jagsblad
loot
'ereld!
Eindhoven, Holland.
nf:
tent op het
No. 76.
Zaterdag 30 Juni 1906.
Tweede Jaargang.
Verschijnt eiken MMHDAG-, WOENSDAG- en VRUD/IGAVONO.
Bü i nummer Behoort een Bijvoegsel.
BUITENLAND.
Van onze Eilanders
Stoomhout
Zagerij
en Schaverij.
a. s.
37V2 cenf
45
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Korte inhoud Zondagsblad.
I)E «LOEI ONZER KERK.
BINNENLAND.
Par. Kiesvereeniging te
aur in het lokaal van den
Iholieken boven de 18 jaar.
HET BESTUUE.
hveel nieuws en ilhx-
GOEDKOOP is.
DE DIRECTIE.
nerk
(laard te zijn
Zondags van 12 tot 1 uur,
bhool. Prijs der boeken, van
11040: 1 cent per week en
J?n 1040 2'/2 cent per week
(illustraties 5 cent per week
|8 cent per stuk.
Vincentiusvereeniging, ge
ls 121 uur, behalve in de
lus. Abonnement f 1 per jaar
(per boek per wsek.
hond, geopend Dinsdagavond
P, verkrijgbaar gratis voor <de
I juasters.
hntius-Vereeniging, geopend
ran 121 uur, 3 cent per
hvermogenden gratis verkrijg-
1 Vincentiusgebouw.
and.
(ondag, onmiddellijk na Ves-
|oek.
de R.-K. Jongensschool, da-
nd van ll1/» tot 121/2 uur.
|cent per deel en per week.
'rkrijgbaar aan de Pastorie,
12 tot 121/» uur, 2 cent per
Iweek.
OWE ZEEUWSCHE COURANT
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0.95
Afzonderlijke nummers a contant0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén voor de
abonné's per 3 maanden0 371/2
Bureau LANGE VORSTSTRAAT, GOES.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Platen Brand weercongres te Milaande
kroonprins van Noorwegen en zijn ouders,
de koning en koninginautomobiel-sproei
wagen; bakkerij-tentoonstelling; de koning
van Cambodja met zangeressen en dan
seressen; een kampioen-zwemster; een
reuzen-sneltreinlocomotiefJachten in
Noord-Amerikamet tekst.
Feuilletonde bloedige Hand.
i.
Er heerschen over den tegenwoordigen
tijd, over den maatschappelijken en gods-
dienstigen toestand onzer eeuw vooral on
der vrome Katholieken verkeerde denk
beelden. Daarom geeft 'tpas 'n blik te wer
pen op de katholieke kerk, haar bloei en
levenskracht, op de gevaren tevens, die
haar en de maatschappij bedreigen, een
toestand, welken zwartkijkers slecht, slech
ter dan ooit voorstellen, ten einde aan
te toonen, dat wij niet achteruit, maar
vooruit gaan, dat wij steeds fier op onze
Moeder mogen zijn en het recht hebben,
mits wij de plichten vervullen, welke ons
de moderne maatschappij oplegt, elkander
toe te roepen: „Sursum corda". Overigens
wat baat het, o moedeloozen, te klagen,
den blik weemoedig op het verleden geves
tigd te houden, het hoofd moedeloos op
de borst te laten hangen.
Indien volgens U de tijden zoo slecht
zijn, welaan een reden te meer, om met
kracht de handen aan het werk te slaan
vooruit steekt de handen uit de mouwen,
het ontbreekt niet aan arbeid, maar aan
arbeidersdat ieder zijn akker van onkruid
reinige en, zoo hem tijd rest, den huur
plan in het wieden behulpzaam zij, dat
een ieder strijde voor Christus en Christus
in zijn hart, zijn gezin, zijne omgeving
doe zegevieren, aldus ongeveer dr. Van
Oppen pp den Katholiekendag te Echt.
