien de buffers van
twee dier wagens bekneld, met het onge
lukkig gevolg dat een deel van het onder
lijf werd ineengedrukt.. fn hopeloozen toe
stand werd hij weggedragen, eerst naar hel.
magazijn, alwaar hij door drie doktoren
verbonden werd. Later bracht men hem
naar het kantoor .der fabriek, waar hij, zoo
als gemeld, Dinsdagmorgen te half zeven
uur den laatsten adem uitblies.
Een weduwe en vijf kinderen blijven
hulpeloos achter.
TER NEUZEN. Dinsdag is alhier door
den hoofdingenieur-directeur van 's rijks
waterstaat A. A. Bckaar en den arrondisse-
ments-ingenieur Van Loon ten raad huize
eene conferentie gehouden met den voor
zitter en de leden van de Kamer van koop
handel en fabrieken.
Deze conferentie, die geruimen tijd
duurde, werd gevolgd door een bezoek van
beide heeren bij den voorzitter van de
onlangs opgerichte „Maritieme-vereeni-
ging' 'alhier, waar ook met het bestuur
(her Vereeniging werd onderhandeld.
Deze besprekingen waren blijkbaar een
gevolg van het bezoek, hier onlangs dooi
den minister Kraus gebracht, en betreffen
de plannen tot havenvoorziening.
Uit verschillend© streken van Zeeland
deelt men mede, dat onder tal van vrucht-
boomen een plotseling opkomende piekte
heerscht, die deels tot den dood, deels Lot
onvruchtbaarheid voert. In enkele .dagen
verschrompelen alle bladeren, die een oud,
schimmelachtig aanzien krijgen. Boomen,
die schitterend gebloeid hebben, lieten kort
na den bloei geen spoor van vruchtzett.ing
zien en staan nu óf dood óf kwijnend.
De oogst van haver is dit jaar in Ooste
lijk Zeeuwsch-Vlaanderen bijzonder gelukt;
het beschot is buitengewoon groot en het
slroo zwaar. Zooals bekend, komen jaar
lijks Belgische landbouwers de te veld
staande haver opkoopen. Dit jaar besteed
den zij 260 tot 270 frs. per gemet, 44 a.
56 ca.; verleden jaar bedroeg die prijs 230
fr. De haver-oogst. is nu afgeloopen. Dat er
een aardig vrachtje over de grenzen is ge
bracht, kan men nagaan als mien weet dat.
alleen langs het Belgische douanen-kantoor
te Koewacht c.a. 700.000 K.G. ongedorsch-
te haver is ingevoerd met bestemming
naai- Ste'kene.
Het heerschen van de vlekziekte in ver
schillende gemeenten van Zuid-Beveland
in den omtrek van Ierseke en niet. 'het
minst het voorkomen van enkele gevallen
dier ziekt© in die gemeente zelf, gaf hel.
bestuur van den varkenshond „Voorzorg"
aldaar aanleiding eenè spoedeischende al-
gemeene vergadering te doen houden, ten
einde het. inenten van de verzekerde var
kens te bespreken.
Besloten werd, alle leden op algemeene
kosten in de gelegenheid te stellen hun
dieren, voor zoover zij daartoe in aam
merking komen, de kunstbewerking te
doen ondergaan. Slechts twee der aan
wezigen wenschten van' de gelegenheid
geen gebruik te' maken.
Volgens opname op Woensdag zullen
125 van (1e ruim 150 verzekerde varkens
ingeënt worden. De kosten komen op 30
a 35 cent per varken.
In tegenstelling met een bericht in een
Hollandsch blad, dat in België zoo nauw
lettend wondt toegezien op het vervoer
van kikkerbilletjes, dat men die niet meer
op de plaats van bestemming kan krijgen
en dat door de telken jare wederkeerend©
klopjachten op de kikkers deze in Z.-
laanderen zoo gering zijn geworden dat
de Belgen, die deze jacht uitoefenden, geen
behoorlijk daggeld kunnen verdienen,
meldt men uit Koewacht het volgende:
Het vervoer van kikkers is in België
niet verboden, althans niet officieel.
De klopjachten zijn nooit van dien aard
ZIERIKZEE. Benoemd tot onderwijzer
aan de chr. school te Nijkerk de heer J.
van Wuijckhuijtee alhier.
TERNEUZEN. Dinsdagavond werd be
noemd tot hoofd der op te richten chr.
school op Knol (gem. .Hoek) de heer E,
Eisma, onderwijzer aan d© chr. school
alhier.
Tot onderwijzer aan school C is be
noemd de heer P. Tazelaar te Rilland.
Ilij het te Utrecht gehouden examen voor
klerk der telegraphic hij de Staatsspoor
wegen, slaagden o>. a. de heeren sur
numerairs der S. S.R. C. Jansen te Vlake
en Chi-, Ant.heunissen te Arnemniden.
