]No. 67.
Zaterdag 8 Juni 1906.
Tweede Jaargang.
Bü flit immer Behoort een Bijvoegsel.
BUITENLAND"
Van onze EHanden,
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Korte inhoud Zondagsblad.
BINNENLAND
NIH mm. COURANT
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0.95
Afzonderlijke nummers a contant0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén voor de
abonné's per 3 maanden0 37%
MAANDAG-
VERSCHIJHT
eiken
WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
PlatenVerschillende afbeeldingen, be
trekking hebbende op het huwelijk van den
Spaanschen koning; de Chineesche missie
in ons land; fancy-fair te Rotterdam; auto-
mobielfeest te Munchen; opening van den
Simplon-spoorweg; het land der robijnen.
Dit alles met tekst. Feuilletonde Bloedige
Hand.
Min geschrijf.
Wij lezen in de „Goesche Courant"
Een gestoorde bruiloft.
Gisteren, Donderdag, is de Koning van
Spanje in het huwelijk getreden met prin
ses Ena van Battenberg. De Koning moet
heel verliefd zijn en gevoelde zich de
bruiloftsdagen, volgens de bladen, hoogst
gelukkig. Maar de gelukkigste schijnt hier
een andere te zijn, die ook een overwin
ning imaar wat een treurigeheeft
behaald. 'En dat is de Roomscbe Kerk.
Want prinses Ena heeft, den troon van
Spanje meer waard gevonden dan haar
eigen protestantsch geloof. Enfin, dat moet
ieder voor zichzelf weten.
Wij wenschen hier even op te merken,
dat het spreken van „eene overwinning
der Kath. Kerk" minstens genomen een
vergissing is. Overwinning immers ver
onderstelt strijden nu hebben wij nog
niet vernomen, dat de Kath. Kerk zich
moeite heeft gegeven om prinses Ena over
te halen Katholiek te worden, met „den
troon van Spanje" tot loon. De „Goesche"
weet toch ook wel, dat het wegschenken
van „den troon van Spanje" buiten de
macht der Kath. Kerk ligt. Het gaat dus
niet aan te spreken van „eene overvvin-
ning".
Het zou juister geweest zijn, wanneer
zij het genoemd had een aanwinst.
Maar ook die aanwinst mag de „Goe
sche" niet noemen een „treurige"; daar
toe mist zij elk recht. Want dan alleen
zou het woord „treurig" op die aanwinst
van toepassing zij'n, wanneer het vast
stond, dat prinses Ena Katholiek gewor
den was, enkel en alleen met de bedoeling
daardoor Koningin van Spanje- te worden.
Welnu, „bedoelingen" vallen niet onder
het oordeel der menschen, en wijl mogen
wel met eenigen grond veronderstellen,
dat prinses Ena van Battenberg haai' be
doelingen niet geopenbaard heeft aan de
redactie van de „Goesche Courant"; daar
om had die redactie zich maar moeten
houden aan hetgeen zij zelve zegt: „dat
moet ieder voor zich zelf weten".
Dan was ook wellicht de toon waarop zij
spreekt over dit Katholiek vorsten-huwe-
lijk, dat door een onmenschelijke misdaad
dreigde ontbonden te worden, toen het
nauwelijks gesloten was, wat welwillender
geweest; dan ook had zij misschien niet
naar den trant van sommige roode
week- en dagbladen gesproken van
„een gestoorde bruiloft".
Actie of' Agitatie?
Naar de maat, waarmede door de so-
ciaal-demokraten de Kath. Soc. Actie
wordt bestreden en beschimpt, kan men
hunne vrees voor de K. S. A. berekenen.
Zoo was het te voorzien, dat de rede
door den heer Engels onlangs te Goes ge
houden, van hunne zijde bestrijding zou
uitlokken.
In een socialistisch blaadje wordt dan
gezegd, dat de rede van den ambtenaar
van het Centraal Bureau voor een groot
deel bestond uit direkte en zijdelingsche
bestrijding der S. D. A. P. en dat dit
natuurlijk moest zijn, omdat wie het over
sociale actie wil hebben, onvermijdelijk
de S. D. A. P. moet noemen, omdat deze
de partij is, die overal en altijd sociaal
ageert.
Wij kunnen volkomen met deze bewe
ring meegaan, mits men in het laatste
woord nog slechts twee letters wil inlas-
schen, en voor ageert leest agiteert.