De godsdienst, een afgetrokken begrip,
de betrekkingen tusschen God en den
mensch bevattende, wordt concreet, le
vend, sprekend, handelend in de Kerk. De
godsdienst is de ziel, de Kerk het lichaam.
Om derhalve het leven, de ontwikkeling,
de krachten 'van den katholieken gods
dienst te leeren kennen, dienen wij de
Kerk, waarin de godsdienst zich beli
chaamt, te aanschouwenzij is de thermo
meter, waar rijzing en de daling waar te
nemen is.
Terecht nu wordt beweerd, dat de gods
dienst en de zeden van het volk zijn,
zooals de geestelijkheid is.
Niemand, zal ontkennen, dat de
Katholieke Kerk zich ten huidigen dage
in het bezit eener priesterschaar verheugt,
waarop zij trotsch mag zijn, een trots, wel
ken zelf onze tegenstanders gerechtvaar
digd vinden. Geleerder, werkzamer, voor
beeldiger dan ooit legt de priester, alleen
op eigen kracht en deugd steunend, zich
met bewonderenswaardigen ijver en zelf
verloochening op de zielenzorg toe en te
midden 'der worsteling, 'te midden der aan
vallen waaraan hij 'blootstaat, zal zijn
deugd nog meer gestaald worden. Wie zal
derhalve ontkennen, dat het volk, door
zulke priesters in het christelijk leven in
gewijd, beter geworden is? Voegen wij
hierbij, dat de band tusschen geestelijk
heid en bisschop inniger is, dat de ver
binding der bisschoppen met don Paus, de
rots, waarop de Kerk gebouwd is, vaster
-en hechter is dan ooit te voren, een zekere
waarborg van nog betere toekomst.
En wat te zeggen van de werken van
naastenliefde en liefdadigheid onzer eeuw
waar de Kath. Kerk met haar leger van
priesters, broeders en zusters aan de spits
staat Geen eeuw durft zich in dit opzicht
haarsgelijke noemen. Ontelbaar zijn de toe
vluchtsoorden, geopend voor de zieken,
de jeugd, de ouden van dagen, de doof
stommen, blinden, krankzinnigen, verla
ten kinderen, jeugdige meisjes, wier deugd
belaagd wordt, in één woord voor alle on-
gelukkigen naar ziel en lichaam. Er is
geen lijden, geen smart, waarin de Kath.
liefdadigheid niet voorziet: overal, in ste
den en dorpen, edele pogingen om de
smarten en nooden te lenigen, overal een
heilige wedijver. Wanneer werd een zoo
breede schaar mannen en vrouwen gevon
den Frankrijk alleen telt 7000 priesters
en 30000 vrouwen, die in de missies
werkzaam zijn wanneer werd een
zoo breede schaar mannen en vrouwen
gevonden, die aan het heil hunner mede
broeders niet slechts hun vermogen, maar
hun heslaan wijdden, zich opofferende ge
durende geheel hun leven zonder eenige
aardsche belooning? De oudheid heeft ons
overtroffen door hare gebouwen, gewijd
aan het genoegen en genot, zij maakte de
voluptas, den wellust, tot eene godheid,
zij wisten dan ook te genieten en bouwden
coliseums, schouwburgen, circussen, waar
80.000 personen plaats vonden. Wij over
treffen hen door onze gehouwen, gewijd
aan het menschelijk tijden en het Christen
dom heeft geleerd verborgen ellende op te
zoeken, smarten, die niet-spreken te on
dervragen, de legerstede te bezoeken, waar
de zieke in stilte lijdt, in den kerker door te
dringen, waar de wanhoop zucht, ja te
lijden en te sterven in plaats van te ge
nieten. Hiervan logt onze tijd schitterende
getuigenis af. En zoo hopen wij, dat God
onze eeuw, die fier haar hoofd mag ver
heffen en zich de eeuw der liefdadigheid
noemen, haar veel van bet kwade zal
vergeven, omdat zij veel bemind, veel
liefde door hare werken betoond heeft.
ITALIË.
Een priester doodgeschoten.
