iming. lagazijn. Goes. oes. Dinsdag 24= Juli 1906. Tweede Jaargang. BUITENLAND liddelburg. NT EN. >foomhout Zagerij Schaverij. PP IJ, KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN. v Verval. UIT DE PERS. "Bur" No. 86. Is s e n. 1EDEREN. :n van de firma W. alle maten en 1 April 1900. [leid gedurende langen DEE ER DEN, voorheen Fritchy. hde W. Z. 1/2. van 12 flesschen per kistje. Iding franco recht- a r. IOETERMEER. ÏONS in deze Onze maehines jehoeven geene aanprijzing. Wij verzoeken slechts er op te itten, dat ze aan het juiste adres ekocht worden. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes £0.75, daarbuiten 0.95 Afzonderlijke nummers a contant„0.05 GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD voor abonné's f 0.371/2, voor niet-abonné's„045 Verschijnt ellen MHMDJIG-. WOERSDAG- en VRUDAGAVOND. Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES. Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Gt. k contant. Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. In een correspondentie behandelt de „N. li. Ct." de zonderlinge, echt Fransche, belangstelling, die de koning van Cam- boda, ee,n land, dat onder Fransch pro tectoraat staat, van de zijde dier licht ontvlambare menscben, mocht ondervin den. Zelfs Fransche staatslieden hebben zich niet ontzien aan dit malle gesol mee te doen. Maar 't zijn me tegenwoordig ook staats lieden, die Fransche! Onder het bestuur van zulke lieden kan het geen verwondering wekken, dat het land der Lodewijken befaamd is geworden, als het land der schandalen. Ziehier, ter kenschetsing van Fransch bewind, een beschrijving door den Parij- schen correspondent van de „N. R. Ct.", die den heer Leygues, minister van kolo niën, als volgt ten tooneele voert: „De heer Leygues, die een net heer is met een netten knevel, indertijd in de rechten gestudeerd en gedichten ge maakt heeft en tevens in de politiek ge gaan is, was reeds eenige malen de hemel vergeve het hem minister van onderwijs en schoone kunsten geweest, het laatste onder Waldeck-Rousseau. In die functie had hij zich bepaald een re putatie verworven door de goede zorg en de belangstelling, betoond aan een, onder zijn departement vallenden post, die wel eens door ministers van onder wijs en schoone kunsten verwaarloosd was, n.l. het corps de ballet van de groote opera. En hij had zijn naam van „wereldsch" man voor goed gevestigd. Ondanks deze zorgen en verdiensten was het hem niet gelukt onder Combes een portefeuille te bemachtigen; hetgeen hem tot „dissident" maakte; maar dat hielp niet, daar de heer Rouvier geen dissidenten aangenomen had. Hel kabi net Sarrien-Clemenceau, dat voor de verkiezingen een algeheel? linker con centratie wilde bewerken, besloot den berouwhebbende» dissidenten weer ver giffenis te schenken en zocht ook onder hen een lid voor het kabinet. Allen staken de handen uit. Men nam den heer Leygues die al ministeriëele rou tine had en verbazend graag wilde. Dat was goed en wel. Maar welke portefeuille Onderwijs en schoone kun sten was met eexedienst te zamen reeds voor den heer Bxiand bestemd. En on der geen enkel ander departement werd gedanst. De overige departementen, ma rine, leger, openbare werken enz. waren dus alle evenzeer aangewezen. Maar een oud-journalist had de marine al; een advocaat de openbare werken. En de heer Leygues nam koloniën dan maar. Waarom niet? Is het 'ttoeval geweest, bewonderen waardige flair of wist hij het vooruit? Nauwelijks was de heer Leygues een paar maanden minister van koloniën, of daar kwam een Indisch vorst, onder protectoraat staande, op kosten van de regeering naar Frankrijk met een heel ballet danseressen. En zie daar- door een gelukkig toeval koloniën dans-departement, de heer Leygues toch weer danseressen-minister!" Men moet maar in een land wonen, waar radicalen en socialisten in de meer derheid zijn, om de zegeningen te kunnen genieten van het bewind van personen, als een danseressen-minister. De