lte Go.
I1
T
LISME
Dinsdag 17 Juli 1906.
Tweede Jaargang.
FEUILLETON.
SLAVENKETENEN.
BUITENLAND,
BINNENLAND.
AING
lANTELS
(MES
(V, GOES.
ipoiContin. Banden
anfie.
>ONK Czn.,
egensburg
koopt men bij
Etoode Kruis",
om zelf 5 L.
MONADE of
ken.
ikzee.
No. 83.
fl
u
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAAHDAG-, WOENSDAG- ee VRIIDAGAVOND
Na een jaar.
ENLAGER.
xpander.
■te klas fabrikaat,
[oncurrentie.
der L. R.
Onderdeelen
|n e n
VTHREIN.
240 biz. groot formaat.
per post f 1.10.
J werd door de ge-
Igunstig besproken
ten.
n Mgr. den Aarts-
hrijven ontvangen,
reef
Vennootschap met
oor onzen tijd zoo
van harte geluk
i! ruim debiet moge
(6 Jan. 1905).
>p van Roermond
luk met de keuze van
debiet beantwoorden
(10 Jan. 1905).
gebruik vin het
1 H. ons gegeven,
relingen te publi-
otschap „Futura"
iiD SMITS, Leiden.
idwaarb...
io. te Amsterdam,
1809,
en tegen vaste
1Hjke tarieven.
imen bij dhr. JACs.
Heinkenszand, Cor-
oor Westel. Zuid-
van 12-1 uur te
tbieden voor alle
TTANDEN enz., bij
r, St. Jacobstraat,
MIDDELBURG.
EN.
van f 2076685,-
an f 706850,—
rat 23915,—
f 682935,-
en van f 1000,
pOts. PAND-
in 100%, welke
Amsterdamsche
Pandbrieven staat
geerden Commis-
rteekent. Zij zijn
rantore der Bank
Hordij k's Bank.
i Le Cointre, Goes.
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers a contant0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0.37x/2, voor niet-abonné's045
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Na een jaar te hebben geloopen, is de
wetgevende machine tot half September
stop gezet., en hiermede is een vierde
deel der wetgevende periode vervlogen.
Het eerste jaar van werkzaamheid van
een nieuw ministerie kan, uitteraard niet
bijzonder'vruchtdragend zijn; daarom zul
len wij ons wel wachten er het Kabinet,
een grief van te maken, dat het. in dit jaar
zoo weinig tot stand bracht.; maar onmid
dellijk spreken wij ook den wensch uit,
dat de vrijzinnigheid, bij voorkomende ge
legenheid, even loyaal zijn moge.
Trouwens, dat de rechterzijde, geduren
de dit jaar een bijzonder loyale oppositie
heeft gevoerd, valt, niet. te ontkennen. Men
kan zeggen, dat de regeerders nog slechts
aan het bewind zijnbij de gratie der
rechterzijde. (Men denke slechts aan het
geval met de middelenwet in de Eerste
Kamer, aan de interpellatie-Kolkman, en
hoe generaal Staal, die bezuinigen moest
en het vertikte, gered werd door de rech
terzijde).
Van de rechterzijde kan getuigd, dat
het haar ernst was, toen zij, bij het op
treden van het nieuwe Kabinet, beloofde
niet de voetstappen der vrijzinnigen te
zullen drukken door geen obstructie
quand-même te voeren.
Dit jaar is er weinig meer afgedaan dan
de wet op het arbeidscontract.
En ten opzichte van dit ontwerp is
reeds door de vrijzinnigen met twee maten
gemeten, door de eer alleen te doen toe
komen aan de heeren Drucker en van
Raalte, en te vergeten, dat den vorigen
minister Loeff ook voor een goed deel he'.
vaderschap van het ontwerp, dat wet zal
worden, toekomt.
Toen het vrijzinnig ministerie, dat, zoo
als „de Standaard" het destijds zoo kern
achtig uitdrukte, „met den forceps" was
gehaald, aan het bewind kwam, was so
ciale wetgeving reeds aan de orde.
