BURG.
CHT.
Ktoenen
55
60
30
90
85
75
50
65
30
UIIG.
No. 79.
Zaterdag 7 Juli 1906.
Tweede Jaargang.
LUIERS
keper
per
ilam
Gts.
BUITENLAND,
BINNENLAND
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Korte inhoud Zondagsblad.
Van oriize Eilanden
NIEUWE ZEEUWSCHE MANT
Abonnementsprijs per 3 maanden voor Goes £0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers a contant0.05
GEÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD
voor abonné's f0voor niet-abonné's„045
Bureau: LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. 5 contant.
Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Platen: Lustrumfeesten te Utrecht; kro
ning van koning Haakon; een reuzensta-
tion; Deensche Noordpoolexpeditie; de
jacht op een koningstijger; vrouwelijke
schutters; een processie te Maasstricht,
met tekst. Novelle: in de Bibliotheek;
Feuilleton de bloedige hand.
Woorden en daden.
De Fransche vrijzinnigheid wil aan 't
hervormen. Maar eerst heeft zij nog iets
anders te doen. Er heerscht bij de helden
der revolutie nog altijd de geest van 't
schrikbewind. Eerst moet alles, wat nog
vasthoudt aan de Chr. beginselen, val
len dan kan men de zegeningen der
„vrijzinnigheid" ten volle genieten.
Zoo heeft, de vorige Kamer ook al hare
aandacht besteed aan de bestrijding van
't Chr. onderwijs en de Chr. actie.
Maar toch vreesden de heeren met dit
negatieve resultaat voor de kiezers te ko
men. Fluks werd dus een wetsontwerp
op het arbeiderspensioen in elkaar gezet
e" aangenomen. Deze wet zou aan de
schatkist millioenen kosten. En in andere
landen Werd wel eens op dit werk van
socialen vooruitgang gewezen.
De vrijzinnige heeren konden er mee
pronken voor hunne kiezers.
Maarmaar de wet was nog niet
aangenomen. Ze moest nog door den Se
naat worden behandeld.
De verkiezingen zijn nu voorbij. De Ka
mer zit weer voor «enige jaren. De radi
calen behaalden groote voordeelen.
Nu aan 't hervormen. Wat zal het eerste
werk zijn Gemeld wordt het volgende
„In den Franschen ministerraad heb-
fien de president, de ministers van finan
ciën en van handel rapport uitgebracht
over een bespreking, die ze hebben ge
had met de Senaatscommissie voor de
arbeiderspensioenen. De regeering zal de
hoofdbeginselen van het door de Kamer
aangenomen ontwerp in practijk bren
gen; maar het ontwerp, zooals het door
de Kamer is aangenomen, gaat de draag
kracht van het land te boven en dus
moeten op enkele punten de lasten wor
den verminderd."
O, de regeering zal de hoofdbeginselen
behouden. In „radicalen stijl" sprekend,
zou men moeten zeggen: Wat hebben de
„arbeiders" aan hoofdbeginselen? Zij zou
den immers geld krijgen? Maar dat is er
niet. De draagkracht van het land is te
hoog geschat,
„De lasten zullen dus verminderd." De
kapitalisten in Frankrijk moeten niet te
veel geplaagd. Als men immers hier te
lande vraagtwaar moet het geld vandaan
komen voor al de hervormingen, dan
wordt geantwoord: daar *tzit.
Welnu, dat weten die vooruitstrevende
Franschen immers toch ook wel? Zij heb
ben geld, veel geld voor leger en vloot.
Altijd wordt maar meer gevraagd. Maar
nu het de arbeiderspensioenen betreft
nu worden even voor de verkiezingen het
volk wel flinke sommen voor oogen ge
spiegeld.
Maar na de verkiiezingen gaat men „de
lasten verminderen", de „arbeiders" be
knibbelen.
O, radicale verkiezingspolitiek uw
naam is kiezersbedrog.
De heer Schaper houdt in „Het Volk"
min. Veegens nog eens voor, wat deze be
windsman, toen hij nog geen minister was,
in het eerste jaar van het Christelijk Minis
terie, heeft geschreven. De heer Veegens
zocht 'toen naar een stok, om het Christe
lijk kabinet te slaan. En hij vond er een.
