toes.
LEN.
5 en Onderhoud
De inzegening der R. K. Kerk
'.els,
enz.
No. 40.
Dinsdag 3 April 1906.
Tweede Jaargang.
,EN.
ie Schellen
efonen.
THONEN,
Bij i mier Behoort een Bijvoepel.
FEUILLETÖlï
BUITENLAND.
>ij
dit blad.
'•s
LATOREN
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
JLTA.
onnement)
n
ctrische scbelgeleiding
anderd kan worden m
porden door ons op proef
GOEDKOOP.
geleverd
gerepareerd en
geladen.
OETHOUT Zö-
Telef. interc. WO.
NIEUWE ZEEUWSCHE COUP
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0.95
Afzonderlijke nummers a contant0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén voor de
abonné's per 3 maanden0 37I/S
MAANDAG-
VERSCHIJNT
eiken
WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Provinciaal Watersnoods-Comifé.
Door den penningmeester van dit comité
zijn nog de volgende giften ontvangen uit
Zeeland.
Mevr. M. v. T. f 10, X IJ. Z. f 10,
J. J. B. v. B. f35, X. fö, Middelburgsche
Courant f 100, bij' dezelfde ontvangen f 500,
bij A. Rademaker ontvangenuit wijk V
f 0.50 en van een werkman f 1allen Mid
delburg.
Verder: collecte te Nieuw- en St. Joos-
land f 339, restant collecte Waterlandkerk
je f 2.50, collecte 's Heer Abtskerke f 71.65,
restant collecte Nisse f 1.50, collecte Se
rooskerke (Sch.) f 108.95, collecte Burgh
restant f 6.50, collecte Bruinisse f 1229.Ü25,
collecte Aagtekerke f 187.44, collecte Elker-
zée f 213.725, collecte Goes restant f 124.90,
school B te Goes f0.39, geref. ineisjesver.
aldaar f 5, leerl. Chr. Ev. Bew. school
idem fö, inschrijving De Zeeuw aldaar
f41.50, inschrijving Nieuwe Zeeuwsche
Courant idem f 58.33, kinderen der Zon
dagschool, Korlgene f5.50, Chr. zangv.
Excelsior, Biezelinge fö, collecte te Hoe-
dekenskerke, f 255,33, collecte te Kwaden-
da n mie f291.82. Nog te Hoedekenskerke
Diaconie Ned. Herv. Kerk f 10, Kerkvoogdij
f 7.50, Chr. Nat. Werkmansbond f 10, Chr.
Jongel. Vereeniging f 5, busje van den bid
stond f 5, cathechesatiebus f 2.50, Burger
lijk Armbestuur f 10, Muziekgezelschap
Con Amorec f 10Kunstmestvereen. f 10,
collecte Ovezande f 348.50, collecte Drie
wegen f 103.50, collecte restant Borssele
f 8.17, collecte Meliskerke f 200, Diaconie
Grijpskerke f 100, collecte Grijpskerke
f 287.635, collecte Zoutelande f 386,25,
schoolkinderen idem f9.30, collecte Bigge-
kerke f 610.40, leerl. openb. school aldaar
f 4, Christ, school idem f 3, en collecte
Serooskerke (W.) f 409.985, kinderen Chr.
school Serooskerke f 15.25, collecte West-
kapelle f 235.05, collecte Koudekerke f 500,
collecte Bitthem f 281, een landbouwer op
Walcheren f 25, X op Walcheren f 25, en
Geref. Jongelings Vereeniging Koudekerke
f 1, collecte Nieuw-Namen f 160, collecte
Heinkenszand f576.325, collecte Domburg
f 193.64, collecte Noordgouwe f 1150, col
lecte Oostburg 1' 1200, collecte Schore
f 295.35, collecte Krabbendijke f 1300, kin
deren Christel, school Koudekerke f 16.76,
collecte Brouwershaven f260, openbare
school A Breskens f 2.15, collecte Breskens
f 408.255, collecte Groede f 619.80, collecte
Nieuwvliet f84.515, M. J., Sas van Gent,
f 2.50, en kinderen operib. school Kou
dekerke f 13.235.