lichtzinnige en wufte Franschman ziet in zoo iemand, evenals in den koning van Cambodja, iets meer interessants en aantrekkelijks, dan in een degelijk man. Frankrijk is wel in verval geraakt. Zóó zijn we 't eens. „De Zeeuw" zich verdedigend tegen onze bewering, als zou het a. r. orgaan de kunst van Rembrandt calvinistisch hebben genoemd, schrijft o. a. „Er is nu eenmaal geen Calvinistische kunst; dit zeggen wij niet „De Standaard" na, gelijk de „Nieuwe Zeeuwsche" schijnt te meenen. Maar dat is voor alle mee levende anti-revolutionairen een vanzelfs- heid. Het. Calvinisme als religieus verschijn sel kan noch mag een (kunst) stijl heb ben. Het kan uit zijn religieus beginsel geen kunststijl ontwikkelen, dewijl Reli gie en Kunst elk haar aparte leven heeft, en het mag het ook niet doen, dewijl het dan (Religie is hooger dan Kunst!) op lager standpunt, zou terugzinken. Maar het mag wel invloed hebben op den kunstenaar, en dien heeft het. ge oefend". En verder „Rembrandt als schilder Calvinist betee- kent dan ook niets anders dan dat hij bij de beoefening der hem van God verleende kunst, zij het onbewust, door het Calvi nisme, dat in dien tijd pip ieder terrein leven bracht, zich heeft laten beïn vloeden". Met het eerste kunnen wij wel accoord gaanen met de laatste tirade óók, i n- dien het vaststaat, dat Rembrandt calvinist is geweest. Maar dit is nog niet uitgemaakt. Ongetwijfeld zal Religie invloed oefenen op den kunstenaar en zal het calvinisme, zoo Rembrandt tot deszelfs aanhangers behoorde, invloed op zijn kunst hebben uitgeoefend. En indien „de Zeeuw", zooals nu blijkt, dit bedoelde, toen hij sprak van „als schilder was R. ongetwijfeld calvinist", dan gaan wij accoord, en zetten dit po- lemiekje op rekening van een minder ge lukkig gekozen uitdrukking. Klerikale Vak verefenigi ngen. Onder dezen lieven titel schrijft Jos. Loopuit, ook eris 'n artikeltje in „Het Volk" over de Verklaring der Bisschoppen. Loopuit verklaart, dat hij er alles van weet. De Verklaring der Bisschoppen is „de eerste welbewuste poging, om zicli te kanten tegen het meer moderne werken van de mannen der katholieke sociale ak tie. Een hak, die de hoog© hee rendeze jonge beweging alvast p robeeren te zetten; een waar schuwing bij voorbaat voor wat haar te wachten staat, als zij kromme sprongen maakt". Hoe die Jos. Loopuit ons zoo leelijk in de kaart weet te kijken Hij slaat den spijker preciesna,as t den kop 1 Immers in het Vlugschrift „Arbeiders vereenigt U", door de K. S. A. in tien duizenden verspreid, werd juist betoogd dat ook de arbeiders zich op katholie ken grondslag moesten organiseeren Dus precies hetzelfde, wat nu de Bisschoppen als Hun uitdrukkelijk ver langen uitspreken En nu zou die uitspraak, welke b e - vestigt heigeen waarvoor de K. S. A. propaganda maakte, „een hak", en „wel bewuste poging van de Bisschoppen zijn, om zich te kanten tegen het meer mo derne werken van de mannen der K. S. A. I Lieve Loopuit, ga eens 'n kopje thee bij Pater Passie drinken! Dat is beter, dan zelf zulke drabbige kof fie te schenken! (K. S. W.) FRANKRIJK. Uit Frankrijk nog altijd dezelfde droeve berichten. Het ministerie houdt zich bezig met een nieuwe wet, die de Scheiding van Kerk en Staat ook in Algiers (en Koloniën) zal doorvoeren. Weer verscheen een lijst van 83 religieuze scholen, die moeten gesloten worden, d. i. van 25 Juni tot 9 Juli samen 350. Volgens de wet heeft de regeering 6 jaar tijd om het con gregatie-onderwijs te doen ophouden, maar de Jacobijnen brullen van woede, wijl er in 1906 nog bestaan. De gemeente raad van Lorient in Bretagne besloot om de Calvariebergen van de kerkhoven op te ruimen. Het zijn veeltijds wel kunst stukken en oudheden, doch daar maalt een socialist of logeman niet om, als het geldt het volk te helpen tot de hoogste ongodsdienstigheid. 