No. 101.
Dinsdag 28 Augustus 1906.
Tweede Jaargang
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
JONOELINGSVEREENIGINGEN.
BUITENLAND.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes fO.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f 0.371/2, voor niet-abonné's045
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Adverlentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. a contant.
Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
PCT Wegens de extra-verspreiding van
ons blad in ?000 exemplaren op Woensdag
a.s. verzoeken wij onzen correspondenten de
berichten in to zenden uiterlijk tot 3 u u r,
en heeren adverteerders de annonces vóór
12 u u r.
(Slot.)
Spr. behandelt dan de maatschappelijke
deugden, welke (te jongens in de vereeni-
ging kunnen leerenspaarzaamheid, ma
tigheid, beschaving, orde en zindelijkheid.
Voorts kan de ontwikkeling worden be
vorderd door bibliotheken, besprekingen
over het maatschappelijk vraagstuk, her-
hahngs- en landbouwonderwijs.
Voor moeilijkheden moet men niet terug
schrikken. Een Fransch collega zegt:
„In den strijd voor onze aankomende
jeugd", moeten wij, priesters, vooraan
staan. En aan dien strijd mogen wij, dorps
geestelijken, ons niet onttrekken. Onze taak
is het instellingen in het leven te roepen,
waardoor, wij meer en meer in aanraking
komen met het volk.
Is dat zwaar?
„Het is ook onze roeping niet, ais klui-
1 zenaars te leven in onze nederige dorps
pastorie. Al zijn wij niet alten begiftigd
met organiseerende talenten van den eer*
sten rang, al zijn we niet alten op de
hoogte van alle -sociale problemen, moe
ten ook wij niet, in plaats van te mar-
cheeren in ,de achterhoede en stilte ge
tuigen zijn van zooveel schoons, wat wij
elders zien geschieden, moeten ook jwij
niet doen wat wij kunnen, en ons stel
len aan het hoofd van alles, wat op het
gebied van naastenliefde, weldadigheid en
humaniteit, gelijk men 't noemt, heden ten
dage kan ondernomen worden. Eenvoudige-
arenlezers, die wij zijn op een hoekje van
den uitgestrekten akker des Hemelschen
Vaders, kunnen ook wij nog altijd eenige
aren. plukken, misschien een volte, schoone
garve vinden, pp het veld der Christel
lijke opvoeding."
Spr. behandelt dan verschillende bezwa
ren in het bizonder. Het finantieel be
zwaar het eerst, Men vraagt dadelijk waar
krijg ik mijn jongens onderdak. Immers
op den duur, het blijkt al meer en meer,
is een eigen lokaal wenschelijk. En is
dat nu overal mogelijk? Neen, M. H. dat
is niet overal mogelijk, en is ook niet
van den beginne noodig. Mij zijn in Bel
gië verschillende plaatsen hekend, waar
reeds jaren lang een bloeiende jongelings-
vereeniging met gelegenheid tot ontspan
ning bestaat in een of ander schoollokaal.
Kunnen ook wij H.H. datzelfde middel,
ten minste voor een tijd te baat nemen?
M. H. indien dit het eenig bezwaar was,
dan geloof ik, dat er in ons Bisdom al
heel wat meer jongelingsvereenigingen be
staan zouden. Maar toch, het is waar een
vereenigingslokaal is wenschelijk, ik zou
durven zeggen is op den duur noodzake
lijk. Maar zijn daar nu zulke schatten voor
noodig? M. H. dan zou ik zeker nooit
een vereenigingslokaal hebben kunnen op
richten want, geloof me, op den droogen,
zandigen bodem mijner parochie is het
„slijk der aarde" zeer zeldzaam.
Een tweede bezwaar is, dat van de
geestelijken op den drukken Zondag veel
werk wordt gevergd. Spr. hoorde: „Ik heb
geen lust om na de vermoeiende bezig
heden van den Zondag, des avonds nog
eenige uren te gaan doorbrengen in de
krans ik wil zeggen: in eene woelige
jongelingsvergadering.