Nederland:
Uit AmsterdamX. f 3, W. Z. O. D. f 50,
S. C. f 100, v. E. f 60, E. T. f 25, H. O. en
Zn. f 200, K. K. f 25, Admin. Tj. c. s. f 25,
L. E. V. fö, G. W. f10, M. d. V. f2.50,
F. V. fö, F. d. L. f25, H. M. f100, L.
F. K. f 0.50, F. L. B. f 5, Gebrs. S. f 10,
eenig bureaupersoneel H. IJ. S. M. f 12.42,
Dames K. f 32.50 en Dames d. H. f 4,
v.
Hier, in den Engelschen polder, had
hij 'tzelf zien gebeuren. Hij was 's mid
dags omstreeks half vier dicht hij den
zeedijk, toen er als 't ware 'n vloedgolf
overheen sloeg, die 'tzand aan den bin
nenkant meespoelde'n oogenblik bleef
de buitenste kleilaag staan, maar weldra
was er een gat in, als een huis. Hij draaf
de 'I; water nog maar net vooruit, vloog
in den stal van den heer Harison, den
directeur, om te roepen dat ze de paar
den zouden redden. En hollend kon hij
net 't water nog voor blijven, tenminste
den hoogen vloedtot aan de knieën wa
dend, kwam hij op <ten dijk. Tvvinlig mi
nuten later was 'talles gebeurd. Vijf paar
den, die ze uit den stal gejaagd hadden,
kropen er weer in, en zijn verdronken.
hengst brachten ze in den tweeden
Bathpolder in veiligheid; 'n kwartier later
brak ook daar de dyk door, kwam 't zelfde
uier gezwommen.
In dien tweeden Bathpolder - vertelde
de baas - is toen onder tal van andere
woningen meer, een uitgestrekte boerde-
rq verdronken, waar niets gered kon wor
den van de zes en twintig stuks vee.
Die beesten zijn tan deele omgekomen
maar een zestien leven er nog® omdat
go in een schuur hoven op Thorn
Mevr. B. W. f 5, moj. B. f 2.50, zuster
J. R. f 2.50, door zuster R. F. f 7, fam.
v. S. f 100, mevr. A. Z. 1500, N. N. f 100,
graaf F, W. f 200, L. K. en dienstmeisjes
f20, O. A. f 10 en H. en S. L. f 10.
Uit 's Gravenhage: C. B. f 10, Mej. G.
C. V. f 2, N. N. f 25, Mij v. Hypothecair
Crediet f50 en C. W. H. f 10.
Uit RotterdamWt. R. f 50, A. J. P. f 100,
J. d. H. f30, Mevr. N. v. R. f50, M.
f 10 en P. H. B. f 1.
Verder N. N., Leiden f5, S. v. d. B.,
Makkum, f 2, M. V., Brakel, f 2.50, W.
M., Utrecht, f40, H. W, G. E. en J. M.
v. G., Arnhem, f 50, Steenkolen-Handels-
vereeniging, Utrecht, f 1500, A. S. F. v.
d. P., Arnhem, f 100, uit Nijmegen f 100,
uit Leiden f 14,25' uit Utrecht f 10, uit
Beesd f3, firma J. J. B. J. B., Dordrecht
f 10, J. v. A., Roosendaal f 2, N. Tilburg
f 2, W., Leiden, f-10, uit Kralingen f 25,
uit Winterswijk, f 10, jhr. F. v. R., Utrecht
f 25, B. K., Tilburg, f 10, G. J., Tilburg,
f 4, S. V. L., te E. f 10.000, collecte Schore
f 295.35, collecte Oude Tonge f 535, A.
F., Oisterwijk, f 2.50, Mej. S., Zeist, f 10,
N. N., Utrecht, f 1.50, bij C. W. B., idem,
f 68, v. L., aldaar, f 25, G. J. en Zonen,
Enschedé, f25, Mej. E. K., Roermond, fö,
Leidsch Embryo, Leiden, f 5, F. P. Olde-
markt, f 2.50, Mej. L., Doorn, f 100, J. S.,
Metslawier, f 10, N. N., Roosendaal, f 2,
mr. F. N. S., Dordrecht, f 25, IJ. d. S.,
Lochem, f 25, Leerl. R. H. B. S. 3 j. c.
Winterswijk, f21.295, Directeur, Hoofdcom
mies en commiezen Leidsch postkantoor
f 25, Personeel postkantoor Vaals f 4, G.
v. d. W., Gouda, f 10, J. A. L. H., Schoone-
beek, fö, mevr. W. G. v. d. P., Haag,
f 50, v. H. Noordwijk, f 50, batig saldo
eener soiree te Lekkerkerk f 85; R., Hasselt
f 2.50, v. O., Purmerend f 25, H. Urmond
f 20, B., Nieuwediep, f 2.50, Mr. C. N.
d. W., Utrecht, f 10, fam. v. IL, Sliedrecht,
f20, A. v. H., Scheveningen, f5, Mevr.
wed. mr. H. L. M. L., te Doorn, f 100,
L. V., Gastel, £50, personeel Haarlemsche
Bankvereeniging, Haarlem, f 30.55, direc
ties der Ned. Gist en Spiritusfabr., Fra,n-
sche en Hollandsche oliefabriek Calvé en
der lijm en Gelatinefabriek Delft, te Delft,
f 400, G. Q., Weesp; door tusschenkomst
van M. van Boven, f 1000, kerkconcert,
Breda, f 380,50, brievenbestellers, Vaals,
f 1.45, dr. J. N., Nieuwe Pekela, f 25, dr.
J. S., 's Heerenberg, f25, fam. C., Utrecht
f 50, H. E. en Zn., Tilburg, f 50, post- en
telegr.kantoor, Baarn, f 20, P. C., Ter
schelling, f 2.50, J. E., Eindhoven, f 10,
A. K., Oud-Beijerland, f 10, Mevr. B. B.,
Borgen (N.-H.), f 10, D. J. H., Oisterwijk,
f 2.50, schoolkinderen, Strijen f 14.80, J.
G. B., Rotterdam, f 10, M. S. M., aldaar,
f 56.095, Jaap, idem, f 2.50, coll. eener bijz.
school, Dordt, f 121.25, mej. S., Haag f50,
leert. v. d. hoofdcursus Kampen, f 65.50,
Insp. Bureau Post- en Telegrafie, Arnhem,
f9 en B., te Velzen, f2.50.
Buitenland:
G. J. F., Göttingen, f 25, uit Genève
f75, uit Roubaix f4.75, uit Prien (Beije-
ren), f 117.99 en M. H., Antwerpen f 10.
klommen zijn. Dit deel van den tweeden
Bathpolder echter, wordt afgesneden dooi
den spoordam, en met eb vloeit het water
er dus niet weg. Daarom kunnen deze
dieren niet in veiligheid gebracht wor
den. Wel zijn er mannen heen geweest
met een schuit, en daar hebben ze ver
scheiden koeien aan gehad; doch de bees
ten waren zóó schuw en wild, dat ze de
boot telkens haast lieten kantelen, totdat
de roeiers 't moesten opgeven. En nu va
ren zij er toch iederen dag naar toe, om
't arme vee te voeren op dat kleine droge
plekje in die dreigende watermassa.
Maar vertelde onze zegsman wat
hij zélf dien vreeselijken avond en dien
nacht gezien had, zou hij zijn levensdagen
niet vergeten. En hij ging met ons mee
naar buiten, om dat duidelijk te maken.
We stonden weer,op den binnendijk voor
zijn huis. Daar aan den anderen kant had
de uitgestrekte kostbare possessie gelegen
van den directeur, den heer Harison.
Slechts enkele passen naar beneden lag
het huis van den opzichter, den heer Adri-
aanse, zwager van den directeur, wiens
eigen villa enkele meters verder stond
in den tuin. vEn daar achter waren de
uitgestrekte steenen bedrijfsgebouwen, alle
maal eveneens enorme, kapitale huizen.
't Water had de families overvallen; op
de bovenverdieping zag de baas de oude
mevrouw, die kermde om hulp; 'n kindje
van achtHen maanden was er ""log^erd.
