wife Co.
gsblad
Zaterdag 4 Augustus 1906.
Tweede Jaargang.
Joomhouf
Zagerij
Schaverij.
raband.
WAALWIJK.
it koopt men bij
it Roode Kruis",
in om zelf 5 L.
iIMONADE of
ïaken.
ent op het
No. 91.
712 cenf
geld
Dp van Effecten
HENDRIKSE.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Korte inhoud Zondagsblad.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Van onze Eilanden
rzekering op't leven.
Iricht 8 Maart 1843
Koninklijk Besluit
08.95, No. 41.
fiijk kapitaal f 300-000.
04: fl.374.679.62».
I gevraagd.
2, MIDDELBURG.
hebben is een gezellig
r.ijn leven lang met ge-
is het. nu alles fietst,
|t COMPLEET RIJWIEL
cents. Men kan zoo 'n
onze 3% Premieleening
der Wet van 6 Juni
It met 200.000 aandee-
000 premién bij de a s.
1500verder 600 prima
Jaar keuze der winners
Irenrijwiel: terwijl aan
der winners omtrent
hz. zoo mogelijk voldaan
|ge normaal regulateurs
Jt 14-daags gangwerk:
en, 6 lepels en 6 vorken
hitvoering Daarbij ont-
1 winners nog dadelijk
ig met 2'4 ets. voor
den winners per post
I spoorwegstation franco
Irijgbaar bij den onder-
'IBERGER te Roermond,
postwissel of' postzegels
laandeeltje; fl.voor
voor 11 aandeeltjes
een klein gedeelte ver-
gescbiedt toch.
ken van ware of voor-
filsche feiten of omstan
live van premieleeningen
Inz. enzstaan volgens
Ivan Strafrecht 3 jaren
genten gevraagd aan
flste conditiën.
der nemers van aan
Ben door ons genoteerd
In een premie ontvangt
trekking bericht, zoo-
moeite heeft. Men be-
nummer slechts in te
el nieuws en illu-
)EDKOOP is.
DE DIRECTIE.
borgtocht.
het hotel de Kinderen
Le Cointre, Goes.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes £0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant„0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's tO.Sll/2, voor niet-abonné's„045
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Platen: Concours liippique te Nijmegen.
Wielerfeesten te Dordrecht. Het Standbeeld
van Rembrandt bestraald door zoeklicht.
Het Spaansche koningspaar op reis. Graaf
en gravin Lonyay (vroegere kroonprinses
van Oostenrijk). Russische paarden. Alfred
Beit, de overleden mijnkoning uit Z.-Afri-
ka. Twee bekende wielrijders. Negers uit
Amerika. Alles met tekst. Misbruik van
vertrouwen. Feuilletonde Bloedige Hand.
Het Socialisme is go l&ilienstloos.
De socialist van der Goes schreef
in „Het Volk" twee artikelen om aan
te toonen, dat socialisme en godsdienst
vereenigbaar zijn.
Om taktische redenen, n.l. om een zoo
groot mogelijk getal arbeiders onder de
vleugelen van het socialisme te lokken,
is dit van zijn standpunt goed te ver
klaren.
Minder verklaarbaar is dat juist hij, Van
der Goes ,de orthodoxe Marxist, de mate
rialist, die aan geen God gelooft, op
treed! om de vereenigbaarheid van socia
lisme en godsdienst goed te praten.
Zien we even, hoe de man het er af
brengt.
Eerst schrijft hij o, a.
„Er is in de praktijk van bet socia
lisme niets, dat de geloovige arbei
ders verplicht zich van de socialistische
beweging ver te houden."
En op een andere plaats zegt dezelfde
schrijver, die hier eerlijker blijkt:
„Wanneer wij zooals nu het woord
„socialisme gebruiken, dan bedoelen we
niet enkel een bepaalde ekonomische
leer, maar we bedoelen het geheel van
de levensbeschouwing, die wij vinden
bij een steeds grooter wordend deel van
de arbeidende klasse, vooral daar, waar
de kapitalistische het meest ontwikkeld
zijn. Tot die wereldbeschouwing be
hoort geen enkele godsdienstige voor
stelling, geen kerkelijk geloof.