Spr. durft zeggen
Men overdrijft de bezwaren en het aan-
gjename ci van zi&t itiqii niet. Waarachtig,
de omgang met de speelsche jeugd is wel
dadig vopr den mensch, en zelfs voorj
den man op jaren, zelfs na een ver-
moeienden dag, werkt die omgang ver-
jeugdigend en opwekkend op 's menschen
hart. Veel zorgen en offers hebben som
mige menschen zich 'getroost, oin in de
kleine bijzonderheden de gezondheidskuur
te volgen van Pastoor Kneipp. Ik neem
aan, M. H. en van harte hoop ik het,
dat er velen baat bij gevonden hebben.
Maar, het moet ons niet verwonderen, in
dien binnenkort als het nieuwste op het
gebied der hygiene, vooral voor Heeren
Geestelijken, zal worden aangeprezen de
meest volmaakte verjongenskuur in den
vorm eener Jongelingsvereeniging, en deze
kuur, M. H. zal een verbazend succes
hebben.
Nadat spr. nog verschillende bezwaren
heeft weerlegd op bevattelijke en aange
name wijs, vraagt spr.
Zulten wij, het kwaad ziende, dat onder
onze jongelingen voortwoekert, de han
den in den schoot leggen en niets doen,
om dat kwaad in zijn voortgang te stuiten
Neen, M. H. hebben onze jongelingen den
zegen van -den huiselijken haard verlo
ren, dan -is het onze plicht onzen jonge
lingen een nieuw huiselijk teven te bezor
gen, onze plicht, dat familieleven zoo goed
mogelijk te herstellen. En wij hebben dat
in onze macht, M. H. n.l. door eene ver
eeniging, die als een goede moeder onze
jongens beveiligt tegen de gevaren, eene
vereeniging, waar- onze jongens in den
Directeur een geestelijken Vader vinden,
die hunne eeuwige belangen behartigt, zon
der de tijdelijke over het hoofd te zien,
een vereeniging, wier leden als zoovele
familieleden, broeders zijn, die elkander
door woord en voorbeeld steunen, en dat
in die zoo gevaarvolle jaren.
Ja, M. H. juist dat groot kwaad onzer
dagen, vraagt van ons een offer, dat wij
niet mogen weigeren, en maakt voor vele
parochiën gebiedend noodzakelijk eene ver
eeniging, ten einde te redden wat nog te
redden is van het kostbaar familieleven,
en onze jongelingen de zegeningen van
den huiselijken haard terug te geven.
En nu zegge men niet, M. H. wat zal
het uithalen in mijne parochie; ik weet
vooruit dat het toch niet gaan zal.
Ach, zoo dikwijls is het gezien, dat
de uitslag deze woorden beschaamde. Ver
geten wij niet, dat hetgeen wij doen voor
onze aankomende jeugd, altijd steun vindt
in de sympathie en medewerking van alle
goedgezinden, op de eerste plaats van de
ouders. Het geldt hier een liefdewerk, kost-
baai- in de oogen van God en van de
menschen. En al zou het nu eens gebeu
ren, M. H. dat, tegen alle verwachting in,
onze ijver, onze offers het gewenschte doel
niet zouden bereiken, welnu, dan hebben
wij immers nog niels verloren.
Dan blijft ons altijd een niet geringe
troost in het bekende woord van Mgr.
Freppel„G-od heeft ons geboden te strij
den, niet te overwinnen."
Kerkbederf.
Groot is het verderf, dat door de mo
derne gedachte aan de zoogenaamde Va-
derlandsche of Ned. Hervormde Kerk is
aangebracht. Reeds vóór 20 jaren traden
met Dr. Kuyper de orthodoxen in massa
die kerk uit.
Hoe snel het ontbindingsproces voort
gaat, zagen, We onlangs toen dominé Bahter
als predikant werd gehandhaafd, niette
genstaande dat heerschap een Boeddhist
is en preekte, dat de zedenleer van liet
heidensch Boeddhisme verre staat boven
de leer van Christus!
De godslasteraar bleef gehandhaafd op
den kansel I
Nu is onlangs te Heerenveen de eerste
jaarvergadering gehouden van de „Chris
ten-democraten", waarbij dominé's de lei
ding en het debat in handen hadden. Daar
werd ais een „heuchelijk" feit begroet door
dominé van Lemmen, „dat de verhouding
van godsdienst en socialisme vrfendschap-
pelijker is geworden". „Vete predikan
ten zien in het socialisme", zoo zei een
ander, „de verwezenlijking van het
mooie(?) dat in hen leeft!"
