No. 48.
Dinsdag 24 April 1906.
Tweede Jaargang.
Ouderdomspensioen.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
NIH ZEEUWSCHE COUP
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0,95 VERSCHIJNT Advertentiën van 1—5 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Afzonderlijke nummers a contant 005 Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén voor de *e Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
abonné's per 3 maanden0 37'/2 MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Reclameberiohten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Provinciaal Watersnoods-Comlfé.
De penningmeester van dat comité ont
ving nog uit:
Zeelan d.
Collecte Ellewoutsdijk f 189,15, collecte
II Domburg f 202,62s, nagekomen gift Rit-
them fl, J. de R., Cortgene, f2 en christ.
school Oudelande, f 7.145.
Nederland:
Collecte der Nederlandsche schoolkin
deren f 25241.565, op straat te Amsterdam
f12000; en tevens die te: Voorschoten.
f231.045, Uitgeest f225, Katwijk f448.50,
Stadskanaal f 83, Dirksland f 477.75, Goe
dereede f 113, Middelharnis f 469, Zwee-
loo f 134, Winschoten f 607, Hilversum III
1525, Epe f 142.50 en Deventer f 1333.69,
En vorder vanTante Kee Haarlem
f7.50, A. L. idem f2.50, J. J. d. H. Am
sterdam f3, Vereeniging van Beetwortel-
suikerfabrikanten f £000, Opvoering v. Si
non e vero door tooneelver. Hierna Beter
te Zaandijk f130, van den Eersten prijs,
gewonnen dooi' den draver Balandin van
W. J. II. A. te Dordrecht f500.
Buitenland.
H. 11. Grand Rapids f6.17 en van een
Nederlander aan de Newa f 126.35.
Zooals we reeds schreven is pension-
neering door den Staat alleen in strijd
met de leer der Katholieke Staathuishoud
kundigen; ze is ook in strijd met de be
ginselen, neergelegd in de encycliek „Re-
rum Nóvarum", en niet strookend met
de sociale rechtvaardigheid.
Bij het zich rekenschap geven van het
ware karakter van pensioen moet men
er toe komen de onbillijkheid in te zien
van het betalen der verzekeringspremie
uit de Staatskas.
Pensioen toch is geen aalmoes, geen
geschenk, integendeel betaling voor ver
richten arbeid. Het is bespaard salaris.
Zou dan de werkman zich tot den
Staat moeten wenden, om betaling te
erlangen van het salaris, dat de bijzondere
werkgever schuldig is
Het is duidelijk, dal laatstgenoemde het
schuldig is.
En zoo kan er geen reden bestaan be
taling van het pensioen te eischen van
den Staat.
Tusschen werkman en Staat ontbreekt,
in dit opzicht elke burgerrechtelijke band;
de werkman is ten opzichte van den Staat
geen werkmanmaar onderdaan, zooals
ieder ander.
Dat de Staat zijn ambtenaren pension-
neert, is met deze opvatting niet in strijd;
integendeel.
Want tusschen Staat en ambtenaren be
slaat een burgerrechtelijke band, overeen
komende met dien van werkgever en werk
man.
Bovendien wordt de premie betaald door
den ambtenaar zelf, door in te houden
op zijn jaarwedde, zoodat zijn pensioen
verkregen wordt uit zijn arbeidsloon.
Betaling van het pensioen alleen uit
de Staatskas zou nog leiden tot overbe
lasting van den Staat en zijn leden, die
met de arbeidsovereenkomst niets te ma
ken hebben; het zou de finantieeie krach
ten van den Staat uitputten en voor den
werkman een bevoorrechting scheppen, die
onredelijk en onbillijk zijn zou.
Het gezonde beginsel is dus, dat het
pensioen moet worden opgebracht uit het
arbeidsloon.
Maar aan den anderen kant randt een
Staatsbijdrage dat gezonde beginsel
niet aan.
'tKan voorkomen, dat een particuliere
onderneming, die het algemeen belang
grootelijks zou bevorderen, moet achter
wege blijven bij gebrek aan voldoende
middelen.
In zoodanig geval kan verleening van
Staatshulp noodzakelijk zijn, met het oog
op het (algemeen welzijn.
En waar het geldt de totstandkoming
van een ,zoo grootsche instelling, als die
van een algemeen pensioenfonds voor
werklieden, een .instelling, die zal omvat
ten allen, die tot den arbeid in betrekking
staan, daar zat het gebied van het alge
meen belang zijn betreden, en een Staats-
toelage alleszins wenschelijk zijn.