Daarom zeggen wij, en konstateeren
daarmee een feit dat voor igeen tegen
spraak vatbaar ishet socialisme
is godsdienstloos. Dit wil dus
niets anders zeggen, dan dal de werk
lieden in die landen welke gewoonlijk
gerekend worden lot de meer be
schaafde, geen godsdienst bezitten. De
regel is niet zonder uitzonderingen.
Evenwel heeft hij betrekking op een
groote meerderheid. Men kan het af-,
men kan het goedkeuren, men kan het
niet ontkennen. De klasse die het mo
derne proletariaat heet, is zonder de
behoefte aan godsdienstig geloof."
Hoe die eerste uitspraak te rijmen valt
met hetgeen de schrijver in de tweede
plaats zegt, is ons een raadsel.
Maar dit is onze zaak niet.
Te constateeren eii te onthouden is al
leen de verklaring van den socialist Van
der Goes, dat het socialisme godsdienst
loos is.
Precies wat wij dikwijls geschreven
hebben.
En wie er nog aan deze waarheid mocht
getwijfeld hebben, kan met de eigen, ronde
verklaring van dit roode kopstuk zijn voor
deel doen.
Ongeschikt.
Zooals bekend is, hebben B. en W.
van Zierikzee onlangs den gemeenteraad
voorgesteld een leeraar aan de H. B. S.,
dr. Volgraff, te ontslaan, omdat hij1 niet
geschikt was in zijn klas de orde te hand
haven.
De gemeenteraad verwierp dit voorstel,
en o. i. terecht.
Zekere H. S. schrijft nu in de „Mid-
delb. Crt. een artikel tegen het besluit
van den raad en tegen den leeraar.
Verschrikkelijk, een leeraar te handha
ven, die „ongeschikt" is gebleken om de
orde te behouden!
Maar, vragen we, zijn de 1 e e r 1 i n g e n
wel geschikt.
Men weet, dat er onder de spes patriae,
die onze hoogere burgerscholen en gym
nasia bezoekt, zich heertjes bevinden,
die maling hebben aan orde en gezag,
en die het er op gemunt hebben een
leeraar1 op allerlei wijzen het leven te
vergallen.
Zoo leverden te Zierikzee leerlingen van
dat gehalte, oftewel vlegels, gedurende de
lesuren een formeel gevecht!
En dan vragen we nogmaalszijn zulke
leerlingen „geschikt" en waard om on
derwezen te worden op een H. B. S.
Stuur dezulken liever zoo spoedig moge
lijk het zeegat uit, om hen te doen ge
wennen aan de strenge scheepstucht; mo
gelijk dat dan van hen nog iets terecht
komt.
Nu uit „humanitaire" begrippen de
tuchtroede niet meer gehanteerd mag wor
den, kan men hel een leeraar toch heusch
niet al te jkjwalijk nemen, indien hij, staande
tegenover een troepje opgeschoten bengels,
wien de baldadigheid in het lijf zit, de
orde niet weet te handhaven, zooals het
behoort.
Zou op die in de lesuren „vechtende"
leerlingen een duchtig pak ros niet kal-
meerend gewerkt hebben?
We gelooven van wél.
ITALIË.
De II. Vader heeft in den „Osservatore
Romano" openbaar gemaakt een encycliek
aan de Ilahaansche bisschoppen, die dus
door den Paus zeiven voor Italië is be
stemd, maar wegens haar publicatie ook
de aandacht van anderen vraagt.
De H. Vader zegt dat vele bisschoppen
hebben geklaagd over den geest van on
gehoorzaamheid en ongeregeldheid, dien
vele pi'iesters betoonen.
Een bedorven atmosfeer tast thans de
zielen aan, en wekt weerzin tegen het
gezag en tegen wie het gezag moeten
dragen. En de valsche meeningen dien
aangaande verspreiden zich vooral ook
onder seminaristen.