Een ander dominé verdedigde „het goed
recht der arbeiders lot den klassenstrijd."
Een kerk nu, die zulke mannen duldt, als
leeraars, is den ondergang nabij.
Neen, verdraagzaam zijn is een sieraad
in het burgerlijk leven, doch onzin in
de kerk.
Wie de belijdenis eener kerk niet be
aamt, treedt er uit, of dient uitgeworpen I
Te betreuren is het, dat zulke herders
nog misleiden zoovele andersdenkenden,
die te goeder trouw op hun voorgangers
Hijven bouwen.
6r emeente-publicaties.
In de jongste zitting van den gemeen
teraad zijn door het raadslid Dekker de
gemeente-publicaties even ter sprake ga-
bracht.
Naar aanleiding hiervan zei de burge
meester, dat deze zaak bij B. en VV. reeds
in behandeling was, en dat door dit col
lege aan verschillende .uitgevers prijsop-
ripgave is gevraagd voor de opname dei-
publicaties.
Zoover ons bekend, is aan de uitgevers
gevraagd, of zij genegen waren Lot g r a-
tisopname der publicaties, wat een
verschil maakt met de vraag naar prijs
opgave.
We vermoeden, dat geen uitgever -
misschien een enkele zal overgaan tot
gralis-opname der publicaties.
En van volkomen verklaarbaar stand
punt.
Hoezeer de opname der gemeentelijke
aankondigingen in hun blad op prijs stel
lende, zulten de uitgevers wel meer reke
ning honden met de onvermijdelijke kos
ten verbonden aan die opname dan met
het meer officieels cachet, dat hun blad
zal verkrijgen; want die kosten zijn niet
zoo gering.
Hopen we, dat B. en W. het billijke van
een matige vergoeding alsnog zulten in
zien, en daardoor de gemeentisnaren,
ieder in zijn blad, in staat stelten de ge
meentelijke publicaties te lezen.
FRANKRIJK.
De H. Vader heeft, volgens de
„Figaro", aan de Romeinsche con
gregaties last gegeven zich zoo vrijgevig
mogelijk te betoonen'ten opzichte van alle
door de bisschoppen eventueel aan te vra
gen privileges. Zoo zal bijvoorbeeld de
Congregatie van het H. Officie bij afzon
derlijke decreten aan 'de pastoors en 'des-
servanten waarnemende pastoors), die,
geen bezoldiging genieten, liet verlof ver-
leenen „stipendia" te aanvaarden voor het
opdragen der H. Missen voor de parochie
op Zon- en feestdagen, welke tot dusverre
zonder dat de geestelijkheid daarvoor eeni
ge aalmoes ontving, werden opgedragen
voor het volk; ook zou op ruime schaal
verlof worden verleend tot „bineeren", d.
w. z. het opdragen van een tweede H.
Mis onder dezelfde voorwaarde.
In het algemeen, aldus eindigt het be
richt, is de H. Vader besloten aan de
Fransche geestelijkheid al de gunsten te
verleenen, welke de Congregatie der Pro-
pagan.de toestaat aan de missielanden."
Mocht het bericht van dezen correspondent
bevestigd worden, dan dringt zich onwille
keurig de gedachte op„Zóóver is het
sinds eenige jaren met Frankrijk, de oud
ste Dochter der Kerk, het land der Heiligen
gekomen, dat het door den H. Stoel getijk
moet worden gesteld met de missielanden;
dat zijn geestelijkheid geacht wordt haar
zielenarbeid te verrichten onder do heide
nen „in partibus infideliuml"
ITALIË.
In het seminarie van Palydoue is men
een dezer dagen nog eens aan het snuf
felen gegaan in de oude paperassen. Aan
dat seminarie beeft ook P,aus Pius X gestu
deerd en met dit succes, dat. hij indertijd
zoowat primus perpetuus was van de
negen-en-dertig medestudenten. Onder de
oude papieren vond men o. m. ook een
getuigschrift over den lateren Paus, da
teerend uit 1853. Typisch is het na te
gaan, hoe men toen over den. eerw. beer
Joseph Sarto dacht: Wij laten enkele pun
ten volgen.