Zondagochtend om 7 uur werd de eerwj
heer Sebastiano Loggia, op den drempel
eener kerk te Palermo doodgeschoten. De
bedrijver van den moord is zekere Bene
detto Canella, een broeder van de vrouw
met wie de neef des priesters, Vincenzo
Loggia, onlangs getrouwd was. De jongge
huwden raakten al spoedig met elkaar in
onmin, zoodat Loggia besloot zijn vrou,w te
verlaten. De ouders van Rosina Canella
gaven de schuld van de oneenigheid tus
schen de echtelieden aan den eerw. heer
Loggia en de broeder besloot zijn zuster
te wreken. De kerk was, toen de moord
plaats had, vol geloovigen, onder wie een
geweldige paniek ontstond.
AMERIKA.
De geheimen van San Francis-
c o. De „Petit Bleu" vertelt, eu ook wij
deelden er reeds iets over mede, dat het
een hekend feit is, dat de Chineezen in
de Californische stad vóór de aardbe
ving onder den grond woonden.
De aardbeving van San Francisco heeft
de verschrikkelijke geheimen van China
town (de Chineesche stad) blootgelegd. De
heele wereld weet, dat Chinatown een
verzameling ellendige krotten was. De toe
risten gingen er nooit in dan onder ge
leide van een gids en waagden zich nooit
te ver zonder goed gewapend te zijn. Maar
men weet zeker niet, hoe de ongeveer
25.000 Chineezen dezer vreemde stad daar
leefden.
Als de wind de puiuen van al die krot
ten had weggeveegd, zou men tot zijne
verbazing daaronder op een diepte van
100 voet hebben gevonden onderaardsche
gangen, gevangenissen, cellen en een heele
stad.
Geheels schouwburgen, wijken, huizen
waren onder den grond. Een der beste
detectives van Chicago zegt, dat hij langen
tijd de stad doorsnuffeld heeft, om den
ingang van deze onderaardsche woon
plaats te vinden, maar hij is er nooit in
geslaagd. Daar de agenten en detectives
bekend zijn, worden zij er niet toegelaten.
Sedert eenigen tijd waren de moorden
zoo talrijk geworden, dat de blanke be
woners dreigden een wraak comité te or-
ganiseeren. Toen zijn de Chineezen vol
gens een ander systeem gaan werken.
Wanneer iemand hun ongelijk had aan
gedaan, lichtten zij hem op straat op en
brachten hem naaf de onderaardsche stad,
waar zijn kreten niet konden gehoord wor
den, om 'hem daar voor altijd te doen ver
dwijnen. Zijne bloedverwanten eu vrienden
die best wisten waaraan zich te houden,
gingen niet een aanklacht indienen bij de
politie, want dat zou tegen de Chineesche
zeden zijn, maar zij vermoordden een
zoenoffer, een vriend der moordenaars.
Honderden menschen stierven alle jaren
in deze kelders. De dooden werden be
graven, zonder dat iemand er ooit iets
van wist.
De slavenhandel bloeide vooral in deze
onderaardsche stad. Niet d«n vrijen teugel
kunnende geven aan hunne hartstochten
op de aarde, hadden deze mannen een
middel gevonden, om onder de aarde de
praktijken huns lands voort te zetten.
Niemand zal ooit alles weten wat er
zich heeft afgespeeld, maar 'tzal zich er
niet meer kunnen herhalen.
De Eerste Kamer en de Bath-
polders. In de afdeelingen van de Eerste
Kamer werd zeer geklaagd over de over
ijlde behandeling van het wetsontwerp no
pens den Bathpolder en ook overigens
ontveinzen vele leden zich niet, dat zij
weinig met het wetsontwerp zijn ingeno
men en zij de afwijking van den gewo
nen regel, met name de terzijdestelling
van Gedep. Staten van Zeeland niet ge
motiveerd achten.