Zeker: onvermijdelijk zal een spreker
over Katholieke Sociale Actie de sociaal-
demokraten er met de haren moeten bij
slepen om zijn auditorium te wijzen op
het bedrog plegen aan de arbeiders, waar
aan de roode heeren zich schuldig ma
ken door uit het pure agiteeren, onte
vredenheid en haat kweeken, volgelingen
trachten te Verwerven, terwijl zoo een jspre-
ker onvermijdelijk onder vuur zal moeten
nemen het gemis aan actie der sociaal-
demokraten, die toonen geen wetgeving
in het ware belang der arbeiders te wil
len, ten bewijze waarvan wij kunnen vol
staan hun dubbelzinnige rol bij de be
handeling van het arbeidscontract in her
innering te brengen.
Bij het aandachtig lezen van het verslag
in ons blad der rede door den heer Engels
gehouden, had het den schrijver in be
doeld soc. blaadje duidelijk kunnen zijn,
dat de spreker zich had ten taak gesteld
den Katholieken vooral positieve ac
tie op het hart te drukken; dat hij hen
gewezen had op de noodzakelijkheid en
plicht verbeteringen, waar noodig, aan te
brengen, en in tegenstelling met de so-
ciaal-demokraten, wat voor de arbeiders
te doen.
i?e soc.-dem. schrijver zegt nog, dat het
van lafheid of van gevoel van zwakte
getuigt, dat wij door geen tegenstanders op
vergaderingen toe te laten, debat onmo
gelijk maken.
Wij zien het nut van debat met sociaal-
demokraten niet in; zulk debat zou leeds
bij voorbaat tot onvruchtbaarheid zijn ge
doemd en wij kennen te goed de manieren
der arbeiders-misleiders om hun gelegen
heid te geven door brutaliteit, woordver
draaiing, tekstvervalsching, of welke an
dere middelen ook, mogelijk onervarenen
te verlokken en propaganda te maken op
onze eigen vergaderingen.
Wij, Katholieken, hebben voor onze ac
tie zulke middelen niet van noode.
Vraag en Antwoord.
In het Zondagsblad van „het Volk" le
vert een zekere Bart Bezem „Kroniekjes"
ten voordeele der Partij.
Bart Bezem behandelt in het jongste
kroniekje met zijn vrouw de zorg-barende
vraag, wat hun zoon Fritsie toch wel wor
den moet.
En vader Bezem teekent. de karakter
eigenschappen van zijn spruit als volgt:
„Hij heeft een uitmuntend bevattings
vermogen, scherpen blik en helder ver
stand. Hij kan liegen of het gedrukt
staat, en weet zich uit alle moeilijke
situaties te redden."
Wpt moet zoo'n jongen nu worden,?
Ons dunkt: de vraag is gemakkelijk op
te lossen en vooral voor een sociaal-demo-
kraat. Iemand toch met de gegeven eigen-
schappen is geknipt voor redacteur aan
„het Volk" of voor soc.-dem. Kamerlid!
ITALIË.
Te Ancona, (Italië) waar koning Victor
Emanuel verwacht werd, zijn drie helsche
machines gevonden. Die ontdekking heeft
in Italië groote ontsteltenis teweeggebracht.
Sinds eenigen tijd heeft een groep anar
chisten daar haar hoofdkwartier opgeslagen
hun doel is zonder twijfel een aanslag te
plegen op den koning.
SPANJE
Verschillende onderstellingen waren ge-
maakt omtrent de reden waarom de bom
naar den Spaanschen koning werd gewor
pen. Nog wel eene, die 't meest voor de
hand lag, werd vergeten.
De Jesuieten.
Natuurlijk de Jesuieten.
Men moet nu niet terugschrikken voor
deze onderstelling, zegt het verlicht Pa-
rijsche blad „de Lanterne" en niet be
weren, dat wijl overal de Jesuieten zien.
Neen de zaak is zoo klaar als het licht
van een Parijsche lantaarnde koning
was opgevoed door de Jesuieten en nu
blijkt hij niet reactionnair genoeg, dus
zouden de Jesuieten hem hebben willen
dooden.