Werkliedenverzekering voor den ouden
dag is bevorderlijk aan het algemeen be
lang en een toestand van nagenoeg alge
meen© werkliedenverzekering zal niet kun
nen worden verkregen, tenzij door de in
voering van wettelijken verzekerings
plicht.
Wenschelijk ware liet daarom, dat in dit
opzicht in Nederland „Staatsdwang" werd
toegepast, opdat daardoor de arbeiders
kwamen in het bezit, van een deugde
lijke pensioenwet, in welk bezit zij zich
vermoedelijk reeds zouden verheugen, zoo
het ministerie-Kuypor aan het roer ware
gebleven.
AMERIKA.
Het is altemaal geen zuiver goud, wat
blinkt in N.-Amerika, het land van den
dollar. Ten bewijize het volgendeeen he
kend schrijfster maakt er propaganda voor
om kinderen van arme ouders maar dade
lijk om hals te brengen met chloroform,
het minst pijnlijkst. Een andere „Miss"
wil de ouden van dagen en die aan onge
neeslijke kwalen lijden, opgeruimd zien
van staatswege, omdat die sukkels toch
nergens meer goed voor zijn. Ja erger nog,
dr. Gregory, een prac.tiseerend geneesheer
en volksvertegenwoordiger van Iowa, één
der Vereenigde Staten, heeft een wetsvoor
stel ingediend dal eisc.ht van de dokters
om hopeloos ongeneeslijken door een pijn
loos einde op te ruimen. Welk een godde
loos beulenwerk! Dat komt van de „mo
derne" beschaving, die met God en het
leven hierna breekt, en vergeet dat de
naastenliefde steunt on de liefde Gods.
In een dagblad van Chicago stond als
toppunt van onbeschaamdheid eene adver
tentie tot vergemakkelijking van „zelf
moord". Het is schandelijk, dat zoo iets
straffeloos gedrukt wordt en het: getuigt,
dat Amerika, hoe het ook vooruitsnelt op
't gebied van handel en nijverheid, achter
uitgaat op godsdienstig en zedelijk ter
rein.
Een treurig bewijs levert daarvan de
toenemende „echtscheiding". Reeds heb
ben eenige honderde afgevaardigden van
bijna alle 45 Vereenigde Staten te Washing
ton vergaderd om een middel te beramen
tot stuiting der echtscheiding.
De president heeft onlangs in dit punt
de katholieken aan het overig Ameri-
kaansch volk ten voorbeeld gesteld „Wan
neer wij in de wetgeving niet overnemen
wat de katholieken voorschrijven, dan is
Amerika verloren". Wel doen andere sek
ten haai- best tegen dit kwaad, maar de
lawaaiachtige reclame, die in enkele ker
ken wordt gedreven, is te vaag en maakt
geen indruk. Daarom trekt het katholi
cisme zeer de aandacht. Een vierde van
van New-York is katholiek; ze hebben
daar 134 kerken en hun gebouwen en
ziekenhuizen zijn de mooiste. Van spotter
nij heeft de katholiek in Amerika niet te
lijden. De Amerikaan, gelijk de Engelsch-
man, toont eerbied voor de overtuiging van
anderen. Bovendien maken de katholieken
zich dien eerbied waardig. Het katholiek
personeel der „New-York Herald moet das
Zaterdagsavonds tot 2 uur in den nacht
werken. Dan gaat het eerst om half drie
naar de H. Mis en dan pas naar huis.
Dat is de geloofsvcrdediging van het voor
beeld 1
De ramp in Californië.
Volgens berichten te Londen ontvangen
is de brand te San Francisco gedeeltelijk
gebluscht en hoopt, men het vierde gedeelte
der stad te kunnen behouden. De schade
wordt al reeds op 60 millioen pond ster
ling geraamd, ongerekend de verwoesting
in de omliggende gemeenten aangericht.
300,000 personen kampeeren in tenten
en hutten. De ruïnes worden bewaakt door
soldaten wier commandant, generaal Fun-
ston, order gegeven heeft iedereen dood
te schieten, die op plundering wordt be
trapt. Op een veertigtal roovers is deze
maatregel reeds toegepast. Het gespuis
houdt zich thans schuil.