Wel werd toegegeven, dat Ged. Staten
hun plicht in het onderhavige geval had
den verzuimd (omdat b.v. de dijken
50 c.M. te laag bleken en zij waren afge
nomen zonder dat onderhoudsplichtigen
tot hun verplichting waren gedwongen)
ook na de doorbraak, maar toch meende
men, dat de minister zich had moeten
bepalen tot het zorgen voor de belangen
van het spoorwegverkeer, voor welke zorg
hem trouwens hulde wordt gebracht.
De toepassing van de wel van 10 Nov.
1900, regelende het oppertoezicht van de
Kroon in geval van verzuim van de be
voegde autoriteiten in waterslaalsaange-
legenheden, was hier meende men
aangewezen.
Hier toch was verzuim, en de regee
ring kon, toen Gedep. Staten niet gebruik
maakten van hun bevoegdheid, de onder
houdsplichtigen te dwingen, op aanvraag
van fden commissaris der Koningin tus-
schenbeide komen.
Dat de regeering hier een heel anderen
weg inslaat, is niet te rechtvaardigen met
een beroep op urgentie. In zekeren zin
toch is er voor alle ondorgeloopen pol
ders urgentie en daarvoor wordt geen suh-
sidie gevraagd en voor herstel van den
spoorwegdam is er volgens den minister
zelf geen urgentie, daar de ophooging
slechts geschiedt voor buitengewone ge
vallen, die zich slechts zelden voordoen.
Andere leden konden zich met dit be
toog niet vereenigen. Volgens hen waren
volgens art. 38 der wet van 1900 Ged.
Staten wel bevoegd, maar niet verplicht
handelend op te treden. Deze leden wa
ren van oordeel, dat de door de reg. in
geslagen weg de meeste zekerheid biedt,
dat in den koristen tijd de dijken in vol
doenden toestand worden gebracht en
daardoor de spoorwegdijk afdoende zal
Vele leden hadden ook bedenking tegen
worden beveiligd.
het wetsontwerp, omdat h. i, door het
vcrleenen van een subsidie van f250,000
aan eene particuliere maatschappij eene
niet gerechtvaardigde en bedenkelijke an
tecedent wordt gesteld.
Hoe zal de regeering handelen, zoo werd
gevraagd, wanneer andere provinciale be
sturen zich hierop zuilen beroepen en ook
subsidie zullen vragen om de waterstaats
werken, die te hunnen laste zijn, te onder-
.houden.
Een beroep op de buitengewone om
standigheden ging, volgens de leden, niet
op. Herinnerend werd aan het gebeurde
met de Lekdijken in 187G.
Het was aan een aantal leden niet
duidelijk welke de verhouding is tusschen
de oude en de nieuwe maatschappij. Be
staat er connectie tusschen die maat
schappij
Sommige leden, die het door den mi
nister ingenomen standpunt betreurden,
waren intusschen toch geneigd -met
het oog op de buitengewone omstandig
heden, met het ontwerp mede te gaan.
Verschillende denkbeelden werden ont
wikkeld omtrent hetged^ zou behooren te
geschieden als dit w. o. niet werd aan
genomen. Verschillende leden waren er
o. a. voor den spoorwegdam tot een zee
keerend werk te maken en den Bathpol
der aan zijn lot over te laten.
Meerdere leden waren van oordeel dat
de herdijking van dien polder van rijks
wege behoorde te geschieden, doch dan
ook gebruik te maken van de bevoegd
heid, die het burgerlijk wetboek den Staat
geeft, de betrokken gronden te onteige
nen tegen voldoening van de waarde,
waaro pde gronden als verdronken land
worden geschat, wanneer de eigenaars
weigeren over te gaan tot bepoldering.
De tijd, die daarmede heen zou gaan,
achtten deze leden geen bezwaar, even
min vreesden zij, dat het onvoordeelig
zou zijn, immers dan zou zich geen maat
schappij hebben aangeboden voor het. ver
richten van het werk.
Anderzijds echter werd gewaarschuwd
tegen het zich wagen door den Staat in
speculatieve ondernemingen.