De vader van Moral heeft de hand aan
zichzelf willen slaan, toen hij1 vernam dat
zijn zoon He dader was van den afschu
welijken moordaanslag. Hij ligt thans ern
stig ziek. Koning Alfonsus heeft hem een
woord van deelneming geschreven en hem
de verzekering gegeven, dat hij1 hem voor
de misdaad van zijn verdoolden zoon na
tuurlijk niet verantwoordelijk stelt.
ZWITSERLAND.
Een mooi woord wordt uit de Sim-
plonfeesten opgevangen.
Het werd besproken aan een banket
door den ingenieur, die aan Zwitserschen
kant het werk leidde
„De taak was zwaarder, dan wij ons wel
hadden voorgesteld. Zij was somtijds zoo
zwaar, dat wij vreesden daaronder te zul
len bezwijken. Niemand had kunnen ver
moeden, dat zich hier moeilijkheden zou
den voordoen, die niet alreeds aan den
Gothardt of aan den Mont-Cenis overwon
nen waren. En toch zijn de donkerste
vermoedens nog optimistische verwachtin
gen gebleken. Maar Goddank, het werk
is voltooid. En dit vooral is niet maar
een redenaarsphrase. Ik verklaar hier
openlijk en plechtig, dat zonder innig ver
trouwen op God, dat de hechtste grond
slag van mijn levensovertuiging is, de
moed mij meer dan eenmaal ontzonken
zou zijn, en ik het werk onvoltooid zou
hebben gelaten."
De man moet voorzichtig zijnhoe ge
niaal zijn leiding van het reuzenwerk ook
was, hij staat in gevaar, veroordeeld te
worden om den smaadnaam van achter
lijken duisterling te dragen.
Eer geven aan God, wie waagt dat nog
vraagt „het Centrum".
TWEEDE KAMER.
Arbeidscontract. Na uitvoerig
debat en hoewel door aanneming van
amendementen van de heeren De Klerk
en Van den Bergh del betrekkelijk© bepaling
was beperkt, is verworpen met. 35 tegen
33 stemmen het door den heer Van Doorn,
Schaper en Limburg nutteloos en omslach
tig geoordeelde artikel 1939m betreffende
de ontbinding der overeenkomst wanneer
de man deze nadeelig acht voor zijn vrouw
of zijn huisgezin.
Goedgekeurd is de bepaling dat ieder
der partijen het contract kan opzeggen,
zonder inachtneming van daartoe geldende
bepalingen, mits de opzeggende partij
daartoe dringende redenen kan aanvoeren
of schadeloosstelling geeft, tenzij' opzeg
ging in der minne geschiedt.
De besturen der waterkeeringen van de
calami teuze polders of waterschappen en
de besturen der calamiteuze enJ bijdragende
polders of waterschappen in Zeeland ont
vingen dezer dagen een ontworpen voor
stel van Gedeputeerde Staten tot wijziging
van art. 94 van het Reglement in dien
zin dat Ged. Staten, ingeval va,n doorbraak
van een dijk, zoo belanghebbenden zulks
verzoeken, eene nieuwe schatting bevelen,
waarvan de kosten voor rekening van den
betrokken calamiteuzen polder komen.
Deze nieuwe schatling geldt voor een door
Ged. Staten te bepalen termijn, doch van
niet ineer dan 10 jaren, ingaande op 1
Mei van het dienstjaar, volgende op dat,
waarin de schatting heeft plaats gehad.
Ingeval daartegen bezwaren worden ge
opperd, kunnen deze tot 19 dezer bij
Gedeputeerde Staten worden ingezonden.
BEDIJKING VAN DEN BATH-P0LDER.
De minister van waterstaat a. i. heeft
het afdeelingsverslag beantwoord, betrek
kelijk de aanvullingsbegrooling van water
staat ten behoeve der verbetering van den
tengevolge van de doorbraak der bedij
king van den Eersten Bath-polder ont-
stanen toestand.
De voorwaarden, welke de regeering aan
een eventueel subsidie voor de herdijking
zal verbinden, zijn nog niet vastgesteld,
maar zullen in hoofdzaak neerkomen oj>
het volgende
De toekenning van het subsidie zal ge
schieden aan een op te richten naamlooze
vennootschap (waarin de bezittingen van
de Nederlandsche Maatschappij tot indij
king der op- en aanwassen in Ooster-
Schelde, in liquidatie, zullen worden in
gebracht), nadat de bedoelde naamlooze
vennootschap zal zijn geconstitueerd en
den minister gebleken zal zijn, dat zij
de beschikking heeft of kan verkrijgen over
de noodige middelen om, onder genot van
het subsidie, de herdijking en het weder
in cultuur brengen der beide polders te
verzekeren.
