No. 46.
Donderdag 19 April 1906.
Tweede Jaargang.
Bij i immer Moort een Bijvoegsel.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
C. Verhage.
G. van de putte.
FEUILLETON.
Een Aprilgrap.
Kiesrechthervorming.
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0.95
Afzonderlijke nummers a contant 0.05
Geïllustreerd Zondagsblad.^ alléén voor de
abonné's per 3 maanden0 37!/2
VERSCHIJNT
eiken
MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reciamebe riek ten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Voor de stemming voor een lid der
Staten in het district MIDDELBURG be
velen wij aan den heer
Voor de stemming voor een lid der
Staten in het district VLISS1NGEN den
heer
De stemmingen hebben plaats op 2 0
April van 8 tot 5 uur.
Voor de noodlijdenden
in Zeeland.
Vorige opgaaf f 1760.38
Spaarcenten kinderen Zuster
school f 4.63
Totaal 1' 1765.01
Goesche Watersnood-Comité.
Vorige opgaaf f 8318.645
Inschrijving „De Zeeuw"
Tante Kee, Haarlem f 7.50
J. de R., Cortgene f 2.—
Chr. School Oudelande f 7.145
H. H., Grand Rapids f 6.17
Totaal f8341.46
a. h. Prov. Com. afgedragen
vorige opgaaf 7000
12 April f1000 8000.—
Nog in kas f 341.46
JOS. WITKAM,
penningmeester.
Provinciaal Watersnoods-Comlté.
Door den penningmeester van dat co
mité zijn nog de volgende giften ontvangen
uit:.
Zeeland
Collecte te: Baarland f296.97, Oude
lande f 304.40, Neuzen (restant) f 1500,
Oosterland f 1171.30 en Zuiddorpe f235
Verder E. J. B. f 6, Collectes: Ned. Herv.
kerk, IJzendijke f 2.50, St. Kruis, f 274.975,
bus op de sluizen te Hansweert f 272.60,
Hengstdijk f 180 en Stavenisse f 1074, op
brengst eener uitvoering, f 1610, restant
der collecte, f 7.86, nagekomen gift der
collecte Goes f 1, armbestuur 's Heer Abts-
fcerke, f 75, N. N., Goes, f 40, Normaal
school, idem, f 11.30, inschrijving „De
Zeeuw", Goes, f2, eerste storting der uit
gave „De overstrooming in Zeeland" van
de firma Oosterbaan en Le Cointre te
Goes f250 en schoolkinderen Biervliet
f2.42.
Nederland.
Collecte te: Ouderkerk a. d. IJsel (re
stant) f5, Woubrugge f 131.10, Sneek
(restant) f 5.425, Fijnaart f 2, Noordwijk
f334.465, Oude Tonge (restant) f 18.90, Mo
lenaarsgraaf f 329.95, Vollenhove f 102.54,
Wamel f335, Damescomité De Rijp f140,
Hen-, kerk Heteren f 50, Ouddorp f 350,
Melissant f 275, Bleiswijk f 207.30, Groenlo
Een zacht lentewindje woei over het
veld en voerde een zoelen geur van bloe
men met zich mee.
Over het veld Hepen een meisje en een
jongen man. Vooraan Maria, het meisje,
en langzaam daarachter, op zijn rug een
grooten zak torsend, Pierrouline. Heel ver
hoorden ze nog even 't slaan van dorsch-
vlegels een vroolijk gelach en het zingen
van een liedje.
Nu waren zij1 bij de rivier, waarin het
goed werd gewasschen, dat Pierrouline op
zijn rug droeg. Marie wiesch het en hing
het op de lijnen, toen gingen ze weer naar
huis.
Het was een heerlijke lentemorgen, alles
bloeide en groeide, de vogels zongen en
sprongen, alles juichte in de aanwinnende
kracht van het voorjaar.