De bisschoppen moeten daartegenover
strenge gehoorzaamheid eischen, ook niet
te velen tot de H. Wijdingen toelaten, en
vooral nauwkeurig toezien of wel wars
roeping en niet eerzucht tot het priester
schap dringt.
Het onderwijs op de seminaries moet
nauwkeurig worden bewaakt, ook tegen
gevaarlijke nieuwigheden; alleen om goede
redenen zal den seminaristen het bezoek
van universiteiten worden toegestaan en
het lezen van couranten en tijdschriften
behoeft bisschoppelijke toestemming.
De prediking moet vooral zich gronden
op de H. Schriften en geen argumenten
gebruiken, die eerder thuis behooren in
couranten en vergaderingen.
Priesters hebben voor het stichten en
besturen van couranten, voor het open
haar maken van artikelen en het houden
van lezingen toestemming van den bis
schop noodig.
De biechtvader van den Paus.
Omtrent mgr. Pifferi, den biechtvader van
Paus Leo XIII err Pius X, en niet mgr.
Steinhuber of Z. E. Vivès y Tutto, die de
verschillende logebladen beurtelings tot
biechtvader van den Paus verheffen,
meldt de „Patriote" o. m. de volgende bij
zonderheden
Mgr. Pifferi, zegt het blad, is reeds 89
jaren oud. Hij is voor kort in doodsgevaar
geweest, maar herstelt nu wederom lang
zaam aan. Als Dominicaan leeft hij nog
alle regelen van zijn orde ten trouwste
na. Zijn kamer is een echte cel; nooit had
hij nog van een geneesheer of van genees
middelen willen hooren. Tweemaal is hij
slechts gevaarlijk ziek geweest. Wanneer
men hem nu weer van zijn ziekte spreekt,
begint hij te lachen en spot dan:„01
die voorgewende ziekte I" Binnen vijf
jaren zal mgr. Pifferi zijn 70-jarig priester
feest vieren.
RUSLAND.
In het Czarenrijk blijft de gisting voort
duren en komen belichten in omtrent on
geregeldheden van zeer bedenkelijken aard.
Over het oproer te Sveaborg loopen al
lerlei geruchten. Volgens een Exchange-
telegram is een kruitmagazijn tengevolge
van een kanonschot in de lucht gespron
gen. Een particuliere berichtgever meldt,
dat de artillerie uit Kroonstad geweigerd
heeft, naar Helsingfors te vertrekken. Reu
ter zendt bevestiging van het gerucht dat
generaal Agejef, commandant der artille
rie te Sveaborg, gewond en gevangen is.
De commandant van de sappeurs is in
zee geworpen, en men bestookte hem met
steenen tot hij zonk. Ernstig luidt een
Havas-bericht, meldende dat een brug in
de lucht gevlogen is bij het station Rihi-
maeki, en dat de spoorweg tusschen de
twee volgende stations vernield is.
De linieschepen Tsesarewitsj en Boga-
tyr hebben een sterk vuur gei'icht op de
forten, die door de opstandelingen te Svea
borg bezet zijn. Aanvankelijk schoten deze
terug, maar zij hielden er mee op, toen
de scholen tekort bleken te vallen. Men
heeft booten zien wegvaren van de eiland
forten die in handen der opstandelingen
zijn.
De muiterij werd onderdrukt.
Te Kroonstad is de bemanning van een
oorlogsschip oproerig geworden, dank zij
echter het trouw gebleven deel der ma
trozen gelukte het, het oproer te dempen.
Er moest van de vuurwapenen gebruik ge
maakt worden.
Er is bericht ontvangen, dat de bezet
ting van het fort Konstantijn te Kroon
stad in opstand is gekomen en de overige
forten onder kanonvuur heeft genomen,
dat ten slotte na een artilleriestrijd tot.
zwijgen werd gebracht. Reizigers uit
Kroonstad melden, dat de soldaten ver
scheidene officieren hebben gedood.