Het gebrek aan brood en vooral aan
water teistert de slachtoffers van de ramp
het meest. Gevechten om levensmiddelen
kwamen veelvuldig voor. Soldaten bewa
ken de watervoorraden. Hulp in geld en
goed wordt van alle zijden gebracht, toch
onsystematisch, waardoor veel ondoeltref
fend wordt aangewend. Het Roode Kruis
is daarom thans op verzoek van president
Roosevelt met het beheer der fondsen en
der reddingsmiddelen belast.
De President heeft volgens de „Daily
Mail" verklaard dat vreemde hulp onnoo-
dig is. Amerika zelf kan in den nood
voorzien.
Alle manlijke burgers in San Francisco
zijn geprest tot liet delven van graven
daar het groote aantal onbegraven lijken,
door sommigen op ver over de duizend ge
schat, de pest dreigen te doen uitbreken.
De politie stort alle mout en alcohol
bevattende dranken in de goten. De burge
meester leidde in persoon het blusschings-
werk in de hoofdwijk van de City. De
verstrekking van voedsel is thans het voor
naamste vraagstuk. Treinladingen met
voorraden komen in Presidio (een wijk van
San Francisco) aan. Er heerscht een mili
taire nauwgezetheid. Er worden overvloe
dig water en rantsoenen voedsel uitge
deeld. Den geheelen dag door slaan vluch
telingen in lange rijen doodstil te wachten
op hun beurt voor voedsel-verstrekking.
In liet Golden Gate Park, waar 15.000
vluchtelingen zijn, is een groot station ge
bouwd voor het uitdeelen van levensmid
delen. Duizenden zijn verzameld op de
pleinen lang de zeekust.
In de buurt van de groote bank-gebou-
wen, die nu in puin liggen, maar waar
onder het puin natuurlijk duizenden en
duizenden verborgen zijn, liggen vele
dooden-dieven, die hun slag wilden slaan,
maar bijtijds gesnapt werden door de be
wakers.
Al is ook officieus meegedeeld, dat. steun
uit vreemde landen voor de ongelukkigen
van San Francisco onnoodig is, daar de
Vereenigde Staten zelf voldoende in staat
zijn de noodige hulp te verleenen, toch
spreken de medelijdende harten in het
buitenland reeds. De directie van de Ham
burg-A merika-lijn heeft een telegram ge
zonden aan president Roosevelt, waarin
zij mededeelt zich aan het hoofd geplaatst
te hebben van een commissie, welke gel
den zal inzamelen. Zij teekende zelf aller
eerst voor 100,000 mark.
Generaal Booth zond den president een
telegram, om hem zijn sympathie te be
tuigen met het Amerikaansche volk, cn
hem mee te deelen dat het Heilsleger 200
pond zou geven voor de slachtoffers. Het
leger verloor zelf door de j'amp eenige
zalen, een werkplaats en oen paar slaap
gelegenheden.
De burgers van New-York hadden binnen
twee dagen geteekend voor 379,500 dollars,
de steden van Zuid-Californië voor
100,000. Zoo gaat liet door alle staten van
Amerika.
Volgens de laatste raming bedraagt do
schade 720 millioen gulden.
Aan de „New-York Herald" wordt ge
seind
Ongeveer 100.000 personen, rijk en arm
dooreen, vonden een schuilplaats in het.
Golden Gate-park, 200.000 anderen werden
onder dak gebracht op andere plaatsen en
de duizenden, die in den slaap zelfs voor
korten tijd geen vergetelheid konden vin
den voor hun ellende, bleven het schouw
spel aanzien, hoe de vrijwilligers, meest
jonge mannen, onder commando van de
bijna uitgeputte brandweerlieden, al het
mogelijke deden om de voortwoekerende
vlammen te bedwingen.-Vrouwen en kin
deren werden met de gekwetsten tegelijk
opgeborgen. Het gekerm der gewonden en
het gegil der half-krankzinnige geredden,
in doodelijke onrust over het lot hunner
betrekkingen, was hartverscheurend.
Steeds door groeide de menigte aan en
de ondersteuningscommissies deden alles,
wat ze maar konden, om de dakloozen
aan voedsel en ligging te helpen.
De vlammen wonnen hoe langer hoe
meer terrein. Menschen, die gedacht, had
den dat hun huizen geen gevaar meer lie
pen en daarom beter vonden onder hun
eigen dak den nacht door te brengen,
zagen dat het gevaar hoe langer hoe nader
kwam en moesten eindelijk, in arren moe
de, ertoe overgaan met vrouw en kind
de veiligheid van het park te zoeken. Daar
legden ze zich neer, gehuld in dekens,
het kostbaarste wat ze hadden kunnen
redden naast hen, terwijl soldaten over hen
en huil bezittingen waakten.