Maar Pierrouline had daar geen oog voor
hij' keek maar naar het slanke figuur voor
hem, naar de bruine haren, welke in de
zon schitterden; en als zij: zich even om-
vscendde staarde hij naar haar grootó zwart,:
oogen, die toch zoo zacht, zoo onpeil
baar diep waren.
f 273.715, Purmerend f 467.68, Ede f 601.25,
van onderwij'zers Rotterdam f 60, school
kinderen Jonkersvaart f 2.765, te Blokzijl
f 96, Arnhem f 4421.075, Velp f 1868, Nij
megen f 5806.705, Haarlem f 5670 en Ke-
thel f 166.40. Verder: Soiree Haren f288,
E. v. L. te K., f 10, D. v. L. te K., f 10,
W. H„ Arnhem, f7.50, J. F. d. W.,
Utrecht f 17.325, T. P. v. d. B. Co.,
Laren, f5, Mevr. K. te B., f 10, E. S.,
Haag, f 7.50, ontbonden zangkoor Soli Deo
Gloria, Amsterdam f 23 en Doeticbemsche
voetbalclub Doetichem f 15collectesTiel
f857.89, Helmond f 1083.305. Zuid-Schar-
woude f291.25, Schoonhoven f348, Din-
teloord f 682, Loge St. Lodewijk, Nijme
gen f277,50, Papendrecht f355.19, Ouder
kerk a. d. IJsel f270.57, Ommen f55.05,
Alkmaar f 1090, Gennep f 611.60, Kon. In
stituut der Marine te Willemsoord f 76.28,
Loosdrecht f 118.13, Hoorn f 1166.335, Ned.
Herv. kerk, Vorden 1120, in de scholen
van bet arrondissement Delft f G89.675,
Sneek f 390, Wijdencs en Oosterleek f 60,
en Zwartsluis 1' 124.70.
Verder: B. te Oosterhout, f2.50, Utr.
Com. v. h. Roode Kruis, Utrecht 2 Certif.
f 1000, N. W. S. 21/,, pet. mej. v. d. Z.,
Haag, f 50, personeel postkantoor Tilburg,
f 12,50, mej. C. J. E. G. te D., f5, twee
uitvoeringen te Assen 1' 403,055, G. D. J.,
Leeuwarden f 10, christelijke school, Hoorn
f2.70, N. N., Rolduc f2.50, F., Amster
dam f 2,50' v. A., idem f 10, W. K. en
F., idem, f 25, S. en M., idem, f 100, A.
v. d. S., idem f 12,50, v. d. P. v. d. V.,
Eindhoven f5, D., Roosendaal f 1, E.,
Geldrop f 10, L. R., Groningen f 5, N. Lei
derdorp f2, R., Helmond f25, Leerl. d.
Sch., Beesd, f441, G. J. D., Arcen, fö,
L. en C-, R'dam, f 25, Geref. kerk, Nieuw-
dorp f5, Leerl. Openb. Sch. no. 2, Haar
lemmermeer, f 62.75, T. 's Bosch, f 50, Uitv.
Rederijkerskamer Woerden, f170, K. te
Y., (door "ds. Littooyj, f 100, saldo eener
soiree te Gorinchem, 476.21, mevr. v.
d. L., Haag, f 25, Meisjesver. Maria-Martha,
Zwartsluis, f 10, Jongel. Ver. Christophilus,
f 5.30, en dr. L., Utrecht, f 40.
B ui ten land.
Collecte Devos-Platz f 226.15, J. C. Glad-
bach f 0.75, V., Turnhout f 48, uit Man
chester £24.30, F. v. S., Arcachon f25
en Z., Wiesbaden f 25.
Men kan er tegen zijn, zooveel bezwaren
hebben als men wil, aan 't Unie-liberale
blanco-artikel zijn spotlust botvieren met
fijh of grof sarcasme; beweren ook, dat
de overgroot® meerderheid der kiezers bij
de laatste algemeene verkiezingen er wei
nig of niet aan gedacht heeft en alleen
't anti-clericalisme bij' de stembus heeft ge
zegevierd, kiesrechthervorming is nu
eenmaal 't vraagstuk van den dag.
Meer nog: Zij- is aan de orde gesteld
van 'toogenblik, dat 's lands Vorstin in
de jongste Troonrede heeft aangekondigd
„Ten einde den gewonen wetgever vrij
heid te geven bij' de regeling der kiesbe-
Maar nooit zou hij! haar de zijne mogen
noemen want ze was reeds verloofd, bin
nenkort zou ze een ander voor eeuwig
toebehooren.
Ik moet je toch wat toevertrouwen,
mijn goede Pierrouline, zei Maria plotse
ling.