Het nieuwe Kabinet had dus te dien op
zichte niets anders te doen, dan aan de
ontwerpen, die gereed lagen, wat voort,
le .arbeiden, en desnoods een of ander
punt te wijzigen.
Voor sociale wetten is veel geld noodig.
Het ministerie-Kuyper zou het benoodig-
de geld vinden uit verhooging van het ta
rief, de overwinnaars-vrijzinnigen waren
hiervan niet gediend, zoodat het nieuwe
15.)
„Niemand die blijder zal wezen dan ik,
als wij haar mogen redden; maar wees
thans verstandig en vergezel mijn vader
op eene wandeling door den omtrek f het
kan niet anders of het moet nadeelig voor
uwe eigene gezondheid zijn den ganschen
(lag binnenshuis door te brengen, als gij
bovendien nog door bezorgdheid wordt
verteerd."
„Neen, neen; ik blijf voor het oogenblik
hier. Later kan ik immers mijne schade
weder ruimschoots inhalen."
En haar niet langer staande willende
houden, knikte hij haar toe en ging naar
heneden, waar zijn gastheer hem op
wachtte.
Ook de dokter was tevredener, toen hij
een uur later de zieke bezocht en zeide bij
het. heengaan tot Ernst
„Het is vreemd ,maar in dat tengere
lichaam huist een ijzerstrrk gestel; de
meesten zouden in hare plaats bezweken
zijn, terwijl ik begin (e hopen dat, zij binnen
eene maand weder zoo goed als genezen
zal wezen. Het is het ergste geval dat. ik
nog m mijne praktijk onlmoet heb en ik
kan van geluk spreken als ik er haar h0:
venop haal.
De hoop, die aldus van alle zijden tot
den jongeling wederkeerde maakte hem
tot een geheel ander mensch. Hij begreep
Ministerie, bij zijn optreden stond voor
het opmaken van een nieuw finantieel
plan.
Ook al met het oog op de onderwijswet
ten, die moesten worden uitgevoerd.
En dit voelde men zoo goed, dat de mi
nister van financiën dan ook werd aan
gesteld als minister-president.
En, na dit jaar, wat weten we nu van
de financieele plannen van dit Kabinet,?
Niets.
We hebben gekregen 10 opcenten op de
gewone belasting, een paardemiddel door
ieder, van welke richting, te gebruiken;
een stelsel, dat juist vroeger door de vrij
zinnigen was afgekeurd.
Van andere plannen hoorde men alsnog
niets, niets van plannen ii la Treub, niets
uit den koker van de Meester zelf.
Zouden de heeren soms met de open
baarmaking hunner plannen willen wach
ten tot na de Statenverkiezingen, in de
hoop dat deze zóó zullen uitvallen, dal de
Eerste Kamer omgaat?
Met die 10 opcenten en den buitenge
woon rooskleurigen finanticelen toestand
van dit jaar, een toestand, die waarschijn
lijk nog wel zal voortduren, zou 't wer
kelijk te probeeren zijn!
Hoe dit zij, en 'tis daarop, dat we
vooral 'willen wijzen, is er dit eerste jaar
een constitutioneel© fout. gepleegd.
Het finantieele program vormde het
hoofdpunt van beleid van het nieuwe mi
nisterie; en met een gerustheid, een betere
zaak waardig, heeft het de Kamer en het
Nederlandsche volk juist op (lit carditiale
punt in volslagen onzekerheid gelaten.
SPANJE.
Priesters nood! Mgr. Agius, apost.