Godsdienst. - Hij heeft zich bij'zonder
onderscheiden door een buitengewone
aandacht voor alle punten van dat onder
wijs.
Philosophic. Is uitstekend geweest;
hij heeft zich die wetenschap eigen gOr
maakt in de vereischte mate, wat. uitge
breidheid en diopte betreft.
Ita.liaan.sche taal. Onderscheidde zich
door zijn gi-oote gemakkelijkheid om de
klassieken te vertalen, en door zijn groote
literaire kennis.
Latijn. Onderscheidde zich door zijn
prachtige dissertaties en vertaling van
teksten en door elegantie van zijn stijl.
Grieksch. Uitstekend door zijn gram
maticale kennis en de juistheid van zijn
dissertaties en vertaling.
Aardrijkskunde en Geschiedenis. On
derscheidde zich door zijn uitgebreide en
klare kennis vooral van de nieuwe ge
schiedenis.
Mathesis. - - Hij onderscheidde zich door
zijn natuurlijken aanleg voor die weten
schap en legde een groote geschiktheid
aan den dag om algebraïsche en geome
trische problemen op te lossen.
Het lijstje kan nog al schikken dunkt
ons.
Een dame te Rome, zich uitgevend voor
een nicht van kardinaal Rampolla, heeft
in de religieuse wereld lal van personen
opgelicht.
SPANJE
Uit het Donderdag door de Madridsche
bladen gepubliceerde rapport van den
rechter van instructie over den aanslag
in de „Calle Mayor", op 31 Mei, blijkt, dat
daarbij gedood werden 25 en gewond 109
personen, van welke laatste or 14 herstel
lende zijn. Uit brieven van Feller, den
directeur der „Moderne School" te Bar
celona (waar Moral, de moordenaar, les
had gekregen) zou gebleken zijn, dat ook
Ferrer anarchist is, terwijl het onderzoek
verder aan het licht zou hebben gebracht,
dat Moral den heer Nackens, den directeur
van het blad „Matin", men den dood be
dreigd zou hebben, indien Nackens hem
niet verborg of hem verried.
RUSLAND.
Bij Pjatigorsk in den Kaukasus zijn in
een dichtbezetten personenwagen een
bankkassier en een hem vergezellende gen
darme zwaar gewond; de daders wisten
met 17.000 roebel uit den trein te sprin
gen en in ©en bosch te verdwijnen.
Te Kinesjma bij Kostroma zijn den kas
sier der fabriek Bahakin 28.000, te Iwanof-
Wosnessensk den kassier der fabriek Jan-
joenenski 30.000 roebel ontroofd. De da
ders ontkwamen.
Bij de opening van een postzak uit Eri-
wan, waarin volgens de bijbehoorende
dienstpapieren voor een waarde van
148.000 roebel aan bankbilletten en andere
geldswaardige papieren moest zitten, bleek
op het hoofdpostkantoor te St. Petersburg
niets te zijn dan wat vodjes papier met
stukken lood er in. Van buiten was er
niets aan den zak te zien.
De Corr. Russe ontvangt vreeselijke be
richten over het lijden der gedeporteerden
in ile Siberische ballingsoorden.
Honger, scheurbuik, cholerine en andere
epidemische ziekten ontwikkelen zich er in
schrikwekkende mate tengevolge van het
slechte en onvoldoende voedsel en de stel
selmatige nooddruft en sleepen een groot
aantal ballingen weg, die op voorhand ten
doodc zijn gewijd.
De gevangenen hangen dan een schil
derij van dat lijden op, waarvan wij hiel
de bizonderheden liever zullen laten rus
ten en volstaan met te zeggen, dal de
toestand zoo was, dat de ballingen vroegen
hun intrek te mogen nemen in een lokaal
waar de sectie op lijken plaats heeft Het
districtshoofd antwoordde, dat men geen
levenden kon laten wonen jn |de voor
doodop bestemde ruimten.
De meeste ballingen lijden honger, om
dat de schitterende toelage van 5 kopeken
daags, die de Russische regeering hun
geeft, natuurlijk niet voldoende is om zelfs
maar genoeg brood te- koopen. De Ostiaks
geven de ongelukkigen voor een dag wer-
kens nu en dan een stuk roggebrood met
eenige stompen toe.