6000 vrouwen die pro testeerden .werden door den burgemeester onthaald op waterstralen der brandweer. Kan het laaghartiger De eerste Mei zal volgens een socialis tisch voorstel in de kamer „het feest der arbeiders" worden met behoud van loon en vrijheid van optochten. Doch een pro cessie van Katholieken, o foei! In het Rhöne-gebied o. a. te Nimes, heeft de bur gemeester de St. Jansvuren verboden. Dat is te clericaal voor een volgeling van Com bes. De arme Dreyfus is in eere her steld en daarmee den te katholieken krijgs raden een hak gezet. Ook Zola, de vuilik, wiens werken alle voor elke n Katho liek streng zijn verboden, wordt in triomf naar het Pantheon overgebracht, enz. enz. En wat ziet men daarentegen in het pro- teslantsche Engeland? Een kamerlid wilde een Wet om de kloosterinstellingen aan het toezicht Van den Staat te onderwerpen. Het Lagerhuis weigerde met 231 tegen 72 'stemmen over dat voorstel te onder handelen. Te Cardiff, een groote indus triestad, trok de Sacramentsprocessie langs den openbaren weg en zelfs pro testanten hadden hun huizen getooid. Noord-Amerika maakt een wet om land verhuizers zonder middel van bestaan te weren, doch zondert uit kloosterlingen en priesters, die wegens godsdienstvervolging naar elders moeten vluchten. In Brazilië te Rio-de-Janeiro is het kruisbeeld, weer plechtig opgehangen in het gerechtshof en hoe treurig staat daartegenover F rankrijk En wat hebben nu de Fransche drijvers gewonnen? Hier en daar roept men de „nonnetjes" al weer terug, o. a. te Car cassonne, waar de wereldlijke verplegers zoo huishielden, dat het hospitaalbestuur zes van de verdreven zusters terugriep om 'de „leiding" over te nemen. De Overste antwoordde „alles of niets", wijl zij haar opofferende Zusters niet blootstellen kan aan het slecht voorbeeld der leeken-vex-- plegers met al hun eigenbaat en wanorde lijkheden. Wat de Franschen nog meer wonnen? Vraag het te Courrières aan de 40 we duwen, die nu sedert 3 maanden met haar kinderen geen onderstand kregen, terwijl er 6 millioen 200.000 francs ter uitdee- ling werd bijeengebracht.. Men zegt, dat het geld groof.endeels in de spaarkas gaat om hij meerderjarigheid der kinderen te worden uitgedeeld, en de moeders moeten maar gebrek lijden; en hoeveel kinderen zullen er dan nog leven? Wat de Franschen met de „bloe-regee- ring" nog meer wonnen? Om de mannetjes te lijmen, dreef de vorige regeering een pensioenwet voor de arbeiders door. Dat kon, want er zouden immers milliarden komen van de verjaagde kloosterlingen. Doch ziet, die milliarden waren baker sprookjes en de mooie beloften worden nu verklaard de draagkracht van het land te hoven te gaan. Inderdaad, er is een tekort van 4 milliard, 10 millioen 310.234 francs in de schatkist; verder is uitge broken een tarievenkrijg met Spanje en Zwitserland, twee groote afnemers van de Fransche industrie; (Zwitserland alleen koopt jaarlijks voor 300 millioen); de suc- cessie-rechlen zijn verhoogd met 30 pet. en de belasting op roerende goederen met 10 pel. enz. Of Frankrijk ook gezegend is met zijn godsdienstvervolgers Ter gelegenheid van het gouden pries terfeest van Z. H. Pius X op 18 Sept. 1908 zal, naar men zegt, een jubilé wor den verleend voor de geheele katholieke wereld. De Paus is thans in zeer gespan nen drukte omtrent de beslissingen in de Fransche scheidingswet. De openstaande bisschopszetels zijn aangevuld. En zelfs de president Fallières moet den Paus eigenhandig hebben geschreven, ongedul dig omtrent Rome's uitspraak. De meest origineele staking van den laats ten tijd is die van den Parijschen beul. Deze hoogwaardigheidbekleeder, een ge wezen Kozak, die zijn loophaan begon nen is met 'n moord op zijn vader, is niet tevreden met de 276 frank die men hem voor elke executie uitbetaalt. Dit heeft hij ter kennis van de overheid gebracht, doch daar men doof blijft voor zijn 'klacht, legt hij den arbeid neer. De autoriteiten, zeer in 'tnauw gebracht, zullen hem nu voortaan 556 frank por executie geven. Wat deden de Broeders? Met groote letters staan deze woorden hoven een aanplakbiljet, dat. in Epcrnay op bijna