delegaat op de Philippijnen, smeekt in
een beroep op de generaals der religieuze
orden te Rome om priesters en liefdezus
ters. Door de verdrijving der Spaansche
geestelijkheid zijn geheele provinciën van
geestelijke hulp verstoken. Zoo verzekert
de bisschop van Nueva Segovia (wiens
diocees 900.000 Katholieken telt), dat zich
in de provincie Nueva Vizcaya slechts
een geldig gewijd priester bevindt, die ech
ter schismatiek isl In het diocees Ceboe
liggen 60 pastorieën verlaten en u(t de
katholieke bevolking aldaar, die meer dan
1.500.000 zielen feit, komen tot den bis
schop van dat diocees tal van roerende
smeekbeden om geestelijke hulp, waaraan
niet kan worden voldaan. En zoo is het
gesteld in bijna alle provinciën. „Wij heb-
dat hij niet beter zijne erkentelijkheid kon
betoonen aan zijne vriendelijke huisgenoo-
ten, dan door met belangstelling de ver
schillende verzamelingen van Lodewijk
Holm te bezichtigen. Do grijsaard bezat
eene zeldzame collectie vlinders, gedroog
de bloemen en boeken. Vooral deze laatste
trokken Nieuwenheim's aandacht, en hij
bracht er dagelijksch uren mee door.
Hel eenige wat hem nog ontstemde,
was dat Maurits zijne belofte niet nakwam.
„Bij zijne aankomst zal hij allerlei te
doen hebben gevonden," zeide hij bij zich
zelf: „en daardoor zijn brief aan mij heb
ben uitgesteld. Het is al heel verklaarbaar,
maar hij had zich moeten herinnoren dat
ik in allesbehalve vroolijke omstandighe
den verkeer, en zich waarlijk wel aller
eerst om mij mogen ontfermen. Helaas!
als men gelukkig is, gaat ons zooveel
door het hoofd."
„Gelukkig?" herhaalde hij na een poosje
en op eenmaal, en een ietwat medelijdend
glimlachje speelde hem daarbij op de
lippen.
Ja, zeker, Maurits was gelukkig voor
zooverre hij dat zijn kon. Niet alleen be
kleedde hij eene positie die hem veroor
loofde onbekommerd voor te leven; maar
hij had ook een allerliefst vrouwtje ge
vonden, dat hij aanbad, ofschoon de arme,
kleine Maud moer hart dan verstand, en
nog ,meer grillen dan hart bezat. Hij vroeg
echter .niets hoogers; en Ernst zelf her
innerde zich den tijd, waarop ook hij had
gemeend daarmede voldaan te kunnen zijn
nog slechts zoo kort geleden, bij zijn ver
ben", schrijft de delegaat, „1.200.000 kin
deren, die den leeftijd hebben bereikt om
naar school te gaan en de Regeering kan
er in haar godsdienstlooze scholen slechts
400.000 plaatsen. Sluit toch uw ooren niet
voor de dringende beden dezer goede, ar
beidzame en vrome bisschoppen en laat
mij spoedig een gunstig en vertroostend
antwoord van u ontvangen". De Congre
gatie van Mill-Hill, die veelal uit Neder
landers bestaat, is reeds ter hulp gesneld
en de ZeerEerw. heer J. Verbrugge meldt,
dat de bisschop van Jora de provincie
Anldga met 300.000 katholieken en slechts
4 priesters aan hen heeft toevertrouwd.
DENEMARKEN.
De doodstraf was in Denemarken sinds
tien jaren afgeschaft, maar de moorden,
vooral afschuwelijke vrouwenmoorden, ne
men zoo toe, dat de justitie blijkbaar be
sloten is, de bijl weer le wetten. De oude
beul is ten minste weer op pensioen ge
steld en de minister heeft, sollicitanten
voor de vacature opgeroepen, tegen een
loon van 1400 kronen jaarlijks, met een
extra toelage van 50 Kronen voor elke
lichamelijke tuchtiging.
DUITSCHLAND.
Moderne opvoeding. Het hoofd
der Pestalozzischool te Frankrfort a. M.,
heeft bij 51 voor 'teerst op school ko
mende kinderen een onderzoek ingesteld
naar hun godsdienstige en zedelijke ont
wikkeling. De „Germania" deelt de resul
taten hiervan mee: 17 kinderen hadden
een genoegzame voorstelling van God;
23 kinderen hadden van God wel iets ge
hoord en 11 heelemaal niets. 12 kinderen
wisten wie Christus was, 24 wisten er
weinig van en 15 niets. Den hemel kenden
er 15 en 33 hadden daarover nooit iets
gehoord; de hel kenden er 38 niet; 7kin
deren konden een morgengebed bidden,
5 baden aan tafel en den anderen 46
was het gebed onbekend. Maar alle 51
kenden de bierflesch, alle 51 wisten hoe
appelwijn smaakte en slechts 2 wisten
niet, wat sterkedrank was.