Volgens een ambtelijk bericht over de
onlusten in Kroonstad verlieten de ma
trozen van de 4o vlootequipage de ka
zernen en begaven zich te zamen met een
op straat op hen wachtende volksmenigte
naar het huis van den havencommandant.
Een onmiddellijk ontboden afdeeling in
fanterie verstrooide de menigte.
Terzelfder tijd begonnen er onlusten uit
te breken onder de andere vlootequipages,
doch men slaagde er in de matrozen tot
terugkeer in de kazernes te bewegen. Mid
delerwijl rukte een bende, bestaande uit
de matrozen van de 4e vlootequipage en
gepeupel, tegen het arsenaal opzij wil
den de deuren laten springen, doch wer
den door infanterie en mitrailleurvuur op
nieuw uit elkaar gejaagd. Daarop bezetten
de mu'.t r l et lo t Konst.n ijn, waar men
naar het scheen gemeene zaak met hen
maakte. Nadat het fort beschoten was,
gaven de muiters zich omstreeks halfzes
over.
Gedurende het gevecht met de menigte
weiden gedood een vlagofficier, twee ka
pitein-luitenants en een luitenant ter zee
le klasse, terwijl een schout-hij-nacht e4
twee kapitein-luitenants gewond werden.
In Kroonstad is de staat van oorlog
afgekondigd. Telegrammen mogen niet
verzonden worden.
Ook de bemanning van den gepantser-
den kruiser Pamjat Atsowa te Reval is
aan het muiten geslagen. De commandant
en vier officieren werden gedood. De mui
ters hebben met het schip zee gekozen!
Door de arbeidersgroep en de social,
fractie uit de gewezen Doema is een in het
geheim gedrukt manifest onder de soldaten
en matrozen verspreid. Het luidt in hoofd
zaak als volgt:
„Soldaten en matrozen,
„Bij keizerlijk decreet is de Doema ont
bonden; de troepen zijn ontboden om het
volk te beteugelen. Vertegenwoordigers
van het volk waren nochtans tusschen uwe
vaders en uwe broeders gekozen, om aan
den Tsaar de behoeften van het volk te
doen kennen en land en vrijheid te eischen.
„Maar de Tsaar weigert de gekozenen
van het volk te aanhooren. Hij leende het
oor aan de slechte .raadgevers, aan de
grootvorsten, ministers, generaals, grond
bezitters, die niets van hunne eigendom
men en hun loon willen afstaan.
„Rusland is nu in twee kampen ver
deeld: Eenerzijds, de massa der arme en
verdrukte werklieden, met de klaarziende
soldaten, de beste officieren en al de mar
telaren, die de gevangenissen vullen. Van
den anderen kant de bende der verdruk
kers als Pobjedonoszef, Trepoff en de ge
neraals, die in Mantsjoerije de vlucht na
men voor de Japanners, maar deden schie
ten op het volk te St. Petersburg, Moskou
en Tsjita.
„Zult gij op het volk schieten? Zult
gij zijn bloed, vergieten. Herinnert u, kinde
ren der boeren en kinderen des volks, dat
in de dorpen, waar gij geboren zijt, uwe
broeders opstaan en er grond en vrijheid
eischen. Het gouvernement stuurt hun
troepen om ze te vermoorden. Zult gij
het gouvernement verdedigen en vergeten,
dat gij slaven zijt, in slechteren toestand
verkeert dan wie ook, dat gij gemarteld
wordt in de tuchtbataljons, tot dwangar
beid veroordeeld of neergeschoten wordt?
„Soldaten en matrozen, uw heilige plicht
is, het Russische volk te verlossen van
eene regeering van verraders en de Doema
te verdedigen. Wie aan dien heiligen strijd
deelneemt, zal zich overladen met eeuwi
gen roem, en het Russische volk zal zij
nen naam zegenen. In dien strijd zullen
uwe vertegenwoordigers aan uwe zijde
staan. Weest dapper dus voor het Vader
land, het Volk en de vrijheid tegen de mis
dadige regeering".