alle muren is aangeplakt. Het is een pro test tegen den willekeurigen maatregel, door Clemenceau, den „handhaver der orde" gedecreteerd, gelijk men weet, juist tegen de groote steunpilaren van de orde, de broederscholen. Wat deden de broeders? En scherp klinkt het antwoord op die biljetten: „Na voor twee en een halve eeuw het gratis volksonderricht het eerst in practijk gebracht te hebben, zijn zij sedert de mees [toegewijde en meestverlichte opvoe ders van de kinderen uit. het volk ge bleven. Zij, die maar iels van de geschiedenis in ons land afweten, zullen zich herinne ren, dat de officieele universiteiten haar leermethode aan hen ontleenden. De broeders hernieuwden, het openbaar onderwijs volgde na. Victor Duruy, de groote minister van openbaar onderwijs, bekende, dal hij aan hen de hervormingsplannen, waardoor het universitair onderwijs 'n meer practischen geest zou krijgen, had ontleend. Ridder Urcyfus. Kapitein Dreyfus is benoemd tot ridder van hel Legioen van Eer. RUSLAND. De moorden op politieambtenaren wor den allengs een systeem in Polen. Thans wordt uit Lublin geseind, dal daar de laatste dagen 10 politieagenten en 2 ge heime speurders zijn vermoord. In War schau werden 20 brandewijn winkels ge plunderd. Hoe de boeren tegenwoordig te werk gaan, kan blijken uit een brief, dien iemand uit Simferopol ontvangen en in een En- gelsch blad openbaar maakt. De schrijver vertelt ongeveer het volgende Een dag of tien geleden besloten de boeren van deze streek niet langer op de vervulling van de beloften der regee ring tc wachten en zelf de verlangde her vormingen in te voeren. Een tweehonderd tal begaf zich daarop naar het landgoed van barones Maidorf, een dame aan het hof welbekend. Zij maaiden eerst het gras af. Toen het hooi droog was haalden zij wagens van het dorp en brachten het hooi naar hun schuren. Wie geen paard had haalde er een uit den stal der barones. Toen dat werk afgeloopen was begaven de boeren zich naar hel landhuis en ver langden loon, naar hun standaard. De rent meester weigerde te betalen (de 'eigenares was met haar kinderen gevlucht). De hoe ren drongen toen het huis binnen en sloe gen er alles kort en klein, wat ze niet mee konden nemen, en wierpen de meu belen uit het raam. Vervolgens staken zij het huis en de bijgebouwen in brand, dreven het vee weg en spijkerden een hord aan een boom, waarop met groote let ters: Nationaal Bezit. Eigenaardig, dat de hoeren bij zulke ondernemingen altijd hei lige tafeltjes meenemen, en ze dwingen de priesters die te zegenen. Zoo denken zij vrij te blijven van de gevaren, die er aan de onderneming kunnen vastzitten. ITALIË. De Koningin-moeder van Italië, Marga- retha, zei op de vraag, wat de grondslag eener goede opvoeding is„de g o d s- „d i e n s t vooral voor de vrouw, wier ka rakter daardoor wordt verbeterd. Een „meisje, opgevoed met godsdienst, zal zich „meer respecteeren dan ééne zonder ge- „loof. Dit laatste heet wel eens een sterke, „geest, maar mist alle kracht in lijden „en bij de moeilijkheden des levens. De „vrouw zonder godsdienst is een bloem „zonder geur. Zij verdient medelijden." Heerlijke woorden, die helaas niet genoeg behartigd worden. De „Berliner Zeitung" verneemt uit Ro me, dat de politie een komplot heeft ont dekt om koning Victor Emanuel, bij zijn bezoek aan Piëmont dezer dagen, naar 'lieven te staan. Er zijn hommen gevon den hij bekende anarchisten. De menschen zelf zijn gevlucht, DUITSCHLAND. We spraken onlangs van de Keulsche vereeniging „tegen het vuil in woord en beeld", thans mogen we even de aandacht ves|tigen op een zusterorganisatie, die met dezelfde statuten te Munchen is gesticht: Te Munchen, een middenpunt vanwaar veel waar kunstwerk uitgaat over Duitsch- land en de wereld, doch waar ook een haard zich heeft gevormd van den gloed die- de hartstochten te ontvlammen be proeft. Toen de vereeniging ter bestrijding van den Schmulz was opgericht, heeft men de bekende artistieke autoriteit, dr. Hans