FRANKRIJK.
Incident in de Fransche Ka-
Jie r. Tegen half vijf, Vrijdag, als de Pres-
sensé de officieren falsarissen hevig aan
valt, staat Pugliesi Conti, die in een bank
naast de regeeringsbank zit, op, en zegt
dat een regeering die aldus het leger laat
beleedigen, een regeering van ellendelin
gen is, waarop plotseling Sarraut, onder
secretaris van binnenlandsche zaken, die
het dichtst bij hem zit, zich als een tijger
over Maurice Barrès heen op Pugliesi Con
ti werpt en hem een geweldigen slag in
het gezicht geeft. Pugliesi wil woedend
Sarraut te lijf, die door Clémenceau tegen
gehouden wordt. Onmiddellijk stormen
van alle kanten députés en bedienden toe
er vormt zich in het halfrond een enorme
verwarde menschenklomp. De ministers
trek naar Engeland, had hij zich voorge
steld zijne groote levensvreugde te gaan
vinden in Violet's liefde; en nu op eens
kwam dat alles hem slechts als kinderspel
voor; gevoelde hij (lat het lot zich vroeg
of laat op hem gewroken zou hébben
over deze onberaden keuze; dat hij diep
rampzalig zou zijn geweest met het jonge
Engelsche .meisje, wier ziel niets anders
bevatte dan den zonneschijn dien hare
lachende (hlauwo oogen weerspiegelden;
dat ,alleen afgronden hem onweerstaan
baar aantrokken.
Zijn gepeins werd afgebroken door een
hevigen ruk aan de huisschel, en een
oogenblik later trad Lodewijk Holrn bin
nen, met eene ietwat bezorgde uitdrukking
op het eerbiedwaardig gelaat.
„Er is hier een bode van het station,"
zeide hij„met een telegram voor uw
vriend. Ik meende toch dat hij terstond
weder naar Londen zou vertrekken, en
geen 'tijd had gehad zijn adres alhier op
te geven."
„Dat. ïs ook zoohet moet eene vergis
sing zijn," sprak Ernst verwonderd, laat
mij eens zien."
De omslag werd hem overhandigd en
hij las daarop in het Engelsch:
Maurits Overboek, adres den heer
Niouwenheim.
Polderdijk Nederland.
„Gij 'hebt gelijk," mompelde hij„en mij
dunkt, dat ik niet beter kan doen dan het
bewijs 'voor hem af te teekenen, dan kan
ik hem daarna het bericht weder over
seinen,"
en quaestoren trachten de leden te kal-
meeren. De vergadering wordt, opgeheven
en de tribunes worden ontruimd.
Na den oorveeg van Sarraut aan Puglie
si hebben beiden terstond geduelleerd in
de villa van Gast te Ville Avray. Sarraut,
de onder-secretaris van Staat., werd ge
vaarlijk in de long gewond. Getuigen wa
ren Clemenceau, Thomson, Millevoye en
generaal Jacquey. De ontroering is groot
in Parijs.
RUSLAND.
Te Warschau is op generaal Sjweikofski,
lid van den krijgsraad, een aanslag ge
pleegd. Hijzelf bleef ongedeerd, maar zijn
vrouw werd door twee kogels getroffen.
De werkstaking op het platteland in het.
gouvernement Warschau breidt zich uit.
Provinciale Staten van Zee-
1 a n d.
De vergadering van de Provinciale Sta
len werd Vrijdagmorgen door 40 leden
bijgewoond. Afwezig waren de heeren Va
der van 's Gravenpolder en de Smidt. Be
noemd tot lid der Staten bedoeld bij art.
89 der provinciale wet, mr. A. A. de Veer
met 28 stemmen (herbenoeming).