En water was er toen ook nog niet en
dus leden ze onder de verschrikkelijkste
van alle ontberingen, de tongen kleefden
aan het gehemelte en er was haast geen
frissche dronk om hen te laven, want
het weinige water, dat aangebracht werd,
moest met het oog op hetgeen de eerste
toekomst kon brengen in de kleinste hoe
veelheden en zoo schaarsch mogelijk wor
den verstrekt. En zelfs dat weinige water
moest op een mijl af stands worden ge
haald, want zoo ver was de afstand naaf
een van de waterreservoirs.
De worsteling van de brandweer in de
Van Ness avenue geleek op een veldslag.
Er werden zware kanonnen naar toege-
sleept, om de menschen die de huizen
blokken niet dynamiet vernielden langs
den oostkant van de straat, bij1 te staan.
Het gebulder van het geschut en het ge
knal van liet ontploffende dynamiet wer
den uren lang gehoord boven het huilen
en loeien van de vlammenzee uit.
Het Southern Pacific hospitaal in de
14e en Mission street is door dynamiet ver
nield, .natuurlijk nadat de patiënten in vei
ligheid waren gebracht. Toen de brandweer
de electrische fabriek in Sntter en Post
street in de licht liet vliegen, bij ©en ver-
geefsche poging om de vlammen te stui
ten, raakte de toren van St. Mary's kathe
draal, daar dicht bij, in brand. Een spuit
gast, met een tromp en oen slang aan zijn
lijf gebonden, klom naar boven, en bleef
daar zoo lang tot de brand gebluscht was.
Honderden .stonden er naar te kijken en
juichten den mail toe.
Donderdagavond slaagden de brandweer
mannen die aan den oostkant van Nob
Hill het vuur bevochten, er voor het eerst
in, een stroom zout water uit de baai op
de vlammen te richten. Het scheen toen
echter nog dat de geheele noordelijke kant
van ,de stad een prooi van de vlammen
zou worden.
De correspondent van het „New York
Journal" zegt dat er 300,000 menschen
gebrek lijden. Aan alle kanten roepen moe
ders en vaders om brood voor hunne hon
gerige kinderen. Het gebrek aan water
zal, volgens hem, nog meer offers vergen
dan al de verschrikkingen van de vorige
dagen te zamen. In de huizen der rijken
heerscht hetzelfde gebrek a!s in de wonin
gen der armen. Een korst brood en een
beker .water zijn voor de multimillionaire
thans een even groote weldaad als voor
den .armsten bedelaar, want er is geen
verschil van stand meer in de gelijkheid
van aller nooddruft. Allen roepen gelijkelijk
om voedsel dat niemand verschaffen kan.
Het groote meerendeel van de gezinnen
had gedurende vijftien uren gebrek ge
leden. Het geld heeft geen koopkracht meer.
Men ziet millionaire naast gewone werk
lui met de spade werken.
Tijdens den brand zijn 300 stuks vee
de straat op gerend en ten minste ©en
dozijn menschen werden onder hun pooten
vertrappeld. Een man werd door een woe
denden slier doorboord.
Ook in een groot beestenspel braken de
dieren los, en enkele van do verschrikte
beesten liepen de vlammen in. Andere
trachtten te ontkomen, maar werden door
soldaten doodgeschoten.
De brand is nu beperkt tot een kleine
oppervlakte aan de waterzijde, een halve
mijl ten Noorden van Ferry. Het Weste
lijke district van de stad loopt geen gevaar
meer, evenmin als het Ferry-station en de
aangrenzende dokken.
De Southern Pacific spoorwegmaatschap
pij is er gisterenavond in geslaagd den
eersten trein in San Francisco te krijgen.
President Roosevelt heeft aan het Con
gres een boodschap gezonden, waarbij hij
aanbeveelt een additioneelcn post. van
1.500.000 dollars op de begrooting te bren
gen voor de ondersteuning van de nood
lijdenden te San Francisco.
Bij de presidentieel© boodschap is een
mededeeling gevoegd van den secretaris
voor handel en nijverheid, waarbij aange
toond wordt, dat. de ramp, die San Fran
cisco heeft getroffen, ernstiger van aard
is dan eenige andere in de geschiedenis
van de Vereenigde Staten bekend.
FRANKRIJK.