Gevraagd werd naar het at of niet be
staan van een beweerde geheime clau
sulo in het contract tusschen de nieuwe
combinatie en de liquideerende maat
schappij, volgens welke clausule, bij aan
neming van dit wetsontwerp, aan de
maatschappij een hooger bedrag zou wor
den uitgekeerd dan anders het geval zou
zijn.
T w e e d e Kamer. Het, arbeidscontract
is aangenomen met 79 tegen 8 stemmen.
De socialisten en dhr. Van Jdsinga stem
den tegen.
Op de interpellatie-Verhey over de
onzcewaardigheid der visschersschepen,
antwoordde Minister Vecgens dat de door
het „R-ott. Nieuwsblad gesignaleerde fei
ten bij onderzoek in hoofdzaak juist, zijn
gebleken. De Minister zal over het. on
derzoek het college van zeevisscherijen
raadplegen. Intusschen wordt aan het de
partement ijverig gewerkt aan wettelijke
maatregelen ter voorkoming van zeeram
pen. Door de heeren Lieftinck, Schapei-,
Van Deventer en Verhey werd op spoed
aangedrongen.
Vervolgens werd behandeld de motie-
Troclstra tot wetswijziging om knoeierijen
door middel van ïiaaml. vennootschappen
tegen te gaan. Spreker ging vershillend-a
misstanden na, als: ongeregelde inbreng,
geflatteerde prospectus, gebrekkig toezicht
door maunen zonder verantwoordelijk
heidsbesef en vooral wees spreker op de
moreele inzinking, welke ook is doorge
drongen in het parlement waar nog steeds
een door spreker vroeger als zwendelaar
gesignaleerd-en mail rondloopt zonder ge
zuiverd te zijn van de feiten van zwen-
delarij waaraan hij schuldig verklaard is.
De voorzitter riep spreker een paar maal
tot de orde. Spreker betoogde vervolgens
de urgentie van wettelijke ingrijping, o. a.
wees hij op h-et gebeurde met de Hol-
landsche Hypotheekbank.
Provinciale Staten van Zee
land. De begrooting der provinciale in
komsten en uitgaven voor het dienstjaar
1907 bedraagt in ontvang en uitgaaf
f557,978.055.
Gedeputeerde Staten stellen voor afwij
zend te beschikken op een adres van de
vcreeniging Walcheren, onderafdeeling
van de afdeeling Zeeland der ver-eeniging
tot bevordering van de pluimveehouderij
en tamme konijnenteelt in Nederland,
houdende verzoek om een subsidie van
f 25 ten behoeve eener in November te
Middelburg te houden tentoonstelling.
Naar „de Tijd" uit goede bron verneemt,
komt op de lijst van de ter tweede Vre
desconferentie uitgenoodigde Mogend
heden, de H. Stoel niet voor.
In de Vrijdag te 's Gravenh.age gehouden
Vergadering van het algemeen comité
voor den Katholiekendag in het
Bisdom Haarlem werd mededeeling ge
daan, dat de dag vermoedelijk vallen zou
op 1, 2 of 3 October. Een uitnemend gees
telijk spreker, en een uitnemend leek zal
een rede houden. Prof. Vlaming zal een
betoog houden, om de Katholieken meer
tot studie aan te zetten, en mr. Regout
zal spreken over den middenstand. Zoo
genaamde sectie-vergaderingen worden
niet gehouden. De pers werd verzocht het
verder behandelde alsnog niet te publi-
GOES. Bij beschikking van den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel is
met ingang van 1 Juli benoemd tot schei
kundige bij den dienst der Rijkslandbouw
proefstations de heer J. G. Maschliaupt,
tijdelijk scheikundige alhier.
Donderdagmiddag werd in bet pol
derhuis op de Groote Markt de vergadering
gehouden van ingelanden van het water
schap „De Breede Watering bewesten Ier-
.seke". Aanwezig waren 79 personen, uit
brengende 142 stemmen. Na opening dooi
den dijkgraaf, den heer J. M. Kakebeeke,
weid namens de financiëele comm. verslag
uitgebracht over de begrooting 1906/'07
door dhr. C. Dominicus, van Kruiningen.