In het „Volksblad" schreef hij, onder
het opschrift„Stilstand op wetgevend ge
bied", dat het Ministerie-Kuyper reeds 8
maanden aan het bewind was, en dat er
nog slechts twee ontwerpen, van het vo
rige ministerie afkomstig, waren versche
nen, n.l. de militaire ontwerpen en het ont
werp op de rechtspraak voor de ongeval
lenwet. De heer Schaper schrijft
„Met veel anders dan met deze twee,
van het vorig kabinet afkomstige wets
ontwerpen, schijnt de Regeering de Ka
mer in dit zittingjaar niet te zullen be
zighouden," schreef de heer V. „De
noodzakelijkheid voor de Overheid, om1
wegens ingetreden wijziging van toestan
den op geestelijk en stoffelijk gebied
meer dan totdusver leiding te geven en
steun te verleenen, waarvan de Troon
rede gewaagde, wordt in den regeerings-
kring blijkbaar nog niet dringend geacht.
Weldra zal een jaar zijn verloopen, zon
der dat door de nieuwe Regeering tot
oplossing van het sociale vraagstuk iets
wezenlijks gedaan is.
Voorts ging de schrijver de belofte der
Regeering na en konkludeerde nog
maals, dat het zeer langzaam ging met
de Voorbereiding. „Wil de Regeeiing met
een en ander geen haast maken", heette
het ironisch, „ons is het volkomen wel.
Doch wij meenen in ons recht te zijn
wanneer wij beweren, dat met dit kabi
net, meer en meer blijkt te zijn ingetre
den een tijdvak van stilstand op wetge
vend gebied. Niet -alleen ten opzichte
der sociale wetgeving, maar ook ten
aanzien van die onderwerpen van regee-
ringsbeleid, waaromtrent de denkbeel
den der thans bovendrijvende richting
in strijd zijn met die der vrijzinnige
partijen."
En thans, in 190G?
Het is nu geen 1 April, het is Juli,
dus twee maanden later. Mr. Veegens
is nu minister, en we hebben zeker hel
recht om te vragenwaar zijn nu uwe
ontwerpen op sociaal gebied De benoe
ming van Staatskommissies gelden daar
voor 'toch niet. Het grbéidskontrakt was
ook van een vorige regeering.
Zoo wordt men soms „met eigen stok
geslagen".
ITALIË.
Kardinaal Rampolla moet eenige dagen
het bed houden wegens een verstuiking van
den rechter voet. Toen nl. dezer dagen de
kardinaal uit zijn bibliotheek een boek wilde
nemen en daarbij gebruik maakte van een
laddertje, had Z.É. het ongeluk mis te
stappen en te vallen De gezondsheidstce-
stand van den kardinaal is overigens goed.
Aldus bericht de X X iéme Siecle.
Aanslagen op priesters. Te Ve
rona is op den ten Juli door de ruiten
der woning van een der eerw. heeren
pastoors een flesch geworpen, gevuld met
ontplofbare stoffen. Alleen de meubelen
werden beschadigd. De bedrijver van deze
misdaad is niet bekend.
Te Rome, pp de via Bezzecca, heeft
zekere Giuseppe Candela Dinsdagavond
omstreeks 10 jiur drie revolverschoten ge
lost op (een priester, dien hij kende, den
eerw. heer Salvatore Bajardi. Candela had
den geestelijke aangesproken en hem 16
lire ter ,leen gevraagd. De geestelijke ant
woordde, dat hij hem op 'toogenblik niet
aan 't gevraagde kon helpen maar den
volgenden dag wel 10 lire wilde geven.
Toen haalde Candela de revolver te voor
schijn en loste de schoten, den priester
verwondende aan de borstkas en aan de
linkerhand. De misdadiger nam de vlucht.
RUSLAND.
Dinsdagmiddag werd te Warschau de
hooldagent van politie Resjke en kort daar
na een tweede hoofdagent in burgerklee-
ren op straat doodgeschoten. De daders
ontsnapten in beide gevallen De moorden
waren beide het uitvloeisel van een stel
selmatig werken der terroristen. Korten
tijd geleden was namelijk een 19-jarige boe
renknaap wegens moord op een lid van
den Warschauschen krijgsraad tot den
strop veroordeeld en dat vonnis was ook
voltrokken in de citadel. De tenuitvoerleg-
gers van het vonnis werden met den kogel
bedreigd als er weer zulk een terechtstel
ling voorkwam. Desniettemin werd er kort
daarna weer een boerenjongen wegens
moord op een politieagent tot den strop
veroordeeld. Nu stelden de terroristen aan
de politie en veldwachters Dinsdag als
uitersten termijn om ontslag te nemen;
andere zouden zij allen worden doodge
schoten. Vele agenten namen hun ont
slag, maar werden terstond ingerekend.
Bovengenoemde twee werden slachtoffers
van de wraak der terroristen.
RUSLAND.