Het voorstel van Gedep. Staten tot hef
fing van leges ter provinciale griffie werd
bestreden door den heer Hennequin, die
er tegen was, dat het oude beginsel van
legesheffing in dezen tijd bestendigd Wordt,
terwijl daartegenover van de zijde van
Ged. Staten het voorstel werd verdedigd
door den heer de Casembroot, die er op
wees, dat de leges nog eene aanzienlijke
bate in de provinciale kas werpen. Het
voorstel van Ged. Staten werd vervolgens
in stemming gebracht en aangenomen met
32 tegen 8 stemmen. Hierna werd behan
deld het voorstel van Ged. Staten betref
fende de jaarwedden van de ambtenaren
en bedienden ter prov. griffie en werden
deze bepaald als volgthoofdcommies
minimum f2600 tot f3000; commies:
£2100 tot f2500; adjunct-commies eerste
klasse: f1700 tot f2000; adjunct-commies
tweede klasse: fllOO tot f1600; eerste
klerkf 800 tot f 1000tweede klerkf 500
tot f 700bode f 500 tot f 850.
Hierbij werd met 26 tegen 14 stemmen
verworpen een amendement-Blum om het
minimum van adjunct-commies tweede
klasse op f 1500 te stellen. Bij de behan
deling van art. 3 werd door den heer
Elenbaas voorgesteld om te bepalen, dat de
bezoldiging van alle ambtenaren ter pro
vinciale griffie bij gebleken bekwaamheid
en dienstijver wordt verhoogd, waar Ged.
Staten slechts hadden voorgesteld d-eze be
paling alleen op te nemen voor eiken eer
sten of tweeden klerk of bode. Dit amen-
dement-Elenbaas werd in stemming ge
bracht en er waren 20 leden vóór en 20
tegen, zoodat de beslissing werd aange
houden en de behandeling der verdere
„Ja, dat zal wel het wijste zijn. Ziehier
eene pon. Moet de bode wachten?"
„Ik had dat wel gaarne, dan kan hij
voor een klein drinkgeld mijn telegram
weer medenemen."
En terwijl de heer Holm dit verzoek aan
den jongen ging overbrengen, scheurde
Nieuwonheim den omslag openmaar plot
seling werd hij doodsbleek en snakte hij
naar adem.
Het telegram behelsde de volgende
woorden
„Ben doodelijk ongerust. Waarom geen
tijding? Sein terstond of ziekte Ernst u,
terughoudt en hoe gij het maakt. Maud.'l
„De man zal zich gaarne met het ant
woord belasten," zeide de heer des hui
zes, die weder binnentrad, zonder acht
te geven op het gelaal van zijn gast.
Deze ontwaakte als uit. een boozen
droom, en zich met de hand over de oogen
strijkende, prevelde hij
„Hemelsche gerechtigheid I Wat moet ik
beginnen? Ik kan die arme vrouw toch
niet melden dat hij sedert al drie dagen
bij haar terug moest zijn."
Lodewijk Holm merkte thans eerst zijne
ontroering op en vroeg verschrikt:
„Wat is er? Uw vriend is toch wel aan
gekomen
„Neen; dat juist brengt mij geheel en
al van streek. Hel is zijne vrouw die
hem vraagt waarom hij haai geen teeken
van leven geeft."
„En, zijt gij zeker dat hij misschien niet
gebruik maakte van zijn uitstapje om nog
een paar dagen vacantie te nemen?"
artikelen weid aangehouden.
Het voorstel van Ged. Staten tot sta
king der uitgifte van een afzonderlijk ver
slag der handelingen van de Provinciale
Staten en tot verkrijbaarstelling van de
notulen dier staten, werd zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd.
Bij de behandeling van het voorstel tot
toekenning van eene subsidie van f500
aan de gemeente Zierikzee voor haar
avondschool voor vakonderwijs werd door
den heer Blum ten scherpste gelaakt het
optreden van het gemeentebestuur van
Zierikzee in deze quaestie. Door den heer
Tichelman werd voorgesteld dat de buiten
gemeenten subsidie aan deze school moe
ten geven met het oog op de vele jongens
van buiten, die deze school bezoeken.