Hij! werd tot achter de ooren rood. Waar
om sprak ze zoo, en waarom keek ze zoo
zacht hem aanZou ze iets begrijpen 1
Maar hoewant nooit had hij haar over
zijh liefde gesproken. Ze wanen zulke goede
vrienden voor elka-ar, te zamen wanen ze
opgevoed, want toen hij! nog heel, heel
klein was, waren zijn ouders gestorven en
de ouders van Maria hadden zich toen
over hem ontfermd.
Te zamen hadden zij toen school ge
gaan en later was Pierrouline de rechter
hand van den boer geworden. Nooit had
hij iets willen verdienen, hij beschouwde
het als een aflossing voor al hetgeen hij
had ontvangen. Hij noemde Jean Claude
- zoo heette de boer dan ook oom.
Toen hij- uit den militairen dienst was te
ruggekomen, had zijn oom tot hem gezegd
Mijn beste jongen, alles wat je in
die jaren bij' me verdiend hebt, heb ik
naar de spaarbank gebracht. Dit was de
eerste maal dat Pierrouline merkte, dat
hij geen zoon des huizes was.
voegdheid, zal u eene herziening worden
voorgesteld van de daarover handelende
bepalingen der Grondwet.
Vooraf wensch ik te doen onderzoeken,
welke andere wijzigingen nog in de Grond
wet moeten gebracht worden".
Men mag ook zeggen, dat de in de
tweede alinea voorgenomen ruimere
Grondwetsherziening is uitgedacht om de
kiesrechthervorming of, zoo men liever
wil, de uitbreiding van 't stemrecht tot
algemeen stemrecht, smakelijk te maken
of gemakkelijker binnen te loodsen.
Maar men mag niet vergeten, dat de
nog geldende grondwettelijke bepalingen
knutsel-, peuterwerk zijn gebleken. Dit is
duidelijk aan 'I licht gekomen bij de be
handeling van 't ontwerp-Tak v. Poort
vliet, welk Kabinet er ten deele is over ge
struikeld.
Ook mag niet uit '1 oog worden verloren,
dat aan de goede bedoelingen, waarmede
die bepalingen zijn vastgesteld, allerminst
is beantwoord door de Wet-v. Houten, die
voor allerlei kiezersteelt de deuren wa
genwijd open zette.
Dat aan deze wet geen lang leven zou
beschoren zijn ,was bij de behandeling van
't ontwerp-Tak reeds te voorzien. Dit bracht
scheuring onder de linksche en rechtsche
partijen, deed uitkomen, dat er op 'tstuk
van kiesrecht aartsconservatieven waren
zoowel onder de linksche als vooruitstre-
venden zoowel onder de rechtsche partijen.
Wij' leven 'niet in Rusland of Turkije.
Terwijl de meeste landen van ons we
relddeel 'talg. stemrecht reeds bezaten,
en in de overige Staten een onweerstaan
bare strooming daarheen zich openbaarde,
hoe kon ïnen nu verwachten, dat ons land
daarvan gevrijwaard blijven zou en wij
ons met een beperkt kiesrecht kunnen be
helpen
De Unie-liberale partij' nam 't vraagstuk
dan ook spoedig in „studie". In 1903
bracht hare commissie rapport uit, een
boekdeel 300 bladzijden groot. De anti-re-
lutionaire partij' volgde dit voorbeeld. Het
rapport harer Deputaten-commissie zal
eerstdaags 't licht zien. De vrijzinnig-de
mocratische en de socialistische partijen
gingen nog een stap verder en dienden
voorstellen tot Grondwetsherziening bij de
Kamer in, alg. stemrecht natuurlijk in
begrepen.
En de Katholieke partij?
Ja, wij kwamen, als gewoonlijk, achter
aan, later, veel later.
Een goede maand geleden, heeft de
Katholieke Kamerclub eene commissie uit
haar midden gekozen, om 't vraagstuk te
Eenigen tijd later kwam een net. en
chic gekleed heer uit de stad een bezoek op
de boerderij brengen. Het bleek de verloof
de van Maria te zijn.
Men vertelde het Pierrouline heel ge
woon, want men begreep niet, dat zijn hart
daardoor brak.
Met Jean-Claude sprak hij' dan ook ner
gens over, maar aan Maria vroeg hij: zacht
Hou je van George, Maria
Dat weet ik niet, ik haat hem niet
on vind hem heel geschikt voor m-e, hij
verdient goed geld mot zijn café,.ik zal
in de stad wonen maar toch, innerlijk
heb ik er wel spijt van, onze oude, gezellige
woning te moeien veriaten.