Uit Terijoki in Finland wordt gemeld,
dat de gewezen afgevaardigde Herzenstein,
een der bekende personen uit de ontbon
den Doema, toen hij Woensdagavond om
negen uur met vrouw en dochter aan het
strand wandelde, door twee uit een onbe
woond huis geloste schoten gedood is. Het
jonge meisje werd aan de hand gewond.
De moordenaar is ontkomen.
lleel het garnizoen van Delhajar, in den
Kaukasus, is tot muiten overgeslagen, op
het vernemen van het nieuws der ont
binding van de Doema. Het heeft den
hevelhebber en acht officieren gedood.
Verder hebben de troepen de stadsrs-
geering vervangen en schildwachten doen
plaatsen in de kazernen, post- en tele-
graafbureelen en in al de openbare ge
bouwen.
„De Zeeuw" beantwoordt alsnog onze
vraag naar het „genie" van Bilderdijk
op de volgende, weinig afdoende wijs
„Dat Bilderdijk, met zijn impressionis
tisch gemoed, wisselende levensbe
schouwing, en zondige natuur ook ver
zen schreef, waarvoor wij, terecht, den
neus optrekken, kan hem zijn rang onder
de genieën niet doen verliezen.
Een genie dat de hem van God ge
schonken gave misbruikt, houdt daar
door niet op een genie te zijn.
Overigens laten wij gaarne in de waar
deering van den dichter onze collega
vrij om hem onder de talenten te re
kenen.
Bilderdijk is. een man van scherpe
tegenstellingen geweest; en de filosofen
der vorige eeuw die hem wogen en te
licht bevonden, hebben op deze tegen
stellingen in dezen hunnen grooten
tegenvoeter op het stuk van beginselen
wel wat te veel den nadruk gelegd.
En het is ook zoo die tegenstel
lingen maken het soms moeilijk Bilder
dijk te verstaan.
Doch daartoe geraakt men niet door
polemiek, maar door langdurige, dege
lijke studie.
En hiertoe ontbreekt ons, journalisten,
helaas, de tijd".
„De Zeeuw" gelieft ons wel de vrij
heid te geven den dichter onder de „ta
lenten" te rekenen!
Hartelijk dank, collega!
Nu zullen we nog de vrijheid nemen
onzen lezers te wijzen op de waarde van
het oordeel der „Zeeuw" over Bilder
dijk, slechts even constateerend, dat in
alles wat het blad schrijft, geen zweem
van bewijs is gelegen, dat Bilderdijk een
„genie" zou zijn.
Alleen door degelijke, langdurige studie,
beweert het a.-r. orgaan, komt men tot
de ware kennis van Bilderdijk.
En voegt het er onmiddellijk aan toe,
daarbij haar eigen vonnis slrijkend
„Hiertoe ontbreekt ons, journalisten, he
laas, de tijd."
Nu „d e Z e e u w" het zelf zegt, gelooven
wij onmiddellijk, dat zij hare redactie tot
de journalisten rekent, dia geen lijd heb
ben degelijk studie van den dichter ge
maakt te hebben, of te maken, en hem
bijgevolg niet kennen.
Maar, wat drommel, doet die redactie
dan over hem te schrijven I
H. M. de Koningin mocht gisteren
voor de eerste maal het bed verlaten, en
vertoefde eenigen tijd in particuliere ge
sprekken.
Onze Koningin. Men schrijft van
't Loo
Naar aanleiding ee.ner uit de „Rheiniseh
Westfalische Zeitung" overgenomen cor
respondentie, waarin den raadgevers der
Kroon voor een gedeelte da schuld wordt
gegeven van de bittere teleurstelling, die
dezer dagen onze geliefde Koningin, Haar
huis en Haar volk trof, kan het zijn nut
hebben dien raadgevers 't volgende on
der de aandacht te brengen
Met niet genoeg te .prijzen ijver zijn
eiken dag vier rijkspolitiemannen in bur-
gerkleeding in de weer, om de omgeving
van 'tLoo van verdachte personen te zui
veren en zuiver te houden, teneinde zoo
doende de persoonlijke veiligheid van H.