Voor het Katholieke gedeelte van Goes
was de dag van heden een lang verwachte
en veel verlangdeheden immers zou de
nieuwe kerk, waarvan wij nog onlangs
eene beschrijving gaven, worden ingeze
gend en in gebruik genomen. De plechtige
inzegening begon heden morgen om half
10; do H.Ew. Deken, geassisteerd door
priesters uit het dekenaat, verrichtte de
plechtigheid, waarbij de kerk, volgens, voor
schrift van het Rit. Rom. ledig moet zijn
van volk. Bij deze inzegening worden de
muren der kerk met wijwater besproeid
en het altaar gezegend onder het zingen
van de Litanie van alle, Heiligen.
Te 10 uren werden de deuren geopend
en begon de eerste plechtige H. Mis, voor
de weldoeners der Kerk, opgedragen door
den Z.Ew. Deken, daarbij geassisteerd dooi
de Z.Ew. Hr. H. SLoopman als diaken
en A. van Rijn als sub-diaken.
Zeer verdienstelijk werd door het zang
koor uitgevoerd de 4-stemmige mis „"Salve
Regina" van J. Stehle, terwijl ook het
Gregoriaansche gedeelte van veel oefening
getuigde.
's Avonds om zes auur vulde het oude
kerkgebouw zich; nu voor de laatste maai
met geloovigen. En, al had de ruimte bin
nen deze muren in den laa.tsten tijd zelfs
de laatste aantrekkelijkheid verloren, voor
voor velen had deze laatste bijeenkomst
toch nog iets bijzonder treffends.
De toespraak van den Z.Ew. Deken
maakte op alle aanwezigen een diepen
indruk, toen Z.Ew. er op wees, dat het
een plicht was van liefde tegenover den
verborgen God van het tabernakel, Hem
om vergeving te vragen voor piles wat
men misdreven had door oneerbiedigheid
in Zijne aanbiddelijke tegenwoordigheid,
hier op deze plaats, maar een plicht ook
van dankbaarheid, dienzelfden God te dan
ken voor de weldaden, hier van Zijne goed
heid ontvangen: hier toch hadden de
meesten de eerste heiligmakonde genade
ontvangen en het H Doopsel, hier hunne
le H. Communie gedaan, hiel' zoo dikwijls
hunne zielen gereinigd in liet H. Sacra
ment van boetvaardigheid, om niet te spre
ken van die ontelbare andere genaden,
die God in overvloed over de Zijnen uit
stort.
Indrukwekkend klonken toen de klaag
tonen van den Psalm „Miserere mei Deus",
„Ontferm U mijner o God", Hem om ver
geving biddend, Dien men wellicht daar
Maar een zware branding scheidde hen
allen van den zoo kortbij gelegen dijk. En
niemand kon er hulp bicden.
De „baas" wenkte de oude dame om
't zolderraam, in te slaan, en op 'tdak te
klimmen, wat toen gebeurde; ook 'tkindje
werd op dak getild, 't Opzichtershuis be
stond uit drie vertrekkende binnenmuren
stortten in, terwijl de mehschcn daar in
donker op 'tdak stonden. En zij bleven
er zoo zeven uren.
In de villa was de overige familie op de
bovenste verdieping. De diracteur zag er
stallen en magazijnen bezwijken, daken
neerslaan; hij zag de paarden zwemmen
en verdrinken.
's Nachts tegen half twaalf sprong de op
zichter van het dak te water; later werd
de oude mevrouw ook neergelaten langs
een afdak.
't Was niet om aan te zien geweest
vertelde de boer op die enkele meters
afstand, zonder eenige hulp te kunnen bie
den. Nu en dan werd de ontroering hem
te hevig, moest hij in huis gaan om 'tvree-
selijke even niet voor oogen te hebben;
maar nauwelijks was hij van den dijk af,
of de angst dreef hem er ook weer heen.
De Antwerpsehe mevrouw vertelde, hoe
haai- kindje van anderhalf jaar, dat hier
eenige dagen gelogeerd had, in een nacht
ponnetje gekleed, gewikkeld in een deken,
thuis gebracht was. Zoo had 't wichtje
do spnorreis moeten maken, want andere
bedroefd had, om dan over ie gaan in
den lofzang „Te Dcum laüdamus", ,,U o
God loven wij" heel het hemelsch hof uit-
noodigend om mede te jubelen over alles
wat de (lever aller goede gaven hier
aan de Zijnen geschonken had.
Daarna verliet men voor goed
het oude kerkgebouw en ging men over
naar het nieuwe om daar de intrede van
Jezus in Zijne nieuwe woonplaats hij te
wonen.
Die intocht vooral was een plechtig
oogenblik. En thans rust Hij daar in Zijne
nieuwe woning Zijner meer waardig, be
reid om te zegenen al wie tot Hem komt.
Een kort Lof besloot dezen dag; even
als 's morgens werd er zeer goed gezon
gen door St. Cecilia; en was ook nu weder
het priesterkoor gevuld door priesters uit
de omgeving.
Moge het Deken J. M. J. Baede gegeven
worden nog vele jaren in ons midden
werkzaam te zijn en dan den dank te
ondervinden welke Z.Ew. door zijn on-
vermoeiden ijver zeker heeft verdiend.
Het toch reeds zoo. schoone en kunst
volle hoofd-altaar kwam door de kwistige
en van fijnen smaak getuigende versie
ring nog beter tot zijn recht.
Minüter Kram en de Zee.
Men zal zich herinneren, dat wij
evenals andere Roomsche bladen de af
wezigheid van Minister Kraus in verband
met den Zeeuwschen watersnood afkeur
den.
Vrijzinnige bladen hebben daarover de
schouders opgehaald en de klagers van
partij-politiek verdacht.
Nu, dat ziji zoo 1
Maar wat zegt men van de stem, die
niet uit den rechtschen hoek, maar uit
do middenpartij komt, wier oog veel meer
naar links dan,, naar rechts kijkt?
In de „Nederlandsche Stemmen" lezen
wij onder meer!
Het vertrek van Minister Kraus heeft
stormen van verontwaardiging en pro
test doen opgaan, eerst in de Eerste,
daarna in de Tweede Kamer der Statnn-
Generaal.
De Regeering heeft olie op de golven
trachten te werpen door te verklaren,
dat dit Hoofd van een Departement van
Algemeen Bestuur zonder schade voor
's lands belang eenige maanden gemist
kan worden
„Ei zoo", heeft Vader Noordzee ge
dacht; „maar ik ben er ook nog En
wat een Van Houten, noch een Kolkman
heeft kunnen kalmeeren, heeft op mijne
baren allerminst uitwerking".
kleertjes waren er niet meer. Gelukkig had
'tkind er tot nu toe geen slechte gevolgen
van ondervonden.
De directeur had machteloos allerlei
waarde uit zijn huis zien drijven, bankbil
jetten stuk voor stuk, 'n verzameling oude
munten van derlig jaren her, in een kislje.
Er was een arbeider die zijn spaarpot in
zijn kabinet gesloten had. De kamer waar
zijn schat stond, had hij voor zijn vlucht
op slot gedaan. Daar drijft de vloed een
zwaar stuk tegen den muur van 't huisje
op, er slaat een gat in, 't water stroomt
er binnen, 't kabinet valt voorover, springt
open, de spaaipot spoelt op de golven weg.
Toen geleidde de boer ons door de ont
stellende ruïne van des heeren Harisons,
groot bedrijf rond, en door de omverge-
woelde kamers van zijn villa.
Ik zal niet trachten om een indruk te
geven van de verbijsterende sensatie die
wij' ondergingen, bij onzen rondegang over
het uitgeslrekte moderne bedrijf en door
de vertrekken van de modieuse villa der
familie Harison, nadat daar een woeste zee
doorheen gebeukt is.
Over het drassige moeras, waar enkele
dagen geleden de vruchtbare akkers, het
jonge plantsoen, de verzorgde tuin lagen,
liggen nu de enorme brokken metselwerk
van muren neergeploft. Het opzichtershuis,
een holle, leeggespoelde ruïne, de voor
gevel weggeslagen, een berg van puin er
midden in. Hot grooto hoerenhuis van den
De gedachte was de moeder der daad
en onze Wosler buurman beukte op
onze kust en omhelsde duizenden hec
taren van onzen bodem in zijne over
stelpende omarmingen.
Polders loopen vol, dijken en dammen
bezwijken, goederen en vee worden ver
zwolgen, huizen storten in en kaden en
straten worden tot. waterwegen.
Een ramp voor honderden ingezete
nen, maar ook ontzettende schade aan
'sRijkswaterkee ringen!
Toch kan de Minister van W a-
terstaat. veilig gemist worden.
Het belang van een Chileensche haven
gaa.t hoven dat van eene Nederlandsche
provincie, en de deskundige leiding bij
het herstel van dijken van noodlijdende
(d. w. z. arme) polders, van spoorweg-
dammen van het Rijk, enz. berust even
goed biji den eersten den besten zijner
collega's.
En verder aan het adres Mr. Goeman
Borgcsius heet het
O, ondoorgrondelijke wijsheid van den
Kabinetsformeerder, Mr. Goeman Borge-
sius! Zijn kompas blijft richtsnoer voor
onze bewindsmannen, maar als het er
op aankomtis de stuurman met
verlof I
Komt, Zeeuwen, richt een eerezuil op
voor Borgesius en zendt een dankadres
aan Kraus, voor zijne toewijding en ener
giek ingrijpen voor uwe belangen!
Dit scherp veroordeelend vonnis leest
men nu in een wetenschappelijk tijd
schrift, dat zeer nauw aan de vrijzinnige
politieke familie is verwant.
Zouden de oogen langzamerhand open
ga an?
Waarlijk, wanneer men deze en derge
lijke stemmen beluistert, dan begrijpt men,
dat Mr. Goeman Borgesius meent het beste
te doen met te z w ij g e n.
Te zwijgen als het graf!
FRANKRIJK.
De geredden van Courrières.
Over de wonderbaarlijke redding der mijn
werkers te Lens verhaalt de „Petit Bleu"
hel volgendeEen troep werklieden zou
te 7V2 uur weder naar boven gaan, nadat
ize den geheelen nacht hadden gewerkt
om het vuur meester t-e worden, teen
op eens een 13-tal mannen op hen af-
kwamen, met ingevallen gelaat, uitpuilen
de oogen, verwarde baarden, zich nauwe
lijks kunnende voortsleepen.
Een hunner, Nemy, de sterkste, had
nog de kracht te vertellen, dat ze uit
put no. 3 kwamen te Méricourt, hij noem
de hunne namen en stom van verbazing,
aarzelende te gelooven, wat ze toch za
gen, begrepen ten slotte de werklieden,
•dat ze kameraden voor zich hadden, die
directeur staat, nog overeind, omringd van
jhoopen steenen, ruiten, pannen, weggeslin
gerde platen gegolft, ijzer, versplinterd
;hout. In de sliblaag, die het kantoor be-
|dekt, zijn de meubelen op een hoop ge
smeten, vermorseld en gekraakt. In het sa
lon ligt middenin de piano plat neer, een
buffetkast er overheen, de besmeurde fau
teuils, een sofa; alles is opgeheven door
het water en topzwaar omgeduikeld. Op
den hoogen spiegel wijst een beslagen
jstreep dicht bij het plafond aan hoe hoog
:de stroom daar reikte. Nog .enkele 'hoeken
uit een bibliotheekkast zwerven verweekt
.en open, met losse handen, overal over
heen. De opgemaakte ledikanten in de
slaapvertrekken verdronken, het water
druipt er dooi', 't linnen beslikt. Een zware
vulkachel is uit de nis getorst, hangt
schuin tegen een muur aan. Daar liggen
weer kasten over, alle glas- en aarde
werk in scherven; de muurkasten leegge-
dreven door'de. stukgeslagen vensters "heen.
Brieven plakken erop, een pendule op den
kop.
In de. keuken verspert één onbeklim
bare hoop van verwoesting den toegang;
de deuren uit de hengsels gerukt, de ko
zijnen uit de muren gedrukt, de gaten
verbrokkeld. Op den berg van puin daar
achter zijn brokken van de maaimachine,
•paneelen van 'n uit elkaar gebarsten vige-
lante gestrand.
(Wordt vervolgd.)