Geresumeerd werd, dat de eindcijfers der
begrooting zeer hoog zijn de uitgaven en
ontvangsten zijn totaal f 296,587,095. Een
goed slot van de vorige rekening is er
niet, welk gemis vooral wordt gevoeld,
daar dringende buitengewone uitgaven
noodig zijn. Zoo worden verbeteringen
voorgesteld aan de Ooster Scheldedijken
voor totaal f 149,300, welk bedrag door
een leening moet worden verkregen. Voor
delfwerk was f 10,000 meer uitgetrokken
dan het vorig jaar, volgens mededeeling
van het bestuur om den Poel te verbeteren.
De rapporteur deelde mee, dat d-e comm.
daartegen was, en merkte op, dat het dijk-
geschot met f 1 per H.A. verminderd zou
kunnen worden (vergeleken bij het be
stuursvoorstel), wanneer de f 10,000 on
geveer worden bespaard tot later.
Verder gaf de commissie in overweging
aan het bestuur tra te gaan of een ver
zwaring van een deel van den zeedijk
aan derr Burenpolder wel noodig is; ruim
f 14000 zou kunnen worden gespaard, -we
gens het niet onteigenen van gebouwen,
en dus minder geleend.
Bij het delfwerk werd gediscussieerd
over de noodzakelijkheid om nu al den
Poel te verbeteren. Ondanks verdediging
door den dijkgraaf en eenige ingelanden,
werd hef. voorstel van de co-mm., om de
post met f 8974,385 te verminderen, aan
genomen met 104 tegen 38 stemmen.
Het dijkgeschot was door het bestuur
voorgesteld op een bedrag, overeenko
mende met f 13 voor de sehotbare gronden
per H.A. en f 3,50 voor de vroonen en
vrijlanden. Dit werd nu gebracht op f 12
en f 3.50.
Verder werd besloten een leening aan
te gaan van f 2000 voor hoogstens 6 mud.
ter voorziening in het kasgeld en een geld-
leening van hoogstens f 150000 ter voor
ziening van de meerdere noodzakelijke uit
gaven de post van onvoorziene uitgaven
zal door genomen besluiten door het 'be-
sluur gewijzigd moeten worden.
Hierop werden drietallen van aanbeve
ling gemaakt voor de periodieke gezwore
nen-verkiezing.
Vacature Kakebeek-e werden als candi-
daten gekozen dhrn. A. M. Peman Kake
beeke, J. Pijke en B. v. Li-ere; in de vaca
ture De Rokx, dhr. M. de Bokx, M. Ver
meulen en J. Verburg; in d-e vacature
Zandce dhr. A. Zandee, C. Mijaart en J.
Nijssen; de eerstgenoemde in iedere vaca
ture waren de aftredenden.
Nog werd besloten tot aankoop van een
stukje (lijk onder Ierseke, waarop een
loods van den polder staat.
Hierna werd de vergadering door den
voorzitter gesloten.
Heden slaagde te Amsterdam voor
semi-arts dhr. J. van Kalmthout alhier.
-Op de feestelijk versierde baan der
Koninklijk erkende weerbaarheidsvéreeni-
ging „Koningin Wilhelmina", werd giste
ren de Provinciale schietwedstrijd ge
opend, met een toespraak van den voor
zitter, de heer A. S. J. Dekker, die de
hoop uitsprak dat deze eerste wedstrijd,
door deze vereeruging georganiseerd, moge
begunstigd worden met go-ed weer, het
welk zich aanvankelijk goed deed aanzien.
Spreker hoopt dat dez-e en de volgende
vier dagen een aangename stemming moge
heerschen onder de deelnemers en was
voorts erkentelijk dat er zooveel mede
werking was. Voor Vrijdag kwamen uit:
