reld!
iven, Holland.
Kruis"
len.
JNo. 69.
Donderdag 14 Juni 1906.
Tweede Jaargang.
Co.
el burg.
ETT1NG.
A te Goes.
[horst.
UNI 1906,
bestuur.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
)ERING
V, Goes.
ik.
s
De plicht der Katholieken.
UIT DE PERS,
italië.
BINNENLAND.
Itltevendc leden
lit „V. O. V"
uren.
prden, geve men
den avond der
bureaulist of aan
Abonnementsprijs per 3 maanden
Afzonderlijke nummers a contant
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén
abonné's per 3 maanden
de
0.95
0.05
0 37i/s
MAANDAG-
VERSCHIJNT
eiken
WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Advertentiën van 15 regels f0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
ReclameberioUten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
)TE
Goesche Watersnood-Comité.
Vorige opgaaf f 9522.28"
Collecte Catechisatie Lochem - 10.75
Gereformeerde Kerk
te Sheboygan (N. Amerika) - 45.48
Collecte Studenten Amsterd.
restant- 5.
zqn
BVUld
itsen,
lat ras,
fs
.S-g-o
v3c.S
U-i C/3
g
tuk,
lollen,
kgelqk
Boons
tachtig
prd en
Igezui-
\en, 1
Lotton
piqué
|eluw),
extra
ÜGEN.
cA fc.-®
O -tJ
-i§o
-IJ tO
£-3
cg.ï2
3 te co
8®-|
«SfRjc;
5 n
g'S £1
O *,02
ij Ö£t R
O g c
k-4 «2 G
<D
w wV
2; .15 -»J ÖD
w 2 S O
3^ OW s
n O
w>
Jverd worden, is tot
nden. Verscheidene
En bewijzen de voor-
■Kieming.
verdienen,
p. jaar,
REIMACHINE.
aar sokken breit,
vindt. Onnoodlij
oals anderen willen doen.
;N, Tilburg;
I CHINE COUPON Y Ltd LOUD'
verkocht.
f 9583.511
Aan 't Prov. Com. afgedragen f 9000
Nog in kas f 583.51'
JOS. WITKAM,
Penningmeester.
(Slot.)
Het vorig .artikel eindigde met Jiet woord
van dr. Schaepman z.g., dat hijl wenschte
werklieden inet jdegelijke kennis en rots
vast geloof.
Deze twee eigenschappen, aldus verder
de eerw. spreker op den Katholiekendag te
Echt, wenschte ik te zien niet enkel in de
werklieden maar in eiken strijder van
Christus.
Degelijke kennis. Kennis van ons
heilig geloof. Is ze niet meer dan ooit nood
zakelijk in onze dagen, in onzen tijd, die
roemt op kennis en hooge ontwikkeling?
Hoort den triumfkreet„de hemelen heb
ben voor ons geen hoogte, en de aarde
heeft voor ons geen diepte meer. Wij' heb
ben alles idoorzocht, alles nagegaan, en
de slotsom jis deze: „e.r is geen plaats
voor den God der Christenen".
Niet enkel in godslasterende blaadjes
van het minste allooi klinkt deze kreet,
neen, ze wordt uitgebazuind van de leer
stoelen onzer .hoogescholen, ja, van de
kansels klinkt die kreet uit den zalvenden
mond van -gebefte hoeren, die zich de
dienaars der waarheid noemen.
Daartegenover sta de ontwikkelde Chris
ten, die wete, dat geloof en wetenschap
niet vloeken -tegen elkander, maar twee
lingzusters zijn. Twee stralen uitgaande
van dezelfde izon, onderling vereenigd, zon
der elkander te vernietigen, doch niet uit
gaande op dezelfde wijze, ten einde twee
kringen van waarheid eeuwig te- verlichten.
De ontwikkelde Christen wete, dat zijn
geloof niet (hangt in de lucht, niet enkel
een gevoelswerk is, maar steunt op de
rede. Hij -wete op welks gronden hij ge
looft. Voor hem sta het geloof, zich hou
dend .aan de rede, zooals Broere het
zoo schoon uitdrukte, naar het Opperste
beeld der vereeniging der Godheid en
menschheid in Christus, die met blijvend
onderscheid en verschil der twee naturen,
waarlijk God en waarlijk menseh is.
En daarom: ernstige studie van ons
geloof, daarom jbrenge men vereenigingen
van Geloof en Wetenschap, cursussen
over de (geloofsleer, enz., tot hooger bloei,
waar ze xijm, richte men ze op, waar ze
nog niet zijn opgericht. En hier geldt het
weder: 'tsteunen der goede pers.
Uw geloof zult ge zeker niet loeren
kennen uit liberale tijdschriften. Wel heb
ben velen, helaas en die niet de eersten
de besten waren, door het lezen van
slechte bladen hun geloof verloren.
Jongelingen, hier tegenwoordig, bestu
deert de 'brochures, die worden verspreid
door de Apologetische vereeniging, die
verschijnen onder den titel van „Geloof en
Wetenschap", onder redactie van pater
Bonman.
Hoe hooger de positie is, die gij later
moet bekleeden, hoe hooger gij zult staan,
hoe zwaarder jvoor u de verplichting is
uw geloof grondig te kennen, hoe zwaar
der voor ;u de verplichting uw geloof te
kunnen verdedigen. Toont aan de waan
wijze vijanden van ons geloof, dat de
Christus nog zijn verdedigers, dat de
Christus nogKijn soldaten heeft..
Mannen van kennis ook op sociaal
gebied.
Waarom zouden er nog zoovelen zijn
tegen bonden tegen werkliedenvereenigiii-
gen. Waarom vindt de priester bij1 katho
lieke patroons nog zoo weinig hulp, nog
zooveel bestrijding? Waarom zijn er, die
nog altijd den werkkring der priesters wil
len beperkt zien tot de Kerk en Sacristie?
Ik ken maar één uitleg, elke andere
zou voor die heeren te grievend, zou ver
pletterend zijn, en die uitleg, de meest
zachte, isonwetendheid. Men spreekt over
de Encycliek „Reram Novarum" en Gra
ves de Communi re", en hoevelen van die
heeren zouden die Encyclieken, ik zeg niet
bestudeerd, maar aandachtig gelezen heb
ben? Hoevelen zouden eenige studie heb
ben gemaakt van de brandende quaestie
van dezen dag? Hoevelen zouden ons zoo
goed .geredigeerd „Katholiek Sociaal
Weekblad" geregeld lezen?
En toch handelen ze of ze alwetend
waren, en daarom verlammen zij het werk
van priesters en leeken: hun geheele
wetenschap bestaat in: zooals het was in
den beginne zoo nu en in der eeuwigheid
Amen.
Zij gelijken op dien boer, waarvan S ta
ring verhaalt, die nog altijd met groote
laarzen tot de heupen door slijk en mod
der plaste, terwijl toch een nieuwe brug
gebouwd was. De voorouders hadden zoo
gegaan, dus hij ging ook zoo. Bouwt gij
uw 'brug om droog te gaan, ik kom er
ook met laarzen aan.
Maar die hoofdige boer hinderde toch
anderen niet de brug te betreden, en he
laas, ge weet het beter dan ik, die vast
houdende heeren verlammen alle sociale
werk en zien niet in dat ze onze werk
lieden -naai- de socialisten drijven.
Heeft dan de geschiedenis die lui niets
geleerd? Heeft dan do stem van Paus en
bisschoppen niet krachtig weerklonken?
Met den besten wil van de wereld twijfel
ik, of die heeren zich ooit zullen bekeeren,
de laarzen schijnen aan hunne voeten vast
gegroeid, -maar ons jonge geslacht, zij,
die de mannen der toekomst zijn, zij,
van wier opvoeding en denkwijze een toe
komst 'afhangt, dat zij onderlegd worden
op sociaal gebied, dat zij later niet ploe
teren door modder en slijk, maai- de brug
durven betreden, dat zij1 optreden, niet
met wantrouwen in de ziel tegen alles
wat niet is als voorheen, maar met het
volle 'bewustzijn, dat men de bakens moet
weten te verzetten naar het getij', dat men
geen stroom stuit in de machtige vaart,
maar Ze een goede bedding moet geven.
Mannen, Voor wie het kindschap Gods
geen ijdele klank is, maar die in daden
toonen, dat ook de werkman is een kind
van Gods geslacht, en dus een broeder in
Christus, die met ons opgaat naar een
zelfde Vaderland!
En daarom, steunt het „Katholiek So
ciaal Weekblad". Tracht hot te versprei
den in breed-en kring, 'tls vooral voor
onze jongeren zoo dringend noodig, dat
ze smaak in die studie krijgen, en hot
zal hun zeker voordeeliger zijn, dan dat
ze juist weten, hoeveel branden er ge
weest zijn, of hoeveel armen en boenen
er in den loop der week zijn gebroken
Mannen van sociale actie hier in ons
midden, priesters en leeken, zwaar is uw
taak I Niet enkel van do zijde der vijanden,
ook Van de zijde der broeders klinkt tegen
u zoo dikwijls een .anathema. Een last
rust ep uwe schouders, die soms zoo
zwaar kan drukken, een last, die zou ver
pletteren, als ge niet wist, dat de last een
plicht is, een heilige plicht.
Op te offeren hebt ge misschien veel,
voor het menschelijk hart ontzettend veel.
Golgotha is het wachtwoord, nog altijd
Golgotha, maar ge werkt mede, opdat het
lied van Bethlehem bewaarheid wordehet
lied, dat vrede beloofde aan; die van goeden
wille zijn.
Ge draagt uw kruis na Hem, dien men
den hittereten spot, den vreeselijksten
hoon niet heeft gespaard, en na Golgotha,
o ik ben er zeker van, 'tis mijn vaste over
tuiging, zal eenmaal het wachtwoord
„Thabor" zijn.
Ons geloof besture al onze handelingen 1
Katholiek in het inwendig, katholiek in
het openbaar leven!
Het geloof hebben wij niet te toonen
als de eerste christenen voor wreede
rechters, in het aangezicht van gloeiende
Toosters en wreede pijnbanken en afschu
welijk foltertuig, bij het brullen van tijgers
en leeuwen, en toch onverschrokken ston
den ze daar-, dikwijls nog zwakke kinderen
en teedere maagden; maar wel moeten
we dat geloof toonen voor een wereld, die
twijfelt, voor een wereld, die spot, voor
een wereld, ja, die tot ons roept, ik zal
u alles geven, als ge neervalt en mij' aan
bidt. Dat geloof niet enkel getoond, in
onze binnenkamers, dat geloof toone zich
daarbuiten in de groote maatschappij, dat
geloof toone zich ook en laat ik zeggen
niet het minste in uwe sociale actie.
Dan behoeven wij niet te vreezen Room-
schen te ontmoeten, die ©en liberaal
dagblad met alle plechtigheid ontvouwen
in spoortrein en café, omdatja, omdat
het zoo deftig staat. Ze durven geen
Roomsch blad te vragen, ieder ziet zoo
dadelijk dat je Roomsch zijl. Ik zeg met
Dr. Schaepman: ik wou, dat ze die lui
maar van hunne verplichtingen in hopen
baar ontsloegen, 'tls me nog al een eer
om met zulke Roomschen Roomsch te
zijn. Dat zijn lafaards, menschen die ont
zettend veel kwaad doen aan de goede
zaak, ze zijn erger dan de echte vijanden
zeiven. Dat volkje sterve onder de rotting
slagen van de algemeen© verachting.
Toont dat onze Kerk geen klein kapel-
leke is van enge menschen met hekrom
pen geest en bekrompen wil. Uw Kerk is
de groote Kerk, die katholiek is, naar
haar eigen Griekschen naam:
Passend op alle tijden, passend op alle
landen, passend op alle wetenschap en
waarheid, passende pp allen plicht, pas
send op alle recht, passend op alle deug
den, passend op allen nood, passend op
alle kunst, passend op geheel de mensch
heid, alleen niet passend op onwaarheid
en kwaad.
Waar b 1 ij f t h ij
De vraag is van „Onze Courant", die
haar als volgt nader toelicht:
Waar blijft toch de heer Van Rij? De
knappe rekenmeester uit den Gelderschen
achterhoek? Die niet slapen kon vanwege
ICuyper's stuitende partijdigheid hij be
noemingen? Die de vrijzinnige bladen vul
de niet des christelijken ministers euvele
daden
Waar blijft hij
Zelhem ligt vlak in z'n buurt; is er over
wegend anti-revolutionnair; had een ant.i-
revolutionnair burgemeesterbezat ©en in
woner, die tot het ambt bekwaam was
En anti-revolutionair was
Zevenhonderd ingezetenen vragen per
adres eerbiedig hem te benoemen; hij is
de begeerde man een liberaal krijgen
ze thuisgestuurd!
Nu moest Kollumerland een burgemees
ter hebben. Weer zéér overwegend ortho
dox en anti-revolutionair. Wacht, denken
de Friezen vragen zullen we d'r niet om;
dat maakt den minister misschien boos;
net of wij 'm leeren moeten, wat hij zelf
wel weet. Ze hoopten, hooptenEn
kregen een volbloed vrijzinnige ten loon.
Slaapt ge, Van Rij?
Of kunt ge het juiste woord niet vinden,
scherp genoeg voor dit gedoe der zoenlie-
vende ministers?
Of schaamt ge u?
Waarom de heer Van Rij nu niet precies
evenveel spectakel maakt als onder 't vorig
Kabinet, is misschien wel uit le vinden.
Hij slaapt niet en schaamt zich ook niet;
maar 'tgaat 'nu naar zij n zin; al wat hij
doet is 'zich in de handen wrijven van
genot; hij is niet tegen partijbenoemingen,
als de 'benoemingen maar enkel vrijzinnig
zijn.
SPANJE.
De Koningin-Moeder van Spanje heeft den
Paus verlof gevraagd het huis, waaruit de
bom geworpen is, te veranderen in een kapel
om op die wijze de wonderbare redding te
vereeuwigen. Z. H. de Paus schonk per
telegraaf zijn goedkeuring.
Pierre I'Erm i t e, de bekende Fran-
sche priester-schrijver, spreekt in de C r o i x
over den aanslag op het Spaansche konings
paar.
Terwijl de liefde van heel een volk in de
straten en op de openbare pleinen zich
in geestdriftige toejuichingen uitte,ter
wijl men bloemen strooide, terwijl men
vlaggen wapperen liet en tapijten ontvouw
de kerken illumineerde, sloten zich
enkele meters van daar wezens met het
uiterlijk van een menseh in een kamer
op en goten de nitroglycerine in het gla
zen buisje en verborgen de bom in een
ruiker.
,En dat zonder wroeging, zonder een
trilling van medelijden voor die jeugd, voor
die onschuld,... voor die moeder, wier werk
vernietigd werd,... voor het land, dat men
in rouw ging dompelen,... voor die volks
menigte, wier bloed de feestkleederen zou
gaan besmetten.
.Neen. Zij dachten maar aan één
ding: zal de bom op het juiste oogenblik
springen
Dat is de haat in heel zijn ontzettende
gruwzaamheid... De anarchist is er mede
doortrokken als een spons met vitriool...
Knijp Zoo'n man samen en uit al zijn atomen
zal haat druipen,... haat tegen alles wat
schittert., haat tegen alles wat het niveau
te boven gaat door zijn verbeisterd denken
gesteld
Over een aanslag op den Paus
bevat de Eclair het volgende bericht uit
RomeDe politie te Rome heeft een paar
dagen geleden de sporen ontdekt van een
complet dat men tegen het leven des Pausen
gesmeed had- De uitvoerders waren twee
mannen en een vrouw, alle drie Franschen.
Voor een week ongeveer in Rome aange
komen, hadden zij om de politie op een
dwaalspoor te helpen driemaal van hotel
en naam veranderd, nu eens lieten zij zich
doorgaan voor hertogen, dan weer graven
of markiezen. Opeens zijn ze echter uit Rome
verdwenen zouder een spoor achter te laten
De politie heefc gegevens verkregen dat
de aanslag gepleegd zou worden bij gele
genheid dat de Paus Zondag in de St. Pieter
zou komen om er persoonlijk alle plechtig
heden der zaligverklaring te leiden. Blijk
baar was geheel hun gedrag er op inge
richt de vrouw spreidde een groote gods
vrucht ten toon om zich toegang tot het
Vaticaan te verschaffen en aldus een plaats
te bekomen op de tribunes, die zoo dicht
mogelijk langs den weg, door den Paus
te gaan gelegen waren. De vrouw zou
voorwenden in zwijm te vallen om de aan
dacht der omgeving af te leiden en zoo
doende haar medeplichtigen vrij spel geven.
Dit is de hypothese, welke de politie van
den beraamden aanslag geeft en die hier
groote ontsteltenis gewekt heeft.
De Momento van Turijn heeft dezelfde
bizonderheden maar gelooft dat het een
valsch gerucht is, het blad voegt er echter
bij dat alle voorzorgen genomen zijn.
Daaronder behoorende een streng toe
zicht op de bezoekers van St. Pieter, die
Zondag de zaligverklaring van pater Bona-
veutura van Barcelona bijwoonden.
Maar alles verliep naar wensch.
De Osservatore Romano verhaalt
het volgende
„In het dorp Tittignano' bij Pisa, droomde
een klein meisje sedert eenigen tijd vrij
dikwijls, dat het lijk van een heilige begraven
was onder de keuken van het huis harer
ouders. In het eerst zag men haar aan als
iemand, die aan overspanning leed, maar op
den duur was men toch getroifen door het
volhardend aandringen om den vloer der
keuken te onderzoeken, en eindelijk ging
tnen over tot het opbreken van den vloer.
Op een paar meter diepte vond men een
ongeschonden lichaam in slapende houding.
De ontroering was groot. Specialiteiten
kwamen bijeen, onderzochten het lijk en kwa
men tot de eindconclusie hier te staan voor
het lijk van de Gelukzalige Cherardesca, te
gen het jaar 1200 in de omstreken van dit
dorp gewoond hebbende.
Het aldus teruggevonden lichaam zal
binnenkort naar Pisa worden overgebracht,
waar bij deze gelegenheid plechtige feesten
zullen worden georganiseerd.
AMERIKA.
De Amerikaansche vleesc fa-
schandalen.
Te Wilmington (Delaware N A.) is bij
5 personen vergiftiging geconstateerd door
het gebruik van geconserveerd vleeseh. Hun
toestand is ernstig.
Een nieuwe bron van verontwaardiging
bij het publiek vormt de publicatie in een
der New-Yorksch bladen van een brief van
dhr. Milnes, eud-regeerings-inspecteur der
abattoirs, in welken brief hij den minister
van landbouw, Wilson beschuldigt van par
tijdigheid en omkoopbaarheid. Dr. Milnes,
had namelijk al een jaar geleden den mi
nister op de hoogte gebracht van wat er
in de slachtplaatsen en vleeschpakhuizen
gebeurt en hij vertelt er bij dat de „beef-
pakkers" die boos op hem waren om do
onthullingen die bij gedaan had, al hun in
vloed hebben aangewend om hem uit den
regeeringsdienst te doen ontslaan, iets waar
in ze dan ten slotte geslaagd zijn,
Het mag bevreemding wekken dat een
groot deel der leden van de beide Kamers
tegen het nemen van maatregelen opzien.
Of de vleeseh trusts ook wat te zeggen hebben
in Amerika
Maar president Roosevelt laat niet los.
Wanneer het congres niet doortast, zal hij
alie rapporten officieel inaken en het Con
gres dwingen de maatregelen te nemen die
noodig zijn om een einde te maken aan den
viezen toestand.
TWEEDE KAMER.
Besloten is Vrijdagvoormiddag te be
handelen het onderwerp betrekkelijk de
bedijking van den Bathpolder.
Arbeidscontract. Geheel den dag
is gedebatteerd over het artikel tot toeken
ning van schadevergoeding bij tusschen-
zijdsche veroreking der dienstovereenkomst.
De Minister wijzigde het voorstel in dien
zin dat bij werkstaking de patroon, en bij
uitsluiting de arbeider aanspraak kan doen
gelden op schadevergoeding, ook al zouden
zij in de staking of uitsluiting geen reden
zien om de dienstbetrekkfng te verbreken.
De Minister ontkende dat het regeerings-
artikel stakingen verhindert en bestreedt
de amendementen welke de werkstakingen
en uitsluitingen geheel of gedeeltelijk willen
uitzonderen van deze bepaling en even
eens verzette hij zich tegen het voorstel-
Limburg om den rechter bevoegd te ver
klaren tot geheele of gedeeltelijke kwijt
scheiding der schadeloosstelling.
De heeren Troelstra, De Klerk, en Lim
burg verdedigden nader hunne amendemen
ten, welke weder bestreden werden door
de heeren Van Nipsen, Taltna en Van
Idsinga, terwijl de heer Lohman betoogde
dat het amendement-Limburg krachteloos
zou maken het artikel waarbij schadeloos
stelling voor den arbeider is gefixeerd.
Na verwerping van de amendementen is
het artikel goedgekeurd.
Bedijking Bathpolder,
In een nota naar aanleiding van het
verslag der Tweede Kamer, omtrent het
wetsontwerp ter voorziening van den dijk
in den Bathpolder, geeft de minister
van waterstaat o. a. nog te keunen
Door de verzwaring van den spoorwegdam
welke is aanbesteed en vóór den winter
moet zijn opgeleverd, zal geenszins een even
afdoende bescherming van dien dam ver
kregen zijn, als verkregen zal worden, in
dien tevens de polderdijk weder tot zijn
oude profiel wordt opgewerkt.
De Minister acht uit het oogpunt van
's Rijks belang, er zeer veel aan gelegen,
de bedijking nog dit jaar opnieuw te sluiten.
Of uit de aanbesteding der herdijking
van den Tweeden Bathpolder door
de combinatie, die de bezittingen van de
in staat van liquidatie verkeerende ven
nootschap heeft overgenomen, mag worden
overgegaan, al mocht het aangevraagd
subsidie niet worden verleend, is de Minister
niet in staat mede te deelen Het lag, naar
het hem voorkomt, niet op zijn weg, met
de bedoelde combinatie in gedachten wisse
ling te treden omtrent hetgeen geschieden
zou, indien dit wetsontwerp bij de Staten-
Generaal bezwaar mocht ontmoeten.
De Commissaris der Koningin in Zeeland
maakt bekend, dat in het jaar 1906 de
jacht op waterwild wordt geopend op
2 Juli
Opzetteugel voor paarden.
De afdeeling Utrecht van de Ned. Ver
eeniging tot bescherming van dieren tracht
haar streven op allerlei wijze ingang te
doen vinden. Zoo is thans door hare zor
gen tegen een muur aldaar een heel groot
bord aangebracht, waarop in een aanschouwe
lijke voorstelling geijverd wordt voor af
schaffing van den opzetteugel bij paarden
en waar erop gewezen wordt, dat gebruik
van den opzetteugel, verlies van kracht,
van sierlijkheid en van vrijheid voor 't paard
medebrengt.
In antwoord op een desbetreffend schrij-
ven van dr. J. van den Brink heeft 4e
minister van buitenlandsche zaken hem
bericht, dat blijkens bij de Belgische re
geering ingewonnen inlichtingen het bevel
van den minister van politie d.d. 16 Mei
jl. om het Belgisch grondgebied te verlaten
niet medebrengt dat aan aJressant voor
goed de toegang tot België wordt ontzegd.
Intusschen zou hij wederom uitgewezen
worden, indien hij als vreemdeling op kies-
vergaderingen het woord zou voeren.
(Het Volk).
De bloièi der Boerenleen ban
ken. Verschenen is het verslag der Cen
trale Boerenleenbank te Eindhoven, waar
bij alle Boerenleenbanken van Limburg
zijli aangesloten.