De corn spondent van de Tin es te Peters
burg seiut: Inlichtingen van verschillende
geloofwaardige personen bevestigen mijn
opvatting dat binnen enkele dagen een
zeer belangrijke beslissing vóór of tegen
het parlementaire stelsel genomen zal
worden.
Goremylrin zelfs moet Zondagavond, op
een langdurige audiëntie te Peterbof, een
onmiddelijke wijziging van systeem aan
bevolen hebben anderzijds echter worden
machtiger invloeden aangewend zoodat de
Tsaar niet in staat zal zijn. de beslissing
lang uit te stellen Misschien is het gerucht
dat men nauwelijks op een vierde gedeelte
van de troepen meer rekenen kan niet
ongegrond, en de garde officieren dreigen
in grooten getale met hun ontslag
Katholiekendag in het Bisdom Haarlem.
Op 29 Juni j.l. had te 's Gravenhage in
het Zuid-Hollandsch Koffiehuis ©ene bij
eenkomst plaats van het Algemeene Co
mité, dat is gevormd voor den Diocesanen-
Katholiekendag, in het aanstaande najaar
te Delft te houden.
Deze bijeenkomst werd bijgewoond door
Mgr. H. L. Spoorman, Kanunnik en. Deken
van 'Delft, Eere-Voorzitter van het plaatse
lijk comité, dat onder Voorzitterschap van
prof. G. J. Swaay te Delft is opgericht.
Door den voorzitter van het uitvoerend
comité, mr. J. N. J. E. Thyssen, weird
medegedeeld, dat dit Comité het wensche-
lijk achtte dat op het voetspoor van den
'Noordhollandschen Katholiekendag, wélke
in 1902 te Alkmaar is gehouden, slechts
twee onderwerpen in behandeling zouden
komen, welke, na door een tevoren daar
toe uitgenoodigd spreker te zijn ingeleid,
in 'debat gebracht zou worden.
Als onderwerpen waren gekozen:
1. de noodzakelijkheid van meerdere
ontwikkeling, zoowel algemeene als we
tenschappelijke, der Katholieke bevolking
van Nederland
2. de belangen van den Middenstand.
Als inleiders waren uitgenoodigd
voor het eerste onderwerpDr. Th. M.
Vlaming, voormalig professor aan het
Seminarie te Warmond, thans pastoor ta
Haarlem; en voor hel. tweede: Mc. E. B.
H. Regout, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te 's Gravenhage.
Beide sprekers hadden zich bereid ver
klaard, bedoelde taak op zich te nemen
en Z. D. H. de Bisschop van Haarlem
had bex-eids aan een en ander zijne goed
keuring gehecht.
Het programma van den dag kon wordeir
opgegeven als volgt:
1. Te 10 ure plechtige H. Mis in de
Hippolytuskerk te Delft.
2. Te 12 ure opening van den Katho
liekendag door den Voorzitter in het ge
bouw „de Doelen".
3. Van 12.302.30 uur behandeling van
het eerstgemelde onderwerp.
4. Van 35 uur behandeling van het
tweede onderwerp.
5. Sluiting van den Katholiekendag.
6. Gemeenschappelijke maaltijd in de
Doelen.
Het medegedeelde gaf aanleiding tot ver-i
schillende vragen en opmerkingen, doch
kon algemeen de instemming der vergade
ring wegdragen.
De juiste dag kon nog niet worden aan
gegeven, wél kon worden medegedeeld,
dat het in de bedoeling lag één dar eerste
dagen van de maand October daartoe te
bestemmen.
Van verschillende zijden werd de Woens
dag aanbevolen als een geschikte dag.
De voorzitter wilde gaarne met dien
wensch rekening houden, maar meende de
dagbepaling aan Z. D. H. den bisschop
te moeten overlaten, daarbij de hoop uit
sprekend, dat Z. D. H. den Katholiekendag
met zijne tegenwoordigheid zoude ver
eeren.
De leden van het Algemeen Comité wer
den uitgenoodigd ieder in hunne omgeving
werkzaam te zijn, om eene Algemeene
opkomst van den Katholiekendag te bevor
deren, voornamelijk in dien zin, dat katho
lieke corporaties zich zouden doen ver
tegenwoordigen. Hunne tusschenkomst
werd verder ingeroepen voor den verkoop
van toegangskaarten; daardoor 'toch kan
worden voorkomen, "dat door te grooten
to'évloéd, ettelijke bezoekers geen plaals
zouden vinden, vermits de 'groote Zaal in
de Doelen bij uiterste bezetting naar schat
ting niet meer dan 1500 personen be
vatten kan.
Verdere mededeelingen zouden, voor
zooveel noodig, door het Uitvoerend Co
mité per circulaire aan de leden van het
Algemeen Comité gedaan worden.
Door verschillende sprekers werd nog
de wensch geuit, dat de Katholieke pers
krachtig zal medewerken, om de aandacht
van het Katholieke publiek in deze leven
dig te houden en het tot deelneming op
te wekken.
Te 5 uur ging de druk bezochte verga
dering uileen, in welke comité-leden uit
alle oorden van 'het Bisdom, zoowel uit
het noorden van Noord-Holland, als uit
Vlissingen en Middelburg, elkaar ont
moetten.
Nader kan nog worden gemeld, dat Z.
D. H. de Bisschop zich heeft kunnen ver
eenigen met een voorstel om den Katho
liekendag te houden op Woensdag 3 Oc
tober a.s. en heeft toegezegd persoonlijk
tegenwoordig te zullen zijn, alsmede dat
Mr. Regout meer in het bijzonder wenscht
te spreken overCoöperatie van den
Middenstand.
Bovenstaand verslag circuleert in de
voornaamste Katholieke dagbladen.
Op de vergadering van het algemeen
comité werd verzocht aan het verhandelde
geen 'bekendheid te gevende katholieke
bladen zouden een résumé ter plaatsing
ontvangen.
Wij dachten, al zijn we geen dagblad,
ook onder de kath. bladen te behooren,
die, omdat ons veld van arbeid in het
bisdom Haarlem gelegen is, zeker in aan
merking zouden komen dit résumé te ont
vangen.
Wij schijnen ons echter te hebben ver
gist alleen de voorname dagbladen ont
vingen dit.
Ons persmuskiet-inslinct deed ons wel
ietwat vermoeden, dat 'tzoo gaan zou;
reden waarom wij gerustelijk de vrijheid
namen al reeds een weinig uit die ver
gadering te klappen, al gaven wij, op ver
zoek, geen verslag.
Nu we echter in de gelegenheid waren
minstens tegelijk met de grootere bladen
een verslag te hebben, en het bestuur
ons het résumé niet heeft doen toeko
men, kunnen we niet meer beloven, indien
op geen betere gronden dan die nu wer
den aangevoerd, stilzwijgen wordt ver
zocht, geen kort of volledig verslag te
doen.
Bath-po 1 der. Memorie van Ant
woord. De minister van waterstaat a. i.
betoogt in zijn antwoord dat wat er zij
van ue houding van het provinciaal be
stuur in Zeeland, voor de regeering spoe
dig en buitengewoon ingrijpen plicht was,
wilde zij niet te kort schieten in zorg voor
de onder hare hoede staande internatio
nale spoorweg- en postverbinding.
Blijkens de ontwerp-akte van oprichting
van "de naamlooze vennootschap Land-
bouwMij. „de Bath Polders" waarop de
Kon. bewilliging is gevraagd, zullen in
die vennootschap door de heeren J. M.
Kakebeeke en J. E. Mulock Houwer, bei
den te Goes; H. A. Hanken te Wilhel-
minadorp en W. F. K. Lenshoek te Kloe-
tinge, worden ingebracht de onroerende
goederen en rechten, door hen verkregen
bij akte van 18 Mei 1906, verbeterd hij
akte d.d. Juni 1906.
Het kapitaal der op te richten vennoot
schap zal bedragen f 600.000, verdeeld in
120 aandeelen van £5000. Blijkens de onl-
werp-akte van oprichting zijn thans 100
aandeelen geplaatst.
De koopakte bevat inderdaad eene be
paling, krachtens welke de verkoopsom
zal worden verhoogd naarmate rijkssub
sidie voor de herdijking wordt verkregen.
Geheim is deze clausule niet in meer
dere mate dan andere in overeenkomsten
tusschen particulieren voorkomende bedin
gen. Zij is dan ook mét de koopakte
in de openbare registers ten liypotheek-
kanlore overgeschreven. De juisthrid van
deze mededeeling is den minister beves
tigd. Do bedoelde koopakte bevat geen
ontbindende voorwaarde voor het geval
geen rijkssubsidie mocht worden verkre
gen. Daaruit volgt, dat de nieuwe eige
naars zich voorstellen ook zonder dat sub
sidie althaas een gedeelte van de polders
te kunnen herdijken, en in cultuur bren
gen. De onderstelling dat in dat geval
de voorgenomen verhooging en verzwa
ring der polderdijken niet tot uitvoering
ring zouden komen, komt ook den mi
nister niet onwaarschijnlijk voor.
Door den minister van marine zijn de
bestuurderen der verschillende kerkgenoot
schappen uitgenoodigd vooral met de
schepelingen veel in aanraking te komen.