Deze maatschappij zal zich bij de over
eenkomst, waarbij zij het subsidie ver
krijgt, moeten verbinden de herdijking te
verrichten op haar kosten en risico, ten
genoege der regeering, terwijl, voor het
geval zij in gebreke mocht blijven, aan
de regeering het recht zal zijn toe te ken
nen, het werk op kosten der maatschap
pij te voltooien.
Voorts zal worden bedongen
Goedkeuring door de regeering van ont
werpen, bestekken en teekeningen, waar
naar- de werken zullen wor'den uitgevoerd.
Bepaling dat vóór den aanstaanden win
ter de dijk ten minste weder het oude
profiel moet hebben verkregen.
Voorschriften omtrent grondhaling bui
tendijks, overeenkomstig het reglement
van 15 Februari 1892.
Voorschriften omtrent aansluiting der
dijken aan den spoorweg enz.
Onderhoud en instandhouding door de
bedijkers van de dijken en andere werken.
Vervallen van den duiker onder den
spoorweg, die ingeval van doorbraak een
bron van gevaar is gebleken; scheiding
der afwatering ten Noorden en ten Zuiden
van den spoorweg; afstand door de be
dijkers van alle recht op schadevergoe
ding voor aan genoemden duiker tot dus
ver verrichtte werkzaamheden.
Wijze van betaling van het subsidie in
termijnen, waarmede eerst zal worden aan
gevangen, wanneer de werken voor een
groot deel gevorderd zijn en krachtig wor
den voortgezet.
De directeur-generaal van den landbouw
is door den minister wel over deze zaak
gehoord, maar heeft daarover geen schrif
telijk rapport uitgebracht.
Omtrent de vraag, of door de voorge
stelde voorziening het doel wel zal worden
bereikt, deelt de minister het volgende
mede
Eene combinatie, waarvan eenige in
Zeeland op landbouwgebied bekende per
sonen deel uitmaken, heeft de bezittingen
van de Nederlandsche Mij. tot indijking
der op- en aanwassen in de Ooster-Schelde
in 'liquidatie overgenomen en zal een
naaml. vennootschap oprichten, die zich
onder genot van het voorgestelde subsi
die, indien die door de wetgevende macht
wordt voorgestaan, op de van regeerings-
wege te stellen voorwaarden met de her
dijking der Bath-polders zal belasten. Zij
heeft door een bekend deskundige op het
gebied van bedijkingen een plan van her
dijking doen opmaken met uitge
werkte bestekken en begrootingen, welke
na onderzoek door den rijkswaterstaat
voor goedkeuring vatbaar zijn gebleken,
en heeft voorts alles voorbereid om het
werk krachtig te ondernemen en behou
dens onvoorziene tegenspoeden waar
aan werken van dien aard steeds zijn
blootgesteld in hoofdzaak vóór den win
ter tot stand te brengen. De bereikbare
zekerheid, dat het werk zal slagen en dat
het niet noodig zal zijn den spoorwegdam
zelf tot een zeekeerend werk te maken, is
dus, bij aanneming van het wetsontwerp
verkregen,
In het bestek der herdijking van den
polder zal de bepaling worden opgenomen,
dat alle schade, welke ook, die mocht
ontstaan tijdens de uitvoering bij de vol
tooiing of gedurende den onderhoudster-
mijn der werken, geheel voor rekening
van den aannemer is en hij die onmiddel
lijk zal moeten herstellen. Ook voor de
herdijking van den Tweeden Bathpolder,
waarvoor de aanbesteding reeds heeft
plaats gehad. Een bekend aannemer heeft
zich op die conditie met het werk belast.
Wordt, het aangevraagde crediet van
f 250.000 toegestaan, dan kan daartegen
over in de toekomst met tamelijk groote
zekerheid voor den staat worden gerekend
op nog gedurende ten minste 40 jaren
der erfpachtscanon van f 1707.50 en ver
volgens bij het einde van het erfpachts-
recht na 1948 op den verkoop van 322,5
bij verpachting (nadat de inwerking van
het binnengestroomde water zal hebben
opgehouden) geeft aan: zuiver f60 per
H.A. poldergrond, waarvan de opbrengst
bij verkoop omtrent dien tijd te stellen
is te zamen op f 284.000. Eene raming
van de opbrengst va.n de poldergronden
H.A. 's jaars voor 416 H.A. en zuiver f 25
per H.A. 's jaars voor de overige pl.m.