T h o m a naar zijn oordeel gevraagd. Welnu, deze spreekt in het belang d e r k u n s t, den wensch uit, dat de band tusschen kunst en onzedelijkheid eens worde doorgesneden. „Overal, aan gebouwen, vazen, horden, pendules, fonteinen, vrouwenfiguren aan plakken, kan ik niet voor een bijzondere hoogte Van kunst aanzien" een woord dat ook. voor vele reclameplaten enz. geldt. Nog meer gezag zal wellicht voor som migen hebben het oordeel van den onlangs overleden philosoof Eduard von Hart maan, een man die zich principieel van hel christelijk geloof en de christelijke ze denleer heeft afgekeerd. Hij schrijft in zijn „Aesthetik" „van de onrijpe jeugd zijn kunstwerken ver te hou den, die hel gevaar met zich voeren, dat ze het zedelijk oordeel verwarren." Ook zulke begrijpt hij daaronder, die wel uit kunstoogpunt gerechtvaardigd zijn, maai' daarneven gevoelens wekken van onzedelijken aard. Wanneer de openlijke tentoonstelling en verkoop van zulke werken wordt ver hinderd, ligt daarin geen beperking dei- kunst, maar slechts van hare prostitutie. Ernstige menschen, zegt deze wijsgeer, zien daarmee de vrijheid der kunst niet bedreigd. SPANJE De koning van Spanje blijft moedig of overmoedig doen. Van La Granje is hij per auto naar San Sebastian gegaan, eerst, vergezeld met vier auto's met gevolg, wel ke 'hij echter weldra achter zich liet, 80 K.M. in het uur afleggend. In verschrik kelijke hitte reed hij al maar door en bleek ten slotte verdwaald. Door Carlistische streken ging het verder en eindelijk over negenen 's avonds kwamen de jonggehuw den op Miramar aan. De koningin-moeder had doodsangsten uitgestaan en de jonge koningin was doodmoe na een rit in de warmte van veertien uren. AMERIKA. Pre si de n t 11 o o se vel t boeren arbeider. De heer Roosevelt is van alle markten thuis. Toen er eenige dagen geleden bij dreigend weder gevaar was, dat zijn graan niet droog zou binnenge haald kunnen worden de president is op vacantie nam hij zelf de zicht ter hand en werkte om het hardst' met zijn knechts mede. Na afloop van liet werk liet hij zich op een boerenkar naai- huis brengen, waar hij na den zwaren arbeid verpoozing ging zoeken in zijn bibliotheek. CHINA. In den laatsten tijd zijn in de Britsche pers herhaaldelijk berichten gepubliceerd over de toenemende driestheid van Chi- neesche zeeschuimers en rivierdieven, die hun vermetel bedrijf uitoefenen tot zelfs in de wateren van Hongkong. Een dei- laatste staaltjes van dien aard was het afloopen van de Britsche stoomboot „Sai- nam", welke den 13en dezer werd afge loopen op de West-Rivier, ongeveer 50 Eng. mijl van Foetsjou. De zich aan boord bevindende predikant Macdonald werd door de piraten dood geschoten. De gezagvoerder Joslin wérd zwaar gekwetst. De eerste machinist, die, toen hulp kwam opdagen, van achter de ketels werd vandaan gehaald, bleek ern stige brandwonden te hebben opgeloopen. Een Chineesch passagier, die tegenweer had beproefd, was door de roovers afge maakt. Deze laatsten slaagden er in, in hun jonken te ontkomen. Door den douane- commissaris is het gebeurde ter kennis gebracht van den Onderkoning. De roovers behaalden een buit van om streeks f 5000. Door de Chineesche autoriteiten werd een torpedo-hooi naar de plaats van den overval gezondenmaar de schuldigen wa ren, natuurlijk, niet meer te vinden. De zeeroovers, die de stoomboot „Sai- nam" aanvielen, waren er mede bekend, dal het schip voor de regeering een lading van 98.000 pond kruit en vele geweren aan boord had. Waarschijnlijk zijn deze geweren gestolen. JAPAN. Het midden van Japan is door 'n grocite overstrooming geteisterd. De omgeving Ivofoe is als het ware een zee. Er zijn een groot aantal menschen omgekomen en ile materieele schade bedraagt meer dan een millioen yen. Bij duizenden zoekt de be volking een schuilplaats in tempels e<n schouwburgen. Te Matsumoto staan 4000 gebouwen onder water.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1906 | | pagina 1