De ballingen in het dorp Nowoje in het
noorden van het gouvernement Tobolsk
kunnen geen werk vinden en belegerden,
door den honger gedreven, de poorten der
gevangenis, smeekende om daar te worden
opgesloten. Ook dit verzoek werd gewei
gerd. Zoo leven er ginds duizenden lieden
wier aantal nog dagelijks toeneemt In het
gouvernement Tobolsk alleen telt men hij
de 1625' politieke ballingen.
Te Petersburg is weer bericht ontvan
gen over moorden op officieren van de
politie in verschillende deelen des lands.
Te Noiwosjerkisk is de bevelhebber der
36e sotnie kozakken gedood, terwijl hij'
bij zijne manschappen was. Te Wladikaf-
kas is kolonel Rasjmanin des avonds, toen
hij uit de club terugkeerde, gedood; de
dader kon vluchten.
Een allerbrutaalst stuk is Woensdag te
Moskou uilgehaald. Daar stormden plotse
ling een tiental lieden een café-concert
binnen en roofden ten aanschouwe v.an
de bezoekers, hetdienstpersoneel en de
verschrikte muzikanten een duizend roe
bels uit de kas, waarmee zij er ongehin
derd van door konden gaan.
Bovendien hebben gewapende jongelie
den te Moskou 14,000 roebel geroofd uit
de kas aan het goederenstation van den
Kazanschen spoorweg.
Te Smjela bij Kief hebben met revolvers
toegeruste personen den stationschef over
vallen en 1700 roebel geroofd. De chef en
een reiziger werden gewond.
En zoo gaal het nu maar dag in dag uit 1
Uit Helsingfors wordt geschreven, dat do
voltrekking van hel, doodvonnis aan He ver
oordeelde officieren en artilleristen in de
vesting Sveaborg onder schokkende om
standigheden is geschied.
Soldaten van het muitende regiment
vormden het vuurpeloton, achter hun ston
den infanteristen met geladen geweer. De
jonge kaptitein Smirnof commandeerde het
geheel; hij was zoo van streek, dat hij1 in
zwijm viel op het oogenblik dat hij het
bevel tot vuren had moeten geven. Een
ander officier nam zijn plaats in. De vijftig
soldaten van het vuurpeloton heefden zóó,
dat zij nauwelijks hun geweren konden
vasthouden. Na het eerste salvo waren de
veroordeelden slechts aan de beenen ge
wond; een tweede salvo maakte pas een
einde aan hun lijden.
ZU1D-AMERIKA.
Men seint uit Lima nog de volgende
bijzonderheden over de ramp Ie Valpa
raiso,:
Op 40 beambten van de telefoonmaat
schappij zijn er 38 gedood.
Toen het huis van den nieuw gekozen
president Pedro- Montt, instortte, viel zijne
vrouw van het balkon op straat. Voorbijko
mende dieven snedien haar de ooren en de
vingers af om zich van .hare juweelen
meester te maken I Mevr. Montt werd ster
vende aan boord .van een oorlogsschip
gebracht.
Hevige regenbuien hebben het lijden van
de menschen die in de open lucht, moeten
kampeeren, nog verergerd.
Te Santiago is weer een tamelijk sterke
schok gevoeld.
Berichten uit. Valparaiso bevestigen de
ernstige indrukken. Er zijn krachtige maat
regelen genomen om orde te houden. Er
zijn op zijn minst 150 menschen doodge
schoten. Men is nog bezig met het zoeken
naar lijken; 1500 lijken zijn van overheids
wege begraven. Ilel is bijna zeker dat
er een ziekte zal uitbreken.
De toestand van de huizen te Santiago
wordt wegens het aanhouden der schokken
slechter bij het uur.
DUITSCHLAND.
Donderdag hebben de Duitsche katho
lieken te Essen hun laatste vergadering
gehouden.
Toen alle onderwerpen waren afgedaan,
nam kardinaal Vannutelli het woord, om
in een Latijnsche toespraak uiteen te zet
ten, met hoeveel belangstelling Z. H. de
■Paus de indrukwekkende samenkomsten
van de Duitsche katholieken steeds volgde.
„Het zal mij, zoo zeide kardinaal Vannu
telli Os. a., een groote troost zijn, den door