Het ziet er met de onlusten in hel Fran-
sche mijngebied steeds erger uit. Een Reu-
ter-telegram maakt melding van een treffen
met Moedigen afloop tusschen soldaten en
stakers. Deze laatsten blijken meer en meer
oproerig te worden, en de regeering zal
wel niet langer kunnen uitstellen om er
groote troepenmassa's heen te zenden.
Toch zijn er nu reeds 17000 mant
De minister van binnenlandse!» zaken,
Clémenceau, is te Lens aangekomen en
beraadslaagde daar met den bevelhebber
der troepen en de overige officieren. Daar
na begaf hij zich naar de woning van den
mijndirecteur.
De minister ging daarna, zonder militair
escorte, gevolgd door een groote volks
menigte, naar het hospitaal om het lijk van
den gevallen luitenant Lautour te zien.
Verder bezocht hij1 de gewonden, ©en lui
tenant, een dragonder en een gendarme.
Hij weigerde den afgevaardigde Basly, lei
der der stakers, te ontvangen.
De mijnwerkers treden zeer woest op
en maken zich ook schuldig aan plunde
ringen en diefstallen. Dat gaat het syndi
caat der mijnwerkers wel een beetje te
ver en het sprak in een oproep aan de
arbeiders zijn verontwaardiging daarover
uit, en vermaande deze om zich rustig te
gedragen en niet het oor te leenen aan
vreemde opruiers.
Over de ongeregeldheden te Lens, waar
mijnwerkers staken, meldt een telegram
van daar;
Toen de avond viel, leverde de stad
een akeligen aanblik op. De muitere sta
ken de afgebroken gaslantaarns aan, waar
uit groote vlammen, als reusachtige toort
sen, opstegen.
Dank zij een omsingelende beweging kon
generaal Couturier de stelling veroveren
en om half tien was hij meester van de
stad, die hij met zijn troepen doortrok,
zeer langzaam, want overal moesten de
troepen barrikaden afbreken, gevormd uil
ijzerdraad, telegraafpalen, uitgehaalde
lantaarns en opgebroken keien.
Om tien uur namen de troepen eenige
rust en gingen daarna de barrikaden op
den spoorweg afbreken.
Verscheidene officieren en soldaten zijn
min of meer erg gewond. Een officier van
het voetvolk is zwaar gewond met de
ambulance naar het gasthuis van Lens
vervoerd.
De kapitein van het 3e genie is naar
het schijnt door een steen ernstig go trof fan.
Een nieuwe bijzondere commissaris is aan
gesteld te Liévin, ter vervanging van den
titularis, die ernstig ziek is. De telegraaf-
en telefoonlijnen tusschen Liévin en Lens
zijn door de oproerlingen geheel vernield.
Generaal Couturier was om half elf ge
heel meester van de stad en is er ge
kampeerd.
ITALIË.
Sommige buitenlandse!» bladen bevat
ten het bericht, dal de Paus het bed moest
houden wegens een hartaandoening, vol
gens dr. Lapponi zoo werd er bij ge
meld - het gevolg van het gebrek aan
voldoende lichaamsbeweging. De onjuist
heid van dit gerucht blijkt op afdoende
wijze uit het feit, dat Z. H. volgens ge
woonte, tal van personen in audiëntie heeft
ontvangen.
SERVIË.
Een wankelende Troon. De mi-
nisterieele crisis in Servië is zeer ernstig.
Een telegram uit Belgrado aan de „Ham
burger Neueste Nachrichlen" zegt, dat de
crisis acuut geworden is, en dat zelfs
de positie van den koning gevaar loopt
Donderdag liet. de koning, voor zijn per
soonlijke veiligheid, 200 gendarmen uit de
provincie naar Belgrado komen.
RUSLAND.
Een bende van twaalf man drong Vrij
dag in het in 't midden der stad gelegen
gebouw der Landbouwkrediet Bank te Ti-
flis. Zij roofden 6000 roebel aan zilver en
6000 aan papier. De directeur der bank
werd met revolverschoten doodelijk, ©en
ander lichter gewond. De portier werd
doodgeslagen door een bom, die de roo
vers bij het weggaan neerwierpen. De
schelmen zijn allen ontsnapt.
H. M. de Koningin zond aan president
Roosevelt een telegram van deelneming
met de ramp van San Francisco en de
minister van buitenlandse!» zaken betuig
de, door tusschenkomst van den gezant te
Washington, deelneming aan de Ameri
kaansche regeering.