302 H.H. (in hoofdzaak den erfpachts-
grond). Bij uitgifte in erfpacht voor een
termijn van ten minste 20 jaren zou de
canon ongeveer gelijke bedragen kunnen
beloopen.
In overleg met de Exploitatie-Maat
schappij werd besloten, den spoorwegdam,
voorshands zoiider ophooging, te ver
sterken door verbreeding van den aanleg
ter verkrijging van flauwere beloopen en
door beklee'ding 'dezer beloopen met eene
kleilaag, afgedekt door een kramma't, de
aldus voorziene spoorwegdam, zou indien
ae power opnieuw geïnundeerd mocht ra
ken, op alleszins voldoende wijze tegen
afslag, ook bij stormvloed, zijn beveiligd.
De min. vertrouwt dat dit werk binnen
kort met kracht zal worden aangevat, om
het vóór den winter in zoodanigen staat
te brengen, dat het aan het doel beant
woordt.
De Expl. Mij. is, voorzoover de om
standigheden het toelaten, onmiddellijk
opgetreden tot herstel van de aan den
spoorwegdam aangerichte schade.
Op welke gronden de meening van de
Expl. Mij. steunt, dat de verzwaring van
den spoorwegdam voor rekening van den
Staat zou behooren te komen, zou mis
schien eerst medegedeeld worden bij het
proces, waartoe het gerezen verschil van
gevoelen aanleiding zal kunnen geven.
Aan het thans voorgesteld subsidie kan
niet de strekking worden toegekend om
daardoor aanvulling in het wegennet in
Zeeland te verkrijgen. Intusschen heeft
de min. wel in overweging genomen, bij
het. toekennen van het subsidie ook de
voorwaarde te stellen, dat indien tot aan
leg van een weg tusschen den Schelde-
dam en het dorp en station Rilland
mocht worden overgegaan, de daar
voor benoodigde gronden in den polder
tegen een in de subsidie-voorwaarden
vast te stellen prijs zulten moeten worden
afgestaan.
GOES. In de Gemeenteraadsvergadering
van Vrijdag 8 Juni te 7% nur zijn aan de
orde1. Ingekomen stukken. 2. Benoeming
van een onderwijzer bij het O. L. onder
wijs „vacature J. de Smidt". De voor
dracht bestaat, uit de heerenlo. A. M.
Polderman, onderwijzer te Terneuzen. 2o.
H. Wanningen, onderwijzer te Smilde. 3o.
J. D. Pioeg, onderwijzer te Dinteloord. 3.
Ontslagaanvrage van mejvr. C. F. J. Ba
ronesse van Hoëvell als onderwijzeres aan
de openbare Meisjesschool. 4. Wijziging
der begrooting van het Gasthuis over hei.
dienstjaar 1905. 5. Voorste! tot af- en
overschrijving van posten der begrooting
voor het dienstjaar 1905. 6. Voorstel tot
af- en overschrijving der begrooting voor
het dienstjaar 1906. 7. a. Aanvragen in
zake afschrijving van hondenbelasling. b.
Aanvraag inzake afschrijving, van school
geld voor school A. 8. Adres vair de Wed.
S. J. J. de Jonge Mulock Houwer, hou
dende reclame tegen den aanslag voor het
vergunningsrecht. 9. Adres van W. F. van
Riet Jr., houdende verzoek om aanwijzing
van rooilijn voor eventueel te bouwen wo
ningen aan hel. Nissepadje. 10. Adres van
J. A. van der Mark, betreffende het ver
krijgen van gemeentegrond in -erfpacht..
10. Voorstel tot onbewoonbaarverklaring
van perceel B no. 221, gelegen aan den
Molendijk. 12. Wijziging van het tarief
voor de Sas- en Havengelden. 13. Belas
tingverordening op het. gebruik van open
bare gemeentegrond.
In navolging van wat het geval is bij
andere kantoren is door het hoofdbestuur
der posterijen bepaald, dat de bestellers
van het postkantoor alhier om beurt eens
per week ieder een vrijen avond zullen