Dit amendement werd verworpen met 27
tegen 13 stemmen, waarna het geheele
voorstel van Ged. Staten werd goedge
keurd.
Afwijzend werd beschikt op het verzoek
van het bestuur der Vereenigde Hand
werkslieden te Terneuzen om een subsidie
van f 200 voor een vakcursus in ambachts-
rekenen, enz. De jaarwedde van den di
recteur van den Prov. Stoombootdienst op
de Westerschelde werd verhoogd van
f1800 op f2000.
Vervolgens was aan de orde het voor
stel van Ged. Staten tot nadere regeling
van de jaarwedde van sommige ambtena-
ren van den provincialen waterstaat. De
heer Van de Putte achtte de jaarwedde van
de arbeiders te laag.
De heer Fokker wees er op, dat de be
zoldiging van de ingenieurs van den pro
vincialen waterstaat niet voldoende is,
vooral in verband met de gewichtige en
verantwoordelijke betrekking van de inge
nieurs. Hij stelde voor de jaarwedde te
bepalen van f 2400 op f 3600, waar Ged.
Staten voorstellen van f2400 tot f3000.
De heer De Veer vroeg of het de bedoeling
was deze verhoogingen te doen ingaan met
den dag van inwerkingtreding van dit be
sluit, of dit van terugwerkende kracht te
doen verklaren omdat hij zijn stem daar
van afhankelijk wilde stellen.
De voorzitter meende, dat voor een re
gelmatige behandeling daarvoor geen be
slissing behoeft te vallen, daar dit pas in
de tweede plaats aan de orde behoort te
komen. De heer Rompu verdedigde na
mens Ged. Staten hun voorstel, en ver
geleek de jaarwedden van andere ingei-
nieurs in verschillende provinciën, en dan
maakt Zeeland zeker een goed figuur. Als
alles bij elkaar gerekend wordt, dan staan
de provinciale ingenieurs in de gunstigste
conditie, zelfs staan zij nog in beter con
ditie dan die van den rijkswaterstaat.
De heer Fokker verdedigde nader zijn
amendement en drong op aanneming aan.
Hij wees er op, dat de vergelijking met an
dere provincies niet opgaat, omdat de taak
van de ingenieurs in Zeeland veel gewich
tiger is dan in andere provincies. De heer
Heyse zeide dat de jaarwedden 25 jaren
„Volkomen zeker. Hij heeft geen andere
gedachten dan voor haar en daarenboven
was hij niet uitgepraat over de verrassing
die het haar zou wezen hem zoo spoedig
weder terug te zien. Zij had hem zoo on
gaarne laten vertrekken."
„Dan moet hem een ongeluk zijn over
komen."
„Dat vrees ik ook. Wat moet ik be
ginnen? Mijn verstand staat er voor stil."
„Mij dunkt dat gij haar niet noodeloos
ongerust moogt maken. In weerwil van
alles, kan hij door het een of ander ver
hinderd zijn geweest aanstonds naar En
geland af te reizen; en in elk geval kan
het hem niet helpen of zijne arme vrouw
zich al kwelt om zijnentwil. Ik raad u
dus aan, haar te seinen dat er een brief
volgt. Gij zelf kunt daarna een voorloopig
onderzoek instellen, en dan nog altijd
schrijven."
„Ja, dat zal ik doen. Hebt gij hier een
stuk papier Vergeef mij, u zooveel moeite
te Veroorzaken, maar ik weet nauwelijks
wat te beginnen: Mijn Godl mijn God!
dat kan immers niet wezen? Het zou al
te vreeselijk Zijn.1'
'Geholpen door den grijsaard, stelde hij
het volgende bericht op
„Mevrouw Overbeek,
„11e Cheltenham-road, Londen.
Brief 'volgt. Maurits kwam hier goed
aan. Hartelijke groeten. Nieuwenheim.
Zoodra de bode met dit geschrift ver
trokken was, begon Ernst met driftige
schreden het Vertrek op en neer te loopen.
(Wordt vervolgd.)