M. zoo volkomen mogelijk te maken.
Aan 't paleis 't Loo zijn steeds twee rijks
politiemannen in dienst als portier in een
lakeienpakje, om aldaar voor de persoon
lijke veiligheid van II. M. te waken, ter
wijl een parkwachter in fraai uniform on
ophoudelijk voor 't paleis huiten 'thek op
en neer drentelt om aldaar een oog in
't zeil te houden.
Maar wat gebeurd nu 's avonds
De rijkspolitiemannen zitten op een en
kele uilzondering ,na, eiken avond thuis
en de parkwachter voor 't paleis verdwijnt
eveneens, terwijl dieze laatste' vervangen
wordt, door een boerenarbeider uit 'tpark,
die overdag zijn gewonen bosch- of veld
arbeid verricht. Deze man krijgt een z.g.
uniformjas aan in den geest als van de an
tieke nachtwachts in de steden, en is ge
wapend met een gabel van 't jaar nul.
Komt men nu 's avonds of 's nachts voor
't paleis, dan ziet men daar zoo'n man op
klompen met een pijpje in den mond voor
'thek staan, welk Irek gesloten is en waar
van hij den sleutel hij zich heeft.
Dat een dergelijke bewaking van H. M.
de Koningin en Haar woning niets om '1 lijf
heeft, zal ieder gereedelijk toestemmen; 't
trok dan ook meermalen de aandacht van
vreemdeling en eigen, die er hun veront
waardiging over uitspraken en 't. eenvoudig
belachelijk vonden.
Aan de raadgevers van de Kroon te zor
gen, dat H. M. onze Koningin op betere
en waardiger wijze bewaakt wordt dan
door een boerenarbeider op klompen I
En nu nog ietsde lanen toegang ge
vend tot het paleis 't Loo zijn niet ver
licht. Er heerscht daar 's avonds onder hel
hooge geboomte een Egyptische duisternis,
die het meermalen onmogelijk maakt een
hand voor oogen te zien.
Niettegenstaande deze duisternis lijdt
H. M. de Koningin meermalen van en naar
't paleis door deze lanen.
Zijn de raadgevers der Kroon verant
woord, wanneer hier op deze lanen, wat
God verhoede 1 een ongeluk gebeurt?
Met ingang van 16 Augustus a. s. zijn
o. a. in Zeeland verplaatst de kommiezen
bij 's Rijksbelastingen
die der tweede klasse: D. C. van dei-
Hooft, van Veldzigt, A. de Maat, van Sas
van Gent, beiden naar- Oudenbosch; R.
Bauwen,s, van Roosendaal naar Neuzen;
J. Kesteloo, van Neuzen naar Roosendaal;
C. den Goom, van "Neuzen naar "Brouwers
haven; H. Post vitn St. Jansteen naar Neu
zen; K. Koets, van Sas van Gent naar'St.
Jansteen; J. G. do Kousemaeker, van Kerk
rad© naar Koewacht; O. van Krimpen, van
Roosendaal naar Middelburg; en
die der derde klasse: P. de Kort en E.
J. Ruijmbeke, beiden van Zevenbergen
(tijd.) naar Nispen; P. Waterdrinker en J.
A. van Beme, beiden van Oud- en Nieuw
Gastel naar Rucphen; R. Schepers, van
Roosendaal (tijd.) naar Veldzigt; E. J.
Prak, idem naar Sas van Gent; H. Jager,
van Koewacht naar Sas van Gent.
GOES. Gisterenmorgen te 73/4 uur bood
het stationsperron een treurigen aanblik
aan. Niet alleen dat de krankzinnige de V.
met den trein moest worden vervoerd,
maar nog een krankzinnige, een zekere
B. uit Nisse, werd met een rijtuig aange
bracht om met denzelfden trein te worden
vervoerd naar een gesticht in N.-B'rahant.
De man was zoo woest, dat hij aan han
den en voeten was gebonden en door 4
personen in den wagon moest worden ge
dragen.