Eenige dagen later was George' over
gehaald zijn café te verkoopen en op de
boerderij mee te helpen.
Pierrouline dacht er het zijne van, wat
die schoone belofte betrof. Hij begreep wel,
dat die heer, met zijne blanke handjes,
niet. op het land thuishoorde. Maar hij
zei er niets van; och, waarom zou hij
er ook over spreken. Maria was toch voor
allijd voor hem verloren.
Jk moet je wat toevertrouwen, herhaalde
Maria.
De zon danste voor hen uit, door het
geelgroene voorjaarsgrasheel ver
onderzoeken en rapport uit te brengen.
„Het Huisgezin" stond met reden ver
wonderd, dat niet de Centrale Bond van
R. K. Kiosvereenigingen, de studie van dit
vraagstuk bij' zijn afdeelingen had aan
hangig gemaakt. Immers beter laat dan
nooit 1
Het komt ons voor, dat tegenover eene
zoo gewichtige kwestie, waarover binnen 3
a. 4 jaren eene beslissing vallen kan, het
Katholieke volk, dat in zijn kiesvereeni-
gingen zij'n leiders, zooal niet zijn vertegen
woordigers vindt, niet voor spek en boonen
behoeft te zitten, doch 't recht heeft, daar
over zijn meening te uiten.
Trouwens de tijd, dat zoo iets door
clubjes, zij: 'took een Kamerclub, kon wor
den bedisseld, is voorbij', en de Kamer
leden, die in de verkiezingsdagen hun
district afreizen, om bij' de kiezers hun
opwachting te maken, moesten de eersten
zijn, om dit in te zien.
Zijt gij dan niet bevreesd voor 't alge
meen stemrecht? zullen de vreesachtigen
ons vragen willen.
Ronduit gezegd: niet 'tminst, mits 'teen
algemeen huisma.nskiesrecht zij en
gepaard ga met evenredige verte
genwoordiging.
En als wij ons herinneren, dat ook in de
christelijke middeneeuwen de vrouwen
medestemden, en tevens bedenken, dat in
Nieuw-Zeeland, in sommige Staten der
Amerikaansche Unie, ook in enkele stre
ken van ons werelddeel de vrouwen 't
stemrecht uitoefenen, 'zonder nadeel voor
't algemeen belang en ook zonder schade
voor haar gezin, nu ja, dan kunnen
wij nog wel niet in enthousiasme geraken
voor de beweging, die zich in ons land
openbaart om mede aan de vrouw 't stem
recht te verleenen, waardoor de drank
bestrijding een flinken ruggesteun zou er
langen, maar evenmin kan die beweging
ons kippevel doen krijgen.
Daar worden vaak uiterst donkere ta-
fereelen opgehangen van de nadeelen, die
volgens de tegenstanders uit 'talg. stem
recht zullen voortspruiten voor staat en
maatschappij.
Zijn als we vragen mogen die
nadeelen ook te bespeuren in de landen,
waar het reeds jaren geleden is ingevoerd
Men waarschuwt voor bederf. Toch, in
Engeland heeft men indertijd onder een
zeer beperkt kiesrecht eene wet moe
ten maken tegen corruptie of omkooping
van kiezers. Hoeveel duizenden guldens
zijn er verleden jaar in ons eigen land
niet besteed voor kiezersteelt en stemmen-
kooperij?
waarde 't groen met het bruin der boomen
ineen.
Lichtstraaltjes glansden in het bruine
haar van Maria Pierrouline zag het en
een traan welde op naar zijn oogen; dat.
goudbruine haar zou spoedig versierd wor
den met een myrthenkrans.
Ik weet wel, dat je verdriet hebt,
goeie, beste Pierrouline, zei Maria. Dacht
je, dat ik het niet zag? En ik zelf.
Wat zou het jonge meisje nu zeggen?
Dat ze niet hield van haar verloofde?
Dat zo hem beter kende dan den man
uit de stad? Als dat waar was, dan zou
Pierrouline haar in zijn stevige werkknuis-
ten nemen, en haar geven een eerlijken,
hartelijken zoen. Maar helaas, het meisje
zei het niet en Pierrouline was te verlegen
om het uit te lokken.