De minister verwacht van dezen maatregel
vele en goede vruchten. Een geestelijke
of godsdienstleeraar, die een schepeling van
zijne jeugd gekend heeft, hem in de kinder-en
jongelingsjaren onderricht heeft, zal on
getwijfeld veel invloed op zoo iemand
hebben.
Verschillende gunstige bepalingen zijn,
om het doel te bereiken, genomen o. a. is
de schepeling vrij van dienst, kan met den
geestelijke of godsdienstleeraar gaan wan
delen of verblijven in een der kamers van
het wachtlokaal. Desverkiezende wordt den
geestelijke of godsdienstleeraar restitutie
gedaan van de gemaakte reis- en verblijf
kosten
GOES. De jn den laatsten tijd zich meer
maal aan diefstal schuldig gemaakt heb
bende elfjarige J. L. alhier, beging Woens
dag namiddag weer de fout eenig geld uit
de lade van den harbier van den E. in de
Lange Kerkstraat alhier weg te nemen,
welk geld hij besteedde voor een zwem
broek en snoepgoed. (Z.)
Bij kon. besluit is met 1 Juli bevor
derd tot ingenieur van den rijkswaterstaat
der 2de klasse de heer J. P. van Vlissingen
te Goes, thans ingenieur van den rijks
waterstaat der 3de klasse.
Zooals wij reeds mededeelden zal
naar aanleiding van het 25-jarig bestaan
van het St. Jacobus Geslicht, a,, s. week een
kinderfeest plaats hebben. In den voor
middag zullen foto's genomen worden van
de verschillende klassen, waarvan ieder
leerling er 1, als herinnering aan het 25-,
jarig bestaan, zal ontvangen. Het maken
der foto's is opgedragen aan dhr. Corn.
Henning te Middelburg. In den namiddag
zullen de leerlingen onthaald worden.
Heden middag half 5, is aan den opril
van den 's Heer Hendrikskinderenstraat
een vierjarig jongetje, zekere J. L. Nieu-
wersteeg, door den bestelwagen van Van
Gend Loos, die den opril afreed, over
reden met het voorwiel. Het kind werd
bewusteloos opgenomen. De rechterarm is
verwond, daarbij braakte het kind nog
bloed op. Toch was het kind spoedig bijge
bracht. Onmiddellijk is geneeskundige hulp
ingeroepen.
Provinciale schietwedstrijd tot en met
den derden dag. De derde dag-medaille,
groot zilv. med., aangeboden door dhr.
W. A. Graaf van Lynden viel ten deel
aan dhr. D'huij te Middelburg met 96
punten.
Vrije baan op 150 Meter 5 schots.
Bootsgezel, Breskens, 56, 56, 55; Frank,
Middelburg, 57, 52Nuesell, id., 58, 57
Hering, id., 58, 55, 55; Nijland, id., 52;
A. M. van Damme, Wissekerke, 53, 51;
C. J. van Damme, Cortgene, 52, 51; S. de
Regt, id., 53, 51; Wi. J. v. d. Linde, id.,
51; Wolse, id., 51; D'huij, Middelburg, 51;
Magnee, Bergen op Zoom, 50.
Vrije haan op 150 Meter 3 schots.
Bootsgezel, Breskens, 34, 34, 33; A. F. de
Paauw, Goes, 34, 34, 33, 32, 32 en 7 X
31C. J. van Damme, Cortgene, 34, 34,
30; Hering, Middelburg, 35' 34, 33, 33,
32; D'huij, id., 34, 34, 30, 30; Magnee,
Bergen op Zoom, 34, 32, 32, 32, 32, 31;
Frank, Middelburg, 34, 32, 32, 31, 31; L.
van Oeveren, Cortgene, 34, 32, 32, 31, 31,
31, 30; Nijland, Middelburg, 33, 33, 31,
31A. M. van Damme, Cortgene, 33, 30,
30, 30; S. de Regt, id., 34, 31, 31, 31, 30;
A. S. J. Dekker, Goes, 33, 30; Nuesell,
Middelburg, 34, 34, 34, 33, 32; H. J. Mol
hoek, Goes, 31; Dr. Fret, Wissekerke, 30;
Wolse, id., 34, 32, 31, 30.
Cylinder vrije baan op 12 M. 5 schots.
D'huij, Middelburg, 96, 94, 87, 85; Hering,
id., 95, 93, 92, 90, 89, 87, 87, 85; Frank,
id., 90, 89, 88, 86; Nijland, id., 88; S.
de Regt, Cortgene, 93, 91, 80; L. van
Oeveren, id., 89, 89, 88, 83, 82; C. J.