Zoo gingen zijl zwijgend naast elkaar
voort, tot plotseling een wielrijder kwam
aansnellen.
Daar is mijn verloofde, zei Maria.
lederen dag kwam George op die manier
zijn meisje bezoeken.
Ze waren inmiddels op het erf gekomen,
waar George, die een weinig boos was, dat
Maria niet dadelijk op hem toe kwam, di
rect naar binnen ging.
Goeien morgen, schoonvader groet
te hij Jean-Claude, maar deze antwoordde
In Frankrijk met zijn alg. stemrecht
heerscht zoo'n ontzettend bederf in de
politieke kringen, zal men tegenwerpen.
Wij' ontkennen 'tniet, doch vragen al
weer, of zonder 'talg. stemrecht dat be
derf verdwijnen zou? Of dat bederf niet
juist d i e klassen heeft aangegrepen, welke
bij 't meest beperkt stemrecht door haar
stembiljet toch dezelfde richting geven zou
aan 't Staatsbestuur
't Algemeen stemrecht zal een paar so
cialisten meer in de Kamer brengen. Maar
het is bekend, dat én in Frankrijk én
in Duitschland èn in Italië èn niet
te vergeten ook in ons land scheuring
in de socialistische partij is ontstaan,
doordat hare volgelingen in de Kamer zijn
gekomen en zij! zich dientengevolge ge
splitst en verzwakt heeft in parlementaire
en anti-parlementaire socialisten.
Het is niet 't Duitsche „Centrum", dat
afschaffing van 't algemeen stemrecht ver
langt. En waar het in de afzonderlijke
Staten van 't Duitsche Rijk nog niet be
staat zien wij het „Centrum", die machtige
Duitsche R. K. organisatie, naar de in
voering ervan streven.
De Wet-v. Houten heeft 't aantal stem
gerechtigden meer dan verdubbeld, en
Kuyper mocht in de Eerste Kamer zoo
langs zijh 'neus weg aan v. Houten zeggen,
dat deze 't optreden van een anti-liberaal
Kabinet had mogelijk gemaakt.
Voor vrouwen-kiesrecht ziet nog niet
eene partij' kans, en bij huismanskiesrecht
kan het getal kiezers geen bedenkelijken
sprong meer maken.
En gaat het gepaard met evenredige
vertegenwoordiging, onder ande
re, meer algemeene opzichten, reeds aan
bevelenswaard, dan wint de Katholieke
partij1 er meer dan waarschijnlijk nog een
viertal Kamerzetels bij.
Op die evenredige vertegenwoordiging
komen wij binnen eenige dagen terug.
Hondsdolheid.
Men weet, dat te Vlissingen een meisje
werd gebeten door een dollen hond, en
aan de gevolgen stierf.
De Commissaris der Koningin heeft nu
een besluit uitgevaardigd, waarbij het ver
plichtend gesteld wordt, dat op Walcheren
de honden gedurende vier maanden van
een muilkorf zijn voorzien.
Onze confrater „de Zeeuw" treedt in
deze zaak op als pleitbezorger der hon
den en zegt, dat „de plagerij der muil
korven" door het blad niet wordt toe
gejuicht.
Dit bevreemdt ons wel wat.
niet; met oogen als van een krankzinnige
staarde hij: voor zich uit, in zijn bevende
handen hield hij' een brief.
Bent u ziek? vroeg Georges ongedul
dig. Ik zag zoo juist den postbode, bracht
hij' slecht nieuws?
Jean-Claude haalde met moeite adem
als George niet zoo onverwachts was ge
komen, dan zou hij1 misschien niet alles
dadelijk te weten zijn gekomen, maai' nu
scheen do arme man het hoofd verloren
te hebben; hij: schreeuwde meer dan hij
sprak, met een rauwe stem.
Ik ben geruïneerd, (bestolen'de
bruidschat van Maria.)
De bruidschat!
"De notaris is met het geld
gevlucht, m'n God, alles is verloren
allesalles.
George keek verslagen voor zich. Een
gedachte vloog door zijn hoofd de bruid
schat van Maria weg, Maria was arm
ook hij had uit gebrek aan kapitaal zijn
café moeten verkoopen en dacht door dit
huwelijk opnieuw te kunnen beginnen
Nu kon dit niet meer, hij' had haar dus
niet noodig
(Slot volgt.)
